IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 6.12.2017
COM(2017) 738 final
RAPPORT MILL-KUMMISSJONI
li jirrigwarda l-applikazzjoni fl-2016 tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni
Introduzzjoni
Fl-2016, il-Kummissjoni kompliet tonora l-impenn sod tagħha favur aktar trasparenza u akkontabilità. Wieħed mill-mezzi li bih qed tfittex li tagħmel dan huwa billi trawwem l-eżerċitar effettiv tad-dritt għal aċċess għad-dokumenti miżmuma mill-istituzzjonijiet tal-UE. Dan id-dritt hu mnaqqax fl-Artikolu 42 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, fl-Artikolu 15(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE u fir-Regolament (KE) Nru 1049/2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni.
Aġenda għal Trasparenza Iktar Mifruxa
Il-Kummissjoni ħadet diversi passi importanti biex issaħħaħ it-trasparenza tal-proċessi tagħha ta’ tfassil tal-liġijiet u ta’ implimentazzjoni tal-politika, inkluż fil-kuntatti tagħha mal-partijiet ikkonċernati u mal-lobbisti.
Fl-2016, il-Kummissjoni kompliet twettaq l-Aġenda tagħha għal Regolamentazzjoni Aħjar, li għandha l-għan li tagħmel lill-Unjoni Ewropea taħdem aħjar u b’mod iktar trasparenti, b’enfasi qawwija fuq azzjoni b’mod iktar sempliċi u biss fejn dan huwa importanti għaċ-ċittadini. Il-programm tal-Kummissjoni dwar l-Idoneità u l-Prestazzjoni tar-Regolamentazzjoni (REFIT) kompla jiżgura li l-leġiżlazzjoni tal-UE tagħti riżultati liċ-ċittadini u lin-negozji b’mod effettiv, effiċjenti u bl-inqas kost. F’Jannar 2016, il-Pjattaforma REFIT tnediet b’mod uffiċjali, u din tippermetti lill-awtoritajiet nazzjonali, liċ-ċittadini u lil partijiet ikkonċernati oħra jinvolvu ruħhom fit-titjib tal-leġiżlazzjoni tal-UE b’mod trasparenti.
F’April 2016, wara proposta tal-Kummissjoni, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni adottaw il-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. Il-Ftehim ikompli jsaħħaħ it-trasparenza permezz ta’ sensiela ta' miżuri li jsaħħu l-aċċess miftuħ tal-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-UE.
Sa minn meta ġew adottati d-Deċiżjonijiet C(2014) 9048 u 9051 f’Novembru 2014, fuq is-sit web Europa tqiegħdet għad-dispożizzjoni informazzjoni dwar iktar minn 11,000 laqgħa bilaterali tal-Kummissarji, tal-Membri tal-Kabinett u tad-Diretturi Ġenerali mar-rappreżentanti tal-interessi. Bħala regola ġenerali, dawn il-laqgħat jistgħu jsiru biss ma’ rappreżentanti tal-interessi rreġistrati fir-Reġistru ta’ Trasparenza. Ir-Reġistru ta’ Trasparenza kompla jikber b’mod konsistenti u bħalissa fih aktar minn 11,000 entrata u minn Jannar 2016 attira aktar minn 3,500 reġistrant ġdid.
F'Mejju 2016, il-Kummissjoni adottat regoli ġodda dwar gruppi ta' esperti, li jsaħħu r-rekwiżiti ta' trasparenza u jintroduċu sinerġiji mar-Reġistru ta' Trasparenza.
F’Settembru 2016, wara li kkunsidrat ir-riżultati tal-konsultazzjoni pubblika dwar il-futur tar-Reġistru ta’ Trasparenza, il-Kummissjoni adottat proposta għal Ftehim Interistituzzjonali dwar Reġistru ta’ Trasparenza obbligatorju, li hu pass importanti lejn reġim komuni u obbligatorju ta’ trasparenza fil-livell tal-UE. Il-Kummissjoni stiednet lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill biex jibdew bin-negozjati bl-għan li jistabbilixxu Reġistru bħal dan, li jkopri t-tliet istituzzjonijiet kollha kemm huma, mill-iktar fis possibbli.
