IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 12.10.2016

COM(2016) 590 final

2016/0288(COD)

NOTE
This language version reflects the corrections done to the original EN version transmitted under COM(2016) 590 final of 14.9.2016 and retransmitted (with corrections) under COM(2016) 590 final/2 of 12.10.2016

Proposta għal

DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

li tistabbilixxi l-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi

(Riformulazzjoni)

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

{SWD(2016) 303 final/2}
{SWD(2016) 304 final}
{SWD(2016) 305 final}
{SWD(2016) 313 final}

MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI

1.IL-KUNTEST TAL-PROPOSTA

•Ir-raġunijiet għall-proposta u l-għanijiet tagħha

Mill-aħħar reviżjoni tal-qafas regolatorju tal-komunikazzjoni elettronika fl-2009, is-settur żviluppa sew u r-rwol tiegħu bħala faċilitatur tal-ekonomija online kiber. L-istrutturi tas-suq żviluppaw b’tali mod li s-setgħat monopolistiċi fis-suq saru dejjem aktar limitati, u fl-istess waqt il-konnettività saret karatteristika tal-ħajja ekonomika mifruxa sew. Minflok fuq is-servizzi tat-telefonija u fuq is-servizzi l-oħra tal-komunikazzjoni tradizzjonali, kulma jmur il-konsumaturi u n-negozji qed jiddependu dejjem aktar fuq is-servizzi tad-dejta u tal-aċċess għall-internet. Din l-evoluzzjoni wasslet biex dawk it-tipi ta’ parteċipanti fis-suq li qabel ma kinux magħrufa issa qed jikkompetu mal-operaturi tat-telekomunikazzjoni tradizzjonali (pereżempju l-hekk imsejħa parteċipanti over-the-top (OTTs): il-fornituri tas-servizz li joffru varjetà wiesgħa ta’ applikazzjonijiet u servizzi bl-internet, fosthom is-servizzi tal-komunikazzjoni). Fl-istess waqt din l-evoluzzjoni żiedet ukoll id-domanda għal konnettività fissa u bla fili ta’ kwalità kbira għax żdiedu l-għadd ta’ servizzi tal-kontenut online, bħall-cloud computing, l-Internet tal-Oġġetti, il-komunikazzjoni bejn magna u oħra (l-M2M), eċċ. u l-popolarità tagħhom. Anki n-netwerks tal-komunikazzjoni elettronika evolvew. Il-bidliet ewlenin jinkludu: (i) it-tranżizzjoni kontinwa lejn ambjent għalkollox bl-IPs, (ii) il-possibbiltajiet li joffru l-infrastrutturi l-ġodda u msaħħa tan-netwerks sottostanti li jappoġġaw il-kapaċità tat-trażmissjoni prattikament bla limitu tan-netwerks tal-fibrottika, (iii) il-konverġenza tan-netwerks fissi u mobbli għal offerti ta’ servizz kontinwu lill-utenti finali irrispettivament mill-post fejn ikunu jew mill-apparat użat u (iv) l-iżvilupp ta’ approċċi tekniċi innovattivi għall-ġestjoni tan-netwerks, b’mod partikolari n-Netwerks Definiti bis-Softwer u l-Virtwalizzazzjoni tal-Funzjoni tan-Netwerks (l-NFV). Dan l-użu u dawn il-bidliet operazzjonali jesponu r-regoli attwali għal sfidi ġodda li aktarx se jkollhom aktar importanza fuq perjodu taż-żmien medju u fit-tul, u għalhekk dawn għandhom jitqiesu fir-rieżami tal-qafas regolatorju tal-komunikazzjoni elettronika.

Dan ir-rieżami jrid jitqies fid-dawl tal-istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali (DSM) għall-Ewropa 1 . L-istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali tagħraf l-importanza tal-bidliet paradigmatiċi li qed iġarrab is-settur diġitali u tiddikjara li l-individwi u n-negozji għandhom ikunu kapaċi jaċċessaw u jwettqu attivitajiet online bla xkiel u bil-kundizzjonijiet tal-kompetizzjoni ġusta. Barra minn hekk, din tħabbar li “fl-2016 il-Kummissjoni se tippreżenta proposti għal riforma ambizzjuża tal-qafas regolatorju tat-telekomunikazzjonijiet li jiffokaw fuq (i) strateġija konsistenti mas-suq uniku għall-politika u l-ġestjoni tal-ispettru (ii) it-twassil tal-kundizzjonijiet għal suq uniku veru, billi tiġi indirizzata l-frammentazzjoni regolatorja li tippermetti ekonomiji ta’ skala għal operaturi tan-netwerks effiċjenti, (iii) jiġi żgurat livell ekwu għall-partijiet kollha tas-suq u l-applikazzjoni konsistenti tar-regoli, (iv) li jiġi inċentivat l-investiment f’netwerks tal-broadband ta’ veloċità kbira (inkluż rieżami tad-Direttiva Servizz Universali) u (v) qafas istituzzjonali regolatorju aktar effettiv.”

•Il-konsistenza mad-dispożizzjonijiet eżistenti tal-politika fil-qasam ta’ politika

Peress li s-servizzi tal-konnettività provduti permezz tan-netwerks tal-komunikazzjoni elettronika jsawru l-bażi għall-prodotti u s-servizzi diġitali, din il-proposta għandha grad għoli ta’ sinerġija mal-inizjattivi l-oħra inklużi fl-istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali.

•Il-konsistenza ma’ politiki oħrajn tal-Unjoni

Filwaqt li din il-proposta tindirizza kwistjonijiet regolatorji li joħorġu mill-ispeċifiċitajiet tas-settur tal-komunikazzjoni elettronika bħala industrija tan-netwerks, din tissejjes fuq il-liġi eżistenti tal-UE f’diversi oqsma u tikkumplimenaha. Fil-qasam tar-regolamentazzjoni tas-swieq, il-proposti jibqgħu jiġu bbażati fuq il-prinċipji tal-Liġi tal-Kompetizzjoni tal-UE, bħall-qafas regolatorju eżistenti. Barra minn hekk, din il-proposta tistabbilixxi wkoll miżuri, bħall-immappjar tal-introduzzjoni tan-netwerks, li jipprovdu wkoll informazzjoni utli għall-finijiet tal-għajnuna mill-Istat u b’hekk iżżid il-koerenza taż-żewġ politiki.

Fejn tidħol il-protezzjoni tal-utenti finali, ir-regoli proposti jikkumplimentaw il-liġi orizzontali tal-protezzjoni tal-konsumaturi billi, minn naħa, jindirizzaw l-ispeċifiċitajiet tas-settur u, min-naħa l-oħra, jissimplifikaw ir-regoli attwali speċifiċi għas-setturi f’oqsma fejn dawn tal-aħħar evolvew minn mindu sar l-aħħar rieżami fl-2009. B’dan il-mod, il-proposta tevita d-duplikazzjonijiet f’oqsma fejn ir-regoli orizzontali biss jistgħu jiżguraw livell adegwat ta’ protezzjoni għall-utenti finali.

Il-politika ta’ koeżjoni u l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej huma għodod importanti biex jimtlew il-lakuni tal-konnettività fiż-żoni b’falliment tas-suq u għandhom jiġu allokati b’tali mod li r-riżorsi disponibbli jkunu jistgħu jiġu massimizzati. Il-proposta tikkontribwixxi għal dan il-għan billi tipprovdi kundizzjonijiet xierqa għall-investimenti privati ħalli l-fondi pubbliċi jkunu jistgħu jintużaw fejn hu l-aktar meħtieġ.

•Il-konsistenza mal-obbligi tal-liġi internazzjonali

2.IL-BAŻI ĠURIDIKA, IS-SUSSIDJARJETÀ U L-PROPORZJONALITÀ

•Il-bażi ġuridika

•Is-sussidjarjetà (għal kompetenza mhux esklussiva)

Konnettività ma’ kullimkien u bla limiti

Is-suq uniku ma jistax jisfrutta parti sew mill-kapital uman tiegħu jekk ma jkollux konnettività ma’ kullimkien b’kapaċità kbira ħafna. Dan ifixkel kemm il-koeżjoni territorjali u kemm il-kapaċità tan-negozji li jipproduċu b’mod effiċjenti u li jipprovdu servizzi innovattivi u kompetittivi. Il-konnettività tista’ taqdi rwol soċjoekonomiku essenzjali, jiġifieri li tevita l-iżolament u d-depopolazzjoni u li tgħaqqad ir-reġjuni mbiegħda mar-reġjuni ċentrali tal-UE. Is-sitwazzjoni tal-Istati Membri fejn tidħol il-konnettività tvarja ġmielu. Jeżistu xi diskrepanzi importanti ħafna li ma jistgħux jiġu spjegati biss mid-differenzi fil-pajsaġġi, fil-popolazzjoni, fil-prodott domestiku gross jew fil-kapaċità tal-akkwist, iżda li huma r-riżultat ta’ għażliet differenti ta’ politika li saru llum u fl-imgħoddi. Jekk l-UE mhix se tieħu azzjoni biex tara li l-konnettività ma’ kullimkien u bla limiti tfittex li tintlaħaq bħala għan separat tal-qafas, il-frammentazzjoni se tkompli tiżdied u dan se jħalli effetti ħżiena fuq is-suq uniku u fuq l-interessi tal-konsumaturi. 

L-armonizzazzjoni ta’ kwistjonijiet relatati mal-ispettru

Bħal riżorsi oħrajn bħalma huma n-numri u sa ċertu punt l-art, l-ispettru hu riżorsa skarsa li tappartjeni lill-Istati Membri u li l-ġestjoni u l-assenjament tagħha jeħtieġ iqisu l-ispeċifiċitajiet u l-ħtiġijiet nazzjonali. Fl-istess waqt, hemm bżonn regolamentazzjoni tal-UE aktar konverġenti u konsistenti għad-dħul fis-suq ħalli jixxejnu l-ostakli li jfeġġu minħabba kundizzjonijiet diverġenti bla bżonn għall-assenjament tad-drittijiet individwali għall-użu tal-ispettru, tan-numri jew tal-art. Hemm bżonn regoli tal-UE konsistenti biex (i) il-fornituri jkunu jistgħu jwessgħu s-servizzi tagħhom biex ikunu jinkludu lil Stati Membri oħra; (ii) fis-suq jinħoloq biżżejjed effett ta’ skala għall-benefiċċju tal-Istati Membri li jinsabu fuq quddiem nett; (iii) jingħata aċċess fil-ħin għall-aktar servizzi u kapaċitajiet bla fili avvanzati biex iċ-ċittadini u n-negozji tal-UE jgawdu mill-ambjent diġitali u minn servizzi u applikazzjonijiet innovattivi u biex dawn ikunu jistgħu jiżviluppaw il-benefiċċji tal-ekonomija diġitali li kulma jmur qed tersaq lejn ekonomija “mobbli” fejn il-politika dwar l-ispettru taqdi rwol importanti mil-lat kummerċjali u jkunu jistgħu jirfduhom minn dan il-lat ukoll; (iv) il-pajjiżi li nqatgħu lura jkunu jistgħu jlaħħqu mas-Suq Uniku Diġitali u jieħdu sehem fih, u b’hekk l-Istati Membri li huma aktar avvanzati jkunu jistgħu jkomplu jżidu l-iskambji kummerċjali u taċ-ċittadini fil-fruntieri tagħhom; u biex (v) madwar l-Unjoni, kull utent tal-ispettru jiġi ttrattat b’mod koerenti. Fl-aħħar nett, biex l-UE tkun il-mexxejja għall-bqija tad-dinja fejn jidħlu s-servizzi l-ġodda u mtejba, bħal pereżempju l-5G, il-manifatturi tat-tagħmir u l-fornituri tas-servizzi tat-telekomunikazzjoni għandhom bżonn biżżejjed skala. Dan ma jfissirx biss armonizzazzjoni teknika, iżda fuq kollox suq intern li jkun qed jiżviluppa b’mod ġenerali b’mod allinjat ħalli s-servizzi u l-apparat jibbenefikaw minn regoli armonizzati u stabbli.

Is-servizzi

•Il-proporzjonalità

•L-għażla tal-istrument

3.IR-RIŻULTATI TAL-EVALWAZZJONIJIET EX-POST, TAL-KONSULTAZZJONIJIET MAL-PARTIJIET KONĊERNATI U TAL-VALUTAZZJONIJIET TAL-IMPATT

•L-evalwazzjonijiet ex-post/il-kontrolli tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni eżistenti

B’mod ġenerali, id-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal mehmuż mal-proposta, li jivvaluta l-idoneità regolatorja tar-regoli attwali, jikkonkludi li b’mod ġenerali l-qafas regolatorju tal-komunikazzjoni elettronika laħaq l-għan ġenerali tiegħu li jiżgura settur kompetittiv li jipprovdi benefiċċji sinifikanti għall-utenti finali. Iżda għalkemm l-għanijiet ewlenin tiegħu, jiġifieri li jippromwovi l-kompetizzjoni, li jiżviluppa s-suq intern u li jippromwovi l-interessi tal-utenti finali, għadhom rilevanti, hemm bżonn isir rieżami tal-qafas regolatorju ħalli tiġi indirizzata l-ħtieġa dejjem akbar ta’ aktar konnettività fis-Suq Uniku Diġitali u ħalli d-dispożizzjonijiet jiġu ssimplifikati filwaqt li jitqiesu l-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq.

B’mod aktar speċifiku, rigward il-kriterji speċifiċi tal-evalwazzjoni, is-sejbiet fil-qosor huma dawn:

Ir-rilevanza — B’mod ġenerali, l-evalwazzjoni wriet li l-għanijiet speċifiċi tal-qafas, jiġifieri li jippromwovi l-kompetizzjoni, li joħloq is-suq uniku u li jħares l-interessi tal-konsumaturi, għadhom validi daqs qabel, u li żdiedet ir-rilevanza tal-għan tas-suq uniku. Kompetizzjoni effettiva u sostenibbli tixpruna l-investiment effiċjenti u tmexxi ’l quddiem l-iżvilupp tas-suq intern. Fl-aħħar mill-aħħar din taqdi l-interessi tal-utenti finali għax tħajjar l-innovazzjoni u tipprovdilhom l-aqwa benefiċċju mil-lat tal-għażla, tal-prezz u tal-kwalità.

Fl-istess waqt, jidher li l-konnettività hi l-mutur sottostanti għas-soċjetà u għall-ekonomija diġitali, mirfuda mill-bidliet teknoloġiċi u mid-domandi dejjem jevolvu tal-konsumaturi u tas-suq – din hi tassew importanti għall-impenn politiku li ħadet il-Kummissjoni Juncker li toħloq is-Suq Uniku Diġitali. Għaldaqstant hemm bżonn jitqies aġġustament fl-għanijiet tal-politika u fl-għodod regolatorji attwali biex ikomplu jiġu appoġġati l-introduzzjoni tal-infrastruttura u l-użu mifrux tas-servizzi tal-konnettività korrispondenti skont il-bżonnijiet tal-ġejjieni.

L-effettività — Hu rikonoxxut b’mod ġenerali li l-qafas regolatorju kien effettiv biex jinħoloq settur kompetittiv globalment. Min-naħa tiegħu, dan ħoloq benefiċċji sinifikanti għall-utenti finali, fosthom disponibbiltà wiesgħa tal-broadband (bażiku), roħs ġmielu fil-prezzijiet u aktar għażla.

Ir-regolamentazzjoni tal-aċċess u tal-ispettru b’mod partikolari, iżda anki d-dispożizzjonijiet dwar id-dħul fis-suq, għenu biex jinkisbu livelli ogħla ta’ kompetizzjoni. Iżda r-regolamentazzjoni tal-aċċess ħolqot il-kompetizzjoni fil-livell tas-servizz aktar milli fil-livell tan-netwerk, u filwaqt li avvanzaw l-investimenti fin-netwerks b’kapaċità kbira ħafna, dawn ma seħħewx fl-Istati Membri kollha bil-pass previst fl-aġendi tal-politika pubblika u b’mod li jaqbel mal-ħtiġijiet futuri mistennija. Minkejja li r-rilaxx ta’ ammont sinifikanti ta’ spettru għall-broadband bla fili hu kisba notevoli, ta’ min jgħid li l-progress fil-ġestjoni tal-ispettru ma ssodisfax l-aspettattivi tal-aħħar rieżami, u minħabba f’hekk kien hemm dewmien u frammentazzjoni fit-tifrix u fl-użu tan-netwerks 4G.

L-isforzi biex jintlaħaq l-għan tas-Suq Uniku kisbu riżultati pjuttost modesti. Il-konsistenza regolatorja nkisbet biss sa ċertu punt, u dan affettwa l-operazzjonijiet tal-fornituri transfruntieri u naqqas il-prevedibbiltà għal kull operatur u għal kull investitur. Il-qafas attwali ftit li xejn jarmonizza l-kompetenzi assenjati lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li huma responsabbli għar-regolamentazzjoni tas-swieq ex-ante u jippermetti lill-Istati Membri jassenjaw kompiti skont il-qafas lil awtoritajiet oħrajn li ma jissodisfawx l-istess rekwiżiti ta’ indipendenza. Ir-riżultat hu frammentazzjoni għax, għajr ir-regolamentazzjoni tas-swieq ex-ante, m’hemm l-ebda kompetenza li t-28 awtorità regolatorja nazzjonali li huma membru tal-BEREC huma kompetenti fiha lkoll.

Aktar importanti minn hekk, l-għodod disponibbli għall-koperazzjoni u għall-konsistenza wasslu għal qagħda fejn l-aqwa soluzzjonijiet regolatorji ma ġewx segwiti dejjem, u dan ħalla impatt fuq l-eżiti għall-utenti finali. Il-verifiki tal-konsistenza fil-livell tal-UE, bl-istruttura ta’ governanza attwali, jikkontribwixxu għall-prevedibbiltà tar-regolamentazzjoni tal-aċċess madwar l-UE kollha; iżda l-influwenza tagħhom hi limitata ħafna fejn jidħlu l-abbozzi tar-rimedji regolatorji. Bl-istess mod, in-nuqqas ta’ konsistenza fil-ġestjoni tal-ispettru u n-nuqqas ta’ struttura istituzzjonali għall-koordinazzjoni tal-assenjamenti tal-ispettru wasslu għal konsegwenzi negattivi għall-utenti finali, bħad-dewmien biex jiddaħħal il-4G f’ħafna miż-żoni tal-UE.

Il-kisbiet tal-qafas fejn jidħlu l-protezzjoni tal-utenti finali u l-fatt li jkun żgurat ilqugħ (jiġifieri servizz universali) huma sinifikanti, għalkemm il-livell ta’ sodisfazzjon tal-konsumaturi għadu relattivament baxx. Jidher ċar ukoll li mhux kull dispożizzjoni dwar il-protezzjoni tal-utenti finali li hi speċifika għas-settur għadha adattata għall-iskop tagħha fil-kuntest tal-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq u tal-iżviluppi usa’ leġiżlattivi.

L-effiċjenza — Għalkemm ma setgħux jiġu kkalkulati eżatt l-ispejjeż, l-evalwazzjoni wriet li l-benefiċċji tal-qafas — għal ħafna mill-operaturi, għall-utenti finali u għas-soċjetà kollha kemm hi — jisbqu bil-kbir l-ispejjeż li toħloq l-implimentazzjoni tiegħu. Madankollu, għalkemm jaf ikun hemm bżonn ċertu livell ta’ kumplessità biex ikun żgurat intervent ikkalibrat sew (pereżempju r-regolamentazzjoni x-xierqa tal-aċċess), ġew identifikati bosta oqsma li jista’ jonqsilhom il-piż amministrattiv mingħajr ma jsiru kompromessi fejn tidħol l-effettività tad-dispożizzjonijiet – anzi, xi drabi din l-effettività anki titjieb. Fost l-eżempji hemm ċikli itwal tar-regolamentazzjoni tas-suq ex-ante, proċeduri simplifikati għall-impożizzjoni tar-rimedji fis-swieq ta’ terminazzjoni u s-simplifikazzjoni ta’ ċerti dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-konsumaturi li huma duplikati.

Il-valur miżjud tal-UE — Il-qafas regolatorju tant kien strumentali biex tinkiseb il-kompetizzjoni fis-suq uniku li, sa ċertu punt, mingħajru dan ma kienx se jkun possibbli jew probabbli fil-livell nazzjonali. Dan allinja l-prattika regolatorja nazzjonali fis-settur u ppromwova l-aqwa mudelli madwar l-Unjoni Ewropea, bi gradi differenti ta’ suċċess għall-oqsma speċifiċi tar-regolamentazzjoni. L-azzjoni tal-UE għenet ukoll biex ikun hemm protezzjoni aktar komprensiva, jekk mhux omoġenja, tal-utenti finali milli kien ikun il-każ kieku.

•Il-konsultazzjonijiet mal-partijiet konċernati

Fil-11 ta’ Settembru 2015 tnediet konsultazzjoni pubblika miftuħa ta’ 12-il ġimgħa apposta biex tiġbor il-kontribut għall-proċess tal-evalwazzjoni ħalli jiġu vvalutati r-regoli attwali u jitfittxu l-fehmiet fuq l-eventwali adattamenti fil-qafas fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq. Din kienet tkopri evalwazzjoni ġenerali tal-qafas attwali kif ukoll evalwazzjoni u rieżami aktar dettaljati tal-elementi speċifiċi tal-qafas: (i) ir-regolamentazzjoni tal-aċċess għan-netwerks, (ii) il-ġestjoni tal-ispettru u l-konnettività bla fili, (iii) ir-regolamentazzjoni tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika li hi speċifika għas-settur, (iv) ir-regoli tas-servizz universali u (v) l-istruttura istituzzjonali u l-governanza.

Il-konsultazzjoni kienet wiesgħa u dettaljata u ġabret kontribut estensiv mingħand il-konsumaturi, il-fornituri tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika, l-assoċjazzjonijiet tal-operaturi nazzjonali u tal-UE, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, ix-xandara, il-fornituri tat-teknoloġija, il-fornituri tas-servizzi online u fuq l-internet, l-impriżi li jiddependu fuq il-konnettività u l-parteċipanti tal-ekonomija diġitali usa’, l-awtoritajiet nazzjonali fil-livelli kollha, ir-regolaturi nazzjonali u partijiet konċernati oħrajn. Il-kontribut inkiseb ukoll mingħand il-partijiet konċernati affettwati mill-politika, mingħand dawk li jridu jimplimentawha u mingħand dawk li ddikjaraw li għandhom interess fiha. Intbagħtu 244 tweġiba online għall-konsultazzjoni mingħand partijiet konċernati fl-Istati Membri kollha u minn barra l-Unjoni. Fil-11 ta’ Novembru 2015, f’nofs il-perjodu tal-konsultazzjoni pubblika, sar smigħ pubbliku dwarha biex jikkumplimentaha.

Minbarra l-konsultazzjoni pubblika, anki l-BEREC ikkontribwixxa għall-evalwazzjoni u għall-proċess tar-rieżami u ppubblika l-opinjoni tiegħu f’Diċembru 2015 4 . Anki l-Grupp għall-Politika dwar l-Ispettru tar-Radju (l-RSPG) ta l-opinjoni tiegħu fuq is-Suq Uniku Diġitali u r-Rieżami tal-Qafas 5 .

Mill-proċess tal-konsultazzjoni ħarġu dawn ix-xejriet:

• Hu rikonoxxut sew li l-konnettività hi l-mutur sottostanti għas-soċjetà u l-ekonomija diġitali, mirfuda mill-bidliet teknoloġiċi u mid-domandi dejjem jevolvu tal-konsumaturi u tas-suq.

• Waħda mill-kundizzjonijiet meħtieġa biex jinkiseb is-Suq Uniku Diġitali titqies li hija konnettività tajba. Ħafna minn dawk li wieġbu semmew il-ħtieġa għal miżuri ta’ politika u għal aġġustamenti possibbli fl-għodod regolatorji u tal-politika attwali biex tiġi appoġġata l-introduzzjoni ta’ infrastruttura li taħseb għall-bżonnijiet fil-ġejjieni.

• Uħud minn dawk li wieġbu qalu li l-qafas regolatorju attwali ma javvanzax biżżejjed is-suq intern. Hemm perċezzjoni ġenerali li l-qafas regolatorju jeħtieġ li jiġi aġġustat għad-dinamika tas-suq attwali. Madankollu ħafna minn dawk li wieġbu għarfu l-kisbiet li saru bil-liberalizzazzjoni tas-swieq tat-telekomunikazzjoni, b’mod partikolari fejn jidħlu l-benefiċċji għall-utenti finali u l-kompetizzjoni f’ħafna mis-swieq nazzjonali.

• Għall-ispettru, ġiet rikonoxxuta l-importanza tal-konnettività bla fili tal-broadband bla fili. B’mod ġenerali, l-industrija hi favur approċċ aktar koordinat u titlob aktar ċertezza għall-investimenti u l-possibbiltajiet li tiġi żviluppata komunikazzjoni ġdida bla fili u mobbli mal-UE kollha, inkluż il-5G. Wieħed mill-elementi li ġie identifikat bħala wieħed li qed isir dejjem aktar importanti huwa l-aċċess u l-użu aktar flessibbli tal-ispettru.

• Ġeneralment l-awtoritajiet tal-Istati Membri jisħqu fuq il-kisbiet fil-qasam tal-armonizzazzjoni teknika u l-ħtieġa għal aktar koordinazzjoni volontarja u minn isfel għal fuq; uħud minnhom qed jitolbu għal bilanċ aħjar bejn l-armonizzazzjoni u l-flessibbiltà. Hemm rikonoxximent ġenerali tal-importanza tal-aċċess u l-użu aktar flessibbli tal-ispettru fil-ġejjieni.

• L-amministrazzjonijiet ta’ bosta Stati Membri jidhrilhom li hemm bżonn jiġu aġġornati r-regoli tat-telekomunikazzjoni, minħabba diversi raġunijiet li jvarjaw mill-ħtieġa li jiġi promoss l-investiment fl-infrastrutturi tal-ġenerazzjoni li jmiss sal-ħtieġa li jiġu indirizzati l-bidliet teknoloġiċi u tas-suq. Qed jintalab ukoll li dawn ir-regoli jkunu aktar flessibbli u sempliċi.

• Il-kumpaniji tat-telekomunikazzjoni tradizzjonali jidhrilhom li l-gwadann ekonomiku fiż-żmien qasir ngħata preferenza fuq l-investiment fit-tul u l-innovazzjoni iżda l-operaturi alternattivi, il-BEREC u l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jidhrilhom li, fil-biċċa l-kbira, il-qafas laħaq l-għanijiet attwali tiegħu.

• B’mod ġenerali, l-utenti tat-telekomunikazzjoni jaqblu mar-regolamentazzjoni tal-aċċess attwali, filwaqt li xi wħud jidhrilhom li l-enfasi għandha tinxteħet fuq il-kompetizzjoni tas-servizzi minflok fuq l-infrastruttura sottostanti, u li l-kondiviżjoni tal-infrastruttura għandha tiġi enfasizzata.

• Il-maġġoranza l-kbira ta’ dawk li wieġbu jidhrilhom li r-rieżami għandu jkun opportunità biex ir-reġim tas-servizz universali jerġa’ jiġi kkunsidrat kollu kemm hu mill-ġdid. L-amministrazzjonijiet tal-Istati Membri huma tal-fehma li s-servizz universali jeħtieġ jinżamm u li l-Istati Membri għandu jkollhom il-flessibbiltà b’rabta mal-finanzjament u mal-applikazzjoni għall-broadband. Il-BEREC jaqbel li tinżamm il-firxa attwali tal-istrumenti tal-obbligu ta’ servizz universali.

• Filwaqt li l-amministrazzjonijiet ta’ diversi Stati Membri, l-awtoritajiet regolatorji u l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi għadhom jagħrfu l-ħtieġa ta’ protezzjoni tal-utenti finali li tkun speċifika għas-settur u bbażata fuq armonizzazzjoni minima ta’ livell għoli, is-settur tat-telekomunikazzjoni qed jitlob għal aktar dipendenza fuq il-leġiżlazzjoni orizzontali u fuq armonizzazzjoni sħiħa, l-aktar għas-servizzi. Is-settur tat-telekomunikazzjoni b’mod ġenerali iżda anki xi amministrazzjonijiet qed jargumentaw li għal servizzi simili għandhom japplikaw l-istess regoli, filwaqt li amministrazzjonijiet oħrajn, l-hekk imsejħa parteċipanti over-the-top, il-bejjiegħa tas-softwer u tat-tagħmir, l-operaturi tal-kejbil u xi xandara huma tal-fehma li l-kunċett tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika kif definit bħalissa wera li hu sod biżżejjed.

• Filwaqt li b’mod ġenerali qed jingħaraf ir-rwol kontinwu tal-NRAs u tal-awtoritajiet tal-ġestjoni tal-ispettru, għadd kbir ta’ dawk li wieġbu enfasizzaw li l-istruttura istituzzjonali fil-livell tal-UE għandha tiġi riveduta biex jitjiebu ċ-ċertezza legali u l-kontabbiltà.

Bħala parti mill-proċess tal-evalwazzjoni, il-Kummissjoni kkummissjonat ukoll għadd ta’ studji. L-implimentazzjoni ta’ dawn l-istudji kienet tinkludi xi sessjonijiet ta’ ħidma pubbliċi biex il-partijiet konċernati jkunu jistgħu jikkummentaw u jipprovdu rispons fuq l-evalwazzjoni li kienet għaddejja:

fis-6 ta’ April 2016 saret sessjoni ta’ ħidma pubblika biex jiġu vvalidati s-sejbiet provviżorji tal-istudju SMART 2015/002 li għamlu WIK, IDATE u Deloitte fuq ir-reġimi regolatorji, b’mod partikolari tal-aċċess, għall-mudelli tal-investimenti fin-netwerks fl-Ewropa, u

fit-2 ta’ Mejju 2016 saret sessjoni ta’ ħidma pubblika biex jiġu vvalidati s-sejbiet provviżorji tal-istudju SMART 2015/003 li għamlu WIK, CRIDS u Cullen dwar kwistjonijiet sostantivi għal rieżami fl-oqsma tad-dħul fis-suq, tal-ġestjoni tar-riżorsi skarsi u kwistjonijiet ġenerali tal-utenti finali.

•Il-ġbir u l-użu tal-għarfien espert

“Support for the preparation of the impact assessment accompanying the review of the regulatory framework for e-communications” (L-appoġġ għat-tħejjija tal-valutazzjoni tal-impatt mehmuża mar-rieżami tal-qafas regolatorju tal-komunikazzjoni elettronika) (SMART 2015/0005),

“Regulatory, in particular access, regimes for network investment models in Europe” (Ir-reġimi regolatorji, b’mod partikolari tal-aċċess, għall-mudelli tal-investimenti fin-netwerks fl-Ewropa) (SMART 2015/0002), u

“Substantive issues for review in the areas of market entry, management of scarce resources and general consumer issues” (Kwistjonijiet sostantivi għal rieżami fl-oqsma tad-dħul fis-suq, tal-ġestjoni tar-riżorsi skarsi u kwistjonijiet ġenerali tal-konsumaturi) (SMART 2015/0003).

Barra minn hekk, għall-process tar-rieżami taw il-kontribut tagħhom għadd ta’ studji oħrajn. Dawn l-istudji tniżżlu fit-Taqsima 6.1.4 tal-valutazzjoni tal-impatt.

•Il-valutazzjoni tal-impatt

Is-sommarju eżekuttiv tal-valutazzjoni tal-impatt u l-opinjoni pożittiva tal-Bord tal-Iskrutinju Regolatorju jinsabu fuq is-sit web tal-Kummissjoni: http://ec.europa.eu/smart-regulation/impact/ia_carried_out/cia_2016_en.htm .

Kif tispjega l-valutazzjoni tal-impatt, ġew eżaminati bosta alternattivi u nżammu dawn l-alternattivi li ġejjin:

Ir-regolamentazzjoni tal-aċċess

NGA + Regolamentazzjoni ffukata fuq il-konnettività ta’ kwalità tajba ħafna

Din l-alternattiva tqis li filwaqt li l-prinċipji ewlenin tal-qafas għadhom validi, hemm bżonn li jsiru aġġustamenti sinifikanti biex jiġu pprovduti l-inċentivi meħtieġa kemm għall-operaturi stabbiliti u kemm għall-operaturi kompetituri biex dawn jagħmlu investimenti jew koinvestimenti ekonomikament vijabbli fin-netwerks futuri li fil-prinċipju jkunu kapaċi jipprovdu konnettività b’kapaċità kbira ħafna lil kull ċittadin u negozju fl-Ewropa.

L-ispettru

Regoli vinkolanti u li jistgħu jkunu infurzati biex titjieb il-koordinazzjoni tal-ġestjoni tal-ispettru fl-UE b’enfasi akbar fuq l-adattament tar-regoli tal-ispettru għall-isfidi futuri tal-5G

Din l-alternattiva għandha l-għan li tadatta l-qafas għall-iżviluppi mil-lat tal-konnettività ma’ kullimkien u tal-introduzzjoni tal-5G u li tiżgura aktar konsistenza fejn jidħlu l-miżuri tal-Istati Membri, b’mod partikolari dawk li jaffettwaw il-kundizzjonijiet kompetittivi tas-suq u r-regolamentazzjoni ekonomika. Din tipprova tagħmel dan b’adattamenti akbar tal-qafas, bi strumenti infurzabbli legalment u b’mekkaniżmu tal-evalwazzjoni bejn il-pari ħalli l-BEREC, il-Kummissjoni u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkunu jistgħu jagħmlu rieżami tal-elementi tal-proċeduri nazzjonali ppjanati tal-assenjament tal-Istati Membri individwali li jkollhom impatt akbar fuq l-iżviluppi tas-suq u tan-negozju. Barra minn hekk, din l-alternattiva se tisħaq aktar fuq l-ambjent tal-investimenti għan-netwerks densi tal-5G.

Is-servizz universali

Adattament inkrementali għax-xejriet b’enfasi fuq l-affordabbiltà tal-komunikazzjoni bil-vuċi u tal-broadband

Din l-alternattiva tiffoka l-obbligu tal-UE tas-servizz universali fuq l-aspett tal-affordabbiltà, inkluż il-forniment ta’ komunikazzjoni bil-vuċi u ta’ broadband bażiku fl-UE bi prezzijiet raġonevoli u li jkun jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu, kif ukoll id-dritt għal kuntratt għall-konsumaturi li jibbenefikaw minn tariffi universali speċjali. Fil-livell tal-UE, il-broadband jiġi definit billi ssir referenza għal konnessjoni għal aċċess funzjonali għall-internet definita skont lista minima ta’ servizzi online li bihom l-utenti finali jkunu jistgħu jieħdu sehem fis-soċjetà ċivili, u li l-Istati Membri għandhom ikomplu jiddefinixxu fil-livell nazzjonali. L-affordabbiltà għandha tiġi żgurata għal dawn is-servizzi provduti f’post fiss, notevolment permezz ta’ appoġġ dirett, iżda l-Istati Membri jistgħu jinkludu xi miżuri tal-affordabbiltà għas-servizzi mobbli għall-aktar utenti finali vulnerabbli meta jintwera li hemm dan in-nuqqas ta’ affordabbiltà. Primarjament, id-disponibbiltà ta’ dawn is-servizzi se tiġi promossa b’għodod oħra tal-politika (inċentivi għall-investiment privat, għajnuna mill-Istat, obbligi ta’ kopertura marbuta mal-ispettru, eċċ.) u f’każijiet eċċezzjonali biss dawn jistgħu jiġu inklużi fil-livell nazzjonali, jekk jintwera li dan ikun xieraq. Filwaqt li tqis firxa usa’ ta’ benefiċjarji tal-broadband universali (li tmur lil hinn mis-settur tat-telekomunikazzjoni), din l-alternattiva tiddependi fuq il-finanzjament mill-baġit ġenerali bħala mezz ta’ finanzjament iktar ekwu u bħala l-inqas mezz ta’ finanzjament distortiv għall-forniment tas-servizz universali.

Is-servizzi

Is-Servizzi tal-Aċċess għall-Internet (l-IAS) u l-obbligi regolatorji għas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika, l-aktar dawk marbuta mal-użu tar-riżorsi tan-numerazzjoni

Din l-alternattiva tissejjes fuq alternattivi oħra. Minbarra r-regolamentazzjoni tal-IAS, din tipproponi li għas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali pprovduti b’mod tradizzjonali (permezz tat-telefonija bil-vuċi jew bl-SMS) jew permezz tal-IAS ikun japplika sett limitat ta’ regoli speċifiċi għas-settur. B’mod partikolari, din l-alternattiva tiddetermina liema huma dawk l-oqsma li għadhom jeħtieġu protezzjoni speċifika għas-settur minħabba l-karatteristiċi tagħhom u tipproponi li r-regoli rilevanti jiġu applikati b’mod ugwali għal kull fornitur tas-servizzi b’funzjoni ekwivalenti. Ħafna drabi, dawn se jkunu l-IAS flimkien mas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali li jużaw in-numri (“jużaw” fis-sens ta’ għoti tan-numri lill-abbonati stess tas-servizz, jew il-forniment ta’ servizz li jippermetti komunikazzjoni mal-abbonati ta’ fornitur ieħor permezz ta’ dawn in-numri). F’oqsma ewlenin bħas-sigurtà u s-setgħa li tiġi imposta l-interoperabbiltà, ir-regoli rilevanti għandhom japplikaw għat-tipi kollha ta’ servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali. Ġie propost li r-regoli tal-utent finali jkunu soġġetti għall-aktar armonizzazzjoni sħiħa possibbli, minflok l-approċċ attwali ta’ armonizzazzjoni minima, ħalli jittaffa l-piż tal-konformità u jkun evitat it-tgħawwiġ tal-kundizzjonijiet tas-suq fl-Istati Membri kollha. Biex jonqos il-piż regolatorju, ġie propost li jitneħħew l-obbligi regolatorji meta dawn ma jkunx għadhom meħtieġa jew meta dawn ikunu koperti b’mod adegwat mil-liġi ġenerali dwar il-protezzjoni tal-konsumaturi. Eżempju importanti hu t-tneħħija tas-setgħa tal-NRAs li jimponu direttament ir-regolamentazzjoni tal-prezzijiet bl-imnut.

Fejn jidħlu l-obbligi regolatorji applikabbli għas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali, il-biċċa l-kbira tagħhom se jintrabtu mal-użu ta’ riżorsi pubbliċi tan-numerazzjoni; u dan jikkonferma approċċ li ilhom li identifikaw ir-regolaturi 9 tal-inqas minn meta sar l-aħħar rieżami tal-qafas iżda li l-fornituri tas-servizzi rilevanti kkontestawh ferm u li fil-prattika ma tħaddimx bosta. L-ambitu tal-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza qed jerġa’ jiġi definit permezz tal-kunċett tas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq in-numri, iżda tqies in-nuqqas ta’ abbiltà li għandhom ċerti servizzi online biex jiżguraw il-kwalità tas-servizz ta’ sejħiet bħal dawn. Ir-regoli li japplikaw għas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq in-numri fost l-oħrajn ikopru t-tul tal-kuntratt, it-trasparenza, l-informazzjoni fuq il-kwalità tas-servizz, il-portabbiltà tan-numri mmexxija mill-fornitur riċeventi, l-għodod tal-monitoraġġ tal-konsum, l-għodod tat-tqabbil tal-prezzijiet u tal-kwalità tas-servizz u r-regoli tal-qlib fejn jidħlu l-pakketti biex ikunu evitati l-effetti tal-irbit.

