52018PC0528

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 6.7.2018

COM(2018) 528 final

2018/0278(NLE)

Proposta għal

DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

li tawtorizza lill-Awstrija u lir-Rumanija jaċċettaw, fl-interess tal-Unjoni Ewropea, l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.KUNTEST TAL-PROPOSTA

•Raġunijiet u l-għanijiet tal-proposta

L-għan tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-25 ta' Ottubru 1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta’ Minuri (minn hawn ’il quddiem: “il-Konvenzjoni tal-1980”), sal-lum irratifikata minn 98 pajjiż, inklużi l-Istati Membri kollha tal-UE, huwa li jerġa' jkun hemm l-istatus quo permezz tar-ritorn immedjat ta' minuri li jitneħħew jew li jinżammu b'mod illeċtu permezz ta' sistema ta' kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet ċentrali maħtura mill-Partijiet Kuntrattwali tagħha.

Minħabba li l-prevenzjoni tal-ħtif ta’ minuri hija parti essenzjali mill-politika tal-UE biex tippromwovi d-drittijiet tal-minuri, l-Unjoni Ewropea hija attiva fil-livell internazzjonali biex ittejjeb l-applikazzjoni tal-Konvenzjoni tal-1980 u tinkoraġġixxi Stati terzi biex jaderixxu magħha.

Il-Honduras iddepożitaw l-istrument tal-adeżjoni għall-Konvenzjoni tal-1980 fl-20 ta' Diċembru 1993. Il-Konvenzjoni daħlet fis-seħħ fil-Honduras fl-1 ta' Marzu 1994.

Il-Konvenzjoni tal-1980 bejn il-Honduras u 25 Stat Membru tal-UE diġà daħlet fis-seħħ. L-Awstrija, id-Danimarka u r-Rumanija biss għadhom ma aċċettawx l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni.

L-Artikolu 38(4) tal-Konvenzjoni tal-1980 jistipula li l-Konvenzjoni tapplika bejn il-pajjiż aderenti u dawk l-Istati Kontraenti li jkunu ddikjaraw li aċċettaw l-adeżjoni.

L-eżistenza tal-kompetenza esklużiva tal-UE fil-kwistjoni tal-aċċettazzjoni tal-adeżjoni ta' Stat terz mal-Konvenzjoni tal-1980 kienet ikkonfermata mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, li ġiet ikkonsultata fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni.

Fl-14 ta' Ottubru 2014, l-Opinjoni 1/13 tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea ddikjarat li l-kompetenza esklużiva tal-Unjoni Ewropea tkopri l-aċċettazzjoni tal-adeżjoni ta' Stat terz mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri.

Il-Qorti saħqet dwar il-ħtieġa ta’ uniformità fil-livell tal-UE f'dan ir-rigward, sabiex jiġu evitati differenzi fil-kamp ta’ applikazzjoni (géométrie variable) fost l-Istati Membri.

Minħabba li l-kwistjoni tal-ħtif internazzjonali tal-minuri hija fil-kompetenza esterna esklużiva tal-Unjoni Ewropea, id-deċiżjoni dwar jekk tiġix aċċettata l-adeżjoni tal-Honduras għandha tittieħed fil-livell tal-UE permezz ta' Deċiżjoni tal-Kunsill. B'hekk jenħtieġ li l-Awstrija u r-Rumanija jagħmlu d-dikjarazzjoni ta' aċċettazzjoni tagħhom fir-rigward tal-adeżjoni tal-Honduras fl-interess tal-Unjoni Ewropea.

L-aċċettazzjoni tal-Awstrija u tar-Rumanija tagħmel il-Konvenzjoni tal-1980 applikabbli bejn il-Honduras u l-Istati Membri kollha tal-UE minbarra d-Danimarka.

•Konsistenza mad-dispożizzjonijiet ta’ politika eżistenti f’dan il-qasam ta’ politika

F'dak li jirrigwarda l-ħtif tal-minuri minn ġenitur, il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 hija l-kontroparti internazzjonali tar-Regolament tal-Kunsill Nru 2201/2003 (magħruf bħala r-Regolament Brussell IIa), li huwa l-bażi tal-kooperazzjoni ġudizzjarja tal-UE fi kwistjonijiet matrimonjali u ta' responsabbiltà tal-ġenituri.