Biex tindirizza d-domandi pubbliċi għal iktar trasparenza dwar il-waqtiet possibbli ta’ “bibien iduru” (“revolving doors”), f’Diċembru 2016 il-Kummissjoni ppubblikat it-tieni Komunikazzjoni annwali tagħha
li fiha pprovdiet informazzjoni dwar l-uffiċjali għoljin li telqu mill-Kummissjoni għal impjiegi ġodda, filwaqt li spjegat id-dmirijiet preċedenti tagħhom, l-attivitajiet il-ġodda tagħhom barra mill-Kummissjoni, u d-deċiżjoni rispettiva tal-Awtorità tal-Ħatra. It-trasparenza hi żgurata wkoll fid-deċiżjonijiet kollha li jawtorizzaw attivitajiet ta’ wara t-tluq lill-eks Kummissarji, permezz ta’ paġna fuq il-web Europa ddedikata għal dan l-għan.
L-aċċess għad-dokumenti
Fi ħdan l-aġenda usa’ għat-trasparenza, id-dritt ta' aċċess għad-dokumenti jingħata parti prominenti fl-approċċ tal-Kummissjoni għat-trasparenza. Minbarra li tipprovdi aċċess għad-dokumenti fil-pussess tagħha skont ir-Regolament 1049/2001, il-Kummissjoni ppubblikat ukoll b’mod proattiv, faċli għall-utent, firxa wiesa’ ta’ informazzjoni u ta’ dokumenti, kemm fid-diversi reġistri pubbliċi tagħha kif ukoll fuq il-paġni fuq il-web tagħha.
Dan ir-rapport hu mfassal skont l-Artikolu 17(1) tar-Regolament 1049/2001. Hu jipprovdi l-ħarsa ġenerali lejn kif il-Kummissjoni applikat ir-regoli dwar l-aċċess għad-dokumenti fl-2016. Ir-rapport hu bbażat fuq data statistika li hija miġbura fil-qosor fl-Anness. L-istatistiki jirriflettu n-numru ta’ applikazzjonijiet riċevuti fl-2016 u t-tweġibiet ipprovduti għalihom. Dawn ma jirriflettux in-numru ta’ dokumenti mitluba jew (parzjalment) iddivulgati, li kienu ferm iktar numerużi. Filwaqt li l-applikanti jistgħu jitolbu aċċess għal dokument wieħed, iktar sikwit dawn jitolbu aċċess għal għadd kbir ta’ dokumenti, jew saħansitra għal fajls sħaħ dwar suġġett speċifiku jew proċedura speċifika. L-istatistiki juru l-importanza tad-dritt ta' aċċess għad-dokumenti bħala parti mill-politika ġenerali tal-Kummissjoni dwar it-trasparenza. Id-dokumenti mitluba ġew iddivulgati bis-sħiħ jew b’mod parzjali f’81,3% tal-każijiet fl-istadju inizjali, u ngħata aċċess usa’ jew saħansitra sħiħ fi 52% tal-każijiet rieżaminati fl-istadju konfermatorju.
1.Reġistri u Siti fuq l-Internet
Fl-2016, ġew miżjuda 18,523 dokument ġdid mar-reġistru ta’ dokumenti tal-Kummissjoni (ara l-Anness – Tabella 1), li jaqgħu taħt il-kategorija C, COM, JOIN, OJ, PV, SEC jew SWD. Fl-2016 il-Kummissjoni la ħolqot u lanqas ma rċiviet dokumenti sensittivi li jaqgħu fi ħdan dawk il-kategoriji.
Fl-2016, is-sit web tal-Aċċess għad-Dokumenti fuq Europa rreġistra żieda ħafifa fin-numru ta’ żjarat (19,191 meta mqabbla mat-18,939 fl-2015), filwaqt li n-numru ta’ viżitaturi u l-paġni li nqraw baqgħu kostanti (ara l-Anness – Tabella 2).
2.Kooperazzjoni ma’ Istituzzjonijiet oħrajn soġġetti għar-Regolament
Fl-2016, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni baqgħu jagħmlu laqgħat tekniċi regolari fuq livell amministrattiv biex jaqsmu l-esperjenza, jiżviluppaw l-aħjar prattiki u jiżguraw applikazzjoni konsistenti tar-Regolament 1049/2001.