Barra minn hekk, f’xi oqsma, l-interessi tal-politika pubblika, bħas-sigurtà, jeħtieġu li jiġu applikati obbligi regolatorji għas-servizzi kollha tal-komunikazzjoni interpersonali, jiġifieri anki għal dawk provduti permezz tal-IAS imma li ma jużawx ir-riżorsi tan-numerazzjoni.

It-trażmissjoni (‘must-carry’) u l-gwidi elettroniċi tal-programmi (l-EPG)

L-Istati Membri tibqgħalhom il-possibbiltà li jimponu l-obbligu ta’ trażmissjoni u tal-EPG

Din l-alternattiva żżomm ir-regoli attwali tat-trażmissjoni ‘must carry’ u tal-EPG fis-seħħ. Madankollu, din tiċċara l-fatt li l-obbligi tat-trażmissjoni jistgħu jinkludu d-dejta kumplimentari għall-istazzjonijiet tar-radju u tat-televiżjoni li tappoġġa s-servizzi televiżivi konnessi u l-EPGs.

In-numerazzjoni

L-adattament tal-qafas tal-UE dwar in-numerazzjoni biex jiġu indirizzati xi kwistjonijiet marbutin mal-kompetizzjoni fis-suq

B’din l-alternattiva, il-qafas jiġi adattat biex l-Istati Membri jkunu jistgħu jassenjaw in-numri lil impriżi li mhumiex fornituri ta’ netwerks jew ta’ servizzi tal-komunikazzjoni elettronika. Din l-alternattiva tippermetti l-użu estraterritorjali ta’ ċerti riżorsi tan-numerazzjoni fl-UE, soġġett għas-salvagwardji xierqa biex jitħarsu l-utenti finali fl-Istati Membri kollha fejn jintużaw in-numri.

Il-governanza

Rwol konsultattiv għall-BEREC/għall-RSPG b’xi setgħat normattivi għall-BEREC u proċess aħjar għar-rieżami tas-suq u għall-assenjament tal-ispettru

B’mod partikolari, din l-alternattiva tipprevedi sett minimu ta’ kompetenzi armonizzati għall-NRAs u l-allinjament tal-kompiti tal-NRAs u tal-BEREC, kif ukoll l-allinjament sostanzjali tal-istruttura ta’ governanza tal-BEREC mal-Approċċ Komuni dwar l-aġenziji deċentralizzati.

Barra minn hekk, il-BEREC se jingħata ċerti kompiti addizzjonali, bħalma huma s-setgħat li jadotta deċiżjonijiet vinkolanti dwar l-identifikazzjoni tas-swieq transnazzjonali u dwar mudell fil-qosor tal-kuntratti; setgħat kważi vinkolanti fejn jidħlu l-proċeduri tas-suq intern għall-abbozzi tal-miżuri nazzjonali dwar ir-regolamentazzjoni tas-swieq (l-hekk imsejħa sistema “double-lock”, ara hawn taħt) u l-istabbiliment ta’ rata massima unika ta’ terminazzjoni għall-UE; u l-ħruġ ta’ linji gwida f’għadd ta’ oqsma: l-istħarriġiet ġeografiċi, l-approċċi komuni biex tintlaħaq id-domanda transnazzjonali, il-kriterji minimi għall-offerti ta’ referenza, il-kriterji komuni għall-ġestjoni tar-riżorsi tan-numerazzjoni, il-parametri tal-kwalità tas-servizz, il-metodi tal-kejl applikabbli u d-dettalji tekniċi tal-mudell tal-ispejjeż li għandhom japplikaw l-NRAs meta jiġu biex jistabbilixxu r-rati massimi simetriċi ta’ terminazzjoni. Dan se jingħata wkoll is-setgħa li jitlob l-informazzjoni direttament mingħand l-operaturi.

Il-BEREC se jkun responsabbli wkoll biex iwaqqaf reġistru tal-użu estraterritorjali tan-numri u tal-arranġamenti transfruntiera u reġistru ieħor tal-UE tal-fornituri tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika. Barra minn hekk, dan se jintalab jassisti lill-Kummissjoni u lill-NRAs fil-qasam tal-istandardizzazzjoni billi jgħinhom jidentifikaw in-nuqqas ta’ interoperabbiltà jew it-theddid għall-konnettività minn tarf sa tarf jew għall-aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza.

Fejn jidħlu r-rimedji, qed tiġi proposta sistema “double-lock” li biha, meta l-BEREC u l-Kummissjoni jaqblu fuq il-pożizzjoni tagħhom fejn jidħlu l-abbozzi tar-rimedji li tipproponi xi NRA, il-Kummissjoni tkun tista’ titlob lill-NRA biex temenda jew tirtira l-abbozz tal-miżura u, jekk ikun hemm bżonn, biex terġa’ tinnotifika l-analiżi tas-suq. Il-BEREC se jingħata wkoll xi kompiti normattivi u konsultattivi addizzjonali.

Fejn jidħol l-ispettru, l-NRAs se jiksbu kompetenzi fit-teħid tad-deċiżjonijiet li għandhom x’jaqsmu biss mal-kundizzjonijiet regolatorji u tat-tfassil tas-suq marbutin mal-assenjament tal-ispettru għan-netwerks u għas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika. Barra minn hekk, fil-BEREC qed tiddaħħal sistema ta’ evalwazzjoni bejn il-pari bħala mekkaniżmu ġdid ta’ koordinazzjoni. B’dan il-mekkaniżmu, l-NRAs se jkollhom jinnotifikaw l-abbozzi tal-miżuri tagħhom b’rabta ma’ dawn l-aspetti tal-assenjament tal-ispettru biex dawn jiġu analizzati mill-BEREC u biex dan joħroġ opinjoni mhux vinkolanti dwarhom.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat normattivi ġenerali addizzjonali fir-rigward tal-istabbiliment ta’ kriterji li jiddefinixxu ċerti elementi tal-assenjament tal-ispettru, filwaqt li jitqies sew il-parir tal-RSPG u abbażi tal-adozzjoni permezz tal-komitoloġija (il-Cocom) – biex jiġu ggwidati l-NRAs individwali u l-evalwazzjoni bejn il-pari fil-BEREC. L-RSPG se jibqa’ korp konsultattiv u se jagħti l-opinjoni tiegħu lill-Kummissjoni qabel ma din tadotta l-miżuri ta’ implimentazzjoni permezz tal-komitoloġija.

•L-idoneità regolatorja u s-simplifikazzjoni

Il-miżuri tal-politika proposti bil-ġabra ta’ alternattivi preferuti jappoġġaw l-aġenda tar-REFIT u jindirizzaw l-għan li jiġi ssimplifikat il-piż amministrattiv u li dan jonqos bi qbil mas-sejbiet tal-eżerċizzju tal-evalwazzjoni dwar il-potenzjal tar-REFIT tar-rieżami. Ħafna mill-bidliet proposti fl-oqsma ta’ politika tal-aċċess, tal-ispettru, tas-servizz universali, tas-servizzi/tal-utenti finali, tan-numerazzjoni u tal-governanza għandhom l-għan li jiċċaraw ir-regoli; li jippermettu lill-partijiet jifhmu faċilment id-drittijiet u l-obbligi tagħhom; u li jevitaw ir-regolamentazzjoni żejda u l-piżijiet amministrattivi.

Il-bidliet proposti jinkludu speċifikament: li r-regolamentazzjoni dwar l-aċċess tiġi ssimplifikata u mmirata ġeografikament; li (kull meta dan ikun possibbli) tintuża awtorizzazzjoni ġenerali bi preferenza għal-liċenzji individwali tal-ispettru; li jittrawmu swieq sekondarji għall-ispettru; li jitneħħew l-obbligi tas-servizz universali li ma għadhomx meħtieġa, bħar-rekwiżiti li jkun żgurat il-forniment ta’ telefowns bil-flus u ta’ direttorji fiżiċi; li jiċkien il-kamp ta’ applikazzjoni tal-obbligi dwar id-disponibbiltà tas-servizz universali u li jispiċċa l-mekkaniżmu tal-kondiviżjoni settorjali; li jiġi ċċarat il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Qafas Regolatorju u li jitneħħew l-obbligi tal-protezzjoni tal-konsumaturi li ma jkunx għad hemm bżonnhom meta dawn diġà tkun qed tindirizzahom il-leġiżlazzjoni orizzontali jew ikun qed jissodisfahom is-suq; li jiġu armonizzati u ċċarati r-regoli u l-governanza tan-numerazzjoni fil-kuntest tal-M2M; u li l-mandat tal-NRAs jtiġi allinjat mal-BEREC.

•Id-drittijiet fundamentali

4.L-IMPLIKAZZJONIJIET BAĠITARJI

5.ELEMENTI OĦRAJN

•Il-pjanijiet ta’ implimentazzjoni u l-arranġamenti għall-monitoraġġ, l-evalwazzjoni u r-rappurtar

Il-Kummissjoni se tibqa’ tiżgura l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni abbażi tal-affarijiet li ġejjin:

Ir-Rapport tal-Progress Diġitali Ewropew

Ir-Rapport tal-Progress Diġitali Ewropew ikopri 28 Stat Membru u jipprovdi dejta komprensiva u analiżi tal-iżviluppi tas-swieq, tal-iżviluppi regolatorji u tal-iżviluppi marbutin mal-konsumaturi fl-ekonomija diġitali; dan jinkludi:

Tabella ta’ Valutazzjoni Diġitali 10 li tkejjel il-progress tal-Ekonomija Diġitali Ewropea. Din timtela bid-dejta li jibagħtu l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, il-Eurostat u sorsi rilevanti oħra u tinkludi dejta dwar is-sitwazzjoni ġenerali tad-dimensjonijiet kollha tal-Indiċi tas-Soċjetà tal-Ekonomija Diġitali fl-Istati Membri tal-UE 11 . Bl-indikaturi inklużi fir-rapport jista’ jsir paragun tal-progress bejn il-pajjiżi Ewropej kif ukoll maż-żmien.

Rapporti tat-telekomunikazzjoni dwar ir-regolamentazzjoni u s-swieq Ewropej tal-komunikazzjoni elettronika, li jipprovdu dejta komprensiva u analiżi tal-iżviluppi tas-suq, tal-iżviluppi regolatorji u tal-iżviluppi marbutin mal-konsumaturi fis-settur.

L-istħarriġ annwali tal-Ewrobarometru tal-unitajiet domestiċi

•Spjegazzjoni fid-dettall tad-dispożizzjonijiet speċifiċi tal-proposta

Fl-ewwel u fit-tieni kategorija (it-tisħiħ tar-reġim tal-SMP u l-promozzjoni tal-kompetizzjoni tal-infrastrutturi u tal-introduzzjoni tan-netwerks mill-operaturi kollha), huma rilevanti d-dispożizzjonijiet u l-bidliet li ġejjin:

L-Artikoli 61 u 65 jemendaw il-proċeduri tal-analiżi tas-suq billi jikkodifikaw l-aqwa prattiki attwali u jimmiraw li jiksbu regolamentazzjoni tal-aċċess aktar iffukata u legalment ċerta, u li jtejbu l-approċċ ġeografiku tagħha, biex jiżguraw li l-obbligi tal-aċċess jiġu imposti biss meta u fejn ikun meħtieġ biex jiġu indirizzati l-fallimenti tas-suq bl-imnut u biex jiġu żgurati l-eżiti għall-utenti finali. Ir-regoli jistabbilixxu wkoll obbligu għar-regolaturi biex fl-analiżijiet tas-suq tagħhom jikkunsidraw il-ftehimiet dwar l-aċċess kummerċjali u obbligi regolatorji oħra li diġà huma imposti, bħal pereżempju l-obbligi simetriċi. Barra minn hekk, l-Artikolu jestendi l-perjodu massimu attwali tar-rieżami tas-suq minn tliet snin għal ħames snin, ħalli l-operaturi jkunu jistgħu jippjanaw iktar fit-tul filwaqt li r-regolaturi nazzjonali jingħataw aktar flessibbiltà fejn jidħol il-waqt meta għandhom isiru r-rieżamijiet tas-suq. L-Artikolu 66 jirrifletti dawn l-għanijiet billi jaġġorna u jemenda r-regoli korrispondenti għall-impożizzjoni u għar-reviżjoni tal-obbligi regolatorji, bħal pereżempju meta jinbidlu l-kundizzjonijiet tas-suq.

L-Artikolu 70 jappoġġa ż-żieda fil-kompetizzjoni tal-infrastrutturi billi jiżgura aċċess għall-infrastruttura ċivili, bħall-kanali, l-arbli, eċċ., meta dawn ikunu f’idejn l-operaturi b’SMP.

Bil-għan ukoll li jappoġġa l-kompetizzjoni tal-infrastrutturi, l-Artikolu 59 jiċċara l-kundizzjonijiet li bihom jistgħu jiġu imposti obbligi fuq l-operaturi kollha (obbligi simetriċi) biex jiġi żgurat l-aċċess għal assi mhux replikabbli tan-netwerk, bħall-wajers u l-kejbils interni. Biex jipproteġi l-inċentivi għall-investiment, dan l-aċċess hu limitat għall-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni mill-utent finali, iżda jista’ jitwessa’ lil hinn minnu f’ċirkostanzi limitati, biex teħfief l-introduzzjoni ta’ netwerks alternattivi fl-aktar żoni diffiċli u inqas popolati.

L-Artikoli 63 u 64 jagħtu s-setgħa lill-BEREC biex jidentifika s-swieq transnazzjonali, kif ukoll biex jidentifika d-domanda transnazzjonali anki meta s-swieq jibqgħu nazzjonali jew subnazzjonali. Il-BEREC jista’ jadotta linji gwida għar-regolaturi nazzjonali biex dawn jadottaw approċċi komuni meta jkunu qed jimponu rimedji li jkunu jistgħu jgħinu biex tintlaħaq domanda transnazzjonali bħal din. L-Artikolu 64 jagħti s-setgħa wkoll lill-Kummissjoni, bl-appoġġ tal-BEREC, biex tistabbilixxi speċifikazzjonijiet tekniċi armonizzati għal ċerti prodotti ta’ aċċess bl-ingrossa biex tintlaħaq id-domanda għall-komunikazzjoni transfruntiera, b’mod partikolari mill-utenti kummerċjali, meta n-nuqqas ta’ prodotti armonizzati bħal dawn ikun qed ixekkel is-suq intern.

L-Artikolu 73 idaħħal proċess fil-livell tal-UE biex tiġi stabbilita metodoloġija vinkolanti għall-istabbiliment tar-rati ta’ terminazzjoni tal-komunikazzjoni bil-vuċi, li huwa suq stabbli li huwa regolat b’mod simili fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri. Barra minn hekk, dan l-Artikolu joħloq mekkaniżmu biex jiġu stabbiliti r-rati massimi ta’ terminazzjoni fil-livell tal-UE, bil-ħsieb li jittaffa l-piż amministrattiv għar-regolaturi nazzjonali, biex dawn ikunu jistgħu jiffukaw l-isforzi tagħhom fuq l-analiżi tal-aktar swieq tal-broadband kumplessi.

Fl-aħħar nett, biex tiġi appoġġata l-introduzzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna fit-territorju tal-Unjoni, qed jiġu proposti dawn il-bidliet:

L-Artikolu 22 jeżiġi li r-regolaturi nazzjonali jistħarrġu l-qagħda tan-netwerks tal-broadband u l-pjanijiet tal-investiment fit-territorju nazzjonali tagħhom, biex b’hekk fl-analiżijiet tas-suq ikunu jistgħu jqisu aħjar l-ispeċifiċitajiet ġeografiċi. Ir-regolaturi nazzjonali għandhom jidentifikaw ukoll l-hekk imsejħa “żoni b’esklużjoni diġitali” fejn l-operaturi jew l-awtoritajiet pubbliċi ma jkunux daħħlu jew ma jkunux qed jippjanaw li jdaħħlu netwerks b’kapaċità kbira ħafna jew li fihom dawn ma jkunux aġġornaw jew estendew in-netwerks storiċi tagħhom għal prestazzjoni ta’ mill-inqas 100 Mbps bħala veloċitajiet download, jew li fihom ma jkunux qed jippjanaw li jagħmlu dan.

L-Artikolu 72 jiċċara ċ-ċirkostanzi meta l-operaturi SMP ikunu jistgħu jingħataw flessibbiltà fl-ipprezzar mingħajr ma dan jikkomprometti l-kompetizzjoni. Il-flessibbiltà fl-ipprezzar tista’ tkun ta’ benefiċċju għall-investituri f’netwerks ġodda, sakemm din ma xxekkilx il-kompetizzjoni downstream.

L-Artikolu 74, flimkien mal-Anness IV, jintroduċi dispożizzjonijiet li jaffaċilitaw il-koinvestiment kummerċjali f’infrastrutturi ġodda u li jaslu għall-konsegwenzi regolatorji meħtieġa. Il-kondiviżjoni tal-elementi l-ġodda tan-netwerk bejn sid in-netwerk SMP u min qed ifittex l-aċċess tinvolvi grad ogħla ta’ kondiviżjoni tar-riskju meta mqabbla mal-prodotti tal-aċċess tradizzjonali, u din tista’ toħloq ukoll bażi aktar b’saħħitha għall-kompetizzjoni sostenibbli jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet ix-xierqa għat-tfassil tal-koinvestiment. Dan għandu jippermetti l-adattament tal-aċċess regolat, u b’hekk kull koinvestitur ikun jista’ jibbenefika mill-vantaġġi ta’ min jidħol l-ewwel meta mqabbel ma’ impriżi oħrajn. Id-disponibbiltà kontinwa tal-prodotti tal-aċċess regolat għall-impriżi li mhumiex parteċipanti, sal-kapaċità li kienet disponibbli qabel l-investiment, jista’ jkun li xorta jkun għadha xierqa.

L-Artikolu 77 joffri mudell regolatorju simplifikat għan-netwerks bl-ingrossa biss li jkollhom saħħa sinifikanti fis-suq, li huwa limitat għal regoli tal-aċċess ġusti, raġonevoli u nondiskriminatorji u li huwa soġġett għar-riżoluzzjoni tat-tilwim, kif meħtieġ. Id-dispożizzjonijiet jeżiġu kundizzjonijiet stretti biex netwerk jitqies li huwa tassew wieħed “bl-ingrossa biss”, u dawn jaf ikunu jixirqu b’mod partikolari għan-netwerks lokali b’kapaċità kbira ħafna, li iżda fil-futur jaf jitqiesu bħala netwerks li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. L-Artikolu 76 jipprovdi kjarifiki dwar il-proċess ta’ separazzjoni volontarja, u jdaħħal iċ-ċertezza legali permezz ta’ impenji min-naħa tal-operatur li jkun għaddej mill-proċess ta’ separazzjoni.

Fl-aħħar nett, l-Artikolu 78 jiċċara r-rwol tar-regolaturi nazzjonali huma u jakkumpanjaw lill-operaturi SMP li jitilqu minn netwerks storiċi lejn netwerks ġodda (pereżempju meta jintfew in-netwerks storiċi tar-ram), u dan biex tkompli tiġi appoġġata t-tranżizzjoni lejn in-netwerks il-ġodda.

Emendi relatati mal-ġestjoni tal-ispettru:

L-Artikolu 45 jipprovdi kjarifika dwar l-għanijiet u l-prinċipji ġenerali biexl-Istati Membri jiġu ggwidati fil-ġestjoni tal-ispettru fil-livell nazzjonali. Dawn l-għanijiet u l-prinċipji ġenerali jindirizzaw il-konsistenza u l-proporzjonalità fil-proċeduri tal-awtorizzazzjoni, l-importanza li tkun żgurata kopertura adegwata, il-kunsiderazzjonijiet tal-ħin meta l-ispettru jsir disponibbli, il-prevenzjoni ta’ interferenzi dannużi jew transfruntieri, l-istabbiliment tal-prinċipju “użah jew titilfu” u t-trawwim tal-użu kondiviż tal-ispettru kif ukoll il-bejgħ u l-kiri tal-ispettru. Barra minn hekk, l-Artikolu jipprevedi wkoll mekkaniżmu għal użu alternattiv temporanju tal-ispettru armonizzat, soġġett għal kundizzjonijiet definiti b’mod ċar.

L-Artikolu 46 jagħti aktar prominenza lill-awtorizzazzjonijiet ġenerali fil-konfront tal-liċenzji individwali, u lill-użu kondiviż tal-ispettru b’konformità mal-liġi tal-Unjoni, biex jiżgura li l-awtoritajiet nazzjonali jiżviluppaw b’mod prospettiv l-aktar mudelli tal-awtorizzazzjoni xierqa għall-iżviluppi tal-5G. Dan jipprevedi wkoll li l-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tadotta miżuri vinkolanti biex tinkiseb il-konsistenza fit-tipi differenti ta’ reġimi tal-awtorizzazzjoni.

L-Artikolu 47 jiddefinixxi l-kundizzjonijiet tal-awtorizzazzjoni marbuta ma’ awtorizzazzjoni ġenerali għall-frekwenzi tar-radju u d-drittijiet tal-użu tagħhom u jipprevedi miżuri ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni biex tinkiseb il-konsistenza fejn jidħlu ċerti kundizzjonijiet, bħall-kriterji biex jiġu ddefiniti l-obbligi ta’ kopertura, li qed jingħataw aktar importanza bħala parti mill-effiċjenza tal-ispettru, u biex dawn jitkejlu. Dan jixħet enfasi wkoll fuq obbligi bħall-kondiviżjoni tal-infrastruttura biex titjieb il-konnettività tal-utenti finali speċjalment fiż-żoni b’inqas densità.

L-Artikoli 48 sa 54 għandhom fil-mira tagħhom ċerti aspetti ewlenin tal-awtorizzazzjoni tal-ispettru bil-ħsieb li jtejbu l-konsistenza fil-prattika tal-Istati Membri, fosthom (i) it-tul minimu tal-liċenzja (25 sena); (ii) proċess ċar u aktar sempliċi għall-bejgħ u għall-kiri tal-ispettru, (iii) kriterji oġġettivi għal applikazzjoni konsistenti bbażata fuq il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni għall-miżuri li jippromwovu l-kompetizzjoni, fosthom il-limiti tal-ispettru, ir-riżervazzjoni tal-ispettru għal min jidħol ġdid u l-obbligi tal-aċċess bl-ingrossa; (iv) proċessi biex jitjiebu l-konsistenza u l-prevedibbiltà meta jkunu qed jingħataw jew jiġġeddu d-drittijiet individwali tal-użu tal-ispettru; u (v) kundizzjonijiet aktar ċari għal-limitazzjoni jew għat-tneħħija tad-drittijiet eżistenti, fosthom billi tintuża s-soluzzjoni skont il-prinċipju “użah jew itilfu” u billi jissaħħu r-rwoli tal-infurzar tal-awtoritajiet nazzjonali. Dawn l-Artikoli jipprevedu wkoll li l-Kummissjoni tingħata s-setgħa li tadotta miżuri biex tistabbilixxi skadenzi massimi komuni għall-awtorizzazzjoni tal-użu tal-ispettru armonizzat fl-Istati Membri kollha u għall-koordinazzjoni tal-elementi ewlenin tal-proċessi tal-għażla u biex jiġu stabbiliti l-kriterji għat-tfassil tagħhom.

L-Artikoli 55 u 56 jissimplifikaw il-kundizzjonijiet tal-aċċess għall-Wi-Fi, biex tiġi ssodisfata d-domanda esponenzjali għall-konnettività u għall-introduzzjoni u l-forniment tal-aċċess għall-broadband bla fili b’potenza baxxa (iċ-ċelloli ż-żgħar) biex jonqsu l-ispejjeż għall-introduzzjoni ta’ netwerks densi ħafna.

L-Artikolu 28 jistabbilixxi obbligu ta’ koordinazzjoni bejn l-Istati Membri biex jindirizzaw il-problemi tal-interferenzi transfruntieri, bl-involviment tal-RSPG, u jagħti setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni biex din tadotta miżuri vinkolanti biex issolvi t-tilwim transfruntier filwaqt li tqis sew il-parir tal-RSPG.

Lir-regolaturi nazzjonali, il-proposta tagħtihom kompetenzi fejn jidħlu l-aspetti regolatorji ekonomiċi u tas-suq għall-assenjament tal-ispettru għas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika. Dawn se jingħataw il-kompetenza wkoll jiddeċiedu fuq l-impożizzjoni ta’ miżuri eċċezzjonali b’rabta mal-kondiviżjoni tan-netwerks/tal-ispettru u mar-roaming nazzjonali bil-ħsieb li jkopru l-hekk imsejħa żoni bojod tal-konnettività. Ir-regolaturi nazzjonali għandhom isejsu l-azzjoni tagħhom f’dan il-qasam fuq analiżi ekonomika u kompetittiva soda tas-swieq. Biex tkun żgurata l-applikazzjoni konsistenti mal-Unjoni kollha tal-kundizzjonijiet tal-assenjament li għandhom impatt fuq il-kundizzjonijiet ekonomiċi, tas-suq u kompetittivi, u allura fuq il-funzjonament tas-suq, l-Artikolu 35 joħloq mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni bejn il-pari biex il-BEREC jagħmel rieżami tal-aspetti regolatorji ekonomiċi u tas-suq tal-abbozzi tal-assenjamenti nazzjonali tal-ispettru u biex dan joħroġ opinjonijiet mhux vinkolanti dwarhom.

L-Artikolu 37 jintroduċi qafas għall-Istati Membri biex jiffaċilita l-proċeduri volontarji tal-assenjament multinazzjonali u pan-UE.

Emendi fir-reġim tas-servizz universali:

Il-proposta għandha l-għan li timmodernizza r-reġim tas-servizzi universali billi fil-livell tal-UE tneħħi l-inklużjoni obbligatorja tas-servizzi tradizzjonali (it-telefowns pubbliċi bil-flus, direttorji komprensivi u s-servizzi ta’ tiftix fid-direttorju) mill-kamp ta’ applikazzjoni, u minflok tixħet l-enfasi fuq il-broadband bażiku tas-servizz universali, li jiġi definit b’referenza għal lista bażika dinamika ta’ servizzi online li jkunu jistgħu jintużaw b’konnessjoni tal-broadband. L-intervent tal-Istati Membri għandu jiffoka fuq l-affordabbiltà tal-konnettività disponibbli iktar milli fuq l-introduzzjoni tan-netwerks, li għaliha jeżistu għodod aħjar.

L-affordabbiltà tas-servizz universali għandha tiġi żgurata għall-inqas f’post fiss iżda l-Istati Membri se jkollhom il-flessibbiltà li l-miżuri tal-affordabbiltà jestenduhom għas-servizzi mobbli wkoll, għall-aktar utenti vulnerabbli.

L-Artikolu 79 jistabbilixxi obbligu għall-Istati Membri li jiżguraw li l-utenti finali kollha jkollhom aċċess bi prezzijiet raġonevoli għall-komunikazzjoni bil-vuċi u għal servizzi tal-aċċess għall-internet bil-broadband funzjonali, għall-inqas f’post fiss. Sabiex jiżgura l-affordabbiltà, l-Artikolu 80 jagħti s-setgħa lill-Istati Membri jeżiġu li l-impriżi jkollhom alternattivi ta’ tariffi speċjali għall-utenti finali li jkunu ġew identifikati bħala utenti li għandhom dħul baxx jew ħtiġijiet soċjali speċjali u/jew biex dawn jipprovdu appoġġ dirett lil dawk l-utenti finali, u jistabbilixxi dritt għal kuntratt għall-konsumaturi li jibbenefikaw minn tariffi universali speċjali.

Filwaqt li l-intervent tal-Istat Membru għandu jiffoka fuq l-affordabbiltà tal-konnettività disponibbli minflok fuq l-introduzzjoni tan-netwerks, l-Artikolu 81 jippermetti lill-Istati Membri jinkludu l-forniment ta’ konnessjoni f’post fiss (id-disponibbiltà) fil-kamp ta’ applikazzjoni, jekk dawn juru li konnessjoni bħal din ma tistax tiġi żgurata f’ċirkostanzi kummerċjali normali jew permezz ta’ xi għodod oħra tal-politika pubblika li jkollhom għad-dispożizzjoni tagħhom.

L-Artikolu 82 jagħraf li hemm bżonn ċerta flessibbiltà biex jiġu indirizzati ċ-ċirkostanzi nazzjonali differenti, u għalhekk jippermetti li, fil-livell nazzjonali, l-Istati Membri jibqgħu jagħtu mandat għal servizzi li bħalissa jaqgħu taħt l-obbligu tas-servizz universali tal-UE, bħal pereżempju t-telefowns pubbliċi bil-flus, id-direttorji u s-servizzi ta’ tiftix fid-direttorju, jekk juru kif xieraq li hemm bżonn dawn is-servizzi u diment li dawn jadattaw ukoll ir-reġim tal-finanzjament.

L-Artikolu 85 jistabbilixxi li s-servizz universali għandu jiffinanzjah il-baġit ġenerali u mhux aktar il-finanzjament settorjali.

Emendi fis-servizzi u fir-regoli tal-protezzjoni tal-utenti finali:

Biex jiġu riflessi l-iżviluppi regolatorji u tas-suq li kien hemm f’dawn l-aħħar sninu l-ħtieġa kontinwa għal regoli speċifiċi għas-setturi, l-Artikolu 2(4) jiddefinixxi mill-ġdid it-terminu “servizz tal-komunikazzjoni elettronika”. Dan jinkludi tliet tipi ta’ kategoriji tas-servizzi: (i) is-servizz tal-aċċess għall-internet, (ii) is-servizz tal-komunikazzjoni interpersonali, li jinkludi żewġ subkategoriji: waħda bbażata fuq in-numri u waħda indipendenti min-numri, u (iii) is-servizzi li jikkonsistu għalkollox jew prinċipalment mit-twassil tas-sinjali, bħas-servizzi tat-trażmissjoni li jintużaw għall-komunikazzjoni M2M u għax-xandir. Bosta dispożizzjonijiet tal-utenti finali se jkunu japplikaw biss għas-servizzi tal-aċċess għall-internet u għas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq in-numri.

Is-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali li huma indipendenti min-numri se jkunu soġġetti biss għall-obbligi meta l-interessi tal-politika pubblika jkunu jeħtieġu li xi obbligi regolatorji speċifiċi jiġu applikati għat-tipi kollha ta’ servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali, irrispettivament minn jekk dawn jużawx in-numri jew le. Dan għandu x’jaqsam b’mod partikolari mad-dispożizzjonijiet tas-sigurtà (l-Artikolu 40). Minbarra dan, fil-każ ta’ theddida reali għall-konnettività minn tarf sa tarf jew għall-aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza, il-Kummissjoni tista’ tidentifika ħtieġa għal miżuri li jiżguraw l-interoperabbiltà, pereżempju bit-tnedija ta’ proċess ta’ standardizzazzjoni. Dawn l-istandards jistgħu jimponuhom l-NRAs, meta dan ikun meħtieġ (l-Artikolu 59).

Il-proposta tnaqqas il-piż regolatorju billi tneħħi l-obbligi regolatorji meta dawn ma jkunx għadhom meħtieġa jew meta dawn ikunu koperti b’mod adegwat mil-liġi ġenerali dwar il-konsumaturi. Eżempju importanti hu t-tneħħija tas-setgħa tar-regolaturi nazzjonali li jimponu r-regolamentazzjoni tal-prezzijiet bl-imnut direttament fuq l-operaturi SMP (ir-revoka tal-Artikolu 17 tad-Direttiva tas-Servizz Universali). Barra minn hekk, ġew issimplifikati ċerti dispożizzjonijiet dwar il-kuntratti, it-trasparenza, l-ekwivalenza tal-aċċess mill-utenti b’diżabbiltà, is-servizzi tad-direttorju u l-interoperabbiltà tat-tagħmir televiżiv diġitali tal-konsumaturi, u xi minn daqqiet dawn tħassru parzjalment minħabba duplikazzjoni mar-regoli orizzontali jew elementi żejda oħrajn (l-Artikoli 95 sa 98 u 103 sa 105).

Hemm maħsub għadd limitat ta’ dispożizzjonijiet ġodda biex jiġu indirizzati sfidi ġodda, pereżempju billi titjieb il-leġġibbiltà tal-kuntratti permezz ta’ formola li tiġbor fil-qosor l-informazzjoni essenzjali tal-kuntratt, billi jingħataw għodod għall-kontroll tal-konsum biex l-utenti finali jkunu jafu l-użu tal-komunikazzjoni attwali tagħhom, billi jissaħħu d-dispożizzjonijiet fejn jidħlu l-għodod tat-tqabbil tal-prezz u tal-kwalità, billi jiġu stabbiliti regoli tal-qlib fejn jidħlu l-pakketti li qed jiżdiedu b’mod mgħaġġel ħalli jiġu evitati l-effetti tal-irbit (id-dispożizzjonijiet ewlenin speċifiċi għas-setturi, bħat-tul massimu tal-kuntratt u d-dritt ta’ terminazzjoni tal-kuntratt, għandhom ikunu japplikaw għall-pakkett kollu) u billi tiġi stabbilita dispożizzjoni li tipprojbixxi d-diskriminazzjoni abbażi tan-nazzjonalità jew tal-pajjiż ta’ residenza (l-Artikoli 92, 95, 96, 98 u 100).

Filwaqt li l-perjodu massimu ġenerali għall-kuntratt tas-servizz huwa sentejn (2), mal-utenti finali jistgħu jsiru ftehimiet separati itwal ħalli jeħfief ir-rimborż tal-kontribuzzjonijiet għall-introduzzjoni ta’ konnessjoni fiżika u ħalli jiġi appoġġat it-tifrix tan-netwerk permezz ta’ kontribuzzjonijiet bin-nifs għall-ispejjeż kapitali tan-netwerk (l-approċċ tal-“aggregazzjoni tad-domanda”) (l-Artikolu 98).

Emendi fid-dispożizzjonijiet tan-numerazzjoni:

Biex jiġu indirizzati xi kwistjonijiet marbutin mal-kompetizzjoni fis-suq M2M (l-aktar importanti, l-irbit ma’ xi operatur partikolari), il-proposta tippermetti lir-regolaturi nazzjonali jassenjaw numri lil impriżi li mhumiex fornituri ta’ netwerks u ta’ servizzi tal-komunikazzjoni elettronika, mingħajr ma tobbligahom iżda li jagħmlu dan (l-Artikolu 88). L-istess Artikolu jeżiġi wkoll li r-regolaturi nazzjonali jiddeterminaw ċerti riżorsi tan-numerazzjoni għall-użu estraterritorjali tan-numri nazzjonali fl-UE, bħala mezz biex jissodisfaw id-domanda dejjem akbar għal dan l-użu estraterritorjali tar-riżorsi tan-numerazzjoni, b’mod partikolari għall-applikazzjonijiet M2M.

Fejn jidħlu r-regoli għan-numri armonizzati għal servizzi ta’ valur soċjali, l-enfasi tibqa’ fuq l-implimentazzjoni effettiva tal-linja diretta għar-rappurtar ta’ tfal neqsin (l-Artikolu 90), filwaqt li l-qafas ġenerali għan-numri li jibdew b’116 jibqa’ jissejjes fuq id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2007/116/KE. Billi f’dawn l-aħħar snin ma kienx hemm domanda għall-Ispazju Ewropew tan-Numerazzjoni Telefonika, id-dispożizzjoni korrispondenti tħassret (l-Artikolu 27 tad-Direttiva tas-Servizz Universali).

Emendi fid-dispożizzjonijiet dwar il-komunikazzjoni ta’ emerġenza:

Fejn jidħol l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza, iċ-ċarezza legali tingħata minn kull fornitur tas-servizzi tal-komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq in-numri. Id-dispożizzjonijiet proposti jissostitwixxu l-mandat eżistenti tal-Kummissjoni li timponi miżuri tekniċi ta’ implimentazzjoni bis-setgħa li jiġu adottati atti ta' delega biex ikun żgurat aċċess effettiv għan-numru uniku Ewropew tal-emerġenza, 112, fejn jidħlu l-post fejn jinsab min qed iċempel, it-trażmissjoni tat-telefonati lejn iċ-ċentri li jirċievu t-telefonati ta’ emerġenza u aċċess għall-utenti finali b’diżabbiltà li jkun koerenti madwar l-UE kollha. Dan l-approċċ jiżgura l-introduzzjoni u l-funzjonament transfruntieri tas-soluzzjonijiet tekniċi għall-komunikazzjoni ta’ emerġenza (l-Artikolu 102).

Emendi fil-governanza:

L-Artikoli 5, 6 u 8 jsaħħu r-rwol tar-regolaturi nazzjonali indipendenti billi jistabbilixxu sett minimu ta’ kompetenzi għal dawk ir-regolaturi madwar l-UE kollha u billi jsaħħu r-rekwiżiti tagħhom tal-indipendenza, billi jipprevedu rekwiżiti tal-ħatra u obbligi tar-rappurtar.

L-Artikolu 12 jintroduċi xi bidliet rigward il-proċedura tal-awtorizzazzjoni ġenerali. Il-fornituri għandhom jibagħtu n-notifiki lill-BEREC, li għandu jaġixxi bħala punt uniku ta’ kuntatt u jibgħat in-notifiki lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali rilevanti. Il-BEREC għandu jistabbilixxi reġistru fil-livell tal-UE.

L-Artikolu 27 jipprovdi proċedura għar-riżoluzzjoni tat-tilwim transfruntier bejn l-impriżi u jsaħħaħ ir-rwol tal-BEREC billi jobbliga lill-awtorità regolatorja nazzjonali tikkonsulta lill-BEREC.

L-Artikolu 33 jipprovdi sistema “double-lock” għal meta l-BEREC u l-Kummissjoni jaqblu dwar il-pożizzjoni tagħhom fejn jidħlu l-abbozzi tar-rimedji li jipproponi xi regolatur nazzjonali u li jkunu ntbagħtu lill-Kummissjoni u lill-BEREC skont l-Artikolu 32. F’każijiet bħal dawn, il-Kummissjoni tista’ titlob lir-regolatur biex jemenda jew jirtira l-abbozz tal-miżura u, jekk ikun meħtieġ, biex jerġa’ jibagħtilhom l-analiżi tas-suq tiegħu.

ê 2002/19/KE (adattat)

2016/0288 (COD)

Proposta għal

DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar l-aċċess għal, u l-interkonnessjoni ta', networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva tal-Aċċess) Ö li tistabbilixxi l-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi Õ

(Riformulazzjoni)

(Test b’rilevanza għaż-ŻEE)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat ;o jistabbilixxi l-Komunità Ewropea Ö dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea Õ, u b’mod partikolari l-Artikolu 95 Ö114Õ tiegħu,

Wara li kkunsidraw il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,

Wara li l-abbozz tal-att leġiżlattiv intbagħat lill-parlamenti nazzjonali,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew 12 ,

Wara li kkunsidraw l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni 13 ,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

ê

(1)Id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 14 , id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 15 , id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 16 u d-Direttiva 2002/22/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 17 jarmonizzaw id-drittijiet tad-detenturi tad-drittijiet ġew emendati b’mod sostanzjali. Ladarba għandhom isiru emendi ulterjuri, dawn id-Direttivi għandhom jerġgħu jiġu formulati fl-interessi taċ-ċarezza.

ê 2002/21/KE premessa 1 (adattat)

Il-kwadru regolatorju preżenti għat-telekomunikazzjonijiet kellu suċċess fil-ħolqien tal-kondizzjonijiet għall-kompetizzjoni effettiva fis-setttur tat-telekomunikazzjonijiet matul it-transizzjoni mill-monopolju għall-kompetizzjoni sħiħa.