Wieħed mill-objettivi ewlenin tar-Regolament hu li jiskoraġġixxi l-ħtif tal-minuri minn Stat Membru għall-ieħor, billi jistabbilixxi proċeduri li jiżguraw ir-ritorn minnufih tal-minuri lejn l-Istat Membru fejn ikollhom ir-residenza abitwali tagħhom. Għal dan l-għan, ir-Regolament Brussell IIa jinkludi fl-Artikolu 11 tiegħu, il-proċedura stabbilita fil-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 u jikkumplimentaha billi jiċċara xi aspetti tagħha, b'mod partikolari s-smigħ tal-minuri, il-perjodu ta' żmien biex tinħareġ deċiżjoni wara li jsir rikors għal ritorn, u r-raġunijiet biex ma jsirx ir-ritorn tal-minuri. Huwa jintroduċi wkoll dispożizzjonijiet li jirregolaw ordnijiet ta' ritorn u ta' nuqqas ta' ritorn konfliġġenti maħruġa fi Stati Membri differenti.

Fil-livell internazzjonali, l-Unjoni Ewropea tappoġġa l-adeżjoni ta' Stati terzi mal-Konvenzjoni tal-1980 sabiex l-Istati Membri tagħha jibbażaw ruħhom fuq qafas ġuridiku komuni biex jittrattaw il-ħtif internazzjonali ta’ minuri.

Bejn Ġunju 2015 u Diċembru 2017 diġà ġew adottati 14-il deċiżjoni tal-Kunsill sabiex tiġi aċċettata l-adeżjoni mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 dwar il-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri ta’ 20 pajjiż terz (il-Marokk, Singapore, il-Federazzjoni Russa, l-Albanija, Andorra, is-Seychelles, l-Armenja, ir-Repubblika tal-Korea, il-Każakistan, il-Perù, il-Georgia, l-Afrika t’Isfel, iċ-Ċilì, l-Iżlanda, il-Bahamas, il-Panama, l-Urugwaj, il-Kolombja, El Salvador u San Marino) 1 .

•Konsistenza ma’ politiki oħrajn tal-Unjoni

Din il-proposta hija marbuta b’mod ċar mal-objettiv ġenerali, minqux fl-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, li jiġu protetti d-drittijiet tal-minuri. Is-sistema tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 hija mfassla biex tipproteġi lill-minuri mill-effetti ta' ħsara ta' ħtif mill-ġenituri u biex tiżgura li l-minuri jkunu jistgħu jżommu kuntatt maż-żewġ ġenituri, pereżempju billi tiżgura l-eżerċizzju effettiv tad-drittijiet ta' aċċess.

Tajjeb li wieħed isemmi wkoll ir-rabta mal-promozzjoni tal-użu tal-medjazzjoni fis-soluzzjoni ta' tilwim familjari transfruntiera. Id-Direttiva dwar ċerti aspetti ta' medjazzjoni fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali 2 tapplika wkoll għal-liġi tal-familja fl-ispazju ġudizzjarju Ewropew komuni. Il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 tinkoraġġixxi wkoll soluzzjoni ta' ħbiberija għal tilwim familjari. Waħda mill-Gwidi għall-Prattika Tajba skont il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980, ppubblikata mill-Konferenza tal-Aja dwar id-Dritt Internazzjonali Privat, hija ddedikata għall-użu tal-medjazzjoni għar-riżoluzzjoni tat-tilwim internazzjonali tal-familja li jirrigwarda lill-minuri, li jaqa' fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Konvenzjoni. Fuq inizjattiva tal-Kummissjoni Ewropea, din il-Gwida ġiet tradotta għal-lingwi kollha tal-UE, minbarra l-Ingliż u l-Franċiż, u anki għall-Għarbi sabiex jiġi sostnut id-djalogu ma' Stati li għadhom ma rratifikawx il-Konvenzjoni u sabiex tingħata għajnuna ħalli jinstabu mezzi konkreti kif jiġu indirizzati l-problemi li jippreżentaw ruħhom mal-pajjiżi li għadhom ma rratifikawhiex waqt il-ħtif internazzjonali ta’ minuri 3 .