3.Analiżi tal-Applikazzjonijiet għall-Aċċess
3.1.L-għadd ta’ applikazzjonijiet
Fl-2016, in-numru ta’ applikazzjonijiet inizjali naqas bi kważi 10% (6,077 meta mqabbla ma’ 6,752 fl-2015). Min-naħa l-oħra, in-numru ta’ tweġibiet inizjali bbażati fuq ir-Regolament 1049/2001 żdied b’iktar minn 2% (minn 5,819 fl-2015 għal 5,944 fl-2016 – l-ikbar numru ta’ tweġibiet fl-aħħar ħames snin).
L-1,193 tweġiba li jifdal ġew ipprovduti barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament 1049/2001, jew ikkonfermaw li d-dokumenti mitluba ma kinux fil-pussess tal-Kummissjoni (ara l-Anness – Tabella 3).
Rigward l-applikazzjonijiet konfermatorji li talbu rieżami, mill-Kummissjoni, ta’ tweġibiet inizjali li jirrifjutaw l-aċċess kompletament jew b’mod parzjali, in-numru tagħhom żdied b’4% (295 fl-2016 meta mqabbla ma’ 284 fl-2015), biex b’hekk komplew bit-tendenza ta’ żieda kostanti li ilha mill-2012. Min-naħa l-oħra, in-numru ta’ tweġibiet konfermatorji bbażati fuq ir-Regolament 1049/2001 naqas bi ftit, minn 230 fl-2015 għal 219 fl-2016, peress li wħud mit-talbiet dehru li kienu talbiet għal informazzjoni.
F’każijiet oħra, diversi talbiet mingħand applikant wieħed ġew raggruppati u indirizzati bi tweġiba waħda (ara l-Anness – Tabella 5).
3.2.Sehem ta’ applikazzjonijiet għal kull DĠ/Servizz tal-Kummissjoni (Anness – Tabella 10)
Is-Segretarjat Ġenerali (SĠ) irċieva l-ikbar sehem ta’ applikazzjonijiet inizjali (8.6% meta mqabbel ma’ 8.7% fl-2015), filwaqt li d-DĠ SANTE kklassifika fit-tieni post, bi tnaqqis minn 9,2% fl-2015 għal 8% fl-2016. L-applikazzjonijiet inizjali għal dokumenti miżmuma mid-DĠ GROW naqsu min 8,6% għal 7,6% fl-2016, biex dan ikklassifika fit-tielet post.
Id-DĠ COMP (7,2%) u d-DĠ FISMA (5,6%) kienu l-uniċi DĠ oħra li rċevew iktar minn 5% mill-applikazzjonijiet inizjali kollha kull wieħed. Kull wieħed mid-dipartimenti li jifdal tal-Kummissjoni jirrappreżenta 4% jew inqas mill-applikazzjonijiet inizjali kollha.
Rigward l-applikazzjonijiet konfermatorji riċevuti mis-Segretarjat Ġenerali, l-ikbar sehem kien relatat mat-tweġibiet inizjali pprovduti mid-DĠ COMP (15,9% fl-2016, meta mqabbel ma’ 16,2% fl-2015). Dan kien segwit mid-DĠ SANTE (10,2%, meta mqabbel ma’ 7% fl-2015) u mis-SĠ (6,8%, meta mqabbel ma’ 10,2% fl-2015).
Id-DĠ JUST u TAXUD (it-tnejn 6,1% fl-2016, meta mqabbla ma’ 7,4% u 6,3% rispettivament fl-2015) qasmu bejniethom ir-raba’ post. It-tweġibiet inizjali ta’ żewġ dipartimenti oħra tal-Kummissjoni kienu s-suġġett ta’ iktar minn 5% tal-applikazzjonijiet konfermatorji kollha (DĠ GROW u EPSO). Id-dipartimenti li jifdal tal-Kummissjoni rrappreżentaw inqas minn 5% tal-applikazzjonijiet konfermatorji kull wieħed.
3.3.Il-profil soċjali u okkupazzjonali tal-applikanti (Anness – Tabella 8)
Ħafna mill-applikazzjonijiet inizjali fl-2016 baqgħu joriġinaw mingħand ċittadini. Dawn kienu jirrappreżentaw kważi 40% tal-applikazzjonijiet kollha (38,3% meta mqabbla ma’ 24,7% fl-2015). L-istituzzjonijiet akkademiċi u l-gruppi ta' riflessjoni kienu t-tieni l-iktar kategorija attiva, u rrappreżentaw 16% tal-applikazzjonijiet inizjali (meta mqabbla ma’ 21,3% fl-2015).