ê 2002/21/KE premessa 2 (adattat)

Fl-10 ta' Novembru 1999, il-Kummissjoni ppreżentat komunikazzjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni imsejħa “Lejn kwadru ġdid għal infrastruttura tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi assoċjati - ir-rivista tal-komunikazzjonijiet tal-1999”. F'dik il-komunikazzjoni, il-Kummisjoni rrevediet il-kwadru eżistenti regolatorju għat-telekomunikazzjonijiet, skond l-obbligazzjonijiet tagħha taħt Artikolu 8 tad-Direttiva tal-Kunsill 90/387/KEE tat-28 ta' Ġunju 1990 dwar l-istabbiliment tas-suq intern għas-servizzi tat-telekomunikazzjonijiet permezz tal-implimentazzjoni ta' provvista ta' network miftuħ 18 . Preżentat ukoll serje ta' proposti politiċi għal kwadru ġdid regolatorju għall-infrastruttura tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u s-servizzi assoċjati għall-konsultazzjoni pubblika.

ê 2002/21/KE premessa 3 (adattat)

Fis-26 ta' April 2000 il-Kummissjoni ppreżentat komunikazzjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar ir-riżultati tal-konsultazzjoni pubblika fuq ir-rivista tal-komunikazzjonijiet tal-1999 u l-orjentazzjonijiet għall-kwadru ġdid regolatorju. Il-komunikazzjoni rrappurtat fil-qosor l-konsultazzjoni pubblika u niżżlet ċerti orjentazzjonijiet prinċipali għal preparazzjoni ta' kwadru ġdid għall-infrastruttura tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u s-servizzi assoċjati.

ê 2002/21/KE premessa 4 (adattat)

Il-Kunsill Ewropew ta' Lisbona tat-23 u l-24 ta' Marzu 2000 emfasizza l-potenzjal għat-tkabbir, il-kompetittività u l-ħolqien tal-impiegi u l-bidla lejn ekonomija diġitali bażata fuq l-għerf. B'mod partikolari, emfasizza l-importanza biex in-negozji u ċ-ċittadini tal-Ewropa jkollhom aċċess għal infrastruttura ta' komunikazzjonijiet mhux għalja u ta' klassi dinjija u firxa wiesa’ ta' servizzi.

ê 2009/136/KE premessa 1 (adattat)

ð ġdid

(2) Il-funzjonament tal-ħames Direttivi jikkostitwixxuÖ li huma parti Õmill-qafas regolatorju eżistenti għal netwerks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi (id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu tal-2002 dwar l-aċċess għal, u l-interkonnessjoni ta', networks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva tal-Aċċess) 19 , id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu tal-2002 dwar l-awtorizzazzjoni ta’ networks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi (Direttiva ta’ Awtorizzazzjoni) 20 , id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Marzu tal-2002 dwar qafas regolatorju komuni għan-networks ta’ komunikazzjonijiet u servizzi elettroniċi (Direttiva Qafas) 21 , id-Direttiva 2002/22/KE (Direttiva dwar is-Servizz Universali) 22 u d-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewopew u tal-Kunsill(Direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjoni elettronika) 23  kollettivament imsejħa “id-Direttiva Qafas u d-Direttivi Speċifiċi”)) huma soġġetti għall-eżaminar perjodiku tal-Kummissjoni, bil-għan, b’mod partikolari, li tiġi determinata l-ħtieġa ta’ tibdil fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi u fis-suq ð  24  ï.

ò ġdid

(3)Fl-Istrateġija għal Suq Uniku Diġitali, il-Kummissjoni ppjanat li r-reviżjoni tal-qafas tat-telekomunikazzjonijiet għandha tiffoka fuq miżuri li għandhom l-għan li jinċentivaw l-investiment f’netwerks tal-broadband b’veloċità għolja, li jġibu approċċ aktar konsistenti mas-suq uniku għall-politika u l-ġestjoni tal-ispettru, iwasslu kundizzjonijiet għal suq uniku veru, billi tiġi indirizzata l-frammentazzjoni regolatorja, jiġi żgurat livell ekwu għall-partijiet kollha tas-suq u l-applikazzjoni konsistenti tar-regoli, kif ukoll jipprovdu qafas regolatorju istituzzjonali aktar.

(4)Din id-Direttiva hija parti minn eżerċizzju dwar l-“Idoneità Regolatorja” li l-ambitu tiegħu jinkludi erbgħa mid-Direttivi (Qafas, Awtorizzazzjoni, Aċċess u d-Direttiva dwar is-Servizz Universali) u Regolament (ir-Regolament dwar il-BEREC 25 ). Kull waħda mid-Direttivi bħalissa fiha miżuri li japplikaw għall-fornituri tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, b’mod konsistenti mal-istorja regolatorja tas-settur li fih l-impriżi kienu integrati vertikalment, jiġifieri, attivi kemm fil-provvista tan-netwerks kif ukoll tas-servizzi. Ir-reviżjoni toffri okkażjoni biex jiġu rriformulati l-erba’ direttivi sabiex tiġi ssimplifikata l-istruttura attwali, bil-ħsieb li tissaħħaħ il-koerenza u l-aċċessibbiltà tagħha, b’mod konsistenti mal-objettiv tar-REFIT. Din toffri wkoll il-possibbiltà li tiġi adattata l-istruttura għar-realtà ġdida tas-suq, fejn il-provvista tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet ma għadhiex neċessarjament magħquda flimkien mal-provvista tan-netwerk. Skont il-Ftehim Interistituzzjonali tat-28 ta’ Novembru 2001 dwar użu aktar strutturat tat-teknika tar-riformulazzjoni għal atti legali, ir-riformulazzjoni tikkonsisti fl-adozzjoni ta’ att legali ġdid li jinkorpora f’test wieħed kemm l-emendi sostantivi li dan jagħmel għall-att ta’ qabel kif ukoll id-dispożizzjonijiet mhux mibdula ta’ dak l-att. Il-proposta għal riformulazzjoni għandha x’taqsam mal-emendi sostantivi li din tagħmel għal att ta’ qabel, u fuq livell sekondarju, il-proposta tinkludi l-kodifikazzjoni tad-dispożizzjonijiet mhux mibdula tal-att ta’ qabel, flimkien ma’ dawk l-emendi sostantivi.

ê 2002/20/KE premessa 3 (adattat)

(5)Il-mira ta’ d Din id-Direttiva hija li għandha toħloq jinħoloq qafas legali biex Ötiġi Õżgurata l-libertà li jiġu provduti netwerks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, soġġetti biss għall-kondizzjonijiet stipulati f'din id-Direttiva u għal kull restrizzjoni b'konformità mal-Artikolu 46 Ö52Õ (1) tat-Trattat, b'mod partikolari miżuri li jirrigwardaw il-politika pubblika, s-sigurtà pubblika u s-saħħa pubblika.

ê 2002/21/KE premessa 7 (adattat)

ð ġdid

(6)Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva u tad-Direttivi Speċifiċi huma mingħajr preġudizzju għall-possibiltà li kull Stat Membru jieħdu l-miżuri meħtieġa ðġġustifikati għar-raġunijiet stabbiliti fl-Artikoli 87 u 45 tat-Trattat tal-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,ï biex jiżgura l-protezzjoni tal-interessi tiegħu tas-sigurtà, biex jissalvagwardja l-politika pubblika u s-sigurtà pubblika, ðil-moralità pubblikaï u biex jippermettu l-investigazzjoni, l-kxif u l-prosekuzzjoni ta' reati kriminali.

ê 2002/21/KE premessa 5 (adattat)

ð ġdid

(7)Il-konverġenza tat-telekomunikazzjonijiet, il-midja u s-setturi tat-teknoloġija tal-informazzjoni tfisser Ö li Õ kull netwerk u servizz tat-trażmissjoni ð tal-komunikazzjoni elettronika ï għandu jkun kopert Ö safejn possibbli Õ b’Kodiċi Ewropew Ö tal-Komunikazzjoni Elettronika uniku stabbilit b’Direttiva unika, għajr għal kwistjonijiet li jiġi ttrattati aħjar b’regoli direttament applikabbli stabbiliti permezz ta’ regolamenti. Õ qafas regolatorju. Dak il-kwadru regolatorju jikkonsisti f'din id-Direttiva u erba’ Direttivi speċifiċi: Id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-awtorizzazzjoni tan-networks tat-komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi (Direttiva ta' Awtorizzazzjoni) 26 , id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-aċċess għal u interkonnessjoni ma’ networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva dwar l-Aċċess) 27 , id-Direttiva 2002/22/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar dritt universali u d-drittijiet tal-utenti li jirrelataw ma’ networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi (Direttiva Servizz Universali) 28 , id-Direttiva 97/66/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 1997 li tikkonċerna l-ipproċessar ta' data personali u l-protezzjoni tal-privatezza fis-setttur tat-telekomunikazzjonijiet 29 , (hawnhekk iżjed ’l quddiem imsejħa “id-Direttivi Speċifiċi”). Huwa meħtieġ li ssir separazzjoni bejn ir-regolament tat-trażmissjonið dwar in-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet eletttroniċi ïu r-regolament tal-kontenut Għalhekk dan il-qafas Ö  il-Kodiċi Õ ma jkoprix il-kontenut tas-servizzi mwassla fuq in-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li jużaw servizzi elettroniċi ta' komunikazzjonijiet, bħal kontenut tax-xandir, is-servizzi finanzjarji u ċerti servizzi tas-soċjeta tal-informazzjoni, u hija għalhekk bla preġudizzju għall-miżuri meħuda fil-livell tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ jew fil-livell nazzjonali b’rabta ma’ dawk is-servizzi, b’konformità mal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ sabiex jippromwovu diversità kulturali u lingwistika u biex jiżguraw id-difiża tal-pluraliżmu fix-xandir. Il-kontenut tal-programmi tat-televiżjoni huwa kopert bid-Direttiva tal-Kunsill 89/552/KEE tat-3 ta' Ottubru 1989 dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet preskritti bil-liġi, regolament jew azzjoni amministrattiva fl-Istati Membri dwar l-attivitajiet ta' xandir bit-televiżjoni 30  Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 31  ðIr-regolamentazzjoni tal-politika awdjoviżiva u tal-kontenut għandhom l-għan li jiksbu l-miri ta' interess ġenerali, bħal-libertà tal-espressjoni, il-pluraliżmu tal-midja, l-imparzjalità, id-diversità kulturali u lingwistika, l-inklużjoni soċjali, l-protezzjoni tal-konsumatur u l-protezzjoni tal-minuri.  ïIs-separazzjoni bejn ir-regolament tat-trażmissjoni ðtal-komunikazzjonijiet elettroniċi ïu r-regolament tal-kontenut ma tippreġudikax li jingħata kont tar-rabtiet li jeżistu bejniethom, b'mod partikolari biex jiġi garantit il-pluraliżmu tal-midja, id-diversità kulturali u l-protezzjoni tal-konsumatur.

ê 2002/21/KE premessa 8

ð ġdid

(8)Din id-Direttiva ma tkoprix apparat fil-qasam ta' applikazzjoni tad-Direttiva 1999/5/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta' Marzu 1999 dwar l-apparat tar-radju u l-apparat terminali tat-telekomunikazzjonijiet u l-għarfien komuni tal-konformità tagħhom 32 , ðtaffettwax l-applikazzjoni tat-tagħmir tar-radju tad-Direttiva 2014/53/UEï , iżda tkopri l-apparat tal-konsumatur użat għat-televixin diġitali.

ê2009/140/KE premessa 11, (adattati)

ð ġdid

(9) Sabiex jippermetti lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jilħqu l-għanijiet stabbiliti f’ din id-Direttiva QafasÖ Õu fid-Direttivi Speċifiċi, b’mod partikolari dawk relatati mal-interoperabbiltà minn tarf sa tarf, l-ambitu tad-Direttiva Qafas għandu jiġi estiż sabiex ikopri ċerti aspetti tat-tagħmir tar-radju u t-tagħmir terminali tat-telekomunikazzjoni kif definit fid-Direttiva 1999/5/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Marzu 1999 dwar it-tagħmir tar-radju u tagħmir terminali ta’ telekomunikazzjoni u r-rikonoxximent reċiproku tal-konformità tagħhom 33 , ÖDirettiva 2014/53/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 34  Õkif ukoll it-tagħmir tal-konsumatur użat għat-televiżjoni diġitali, sabiex jiġi faċilitat l-aċċess għall-utenti b’diżabbiltà. ðHuwa importanti għar-regolaturi li jinkoraġġixxi lill-operaturi tan-netwerks u lill-manifatturi tal-apparat li jikkoperaw sabiex jiġi faċilitat l-aċċess mill-utenti b'diżabilità għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-użu mhux esklussiv tal-ispettru għall-awtoużu tat-tagħmir terminali tar-radju, għalkemm mhux relatat ma’ attività ekonomika, għandu jkunu wkoll suġġett għal din id-direttiva sabiex jiġi ggarantit approċċ ikkoordinat fir-rigward tar-reġim tal-awtorizzazzjoni tagħhom. ï

ê 2002/21/KE premessa 6 (adattat)

Il-politika awdjoviżwali u r-regolament tal-kontenut huma mwettqa lejn il-ksib ta' miri ta' interess ġenerali, bħal-libertà tal-espressjoni, il-pluraliżmu tal-midja, l-imparzjalità, id-diversità kulturali u lingwistika, l-inklużjoni soċjali, l-protezzjoni tal-konsumatur u l-protezzjoni tal-minuri. Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni “Prinċipji u linji gwida għall-politika tal-Komunità awdjoviżwali u l-era diġitali”, u l-konklużżjonijiet tas-6 ta' Ġunju 2000 jilqgħu din il-komunikazzjoni, jiffissaw l-azzjonijiet prinċipali li għandhom jittieħdu mill-Komunità għall-implimentazzjoni tal-politika tagħha awdjoviżwali.

ê 2002/22/KE premessa 50 (adattat)

Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva ma jipprevjenux lil Stat Membru milli jieħu miżuri ġustifikati fuq il-bażi stipulati fl-Artikoli 30 u 46 tat-Trattat, u b'mod partikolari fuq il-bażi ta' sigurtà pubblika, politika pubblika u moralità pubblika.

ê 2002/21/KE premessa 9 (adattat)

Is-servizzi tas-soċjeta tal-informazzjoni huma koperti bir-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali ta' servizzi tas-soċjeta ta'l-informazzjoni, b'mod partikolari l-kummerċ elettroniku, fis-suq intern (Direttiva dwar il-kummerċ elettroniku) 35 .

ê 2002/21/KE premessa 10 (adattat)

ð ġdid

(10)It-tifsira ta' “servizz tas-soċjeta tal-informazzjoni” fl-Artikolu 1 tad-Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ġunju 1998 li tippreskrivi proċedura għall-provvista ta' informazzjoni fil-qasam tal-i standards tekniċi u regolamenti u tar-regoli tas-servizzi tas-soċjeta 36 tal-informazzjoni tkopri firxa wiesa’ ta' attivitajiet elettroniċi li jseħħu on-line. Il-parti l-kbira ta' dawn l-attivitajiet m'humiex koperti bl-iskop ta' din id-Direttiva għaliex ma jikkonsistux kollha kemm huma jew prinċipalment fit-twassil ta' sinjali fuq networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi. ðĊerti servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi taħt din id-Direttiva setgħu jissodisfaw id-definizzjoni ta’ “servizz tas-soċjetà tal-informatika” skont l-Artikolu 1 tad-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Settembru 2015 li tistabbilixxi proċedura għall-għoti ta' informazzjoni fil-qasam tar-regolamenti tekniċi u tar-regoli dwar is-servizzi tas-Soċjetà tal-Informazzjoni. Id-dispożizzjonijiet li jirregolaw is-Servizzi tas-Soċjetà tal-Informatika japplikaw għal dawk is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi sakemm ma jkunx hemm dispożizzjonijiet aktar speċifiċi applikabbli għas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi f’din id-Direttiva jew f’atti oħra tal-Unjoni. ï Ö Madanakollu s-servizzi tal-komunikazzjonijiet bħat-telefonija Õ bil-Vbil-vuċi, ð is-servizzi tal-messaġġi ï u s-servizzi tal-posta elettronika tat-twassil huma koperti b’din id-Direttiva. L-istess impriża, pereżempju fornitur tas-servizzi bl-internet, tista’ toffri kemm servizz ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, bħall-aċċess għall-internet, u servizzi mhux koperti taħt din id-Direttiva, bħal provvista ta' kontenut ibbażat fuq l-internet ð u mhux il-kontenut relatat mal-komunikazzjoni ï.

(11)L-istess impriża, pereżempju operatur tal-kejbil, jista' joffri kemm servizz ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, bħat-twassil ta' sinjali tat-televiżjoni, u servizzi mhux koperti taħt din id-Direttiva, bħal kommerċjalizzazzjoni ta' offerta għal servizzi ta' kontenut għax-xandir bil-ħoss jew televiżjoni, u għalhekk obbligi addizzjonali jistgħu jiġu imposti fuq din l-impriża b'relazzjoni mal-attività tagħha bħala fornitur tal-kontenut jew distributur, skont id-dispożizzjonijiet ta' Direttivi oħra barra minn dawk ta' din id-Direttiva, mingħajr preġudizzju għal-lista tal-kondizzjonijiet stipulata fi fl-Anness I ta’ din id-Direttiva.

ò ġdid

(12)Il-qafas regolatorju għandu jkopri l-użu tal-ispettru tar-radju min-netwerks kollha tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, inklużi l-awtoużu tal-ispettru tar-radju minn tipi ġodda ta’ netwerks li jikkonsistu esklussivament minn sistemi awtonomi ta’ apparat tar-radju mobbli li hu konness permezz ta’ rabtiet bla fil mingħajr ġestjoni ċentrali jew operatur tan-netwerk ċentralizzat, u mhux neċessarjament fi ħdan l-eżerċizzju ta’ kwalunkwe attività speċifika. Fl-iżvilupp ta’ ambjent ta’ komunikazzjonijiet tal-mobajl tal-ħames ġenerazzjoni, probabbli dawn in-netwerks se jiżviluppaw b’mod partikolari barra l-bini u fit-toroq, għat-trasport, l-enerġija, ir-riċerka u l-iżvilupp, is-saħħa elettronika, il-protezzjoni tal-pubbliku u l-għajnuna f’diżastri, l-Internet tal-Oġġetti, minn magna għal magna, u l-karozzi konnessi. B’riżultat ta’ dan, abbażi tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2014/53/UE, l-applikazzjoni mill-Istati Membri ta’ rekwiżiti nazzjonali oħrajn dwar it-tqegħid fis-servizz jew l-użu ta’ tali tagħmir tar-radju, jew it-tnejn li huma, f’relazzjoni mal-użu effettiv u effiċjenti tal-ispettru u l-evitar ta’ interferenza dannuża għandhom jirriflettu l-prinċipji tas-suq intern.

(13)Ir-rekwiżiti li jikkonċernaw il-kapaċitajiet tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi qegħdin dejjem jiżdiedu. Filwaqt li fil-passat l-attenzjoni kienet prinċipalment fuq it-tkabbir globali tal-medda tal-banda disponibbli u fuq kull utent individwali, qiegħda dejjem tiżided l-importanza ta’ parametri oħra bħalma huma l-latenza, id-disponibbiltà u l-affidabbiltà. Ir-risposta attwali għal din id-domanda qed iġġib il-fibrottika eqreb tal-utent u “n-netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna” tal-futur se jeħtieġu parametri ta’ prestazzjoni li huma ekwivalenti għal dak li netwerk ibbażat fuq l-elementi fibrottiċi jista’ jipprovdi, għall-anqas, sal-punt tad-distribuzzjoni fil-post tas-servizz. Fil-każ tal-konnessjoni bil-linja fissa, dan jikkorrispondi għall-prestazzjoni tan-netwerk ekwivalenti għal dak li jista’ jinkiseb permezz ta’ stallazzjoni fibraottika f’binja b’ħafna abitazzjonijiet, ikkunsidrata bħala l-post tas-servizz, u fil-każ tal-konnessjoni bil-mobajl hu ekwivalenti għall-prestazzjoni tan-netwerk li hi simili għal dak li jista’ jinkiseb abbażi ta’ stallazzjoni fibrottika f’stazzjon bażi, meqjus bħala il-post tas-servizz. Varjazzjonijiet fl-esperjenza tal-utenti finali, dovuti għall-karatteristiċi differenti tal-mezz li bih, allafini, in-netwerk jaqbad mal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk, ma għandhomx jitqiesu biex jiġi stabbilit jekk netwerk bla fil jistax jiġi kkunsidrat li jipprovdi prestazzjoni tan-netwerk simili. F’konformità mal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika, teknoloġiji oħra u midja ta’ trażmissjoni ma għandhomx jiġu esklużi, meta jitqabblu ma’ dan ix-xenarju bażi f’termini tal-kapaċitajiet tagħhom. It-tifrix ta’ tali “netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna” se jkomplu jżidu l-kapaċitajiet tan-netwerks u se jwitti t-triq għat-tifrix tal-ġenerazzjonijiet futuri ta’ netwerks tal-mobajl bbażati fuq interfaċċi bl-ajru msaħħa u arkitettura ta’ netwerk aktar densifikata.

ê 2009/136/KE premessa 13 (adattat)

ð ġdid

(14)Id-definizzjonijiet għandhom jiġu aġġustati sabiex ikunu konformi mal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika u sabiex iżommu l-pass mal-iżvilupp teknoloġiku. ðL-evoluzzjoni teknoloġika u tas-suq ressqet in-netwerks lejn it-teknoloġija tal-protokoll tal-Internet u din ippermettiet lill-utenti finali li jagħżlu bejn firxa ta’ fornituri tas-servizz tal-vuċi li huma f’kompetizzjoni. Għalhekk, it-terminu “servizz tat-telefon pubblikament disponibbli”, użat esklussivament fid-Direttiva 2002/22/KE u meqjus ħafna bħala li jirreferi għas-servizzi tat-telefon analogu tradizzjonali għandu jinbidel b’terminu newtrali aktar attwali u teknoloġiku “komunikazzjonijiet tal-vuċi”. ï B’mod partikolari,l-kIl-Kondizzjonijiet għall-forniment ta’ servizz għandhom jinfirdu mill-elementi definizzjonali effettivi ta’ telefown dispoonibbli għall-pubbliku Ö servizzi tal-komunikazzjoni bil-vuċi Õ, jiġifieri servizz ta’ komunikazzjoni elettronika li hu disponibbli għall-pubbliku u li bih il-klijenti jistgħu jagħmlu jew jirċievu sejħiet nazzjonali jew nazzjonali u internazzjonali direttament jew indirettament permezz ta’ numru jew numri fi pjan ta’ numerazzjoni telefonika nazzjonali jew internazzjonali, kemm jekk tali servizz huwa bbażat fuq teknoloġija ta’ “switching” b’ċirkwit jew b’pakkett.. Hija n-natura ta’ tali servizz li hija bidirezzjonali, li tippermetti liż-żewġ partijiet jikkomunikaw. Servizz li ma jissodisfax dawn il-kondizzjonijiet kollha, bħal pereżempju applikazzjoni “click-through” fuq websajt għas-servizz tal-konsumatur, mhuwiex Ö tali Õ telefown disponibbli għall-pubbliku servizz. It-telefown disponibbli għall-pubbliku Ö Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet bil-vuċi Õ jinkludu wkoll mezzi ta’ komunikazzjoni speċifikament intiżi għal utenti finali b’diżabbiltà li jużaw trażmissjoni testwali jew servizzi ta’ konversazzjoni totali.

ò ġdid

(15)Is-servizzi użati għall-għanijiet ta’ komunikazzjonijiet, u l-mezzi tekniċi tat-twassil tagħhom, evolvew b’mod konsiderevoli. L-utenti finali dejjem aktar qed jibdlu t-telefonija tradizzjonali tal-vuċi, il-messaġġi testwali (SMS) u s-servizzi ta’ twassil tal-posta elettronika bis-servizzi online li jiffunzjonaw b’mod ekwivalenti bħalma huma Voice over IP, servizzi tal-messaġġ u servizzi tal-email ibbażati fuq l-internet. Sabiex jiġi żgurat li l-utenti finali ikunu protetti b’mod effettiv u b’mod ugwali meta jużaw is-servizzi funzjonalment ekwivalenti, definizzjoni orjentata lejn il-futur tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi ma għandhiex tkun purament ibbażata fuq parametri tekniċi iżda pjuttost mibnija fuq approċċ funzjonali. L-ambitu tar-regolamentazzjoni meħtieġa għandha adatta biex jintlaħqu dawn l-objettivi ta’ interess pubbliku. Filwaqt li “t-twassil ta’ sinjali” jibqa’ parametru importanti li jiddetermina s-servizzi li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva, id-definizzjoni għandha tkopri wkoll servizzi oħrajn li jippermettu l-komunikazzjoni. Minn perspettiva tal-utent finali, dan mhux rilevanti jekk fornitur jibgħatx is-sinjali hu stess jew jekk il-komunikazzjoni titwassal permezz tas-servizz tal-aċċess għall-internet. Għalhekk, id-definizzjoni emendata ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi għandha tinkludu tliet tipi ta’ servizzi li jistgħu jidħlu parzjalment f’xulxin, jiġifieri, servizzi ta’ aċċess għall-internet skont id-definizzjoni fl-Artikolu 2(2) tar-Regolament (UE) Nru 2015/2120, servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali kif definiti f’din id-Direttiva, u s-servizzi li jikkonsistu kollha kemm huma jew prinċipalment fit-twassil ta’ sinjali. Id-definizzjoni ta’ servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi għandha tneħħi l-ambigwitajiet osservati fl-implementazzjoni tad-definizzjoni preċedenti u tippermetti applikazzjoni kkalibrata skont kull forniment tad-drittijiet u l-obbligi speċifiċi li hemm fil-qafas għat-tipi differenti ta’ servizzi. L-ipproċessar tad-dejta personali mis-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, kemm bħala remunerazzjoni jew mod ieħor, għandu jkun konformi mad-Direttiva 95/46/KE li se tinbidel bir-Regolament (UE) Nru 2016/679 (Regolament dwar il-Protezzjoni ta’ Dejta Ġenerali) fil-25 ta’ Mejju 2018 37 . 

(16)Sabiex servizz jaqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, dan għandu jkun ipprovdut b’mod normali fi skambju ta’ remunerazzjoni . Fl-ekonomija diġitali, il-parteċipanti tas-suq iqisu dejjem iktar l-informazzjoni dwar l-utenti bħala xi ħaġa li fiha valur monetarju. Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi huma spiss fornuti għal eżekuzzjoni korrispettiva li mhix flus, pereżempju bl-għoti ta’ aċċess għal dejta personali jew dejta oħra. Il-kunċett ta’ remunerazzjoni għandu għalhekk jinkludi sitwazzjonijiet fejn il-fornitur ta’ talbiet tas-servizz u l-utent finali b’mod attiv jipprovdi dejta personali, bħall-isem u l-indirizz tal-email, jew dejta oħra direttament jew indirettament lill-fornitur. Għandha wkoll tinkludi wkoll sitwazzjonijiet li fihom il-fornitur jiġbor informazzjoni mingħajr ma l-utent finali jforniha b’mod attiv, bħal dejta personali, inkluż l-indirizz tal-IP, jew informazzjoni oħra ġġenerata awtomatikament, bħal informazzjoni miġbura u trażmessa permezz ta’ cookie). F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea dwar l-Artikolu 57 tat-TFUE 38 , teżisti remunerazzjoni fit-tifsira tat-Trattat anki jekk il-fornitur tas-servizz jitħallas minn parti terza u mhux minn dak li jirċievi s-servizz. Il-kunċett ta’ remunerazzjoni għandhom għalhekk ikopru wkoll sitwazzjonijiet fejn l-utent finali huwa espost għal reklamar bħala kundizzjoni biex jinkiseb l-aċċess għas-servizz, jew sitwazzjonijiet fejn il-fornitur tas-servizz irendi fi flus id-dejta personali li tkun inġabret.

(17)Servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali huma servizzi li jippermettu skambju interpersonali u interattiv ta’ informazzjoni, li jkompri servizzi tradizzjonali bħal telefonati bil-vuċi tradizzjonali bejn żewġ individwi, iżda jinkludi wkoll it-tipi kollha ta’ posta elettronika, servizzi ta’ messaġġi, jew group chats. Servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali biss ikopru l-komunikazzjoni bejn finit, jiġifieri, mhux potenzjalment mingħajr limitu, numru ta’ persuni naturali li hu determinat minn dak li jibgħat il-komunikazzjoni. Il-komunikazzjonijiet li jinvolvu persuni ġuridiċi għandhom ikunu fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni tad-definizzjoni fejn persuni naturali jaġixxu f’isem dawk il-persuni ġuridiċi jew li jkunu involuti għall-anqas fuq naħa waħda tal-komunikazzjoni. Komunikazzjoni interattivi tinvolvi li s-servizz jippermetti lil dak li jirċievi l-informazzjoni li jwieġeb. Servizzi li ma jissodisfawx dawn ir-rekwiżiti, bħal xandir lineari, vidjow fuq talba, siti tal-Internet, netwerks soċjali, bloggijiet, jew skambju ta’ informazzjoni bejn il-magni, ma għandhomx jitqiesu bħala servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali. Taħt ċirkostanzi eċċezzjonali, servizz ma għandux jitqies bħala servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali jekk il-komunikazzjoni interpersonali u interattiva hija karatteristika purament anċillari għal servizz ieħor u għal raġunijiet tekniċi oġġettivi ma jistax jintuża mingħajr dak is-servizz prinċipali, u l-integrazzjoni tiegħu mhix mezz biex tiġi evitata l-applikabbiltà tar-regoli li jirregolaw is-servizzi ta’ komunikazzjonijiet. Eżempju ta’ tali eċċezzjoni tista’ tkun, fil-prinċipju, kanal ta’ komunikazzjoni f’logħob online, li jiddependi fuq il-karatteristiċi tal-faċilità tal-komunikazzjoni tas-servizz.

(18)Servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali li jużaw numri minn pjan tan-numerazzjoni telefonika nazzjonali u internazzjonali jaqbdu ma’ netwerk telefoniku pubbliku sswiċċjat (pakkett jew ċirkwit). Dawk is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jinkludu kemm is-servizzi li jiġu assenjati numri tal-utenti finali biex tiġi żgurata l-konnettività minn tarf sa tarf u s-servizzi li jippermettu lill-utenti finali jilħqu l-persuni li lilhom tali numri ġew assenjati. Is-sempliċi użu ta’ numru bħala identifikatur ma għandux jitqies bħala ekwivalenti għall-użu ta’ numru ta’ konnessjoni ma’ netwerk tat-telefon pubbliku ssiwiċċjat, u għalhekk, fih innifsu, ma għandux jitqies suffiċjenti biex jikkwalifika bħala servizz ibbażat fuq servizz tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri. Is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri għandhom jiġu soġġetti biss għall-obbliġi, fejn l-interessi pubbliċi jeħtieġu l-applikazzjoni ta’ obbligi regolatorji speċifiċi għat-tipi kollha ta’ servizzi tal-komunikazzjonijiet, irrispettivament minn jekk dawn jużawx numri għall-forniment tas-servizz tagħhom jew le. Huwa ġġustifikat li s-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jitqiesu b’mod differenti, peress li dawn jipparteċipaw f’ekosistema interoperabbli pubblikament assigurata u għalhekk jibbenefikaw minnha.

ê 2002/22/KE premessa 6 (adattat)

ð ġdid

(19)Il-punt tat-terminazzjoni ta' netwerk jirrappreżenta konfini għall-iskopijiet regolatorji bejn il-qafas regolatorju għan-netwerks u servizzi ta' komunikazzjoni Ö komunikazzjonijiet Õ elettroniċi u r-regolazzjoni ta' tagħmir terminali ta' telekomunikazzjoni. Id-definizzjoni tal-lok tal-punt tat-terminazzjoni ta' netwerk hija r-responsabbiltà tal-awtorità regolatorja nazzjonali., meta meħtieġ abbażi ta’ proposta mill-impriżi rilevanti.  ðFid-dawl tal-prattiki tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, u minħabba l-varjetà ta’ topoloġiji fissi u bla fil, il-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (ʻBERECʼ) għandu, b’kooperazzjoni mill-qrib mal-Kummissjoni, jadotta linji gwida dwar kif jiġi identifikat il-punt ta’ terminazzjoni tan-netwerk f’diversi ċirkostanzi konkreti, f’konformità ma’ din id-Direttiva.ï

ò ġdid

(20)L-iżviluppi tekniċi jippermettu lill-utenti finali jkollhom aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza, mhux biss permezz ta’ telefonati bil-vuċi iżda wkoll b’servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali oħrajn. Għaldaqstant, il-kunċett ta’ komunikazzjoni ta’ emerġenza għandu jkopri dawk is-servizzi kollha ta’ komunikazzjonijiet interpersonali li jippermettu dan l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza. Dan jibni fuq l-elementi tas-sistema ta’ emerġenza li diġà tnaqqax fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni, jiġifieri “ċentru li jirċievi t-telefonati ta’ emerġenza” (“PSAP”) 39 u l-“PSAP l-aktar xieraq”, u dwar “is-servizzi ta’ emerġenza” 40 .

ê 2002/21/KE premessa 16 (adattat)

ð ġdid

(21)L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji ð u l-awtoritajiet kompetenti l-oħra ï għandu jkollhom sett armonizzat ta' miri u prinċipji li jiggwidaw Ö ix-xogħol tagħhom Õ u fejn meħtieġ għandhom jikkoordinaw l-azzjonijiet tagħhom mal-awtoritajiet regolatorji tal-Istati Membri l-oħra ð u mal-BEREC ï fit-twettiq tax-xogħol tagħhom skont dan il-qafas regolatorju.

ê 2002/21/KE premessa 17 (adattat)

ð ġdid

(22)L-attivitajiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð kompetenti ï stabbiliti b’din id-Direttiva u bid-Direttivi Speċifiċi jikkontribwixxu biex jiġu ssodisfati l-politiki usa’ fl-oqsma tal-kultura, tal-impjieg, tal-ambjent, tal-koeżjoni soċjali u tal-ippjanar tal-bliet u l-irħula.

ò ġdid

(23)Sabiex l-għanijiet politiċi tal-Strateġija għal Suq Uniku Diġitali jirrendu ruħhom f’termini regolatorji, il-qafas għandu, barra t-tliet għanijiet primarji eżistenti li jippromwovi l-kompetizzjoni, is-suq intern u l-interessi tal-utent finali, jiġi segwit l-għan addizzjonali tal-konnettività, artikulat fit-termini ta’ riżultati: aċċess wiesa’ għall-konnetività fissa u mobbli ta’ kapaċità għolja ħafna u l-adozzjoni tagħha għaċ-ċittadini u n-negozji kollha tal-Unjoni abbażi ta’ prezz u għażla raġonevoli, bis-saħħa ta’ kompetizzjoni effettiva u ġusta, b’investiment effiċjenti u innovazzjoni miftuħa, b’użu effiċjenti tal-ispettru, b’regoli komuni u approċċi regolatorji prevedibbli fis-suq intern u bir-regoli speċifiċi meħtieġa biex jiġu ssalvagwardjati l-interessi taċ-ċittadini. Għall-Istati Membri, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra u partijiet konċernati, li l-għan tal-konnettività jirriżulta, minn naħa waħda, li jiġu mmirati n-netwerks u servizzi tal-ogħla kapaċità ekonomikament sostenibbli f’qasam partikolari, u min-naħa l-oħra li tikiseb il-koeżjoni territorjali, fis-sens ta’ konverġenza fil-kapaċità disponibbli f’oqsma differenti.

ê 2002/21/KE premessa 18 (adattat)

ð ġdid

(24)Ir-rekwiżit għal Ö Il-prinċipju li Õ l-Istati Membri biex ð għandhom japplikaw il-liġi tal-UE b’mod teknoloġikament newtrali ï tiżgur li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jqisu bis-sħiħ ix-xewqa tad-disponibbiltà ta’ regolamentazzjoni teknoloġikament newtrali, jiġifieri li Ö awtorità regolatorja nazzjonali Õ ð jew awtorità kompetenti oħra ï Ö Õ din la jimponu u lanqas jiddiskriminaw favur l-użu ta’ xi tip partikolari ta’ teknoloġija, ma jżommx milli jittieħdu l-passi xierqa biex jiġu promossi ċerti servizzi speċifiċi meta dan ikun ġustifikat ð ħalli jintlaħqu l-għanijiet tal-qafas regolatorju ï , bħal pereżempju għat-televiżjoni diġitali bħala mezz biex tiżdied l-effiċjenza tal-ispettru. ðBarra minn jekk, din ma tipprekludix milli titqies li ċerti midja ta’ trażmissjoni għandhom karatteristiċi fiżiċi u arkitettoniċi li jistgħu jkunu superjuri f’termini ta’ kwalità tas-servizz, kapaċità, spiża tal-mantiniment, effiċjenza fl-enerġija, flessibilità tal-ġestjoni, affidabilità, robustezza u skalabbiltà, u fl-aħħar mill-aħħar f’termini ta’ prestazzjoni, li jistgħu jiġu riflessi f’azzjonijiet meħuda bil-ħsieb biex jintlaħqu għanijiet regolatorji varji.ï 

ê 2009/140/KE premessa 53

(25)Kemm l-investiment effiċjenti kif ukoll il-kompetizzjoni għandhom ikunu mħeġġa flimkien, sabiex jiżdiedu t-tkabbir ekonomiku, l-innovazzjoni u l-għażla tal-konsumatur.

ê 2009/140/KE premessa 54

(26)Il-kompetizzjoni tista’ titħeġġeġ l-aktar permezz ta’ livell ekonomikament effiċjenti ta’ investiment f’infrastruttura ġdida u effiċjenti kkomplementat mir-regolamentazzjoni kull meta jkun meħtieġ sabiex tinkiseb kompetizzjoni effettiva tas-servizzi bl-imnut. Livell effiċjenti ta’ kompetizzjoni msejsa fuq l-infrastruttura huwa kemm fil-fatt bid-duplikazzjoni tal-infrastruttura l-investituri jkunu mistennija b’mod raġonevoli jkollhom qligħ ġust abbażi ta’ tbassir raġonevoli rigward l-evoluzzjoni tal-ishma tas-suq.

ê 2009/140/KE premessa 8 (adattat)

ð ġdid

(27)Sabiex jintlaħqu l-miri tal-Aġenda ta’ Lisbona,hHu meħtieġ li jingħataw inċentivi xierqa għall-investiment f’netwerks ġodda Ö b’kapaċità Õ kbira-veloċi ð ħafna ï li jappoġġaw l-innovazzjoni f’servizzi tal-internet mimlija kontenut u li jsaħħu l-kompetittività internazzjonali tal-Unjoni Ewropea. Tali netwerks għandhom potenzjal enormi biex iwasslu benefiċċji lill-konsumaturi u lin-negozji fl-Unjoni Ewropea kollha. Huwa għalhekk vitali li jkun promoss l-investiment sostenibbli fl-iżvilupp ta’ dawn in-netwerks ġodda, filwaqt li tiġi salvagwardjata l-kompetizzjoni u mkabbra l-għażla tal-konsumatur permezz ta’ prevedibbiltà u konsistenza regolatorji.