2.BAŻI ĠURIDIKA, SUSSIDJARJETÀ U PROPORZJONALITÀ

•Bażi ġuridika

Minħabba l-fatt li d-deċiżjoni tirrigwarda ftehim internazzjonali, il-bażi ġuridika applikabbli hija l-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea flimkien mal-Artikolu 81(3). Il-Kunsill għandu jaġixxi b'mod unanimu wara li jikkonsulta l-Parlament Ewropew.

Ir-Renju Unit u l-Irlanda huma marbutin bir-Regolament (UE) Nru 2201/2003 u għalhekk qegħdin jieħdu sehem fl-adozzjoni u fl-applikazzjoni ta' din id-Deċiżjoni.

B’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka anness mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, id-Danimarka mhijiex qiegħda tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni, u mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

•Proporzjonalità

Din il-proposta hija mfassla fuq il-mudell tad-Deċiżjonijiet tal-Kunsill diġà adottati dwar l-istess suġġett u ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jintlaħaq l-għan ta' azzjoni koerenti tal-UE fil-qasam tal-ħtif internazzjonali ta’ minuri billi tiżgura li l-Awstrija u r-Rumanija jaċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 f'perjodu ta' żmien stabbilit.

3.RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET IKKONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

•Konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati

L-Awstrija u r-Rumanija, li ġew ikkonsultati mill-Kummissjoni dwar ir-rieda tagħhom li jaċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-1980, taw opinjoni favorevoli.

Id-diskussjonijiet li saru waqt laqgħa tal-esperti tat-18 ta' April 2018 urew li - f'dan l-istadju - ma hemm l-ebda oġġezzjoni min-naħa tal-Istati Membri għall-aċċettazzjoni mill-Awstrija u r-Rumanija tal-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-1980.

•Ġbir u użu ta’ għarfien espert

Billi l-Konvenzjoni hija diġà fis-seħħ bejn il-Honduras u 25 Stat Membru, kienet l-opinjoni tal-Kummissjoni u tal-esperti tal-Istati Membri li, f'każijiet bħal dawn, ma hemm l-ebda ħtieġa ta' valutazzjoni speċifika tas-sitwazzjoni tal-pajjiż terz ikkonċernat.

•Valutazzjoni tal-impatt

Rigward l-14-il Deċiżjoni tal-Kunsill, dwar l-aċċettazzjoni tal-adeżjoni ta' diversi Stati terzi mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980, li diġà ġew adottati fl-2015 u fl-2017, ma twettqet l-ebda valutazzjoni tal-impatt minħabba n-natura ta' dan l-att leġiżlattiv. Fi kwalunlkwe każ, valutazzjoni speċifika tas-sitwazzjoni tal-Honduras tqieset bħala mhux meħtieġa meta jitqies il-fatt li l-Konvenzjoni hija diġà fis-seħħ ma' 25 Stat Membru tal-UE u r-rieda tal-Awstrija u r-Rumanija li jaċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras.

4.IMPLIKAZZJONI GĦALL-BAĠIT

Id-deċiżjoni proposta ma għandha l-ebda implikazzjoni għall-baġit.

5.ELEMENTI OĦRA

•Pjanijiet ta’ implimentazzjoni u arranġamenti dwar il-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rapportar

Peress li l-proposta tikkonċerna biss l-awtorizzazzjoni għall-Awstrija u għar-Rumanija biex jaċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-1980, il-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tagħha huwa limitat biex l-Awstrija u r-Rumanija jirrispettaw il-formulazzjoni tad-dikjarazzjoni u l-iskeda taż-żmien biex jiddepożitawha u jikkomunikaw id-depożitu tagħha lill-Kummissjoni kif stabbilit fid-Deċiżjoni tal-Kunsill.