It-tielet post kien okkupat minn professjonisti legali (13,5%, meta mqabbla ma’ 12,7% fl-2015), segwiti mis-soċjetà ċivili (NGOs) (11,9%, meta mqabbla ma’ 15,2% fl-2015), minn kumpaniji (9,7%, meta mqabbla ma’ 2% fl-2015) u minn ġurnalisti (5,9% fl-2016, meta mqabbla ma’ 7,1% fl-2015).
Ħafna mill-applikazzjonijiet konfermatorji fl-2016 oriġinaw mingħand ċittadini. Dawn irrappreżentaw iktar minn 30% tal-applikazzjonijiet kollha (30,2%, meta mqabbla ma’ 24,3% fl-2015). Il-professjonisti legali, b’26,4% tal-applikazzjonijiet kollha (meta mqabbla ma’ 27,8% fl-2015) kienu t-tieni l-iktar kategorija attiva ta’ applikanti.
Dawn kienu segwiti mill-qrib mis-soċjetà ċivili (NGOs), li rrappreżentaw 24,7% tal-applikazzjonijiet (24,6% fl-2015). Il-ġurnalisti okkupaw ir-raba’ post bi 8,1% (13% fl-2015), u l-istituzzjonijiet akkademiċi u l-gruppi ta' riflessjoni ġew fil-ħames post b’4,4% tal-applikazzjonijiet (5,6% fl-2015).
3.4.L-oriġini ġeografika tal-applikanti (Anness – Tabella 9)
Rigward id-disaggregazzjoni ġeografika tal-applikazzjonijiet inizjali, l-ikbar sehem baqa’ joriġina mill-applikanti fil-Belġju (27,2%, meta mqabbla ma’ 26,8% fl-2015), segwiti mill-Ġermanja (12,6%, meta mqabbla ma’ 11,7% fl-2015) u mir-Renju Unit (żieda sinifikanti, minn 7,6% fl-2015 għal 10% fl-2016). Franza, Spanja, l-Italja u n-Netherlands segwew, billi rrappreżentaw iktar minn 5% tal-applikazzjonijiet kollha kull wieħed. L-applikazzjonijiet li oriġinaw mill-21 Stat Membru li jifdal kienu jirrappreżentaw inqas minn 2% għal kull Stat Membru.
Id-dritt ta’ aċċess għal dokumenti baqa’ jiġi eżerċitat ukoll mill-applikanti li jirresjedu jew li għandhom uffiċċju reġistrat f’pajjiżi terzi, billi l-applikazzjonijiet inizjali tagħhom irrappreżentaw 4,1% tal-applikazzjonijiet inizjali kollha (4,4% fl-2015).
Rigward id-disaggregazzjoni ġeografika tal-applikazzjonijiet konfermatorji, l-ikbar sehem bil-bosta baqa’ joriġina mill-applikanti fil-Belġju (33,2%, meta mqabbla ma’ 30,3% fl-2015), segwiti mill-Ġermanja (13,2%, meta mqabbla ma’ 15,1 fl-2015). L-Italja (9,8%), Spanja (8,8%), in-Netherlands (6,4%), ir-Renju Unit (5,8%) u Franza (5,1%) kienu l-uniċi Stati Membri oħra li minnhom oriġinaw iktar minn 5% tal-applikazzjonijiet.
L-applikazzjonijiet li oriġinaw mill-21 Stat Membru li jifdal kienu jirrappreżentaw 2% jew inqas għal kull wieħed. Finalment, l-applikazzjonijiet mingħand applikanti li jirresjedu jew li għandhom uffiċċju reġistrat f’pajjiżi terzi rrappreżentaw 3,7% tal-applikazzjonijiet kollha (met mqabbla ma’ 2,5% fl-2015).
4.L-Applikazzjoni tal-Eċċezzjonijiet għad-Dritt ta' Aċċess
4.1.Tipi ta’ aċċess ipprovdut
Fl-2016, ingħata aċċess sħiħ jew parzjali f’iktar minn 80% tal-każijiet fl-istadju inizjali (81,3% meta mqabbla ma’ 84,7% fl-2015). L-aċċess sħiħ baqa’ jingħata fi kważi 61% tal-każijiet kollha. Dan jikkostitwixxi tnaqqis meta mqabbel mas-sena ta’ qabel (68,8%), biex b’hekk kompliet it-tendenza ta’ tnaqqis li ilha għaddejja mill-2012, li f’parti minnha tista’ tiġi attribwita lill-applikazzjoni iktar stretta tal-politika tal-Kummissjoni dwar il-protezzjoni tad-data.