ê 2009/140/KE premessa 5 (adattat)

(28)L-għan huwa li progressivament jitnaqqsu r-regoli speċifiċi ex-ante tas-settur hekk kif tiżviluppa l-kompetizzjoni fis-suq u, finalment, li l-komunikazzjoni elettronika tkun regolata biss mil-liġi dwar il-kompetizzjoni. Meta wieħed iqis li s-swieq għal komunikazzjoni elettronika wrew dinamiċi kompetittivi qawwija fis-snin riċenti, huwa essenzjali li obbligi regolatorji ex-ante għandhom jiġu imposti biss fejn m’hemm l-ebda kompetizzjoni effettiva u sostenibbli Ö fuq is-swieq bl-imnut konċernati Õ .

ò ġdid

(29)Il-komunikazzjonijiet elettroniċi qed isiru essenzjali għal numru dejjem jikber ta’ setturi. L-Internet tal-Oġġetti huwa prova ta’ kif it-twassil tas-sinjal tar-radju li jirfdu l-komunikazzjonijiet elettroniċi jkompli jevolvi u jifforma r-realtà tas-soċjetà u tan-negozju. Biex jinkiseb l-aħjar benefiċċju minn dawn l-iżviluppi, l-introduzzjoni u l-akkomodazzjoni tat-teknoloġiji ġodda tal-komunikazzjonijiet bla fil u l-applikazzjonijiet fil-ġestjoni tal-ispettru huma essenzjali. Teknoloġiji u applikazzjonijiet oħra li jiddependu fuq l-ispettru huma ugwalment soġġetti għad-domanda li dejjem qed tikber, u jistgħu jissaħħu permezz tal-integrazzjoni mal-komunikazzjonijiet elettroniċi jew b’kumbinazzjoni magħhom, il-ġestjoni tal-ispettru għandha tadotta, fejn hu xieraq, approċċ transettorjali biex tittejjeb l-effiċjenza tal-użu tal-ispettru.

ê 2009/140/KE premessa 28 (adattat)

ð ġdid

(30)Għalkemm il-ġestjoni tal-ispettru tibqa’ fil-kompetenza tal-Istati Membri lL-ippjanar strateġiku, il-koordinazzjoni u, fejn xieraq, l-armonizzazzjoni f’livell tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ jistgħu jgħinu jiżguraw li l-utenti tal-ispettru jiksbu l-benefiċċji sħaħ tas-suq intern u li l-interessi tal-UE Ö tal-Unjoni Õ jkunu jistgħu jiġu difiżi globalment b’mod effettiv. Għal dawn ir-raġunijiet, meta jkun xieraq, programmi leġiżlattivi u pluriennali dwar il-politika tal-ispettru tar-radju għandhom Ö jistgħu Õ jiġu stabbiliti Ö adottati Õ ð , bl-ewwel waħda definita bid-Deċiżjoni Nru 243/2012/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 41 , ï Ö li jistabbilixxu Õ biex ikunu stabbiliti l-orjentamenti u u l-objettivi politiċi għall-ippjanar strateġiku u l-armonizzazzjoni tal-użu tal-ispettru tar-radju fil-Komunità Ö fl-Unjoni Õ. Dawn l-orjentamenti u l-objettivi politiċi jistgħu jirreferu għad-disponibilità u l-użu effiċjenti tal-ispettru tar-radju meħtieġ għat-twaqqif u t-tħaddim tas-suq intern Ö , skont din id-Direttiva Õ u jistgħu jirreferu wkoll, f’każijiet xierqa, għall-armonizzazzjoni tal-proċeduri għall-għoti tal-awtorizzazzjonijiet ġenerali jew individwali għad-drittijiet tal-użu għall-frekwenzi tal-radju meta meħtieġ biex jingħelbu l-ostakli għas-suq intern. Dawn l-orjentazzjonijiet u l-objettivi politiċi għandhom ikunu skont din id-Direttiva u d-Direttivi Speċifiċi.

ê 2009/140/KE premessa 32 (adattat)

ð ġdid

(31)Is-sistema attwali ta’ ġestjoni u distribuzzjoni tal-ispettru hija b’mod ġenerali bbażata fuq deċiżjonijiet amministrattivi li m’humiex suffiċjentement flessibbli biex ilaħħqu mal-evoluzzjoni teknoloġika u ekonomika, b’mod partikolari mal-iżvilupp rapidu fit-teknoloġija tat-teknoloġija tar-radju u t-talba dejjem tikber għall-medda ta’ frekwenzi. Ö Il-fruntieri nazzjonali huma dejjem iktar irrilevanti biex ikun determinat l-aħjar użu tal-ispettru tar-radju. Õ  Il- fIl-Frammentazzjoni indebita fost il-linji politiċi nazzjonali ð fir-rigward tal-ġestjoni tal-ispettru tar-radju, inklużi kondizzjonijiet differenti mhux ġustifikati għall-aċċess għal, u l-użu ta’ spettru tar-radju skont it-tip tal-operatur, jistgħu ï jirriżultawtirriżulta ifi spejjeż ikbar u telf ta’ opportunitajiet fis-suq għall-utenti tal-ispettru., and Ö Din jaf Õ tnaqqasinaqqsu ir-ritmu tal-innomrazzjoni, ð tillimita l-investiment, tnaqqas l-ekonomiji tal-iskala għall-manufatturi u l-operaturi kif ukoll joħolqu tensjonijiet bejn id-detenturi tad-drittijiet u diskrepanzi fl-ispiża tal-aċċess għall-ispettru. Din il-frammentazzjoni tista’ b’ġenerali tirriżulta f’distorsjoni tal-funzjonament. Din il-frammentazzjoni tista’ b’ġenerali tirriżulta f’distorsjoni tal-funzjonament ï għad-dannu tas-suq intern, Ö u bi preġudizzju Õ għall-konsumatur u l-ekonomija b’mod ġenerali. Barra minn dan, il-kundizzjonijiet għall-aċċess u l-użu ta’ frekwenzi tar-radju jistgħu jvarjaw skont it-tip tal-operatur, waqt li s-servizzi elettroniċi li jipprovdu dawn l-operaturi jikkoinċidu dejjem iktar, b’hekk jinħolqu tensjonijiet bejn id-detenturi tad-dritt, diskrepanzi fil-prezz tal-aċċess għall-ispettru, u distorsjoni potenzjali fil-funzjonament tas-suq intern.

ê 2009/140/KE premessa 33 (adattat)

Il-fruntieri nazzjonali huma dejjem iktar irrilevanti biex ikun determinat l-aħjar użu tal-ispettru tar-radju. Frammentazzjoni indebita fost il-linji politiċi nazzjonali fir-rigward tal-ġestjoni tal-ispettru tar-radju, inklużi kondizzjonijiet differenti mhux ġustifikati għall-aċċess għal, u l-użu ta’ spettru tar-radju skont it-tip tal-operatur, jistgħu jirriżultaw fi spejjeż ikbar u telf ta’ opportunitajiet fis-suq għall-utenti tal-ispettru.

ê 2009/140/KE premessa 30 (adattat)

(32)Id-dispożizzjonijiet dwar il-ġestjoni tal-ispettru ta’ din id-Direttiva għandhom ikunu konsistenti mal-ħidma tal-organizzazzjonijiet internazzjonali u reġjonali li jittrattaw ma’ ġestjoni tal-ispettru tar-radju, bħall-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU) u l-Konferenza Ewropea ta’ Amministrazzjonijiet Postali u ta’ Telekomunikazzjoni (CEPT), sabiex tiġi żgurata l-ġestjoni u l-armonizzazzjoni effiċjenti tal-użu tal-ispettru madwar il-Komunità Ö l-Unjoni Õ u bejn l-Istati Membri membri oħra tal-ITU.

ê 2002/21/KE premessa 11 (adattat)

ð ġdid

(33)Skont il-prinċipju tas-separazzjoni tal-funzjonijiet regolatorji u operazzjonali, l-Istati Membri għandhom jiggarantixxu l-indipendenza tal-awtorità nazzjonali regolatorji jew ð u awtoritajiet kompetenti oħra ï bil-ħsieb li jiżguraw l-imparzjalità tad-deċiżjonijiet tagħhom. Il-ħtieġa tal-indipendenza hija mingħajr preġudizzju għall-awtonomija istituzzjonali u l-obbligazzjonijiet kostituzzjonali tal-Istati Membri jew tal-prinċipju ta' newtralità fir-rigward tar-regoli fl-Istati Membri li jirregolaw is-sistema tas-sidien tal-proprjetà preskritta fl-Artikolu 295 tat-Trattat. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji ð u awtoritajiet kompetenti oħra ï għandhom ikunu fil-pussess tar-riżorsi kollha meħtieġa, fir-rigward tan-numru ta' impjegati, kapaċità, u mezzi finanzjarji, għat-twettieq tax-xogħol tagħhom.

ò ġdid

(34)Jeħtieġ li tkun prevista lista ta’ kompiti li l-Istati Membri jistgħu jassenjaw biss lill-korpi li huma jaħtru bħala l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li l-indipendenza politika u l-kapaċità regolatorja tagħhom hija garantita, għall-kuntrarju ta’ kompiti regolatorji oħra fejn ikunu jistgħu jassenjaw jew lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew lil awtoritajiet kompetenti oħrajn. Għalhekk, fejn din id-Direttiva tistipula li Stat Membru għandu jassenja kompitu lil jew jagħti s-setgħa lil awtorità kompetenti, l-Istat Membru jista’ jassenja dan il-kompitu jew lil awtorità regolatorja nazzjonali jew lil awtorità kompetenti oħra.

ê 2009/140/KE premessa 13 (adattat)

ð ġdid

(35)L-indipendenza tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandha tissaħħaħ Ö isaħħet Õ fir-reviżjoni Ö tal-2009 Õ biex tiġi żgurata l-applikazzjoni iktar effettiva tal-qafas regolatorju u biex tiżdied l-awtorità tagħhom u l-prevedibbiltà fid-deċiżjonijiet tagħhom. Għal dan il-għan għandha ssir Ö kella ssir Õ dispożizzjoni espressa fil-liġi nazzjonali biex jiġi żgurat li, fl-eżerċizzju tal-kompiti tagħha, l-awtorità regolatorja nazzjonali responsabbli għar-regolamentazzjoni tas-swieq ex-ante jew għar-riżoluzzjoni tat-tilwin bejn l-impriżi hi protetta mill-interventi esterni jew pressjoni politika li jistgħu jipperġudikaw l-evalwazzjoni indipendenti tagħha ta’ materji li jiġu quddiemha. Din l-influwenza esterna tirrendi l-entità leġiżlattiva nazzjonali mhux adatta biex taġixxi bħala awtorità regolatorja nazzjonali taħt il-qafas regolatorju. Għal dak il-għan, għandhom Ö kellhom Õ, jiġu stabbiliti minn qabel regoli dwar ir-raġunijiet għat-tkeċċija tal-kap tal-awtorità regolatorja nazzjonali, sabiex jitneħħa kull dubju dettat mir-raġuni dwar in-newtralità ta’ dik l-entità u l-kapaċità tagħha li ma tkunx influwenzata minn fatturi esterni. ðSabiex jiġu evitati tkeċċijiet arbitrarji, il-membru mkeċċi għandu jkollu d-dritt li jitlob li l-qrati kompetetni jivverifikaw l-eżistenza ta’ raġuni valida għat-tkeċċija, fost dawk previsti f’din id-Direttiva. Tali tkeċċija għandha ikollha x’taqsam biss mal-kwalifiki personali jew professjonali tal-kap jew il-membru. ï Huwa importanti li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali responssabbli għar-regolamentazzjoni tas-swieq ex ante għandhom jkollhom il-baġit tagħhom stess, partikolarment sabiex ikunu jistgħu jirreklutaw għadd suffiċjenti ta’ persunal kwalifikat. Biex tiġi żgurata t-trasparenza, dan il-baġit għandu jiġi pubblikat kull sena. ð Fil-limiti tal-baġit tagħhom, għandu jkollhom l-awtonomija fil-ġestjoni tar-riżorsi tagħhom, kemm dawk umani kif ukoll finanzjarji. Sabiex tiġi żgurata l-imparzjalità, l-Istati Membri li jibqgħu sidien jew għandhom kontroll tal-impriżi li jikkontribwixxu għall-baġit tal-awtorità regolatorja nazzjonali jew awtoritajiet kompetenti oħra permezz ta’ imposti amministrattivi, għandhom jiżguraw li hemm separazzjoni strutturali effettiva tal-attivitajiet marbuta mal-eżerċizzju tas-sjieda jew il-kontroll mill-eżerċizzju tal-kontroll fuq il-baġit. ï

ò ġdid

(36)Hemm bżonn li tissaħħaħ aktar l-indipendenza tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex tiġi żgurata l-kapaċità tal-kap u l-membri li ma jiġux influwenzati minn pressjoni esterna, billi jingħataw il-kwalifiki minimi ta’ ħatra, u limitu ta’ żmien minimu għall-mandat tagħhom. Barra minn hekk, il-limitazzjoni tal-possibbiltà li jiġġedded aktar minn darba l-mandat tagħhom u l-ħtieġa għal skema adegwata ta’ rotazzjoni għall-bord u l-ogħla maniġment tindirizza r-riskju tal-manipulazzjoni tar-regolatur, tiġi żgurata l-kontinwità u tissaħħaħ l-indipendenza.

(37)L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu responsabbli għal u għandhom ikunu meħtieġa jirrapportaw dwar il-mod li bih huma jeżerċitaw il-kompiti tagħhom. Dan l-obbligu għandu jieħu l-forma ta’ obbligu ta’ rappurtar annwali, aktar milli t-talbiet ta’ rapportar ad hoc, li jekk jekk ikunu sproporzjonati, jistgħu jillimitaw jew ifixkluhom fl-eżerċizzju tal-kompiti tagħhom. Fil-fatt, skont ġurisprudenza reċenti 42 , obbligi ta’ rappurtar estensivi jew mhux kundizzjonali jistgħu jaffettwaw l-indipendenza ta’ awtorità b’mod indirett.

(38)L-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni l-identità tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra. Biex l-awtoritajiet kompetenti jagħtu d-drittijiet ta’ passaġġ, ir-rekwiżit ta’ notifika jista’ jiġi sodisfatt b’referenza għall-punt uniku ta’ informazzjoni stabbilit skont l-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 2014/61/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 43 .

ê 2002/20/KE premessa 4

Din id-Direttiva tkopri l-awtorizzazzjoni għan-networks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi sew jekk provduti lill-pubbliku sew jekk le. Dan huwa mportanti biex jiġi żgurat li ż-żewġ kategoriji ta' fornituri jistgħu jibbenefikaw minn drittijiet, kondizzjonijiet u proċeduri oġġettivi, trasparenti, non-diskriminatorji u proporzjonati.

ê 2002/20/KE premessa 5

Din id-Direttiva tapplika biss għall-għoti ta' drittijiet għall-użu ta' frekwenzi tar-radju fejn dak l-użu jinvolvi l-forniment ta' network jew servizz ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, normalment bi ħlas. L-użu minn persuna stess ta' tagħmir terminali tar-radju, bażat fuq l-użu mhux esklussiv ta' frekwenzi speċifiċi tar-radju minn utent u mhux relatati ma' attività ekonomika, bħall-użu ta' firxa taċ-ċittadin mid-dilettanti tar-radju, ma tikkonsistix fil-forniment ta' network jew servizz ta' komunikazzjonijiet elttroniċi u huwa għalhekk mhux kopert b'din id-Direttiva. Dak l-użu huwa kopert bid-Direttiva 1999/5/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Marzu 1999 dwar it-tagħmir tar-radju u tagħmir terminali ta' telekomunikazzjonijiet u r-rikonoxximent reċiproku tal-konformità tagħhom 44 .

ê 2002/20/KE premessa 6 (adattat)

Dispożizzjonijiet fir-rigward ta' moviment ħieles ta' sistemi kondizzjonati ta' aċċess u l-forniment liberu ta' servizzi protetti ibbażati fuq dawk is-sistemi huma stipulati fid-Direttiva 98/84/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Novembru 1998 dwar il-protezzjoni legali ta' servizzi bbażati fuq jew li jikkonsistu f'aċċess kondizzjonat 45 . L-awtorizzazzjoni ta' dawk is-sistemi u servizzi għahekk ma teħtieġx li jkunu koperti b'din id-Direttiva.

ê 2002/20/KE premessa 7

(39)Is-sistema ta' awtorizzazzjoni l-anqas oneruża possibbli għandha tintuża biex tippermetti l-forniment ta' netwerks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi sabiex tistimula l-iżvilupp ta' servizzi ġodda ta' komunikazzjonijiet elettroniċiu netwerks u servizzi pan-Ewropej ta' komunikazzjonijiet u biex tippermetti li l-fornituri tas-servizzi u l-konsumaturi jibbenefikaw mill-ekonomiji tal-iskala tas-suq uniku.

ê 2002/20/KE premessa 8 (adattat)

ð ġdid

(40)Dawk il-miri ð Il-benefiċċji tas-suq uniku lill-fornituri tas-servizz u l-utenti finali ï jistgħu jinkisbu l-aħjar b'awtorizzazzjoni ġenerali ð tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi għajr għas-servizzi tal- komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri, ï ta’ kull netwerk u servizz tal-komunikazzjonijiet elettroniċi mingħajr ma tkun meħtieġa xi deċiżjoni espliċita jew xi att amministrattiv mill-awtorità regolatorja nazzjonali u billi kull ħtieġa proċedurali tkun limitata għal notifikazzjoni ð dikjaratorja ï biss. Fejn l-Istati Membri jeħtieġu notifikazzjoni mill-fornituri ta' netwerks jew ta' servizzi ta’ komunikazzjoni Ö komunikazzjonijiet Õ elettroniċi meta jibdew l-attivitajiet tagħhom, ð din in-notifika għandha tiġi ppreżentata lill-BEREC li taġixxi bħala punt ta’ kuntatt uniku. Din in-notifika ma għandhiex tinvolvi spiża amministrattiva għall-fornituri u tista’ ssir disponibbli permezz ta’ punt ta’ dħul fuq il-websajt tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Il-BEREC għandu jgħaddi fil-ħin in-notifiki lill-awtorità regolatorja nazzjonali fl-Istati Membri kollha li fihom il-fornituri tan-netwerks jew is-servizzi tal-komunikazzjonjiet elettroniċi għandhom il-ħsieb li jipprovdu netwerks jew servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-Istati Membri jistgħu wkoll jitolbu prova li n-notifika tkun saret permezz ta' xi konferma tar-riċevuta postali jew elettronika legalment rikonoxxuta tan-notifikazzjoni lill-BEREC. Fi kwalunkwe każ, tali konferma ma għandhiex tikkonsisti minn jew tirrikjedi att amministrattiv mill-awtorità regolatorja nazzjonali, jew kwalunkwe awtorità oħra ï jistgħu wkoll jeħtieġu prova li dik in-norifikazzjoni tkun ġiet magħmula permezz ta' xi konferma legali postali rikonoxxuta jew elettronika li notifikazzjoni kienet riċevuta. Dik il-konferma għandha f'kull każ ma tkunx tikkonsisti fi jew teħtieġ xi att amministrattiv mill-awtorità regolatorja nazzjonali li lilha għandha ssir in-notifikazzjoni.

ò ġdid

(41)In-notifika lill-BEREC għandha tinkludi dikjarazzjoni sempliċi tal-intenzjoni tal-fornitur li jibda l-forniment tan-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Fornitur jista’ jintalab biss li jakkumpanja tali dikjarazzjoni bl-informazzjoni stabbilita fl-Artikolu 12 ta’ din id-Direttiva. L-Istati Membri ma għandhomx jimponu rekwiżiti ta’ notifika addizzjonali jew separati.

(42)Kuntrarju għal kategoriji oħra tan-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi kif definiti f’din id-Direttiva, is-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri ma jibbenefikawx mill-użu tar-riżorsi pubbliċi ta’ numerazzjoni u ma jipparteċipawx f’ekosistema interoperabbli pubblikament assigurata. Għalhekk mhuwiex xieraq li dawn it-tipi ta’ servizzi jiġu suġġetti għar-reġim ta’ awtorizzazzjoni ġenerali

ð ġdid

(43)Meta jagħtu drittijiet għall-użu ta’ frekwenzi ð spettru ï tar-radju, numri jew drittijiet għall-installazzjoni ta' faċilitajiet, l-awtoritajiet rilevanti Ö kompetenti Õ għandhom jistgħu Ö jinfurmaw Õ lill-impriżi li lilhom ikunu taw dawk id-drittijiet bil-kondizzjonijiet rilevanti fl-awtorizzazzjonijiet ġenerali.

ê 2002/20/KE premessa 18 (adattat)

ð ġdid

(44)L- aL-awtorizzazzjonijiet awtorizzazzjoni Ö ġenerali Õ għandu jkun fihom biss kondizzjonijiet li huma speċifiċi għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Din ma għandhiex tkun soġġetta għal kundizzjonijiet li diġà huma applikabbli premezz ta' xi liġi nazzjonali eżistenti oħra li mhix speċifika għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Madankollu, ð Pereżempju, ï l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jinfurmaw lill-operaturi tan-netwerks u lill-fornituri tas-servizz dwar ð  rekwiżiti applikabbli ambjentali u tal-ippjanar tal-bliet u l-rħula ï leġiżlazzjoni oħra li għandha x'taqsam man-negozji tagħhom, pereżempju permezz ta' referenzi fuq il-website tagħhom.

ê 2009/140/KE premessa 73

(45)Il-kundizzjonijiet li jistgħu jiżdiedu mal-awtorizzazzjonijiet għandhom ikopru kundizzjonijiet speċifiċi li jirregolaw l-aċċessibilità għall-utenti b’diżabilitajiet u l-ħtieġa tal-awtoritajiet pubbliċi u tas-servizzi ta’ emerġenza li jikkomunikaw bejniethom u mal-pubbliku ġenerali qabel, matul u wara diżastri serji. Barra minn hekk, meta wieħed iqis l-importanza tal-innovazzjoni teknika, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu joħorġu l-awtorizzazzjonijiet għall-użu tal-ispettru għal skopijiet sperimentali, skont restrizzjonijiet u kundizzjonijiet speċifiċi li jkunu ġġustifikati b’mod strett min-natura sperimentali ta’ dawn id-drittijiet.

ê 2002/20/KE premessa 9 (adattat)

(46)Huwa meħtieġ li jiġu nklużi d-drittijiet u l-obbligi ta' impriżi taħt awtorizzazzjonijiet ġenerali espliċitament f'dawk l-awtorizzazzjonijiet sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet ugwali mal-Komunità Ö mal-Unjoni Õ kollha u biex jiġi faċilitat in-negozjar transkonfinali ta' interkonnessjoni ta' netwerks pubbliċi ta' komunikazzjonijiet.

ê 2002/20/KE premessa 10 (adattat)

(47)L-awtorizzazzjoni ġenerali tagħti dritt lill-impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku li jinnegozjaw l-interkonnessjoni taħt il-kondizzjonijiet ta’ Ö din Õ id-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-aċċess għal, u interkonnessjoni ta', netwerks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva ta' Aċċess) 46 . Impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi barra minn dawk għall-pubbliku jistgħu jinnegozjaw interkonnessjoni fuq kondizzjonijiet kummerċjali.

ê 2002/20/KE premessa 11 (adattat)

L-għoti ta' drittijiet speċifiċi jista' jibqa' jkun meħtieġ għall-użu ta' frekwenzi tar-radju u numri, nklużi kodiċi qosra, mill-pjan nazzjonali ta' numerar. Id-drittijiet għan-numri jista' wkoll jiġi allokat minn pjan Ewropew tan-numerar, inkluż per eżempju l-kodiċi virtwali tal-pajjiż “3883” li ġie attribwit lill-pajjiżi membri tal-Konferenza Ewropea għall-Posta u t-Telekomunikazzjonijiet (CEPT). Dawk id-drittijiet ta' użu m'għandhomx jiġu ristretti ħlief fejn dan ikun inevitabbli minħabba l-iskarsezza tal-frekwenzi tar-radju u l-ħtieġa li jiġi żgurat l-użu effiċjenti tagħhom.

(48)Fil-każ ta' netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi mhux fornuti lill-pubbliku huwa xieraq li jiġu mposti kondizzjonijiet anqas u aktar ħfief minn dawk ġustifikati għan-netwerks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi offruti lill-pubbliku.

(49)L-obbligi speċifiċi li jistgħu jiġu mposti fuq il-fornituri tan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u ð tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi għajr dawk tas-servizzi interpersonali u indipendenti min-numri ï servizzi skont il-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ bis-saħħa tas-saħħa sinifikanti tagħhom fis-suq kif definita Ö f’din Õ id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar qafas regolatorju komuni għan-netwerks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi (Direttiva Kwadru) 47 għandhom jiġi mposti separatament mid-drittijiet u obbligi ġenerali taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali.

ê 2002/20/KE premessa 25

ð ġdid

(50)Il-fornituri ta' netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jistgħu jeħtieġu konferma tad-drittijiet tagħhom taħt awtorizzazzjoni ġenerali fir-rigward tal-interkonnesjoni u d-dritt ta' passaġġ, b'mod partikolari biex jiġu faċilitati n-negozjati ma' livelli oħra ta' gvern reġjonali jew lokali jew ma' fornituri ta' servizz fi Stati Membri oħra. Għal dan il-għan l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali  ð il-BEREC, li jirċievi in-notifikazzjoni biex jipprovdi netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet pubbliċi jew privati, ï għandhom jipprovdu dikjarazzjonijiet lill-impriżi jew fuq talba jew alternattivament bħala tweġiba awtomatika għal notifikazzjoni taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali. Dawk id-dikjarazzjonijiet ma għandhomx weħidhom jikkostitwixxu jedd għal drittijiet u lanqas m'għandhom xi drittijiet taħt l-awtorizzazzjoni ġenerali jew drittijiet ta' użu jew l-eżerċizzju ta' dawk id-drittijiet jiddependu fuq dikjarazzjoni.

ê 2002/20/KE premessa 30

ð ġdid

(51)Ħlasijiet amministrattivi jistgħu jiġu imposti fuq il-fornituri ta' servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi sabiex jiffinanzjaw l-attivitajiet tal-awtorità regolatorja nazzjonali ð jew awtorità kompetenti oħra ï fl-amministrazzjoni tas-sistema ta' awtorizzazzjoni u fl-għoti ta' drittijiet ta' użu. Dawk il-ħlasijiet għandhom ikunu limitati li jkopru n-nefqa amministrattiva attwali għal dawk l-attivitajiet. Għal dan il-għan għandha tinħoloq trasparenza fid-dħul u n-nefqa tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð u ta’ awtoritajiet kompetenti oħra ï permezz ta' rapportar ta' kull sena dwar is-somma totali ta' ħlasijiet miġbura u n-nefqiet amministrattivi magħmula. Dan jippermetti li l-impriżi jivverifikaw li n-nefqiet għall-amministrazzjoni u l-ħlasijiet ikunu jibbilanċjaw.

ê 2002/20/KE premessa 31 (adattat)

ð ġdid

(52)Is-sistemi għall-ħlasijiet amministrattivi ma għandhomx joħolqu tgħawwiġ tal-kompetizzjoni jew joħolqu xkiel għad-dħul fis-suq. B'sistema ġenerali ta' awtorizzazzjoni ma għandux ikun aktar possibbli li l-ispejjeż amministrattivi u b'hekk il-ħlasijiet jiġu attribwiti lil impriżi individwali ħlief għall-għoti tad-drittijiet għall- Ö tal-użu Õ Ö ta’Õ numri, frekwenzi ð spettru ï tar-radju u għad-drittijiet biex jiġu installati faċilitajiet. Kull ħlas amministrattiv applikabbli għandu jkun konformi mal-prinċipji ta' sistema ġenerali ta' awtorizzazzjoni. Eżempju ta' alternattiva ġusta, sempliċi u trasparenti għal dawn il-kriterji ta' attribuzzjoni tal-ħlasijiet tista' tkun formula ta' distribuzzjoni relatata mal-qligħ fuq il-bejgħ. Fejn il-ħlasijiet amministrattivi jkun baxxi ħafna, ħlasijiet b'rata fissa, jew ħlasijiet li jikkombinaw bażi ta' rata fissa mal-element relatat mal-qligħ fuq il-bejgħ tista' wkoll tkun adatta. ð Safejn is-sistema ta’ awtorizzazzjoni ġenerali testendi lill-impriżi b’ishma żgħar mis-suq, tali fornituri bbażati fil-komunità, jew għal fornituri tas-servizz li l-mudell tan-negozju tagħhom jiġġenera dħul limitat ħafna anke fil-każ ta’ penetrazzjoni sinifikanti fis-suq f’termini ta’ volumi, l-Istati Membri għandhom jivvalutaw l-possibilità li jiġi stabbilit limitu de minimis xieraq għall-impożizzjoni ta’ imposti amministrattivi. ï 

ê 2002/20/KE premessa 33

ð ġdid

(53)L-Istati Membri jistgħu jkunu meħtieġa li jemendaw id-drittijiet, kondizzjonijiet, proċeduri, ħlasijiet u tariffi li jirrelataw mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u d-drittijiet ta' użu fejn dan ikun oġġettivament ġustifikat. Dak it-tibdil għandu jiġi debitament notifikat lill-partijiet kollha interessati fi żmien biżżejjed, li jagħtihom opportunità adegwata li jagħtu l-opinjoni tagħhom dwar kull emenda bħal dawk. ð Filwaqt li jittieħed kont tal-bżonn li tiġi żgurata ċ-ċertezza legali u li tiġi promossa l-prevedibbiltà, kwalunkwe restrizzjoni jew irtirar tad-drittijiet eżistenti tal-użu għall-ispettru tar-radju, jew biex jiġu stallati l-faċilitajiet, għandhom ikunu suġġetti għal proċeduri prevedibbli u trasparenti; għalhekk jistgħu jiġu imposti rekwiżiti aktar stretti jew mekkaniżmu ta’ notifika meta d-drittijiet tal-użu ġew assenjati skont proċeduri kompetittivi jew komparattivi. Proċeduri mhux meħtieġa għandhom ikunu evitati f’każ ta’ emendi minuri fid-drittijiet eżistenti biex jiġu stallati l-faċilitajiet jew għall-użu tal-ispettru meta tali emendi ma għandhomx impatt fuq l-interessi tal-partijiet terzi. Il-bidla fl-użu tal-ispettru bħala riżultat tal-applikazzjoni tal-prinċipji tan-newtralità tas-servizz u tat-teknoloġija ma għandhiex titqies bħala ġustifikazzjoni suffiċjenti għall-irtirar tad-drittijiet peress li ma tikkostitwixxix l-għoti ta’ dritt ġdid. ï 

ê 2002/20/KE premessa 34

Il-mira tat-trasparenza teħtieġ li l-fornituri tas-servizzi, konsumaturi u partijiet oħra nteressati jkollhom aċċess faċli għal kull informazzjoni fir-rigward tad-drittijiet, kondizzjonijiet, proċeduri, ħlasijiet, tariffi u deċiżjonijiet li jikkonċernaw il-forniment ta' servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, drittijiet ta' użu ta' frekwenzi tar-radju u numri, drittijiet għall-installazzjoni ta' faċilitajiet, pjani għall-użu ta' frekwenzi nazzjonali u pjani għan-numerar nazzjonali. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom kompitu importanti filli jfornu ta' dik l-informazzjoni u jżommuha aġġornata. Fejn dawk id-drittijiet huma amministratti minn livelli oħra tal-gvern l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jagħmlu kull sforz biex joħolqu strument faċli li jintuża għall-aċċess tal-informazzjoni dwar dawk id-drittijiet.

ê 2002/20/KE premessa 35

Il-funzjonament sew tas-suq uniku fuq il-bażi tas-sistemi ta' awtorizzazzjoni nazzjonali taħt din id-Direttiva għandu jiġi sorveljat mill-Kummissjoni.

ê 2002/20/KE premessa 36

Sabiex wieħed jasal għal data waħda tal-applikazzjoni tal-elementi kollha tal-qafas regolatorju ġdid għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, huwa mportanti li l-proċess tat-trasposizzjoni nazzjonali ta' din id-Direttiva u l-allinjament tal-liċenzi eżistenti mar-regoli l-ġodda iseħħ b'mod parallel. Madankollu, f'każi speċifiċi fejn is-sostituzzjoni tal-awtorizzazzjonijiet eżistenti fid-data tad-dħul fis-seħħ ta' din id-Direttiva bl-awtorizzazzjoni ġenerali u d-drittijiet individwali ta' użu skond din id-Direttiva tista' twassal għal żieda fl-obbligi għall-fornituri ta' servizzi li joperaw taħt awtorizzazzjoni eżistenti jew għal tnaqqis tad-drittijiet tagħhom, l-Istati Membri jistgħu jutillizzaw żmien addizzjonali ta' disa' xhur wara d-data tal-applikazzjoni ta' din id-Direttiva għall-allinjament ta' dawk il-liċenzi, sakemm dan ma jkollux effett negattiv fuq id-drittijiet u l-obbligi ta' impriżi oħra.

ê 2002/20/KE premessa 37

Jista' jkun hemm ċirkostanzi li taħthom l-abolizzjoni ta' kondizzjoni ta' awtorizzazzjoni fir-rigward ta’ aċċess għal networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi toħloq tbatija serja għal impriża waħda jew aktar li jkunu bbenefikaw minn dik-il-kondizzjoni. F'każi bħal dawn aktar perjodi transitorji jistgħu jingħataw mill-Kummissjoni, fuq it-talba ta' Stat Membru.

ê 2002/20/KE premessa 38

Minħabba li l-mira tal-azzjoni proposta, jiġifieri l-armonizzazzjoni u s-simplifikazzjoni tar-regoli tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u l-kondizzjonijiet għall-awtorizzazzjoni ta' networks u servizzi ma jistgħux suffiċjentement jinkisbu mill-Istati Membri u jistgħu għalhekk, minħabba l-iskala u l-effetti tal-azzjoni, jinkisbu aħjar f'livell tal-Komunità, il-Komunità tista' tadotta miżuri skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju tal-proprozjonalità kif stipulat f'dak Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx 'l hinn minn dak li huwa meħtieġ għal dawk il-miri,

ê 2009/140/KE premessa 70

(54)Emendi żgħar għad-drittijiet u l-obbligi huma dawk l-emendi li jkunu l-aktar amministrattivi, li ma jbiddlux in-natura sostanzjali tal-awtorizzazzjonijiet ġenerali u tad-drittijiet tal-użu individwali u għaldaqstant ma jistgħux iwasslu għal xi vantaġġ komparattiv għall-impriżi l-oħra.

ê 2002/21/KE premessa 13 (adattat)

ð ġdid

(55)L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji ð u awtoritajiet kompetenti oħra ï għandhom il-ħtieġa li jiġbru informazzjoni mill-parteċipanti fis-suq sabiex iwettqu b'mod effettiv ix-xogħol tagħhom. Ö Jaf ikun hemm bżonn ukoll li tinġabar Õ Ddin l-informazzjoni jaf ikun hemm bżonn ukoll li tinġabar f’isem il-Kummissjoni ð jew il-BEREC ï , biex tkun tista’ Ö ikunu jistgħu Õ jissodisfaw l-obbligi rispettivi tagħha Ö tagħhom Õ skont il-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ. Il-talbiet għall-informazzjoni għandhom ikunu proporzjonati u ma għandhomx jimponu piż żejjed fuq l-impriżi. L-informazzjoni miġbura mill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji ð u awtoritajiet kompetenti oħra ï għandha tkun pubblikament disponibbli, ħlief sal-limitu li tkun kunfidenzjali skont ir-regoli nazzjonali dwar l-aċċess pubbliku għall-informazzjoni u bla ħsara għal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ u dik nazzjonali dwar il-kunfidenzjalità tan-negozju.

ê 2009/140/KE premessa 16

ð ġdid

(56)Sabiex jiġi żgurat li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jwettqu l-kompiti regolatorji tagħhom b’mod effettiv, id-data li jiġbru għandha tinkludi dejta ta’ kontabbiltà tas-swieq tal-bejgħ bl-imnut u li jkunu assoċjati ma’ swieq li jfornu fi kwantitajiet kbar għall-bejgħ bl-ingrossa meta operatur wieħed ikollu saħħa sinifikanti fis-suq u għalhekk ikunu regolati mill-awtorità regolatorja nazzjonali. Id-dejta għandha tinkludi wkoll dejta li tippermetti lill-awtorità regolatorja nazzjonali li tevalwa ð il-konformità mal-kundizzjonijiet mehmuża mad-drittijiet ta’ użu, ï l-impatt possibbli mit-titjib jew mill-bidliet li jkunu ppjanati fit-topoloġija tan-netwerks fuq l-iżvilupp tal-kompetizzjoni jew fuq il-prodotti fi kwantità kbira li jsiru disponibbli għall-partijiet l-oħra. ð Informazzjoni dwar il-komformità mal-obbligi ta’ kopertura marbutin mad-drittijiet tal-użu għall-ispettru tar-radju hija ċ-ċavetta biex tiġi żgurata l-kompletezza tal-istħarriġ ġeografiku tal-introduzzjoni tan-netwerk imwettaq mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. F’dan ir-rigward, huma għandhom ikunu jistgħu jitolbu li t-tagħrif jiġi pprovdut fuq livell lokali disaggregati b’granularità adegwata biex jitwettaq stħarriġ ġeografiku tan-netwerks. ï 

ê 2002/20/KE premessa 28 adattat (adattat)

ð ġdid

(57)Li l-fornituri jkunu soġġetti għal ð Sabiex jittaffew ï l-obbligi tar-rappurtar u tal-informazzjoni għall-fornituri ð tan-netwerks u ï Ö tas-servizzi Õ jistgħu jkun ta’ piż, kemm għall-impriża u għal għall-awtorità regolatorja nazzjonali ð kompetenti ï kkonċernata., Ddawn l-obbligi għandhom għalhekk ikunu proporzjonati, ġustifikati oġġettivament u limitati strettament għal dan meħtieġ. ð B’mod partikolari, duplikazzjoni tat-talbiet għall-informazzjoni mill-awtorità kompetenti, u mill-BEREC ï Hemmx bżonn jintalbu Ö u Õ l-prova tal-konformità sistematika u regolari mal-kondizzjonijiet kollha skont l- Ö Õ awtorizzazzjoni ġenerali jew marbuta ma’ Ö dritt Õ tal-użu ð għandhom jiġu evitatiï. L-impriżi ð għandhom ï għandhom id-dritt li ikunu jafu Ö l-użu intenzjonat Õ l-għanijiet li għalihom tal-informazzjoni Ö rikjesta Õ li għandhom jipprovdu għandha tintuża. Il- fornimentL-għoti tal-informazzjoni ma għandux ikun kondizzjoni għall-aċċess tas-suq. Għall-għanijiet ta' statiska notifikazzjoni tista' tkun meħtieġa mill-fornituri ta' netwerks jew servizzi ta’ komunkazzjoni Ö komunkazzjonijiet Õ elettroniċi meta dawn jieqfu mill-attivitajiet tagħhom.

ê 2002/20/KE premessa 29 adattat (adattat)

ð ġdid

(58)Din id-Direttiva għandha tkun bla preġudizzju għall- L-obbligi tal-Istati Membri li jipprovdu kwalunkwe kull informazzjoni meħtieġa għad-difiża tal-interessi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ skont Ö Õ skont il-kuntest ta’ ftehimiet itnernazzjonali. Din id-Direttiva għandha tkun bla preġudizzju għall- Ö kif ukoll Õ kull l-obbligi ta' rapportar taħt leġiżlazzjoni li mhix speċifika għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bħal-liġi tal-kompetizzjoni Ö ma għandhomx jiġu affettwati Õ.