2018/0278 (NLE)

Proposta għal

DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 81(3), flimkien mal-Artikolu 218(6)(b) tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Parlament Ewropew 4 ,

Billi:

(1)L-Unjoni Ewropea stabbiliet bħala wieħed mill-għanijiet tagħha l-promozzjoni tal-protezzjoni tad-drittijiet tal-minuri, kif iddikjarat fl-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Il-miżuri għall-protezzjoni tal-minuri kontra t-teħid jew żamma illeċiti huma parti essenzjali minn dik il-politika.

(2)Il-Kunsill adotta r-Regolament (KE) Nru 2201/2003 5 (“ir-Regolament Brussell IIa”), li għandu l-għan li jħares lill-minuri mill-effetti dannużi tat-teħid jew taż-żamma b'mod illeċitu u li jistabbilixxi proċeduri biex jiżgura r-ritorn rapidu tagħhom lejn l-Istat tar-residenza abitwali tagħhom, kif ukoll li jiżgura l-ħarsien tad-drittijiet tal-aċċess u tad-drittijiet tal-kustodja.

(3)Ir-Regolament Brussell IIa jikkumplimenta u jirrinforza l-Konvenzjoni tal-Aja tal-25 ta' Ottubru 1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri (“il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980”) li tistabbilixxi, fil-livell internazzjonali, sistema ta' obbligi u kooperazzjoni fost l-Istati kontraenti u bejn l-awtoritajiet ċentrali u għandha l-għan li tiżgura r-ritorn minnufih ta' minuri li jittieħdu jew jinżammu b'mod illeċitu.

(4)L-Istati Membri kollha tal-Unjoni huma partijiet għall-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980.

(5)L-Unjoni tinkoraġġixxi lil Stati terzi biex jaċċedu għall-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 u tappoġġa l-implimentazzjoni korretta tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 billi tieħu sehem, flimkien mal-Istati Membri, fost oħrajn, fil-kummissjonijiet speċjali organizzati fuq bażi regolari mill-Konferenza tal-Aja dwar id-dritt internazzjonali privat.

(6)Qafas legali komuni applikabbli bejn l-Istati Membri tal-Unjoni u Stati terzi jista' jkun l-aħjar soluzzjoni għal każijiet sensittivi ta' ħtif internazzjonali ta' minuri.

(7)Il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 tistipula li hija tapplika bejn l-Istat aderenti u l-Istati kontraenti li jkunu ddikjaraw li aċċettaw l-adeżjoni.

(8)Il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 ma tippermettix li organizzazzjonijiet reġjonali għall-integrazzjoni ekonomika bħall-Unjoni jsiru partijiet għaliha. Għalhekk, l-Unjoni la tista' taderixxi ma' dik il-Konvenzjoni, u lanqas ma tista' tiddepożita dikjarazzjoni ta' aċċettazzjoni ta' Stat aderenti.

(9)Skont l-Opinjoni 1/13 tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, id-dikjarazzjonijiet ta' aċċettazzjoni skont il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 huma parti mill-kompetenza esklużiva esterna tal-Unjoni.

(10)Il-Honduras iddepożitaw l-istrument tal-adeżjoni tagħhom mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 fl-20 ta' Diċembru 1993. Il-Konvenzjoni daħlet fis-seħħ fil-Honduras fl-1 ta' Marzu 1994.

(11)L-Istati Membri kollha, bl-eċċezzjoni tal-Awstrija, id-Danimarka u r-Rumanija, diġà aċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980. Il-Honduras aċċettat l-adeżjoni tal-Bulgarija, Ċipru, l-Estonja, il-Latvja, il-Litwanja, Malta u s-Slovenja mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980. Il-valutazzjoni tas-sitwazzjoni fil-Honduras wasslet għall-konklużjoni li l-Awstrija u r-Rumanija jinsabu f'pożizzjoni li jaċċettaw, fl-interess tal-Unjoni, l-adeżjoni tal-Honduras skont it-termini tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980.

(12)Għalhekk jenħtieġ li l-Awstrija u r-Rumanija jkunu awtorizzati jiddepożitaw id-dikjarazzjonijiet tagħhom ta' aċċettazzjoni tal-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 fl-interess tal-Unjoni skont it-termini stipulati f'din id-Deċiżjoni. L-Istati Membri l-oħra tal-Unjoni li diġà aċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 ma għandhomx jiddepożitaw dikjarazzjonijiet ġodda ta' aċċettazzjoni billi d-dikjarazzjonijiet eżistenti jibqgħu validi skont id-dritt internazzjonali pubbliku.