Għall-istess raġuni, il-perċentwal ta’ tweġibiet parzjalment pożittivi żdied b’mod sinifikanti, minn 30% (20,4% fl-2016 meta mqabbel ma’ 15,9% fl-2015). 18,7% tal-applikazzjonijiet ġew irrifjutati kompletament (meta mqabbla ma’ 15,3% fl-2015) – ara l-Anness (Tabella 4).
Fl-2016, waħda minn kull żewġ tweġibiet inizjali kkontestati minn applikazzjoni konfermatorja treġġgħet lura (kompletament jew parzjali) fi stadju konfermatorju (żieda sinifikanti minn 41.3% fl-2015 għal 52% fl-2016). F’47% tal-każijiet, ingħata aċċess usa’ (iżda mhux sħiħ) milli ngħata fil-livell inizjali (żieda konsiderevoli meta mqabbel ma’ 31.7% fl-2015). Fil-livell konfermatorju, ir-rifjut inizjali sħiħ ġie kkonfermat biss fi 48% tal-każijiet (meta mqabbel ma’ 58.7% fl-2015).
Minn naħa l-oħra, in-numru ta’ applikazzjonijiet konfermatorji li wasslu għal tweġiba kompletament pożittiva kien inqas (5%) milli fl-2015 (9,6%) – ara l-Anness (Tabella 6).
4.2.L-eċċezzjonijiet invokati għad-dritt ta' aċċess (Anness – Tabella 7)
Il-protezzjoni tal-privatezza u tal-integrità tal-individwu baqgħet ir-raġuni ewlenija għar-rifjut (sħiħ jew parzjali) ta’ aċċess fl-istadju inizjali, billi baqgħu kostanti għal kważi 30%. It-tieni eċċezzjoni l-iktar invokata spiss kienet il-protezzjoni tal-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-istituzzjoni (żieda ħafifa, minn 20,3% fl-2015 għal 21,7% fl-2016). L-eċċezzjoni li kellha l-għan li tħares l-iskop tal-ispezzjonijiet, tal-investigazzjonijiet u tal-awditi, li okkupat it-tielet post, ġiet invokata bi frekwenza konsiderevolment inqas milli fl-2015 (16,2% fl-2016 meta mqabbla ma’ 20,9% fl-2015).
L-użu relattiv tal-eċċezzjoni li tħares l-interessi kummerċjali naqas bi ftit (13,7% fl-2016, meta mqabbel ma’ 14,7% fl-2015), iżda baqa’ fir-raba’ post. L-iktar żieda sinifikanti kienet tikkonċerna l-eċċezzjoni li tħares l-interess pubbliku fir-rigward tas-sigurtà pubblika (7,3% fl-2016 imqabbla ma’ 2,4% fl-2015).
Fl-istadju konfermatorju, l-iktar raġuni ewlenija invokata ta’ spiss għall-ikkonfermar ta’ rifjut (sħiħ jew parzjali) ta’ aċċess kienet il-protezzjoni tal-privatezza u tal-integrità tal-individwu, li rrappreżentat żieda ta’ 45% meta mqabbla mas-sena ta’ qabel (28,3% fl-2016, meta mqabbla ma’ 15,6% fl-2015). Fit-tieni post kien hemm l-eċċezzjoni li tħares il-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet (22,3%, meta mqabbla ma’ 16,4% fl-2015). L-eċċezzjoni li tipproteġi l-iskop tal-ispezzjonijiet, tal-investigazzjonijiet u tal-awditi ġiet invokata bi frekwenza konsiderevolment inqas (20,3% fl-2016, meta mqabbla ma’ 37,7% fl-2015), u b’hekk ikklassifikat fit-tielet post.
Ir-raba’ u l-ħames ikklassifikati kienu, rispettivament, l-eċċezzjonijiet li jħarsu l-interessi kummerċjali (15,9%, meta mqabbla ma’ 13,1% fl-2015), u l-proċeduri tal-qorti u l-pariri legali (5,6%, meta mqabbla ma’ 4,9% fl-2015).