ê 2002/21/KE premessa 14 (adattat)

ð ġdid

(59)L-informazzjoni li hija meqjusa kunfidenzjali minn awtorità regolatorja nazzjonali ð kompetenti ï skont ir-regoli tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ u dawk nazzjonali dwar il-kunfidenzjalità tan-negozju ð u l-protezzjoni tad-dejta personali ï , tista’ biss tiġi skambjata mal-Kummissjoni u ma’ awtoritajiet nazzjonali regolatorji oħra ð u mal-BEREC ï fejn dak l-iskambju huwa meħtieġ strettament għall-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva jew tad-Direttivi Speċifiċi. L-informazzjoni mibdula għandha tkun limitata għal dak li huwa relevanti u proporzjonat għall-għand ta' dak il-bdil.

ò ġdid

(60)Netwerks ta’ broadband tal-komunikazzjonijiet elettroniċi qed isiru dejjem aktar differenti f’termini ta’ teknoloġija, topoloġija, mezz użat u sjieda, għalhekk, l-intervent regolatorju għandu jistrieħ fuq informazzjoni u previżjonijiet dettaljati dwar il-firxa tan-netwerk sabiex ikunu effettivi u biex jiġu mmirati l-oqsma fejn ikun meħtieġ. Dik l-informazzjoni għandha tinkludi pjanijiet li jirrigwardaw kemm l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna, kif ukoll titjib jew estensjonijiet sinifikanti tar-ram eżistenti jew netwerks oħra li jistgħu ma jaqblux mal-karatteristiċi tal-prestazzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna f’kull aspett, bħal pereżempju, it-tifrix tal-fibra sal-kabinett akkoppjat ma’ teknoloġiji oħra attivi bħall-vectoring. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiġbru livell ta’ preċiżjoni u granularità territorjali tal-informazzjoni li għandha timxi skont l-objettiv regolatorju speċifiku, u għandha tkun adegwata għal-iskopijiet regolatorji li hija sservi. Għalhekk, id-daqs tal-unità territorjali se jvarja bejn l-Istati Membri, skont il-ħtiġijiet regolatorji fiċ-ċirkustanzi nazzjonali speċifiċi, u skont id-disponibbiltà tad-dejta lokali. Mhux probabbli li l-livell 3 fil-Klassifikazzjoni Komuni ta' Unitajiet Territorjali għall-Istatistika (NUTS) ikun unità territorjali biżżejjed żgħir f’ħafna miċ-ċirkostanzi. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jimxu skont il-linji gwida tal-BEREC dwar l-aħjar prattika biex iwettqu dan il-kompitu, u dawn il-linji gwida se jkunu jistgħu jserrħu fuq l-esperjenza eżistenti tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fit-twettiq tal-istħarriġ ġeografiku tat-tifrix tan-netwerks. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jipprovdu għodod lill-utenti finali dwar il-kwalità tas-servizz biex jikkontribwixxu fit-titjib tal-għarfien tagħhom tas-servizzi disponibbli ta’ konnettività.

(61)Fil-każ ta’ żoni ta’ esklużjoni diġitali speċifiċi u definiti sew, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikollhom il-possibbiltà li jorganizzaw sejħa għal espressjoni ta’ interess bl-għan li jiġu identifikati l-impriżi li jkunu lesti li jinvestu f’netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna. Fl-interess ta’ kundizzjonijiet ta’ investiment previdibbli, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jikkondiviżu l-informazzjoni mal-impriżi li jesprimu interess fl-introduzzjoni ta’ netwerks b’veloċità għolja ħafna dwar jekk tipi oħra ta’ titjib fin-netwerk, inklużi dawk ta’ inqas mill-veloċità ta’ downlaod ta’ 100 Mbps, huma preżenti jew previsti fiż-żona inkwistjoni.

ê 2002/21/KE premessa 15 (adattat)

ð ġdid

(62)Huwa importanti li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji ð u awtoritajiet kompetenti oħra ïjikkonsultaw mal-partijiet kollha interessati dwar id-deċiżjonijiet proposti, ð jagħtuhom żmien biżżejjed għall-kumplessità tas-suġġett biex jipprovdu l-kummenti tagħhom ï , waqt li jingħata kont tal-kummenti tagħhom qabel ma tiġi adottata deċiżjoni finali.. Sabiex jiġi żgurat li deċiżjonijiet f'livell nazzjonali ma jkollhomx effetti kuntrarji fuq is-suq wieħed jew miri oħra tat-Trattat, l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom ukoll jinnotifikaw ċerti abbozzi ta' deċiżjonijiet lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji oħra biex jagħtuhom l-opportunità li jikkummentaw. Huwa xieraq li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jikkonsultaw mal-partijiet interessati fuq l-abbozzi kollha tal-miżuri li għandhom effett fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri. Il-każi fejn japplikaw il-proċeduri msemmija fl-Artikoli 6 Ö 24 Õ u 7 Ö 34 Õ huma definiti f’din id-Direttiva u fid-Direttivi Speċifiċi.

ê 2009/136/KE premessa 49 (adattat)

(63)Sabiex jintgħelbu n-nuqqasijiet eżistenti f’termini ta’ konsultazzjonijiet mal-konsumaturi u sabiex jiġu indirizzati kif jixraq l-interessi taċ-ċittadini, l-Istati Membri għandhom jimplimentaw mekkaniżmu ta’ konsultazzjoni xieraq. Dan il-mekkaniżmu jista’ jieħu l-forma ta’ entità li, indipendentement mill-awtorità regolatorja nazzjonali u mill-fornituri tas-servizzi, twettaq riċerka dwar kwistjonijiet relatati mal-konsumatur, bħall-imġiba tal-konsumaturi u mekkaniżmi għall-bdil minn fornitur għal ieħor, u li topera b’mod trasparenti u tikkontribwixxi għall-mekkaniżmi eżistenti għall-konsultazzjonijiet mal-partijiet interessati. Barra minn dan, jista’ jiġi stabbilit mekkaniżmu għall-iskop li jippermetti kooperazzjoni xierqa dwar kwistjonijiet relatati mal-promozzjoni ta’ kontenut legali. Madankollu, kwalunkwe proċeduri ta’ kooperazzjoni maqbula skont tali mekkaniżmu ma għandhomx jippermettu sorveljanza sistematika ta’ użu tal-Internet.

ê 2002/21/KE premessa 32 (adattat)

ð ġdid

(64)Fil-każ ta' tilwim bejn żewġ impriżi fl-istess Stat Membru f'żona koperta b’din id-Direttiva jew id-Direttivi Speċifiċi, , pereżempju li tirrelata ma’ obbligi għall-aċċess jew interkonnessjoni jew mal-mezzi tat-trasferimenti tal-listi tal-abbonati ð tal-utenti finali ï, il-parti milquta li tkun innegozjat in bona fide iżda li naqset li tilħaq ftehim għandha tkun tista’ titlob lill-awtorità nazzjonali regolatorja biex tirriżolvi t-tilwim. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom ikunu jistgħu jimponu soluzzjoni fuq il-partijiet. L-intervent ta' awtorità nazzjonali regolatorja fir-riżoluzzjoni ta' tilwim bejn intrapriżi li jipprovdu networks ta' komunikazzjonijiet pubbliċi jew servizzi fi Stat Membru għandu jfittex li jassigura l-konformità mal-obbligazzjonijiet li joħorġu taħt din id-Direttiva jew id-Direttivi Speċifiċi.

ê 2002/21/KE premessa 33 (adattat)

ð ġdid

(65)B'żieda mad-drittijiet ta' rikors mogħtija taħt il-liġi nazzjonali jew tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ, hemm il-ħtieġa ta' proċedura sempliċi li għandha tinbeda fuq it-talba ta' xi wieħed mill-partijiet fit-tilwim, biex jiġu riżolti tilwim bejn il-fruntieri li huma barra l-kompetenza ta' awtorità nazzjonali regolatorja waħda ð bejn l-impriżi li jipprovdu jew awtorizzati li jipprovdu netwerks jew servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi fi Stati Membri differenti ï.

ê 2009/140/KE premessa 50

ð ġdid

(66)Kompitu importanti assenjat lill-BEREC huwa li meta jkun xieraq hija tadotta opinjonijiet fir-rigward ta’ tilwim transkonfinali. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom għalhekk  ð jirriflettu bis-sħiħ kull opinjoni meħuda mill-BEREC fil-miżuri tagħhom li jimponu ï iqisu xi ð obbligu fuq impriża jew inkella isolvu t-tilwim ï l-opinjonijiet tal-BEREC f’dawn il-każijiet

ò ġdid

(67)In-nuqqas ta’ koordinazzjoni bejn l-Istati Membri meta jkunu qed jorganizzaw l-użu tal-ispettru fit-territorju tagħhom jista’ joħloq kwistjonijiet ta’ interferenza b’impatt serju fuq l-iżvilupp tas-Suq Uniku Diġitali. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jevitaw l-interferenza transkonfinali u dannuża u jikkoperaw ma’ xulxin għal dan l-għan. Fuq talba ta’ Stat Membru wieħed jew aktar, jew fuq talba tal-Kummissjoni, il-Grupp għall-Politika dwar l-Ispettru tar-Radju għandu jingħata l-kompitu li jsostni l-koordinazzjoni transkonfinali neċessarja. Abbażi ta’ soluzzjoni proposta mill-RSPG, jista’ jkun hemm bżonn ta’ miżura ta’ implimentazzjoni f’ċerti ċirkostanzi biex jirriżolvu b’mod definittiv l-interferenzi transkonfinali jew li jinforza, skont il-liġi tal-Unjoni, soluzzjoni kkoordinata maqbula f’negozjati bilaterali minn żewġ Stati Membri jew diversi minnhom.

(68)Il-Grupp għall-Politika dwar l-Ispettru tar-Radju (RSPG) huwa grupp konsultattiv ta’ livell għoli li nħoloq mill-Kummissjoni permezz tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/622/KE 48 biex jikkontribwixxi għall-iżvilupp tas-suq intern u biex tappoġġa l-iżvilupp ta’ politika tal-ispettru tar-radju fil-livell tal-Unjoni, filwaqt li jitqiesu l-kunsiderazzjonijiet ekonomiċi, politiċi, kulturali, strateġiċi, tas-saħħa u soċjali, kif ukoll il-parametri tekniċi. Għandu jkun magħmul mill-kapijiet tal-korpi li għandhom responsabilità politika ġenerali tal-politika strateġika tal-ispettru. Hu għandu jagħti pariri lill-Kummissjoni fl-iżvilupp ta’ objettivi strateġiċi, il-prijoritajiet u l-pjanijiet direzzjonali għall-politika tal-ispettru. Dan għandu jkompli jżid il-viżibbiltà tal-politika tal-ispettru f’diversi oqsma tal- politika tal-UE u jgħin biex tiġi żgurata koerenza intersettorjali fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni. Għandu wkoll jagħti parir lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, fuq talba tagħhom. Barra minn hekk, il-Grupp għall-Politika dwar l-Ispettru tar-Radju għandu jkun ukoll forum għall-koordinazzjoni tal-implimentazzjoni mill-Istati Membri tal-obbligi tagħhom marbuta mal-ispettru tar-radju skont din id-Direttiva u għandu jkollu sehem ċentrali fl-oqsma essenzjali għas-suq intern bħall-koordinazzjoni transkonfinali jew l-istandardizzazzjoni. Jistgħu jinħolqu gruppi ta’ ħidma tekniċi jew ta’ esperti biex jassistu fil-laqgħat plenarji, fejn il-politika strateġika titfassal permezz ta’ rappreżentanti tal-livell għoli tal-Istati Membri u l-Kummissjoni.

ê 2002/22/KE premessa 47 (adattat)

ð ġdid

(69)Fil-kuntest ta' ambjent kompetittiv, il-veduti tal-partijiet interessati, inklużi l-utenti u l-konsumaturi, għandhom jitqiesu mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali meta jittrattaw kwistjonijiet li jirrelataw mad-drittijiet tal-utenti finali. ðIl-proċeduri ta' ftehim għat-tilwim barra mill-qorti jistgħu jikkostitwixxu mod rapidu u kosteffiċjenti biex l-utenti finali jinfurzaw id-drittijiet tagħhom, b’mod partikolari għall-konsumaturi u intrapriżi mikro u żgħar.  ï Ö Għal disputi tal-konsumaturi, Õ proċeduri effettivi ð , mhux diskriminatorji u mhux għaljin ï li jsolvu Ö d-disputi Õ għandhom ikunu disponibbli biex jittrattaw tagħhom bejn il-konsumaturi, min-naħa 'l waħda, u impriżi li jfornu Ö mal-fornituri Õ tas-servizzi Ö tal-komunikazzjonijiet Õ elettroniċi disponibbli, min-naħa l-oħra ð huma diġà żgurati bid-Direttiva 2013/11/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 49 għal dak li jikkonċerna d-disputi kuntrattwali rilevanti u l-konsumatur hu residenti u l-impriża hija stabbilita fl-Unjoni ï. ðPeress li ħafna Stati Membri waqqfu proċeduri ta’ soluzzjoni tat-tilwim għall-utenti finali wkoll barra għall-konsumaturi, li għalihom id-Direttiva 2013/11/UE ma tapplikax, hu raġonevoli li tinżamm l-proċedura ta’ soluzzjoni tat-tilwim speċifika għas-settur kemm għall-konsumaturi kif ukoll, fejn l-Istati Membri jestenduha, għall-utenti finali, b’mod partikolari għall-intrapriżi mikro u żgħar.  ï L-Istati Membri għandhom jieħdu kont sħiħ tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 98/257/KE tat-30 ta' Marzu 1998 dwar il-prinċipji applikabbli għall-korpi responsabbli għar-riżoluzzjoni estraġudizzjarji ta' disputi tal-konsumaturi 50 . ð ðFid-dawl tal-għarfien espert settorjali profond tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, l-Istati Membri għandhom jippermettu lill-awtorità regolatorja nazzjonali li taġixxi bħala entità ta’ soluzzjoni tat-tilwim, permezz ta’ korp separat fi ħdan dik l-awtorità li ma għandhiex tkun suġġetta għal kwalunkwe struzzjonijiet. Il-proċeduri tas-soluzzjoni tat-tilwim skont din id-Direttiva li jinvolvu l-konsumaturi għandhom ikunu soġġetti għar-rekwiżiti ta’ kwalità stabbiliti fil-Kapitolu II tad-Direttiva 2013/11/UE ï 

ê 2009/140/KE premessa 72 (adattat)

ð ġdid

(70)L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð L-awtoritajiet kompetenti ï għandhom ikunu jistgħu jieħdu azzjoni effettiva jimmonitorjaw u jiżguraw il-konformità mat-termini u l-kondizzjonijiet tal-awtorizzazzjoni ġenerali Ö u Õ jew id-drittijiet tal-użu, ð u b’mod partikolari biex jiżguraw l-użu effettiv u effiċjenti tal-ispettru u l-konformità mal-kopertura u l-obbligi tal-kwalità tas-servizz, permezz ta’ ï inkluża s-setgħa biex jimponu penali effettivi sanzjonijiet finanzjarji jew amministrattivi ð inklużi inibizzjonijiet u rtirar ta’ drittijiet ta’ użu ï fil-każ ta’ ksur ta’ dawk it-termini u kundizzjonijiet. ð L-impriżi għandhom jipprovdu informazzjoni mill-aktar preċiża u sħiħa possibbli lill-awtoritajiet kompetenti biex jippermettulhom jissodisfaw l-kompiti tagħhom ta’ sorveljanza. Sabiex jiġi evitat il-ħolqien ta’ ostakoli għad-dħul fis-suq, jiġifieri permezz il-ħżin antikompetittiv, l-infurzar ta’ kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-ispettru mill-Istati Membri għandu jittejjeb u l-awtoritajiet kompetenti kollha lil hinn mill- awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jieħdu sehem. Il-kundizzjonijiet ta’ infurzar għandhom jinkludu l-applikazzjoni tas-soluzzjoni ‘tużah jew titilfu’ biex jikkontrobilanċa ż-żmien twil tad-drittijiet. Għal dan l-għan, in-negozjar u l-lokazzjoni tal-ispettru għandhom jitqiesu bħala modalitajiet li jiżguraw l-użu effettiv mid-detentur oriġinali tad-dritt. Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali fir-rigward tal-esponiment possibbli għal sanzjoni għal nuqqas ta’ użu għall-ispettru, limiti ta’ użu, fost oħrajn f’termini ta’ żmien, kwantità jew identità tal-ispettru, għandhom ikunu ddefiniti minn qabel. ï

ê 2002/20/KE premessa 15 (adattat)

(71)Il-kondizzjonijiet li jistgħu jiġi stipulati mal-awtorizzazzjoni mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali Ö ġenerali Õ u speċifiċi Ö mad-drittijiet individwali Õ tal-użu, għandhom ikunu limitati għal dak li huwa strettament meħtieġ biex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżiti u l-obbligi bil-liġi nazzjonali u bil-liġi tal-Komunità liġi u nazzjonali u skont il-liġi tal-Komunità Ö u tal-Unjoni Õ.

ê 2002/21/KE premessa 12 (adattat)

ð ġdid

(72)Kull parti li hi soġġetta ta’ Ö għal Õ deċiżjoni minn Ö ta’Õ awtorità regolatorja nazzjonali ð kompetentiï għandu jkollha d-dritt għal appell quddiem korp li hu indipendenti mill-partijiet involuti ð u minn kull intervent estern jew pressjoni politika li tista’ tfixkel il-valutazzjoni indipendenti tas-suġġetti li jidhru quddiemha ï. Dan Ö Dak Õ il-korp jista’ Ö jista’ Õ jkun qorti. B'żieda, kull impriża li tqies li l-applikazzjonijiet tagħha għall-għoti ta' drittijiet ta' faċilitajiet ta' stallazzjoni ma ġewx ittrattati skont il-prinċipji stipulati f'din id-Direttiva għandu jkollha d-dritt li tappella kontra dawk id-deċiżjonijiet. Din Ö Din Õ il-proċedura tal-appell hi Ö għandha tkun Õ mingħajr preġudizzju għad-diviżjoni tal-kompetenzi fi ħdan is-sistemi nazzjonali ġudizzjarji u tad-drittijiet ta' entitajiet legali u persuni naturali taħt il-liġi nazzjonali. ð Fi kwalunkwe każ, l-Istati Membri għandhom jagħtu reviżjoni ġudizzjarja effettiva kontra tali deċiżjonijiet. ï

ê 2009/140/KE premessa 14 (adattat)

ð ġdid

(73)Sabiex tiġi żgurata ċ-ċertezza legali għal atturi fis-swieq, korpi ta’ appell għandhom iwettqu l-funzjonijiet tagħhom b’mod effettiv; B’mod partikolariil- l-proċeduri ta’ appell ma għandhomx ikunu twal indebitament. Miżuri interim li jissospendu l-effett tad-deċiżjoni ta’ awtorità regolatorja nazzjonali ð kompetenti ï għandhom jingħataw biss f’każijiet urġenti sabiex ma jitħalliex li ssir ħsara kbira u irreparabbli lill-parti li tkun qed titlob dawk il-miżuri u jekk il-bilanċ tal-interessi jirrikjedi li jsir hekk.

ê 2009/140/KE premessa 15 (adattat)

ð ġdid

(74)Kien hemm diverġenza wiesgħa fil-mod kif il-korpi tal-appell kienu japplikaw il-miżuri interim biex jissospendu d-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Sabiex tinkiseb aktar konsistenza fl-istrateġiji, għandhom jiġu applikati standards komuni konformement mal-ġurisprudenza tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ. Il-korpi ta’ appell għandhom ukoll ikunu intitolati jitolbu informazzjoni disponibbli pubblikata mill-BEREC. Fid-dawl tal-importanza tal-appelli għall-funzjonament ġenerali tal-qafas regolatorju, għandu jinħoloq mekkaniżmu għall-ġbir ta’ informazzjoni fuq appelli u deċiżjonijiet sabiex ikunu jistgħu jiġu sospiżi deċiżjonijiet meħudin mill-awtoritajiet ð kompetenti ï regolatorji tal-Istati Membri, kif ukoll għar-rappurtar ta’ dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni ð u lill-BEREC ï . ð Il-mekkaniżmu għandu jiżgura li l-Kummissjoni jew il-BEREC jistgħu jiksbu mill-Istati Membri t-test tad-deċiżjonijiet u s-sentenzi bil-ħsieb li tiġi żviluppata bażi tad-dejta. ï

ê 2002/21/KE premessa 15 (adattat)

ð ġdid

(75)Il-Kummissjoni għandha tkun tista’, wara konsultazzjonijiet mal-Kumitat tal-Komunikazzjonijiet ð li tqis bis-sħiħ l-opinjoni tal-BEREC ï , teżiġi li l-awtorità nazzjonali regolatorja li tirtira abbozz ta' miżura fejn ikun jikkonċerna definizzjoni tas-swieq relevanti jew in-nomina jew le ta' impriżi b'saħħa sinifikanti fis-suq, u fejn dawk id-deċiżjonijiet joħolqu ostakolu għas-suq wieħed jew ikunu inkompattibbli mal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ u b'mod partikolari mal-politika tal-miri li l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom isegwu. Din il-proċedura hi mingħajr preġudizzju għall-proċedura ta’ notifika li għaliha tipprovdi d-Direttiva 98/34/KE2015/1535/UE u għall-prerogattivi tal-Kummissjoni skont it-Trattat dwar ksur tal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ.

ê 2009/140/KE premessa 17 (adattat)

(76)Il-konsultazzjoni nazzjonali prevista fl-Artikolu Ö 24 Õ 6 tad-Direttiva 2002/21/KE (id-Direttiva Kwadru) għandha ssir qabel il-konsultazzjoni prevista bil-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ skont l-Artikoli 7 Ö 34 Õ u 7a Ö 35 Õ ta’ dik Ö din Õ id-Direttiva, sabiex il-fehmiet tal-partijiet interessati jiġu riflessi fil-konsultazzjoni tal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ. B’hekk tiġi evitata wkoll il-ħtieġa għal konsultazzjoni oħra tal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ fil-każ ta’ tibdiliet għal miżura ppjanata minħabba l-konsultazzjoni nazzjonali.

ê 2009/140/KE premessa 20 (adattat)

(77)Huwa importanti li l-qafas regolatorju jiġi implimentat tempestivament. Meta l-Kummissjoni tkun ħadet deċiżjoni li tirrikjedi lil awtorità regolatorja nazzjonali li tirtira miżura ppjanata, l-awtorità regolatorja nazzjonali konċernata għandha tissottometti miżura riveduta lill-Kummissjoni. Għandha tiġi stabbilita skadenza għan-notifika tal-miżura riveduta lill-Kummissjoni taħt l-Artikolu 7 Ö 34 Õ tal-Direttiva 2002/21/KE (id-Direttiva Kwadru) sabiex tippremetti l-atturi tas-suq ikunu jafu kemm se ddum l-analiżi tas-suq, kif ukoll biex tiżdied iċ-ċertezza legali.

ê 2009/140/KE premessa 19 (adattat)

ð ġdid

(78)Il-mekkaniżmu tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ li jippermetti lill-Kummissjoni titlob lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex jirtiraw miżuri ppjanati rigward id-definizzjoni tas-suq u n-nomina tal-operaturi li jkollhom poter sinifikanti fis-suq ikkontribwixxa b’mod sinifikanti lejn approċċ konsistenti biex jiġu identifikati ċ-ċirkostanzi li fihom tista’ tiġi applikata regolamentazzjoni ex ante u dawk li fihom l-operaturi huma suġġetti għal tali regolamentazzjoni. Il-monitoraġġ tas-suq mill-Kummissjoni, u b’mod partikolari, lL-esperjenza tal-proċedura Ö tal-proċeduri Õ skont l-Artikolu 7 Ö u 7a Õ tad-Direttiva 2002/21/KE (id-Direttiva Kwadru), uriet li l-inkonsistenzi fil-mod kif l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali japplikaw ir-rimedji , anki b’kundizzjonijiet simili tas-suq, jistgħu jolqtu ħażin lis-suq intern tal-komunikazzjoni elettronika. Għalhekk, il-Kummissjoni ð u l-BEREC ï tista’ ð għandhom ï jieħdu sehem biex ð fit-territorji rispettivi tagħhom ï jiżguraw livell ogħla ta’ konsistenza fl-applikazzjoni tar-rimedji billi jadattaw opinjonijiet fuq Ö b’rabta Õ mal-abbozzi tal-miżuri proposti mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. ð Barra minn hekk, fejn il-BEREC jaqsam it-tħassib tal-Kummissjoni, il-Kummissjoni għandu tkun kapaċi li tirrikjedi lill-awtorità regolatorja nazzjonali tirtira l-abbozz ta’ miżura. ï Sabiex tibbenefika mill-għarfien espert tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar l-analiżi tas-suq, il-Kummissjoni għandha tikkonsulta lill-BEREC qabel l-adozzjoni tad-deċiżjonijiet u/jew ir-rakkomandazzjonijiet tagħha.

ê 2009/140/KE premessa 21 (adattat)

(79)Fid-dawl tal-iskadenzi qosra fil-mekkaniżmu tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ tal-konsultazzjoni, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat biex tadotta rakkomandazzjonijiet u/jew linji gwida li jissimplifikaw il-proċeduri għall-iskambju ta’ informazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, pereżempju f’każijiet li jirrigwardaw swieq stabbli, jew li jinvolvu biss emendi minuri għal miżuri li diġà ġew innotifikati. Il-Kummissjoni għandha wkoll tingħata s-setgħa tippermetti eżenzjoni min-notifika sabiex jitħaffu l-proċeduri f’ċerti każijiet.

ê 2002/21/KE premessa 37 (adattat)

ð ġdid

(80)L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom ikunu meħtieġa li jikkoperaw ma’ xulxin , ð mal-BEREC ï u mal-Kummissjoni b'mod trasparenti biex tiġi żgurata l-applikazzjoni konsistenti fl-Istati Membri kollha tad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva u tad-Direttivi Speċifiċi. Il-koperazzjoni tista’ sseħħ, fost ħwejjeġ oħra, fil-Kumitat tal-Komunikazjonijiet jew fil-Grupp li jikkomprendi r-regolaturi Ewropew. L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu liema korpi huma l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għall-għanijiet ta' din id-Direttiva u tad-Direttivi Sepċifiċi.

ê 2009/140/KE premessa 18

(81)Is-setgħat tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiġu rrikonċiljati mal-iżvilupp ta’ prattiċi regolatorji konsistenti kif ukoll mal-applikazzjoni konsistenti tal-qafas regolatorju, bil-għan li jikkontribwixxu b’mod effettiv għall-iżvilupp u għall-ikkompletar tas-suq intern. Għaldaqstant, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jappoġġaw l-attivitajiet tal-Kummissjoni marbutin mas-suq intern, kif ukoll dawk tal-BEREC.

ê 2002/21/KE premessa 38

(82)Miżuri li jistgħu jaffettwaw il-kummerċ bejn l-Istati Membri huma miżuri li jista’ jkollhom influwenza, diretta jew indiretta, attwali jew potenzjali, fuq ix-xejra tal-Kummerċ bejn l-Istati Membri b'mod li jista’ jinħoloq ostakolu għas-suq wieħed. Jikkomprendu miżuri li jista’ jkollhom impatt sinifikanti fuq l-operaturi jew l-utenti fi Stati Membri oħra, li jinkludu, inter alia: miżuri li jaffettwaw il-prezzijiet għall-utenti fi Stati Membri oħra; miżuri li jaffettwaw l-abilità ta' mpriża stabbilita fi Stat Membru ieħor li tipprovdi servizz ta' komunikazzjonijiet elettroniċi, b'mod partikolari miżuri li jeffettwaw l-abilità li jiġu offruti servizzi fuq bażi transnazzjonali; u miżuri li jaffettwaw l-istruttura tas-suq jew l-aċċess, li jwasslu għal riperkussjonijiet għal impriżi fi Stati Membri oħra.

ê 2009/140/KE premessa 6 (adattat)

(83)Meta twettaq l-analiżijiet tagħha tal-funzjonament tal- Ö ta’ din Õ id-Direttiva Kwadru id-Direttiva u d-Direttivi Speċifiċi, il-Kummissjoni għandha tevalwa jekk, fid-dawl ta’ żviluppi fis-suq u fir-rigward kemm tal-kompetizzjoni u kemm tal-ħarsien tal-konsumatur, hemmx ħtieġa kontinwa għad-dispożizzjonijiet dwar regolamentazzjoni ex ante speċifika skont is-setturi stabbilita fl-Artikoli 8 sa 13a tad-Direttiva 2002/19/KE (id-Direttiva tal-Aċċess) u l-Artikolu 17 tad-Direttiva 2002/22/KE (id-Direttiva tas-Servizz Universali) jew jekk dawn id-dispożizzjonijiet għandhomx jiġu emendati jew imħassra.

ê 2002/21/KE premessa 40

Il-miżuri meħtieġa għall-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva għandhom jiġi adottati skond id-Direttiva tal-Kunsill 1999/468/KE tat-28 ta' Ġunju 1999 li tistabbilixxi l-proċeduri għall-eżerċizzju tas-setgħat ta' implimentazzjoni mogħtija lill-Kummissjoni 51 .

ò ġdid

(84)Bis-saħħa tal-għarfien espert ekonomiku u l-għarfien tas-suq globali tagħhom, u tal-karattru oġġettiv u tekniku tal-valutazzjonijiet tagħhom, u sabiex tiġi żgurata l-koerenza ma’ kompiti oħra tagħhom tar-regolamentazzjoni tas-suq, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiddeterminaw l-elementi tal-proċeduri tal-għażla u l-kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu għall-ispettru li għandhom l-akbar impatt fuq il-kundizzjonijiet tas-suq u s-sitwazzjoni kompetittiva, inklużi l-kundizzjonijiet għad-dħul u l-espansjoni. Dan jinkludi, pereżempju, il-parametri għall-valutazzjoni ekonomika tal-ispettru f’konformità ma’ din id-Direttiva, l-ispeċifikazzjoni ta’ miżuri regolatorji u l-miżuri li jiffurmaw is-suq bħall-użu tal-limiti tal-ispettru jew ir-riżerva tal-ispettru jew l-impożizzjoni tal-obbligi għall-aċċess bl-ingrossa, jew il-mezzi biex jiġu definiti kundizzjonijiet tal-kopertura marbuta mad-drittijiet tal-użu. Użu aktar konverġenti u definizzjoni ta’ dawn l-elementi tingħata preferenza minn mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni li permezz tiegħu l-BEREC, il-Kummissjoni u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali tal-Istati Membri l-oħra jirrevedu l-abbozz tal-miżuri qabel l-għoti tad-drittijiet tal-użu minn Stat Membru partikolari fl-istess ħin tal-konsultazzjoni pubblika nazzjonali. Il-miżura stabbilita mill-awtorità regolatorja nazzjonali tista’ tkun biss subsett ta’ miżura nazzjonali usa’ li b’mod ġenerali tista’tikkonsisti fl-għotja, in-negozjar u l-lokazzjoni, id-durata, it-tiġdid jew l-emendar tad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju kif ukoll tal-proċedura tal-għażla jew tal-kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu. Għalhekk, meta jinnotifikaw l-abbozz ta’ miżura, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jipprovdu informazzjoni dwar abbozz ta’ miżuri nazzjonali oħra relatati mal-proċedura tal-għażla rilevanti għal-limitazzjoni tad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju li mhumiex koperti mill-mekkaniżmu tal-evalwazzjoni bejn il-pari.

ê 2002/20/KE premessa 24 (adattat)

(85)Fejn l-assenjazzjoni armonizzata ta' frekwenzi tar-radju lil impriżi partikolari tkun ġiet miftiehma f'livell Ewropew, l-Istati Membri għandhom strettament jimplimentaw dawk il-ftehim fl-għoti tad-drittijiet għall-użu ta’ Ö għal Õ frekwenzi tar-radju mill-pjan nazzjonali għall-użu tal-frekwenzi.

(86)L-Istati Membri għandhom jitħeġġu li jikkunsidraw awtorizzazzjonijiet konġunti bħala għażla meta joħorġu d-drittijiet ta’ użu fejn l-użu mistenni jkopri sitwazzjonijiet transkonfinali.

ê 2009/140/KE premessa 58

(87)Kull deċiżjoni tal-Kummissjoni skont l-Artikolu 19(1)40(1) tad-Direttiva 2002/21/KE (id-Direttiva Kwadru) għandha tkun limitata għal prinċipji, approċċi u metodoloġiji regolatorji. Sabiex ikun evitat id-dubju, ma għandhiex tinkludi dettall li s-soltu jkollu jirrifletti ċ-ċirkustanzi nazzjonali, u ma għandhiex tipprojbixxi approċċi alternattivi li jkun mistenni b’mod raġonevoli li jkollhom effett ekwivalenti. Tali deċiżjoni għandha tkun proporzjonata u ma għandux jkollha effett fuq deċiżjonijiet meħuda mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li ma joħolqux ostaklu għas-suq intern. 

ê 2002/21/KE premessa 29 (adattat)

(88)L-Il-Komunità Ö Unjoni Õ u l-Istati Membri daħlu fi rbit b’relazzjoni mal-istandards u l-kwadru regolatorju tan-networks u tas-servizzi tat-telekomunikazzjonijiet fl-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ.

ê 2002/21/KE premessa 30 (adattat)

(89)L-istandardizzazzjoni għandha tibqa’ primarjament proċess immexxi mis-suq. Iżda xorta waħda jista jkun hemm sitwazzjonijiet fejn ikun adattat li tenħtieġ konformità ma’ standards speċifiċi fil-livell tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ biex tiġi żgurata l-interoperabbiltà fis-suq wieħed. Fil-livell nazzjonali, l-Istati Membri huma suġġetti għad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 98/34/KE 2015/1535/UE. Id-Direttiva 95/47/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar l-użu ta' standards għat-trażmissjoni ta' sinjali televiżivi 52 ma għamlitx obbligatorja l-ħtieġa ta' xi sistema ta' trażmissjoni diġitali tat-televiżjoni jew servizz. Permezz tal-Grupp tax-Xandir Diġitali bil-Vidjo, il-parteċipanti tas-suq Ewropew żviluppaw familja ta' sistema ta' trażmissjoni televiżiva li ġiet standardised mill-Istitut tal-i standards Ewropew tat-Telekomunikazzjonijiet (ETSI) li sara rakkomandazzjonijiet tal-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjonijiet. Kull deċiżjoni biex l-implimentazzjoni ta' dawk l-istandards issir mandatarja għandha ssegwi konsultazzjoni pubblika sħiħa. Il-proċeduri tal-istandardizzazzjoni skont din id-Direttiva huma mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 1999/5KE, id-Direttiva tal-Kunsill 73/23/KEE tad-19 ta' Frar 1973 dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri li jirrelataw ma'apparat elettroniku maħsub biex jintuża fil-limiti ta' ċerti vultaġġi 53 u d-Direttiva tal-Kunsill 89/336/KEE tat-3 ta' Mejju 1989 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri li jirrelataw mal-kompatibilità elettromanjetika 54 tad-Direttiva dwar it-Tagħmir tar-Radju 2014/53/UE, id-Direttiva dwar il-Vultaġġ Baxx 2014/35/UE u d-Direttiva dwar il-Kompatibbiltà Elettromanjetika 2014/30/UE.  

ê 2002/21/KE premessa 31

L-interoperabilità ta' servizzi diġitali interattivi tat-televiżjoni u tagħmir imtejjeb tat-televiżjoni diġitali, fil-livell tal-konsumatur, għandha tiġi mħajra sabiex tiżgura t-tmexxija libera tal-informazzjoni, il-pluraliżmu fil-media u d-diversità kulturali. Huwa mixtieq li l-konsumaturi jkollhom il-kapaċità li jirċievu jkun x'ikun il-mod ta' trażmissjoni, is-servizzi kollha diġitali nterattivi tat-televiżjoni, wara li jingħata kont tan-newtralità teknoloġika, il-progress teknoloġiku futur, il-ħtieġa tal-promozzjoni tat-televiżjoni diġitali skond l-għażla, u l-istat tal-kompetizzjoni fis-swieq għas-servizzi diġitali tat-televiżjoni. L-operaturi tat-televiżjoni diġitali interattiva għandhom jippruvaw li jimplimentaw interface miftuħ ta' applikazzjoni tal-programm (API) li jikkonforma mal-istandards jew speċifikazzjonijiet adottai mill-organizzazzjoni Ewropea tal-istandards. L-emigrazzjoni minn APIs għal APIs ġodda miftuħa għandha tkun inkoraġġita u organizzata, per eżempju b'Memorandi ta' Ftehim bejn il-partijiet kollha relevanti tas-suq. APIs miftuħa jiffaċilitaw l-interoperabilità, jiġifieri l-portabilità tal-kontenut interattiv bejn il-mekkaniżmi tat-twassil, u l-funzjonalità sħiħa ta' dan il-kontenut fuq apparat diġitali mtejjeb tat-televiżjoni. Iżda, l-ħtieġa li ma jkunx hemm tfixkil għall-iffunzjonar tal-apparat li jirċievi u biex jiġi protett minn attakki malizzjużi, per eżempju minn viruses, għandu jingħata kont tagħha.

ò ġdid

(90)Il-fornituri ta’ netwerks pubbliċi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jew ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli għall-pubbliku, jew it-tnejn li huma, għandhom ikunu obbligati li jieħdu l-miżuri biex jipproteġu s-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi tagħhom, rispettivament. Wara li jikkunsidraw l-aktar teknoloġiji avvanzati, dawk il-miżuri għandhom jiggarantixxu livell adatt ta' sigurtà tan-netwerks u tas-sistemi tal-informazzjoni għar-riskju maħluq. Il-miżuri ta’ sigurtà tal-anqas għandhom iqisu l-aspetti rilevanti kollha ta’ dawn l-elementi li ġejjin: fir-rigward tas-sigurtà tan-netwerks u l-faċilitajiet: sigurtà fiżika u ambjentali, sigurtà tal-fornimenti, kontroll tal-aċċess għan-netwerks u integrità tan-netwerks; fir-rigward tal-ġestjoni tal-inċidenti: proċeduri tal-ġestjoni tal-inċidenti, il-kapaċità ta’ detezzjoni tal-inċident, ir-rapportar tal-inċidenti u l-komunikazzjoni; fir-rigward tal-ġestjoni tal-kontinwità tal-attività: strateġija għall-kontinwità tas-servizz u l-pjanijiet ta’ kontinġenza, il-kapaċitajiet ta’ rkupru minn diżastru; u fir-rigward tal-monitoraġġ, l-awditjar u l-ittestjar: politiki ta’ monitoraġġ u reġistrazzjoni, eżerċizzju ta’ pjanijiet ta’ kontinġenza, l-ittestjar tan-netwerk u s-servizzi, valutazzjonijiet tas-sigurtà u l-monitoraġġ tal-konformità; u konformità mal-istandards internazzjonali.