(13)Ir-Renju Unit u l-Irlanda huma marbutin bir-Regolament Brussell IIa u qed jieħdu sehem fl-adozzjoni u l-applikazzjoni ta' din id-Deċiżjoni.

(14)B’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka anness mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, id-Danimarka mhijiex qiegħda tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni, u mhijiex marbuta biha jew soġġetta għall-applikazzjoni tagħha.

ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

1. L-Awstrija u r-Rumanija huma b'dan awtorizzati jaċċettaw l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-25 ta' Ottubru 1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri ("il-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980") fl-interess tal-Unjoni.

2. L-Awstrija u r-Rumanija għandhom, sa mhux aktar tard minn [tnax-il xahar minn wara d-data tal-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni], jiddepożitaw dikjarazzjoni ta' aċċettazzjoni tal-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980, fl-interess tal-Unjoni, fformulata kif ġej:

"[L-isem sħiħ tal-ISTAT MEMBRU] tiddikjara li taċċetta l-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-25 ta' Ottubru 1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri, f'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2018/…".

3. L-Awstrija u r-Rumanija għandhom jinfurmaw lill-Kunsill u lill-Kummissjoni bid-depożitu tad-dikjarazzjonijiet tagħhom ta' aċċettazzjoni tal-adeżjoni tal-Honduras mal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1980 u għandhom jikkomunikaw it-test ta' dawk id-dikjarazzjonijiet lill-Kummissjoni fi żmien xahrejn minn meta jiddepożitawhom.

Artikolu 2

Din id-Deċiżjoni għandha ssir effettiva dakinhar tan-notifika tagħha.

Artikolu 3

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Awstrija u lir-Rumanija.

Magħmul fi Brussell,

Għall-Kunsill

Il-President

(1) Diġà ġew adottati 14-il deċiżjoni tal-Kunsill li jawtorizzaw lill-Istati Membri biex jaċċettaw l-adeżjoni mal-Konvenzjoni tal-1980 ta’ Andorra (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/1023 adottata fil-15 ta’ Ġunju 2015); is-Seychelles (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/2354 adottata fl-10 ta’ Diċembru 2015); ir-Russja (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/2355 adottata fl-10 ta’ Diċembru 2015); l-Albanija (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/2356 adottata fl-10 ta’ Diċembru 2015); Singapore (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/1024 adottata fil-15 ta’ Ġunju 2015); il-Marokk (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/2357 adottata fl-10 ta’ Diċembru 2015); l-Armenja (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2015/2358 adottata fl-10 ta’ Diċembru 2015); ir-Repubblika tal-Korea (id-Deċiżjoni tal-Kunsill UE 2016/2313 adottata fit-8 ta’ Diċembru 2016) , il-Każakistan (id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE)2016/2311 adottata fit-8.12.2016), il-Perù (id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2016/2312 adottata fit-8.12.2016); iI-Georgia u l-Afrika t’Isfel (Id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/2462 tat-18 ta’ Diċembru 2017); Iċ-Ċilì, l-Iżlanda u l-Bahamas (Id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/2424 tat-18 ta’ Diċembru 2017); Il-Panama, l-Urugwaj, il-Kolombja u El Salvador (id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/2464 tat-18 ta’ Diċembru 2017); San Marino (id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/2463 tat-18 ta’ Diċembru 2017).

(2) Id-Direttiva 2008/52/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Mejju 2008 dwar ċerti aspetti ta' medjazzjoni f'materji ċivili u kummerċjali (ĠU L 136 tal-24 ta' Mejju 2008, p. 3);

(3) https://www.hcch.net/en/publications-and-studies/details4/?pid=5568&dtid=3

(4) ĠU C , , p. .

(5) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/2003 tas-27 ta' Novembru 2003 dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-infurzar ta' sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta' responsabbiltà tal-ġenituri, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1347/2000 (ĠU L 338, 23.12.2003, p. 1).