5.Ilmenti lill-Ombudsman Ewropew
Fl-2016, l-Ombudsman għalaq 21 ilment kontra l-ipproċessar mill-Kummissjoni tat-talbiet għal aċċess għad-dokumenti. Sitta minn dawn ingħalqu b’kummenti ulterjuri jew kritiċi. Għat-tqabbil, fl-2015 l-Ombudsman għalaq 23 ilment, sitta minnhom b’kumment kritiku.
Fl-2016, l-Ombudsman fetaħ 12-il investigazzjoni ġdida li fihom l-aċċess għad-dokumenti kien il-parti prinċipali jew inkella parti sussidjarja tal-ilment (żieda ħafifa meta mqabbla mal-2015, meta nfetħu 11-il investigazzjoni ġdida).
6.Stħarriġ Ġudizzjarju
Fl-2016, il-Qrati tal-UE pprovdew ġurisprudenza importanti ġdida li se tinfluwenza l-prattika tal-Kummissjoni skont ir-Regolament 1049/2001.
6.1.Il-Qorti tal-Ġustizzja
Il-Qorti tal-Ġustizzja qatgħet tliet sentenzi ta’ appell li fihom il-Kummissjoni kienet parti għall-proċeduri.
Fil-kawża Internationaler Hilfsfonds, rigward l-aċċess għall-fajl li jikkonċerna kuntratt għal għajnuna umanitarja, din ikkonfermat l-ordni tal-Qorti Ġenerali li tiċħad ir-rikors tar-rikorrent ippreżentat kontra l-Kummissjoni.
Fis-sentenza tagħha f’SeaHandling
, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat l-eżistenza ta’ preżunzjoni ġenerali li d-divulgazzjoni ta’ dokumenti fil-fajl amministrattiv ta’ investigazzjoni dwar l-għajnuna mill-Istat fil-prinċipju jxxekkel l-iskop tal-attivitajiet ta’ investigazzjoni. Din iġġudikat ukoll li interess possibbli fil-kisba ta’ dokument għall-finijiet tal-proċeduri tal-qorti ma jistax jikkostitwixxi interess pubbliku prevalenti fid-divulgazzjoni. Barra minn hekk, hi spjegat li, f’każ ta’ tweġiba mdewwma, ir-rikorrent jista’ jippreżenta lment mal-Ombudsman jew jieħu passi għad-danni biex jiġu infurzati d-dritt tiegħu ta' aċċess u d-dritt tiegħu għal proċess ġust.
Fis-sentenza tagħha fi Stichting Greenpeace Nederland, il-Qorti tal-Ġustizzja stabbilixxiet li l-kunċett ta’ “emissjonijiet fl-ambjent” skont ir-Regolament 1367/2006 mhuwiex limitat għal emissjonijiet konkreti, iżda jinkludi wkoll l-emissjonijiet prevedibbli fl-ambjent f’kundizzjonijiet normali jew realistiċi tal-użu ta’ prodott jew ta’ sustanza. Il-Qorti speċifikat ukoll li l-informazzjoni li “tkun konnessa ma’ emissjonijiet fl-ambjent” hi informazzjoni li tirrigwarda jew li hija marbuta ma’ tali emissjonijiet, u mhux l-informazzjoni li għandha rabta, diretta jew indiretta, mal-emissjonijiet fl-ambjent.
6.2.Il-Qorti Ġenerali
Il-Qorti Ġenerali qatgħet 12-il sentenza marbuta mad-dritt għall-aċċess għad-dokumenti fejn il-Kummissjoni kienet parti mill-proċedimenti. F’żewġ kawżi, il-Qorti Ġenerali ddikjarat li r-rikors għal annullament tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni kien inammissibbli. Kawża minnhom ma rriżultatx f’sentenza.
F’sitt każijiet, il-Qorti Ġenerali ċaħdet ir-rikors għal annullament tar-rikorrent għal annullament tad-deċiżjoni konfermatorja tal-Kummissjoni dwar l-aċċess għad-dokumenti, billi kkonfermat il-pożizzjoni tal-Kummissjoni. Fi tliet kawżi, il-Qorti Ġenerali annullat id-deċiżjoni tal-Kummissjoni b’mod parzjali.
Dwar is-suġġett ta’ data personali, il-Qorti Ġenerali ddikjarat li l-Kummissjoni ma tistax tgħatti d-data personali proprja tar-rikorrent, jekk ikun ċar li dan tal-aħħar ikun favur id-divulgazzjoni tagħha. Hi ċċarat ukoll li l-istituzzjoni m’għandhiex bżonn tivvaluta n-nuqqas ta’ preġudizzju għall-interessi leġittimi tas-suġġett tad-data jekk l-applikant ma jkunx ipprovda xi ġustifikazzjoni espliċita u leġittima jew xi argument konvinċenti biex juri n-neċessità tat-trasferiment ta’ dik id-data personali.