(91)Minħabba l-importanza li qed tikber tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri, hemm bżonn li jiġi żgurat li dawn ikunu ukoll soġġetti għal rekwiżiti xierqa ta’ sigurtà skont in-natura speċifika u l-importanza ekonomika tagħhom. Għalhekk fornituri ta’ servizzi bħal dawn għandhom jiżguraw livell ta’ sigurtà proporzjonat għall-grad ta’ riskju għas-sigurtà tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi li jipprovdu. Peress li l-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri normalment ma jeżerċitawx kontroll effettiv fuq it-trażmissjoni tas-sinjali fuq in-netwerks, il-grad tar-riskju għal dawn is-servizzi jista’ jitqies, f’ċerti aspetti, inqas milli għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi tradizzjonali. Għalhekk, meta dan ikun iġġustifikat, abbażi ta’ valutazzjoni tar-riskji tas-sigurtà involuti, ir-rekwiżiti tas-sigurtà għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri għandhom ikunu inqas stretti. F’dan il-kuntest, il-fornituri għandhom ikunu jistgħu jiddeċiedu dwar il-miżuri li huma jikkunsidraw xierqa biex jiġġestixxu r-riskji imposti fuq is-sigurtà tas-servizzi tagħhom. L-istess approċċ għandu japplika mutatis mutandis għas-servizzi tal-komunikazzjonijiet interpersonali li jużaw in-numri u li ma jeżerċitawx kontroll effettiv fuq trażmissjoni tas-sinjali.

(92)L-awtoritajiet kompetenti għandhom jiżguraw li jinżammu l-integrità u s-sigurtà tan-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet. L-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea dwar is-Sigurtà tan-Netwerks u l-Informazzjoni (ENISA) għandha tikkontribwixxi għat-titjib tas-sigurtà tal-komunikazzjonijiet elettroniċi billi, fost ħwejjeġ oħra, tipprovdi l-konsulenza u l-għarfien espert, kif ukoll billi tippromwovi l-iskambju tal-aħjar prattiki. L-awtoritajiet kompetenti għandu jkollhom il-mezzi meħtieġa biex iwettqu d-doveri tagħhom, inklużi s-setgħat li jitolbu l-informazzjoni meħtieġa biex ikunu jistgħu jivvalutaw il-livell ta’ sigurtà tan-netwerks jew tas-servizzi. Huma għandu jkollhom ukoll is-setgħa li jitolbu dejta komprensiva u affidabbli dwar l-inċidenti attwali ta’ sigurtà li kellhom impatt sinifikanti fuq it-tħaddim tan-netwerks u tas-servizzi. Dawn jistgħu, fejn hemm bżonn, jiġu assistiti mill-Iskwadra ta’ Rispons għal Inċidenti relatati mas-Sigurtà tal-Kompjuters (CSIRTs), stabbilit skont l-Artikolu 9 tad-Direttiva (UE) 2016/1148/UE 55 . B’mod partikolari, is-CSIRTs jistgħu jkunu meħtieġa li jipprovdu lill-awtoritajiet kompetenti informazzjoni dwar ir-riskji u l-inċidenti li jaffettwaw in-netwerks pubbliċi tal-komunikazzjonijiet u s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi pubblikament disponibbli u jirrakkomandaw modi li jindirizzawhom.

(93)Fejn il-forniment tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jiddependi fuq ir-riżorsi pubbliċi li l-użu tagħhom huwa soġġett għal awtorizzazzjoni speċifika, l-Istati Membri jistgħu jagħtu lill-awtorità kompetenti għall-ħruġ tiegħu d-dritt li timponi tariffi sabiex jiġi żgurat l-aħjar użu possibbli ta’ dawn ir-riżorsi skont il-proċeduri previsti f’din id-Direttiva. F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-Istati Membri ma jistgħux jimponu miżati jew tariffi fir-rigward tal-provvista tan-netwerks u tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra dawk previsti minn din id-Direttiva. F’dan ir-rigward, l-Istati Membri għandu jkollhom approċċ koerenti għall-istabbiliment ta’ dawn l-miżati jew it-tariffi sabiex ma jipprovdux piż finanzjarju żejjed marbut mal-proċedura ta’ awtorizzazzjoni ġenerali jew tad-drittijiet tal-użu għall-impriżi li jipprovdu netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

ê 2002/20/KE premessa 32

ð ġdid

(94)ð Biex jiġi żgurat l-aħjar użu tar-riżorsi, it-tariffi għandhom jirriflettu s-sitwazzjoni ekonomika u teknika tas-suq ikkonċernat kif ukoll kull fattur sinifikanti li jiddetermina l-valur tagħhom. Fl-istess waqt, it-tariffi għandhom jiġu ffissati b’mod li jippermetti l-innovazzjoni fil-provvista tan-netwerks u tas-servizzi kif ukoll il-kompetizzjoni fis-suq. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jiżguraw li t-trariffi għad-drittijiet tal-użu jiġu stabbiliti abbażi ta’ mekkaniżmu li jipprovdi għal salvagwardji xierqa kontra eżiti li bihom il-valur tat-tariffi jiġi distort bħala riżultat ta’ politiki ta’ massimizzazzjoni tad-dħul, ta’ offerti antikompetittivi jew imġiba simili. ï  Minbarra l-ħlasijiet amministrattivi, tariffi għall-użu jistgħu jiġu imposti fuq l-użu ta' frekwenzi tar-radju u numri bħala strument li jiżgura l-aħjar użu ta' dawn ir-riżorsi. Dawk it-tariffi m'għandhomx ifixklu l-iżvilupp ta' servizzi innovattivi u l-kompetizzjoni fis-suq.Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għall-għan li għalih jintużaw it-tariffi għad-drittijiet ta' użu ð u d-drittijiet biex jinstallaw l-faċilitajiet ï . Dawk it-tariffi jistgħu pereżempju jintużaw biex jiffinanzjaw attivitajiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð u awtoritajiet kompetenti ï li ma jistgħux jiġu koperti bil-ħlasijiet amministrattivi. Fejn, fil-każ ta' proċeduri ta' għażla kompetittivi jew komparattivi, tariffi għad-drittijiet ta' użu tal-frekwenzi ð tal-ispettru ï tar-radju jikkonsistu kollha kemm huma jew parzjalment f'ammont ta' darba biss, l-arranġamenti tal-ħlas għandhom jiżguraw li dawk it-tariffi fil-prattika ma jwasslux għal għażla fuq il-bażi ta' kriterji li mhumiex relatati mal-mira li jiġi żgurat l-aħjar użu tal-frekwenzi ð tal-ispettru ï tar-radju. Il-Kummissjoni tista' tippubblika fuq bażi regolari studji komparattivi ð u gwida oħra kif inhu xieraq ï fir-rigward tal-aħjar prattiċi għall-assenjament tal-frekwenzi ð tal-ispettru ï tar-radju, l-assenjament ta' numri jew l-għoti ta' drittijiet ta' passaġġ.

ò ġdid

(95)F’konformità mar-rwol tagħhom li jiżguraw l-aħjar użu tal-ispettru tar-radju, it-ħlasijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju jistgħu jinfluwenzaw id-deċiżjonijiet dwar jekk għandux jingħata tali drittijiet u jintużaw ir-riżorsi tal-ispettru tar-radju. Meta l-prezzijiet ta’ riżerva jiġu stabbiliti bħala mezz biex tiġi determinata valutazzjoni minima li tiżgura l-aħjar użu, l-Istati Membri għandhom għalhekk jiżguraw li dawn il-prezzijiet, irrispettivament mit-tip ta’ proċedura tal-għażla użata, jirriflettu wkoll l-ispejjeż addizzjonali marbuta mat-twettiq tal-kundizzjonijiet ta’ awtorizzazzjoni imposti fuq għanijiet oħra ta’ poltika li ma jkunux raġonevolment mistennija li jintlaħqu skont standards normali kummerċajli, bħalma huma l-kundizzjonijiet ta’ opertura territorjali. Meta jseħħ dan, għandha tittieħd kunsiderazzjoni tas-sitwazzjoni kompetittiva tas-suq ikkonċernat.

(96)L-aqwa użu tar-riżorsi tal-ispettru tar-radju jiddependi fuq id-disponibbiltà tan-netwerks u l-faċilitajiet assoċjati. F’dan ir-rigward, it-tariffi għad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju u għad-drittijiet biex jiġu installati l-faċilitajiet għandhom iqisu l-ħtieġa li jiġi ffaċilitat l-iżvilupp tal-infrastruttura bil-ħsieb li jinkiseb l-aktar użu effiċjenti tar-riżorsi. Għalhekk, l-Istati Membri għandhom jipprovdu għall-modalitajiet tal-ħlas tat-tariffi għad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju marbuta mad-disponibilità attwali tar-riżorsi b’mod li jiffaċilita l-investimenti meħtieġa biex jiġi promoss żvilupp bħal dan. Il-modalitajiet għandhom jiġu speċifikati b’mod oġġettiv, trasparenti, proporzjonat u mhux diskriminatorju qabel jinfetħu proċeduri għall-għoti ta’ drittijiet għall-użu tal-ispettru.

ê 2002/21/KE premessa 22

(97) Għandu jkun żgurat li jkunu jeżistu proċeduri għall-għoti ta' drittijiet għall-istallazzjoni ta' faċilitajiet li jkunu f'waqthom, mhux diskriminatorji u trasparenti, sabiex jiġu garantiti l-kondizzjonijiet għall-kompetizzjoni ġusta u effettiva. Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet nazzjonali li jirregolaw l-esproprjazzjoni jew l-użu tal-proprjetà, eżerċizzju normali tad-drittijiet fuq il-proprjetà, l-użu normali tad-dominju pubbliku, jew għall-prinċipju tan-newtralità fir-rigward tar-regoli fl-Istati Membri li jirregolaw is-sistema tas-sidien tal-proprjetà.

ê 2009/140/KE premessa 42

(98)Il-permessi maħruġa lill-impriżi li jipprovdu lin-networks u s-servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika biex ikollhom aċċess għall-proprjetà privata jew pubblika huma fatturi essenzjali għall-istabbiliment ta’ netwerks tal-komunikazzjoni elettronika jew ta’ elementi ġodda tan-network. Il-komplessità u d-dewmien bla bżonn fil-proċeduri għall-għoti tad-drittijiet ta’ passaġġ jistgħu għalhekk jirrappreżentaw ostakli importanti għall-iżvilupp tal-kompetizzjoni. Konsegwentement, l-akkwist tad-drittijiet għall-passaġġ mill-impriżi awtorizzati għandu jkun simplifikat. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikun jistgħu jikkoordinaw l-akkwist tad-drittijiet ta’ passaġġ, billi jagħmlu l-informazzjoni rilevanti aċċessibbli fuq il-websajts tagħhom.

ê 2009/140/KE premessa 43 (adattat)

ð ġdid

(99)Jeħtieġ li jissaħħu s-setgħat tal-Istati Membri fir-rigward tad-detenturi tad-drittijiet ta’ passaġġ, sabiex jiżguraw l-introduzzjoni jew il-firxa ta’ network ġdid b’mod ġust, effiċjenti u li jirrispetta l-ambjent u indipendentement minn kwalunkwe obbligu fuq operatur b’saħħa sinifikanti fis-suq biex jagħti aċċess lin-network ta’ komunikazzjoni elettronika tiegħu. It-titjib tal-kondiviżjoni tal-faċilitajiet jista’ jtejjeb b’mod sinifikanti l-kompetizzjoni u jnaqqas l-impatt finanzjarju ġenerali u ambjentali ġenerali tat-tqegħid ta’ infrastruttura tal-komunikazzjoni elettronika għall-impriżi, partikolarment networks ta’ aċċess ġodda ð u jservi s-saħħa pubblika, is-sigurtà pubblika u jissodisfa l-għanijiet tal-ippjanar tal-bliet u l-irħula ï . L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð kompetenti ï għandu jkollhom is-setgħa li jirrikjedu li d-detenturi Ö l-impriżi li jkunu bbeneifikaw minn Õ ta’ drittijiet li jinstallaw faċilitajiet f’proprjetà pubblika jew privata jikkondividu tali faċilitajiet jew proprjetà (inkluża l-kolokazzjoni fiżika) sabiex jinkoraġġixxu investiment effiċjenti fl-infrastruttura u l-promozzjoni ta’ innovazzjoni, wara perjodu xieraq ta’ konsultazzjoni pubblika, li matulu l-partijiet interessati kollha għandhom jingħataw l-opportunità li jagħtu l-opinjoni tagħhomð, fl-oqsma speċifiċi fejn ir-raġunijiet ta’ interess ġenerali jimponu tali kondiviżjoni. Dan jista’ jkun il-każ, pereżempju, fejn hemm konġestjoni kbira fis-sottoswol u fejn hemm bżonn li jingħeleb ostaklu naturali. ï Dan l-użu komuni jew dawn l-arranġamenti ta’ koordinazzjoni jistgħu jinkludu r-regoli dwar it-tqassim tal-ispejjeż tal-użu komuni tal-faċilitajiet jew proprjetà u għandhom jiżguraw li jkun hemm tqassim tar-riskju xieraq bejn l-impriżi konċernati. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð kompetenti ï għandhom, b’mod partikolari, ikunu jistgħu jimponu l-qsim ta’ elementi tan-network u faċilitajiet assoċjati, bħal tubi, kondjuwits, arbli, toqob tal-ispezzjonar u kaxxi tat-triq, torrijiet u kostruzzjonijiet ta’ appoġġ oħra, bini jew dħul għal bini, u koordinazzjoni aħjar ta’ xogħlijiet ċivili ð għal raġunijiet ambjentali jew raġunijiet oħra ta’ politika pubblika. Għall-kuntrarju, għandu jkun kompitu tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jiddefenixxu r-regoli dwar it-tqassim tal-ispejjeż tal-kondiviżjoni tal-faċilità jew l-proprjetà u għandhom jiżguraw li jkun hemm tqassim xieraq tar-riskju bejn l-impriżi konċernatiï. Ö Fid-dawl tal-obbligi imposti bid-Direttiva 2014/61/UE, Õ ll-awtoritajiet kompetenti, partikolarment l-awtoritajiet lokali, għandhom jistabbilixxu wkoll proċeduri ta’ koordinazzjoni xierqa, b’kooperazzjoni mal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, fir-rigward ta’ xogħlijiet pubbliċi u faċilitajiet jew proprjetà pubbliċi xierqa oħra li jistgħu jinkludu proċeduri li jiżguraw li partijiet interessati għandhom informazzjoni rigward faċilitajiet jew proprjetà pubbliċi xierqa u xogħlijiet pubbliċi għaddejjin u pjanati, li huma jiġu notifikati dwar tali xogħlijiet f’manjiera f’waqtha, u li l-qsim jiġi kemm jista’ jkun iffaċilitat.

ê 2002/21/KE premessa 23

ð ġdid

Il-qsim tal-faċilitajiet jista’ jkun ta' benefiċċju għall-ippjanar tal-ibliet, is-saħħa pubblika jew raġunijiet ambjentali, u għandu jkun inkoraġġit mill-awtoritajiet nazzjonali regplatorji fuq il-bażi ta' patti ta' ftehim volontarji. Fil-każi fejn l-impriżi jiġu mċaħħda minn aċċess għal alternattivi vijabbli, il-qsim obbligatorju ta' faċiltajiet jew proprjetà jista’ jkun adattat. Dan ikopri fost ħwejjeġ oħra: ko-lokazzjoni fiżika u kanali, bini, arbli, antenni jew qsim ta' sistemi ta' antenni. Il-qsim obbligatorju ta' faċilitajiet jew proprjetà għandu jiġi mpost fuq impriżi biss wara konsultazzjoni pubblika sħiħa.

ê 2002/21/KE premessa 24

ð ġdid

(100)Fejn operaturi mobbli jkunu meħtieġa li jaqsmu torrijiet jew arbli għal raġunijiet ambjentali, dak il-qsim mandatarju jista’ jwassal għal tnaqqis fil-levelli massimi tas-saħħa tat-trażmissjoni permissibbli għal kull operatur għal raġunijiet ta' saħħa pubblika, u dan jista’ jeħtieġ lill-operaturi li jistallaw aktar siti biex jiżguraw kopertura nazzjonali. ð L-awtoritajiet kompetenti għandhom ifittxu li jirrikonċiljaw l-kunsiderazzjonijiet ambjentali u ta’ saħħa in kwistjoni fil-waqt li jieħdu kont xieraq tal-approċċ prekawzjonarju stabbiliti fir-Rakkomandazzoni tal-Kunsill Nru 1999/519/KE. ï

ê 2002/20/KE premessa 29

Din id-Direttiva għandha tkun bla preġudizzju għall-obbligi tal-Istati Membri li jipprovdu kull informazzjoni meħtieġa għad-difiża tal-interessi tal-Komunità fil-kuntest ta' ftehim internazzjonali. Din id-Direttiva għandha wkoll tkun mingħajr preġudizzju għall-obbligi ta' rapportar taħt leġislazzjoni li mhix speċifika għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bħal-liġi tal-kompetizzjoni.

ê 2002/21/KE premessa 19 (adattat)

ð ġdid

(101)Il-frekwenzi tar-radju ð L-ispettru tar-radju huwa riżors pubbliku skars ta’ valur importanti kemm pubbliku kif ukoll fis-suq. ï Ö Huwa Õ kontribut essenzjali għas-servizzi Ö u n-netwerks Õ tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bbażati fuq ir-radju u safejn Ö dan għandu x’jaqsam Õ dawn jirrelataw ma’ dawn Ö in-netwerks u Õ s-servizzi, għandhom għalhekk ikunu allokati u assenjati ð b’mod effiċjenti ï mill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji skont sett ta’ miri armonizzati u prinċipji li jirregolaw l-azzjoni tagħhom kif ukoll fuq kriterji oġġettivi, trasparenti u mhux diskriminatorji, waqt li jingħata kont tal-interessi demokratiċi, soċjali, lingwistiċi u kulturali relatati ma l-użu tal-frekwenza Ö tal-frekwenzi Õ . Huwa importanti li l-allokazzjoni u l-assenjament tal-frekwenzi tar-radju jiġu amministrati bl-aktar mod effiċjenti possibbli. It-trasferiment tal-frekwenzi tar-radju jista’ jkun mezz effettiv biex jiżdied l-użu effiċjenti tal-Ispettru, sakemm ikun hemm salvagwardi suffiċjenti operattivi li jipproteġu l-interess pubblika, b'mod partikolari l-ħtieġa li tiġi żgurata t-trasparenza u s-sorveljanza regolatorja ta' dawk it-trasferimenti. Id-Deċiżjoni u tal-Kunsill Nru 676/2002/KE tal-Parlament Ewropew tas-7 ta' Marzu 2002 dwar qafas regolatorju għall-politika dwar l-ispettru tar-radju fil-Komunità Ewropea (Deċiżjoni dwar l-Ispettri tar-radju) 56 tistabbilixxi kwadru għall-armonizzazzjoni tal-frekwenzi ð tal-ispettru tar-radju ï , u azzjoni meħuda taħt din id-Direttiva għandha tfittex li tiffaċilita x-xogħol taħt dik id-Deċiżjoni.

ê 2009/140/KE premessa 25 (adattat)

ð ġdid

(102)L-attivitajiet dwar il-politika dwar l-ispettru tar-radju fil-Komunità Ö fl-Unjoni Õ għandhom ikunu bla ħsara għall-miżuri meħuda, fil-livell tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ jew fil-livell nazzjonali, skont il-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ biex jintlaħqu għanijiet ta’ interess ġenerali, b’mod partikolari fir-rigward tar-regolamentazzjoni tal-kontenut u tal-politiki dwar l-awdjoviżiv u l-midja, u għad-dritt tal-Istati Membri li jorganizzaw u jużaw l-ispettru tar-radju tagħhom għal-finijiet tal- għall-ordni pubbliku, is-sigurtà pubblika u d-difiża. ð Peress li l-użu tal-ispettru għal skopijiet militari u oħrajn nazzjonali ta’ sigurtà pubblika jkollu impatt fuq id-disponibilità tal-ispettru għas-suq intern, il-politika dwar l-ispettru tar-radju għandha tqis is-setturi u l-aspetti kollha tal-politiki tal-Unjoni u tibbilanċa l-bżonnijiet tagħhom rispettivi, fil-waqt li tirrispetta d-drittijiet tal-Istati Membri. ï

ò ġdid

(103)L-iżgurar ta’ konnettività universali f’kull Stat Membru huwa essenzjali għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali, il-parteċipazzjoni fil-ħajja pubblika u koeżjoni soċjali u territorjali. Hekk kif il-konnettività ssir element integrali għas-soċjetà u l-benessri tal-Ewropa, għandha tinkiseb kopertura fl-UE kollha billi l-Ewropa tafda fuq l-impożizzjoni mill-Istati Membri tar-rekwiżiti xierqa ta’ kopertura, li għandhom jiġu adattati għal kull żona moqdija u limitati għall-piż proporzjonat sabiex ma tixxekkilx l-introduzzjoni mill-fornituri tas-servizz. Il-kopertura tat-territorju kif ukoll il-konnettività fl-Istati Membri kollha għandhom ikunu massimizzati u affidabbli, bil-ħsieb li jiġu promossi servizzi domestiċi u transkonfinali u applikazzjonijiet bħall-karozzi konnessi u s-saħħa elettronika. Għalhekk, sabiex tiżdied iċ-ċertezza u l-prevedibilità regolatorja tal-bżonnijiet tal-investiment u biex tiġi garantita konnettività proporzjonata u ġusta għaċ-ċittadini kollha, l-applikazzjoni mill-awtoritajiet kompetenti tal-obbligi ta’ kopertura għandha tiġi kkoordinata fil-livell tal-Unjoni. Meta wieħed iqis l-ispeċifiċitajiet nazzjonali, koordinazzjoni bħal din għandha tkun limitata għal kriterji ġenerali li għandhom jintużaw biex wieħed jiddefinixxi u jkejjel l-obbligi ta’ kopertura, bħad-densità tal-popolazzjoni jew l-karatteristiċi topografiċi u topoloġiċi.

(104)Il-ħtieġa li jkun żgurat li ċ-ċittadini ma jiġux esposti għall-kampi elettromanjetiċi f’livell li jagħmel ħsara lis-saħħa pubblika għandha tiġi ttrattata b’mod konsistenti fl-Unjoni kollha, b’kunsiderazzjoni partikolari għall-approċċ prekawzjonarju meħud fir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill Nru 1999/519/KE 57 , sabiex jiġu żgurati l-kondizzjonijiet tal-introduzzjoni.

(105) L-armonizzazzjoni l-koordinazzjoni tal-ispettru u r-regolamentazzjoni tat-tagħmir appoġġjat mill-istandardizzazzjoni huma komplementari u għandhom bżonn li jkunu kkoordinati mill-qrib biex jilħqu l-għanijiet konġunti tagħhom b’mod effikaċi, bl-appoġġ tal-RSPG. Il-koordinazzjoni bejn il-kontenut u ż-żmien tal-mandati lis-CEPT taħt id-Deċiżjoni dwar l-Ispettru tar-Radju u t-talbiet tal-istandardizzazzjoni lill-korpi ta’ standardizzazzjoni, bħal pereżempju l-Istitut Ewropew tal-Istandards tat-Telekomunikazzjoni, anke fir-rigward ta’ riċevituri tar-radju, għandhom jiffaċilitaw l-introduzzjoni ta’ sistemi futuri, jappoġġaw l-opportunitajiet ta’ kondiviżjoni tal-ispettru u jiżguraw ġestjoni effiċjenti tal-ispettru.

(106)Id-domanda għal spettru tar-radju armonizzat mhix uniformi f’kull parti tal-Unjoni. F’każijiet fejn ikun hemm nuqqas ta’ domanda għal banda armonizzata fil-livell reġjonali jew nazzjonali, l-Istati Membri jistgħu eċċezzjonalment ikunu jistgħu jippermettu l-użu alternattiv tal-banda sakemm dan in-nuqqas fid-domanda jippersisti u sakemm l-użu alternattiv ma jippreġudikax l-użu armonizzat tal-banda msemmija minn Stati Membri oħra u li dan jieqaf meta d-domanda għall-użu armonizzat jimmaterjalizza.

ê 2009/140/KE premessa 34 (adattat)

(107)Il-flessibbiltà fil-ġestjoni tal-ispettru u l-aċċess għall-ispettru Ö ġiet stabbilita Õ għandha tiżdied permezz ta’ awtorizzazzjonijiet newtrali fir-rigward tat-teknoloġija u s-servizz, sabiex l-utenti tal-ispettru jkunu jistgħu jagħżlu l-aqwa teknoloġiji u servizzi li jridu japplikaw f’medda tal-frekwenzi ddikjarati disponibbli għal servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika fil-pjanijiet nazzjonali rilevanti ta’ allokazzjoni tal-frekwenzi skont il-liġi Ö tal-Unjoni Õ tal-Komunità (“il-prinċipji tan-newtralità tat-teknoloġija u tas-servizz”). Id-determinazzjoni amministrattiva tat-teknoloġiji u s-servizzi għandha tapplika Ö biss Õ meta l-għanijiet ta’ interess ġenerali jkunu f’periklu u għandha tkun ġustifikata b’mod ċar u soġġetta għal reviżjoni perjodika.

ê 2009/140/KE premessa 35 (adattat)

(108)Ir-restrizzjonijiet għall-prinċipju tan-newtralità tat-teknoloġika għandhom ikunu adatti u ġustifikati mill-ħtieġa li tkun evitata l-interferenza li tagħmel ħsara, pereżempju billi jkunu imposti maskli għall-emissjoni u livelli ta’ enerġija biex tkun żgurata l-protezzjoni tas-saħħa pubblika billi jkun hemm limitu għal kemm il-pubbliku jesponi ruħu għall-kampijiet elettromanjetiċi, sabiex jiġi żgurat it-tħaddim xieraq ta’ servizzi permezz ta’ livell adegwat ta’ kwalità teknika ta’ servizz, filwaqt li ma tiġix prekluża l-possibilità li jiġi użat aktar minn servizz wieħed fl-istess medda ta’ frekwenza, sabiex ikun żgurat l-użu komuni b’mod xieraq tal-ispettru, b’mod partikolari meta l-użu tiegħu jkun soġġett biss għall-awtorizzazzjonijiet ġenerali, biex jiġi salvagwardjat l-użu effiċjenti tal-ispettru, jew biex jiġi ssodisfat l-għan ta’ interess ġenerali f’konformità mal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ.

ê 2009/140/KE premessi 36 u 37 (adattat)

(109)L-utenti tal-ispettru għandu jkollhom il-libertà li jagħżlu s-servizzi li jixtiequ joffru permezz tal-ispettru soġġetti għal miżuri tranżitorji sabiex jittrattaw id-drittijiet li jkunu nkisbu minn qabel. Min-naħa l-oħra għandhom jkunu permessi miżuri li jkunu jeħtieġu li l-għoti ta’ servizz speċifiku biex jintlaħqu għanijiet ta’ interess ġenerali definiti b’mod ċar, bħalma huma s-sikurezza tal-ħajja, il-ħtieġa li titħeġġeġ il-koeżjoni soċjali, reġjunali jew territorjali, jew il-prevenzjoni tal-użu ineffiċjenti tal-ispettru, ikun permess meta jkun meħtieġ u xieraq. Dawk l-għanijiet għandhom jinkludu wkoll il-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika u l-pluraliżmu fil-midja kif definiti mill-Istati Membri konformement mal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ. Għajr fejn hu meħtieġ għall-ħarsien tas-sikurezza tal-ħajja jew, f’każijiet straordinarji, sabiex jiġu ssodisfati objettivi oħra ta’ interess ġenerali kif definiti mill-Istati Membri skont il-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ, l-eċċezzjonijiet ma għandhomx iwasslu għal ċerti servizzi li jkollhom użu esklussiv, iżda għandhom jagħtuhom prijoritajiet sabiex, sa fejn hu possibbli, servizzi jew teknoloġiji oħra jikkoeżistu fl-istess medda. Id-definizzjoni tal-ambitu u n-natura ta’ kwalunkwe eċċezzjoni rigward il-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika u l-pluraliżmu fil-midja taqa’ fl-ambitu tal-kompetenza tal-Istati Membri.

ê 2009/140/KE premessa 38

(110)Billi l-allokazzjoni tal-ispettru lil teknoloġiji jew servizzi speċifiċi hija eċċezzjoni għall-prinċipji tan-newtralità tat-teknoloġiji u tas-servizzi u tnaqqas il-libertà tal-għażla tas-servizz jew tat-teknoloġija użata, kull proposta għal din l-allokazzjoni għandha tkun trasparenti u soġġetta għall-konsultazzjoni pubblika.

ò ġdid

(111)F’każijiet eċċezzjonali fejn l-Istati Membri jiddeċiedu li jillimitaw il-libertà li jiġu pprovduti servizzi u netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi bbażati fuq raġunijiet ta’ politika pubblika, sigurtà pubblika jew saħħa pubblika, l-Istati Membri għandhom jispjegaw ir-raġunijiet għal tali limitazzjoni.

ê 2009/140/KE premessa 31

ð ġdid

(112)Il-frekwenzi ð L-ispettru ï tar-radju għandu jkun ġestit b’mod li tiġi evitata l-interferenza li tagħmel il-ħsara. Dan il-kunċett bażiku tal-interferenza ta’ ħsara għandu għalhekk ikun definit kif jixraq biex ikun żgurat li l-intervent regolatorju jkun limitat sal-punt meħtieġ biex tkun evitata din l-interferenza, ð fil-waqt li jittieħed kont ukoll tal-bżonn tat-tagħmir tan-netwerk u l-apparati tal-utent finali biex tiġi inkorporata teknoloġija riċevitriċi reżiljenti. It-trasport huwa element qawwi transkonfinali u d-diġitalizzazzjoni tiegħu jġib sfidi. Vetturi (metro, tal-linja, karozzi, trakkijiet, ferroviji, eċċ.) qed isiru aktar u aktar awtonomi u konnessi. F’suq uniku tal-UE, il-vetturi jivvjaġġaw b’mod aktar faċli lil hinn mill-fruntieri nazzjonali. Komunikazzjonijiet affidabbli, u li jevitataw interferenzi dannużi, huma kruċjali għat-tħaddim sikur u tajjeb tal-vetturi u tas-sistemi tal-komunikazzjonijiet li jkun hemm fuqhom. ï

ò ġdid

(113)Bi tkabbir fid-domanda tal-ispettru u applikazzjonijiet u teknoloġiji ġodda u diversi li jeħtieġu aċċess u użu aktar flessibbli tal-ispettru, l-Istati Membri għandhom jippromwovu l-użu kondiviż tal-ispettru billi jiddeterminaw l-aktar skemi ta’ awtorizzazzjoni xierqa għal kull xenarju u billi jiddefinixxu regoli xierqa u trasparenti u l-kondizzjonijiet għalihom. L-użu kondiviż tal-ispettru dejjem aktar jassigura l-użu effettiv u effiċjenti billi jippermetti diversi utenti indipendenti jew apparati li jaċċessaw l-istess banda ta’ frekwenzi skont tipi differenti ta’ reġimi legali sabiex jagħmlu r-riżorsi addizzjonali tal-ispettru disponibbli, iżidu l-effiċjenza tal-użu u jiffaċilitaw l-aċċess tal-ispettru għal utenti ġodda. L-użu kondiviż jista’ jkun ibbażat fuq l-awtorizzazzjonijiet ġenerali jew l-użu eżentat minn liċenzja li jippermetti, taħt kundizzjonijiet speċifiċi tal-kondiviżjoni, diversi utenti jaċċessaw u jużaw l-istess spettru f’żoni ġeografiċi differenti jew f’perjodi ta’ żmien differenti. Tista’ wkoll tkun ibbażata fuq drittijiet individwali tal-użu skont arranġamenti bħal aċċess kondiviż liċenzjat fejn l-utenti kollha (flimkien mal-utenti eżistenti u dawk ġodda) jaqblu dwar it-termini u l-kundizzjonijiet għall-aċċess kondiviż, taħt is-sorveljanza tal-awtoritajiet kompetenti, b’tali mod li jiżguraw kwalità minima garantita tat-trażmissjoni bir-radju. Meta l-Istati Membri jippermettu l-użu kondiviż taħt diversi reġimi ta’ awtorizzazzjoni, dawn ma għandhomx jistabbilixxu durati ferm diverġenti għal dak l-użu taħt diversi reġimi ta’ awtorizzazzjoni.

(114)Biex tiġi żgurata l-prevedibbiltà u tinżamm iċ-ċertezza legali u l-istabbiltà tal-investiment, l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu bil-quddiem kriterji xierqa biex tiġi ddeterminata l-konformità mal-objettiv tal-użu effiċjenti tal-ispettru mid-detenturi tad-drittijiet meta jimplimentaw il-kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet individwali tal-użu u tal-awtorizzazzjonijiet ġenerali. Il-partijiet interessati għandhom ikunu involuti fid-definizzjoni ta’ dawn il-kondizzjonijiet u jkunu infurmati b’mod trasparenti dwar kif jissodisfaw l-obbligi tagħhom se jiġi vvalutat.

(115)Meta wieħed iqis l-importanza tal-innovazzjoni teknika, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jipprovdu għad-drittijiet biex jintuża l-ispettru għal skopijiet sperimentali, skont restrizzjonijiet u kundizzjonijiet speċifiċi li jkunu ġġustifikati b’mod strett min-natura sperimentali ta’ dawn id-drittijiet.

(116)Il-kondiviżjoni tal-infrastruttura tan-netwerk, u f’xi każijiet il-kondiviżjoni tal-ispettru, tista’ tippermetti li jkun hemm użu aktar effiċjenti u effettiv tal-ispettru tar-radju u jiġi żgurat l-introduzzjoni rapidu tan-netwerks, b’mod speċjali f’żoni b’densità iżgħar ta’ popolazzjoni. Meta jiġu ddefiniti l-kundizzjonijiet li magħhom jintrabtu d-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju, l-awtoritajiet kompetenti għandhom jikkunsidraw ukoll li jawtorizzaw forom ta’ kondiviżjoni jew ta’ koordinazzjoni bejn l-impriżi bil-ħsieb li jiġi żgurat użu effettiv u effiċjenti tal-ispettru jew konformità mal-obbligi ta’ kopertura, f’konformità mal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni.

(117)Il-kundizzjonijiet tas-suq kif ukoll ir-rilevanza u n-numru ta’ parteċipanti jistgħu jvarjaw fost l-Istati Membri. Filwaqt li l-ħtieġa u l-opportunità li l-kundizzjonijiet jintrabtu mad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju jistgħu jkunu soġġetti għal speċifiċitajiet nazzjonali li għandhom ikunu akkomodati, il-modalitajiet tal-applikazzjoni ta’ tali obbligi għandhom jiġu kkoordinati fil-livell tal-UE permezz ta’ miżuri ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni biex jiġi żgurat approċċ konsistenti fl-indirizzar ta’ sfidi simili fl-UE kollha.

ê 2002/20/KE premessi 12 u 13 (adattat)

ð ġdid

(118)ð Ir-rekwiżiti tan-newtralità tas-servizz u tat-teknoloġika fl-għoti ta’ drittijiet ta’ użu, flimkien ma’ possibbiltà ikbar ta’ trasferiment tad-drittijiet bejn l-impriżi, għandha tkabbar il-libertà u l-mezzi biex jitwasslu s-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku, u b’dan ikun ukoll iffaċilitat l-ilħiq tal-għanijiet ta’ interess ġenerali. ï Din id-Direttiva ma tippreġudikax jekk il-frekwenzi ð l-ispettru ï Ö tar-radju ikunx Õ humiex assenjat direttament lill-fornituri ta' networks jew servizzi ta' komunikazzjoni elettronika jew lill-entitajiet li jużaw dawn in-networks jew servizzi. Dawk l-entitajiet jistgħu jkunu fornituri ta' kontenut ta' xandir bir-radju jew televiżjoni. Mingħajr preġudizzju għall-kriterji speċifiċi u proċeduri adottati mill-Istati Membri biex jagħtu drittijiet ta' użu għal frekwenzi tar-radju lill-fornituri ta' servizzi ta' kontenut ta' xandir birçradju jew televiżjoni, li jsegwu miri ta' interess ġenerali b'konformità mal-liġi tal-Komunità, il-proċedura għall-assenjar ta' frekwenzi tar-radju għandha f'kull każ tkun oġġettiva, trasparenti, non-diskriminatorja u proporzjonata. Skond il-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja, kull restrizzjoni nazzjonali fuq id-drittijiet garantiti bl-Artikolu 49 tat-Trattat għandha tkun oġġettivament ġustifikata, proporzjonata u m'għandhiex teċċedi dak li huwa meħtieġ biex jinkisbu l-miri ta' interess ġenerali kif definiti mill-Istati Membri b'konformità mal-liġi tal-Komunità. Ir-responsabbiltà għall-konformità mal-kondizzjonijiet stipulati għad-dritt ta' użu ta' frekwenza tar-radju u l-kondizzjonijiet rilevanti stipulati fl-awtorizzazzjoni ġenerali għandhom f'kull każ ikunu r-responsabbiltà tal-impriża li lilha jkun ingħata d-dritt ta' użu tal-frekwenzi ð tal-ispettru ï tar-radju. ð Ċerti obbligi imposti fuq ix-xandara biex iwasslu servizzi tal-midja awdjovizivi jistgħu jeħtieġu l-użu ta’ kriterji speċifiċi u proċeduri għall-għoti ta’ drittijiet ta’ użu, meta jkun jidher li huwa essenzjali li jintlaħaq objettiv speċifiku ta’ interess ġenerali stabbilit mill-Istati Membri f’konformità mal-liġi tal-Unjoni. ï Ö Madankollu, il-proċedura għall-għoti ta' frekwenzi tar-radju għandha f'kull każ tkun oġġettiva, trasparenti, mhux diskriminatorja u proporzjonata. Il-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tirrikjedi li kull restrizzjoni nazzjonali fuq id-drittijiet garantiti bl-Artikolu 56 tat-Trattat tal-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għandha tkun oġġettivament ġustifikata, proporzjonata u ma għandhiex teċċedi dak li huwa meħtieġ biex jinkisbu dawn il-miri. Õ ð Barra minn hekk, l-ispettru mogħti mingħajr ma tkun segwita proċedura miftuħa ma għandux jintuża għal skopijiet oħra għajr għall-għan ta’ interess ġenerali li għalih ikun ingħata. F’każ bħal dan, il-partijiet interessati għandhom jingħataw l-opportunità li jikkummentaw fuq l-abbozz ta’ miżura fi żmien raġonevoli. ï Bħala parti mill-proċedura tal-applikazzjoni għall-għoti tad-drittijiet għall-użu ta' frekwenza tar-radju, l-Istati Membri jistgħu Ö għandhom Õ jivverifikaw jekk l-applikant ikunx kapaċi li jikkonforma mal-kondizzjonijiet Ö li jridu Õ jkunu marbuta ma’ dawn id-drittijiet. ð Dawn il-kundizzjonijiet għandhom jiġu riflessi fil-krtierji ta’ eliġibilità stabbiliti f’termini oġġettivi, trasparenti, xierqa u mhux diskriminatorji qabel ma tiġi varata kwalunkwe proċedura kompetittiva ta’ għażla. ï Għall-finijiet Għal dan il-fini Ö li Õ jiġu Ö applikati dawn il-kriterji Õ, l-applikant jista’ jintalab li jibgħat l-informazzjoni meħtieġa biex jagħti prova tal-kapaċità tiegħu li jikkonforma ma' dawn il-kondizzjonijiet. Fejn dik l-informazzjoni ma tiġix provduta, l-applikazzjoni għad-dritt tal-użu ta' frekwenza tar-radju tista' tiġi miċħuda.