Fir-rigward tal-interessi kummerċjali, il-Qorti Ġenerali fakkret il-presuppożizzjoni ġenerali ta’ nuqqas ta’ divulgazzjoni tal-offerti sottomessi mill-offerenti fi proċeduri ta’ akkwist, peress li d-divulgazzjoni ta’ dawn tkun qed ixxekkel l-interessi kummerċjali tal-offerent li jirbaħ il-kuntratt u l-kompetizzjoni ġusta fost l-offerenti.
Rigward l-iskop tal-investigazzjonijiet, il-Qorti Ġenerali kkonfermat il-preżunzjoni ġenerali ta’ nuqqas ta’ aċċessibilità tad-dokumenti investigattivi tal-OLAF għall-investigazzjonijiet kurrenti u, f’ċerti każijiet, magħluqa. Din iddikjarat ukoll li l-okkorrenza ta’ kxif mhux awtorizzat ta’ informazzjoni kunfidenzjali minnha nnifisha ma tiġġustifikax id-divulgazzjoni ta’ dawn id-dokumenti skont ir-Regolament 1049/2001. Il-Qorti Ġenerali ddikjarat ukoll li, anki jekk l-applikant ikun fil-pussess tad-dokumenti mitluba (jew ta’ parti minnhom), il-Kummissjoni ma tistax tirrifjuta li tittratta l-applikazzjoni tiegħu skont ir-Regolament 1049/2001.
Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali reġgħet ikkonfermat l-eżistenza ta’ preżunzjoni ġenerali ta’ nuqqas ta’ divulgazzjoni ta’ dokumenti li jifformaw parti mill-fajl ta’ proċedura ta' ksur matul l-istadju ta’ prelitigazzjoni tagħha, peress li d-divulgazzjoni ta’ dawn fil-prinċipju tkun qed ixxekkel il-protezzjoni tal-iskop tal-investigazzjonijiet.
Fir-rigward tad-dokumenti li għandhom rabta rilevanti ma’ tilwima ġudizzjarja pendenti fil-livell tal-UE, jew ma’ proċedimenti nazzjonali li aktarx li jwasslu għal deċiżjoni preliminari, il-Qorti Ġenerali ddikjarat li t-tali dokumenti jistgħu jkunu protetti kontra d-divulgazzjoni. L-għan hu li jiġi żgurat ir-rispett tal-prinċipji ta’ opportunitajiet ugwali għall-partijiet u tal-amministrazzjoni soda tal-ġustizzja u, fuq l-istess nota, il-protezzjoni tal-proċedimenti tal-qorti.
Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali kkonfermat li għall-finijiet ta’ applikazzjoni tal-eċċezzjoni relatata mal-protezzjoni ta’ pariri legali, it-tempestività u l-mod (formali jew informali) li bih ingħata dan il-parir huma irrilevanti. Hi rrikonoxxiet ukoll li l-protezzjoni ta’ pariri legali tkopri l-pożizzjoni tas-Servizz Legali tal-Kummissjoni fid-difiża tagħha tal-pożizzjoni tal-Kummissjoni quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, pari passu mal-partijiet l-oħrajn. Finalment, il-Qorti Ġenerali ddikjarat li s-sempliċi fatt li l-parir legali tfassal fil-kuntest ta’ proċess leġiżlattiv mhuwiex minnu nnifsu biżżejjed biex jiġi stabbilit interess pubbliku prevalenti.
Fir-rigward tal-protezzjoni tal-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet, il-Qorti Ġenerali stabbilixxiet li l-Kummissjoni hi intitolata li tippreżumi, bla ma twettaq eżaminazzjoni speċifika u individwali tad-dokumenti mfassla fil-kuntest ta’ tħejjija ta’ valutazzjoni tal-impatt, li d-divulgazzjoni ta’ kull wieħed minn dawn id-dokumenti fil-prinċipju tkun qed ixxekkel serjament il-proċess tagħha tat-teħid ta’ deċiżjonijiet għall-iżvilupp ta’ proposta ta’ politika.
Il-Qorti Ġenerali rrikonoxxiet ukoll l-importanza li l-persunal tal-UE jkollu l-possibbiltà li jesprimi l-fehmiet tiegħu b’mod indipendenti. Hi kkonfermat li d-divulgazzjoni tal-opinjonijiet tagħhom għal użu intern, bħala parti mid-deliberazzjonijiet u mill-konsultazzjonijiet preliminari, tista’ xxekkel serjament il-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-Kummissjoni, peress li tkun qed iżżomm il-persunal milli jesprimi l-opinjoni tiegħu b’mod indipendenti u mingħajr ma jkun influwenzat kif mhux xieraq mill-prospettiva ta’ divulgazzjoni mifruxa li tesponi lill-istituzzjoni li hu parti minnha.
F’sentenza oħra, il-Qorti Ġenerali ċċarat li r-realtà tal-pressjoni esterna li għaliha jkun espost il-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet trid tiġi stabbilita b’ċertezza u li l-evidenza trid tiġi addotta bl-għan li jintwera li kien hemm riskju raġonevolment prevedibbli li l-proċess ikun affettwat b’mod sostanzjali minħabba dik il-pressjoni esterna.
Fl-2016, il-Qorti Ġenerali ma qatgħet l-ebda sentenza relatata mad-dritt ta' aċċess għad-dokumenti b’appell kontra deċiżjoni tat-Tribunal għas-Servizz Pubbliku fejn il-Kummissjoni kienet parti fil-proċedimenti.
6.3.Kawżi ġodda quddiem il-Qorti
Fl-2016 ġew ippreżentati dsatax-il kawża ġodda quddiem il-Qorti Ġenerali kontra deċiżjonijiet tal-Kummissjoni skont ir-Regolament 1049/2001. Barra minn hekk, ġew ippreżentati erba’ appelli ġodda quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja kontra sentenza tal-Qorti Ġenerali fejn il-Kummissjoni kienet parti fil-proċedimenti.
7.Konklużjonijiet
Fl-2016, il-Kummissjoni kompliet tonora l-impenn tagħha li żżid it-trasparenza, kemm skont ir-Regolament 1049/2001 kif ukoll fil-qafas tal-aġenda tagħha għal trasparenza iktar mifruxa.
Dan kien rifless, fost l-oħran, fl-implimentazzjoni progressiva tagħha tal-Aġenda għal Regolamentazzjoni Aħjar; fil-pubblikazzjoni sistematika tagħha ta’ informazzjoni dwar il-laqgħat tal-mexxejja politiċi u tal-uffiċjali għoljin tagħha mal-partijiet ikkonċernati; fil-proposta tagħha għal Ftehim Interistituzzjonali dwar Reġistru ta’ Trasparenza obbligatorju; u fil-politika tagħha rigward il-“bibien iduru”.
Il-Kummissjoni kompliet ukoll tippubblika b’mod proattiv u faċli għall-utent firxa wiesa’ ta’ informazzjoni u ta’ dokumenti dwar id-diversi attivitajiet leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi tagħha.
Id-dritt ta’ aċċess għal dokumenti wara li tkun saret talba għalihom, kif stipulat fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, fit-Trattati u fir-Regolament 1049/2001, baqa' jkun strument importanti li permezz tiegħu l-Kummissjoni tonora l-impenji tagħha favur it-trasparenza.
Fl-2016, il-Kummissjoni rċiviet iktar minn 6,000 applikazzjoni inizjali għall-aċċess għal dokumenti, u kważi 300 applikazzjoni konfermatorja. Dan juri li ċ-ċittadini tal-UE u benefiċjarji oħra qed jagħmlu użu attiv mid-dritt tagħhom li jaċċessaw dokumenti miżmuma mill-Kummissjoni.
Il-Kummissjoni tibqa' bil-bosta l-istituzzjoni li tiġġestixxi l-akbar għadd ta' talbiet ta’ aċċess għal dokumenti. Ir-rata għolja ta’ divulgazzjoni ta’ dokumenti wara diversi talbiet ta’ aċċess wasslet għat-tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ numru kbir ta’ dokumenti. Dan sar minbarra d-dokumentazzjoni u l-informazzjoni li ġew ippubblikati b’mod proattiv mill-Kummissjoni fl-2016, jew li diġà huma disponibbli fuq id-diversi paġni fuq il-web tal-Kummissjoni u fid-diversi reġistri pubbliċi tagħha.