ò ġdid

(119)L-Istati Membri għandhom jesiġu biss, qabel l-għoti ta’ dritt, il-verifika tal-elementi li tista’ tintwera b’mod raġonevoli minn applikant normalment prudenti filwaqt li jitqies b’mod xieraq il-valur importanti kemm pubbliku kif ukoll il-valur fis-suq tal-ispettru tar-radju bħala riżorsa pubblika skarsa. Dan huwa mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà ta’ verifika sussegwenti li l-kriterji ta’ eliġibbiltà ġew sodisfati, pereżempju permezz ta’ stadji importanti, fejn il-kriterji ma jistgħux raġonevolment jiġu sodisfati inizjalment. Biex jiġi ppreservat l-użu effikaċi u effiċjenti tal-ispettru tar-radju, l-Istati Membri ma għandhomx jagħtu drittijiet fejn l-eżami tagħhom jindika li l-applikanti mhumiex kapaċi jikkonformaw mal-kondizzjonijiet, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltà li jitħaffef l-użu sperimentali limitat biż-żmien. B’durata twila biżżejjed tal-awtorizzazzjonijiet għall-użu tal-ispettru għandha tiżdied il-prevedibbiltà tal-investiment biex jikkontribwixxi il-firxa aktar mgħaġġla tan-netwerk u servizzi aħjar, kif ukoll l-istabbiltà li ssostni n-negozjar u l-lokazzjoni tal-ispettru. Sakemm l-użu tal-ispettru huwa awtorizzat għal perjodu ta’ żmien mingħajr limitu, tali durata għandha tqis kemm l-għanijiet segwiti kif ukoll tkun suffiċjenti biex jitħaffef l-irkupru tal-investimenti magħmula. Filwaqt li durata itwal tista’ tiżgura l-prevedibbiltà tal-investiment, miżuri li jiżguraw l-użu effikaċi u effiċjenti tal-ispettru tar-radju, bħal pereżempju s-setgħa tal-awtorità kompetenti li temenda jew tirtira d-dritt fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet tal-użu, jew it-tħaffif tan-negozjabbiltà u l-lokazzjoni tal-ispettru tar-radju, se sservi biex tiġi evitata l-akkumulazzjoni mhux xierqa tal-ispettru tar-radju u ssostni flessibilità akbar fid-distribuzzjoni tar-riżorsi tal-ispettru. Żieda tat-tariffi annwalizzati hija wkoll mezz biex tiġi żgurata valutazzjoni kontinwa tal-użu tal-ispettru mid-detentur tad-dritt.

(120)Meta jiġu biex jiddeċiedu jekk iġeddux id-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju diġà mogħtija, l-awtoritajiet kompetenti għandhom iqisu kemm l-għanijiet tal-qafas regolatorju u għanijiet oħra skont il-liġi nazzjonali u tal-Unjoni se jintlaħqu aħjar. Kwalunkwe deċiżjoni bħal din għandha tkun suġġetta għal proċedura miftuħa, mhux diskriminatorja u trasparenti u bbażata fuq analiżi ta’ kif il-kundizzjonijiet marbuta mad-drittijiet kkonċernati ġew issodisfati. Meta jiġu biex jivvalutaw il-ħtieġa li jġeddu d-drittijiet ta’ użu, l-Istati Membri għandhom jiżnu l-impatt kompetittiv tal-estensjoni tad-drittijiet diġà assenjati fuq il-promozzjoni ta’ esplojtazzjoni iktar effiċjenti jew ta’ użi ġodda innovattivi li jistgħu jirriżultaw jekk il-banda kellha tinfetaħ għal utenti ġodda. F’dan ir-rigward, l-awtoritajiet kompetenti jistgħu jiddeterminaw billi jippermettu biss estensjoni limitata sabiex jiġi evitat tfixkil serju tal-użu stabbilit. Filwaqt li deċiżjonijiet dwar l-estensjoni tad-drittijiet assenjati qabel l-applikabbiltà ta’ din id-Direttiva għandhomx jirrispettaw xi regoli li diġà japplikaw, l-Istati Membri għandhom bl-istess mod jiżguraw li ma jippreġudikawx l-għanijiet ta’ din id-Direttiva.

(121)Meta jiġġeddu d-drittijiet tal-użu eżistenti, l-Istati Membri għandhom, flimkien mal-valutazzjoni tal-ħtieġa li ġġedded d-dritt, jirrevedu t-tariffi marbuta magħhom bil-ħsieb li jiġi żgurat li dawn ikomplu jippromwovu l-aħjar użu, filwaqt li jitqies, fost affarijiet oħra, l-istadju tal-evoluzzjoni teknoloġika u tas-suq. Għal raġunijiet ta’ ċertezza legali, huwa xieraq li kwalunkwe aġġustamenti fit-tariffi eżistenti jridu jkunu bbażati fuq l-istess prinċipji bħal dawk applikabbli għall-għoti ta’ drittijiet ġodda għall-użu.

(122)Il-ġestjoni effettiva tal-ispettru tar-radju jista’ jiġi żgurat billi jitħaffef l-użu effiċjenti kontinwu tal-ispettru li diġà ġie assenjat. Sabiex tiġi żgurata ċertezza legali lid-detenturi tad-drittijiet, it-tiġdid tad-drittijiet tal-użu għandu jiġi kkunsidrat fi żmien xieraq qabel l-iskadenza tad-drittijiet ikkonċernati. Fl-interess tal-ġestjoni kontinwu tar-riżorsi, l-awtoritajiet kompetenti għandhom ikunu kapaċi jsegwu tali kunsiderazzjoni fuq l-inizjattiva tagħhom stess kif ukoll bi tweġiba għal talba mingħand iċ-ċessjonarju. It-tiġdid tad-dritt tal-użu ma jistax jingħata kontra r-rieda taċ-ċessjonarju.

ê 2009/140/KE premessa 39 (adattat)

ð ġdid

(123)ð It-trasferiment tal-ispettru tar-radju jista’ jkun mezz effettiv biex jiżdied l-użu effiċjenti tal-ispettru. ï Fl-interess ta’ Ö F’ġieħ Õ il-flessibbiltà u l-effiċjenza, ð u biex tkun tista’ ssir valutazzjoni tal-spettru mis-suq, ï l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð l-Istati Membri għandhom awtomatikament ï jippermettu lill-utenti tal-ispettru biex jittrasferixxu jew jikruliberament d-drittijiet tagħhom tal-użu ð tal-ispettru ï lill-partijiet terzi ð wara li jsegwu proċedura sempliċi u suġġetti għall-kundizzjonijiet marbuta ma’ dawn id-drittijiet u mar-regoli tal-kompetizzjoni, taħt is-superviżjoni tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali responsabbli ï . Dan għandu jippermetti l-evalwazzjoni tal-ispettru mis-suq. Fid-dawl tas-setgħa tagħhom biex jiżguraw l-użu effettiv tal-ispettru ð Sabiex jitħaffu dawn it-trasferimenti jew il-lokazzjonijiet, sakemm il-miżuri ta’ armonizzazzjoni adottati taħt id-Deċiżjoni tal-Ispettru tar-Radju jiġu rispettati ï , l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ð l-Istati Membri ï għandhom Ö ukoll Õ jaġixxu sabiex jiżguraw li n-negozju ma jwassalx għal distorsjoni tal-kompetizzjoni fejn l-ispettru jibqa’ ma jintużax ð jikkunsidraw talbiet biex ikollhom id-drittijiet tal-ispettru diviżi jew disaggregati u l-kundizzjonijiet għall-użu riveduti ï .

ò ġdid

(124)Miżuri meħuda speċifikament biex jippromwovu l-kompetizzjoni fl-għoti jew fit-tiġdid tad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju għandhom jiġu deċiżi mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, li jkollhom l-għarfien neċessarju ekonomiku, tekniku u tas-suq. Il-kundizzjonijiet tal-assenjament tal-ispettru jistgħu jinfluwenzaw is-sitwazzjoni kompetittiva fis-swieq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u l-kundizzjonijiet għad-dħul. Aċċess limitat għall-ispettru, b’mod partikolari meta l-ispettru huwa skars, jista’ joħloq ostakolu għad-dħul tal-investiment u jew ixekkel l-investiment, il-firxa tan-netwerk, il-forniment ta’ servizzi jew applikazzjonijiet ġodda, l-innovazzjoni u l-kompetizzjoni. Drittijiet ġodda tal-użu, inklużi dawk li jkunu nkisbu permezz tat-trasferiment jew il-lokazzjoni, u l-introduzzjoni ta’ kriterji flessibbli ġodda għall-użu tal-ispettru, jistgħu jinfluwenzaw ukoll il-kompetizzjoni eżistenti. Fejn ċerti kundizzjonijiet użati biex jippromwovu l-kompetizzjoni jiġu applikati ħażin, dawn jista’ jkollhom effetti oħra; pereżempju, il-limiti u riżervi tal-ispettru jistgħu joħolqu skarsità artifiċjali, obbligi għall-aċċess bl-ingrossa jistgħu jillimitaw bla bżonn il-mudelli kummerċjali fin-nuqqas ta’ setgħa fis-suq, u l-limiti fuq it-trasferimenti jistgħu jxekklu l-iżvilupp tas-swieq sekondarji. Għaldaqstant, hu meħtieġ eżami konsistenti u oġġettiv tal-kompetizzjoni għall-impożizzjoni ta’ dawn il-kundizzjonijiet u għandhom jiġu applikati b’mod konsistenti. Għalhekk, l-użu ta’ dawn il-miżuri għandu jkun ibbażat fuq valutazzjoni dettaljata u oġġettiva tas-suq u l-kundizzjonijiet tiegħu mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali.

(125)Abbażi tal-opinjonijiet tal-RSPG, jista’ jkun hemm bżonn ta’ adozzjoni ta’ data ta’ skadenza komuni, biex tkun tista’ tintuża banda li ġiet armonizzata skont id-Deċiżjoni dwar l-Ispettru tar-Radju, biex jiġu evitati l-interferenzi transkonfinali u tkun tajba biex jittieħdu l-benefiċċji kollha tal-miżuri relatati tekniċi ta’ armonizzazzjoni għas-swieq tat-tagħmir u għall-introduzzjoni ta’ netwerks u servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi ta’ kapaċità għolja ħafna. L-iffissar ta’ dawn id-dati ta’ skadenza komuni għandhom ikunu suġġetti għall-atti ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni sabiex iwieżnu b’mod sinfikanti l-għanijiet ta’ dan il-qafas u jħaffu l-koordinazzjoni.

ê 2002/20/KE premessi 21 u 22 (adattat)

ð ġdid

(126)Meta d-domanda Ö għal banda Õtal-ispettru għal frekwenzi Ö tar-radju Õ f’ċerti firxiex speċifiċi Ö tkun Õ taqbeżil- id-disponibbiltà ð u minħabba f’hekk Stat Membru jikkonkludi li d-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju jridu jkunu limitati ï ,għandhom jiġu segwiti Ö applikati proċeduri xierqa u trasparenti Õ għall-assenjament Ö l-għoti Õ ta’ dawn il-frekwenzi Ö id-drittijiet Õ ħalli biex tkun evitata kull diskriminazzjoni u jiġi ottimizzat Ö l-użu Õ ta’ dawk Ö tar-riżors Õ skarsi. ð Tali limitazzjoni għandhom tiġi ġġustifikata, proporzjonata u bbażata fuq valutazzjoni bir-reqqa tal-kundizzjonijiet tas-suq, filwaqt li tingħata l-importanza xierqa lill-benefiċċji ġenerali tal-utenti u lill-għanijiet tas-suq nazzjonali u tas-suq intern. L-għanijiet li jirregolaw kwalunkwe limitazzjoni għandhom ikunu definiti b’mod ċar minn qabel. Meta tkun qed tiġi kkunsidrata l-proċedura tal-għażla l-aktar xierqa, u f’konformità mal-miżuri ta’ koordinazzjoni meħuda fil-livell tal-Unjoni, l-Istati Membri għandhom jikkonsultaw fil-ħin u b’mod trasparenti l-partijiet kollha interessati dwar il-ġustifikazzjoni, l-għanijiet u l-kundizzjonijiet tal-proċedura. ï L-Istati Membri jistgħu jużaw, inter alia, proċeduri ta' għażla kompetittivi jew komparattivi għall-assenjament tal-frekwenzi tar-radju ð tal-ispettru rad-radju ï kif ukoll Ö jew Õ għan-numri b'valur ekonomiku eċċezzjonali. Fl-amministrazzjoni ta' dawk l-iskemi, l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom jagħtu kont tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 8 ð tal-għanijiet ta’ din id-Direttiva ï . ð Jekk Stat Membru jsib li aktar drittijiet jistgħu jsiru disponibbli f’banda, dan għandu jibda l-proċess għalihom. ï

ê 2002/20/KE premessa 23

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiżguraw, fl-istabbiliment tal-kriterji għall-proċeduri ta' għażla kompetittivi jew komparattivi, li l-miri f'Artikolu 8 tad-Direttiva 2002/21/KE (Direttiva Kwadru) jiġu mħarsa. Għalhekk ma jkunx kuntrarju għal din id-Direttiva jekk kriterji ta' għażla oġġettivi, mhux diskriminatorji u proporzjonati biex jippromvovu l-iżvilupp tal-kompetizzjoni jkollhom l-effett li jeskludu ċerti impriżi minn proċedura ta' għażla kompetittiva jew komparattiva għal-frekwenzi partikolari tar-radju. Stat Membru jista’ jsib li drittijiet oħrajn jistgħu jsiru disponibbli f’banda. F’dan il-każ dan għandu jibda l-proċess li jgaħmel dawn id-drittijiet disponibbli.

ò ġdid

(127)Iż-żieda kbira fid-domanda għall-ispettru tar-radju, u fid-domanda tal-utenti finali għall-kapaċità tal-broadband bla fili, titlob li jinstabu soluzzjonijiet alternattivi, kumplimentari, li jippermettu aċċess effiċjenti tal-ispettru, inklużi soluzzjonijiet ta’ sistemi tal-aċċess bla fil b’qawwa baxxa b’firxiet li joperaw fuq żoni żgħar, bħalma huma n-netwerk ta' żona lokali bir-radju (RLAN) u netwerks ta’ punti tal-aċċess ċellulari żgħar b’qawwa baxxa. Dawn is-sistemi kumplimentari tal-aċċess bla fil, b’mod partikolari l-punti tal-aċċess RLAN aċċessibbli għall-pubbliku, iżidu l-aċċess għall-internet għall-utenti finali u għall-operaturi tat-telefonija mobbli li jtaffu t-traffiku mobbli, . RLANs jużaw l-ispettru tar-radju armonizzat mingħajr il-bżonn ta’ awtorizzazzjoni individwali jew id-dritt tal-użu tal-ispettru. S’issa, il-biċċa l-kbira tal-punti tal-aċċess RLAN jużawhom l-utenti privati bħala estensjoni lokali bla fil tal-konnessjoni broadband fissa tagħhom. L-utenti finali, fil-limiti tal-abbonament tal-internet tagħhom stess, ma għandhomx jinżammu lura milli jaqsmu l-aċċess RLAN tagħhom ma’ oħrajn, sabiex iżid l-għadd ta’ punti ta’ aċċess disponibbli, b’mod partikolari f’żoni b’popolazzjoni densa, jimmassimizza l-kapaċità tad-dejta bla fil permezz tal-użu mill-ġdid tal-ispettru tar-radju u joħloq infrastruttura broadband bla fil kumplimentari kosteffikaċi li tkun aċċessibbli għal utenti finali oħra. Għalhekk, għandhom jitneħħew restrizzjonijiet mhux meħtieġa għall-introduzzjoni u l-interkonnessjoni tal-punti tal-aċċess RLAN. Awtoritajiet pubbliċi jew il-fornituri pubbliċi tas-servizz, li jużaw l-RLANs fl-istabbilimenti tagħhom għall-istaff tagħhom, il-viżitaturi jew il-klijenti, pereżempju, biex jiffaċilitaw l-aċċess għas-servizzi elettroniċi tal-gvern jew għall-informazzjoni dwar it-trasport pubbliku jew l-immaniġġjar tat-traffiku fit-toroq, jistgħu jipprovdu wkoll aċċess għall-punti tal-aċċess bħal dawn għall-użu ġenerali miċ-ċittadini bħala servizz anċillari għal servizzi li dawn joffru lill-pubbliku f’dawn l-istabbilimenti, sal-limitu permess skont il-kompetizzjoni u r-regoli tal-akkwist pubbliku. Barra minn hekk, il-fornitur ta’ dan l-aċċess lokali għan-netwerks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi f’proprjetà privata jew madwarha jew f’żona pubblika limitata abbażi mhux kummerċjali jew bħala servizz anċillari għal attività oħra li mhix dipendenti fuq dan l-aċċess, (bħal pereżempju hotspots tar-RLAN li huma għall-klijenti ta’ attivitajiet kummerċjali oħra jew għall-pubbliku ġenerali f’dik iż-żona) jistgħu jkunu soġġetti għall-konformità mal-awtorizzazzjonijiet ġenerali għad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju, iżda ma għandhomx ikunu suġġetti għal xi kondizzjonijiet jew rekwiżiti imposti fuq l-awtorizzazzjonijiet ġenerali applikabbli għall-fornituri tan-netwerks jew tas-servizzi pubbliċi tal-komunikazzjonijiet jew għal obbligi rigward l-utenti finali jew interkonnessjoni. Madankollu, dan il-fornitur għandu jibqa’ suġġett għar-regoli tar-responsabbiltà tal-Artikolu 12 tad-Direttiva 2000/31/KE dwar il-kummerċ elettroniku 58 . Qed jitfaċċaw aktar teknoloġiji bħal-Lifi li se jikkomplimentaw il-kapaċitajiet attwali tal-ispettru tar-radju tal-RLANs u l-punt ta’ aċċess bla fil biex jinkludu punti ta’ aċċess viżibbli bbażati fuq id-dawl u jwasslu għall-netwerks ibridi ta' żona lokali li jippermettu komunikazzjoni ottika mingħajr fili.

(128)Billi punti tal-aċċess bla fil f’żoni żgħar b’qawwa baxxa huma żgħar ħafna u jagħmlu użu minn tagħmir diskret simili għar-router domestiċi tal-RLAN għal dak u meta jitqies l-impatt pożittiv tiegħu fuq l-użu tal-ispettru u fuq l-iżvilupp tal-komunikazzjonijiet bla fil, il-karatteristiċi tekniċi tagħhom — bħal tal-outputs tal-enerġija - għandhom ikunu speċifikati fil-livell tal-Unjoni b’mod proporzjonat għall-introduzzjoni lokali u l-użu tagħhom għandu jkun soġġett għal awtorizzazzjonijiet ġenerali biss — bl-eċċezzjoni għall-RLAN li ma għandux ikun soġġett għal kwalunkwe rekwiżit ta’ awtorizzazzjoni lil hinn minn dak li huwa meħtieġ għall-użu tal-ispettru tar-radju — u kwalunkwe restrizzjonijiet addizzjonali minħabba ippjanar individwali jew permessi oħra għandhom ikunu limitati.

ê 2002/19/KE premessa 1 (adattat)

(129)Id-Direttiva 2002/21/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar qafas refolatorju komuni għan-networks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċii (id-Direttiva Kwadru) 59 li tistipula l-miri għall-qafas regolatorju li jkopri n-networks tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u servizzi fil-Komunità, inklużi networks ta' telekomunikazzjonijiet fissi u mobbli, networks tat-televiżjoni bil-cable, networks għax-xandir terrestru, u networks tal-Internet, sew jekk użati għall-vuċi, fax, tagħrif jew stampi. Dawk ir-networki jista’ jkunu ġew awtorizzati mill-Istati Membri taħt id-Direttiva 2002/20/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-awtorizzazzjoni ta' networks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi (Direttiva tal-Awtorizzazzjoni) 60 jew ikunu ġew awtorizzati taħt miżuri regolatorji ta' qabel. Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva Ö fir-rigward tal-aċċess u l-interkonnessjoni Õ japplikaw għal dawk in-netwerks li huma wżati għall-forniment ta' servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi pubblikament disponibbli. Din id-Direttiva tkopri l-aċċess u l-arranġamenti ta' interkonnessjoni bejn il-fornituri tas-servizzi. Netwerks mhux pubbliċi ma għandhomx obbligi Ö tal-aċċess jew tal-interkonnessjoniÕ skont din id-Direttiva ħlief fejn, meta jibbenefikaw minn aċċess għan-netwerks pubbliċi, jistgħu jkunu soġġetti għall-kondizzjonijiet stipulati mill-Istati Membri.

ê 2002/19/KE premessa 2

Servizzi li jfornu kontenut bħall-offerta għall-bejgħ ta' pakkett ta' kontenut ta' xandir bil-ħoss jew bit-televiżjoni m'humiex koperti bil-qafas regolatorju komuni għal networks u servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi.

ê 2002/19/KE premessa 3 (adattat)

(130)It-terminu “aċċess” għandu firxa wiesgħa ta' tifsiriet, u huwa għalhekk meħtieġ li jiġi definit eżatt kif it-terminu huwa wżat f’din id-Direttiva, mingħajr preġudizzju ta' kif jista’ jintuża f'miżuri oħra tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ. Operatur jista’ jkun sid tan-netwerk jew tal-faċilitajiet tal-bażi jew jista’ jikri wħud minnhom jew kollha kemm huma.

ê 2002/19/KE premessa 5

ð ġdid

(131)F'suq miftuħ u kompetittiv, ma għandu jkun hemm ebda restrizzjonijiet li jipprevjenu lill-impriżi milli jinnegozjaw arranġamenti ta' aċċess u ta' interkonnessjoni bejniethom, b'mod partikolari arranġamenti transkonfinali, bla ħsara għar-regoli tal-kompetizzjoni tat-Trattat. Fil-kuntest biex jinkiseb suq aktar effiċjenti, u tassew pan-Ewropew, b’kompetizzjoni effettiva, aktar għażla u servizzi kompetittivi lill-konsumaturi ð lill-utenti finali ï , l-impriżi li jirċievu talbiet għall-aċċess jew għall-interkonnessjoni ð mingħand impriżi oħra li huma soġġetti għal awtorizzazzjoni ġenerali biex jipprovdu netwerks jew servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku ï għandhom fil-prinċipju jikkonkludu dawn l-arranġamenti fuq bażi kummerċjali u jinnegozjaw in bona fide.

ê 2002/19/KE premessa 6 (adattat)

ð ġdid

(132)Fi swieq fejn għad baqa’ differenzi kbar fis-saħħa tal-innegozjar bejn l-impriżi, u fejn xi impriżi joqgħodu fuq l-istruttura fornuta minn oħrajn għat-twassil tas-servizzi tagħhom, huwa xieraq li jiġi stabbilit qafas biex jiġi żgurat li s-suq jiffunzjona b'mod effettiv. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandu jkollhom is-setgħa li jiżguraw, fejn in-negozjati kummerċjali jfallu, aċċess u interkonnessjoni adegwati u l-interoperabilità ta' servizzi fl-interess tal-utent finali. B'mod partikolari, dawn jistgħu Ö jistgħu Õ , jiżguraw konnettività minn tarf sa tarf billi jimponu obbligi proporzjonati fuq l-impriżi li ð huma soġġetti għall-awtorizzazzjoni ġenerali u li ï jikkontrollaw l-aċċess għall-utent finali. Il-kontroll tal-mezzi tal-aċċess jista’ jinvolvi l-propjetà jew il-kontroll tal-konnessjoni fiżika ma l-utent finali (sew jekk fiss jew mobbli), u/jew il-kapaċità li jiġi mibdul jew irtirat in-numru jew in-numri nazzjonali meħtieġa għall-aċċess tal-punt tat-terminazzjoni tan-netwerk tal-utent finali. Dan ikun il-każ pereżempju jekk l-operaturi ta' netwerk jirristrinġu b'mod mhux raġonevoli l-għażla tal-utent finali għall-aċċess ta' portals u servizzi tal-Internet.

ò ġdid

(133)Fid-dawl tal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiżguraw li l-operaturi kollha, irrispettivament mid-daqs tagħhom u l-mudell kummerċjali, sew jekk integrati vertikalment jew separati, jistgħu jiġu interkonnessi b’termini u kundizzjonijiet raġonevoli, bil-ħsieb li jipprovdu konnettività minn tarf sa tarf u aċċess għall-Internet globali.

ê 2002/19/KE premessa 7

(134)Miżuri legali jew amministrattivi nazzjonali li jorbtu t-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess jew l-interkonnessjoni għall-attivitajiet ta' parti li tfittex l-interkonnessjoni, u speċifikament sal-livell tal-investiment tagħha fl-infrastruttura tan-netwerk, u mhux għas-servizzi ta' inter-konnessjoni jew aċċess fornuti, jistgħu joħloqu d-distorsjoni tas-suq, u jistgħu għalhekk ma jkunx kompatibbli mar-regoli tal-kompetizzjoni.

ê 2002/19/KE premessa 8

ð ġdid

(135)L-operaturi tan-networks li jikkontrollaw l-aċċess lill-klijenti tagħhom stess jagħmlu dan fuq il-bażi ta' numri jew indirizzi uniċi minn firxa ta' numri jew indirizzi pubblikati. Operaturi oħra ta' networks għandhom għandhom ikunu jistgħu jwasslu t-traffiku lill-klijenti tagħhom, u għalhekk għandhom ikunu jistgħu jinterkonnettjaw direttament jew indirettament ma’ xulxin. I ð Għalhekk huwa xieraq li jiġu stipulati ï d-drittijiet u l-obbligi għan-negozjar tal-interkonnessjoni għandhom għalhekk jinżammu fis-seħħ. Huwa għalhekk adattat ukoll li jinżammu fis-seħħ l-obbligi li kienu stipulati qabel fid-Direttiva 95/47/KE li teħtieġ li n-networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi kompletament diġitali wżati għad-distribuzzjoni tas-servizzi tat-televiżjoni u miftuħa għall-pubbliku jkunu kapaċi li jiddistribwixxu servizzi u programmi ta' televiżjoni bi skrin wiesa, sabiex l-utenti jkunu kapaċi li jirċievu dawk il-programmi fil-format li bih jiġu trażmessi.

ê 2002/19/KE premessa 9

(136)L-interoperabilità hija ta' benefiċċju għall-utenti finali u hija mira importanti ta' dan il-qafas regolatorju. L-inkoraġġament tal-interoperabilità huwa wieħed mill-miri għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali kif stipulat f'dan il-qafas, li jipprovdi wkoll biex il-Kummissjoni tippubblika lista tal-istandards u/jew speċifikazzjonijiet li jkopru l-forniment ta' servizzi, interfaces tekniċi u/jew funzjonijiet ta' networki, bħala l-bażi biex tinkoraġġixxi tal-amonizzazzjoni fil-komunikazzjonijiet elettroniċi. L-Istati membri għandhom jinkoraġġixxu l-użu tal-istandards u/jew speċifikazzjonijiet ippubblikati safejn huwa strettament meħtieġ biex tiġi żgurata l-interoperabbilità ta' servizzi u biex tittejjeb il-libertà tal-għażla għall-utenti.

ò ġdid

(137)Bħalissa kemm il-konettività minn tarf għall-ieħor kif ukoll l-aċċess għal servizzi ta’ emerġenza jiddependu fuq li l-utenti finali jadottaw servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali bbażati fuq n-numri. Żviluppi teknoloġiċi ulterjuri jew żieda fl-użu ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali li huma independenti minn numri jistgħu jwasslu għal nuqqas ta’ interoperabbiltà suffiċjenti bejn is-servizzi ta’ komunikazzjoni. B’konsegwenza ta' dan, ostakoli sinifikanti għad-dħul fis-suq u ostakli għal innovazzjoni ulterjuri 'l quddiem jistgħu jitfaċċaw u jheddu b’mod effettiv l-konnettività minn tarf għall-ieħor bejn l-utenti finali u l-aċċess effettiv għal servizzi ta’ emerġenza.

(138)F’każ li jinqalgħu kwistjonijiet ta’ interoperabbiltà bħal dawn , il-Kummissjoni tista’ titlob rapport mill-BEREC li għandu jipprovdi evalwazzjoni fattwali tas-sitwazzjoni tas-suq fil-livell tal-Unjoni u tal-Istati Membri. Fuq il-bażi ta’ dan ir-rapport tal-BEREC u evidenza oħra disponibbli u b'kunsiderazzjoni wkoll tal-effetti fuq is-suq intern, il-Kummissjoni għandha tiddeċiedi jekk hemmx ħtieġa għal intervent regolatorju min-naħa tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Jekk il-Kummissjoni tqis li tali intervent regolatorju għandu jkun ikkunsidrat mill-Awtoritajiet Regolatorji Nazzjonali, tista’ tadotta miżuri implimentattivi li jispeċifikaw in-natura u l-ambitu ta’ interventi regolatorji possibbli mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, b’mod partikolari permezz ta’ miżuri li jimponu l-użu obbligatorju ta’ standards jew speċifikazzjonijiet fuq il-fornituri kollha jew dawk speċifiċi. It-termini “standards Ewropej” u “standards internazzjonali” huma definiti fl-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) Nru 1025/2012. 61 L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jivvalutaw, fid-dawl taċ-ċirkostanzi nazzjonali speċifiċi, jekk kwalunkwe intervent ikunx neċessarju u ġustifikat biex jiżgura l-konnettività minn tarf sa tarf jew l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza, u jekk iva, jimponu obbligi proporzjonati skont il-miżuri ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni.

(139)F’sitwazzjonijiet fejn l-impriżi jiġu mċaħħda minn aċċess għal alternattivi vijabbli għal assi mhux replikabbli sal-ewwel punt ta’ distribuzzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jingħataw is-setgħa jimponu obbligi tal-aċċess għall-operaturi kollha, mingħajr preġudizzju għall-poter tas-suq rispettiv tagħhom. F’dan ir-rigward, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom iqisu l-ostakli tekniċi u ekonomiċi kollha ta’ replikazzjoni futura tan-netwerks. Is-sempliċi fatt li infrastruttura waħda jew aktar bħal din diġà teżisti m’għandux neċessarjament jiġi interpretat bħala li juri li l-assi tagħha jistgħu jiġu replikati. L-ewwel punt ta’ distribuzzjoni għandu jiġi identifikat b’referenza għal kriterji oġġettivi.

(140)Jista’ jkun iġġustifikat li jiġu estiżi l-obbligi tal-aċċess għal wajers u kejbils wara l-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni f’żoni b’densità tal-popolazzjoni aktar baxxa, filwaqt li jiġu llimitati dawn l-obbligi għal punti kemm jista’ jkun qrib l-utenti finali, fejn jintwera wkoll li mhux possibbli li ssir replika wara dak l-ewwel punt ta’ konċentrazzjoni

(141)F’każijiet bħal dawn, sabiex wieħed ikun konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, jista’ jkun xieraq għall- awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jeskludu ċerti kategoriji ta’ sidien jew intrapriżi, jew it-tnejn, minn obbligi li jmorru lil hinn mill-ewwel punt ta’ distribuzzjoni, minħabba li obbligu ta’ aċċess mhux ibbażat fuq saħħa sinifikanti fis-suq jista’ jikkomprometti l-każ kummerċjali tagħhom għal elementi tan-netwerk introdotti reċentement. Impriżi strutturalment separati m’għandhomx ikunu soġġetti għal obbligi ta’ aċċess bħal dawn jekk dawn joffru aċċess alternattiv effettiv fuq bażi kummerċjali ta’ netwerk b’kapaċità għolja ħafna.

(142)Il-kondiviżjoni passiva jew attiva tal-infrastruttura użata fl-għoti ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi bla wajers, jew t-tifrix konġunt ta’ infrastrutturi bħal dawn, f’konformità mal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni jistgħu jkunu partikolarment utli biex jimmassimizzaw konnettività b’kapaċità għolja ħafna madwar l-Unjoni, speċjalment f’żoni fejn hemm densità inqas fejn ir-replikazzjoni hija imprattikabbli u l-utenti finali jirriskjaw li jkunu mċaħħda minn din it-tip ta’ konnettività. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom, eċċezzjonalment, ikunu jistgħu jimponu tali kondiviżjoni jew it-tifrix konġunt, jew aċċess għal roaming lokalizzat, f’konformità mal-liġi tal-Unjoni, jekk jistgħu juru l-benefiċċju ta’ tali kondiviżjoni jew aċċess bil-għan li jegħlbu ostakli ħafna għar-replikazzjoni u jindirizzaw restrizzjonijiet severi fuq l-għażla tal-utent finali jew fuq il-kwalità tas-servizz, jew it-tnejn, jew rigward kopertura territorjali, u filwaqt li jitqiesu għadd ta’ elementi, inkluża b’mod partikolari l-ħtieġa li jinżammu l-inċentivi tat-tifrix tal-infrastruttura.

ê 2009/140/KE premessa 65 (adattat)

(143)Waqt li huwa xieraq f’xi ċirkostanzi li awtorità regolatorja nazzjonali timponi obbligi fuq l-operaturi li ma jkollhomx saħħa sinifikanti fis-suq sabiex jintlaħqu l-miri bħal ma huma l-konnettività minn tarf għal ieħor jew l-operabilità bejn is-servizzi, madankollu huwa meħtieġ li jkun żgurat li dawn l-obbligi jkunu imposti b’konformità mal-qafas regolatorju tal-UE u, b’mod partikolari, mal-proċeduri tan-notifika tiegħu. ,

ê 2002/19/KE premessa 10 (adattat)

ð ġdid

(144)Ir-regoli tal-kompetizzjoni weħidhom jistgħu ma jkunux suffiċjenti biex jiżguraw id-diversità kulturali u l-pluraliżmu fix-xandir fil-qasam tat-televiżjoni diġitali. Id-Direttiva 95/47/KE pprovdiet qafas regolatorju iniżjali għall-industrija naxxenti tat-televiżjoni diġitali li għandu jiġi miżmum fis-seħħ, inkluż b'mod partikolari l-obbligu li jiġi fornut aċċess kondizjonat b'termini ġusti, raġonevoli u mhux diskriminatorji, sabiex jiġi żgurat li varjetà wiesa’ ta' programmi u servizzi tkun disponibbli. L-iżviluppi teknoloġiċi u tas-suq jagħmlu meħtieġa r-reviżjoni ta' dawn l-obbligi ð sabiex jingħata aċċess kundizzjonali fuq termini ġusti, raġonevoli u nondiskriminatorji ï fuq bażi regolari, jew minn xi Stat Membru għas-suq nazzjonali tiegħu jew mill-Kummissjoni għall-Komunità Ö Unjoni Õ , b'mod partikolari biex jiġi stabbilit jekk hemmx ġustifikazzjoni għall-estensjoni tal-obbligi għal gateways ġodda, bħal gwidi elettroniċi tal-programmi (EPGs) u interfaces ta' programmi ta' applikazzjoni (APIs), sal-limitu li huwa meħtieġ biex tiġi żgurata l-aċċessibilità għall-utenti finali ta' servizzi ta' xandir diġitali speċifikati. L-Istati Membri jistgħu jispeċifikaw is-servizzi ta' xandir diġitali li għalihom l-aċċess mill-utenti finali għandu jiġi żgurat b'kull mezz leġiżlattiv, regolatorju jew amministrattiv li huma jqisu meħtieġ.

ê 2002/19/KE premessa 11

(145)L-Istati Membri jistgħu jippermettu wkoll lill-awtorità regolatorja nazzjonali tagħhom li tirrevedi l-obbligi fir-rigward tal-aċċess kondizzjonat għal servizzi ta' xandir diġitali sabiex issir stima permezz ta' analiżi tas-suq jekk jirtirawx jew jemendawx il-kondizzjonijiet għall-operaturi li ma jkollhomx setgħa sinifikanti tas-suq relevanti. Dan l-irtirar jew emenda m'għandux jolqot ħażin l-aċċess għall-utenti finali ta' dawn is-servizzi jew il-prospetti għal kompetizzjoni effettiva.

ê 2002/19/KE premessa 12 (adattat)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità ta' ftehim esiżtenti, u biex jiġi evitat vakwu legali, huwa meħtieġ li jiġi żgurat li l-obbligi għall-aċċess u l-interkonnessjoni imposti taħt Artikoli 4, 6, 7, 8, 11, 12, u 14 tad-Direttiva 97/33/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Ġunju 1997 dwar l-interkonnessjoni fit-telekomunikazzjonijiet fir-rigward ta' li jkunu żgurati s-servizz universali u l-interoperabilità permezz tal-applikazzjoni tal-prinċipji ta' forniment ta' network miftuħ (ONP), 62 obbligi dwar aċċess speċjali mposti taħt Artikolu 16 tad-Direttiva 98/10/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 1998 dwar l-applikazzjoni tal-forniment ta' network miftuħ (ONP) għat-telefonija bil-vuċi u dwar servizzi universali għat-telekomunikazzjonijiet f'ambjent kompetittiv 63 , u l-obbligi li jikkonċernaw il-forniment ta' kapaċità ta' trażmissjoni b'linja mikrija taħt id-Direttiva tal-Kunsill 92/44/KEE tal-5 ta' Ġunju 1992 dwar l-applikazzjoni tal-provvista ta' network miftuħ għal linji mikrija 64 , huma inizjalment miġjuba ’l quddiem fil-qafas ġdid regolatorju, iżda li jkunu suġġetti għal reviżjoni immedjata fid-dawl tal-kondizzjonijiet prevalenti tas-suq. Din ir-reviżjoni għandha wkoll tiġi estiża għal dawk l-organizzazzjonijiet koperti bir-Regolament (KE) Nru 2887/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2000 dwar l-aċċess diżassoċjat mal-linja lokali 65 .

ê 2002/19/KE premessa 13 (adattat)

Din ir-reviżjoni għandha titwettaq bl-użu ta' analiżi ekonomiku tas-suq bażat fuq il-metodoloġija tal-liġi dwar il-kompetizzjoni. L-għan huwa li jitnaqqsu r-regoli speċifiċi tas-settur ex ante progressivament hekk kif il-kompetizzjoni fis-suq tiżviluppa. Madankollu l-proċedura għandha wkoll tieħu kont tal-problemi transitorji fis-suq bħalma huma dawk relatati mar-roaming internazzjonali u l-possibiltà li jinħolqu sitwazzjonijiet ta' konġestjoni ġodda bħala riżultat tal-iżvilupp teknoloġiku, li jista’ jeħtieġ regolamentazzjoni ex ante, per eżempju fiż-żona ta' aċċess għan-networks b'firxa wiesgħa. Jista jkun il-każ li l-kompetizzjoni tiżviluppa b'veloċitajiet differenti fis-setturi differenti tas-suq u fi Stati Membri differenti, u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali nazzjonali għandhom ikunu jistgħu li jirrilassaw l-obbligiregolatorji f'dawk is-swieq fejn il-kompetizzjoni tkun qed twassal ir-riżultati mixtieqa. Sabiex jiġi żgurat li l-parteċipanti fis-suq f'ċirkostanzi simili jiġu trattati b'mod simili fi Stati Membri differenti, il-Kummissjoni għandha tkun kapaċi li tiżgura l-applikazzjoni armonizzata tad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali nazzjonali u l-awtoritajiet nazzjonali fdati bl-implimentazzjoni tal-liġi dwar il-kompetizzjoni għandhom, fejn xieraq, jikkoordinaw l-azzjonijiet tagħhom biex jiġi żgurat li l-aktar rimedju adatt jiġi applikat. Il-Komunità u l-Istati Membri tagħha daħlu f'obbligi dwar l-interkonnessjoni ta' networks ta' telekomunikazzjonijiet fil-kuntest tal-ftehim tal-Organizzazzjoni dinjija tal-Kummerċ dwar it-telekomunikazzjonijiet bażiċi u dawn l-obbligi għandhom jiġu rispettati.

ê 2002/19/KE premessa 14 (adattat)

Id-Direttiva 97/33/KE tistipula firxa ta' obbligi li għandhom jiġu mposti fuq impriżiimpriżi li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, jiġifieri t-trasparenza, n-non-diskriminazzjoni, s-separazzjoni tal-kontabilità, l-aċċess, u l-kontroll tal-prezzijiet inkluża l-orjentazzjoni tal-ispiża. Il-firxa tal-obbligi possibbli għandha tiġi miżmuma fis-seħħ iżda, b'żieda, għandhom jiġu stabbiliti bħala sett ta' obbligi massimi li jistgħu jiġu applikati għal impriżi, sabiex tiġi evitata ir-regolamentazzjoni żejda. Eċċezzjonalment, sabiex ikun hemm konformità mal-obbligi internazzjonali jew mal-liġi tal-Komunità, jista jkun adatt li jiġu mposti obbligi għall-aċċess jew interkonnessjoni fuq il-parteċipanti kollha tas-suq, kif inhu l-każ fil-present għas-sistemi ta' aċċess kondizzjonat għas-servizzi tat-televiżjoni diġitali.

ê 2002/21/KE premessa 25 (adattat)

ð ġdid

(146)Hemm il-ħtieġa ta' obbligazzjonijiet minn qabel f'ċerti ċirkostanzi sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp ta' suq kompetitttiv. ð li l-kundizzjonijiet tiegħu jiffavorixxu introduzzjoni u adozzjoni ta’ konnettività għolja ħafna u l-massimizzazzjoni tal-benefiċċji tal-utent finali ï. It-tifsira ta' saħħa sinifikanti fis-suq fid-Direttiva 97/33/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Ġunju 1997 dwar interkonnessjoni fit-telekomunikazzjonijiet fir-rigward tal-assigurazzjoni ta' servizz universali u interoperabilità permess tal-applikazzjoni tal-prinċipji tal-provvista ta' retikolt miftuħ (ONP)  66  kienet effiċjenti fl-istadji inizjali tal-ftuħ tas-suq bħala limitu għall-obbligazzjonijiet, iżda issa hija meħtieġa li tiġi adattata biex isservi swieq aktar komplessi u dinamiċi. Għal din ir-raġuni, t-tifsira wżata f'din id-Direttiva hija ekwivalenti għall-konċett ta' dominanza kif definit fil-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Qorti tal-Ewwel Istanza tal-Komunitajiet Ewropej.

ê 2002/21/KE premessa 26

(147)Żewġ impriżi jew aktar jistgħu jinstabu li jkunu jgawdu pożizzjoni konġunta dominanti mhux biss fejn jeżistu rabtiet strutturali jew oħrajn bejniethom iżda wkoll fejn l-istruttura tas-suq relevanti hija konduttiva għal effetti koordinati, jiġifieri, tinkoraġġixxi komportament prallel jew allinejat anti-kompetittiv fis-suq.

ê 2002/21/KE premessa 27 (adattat)

ð ġdid

(148) Huwa essenzjali li obbligazzjonijiet regolatorji minn qabel għandhom jiġu imposti biss ð f’suq bl-ingrossa ï fejn ma jkunx hemm kompetizzjoni effettiva, jiġifieri fi swieq fejn ikun hemm impriża waħda jew aktar b'saħħa sinifikanti fis-suq, ð bil-ħsieb li tiġi żgurata kompetizzjoni sostenibbli fuq suq ta’ bejgħ bl-imnut relatat ï, u fejn ir-rimedji tal-liġi tal-kompetizzjoni nazzjonali jew tal-Komunità Ö UnjoniÕ ma jkunux suffiċjenti biex jindirizzaw dik il-problema. Huwa meħtieġ għalhekk li i Il-Kummissjoni Ö għandha Õ tħejji ħejjiet linji gwida fil-livell tal-Komunità Ö Unjoni Õ skond il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni biex l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji jsegwu fl-istima jekk il-kompetizzjoni hijiex effettiva f'suq partikolari u fl-istima tas-saħħa sinifikanti fis-suq. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom janalizzaw jekk is-suq fi prodott partikolari jew servizz ikunx effettivament kompetittiv f'żona ġeografika partikolari, li tista’ tkun it-territorju kollu jew parti minnu tal-Istat Membru konċernat jew partijiet ġirien tat-territorji tal-Istati Membri meqjusa flimkien. Analiżi tal-kompetizzjoni effettiva għandu jinkludi analiżi dwar jekk is-suq hux prospettivament kompetittiv, u b'hekk jekk xi nuqqas ta' kompetizzjoni effettiva hijiex dejjiema. Dawk il-linji gwida għandhom ukoll jindirizzaw il-kwistjoni ta' swieq ġodda emerġenti, fejn fil-fatt il-mexxej tas-suq x'aktarx li jkollu sehem sostanzjali tas-suq iżda m'għandux jiġi suġġett għal obbligazzjonijiet mhux adattati. Il-Kummissjoni għandha tirrevedi regolarment il-linji gwida, ð b’mod partikolari fl-okkażjoni ta’ reviżjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti, fil-waqt li jittieħed kont tal-każistika, tal-ħsieb ekonomiku u tal-esperjenza preżenti tas-suq bil-ħsieb li ï tassigura li jibqgħu adattati f’suq li jiżviluppa b’mod mgħaġġel. L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom il-ħtieġa li jikkoperaw ma xulxin fejn jinstab li s-suq relevanti jkun transnazzjonali.

ê 2002/21/KE premessa 28 (adattat)

(149)Biex jiġi stabbilit jekk impriża jkollhiex saħħa sinifikanti fis-suq f'suq speċifiku, l-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom jaġixxu skond il-liġi tal-Komunità Ö Unjoni Õ u jagħtu l-akbar kont tal-linji gwida tal-Kummissjoni Ö dwar l-analiżi tas-suq u l-valutazzjoni tas-saħħa sinifikanti tas-suq Õ .

ò ġdid

(150)L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiddefinixxu s-swieq ġeografiċi rilevanti fit-territorju tagħhom filwaqt li jieħdu kont tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar is-Swieq ta’ Prodotti u Servizzi Rilevanti adottata skont din id-Direttiva u fil-waqt li jittieħed kont taċ-ċirkostanzi nazzjonali u lokali. Għaldaqstant, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom mill-inqas janalizzaw is-swieq li jinsabu fir-Rakkomandazzjoni, inklużi dawk is-swieq li huma elenkati iżda ma jkunux għadhom qed jiġu rregolati fil-kuntesti nazzjonali jew lokali speċifiċi. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom janalizzaw is-swieq li mhumiex inklużi f’din ir-Rakkomandazzjoni, iżda li huma rregolati fit-territorju ta’ ġurisdizzjoni tagħhom fuq il-bażi ta’ analiżi tas-swieq preċedenti, jew ta' swieq oħra, jekk ikollhom raġunijiet suffiċjenti sabiex jikkunsidraw li t-test tat-tliet kriterji pprovduti f’din id-Direttiva jistgħu jitħarsu.

(151)Is-swieq transnazzjonali jistgħu jiġu ddefiniti meta jkunu ġġustifikati permezz tad-definizzjoni tas-suq ġeografiku, filwaqt li jitqiesu l-fatturi kollha tal-provvista u tad-domanda skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni. Il-BEREC huwa l-aktar korp adattat biex iwettaq tali analiżi, billi jgawdi mill-esperjenza kollettiva estensiva ta’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali meta jkun qed jiddefinixxi s-swieq fuq livell nazzjonali. Jekk is-swieq transnazzjonali jiġu definiti u jkun iġġustifikat għalihom intervent regolatorju, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali konċernati għandhom jikkooperaw biex jidentifikaw reazzjoni regolatorja xierqa, inkluż fil-proċess ta’ notifika lill-Kummissjoni. Huma jistgħu wkoll jikkooperaw bl-istess mod fejn swieq transnazzjonali ma jkunux identifikati iżda li fit-territorji tagħhom il-kundizzjonijiet tas-suq ma jkunux biżżejjed omoġenji sabiex jibbenefikaw minn approċċ regolatorju koordinat, bħal pereżempju f’termini ta’ domanda transnazzjonali jew domanda komparabbli tal-utenti finali.

(152)F’ċerti ċirkostanzi l-iswieq ġeografiċi huma definiti bħala nazzjonali jew sottonazzjonali, pereżempju minħabba n-natura nazzjonali jew lokali tat-tifrix tan-netwerk, li tiddetermina l-limiti ta’ saħħa potenzjali fis-suq tal-impriżi f’termini ta’ provvista bl-ingrossa, iżda għad hemm domanda transnazzjonali sinifikanti minn waħda jew iżjed kategoriji ta’ utenti finali. Dan jista’ b’mod partikolari jkun il-każ għal talba minn utenti finali tan-negozju b’operazzjonijiet ta' faċilitajiet f’iktar minn sit wieħed fi Stati Membri differenti. Jekk din it-talba transnazzjonali ma tiġix milqugħa b'biżżejjed sodifaċenza min-naħa tal-fornituri, pereżempju jekk ikunu frammentati tul il-fruntieri nazzjonali jew lokali, jista’ jkun il-każ li jinqala’ x-xkiel fis-suq intern. Għaldaqstant, il-BEREC għandu jingħata s-setgħa li jipprovdi linji gwida lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali dwar approċċi regolatorji komuni biex jiġi żgurat li d-domanda transnazzjonali tista' tintlaħaq b’mod sodisfaċenti, li jippermetti effiċjenza u ekonomiji ta’ skala minkejja n-naħa tal-provvista fframmentata. Il-linji gwida tal-BEREC għandhom isawru l-għażliet tal-awtoritajiet nazzjonali regolatorji biex isegwu l-objettiv tas-suq intern meta jimponu l-obbligi regolatorji fuq l-operaturi SMP (operaturi b’saħħa sinifikanti fis-suq) fil-livell nazzjonali.

(153)Jekk l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ma jkunx segwew l-approċċ komuni rakkomandat mill-BEREC sabiex jissodisfaw id-domanda transnazzjonali identifikata, bil-konsegwenza li dik id-domanda transnazzjonali mhux tkunx ġiet sodisfata b’mod effiċjenti, u li jistgħu jinqalgħu ostakoli għas-suq intern li jistgħu jiġu evitati, jista’ jkun neċessarju li jiġu armonizzati l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi ta’ prodotti għall-aċċess bl-ingrossa li huma kapaċi li jissodisfaw domanda transnazzjonali speċifika, b’kont meħud tal-linji gwida tal-BEREC.

(154)L-għan ta’ kwalunkwe intervent regolatorju ex ante huwa finalment biex jiġu prodotti benefiċċji għall-utenti finali f’termini ta’ prezz, kwalità u għażla billi jagħmel is-swieq tal-imnut kompetittivi fuq bażi sostenibbli. Huwa probabbli li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali gradwalment jibdew isibu li ħafna mis-swieq bl-imnut ikunu kompetittivi anke fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni tas-suq bl-ingrossa, speċjalment meta jitqies it-titjib mistenni fl-innovazzjoni u l-kompetizzjoni.

(155)Għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, il-bidu tal-identifikazzjoni tas-swieq bl-ingrossa li huma suxxettibbli għar-regolamentazzjoni ex ante huwa l-analiżi tas-swieq bl-imnut korrispondenti. L-analiżi ta’ kompetizzjoni effettiva fil-livell bl-ingrossa u bl-imnut ssir minn perspettiva li tħares’ il quddiem fuq orizzont ta’ żmien partikolari, u hija mmexxija mil-liġi tal-kompetizzjoni, inkluża l-każistika rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja, kif inhu xieraq. Jekk jiġi konkluż li s-swieq bl-imnut ikunu kompetittivi b’mod effettiv fin-nuqqas ta’ regolament ex ante dwar is-suq/swieq rilevanti korrispondenti, dan għandu jwassal lill-awtorità regolatorja nazzjonali biex tikkonkludi li r-regolamentazzjoni ma għadhiex meħtieġa fuq livell bl-ingrossa rilevanti.

(156)Matul tranżizzjoni gradwali għal swieq deregolati, gradwalment, il-ftehimiet kummerċjali bejn l-operaturi se jsiru iktar komuni, u jekk ikunu sostenibbli u jtejbu d-dinamiki kompetittivi, huma jistgħu jikkontribwixxu għall-konklużjoni li suq bl-ingrossa partikolari ma jeħtieġx regolazzjoni ex ante. L-istess loġika tapplika b’lura, sa tmiem imprevedibbli ta’ ftehimiet kummerċjali fuq suq mhux irregolat. L-analiżi ta’ tali ftehimiet għandhom jieħdu kont li l-prospett tar-Regolament jista’ jkun raġuni biex il-proprjetarji tan-netwerk jidħlu f’negozjati kummerċjali.Bil-ħsieb li tiġi żgurata kunsiderazzjoni adegwata tal-impatt tar-regolamentazzjoni imposta fuq swieq relatati sabiex jiġi determinat jekk suq partikolari jiġġustifikax regolazzjoni ex ante, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jiżguraw li s-swieq jiġu analizzati b’mod koerenti u fejn ikun possibbli, fl-istess zmien, jew kemm jista’ jkun qrib ta’ xulxin fiż-żmien.

(157)Meta wieħed jivvaluta kemm ir-regolament tal-ingrossa isolvi problemi fil-livell ta’ bejgħ bl-imnut, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jieħdu kont tal-fatt li diversi swieq bl-ingrossa jistgħu jipprovdu inputs upstream bl-ingrossa għal suq bl-imnut partikolari, u min-naħa l-oħra, suq bl-ingrossa partikolari ista' jipprovdi inputs upstream bl-ingrossa għal diversi swieq ta’ bejgħ bl-imnut. Barra minn hekk, dinamiki kompetittivi f’suq partikulari jistgħu jiġu influwenzati minn swieq li huma kontigwi iżda mhux f’relazzjoni vertikali, bħalma jista’ jkun il-każ bejn ċerti swieq fissi u mobbli. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom iwettqu dik il-valutazzjoni individwali għal kull suq bl-ingrossa li jiġi kkunsidrat għar-regolazzjoni, billi jibdew bir-rimedji għall-aċċess għall-infrastruttura ċivili, minħabba li dawn ir-rimedji normalment iwasslu għal kompetizzjoni iktar sostenibbli inkluż kompetizzjoni fl-infrastruttura, u wara jkomplubilli janalizzaw is-swieq tal-operaturi kollha li jitqiesu bħala suxxettibbli għal regolazzjoni ex ante skont l-ordni tal-idoneità probabbli tagħhom sabiex jindirizzaw il-problemi identifikati ta’ kompetizzjoni fil-livell tal-bejgħ bl-imnut. Meta jiddeċiedu dwar ir-rimedju speċifiku li għandu jiġi impost, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jivvalutaw il-vijabbiltà teknika tiegħu u jwettqu analiżi tal-benefiċċji mqabbla mal-ispejjeż, filwaqt li jqisu kemm hu kompetenti biex jindirizza l-problemi identifikati ta’ kompetizzjoni fil-livell tal-bejgħ bl-imnut. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jikkunsidraw il-konsegwenzi li jiġi imponut rimedju speċifiku li, jekk ikun fattibbli biss fuq ċerti tipoloġiji tan-netwerk, jista’ jikkostitwixxi diżinċentiv għall-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna, fl-interess tal-utenti finali. F’kull stadju tal-valutazzjoni, qabel ma l-awtorità regolatorja nazzjonali tiddetermina jekk kwalunkwe rimedju addizzjonali għandu jiġu impost fuq l-operatur SMP, din għandha tfittex li tiddetermina jekk is-suq bl-imnut ma jkunx effettivament kompetittiv fid-dawl ta’ kwalunkwe arranġamenti kummerċjali rilevanti jew ċirkostanzi tas-suq bl-ingrossa oħrajn, inklużi tipi ta’ regolazzjoni oħra diġà fis-seħħ, bħal pereżempju obbligi ġenerali ta’ aċċess għal assi mhux replikabbli jew obbligi imposti skont id-Direttiva 2014/61/UE, u ta’ kwalunkwe regolazzjoni diġà meqjusa xierqa mill-awtorità regolatorja nazzjonali għal operatur SMP. Anki jekk dawn id-differenzi ma jwasslux fid-definizzjoni ta’ swieq ġeografiċi distinti, dawn jistgħu jiġġustifikaw differenza rimedji xierqa imposti fid-dawl diferring l-intensità tar-restrizzjonijiet kompetittivi.

(158)Ir-regolazzjoni ex ante imposta fil-livell bl-ingrossa, li fil-prinċipju hija inqas intrużiva minn regolazzjoni fuq il-bejgħ bl-imnut, titqies biżżejjed biex tindirizza problemi potenzjali tal-kompetizzjoni dwar is-suq/swieq downstream għall-konsumatur. L-avvanzi fil-funzjonament tal-kompetizzjoni mindu ġie fis-seħħ il-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi qed jintwerew permezz tad-deregolazzjoni progressiva tas-swieq bl-imnut madwar l-Unjoni. Barra minn hekk, ir-regoli li jirrigwardaw l-impożizzjoni ta’ rimedji ex ante fuq l-impriżi b’saħħa sinifikanti fis-suq għandhom jiġu simplifikati u jsiru iktar prevedibbli, fejn possibbli. Għalhekk, is-setgħa ta’ impożizzjoni ta’ kontrolli regolatorji ex ante abbażi ta’ setgħa sinifikanti fis-swieq bl-imnut għandhom jitneħħew.

(159)Meta l-awtorità regolatorja nazzjonali tirtira regolazzjoni fuq il-bejgħ bl-ingrossa għandu jiġi definit perjodu xieraq ta’ notifika biex jiżgura t-transizzjoni sostenibbli minn suq deregolat. Meta tiddefinixxi tali perjodu, l-awtorità regolatorja nazzjonali għandha tieħu kont tal-ftehimiet eżistenti bejn il-fornituri ta’ aċċess u dawk li jfittxu l-aċċess li jkunu saru fuq il-bażi ta' obbligi regolatorji imposti. B’mod partikolari, dawn il-ftehimiet jistgħu jipprovdu protezzjoni legali kuntrattwali lil min ifittex aċċess għal perjodu determinat ta’ żmien. L-awtorità regolatorja nazzjonali għandha tqis ukoll il-possibbiltà effettiva għall-parteċipanti tas-suq biex jerġa’ jibda xi tip ta’ aċċess bl-ingrossa jew offerti ta' koinvestiment kummerċjali li jistgħu jkunu preżenti fis-suq u l-ħtieġa li jiġi evitat perjodu estiż ta’ arbitraġġ regolatorju possibbli. L-arranġamenti ta’ tranżizzjoni stabbiliti mill-awtorità regolatorja nazzjonali għandhom jieħdu kont tal-limitu u t-tul ta’ sorveljanza regolatorja ta' ftehimiet preeżistenti, ladarba jibda l-perjodu ta’ preavviż.

ê 2009/140/KE premessa 48

(160)Sabiex l-operaturi fis-suq ikollhom ċertezza rigward kundizzjonijiet regolatorji, jeħtieġ li jkun hemm skadenza għall-analiżijiet tas-suq. Huwa importanti li ssir analiżi tas-suq regolarment, u bi skeda ta’ żmien xierqa u raġonevoli. L-iskeda ta’ żmien għandha tqis jekk is-suq partikolari kienx diġà soġġett għal analiżi tas-suq bin-notifika korrispondenti. Meta l-awtorità regolatorja nazzjonali tonqos milli tanalizza s-suq fl-iskandeza speċifikata, dan jista’ jwassal biex jipperikola s-suq intern, u l-azzjonijiet normali kontra l-ksur ta’ liġi jistgħu ma jħallux l-effett mixtieq f’waqtu. Alternattivament, l-awtorità regolatorja nazzjonali konċernata għandha tkun tista’ titlob l-assistenza tal-BEREC biex tikkompleta l-analiżi tas-suq. Pereżempju, din l-assistenza tista’ tieħu l-forma ta’ taskforce speċifika komposta minn rappreżentanti ta’ awtoritajiet regolatorji nazzjonali oħra.

ê 2009/140/KE premessa 49 (adattat)

(161)Minħabba livell għoli ta’ innovazzjoni teknoloġika u swieq mill-aktar dinamiċi fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika, jeħtieġ li r-regolamentazzjoni tiġi adattat rapidament b’mod koordinat u armonizzat fil-livell Komunitarju Ö tal-Unjoni Õ. L-esperjenza wriet li d-diverġenza fil-mod kif l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jimplimentaw il-qafas regolatorju tal-UE tista’ toħloq xkiel għall-iżvilupp tas-suq intern.

ò ġdid

(162)Madankollu, fl-interess ta’ stabilità u prevedibbiltà akbar ta’ miżuri regolatorji, il-perjodu massimu permess bejn l-analiżijiet tas-suq għandu jiġi estiż minn tlieta sa ħames snin, dejjem jekk il-bidliet fis-suq matul dan il-perjodu ta' intervent ma jkunux jeħtieġ analiżi ġdida. Fid-determinazzjoni ta’ jekk awtorità regolatorja nazzjonali ma kkonformatx mal-obbligi tagħha biex tanalizza s-swieq u nnotifikat l-abbozz ta’ miżura korrispondenti mill-inqas kull ħames snin, notifika li tinkludi valutazzjoni ġdida tad- definizzjoni tas-suq u ta’ saħħa sinifikanti fis-suq biss se titqies bħala l-bidu ta’ ċiklu ġdid ta’ ħames snin tas-suq. Is-sempliċi notifika ta’ rimedji regolatorji ġodda jew emendati, imposti abbażi ta’ analiżi tas-suq preċedenti u mhux riveduta mhux se titqies li ssodisfat dan l-obbligu.

ê 2002/19/KE premessa 15

ð ġdid

(163)L-impożizzjoni ta' obbligu speċifiku fuq impriża b'saħħa sinifikanti fis-suq ma teħtieġx analiżi addizzjonali tas-suq iżda ġustitikazzjoni li l-obbligu in kwisjoni huwa xieraq u proporzjonat b'relazzjoni man-natura tal-problema identifikata ð dwar is-suq in kwistjoni, u dwar is-suq tal-bejgħ bl-imnut relatat ï .

ê 2009/140/KE premessa 56

ð ġdid

(164)Meta tiġi evalwata l-proporzjonalità tal-obbligi u l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu imposti, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom iqisu l-kundizzjonijiet kompetittivi differenti li jkun hemm fiż-żoni differenti fl-Istati Membri tagħhom ð fil-waqt li jieħdu kont b’mod patikolari tar-riżultati tal-istħarriġ ġeografiku mwettaq skont din id-Direttivaï .

ê 2009/140/KE premessa 57 (adattat)

(165)Meta Ö jkunu qed iqisu jekk Õ jimponux rimedji għall-kontroll tal-prezzijiet, Ö u jekk ikun il-każ f’liema forma Õ , l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jippruvaw jippermettu li min jinvesti jkollu qligħ ġust minn proġett partikulari ġdid ta’ investiment. B’mod partikulari, jista’ jkun hemm riskji marbuta ma’ prioġetti ta’ investiment speċifiċi għal netwerks ta’ aċċess ġodda li jaappoġġaw prodotti li ma jkunx hemm ċertezza dwar id-domanda għalihom fiż-żmien li jsir l-investiment.

ò ġdid

(166)Ir-reviżjoni tal-obbligi imposti fuq operaturi indikati bħala detenturi ta’ setgħa sinifikanti fis-suq matul il-perijodu ta’ żmien ta’ analiżi tas-suq għandha tippermetti lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali biex jieħdu kont tal-impatt fuq kundizzjonijiet kompetittivi ta’ żviluppi ġodda, pereżempju ta' ftehimiet volontarji li jkunu għadhom kif ġew konklużi bejn l-operaturi, bħalma huma l-aċċess u l-ftehimiet ta’ koinvestiment, u b’hekk jipprovdu l-flessibilità li hija partikolarment meħtieġa fil-kuntest ta’ ċikli regolatorji itwal. Għandha tiġi applikata loħika simili fil-każ ta’ terminazzjoni mhux prevedibbli ta’ ftehimiet kummerċjali. Jekk dan it-tmiem iseħħ f’suq mhux regolat, għandu mnejn ikun hemm bżonn ta’ analiżi ġdida tas-suq.

ê 2002/19/KE premessa 16 (adattat)

(167)It-trasparenza tat-termini u l-kondizzjonijiet għall-aċċess u l-interkonnessjoni, nklużi l-prezzijiet, isservi biex jitħaffu n-negozjati, jiġu evitati disputi u tingħata kunfidenza lill-parteċipanti tas-suq li servizz mhux qed jiġi fornut b'kondizzjonijiet diskriminatorji. Iċ-ċarezza u t-trasparenza tal-interfaces tekniċi jistgħu jkunu partikolarment importanti biex tiġi żgurata l-interoperabilità. Fejn awtorità regolatorja nazzjonali timponi obbligi biex tagħmel pubbliku t-tagħrif, tista’ wkoll tispeċifika l-mod li bih l-informazzjoni għandha tintgħamel disponibbli, billi tkopri per eżempju t-tip ta' pubblikazzjoni (karta u/jew elettronika) u jekk tkunx bla ħlas jew le, waqt li jittieħed kont tan-natura u l-għan tal-informazzjoni konċernata.

ò ġdid

(168)Fid-dawl tal-varjetà ta’ topoloġiji ta’ netwerks, l-aċċess għall-prodotti u ċ-ċirkostanzi tas-suq li seħħew sa mill-2002, l-għanijiet tal-Anness II tad-Direttiva 2002/19/KE, li jikkonċernaw l-aċċess mhux marbut mal-loop lokali u l-prodotti għall-aċċess għall-fornituri ta’ servizzi tat-televiżjoni diġitali u tar-radju, jistgħu jintlaħqu aħjar u b’mod aktar flessibbli, billi jiġu provduti linji gwida dwar il-kriterji minimi għal offerta ta’ referenza biex jiġu żviluppati u aġġornati perjodikament mill-BEREC. Għalhekk l-Anness II tad-Direttiva 2002/19/KE għandu jitneħħa.

(169)Il-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni jiżgura li impriżi li għandhom is-saħħa fis-suq ma jgħawġux il-kompetizzjoni, b'mod partikolari fejn ikunu imprimpriżi vertikalment integrati li jfornu servizzi lill-impriżi li magħhom jikkompetu fi swieq downstream.

ò ġdid

(170)Sabiex jiġu indirizzati u l-prevenzjoni tal-imġiba diskriminatorja mhux relatata mal-prezz, l-ekwivalenza tal-inputs (EoI) hi normalment l-aktar mod żgur biex tinkiseb protezzjoni effettiva mid-diskriminazzjoni. Min-naħa l-oħra, jekk jingħataw inputs bl-ingrossa regolati abbażi ta’ EoI, x’aktarx iwasslu għal kostijiet ogħla tal-konformità milli jwasslu l-forom oħra ta’ obbligi mhux diskriminatorji. Dawn il-kostijiet ogħla tal-konformità għandhom jitkejlu skont il-benefiċċji ta’ kompetizzjoni downstream aktar qawwija, u tar-rilevanza ta’ nondiskriminazzjoni garanziji f’ċirkustanzi fejn l-operatur dotat b’setgħa sinifikattiva fis-suq ma jkunx suġġett għal kontrolli ta’ prezz dirett. B’mod partikolari, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jikkunsidraw li din id-dispożizzjoni għal sistemi ġodda ta’ inputs tal-ingrossa min-naħa tal-operatur abbażi ta’ EoI, aktarx li jkollha iktar possibilità li toħloq benefiċċji netti biżżejjed u għalhekk tkun proporzjonata, minħabba l-kostijiet inkrimentali tal-konformità li jkunu aktar baxxi b’mod komparattiv biex jiżguraw li sistemi mibnijin ġodda jkunu konformi mal-EoI. Min-naħa l-oħra, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jibbilanċjaw ukoll id-diżinċentivi għall-introduzzjoni ta’ sistemi ġodda, meta mqabbel ma’ aktar titjib inkrementali, fil-każ li dawn ta' qabel ikunu soġġetti għal obbligi regolatorji aktar restrittivi. Fi Stati Membri b’għadd kbir ta’ operaturi SMP fuq skala żgħira, l-impożizzjoni tal-EoI fuq kull operatur tista’ tkun sproporzjonata.

ê 2002/19/KE premessa 18

(171)Is-separazzjoni tal-kontabilità tippermetti li trasferimenti nterni tal-prezzijiet ikunu jidhru, u tippermetti lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali nazzjonali li jivverifikaw il-konformità mal-obbligiobbligi għan-non-diskriminazzjoni fejn japplika. F'dan ir-rigward il-Kummissjoni ppubblikat ir-Rakkomandazzjoni 98/322/KE tat-8 ta' April 1998 dwar l-interkonnesjoni f'suq tat-telekomunikazzjonijiet liberalizzat (Taqsima 2 – separazzjoni tal-kontabilità u kontabilità tal-ispiża) 67  2005/698/EC tad-19 ta' Settemrbu 2005 dwar il-kontijiet separati u sistemi ta’ kontabilità.

ò ġdid

(172)L-assi tal-inġinerija ċivili li jistgħu jospitaw netwerk ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi huma kruċjali għas-suċċess tat-tifrix ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna minħabba l-kost għoli biex jiġu dduplikati, u l-iffrankar sinifikanti li jista’ jsir meta jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw. Għalhekk, minbarra r-regoli dwar l-infrastruttura fiżika stabbiliti fid-Direttiva 2014/61/UE, huwa neċessarju rimedju speċifiku f’dawk iċ-ċirkostanzi fejn l-assi tal-inġinerija ċivili ikunu l-proprjetà ta’ operatur maħtur b’saħħa sinifikanti fis-suq. Meta l-assi tal-inġinerija ċivili jeżistu u jkunu jistgħu jerġgħu jintużaw, l-effett pożittiv tal-ksib ta' aċċess effettiv għalihom fuq t-tifrix ta’ infrastruttura ta' kompetizzjoni huwa għoli ħafna, u għalhekk jeħtieġ li jkun żgurat li l-aċċess għal dawn l-assi jista jintuża bħala rimedju awtonomu bl-għan li jitjiebu d-dinamika kompetittiva u d-dinamika tal-introduzzjoni l-użu fi kwalunkwe suq downstream, li għandhom jiġu kkunsidrati qabel ma tiġi vvalutata l-ħtieġa li jiġu imposti rimedji potenzjali oħra, u mhux biss bħala rimedju anċillari għal prodotti oħra bl-ingrossa jew servizzi jew bħala rimedju limitat għall-impriżi li jagħmlu użu minn tali prodotti jew servizzi oħra bl-ingrossa. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jivvalutaw l-assi storiċi riutilizzabbli tal-inġinerija ċivili abbażi tal-valur nett tal-kontabbiltà regolatorja tad-depprezzar akkumulat meta jsir il-kalkolu, indiċjat b’indiċi tal-prezz xieraq, bħall-indiċi tal-prezz bl-imnut, u bl-esklużjoni ta’ dawk l-assi li huma deprezzati għalkollox matul perijodu ta’ mhux inqas minn 40 sena, iżda li għadhom qed jintużaw.

ê 2009/140/KE premessa 55 (adattat)

ð ġdid

(173)L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom, meta jimponu obbligi ta’ aċċess għal infrastrutturi ġodda u mtejba, jiżguraw li l-kundizzjonijiet ta’ aċċess jirriflettu ċ-ċirkustanzi li jimmotivaw id-deċiżjoni għal investiment, filwaqt li jitqiesu, inter alia, l-ispejjeż ta’ tnedija, ir-rata mistennija ta’ kemm se jintlaqgħu l-prodotti u s-servizzi l-ġodda u l-livelli mistennija tal-prezz bl-imnut. Barra minn hekk, sabiex min jinvesti jingħata ċ-ċertezza rigward l-ippjanar, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jistabbilixxu, jekk ikun japplika, it-termini u l-kundizzjonijiet għall-aċċess li jkunu konformi rigward perjodi xierqa ta’ analiżi. ð Fil-każ li l-kontrolli tal-prezzijiet jitqiesu xierqa, ï tTali termini u kundizzjonijiet jistgħu jinkludu arranġamenti dwar l-ipprezzar li jiddependu mill-voluni jew mit-tul tal-kuntratt skont il-liġi Komunitarja Ö tal-Unjoni Õ u sakemm ma jkollhomx effett diskriminatorju. Kull kundizzjoni ta’ aċċess li tiġi imposta għandha tħares il-ħtieġa li tinżamm il-kopetizzjoni effettiva fis-servizzi lill-konsumaturi u lin-negozji.

ê 2002/19/KE premessa 19

(174)L-obbligu tal-aċċess għall-infrastruttura tan-netwerks jista’ jkun ġustifikat bħala mezz biex tiżdied il-kompetizzjoni, iżda l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jibbilanċjaw id-drittijiet tas-sid tal-infrastruttura biex jisfrutta l-infrastruttura tiegħu għall-benefiċċju tiegħu stess, u d-drittijiet ta' fornituri oħra ta' servizzi li jkollhom aċċess għall-faċilitajiet li huma essenzjali għall-forniment ta' servizzi kompetituri.

ò ġdid

(175)F’żoni ġeografiċi fejn żewġ netwerks ta’ aċċess jistgħu jkunu mistennija fuq bażi li tħares ’il quddiem, l-utenti finali huma aktar probabbli li jibbenefikaw minn titjib f’networks ta’ kwalità, permezz ta’ kompetizzjoni bbażata fuq l-infrastruttura, f’oqsma fejn hemm biss netwerk wieħed jippersisti. L-adegwatezza ta’ kompetizzjoni fuq parametri oħra, bħal pereżempju prezz u għażla, x’aktarx li tiddependi fuq iċ-ċirkostanzi kompetittivi nazzjonali u lokali. Fil-każ li mill-inqas wieħed minn dawn l-operaturi tan-netwerk joffri aċċess bl-ingrossa lil kwalunkwe impriża b’termini kummerċjali raġonevoli li jippermettu kompetizzjoni sostenibbli fis-suq bl-imnut, ikun probabbli li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jkollhom jimponu jew iżommu obbligi għall-aċċess bl-ingrossa abbażi tal-SMP, lil hinn mill-aċċess għall-infrastruttura ċivili, u għalhekk wieħed ikun jista’ joqgħod fuq l-applikazzjoni tar-regoli ġenerali ta’ kompetizzjoni. Dan japplika iktar u iktar jekk iż-żewġ operaturi tan-netwerk joffru aċċess bl-ingrossa kummerċjali raġonevoli. Fiż-żewġ każijiet bħal dawn, jista’ jkun aktar xieraq għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali li jistrieħu fuq monitoraġġ speċifiku fuq bażi ex post. Fil-każ fuq bażi li tħares ’il quddiem, tliet operaturi tal-aċċess għan-netwerk ikunu preżenti jew ikunu mistennija li jkunu preżenti b’mod sostenibbli jikkompetu fl-istess swieq bl-imnut u bl-ingrossa (eż. kif jista’ jkun il-każ għall-mowbajls, u kif jista’ jseħħ f’ċerti żoni ġeografiċi għal netwerks ta’ linji fissi, speċjalment fejn hemm aċċess effettiv għal infrastruttura ċivili u/jew koinvestiment, b’tali mod li tlieta jew aktar operaturi jkollhom kontroll effettiv fuq l-assi tan-netwerk tal-aċċess neċessarji biex jissodisfaw id-domanda tal-konsumatur), l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali x'aktarx li jkollhom inqas probabbiltà li jidentifikaw operatur li għandu SMP, sakemm ma jsibux dominanza kollettiva, jew fil-każ li kull impriża inkwistjoni jkollha saħħa sinifikanti fi swieq bl-ingrossa distinti, bħal fil-każ ta’ swieq ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi. L-applikazzjoni tar-regoli ġenerali ta’ kompetizzjoni f’dawn is-swieq kkaratterizzata minn kompetizzjoni bbażata fuq infrastruttura sostenibbli u effettiva għandha tkun biżżejjed.

ê 2002/19/KE premessa 19 (adattat)

ð ġdid

(176)L-obbligu tal-aċċess għall-infrastruttura tan-networks jista’ jkun ġustifikat bħala mezz biex tiżdied il-kompetizzjoni, iżda l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jibbilanċjaw id-drittijiet tas-sid tal-infrastruttura biex jisfrutta l-infrastruttura tiegħu għall-benefiċċju tiegħu stess, u d-drittijiet ta' fornituri oħra ta' servizzi li jkollhom aċċess għall-faċilitajiet li huma essenzjali għall-forniment ta' servizzi kompetituri. Fejn obbligi huma imposti fuq operaturi li jeħtiġuhom li jissodisfaw talbiet raġonevoli għall-aċċess għall-elementi ta' networks u faċilitajiet assoċjati u l-użu tagħhom, dawk it-talbiet għandhom jiġu rifjutati biss fuq il-bażi ta' kriterji oġġettivi bħalma huma l-kapaċità teknika jew il-ħtieġa li tinżamm l-integrità tan-network. Fejn l-aċċess jiġi rifjutat, il-parti milquta tista tissottometti l-każ għall-proċedura għar-risoluzzjoni tad-disputi msemmija f'Artikoli 20 27 u 21 28 tad-Direttiva 2002/21/KE (Direttiva Kwadru). Operatur li għandu imposti fuqu l-obbligi ta' aċċess ma jistax ikun meħtieġ li jforni tipi ta' aċċess li ma jkunux Ö mhux Õ fis-setgħa tiegħu li jforni. L-impożizzjoni mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ta' obbligu ta' aċċess li jżid il-kompetizzjoni fuq medda qasira ta' żmien m'għandux inaqqas l-inċentivi għall-kompetituri li jinvestu f'faċilitajiet alternattivi li jiżguraw aktar kompetizzjoni ð sostenibbli ï Ö u/jew prestazzjoni ogħla u benefiċċji tal-utent finali Õ fuq medda taż-żmien fit-tul. Il-Kummissjoni ppubblikat Avviż dwar l-applikazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni għall-ftehim ta' aċċess fis-settur tat-telekomunikazzjonijiet 68  li jindirizza dawn il-kwistjonijiet. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali nazzjonali jistgħu jimponu kondizzjonijiet tekniċi u ta' operazzjoni fuq il-fornitur u/jew benefiċjarji ta' aċċess obbligatorju skont il-liġi tal-Komunità Ö Unjoni Õ. B'mod partikolari l-impożizzjoni ta' standards tekniċi għandha tikkonforma mad-Direttiva 1535/2015/EU 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ġunju 1998 li tistipula proċedura għall-forniment ta' informazzjoni fil-qasam tal-istandards u r-regolamenti tekniċi u ta' regoli ta' Servizzi ta' Soċjetà tal-Informazzjoni 69 .

ê 2002/19/KE premessa 20 (adattat)

ð ġdid

(177)Il-kontroll tal-prezzijiet jista’ jkun meħtieġ meta l-analiżi tas-suq f'suq partikolari juri kompetizzjoni ineffiċjenti. L-intervent regolatorju jista jkun relattivament ħafif, bħal obbligu li l-prezzijiet għall-għażla tal-carrier ikunu raġonevoli kif stipulati fid-Direttiva 97/33/KE, jew ħafna aktar tqil bħal obbligu li l-prezzijiet ikunu orjentati mal-ispiża biex tiġi provduta ġustifikazzjoni sħiħa għal dawk il-prezzijiet fejn il-kompetizzjoni ma tkunx b'saħħitha biżżejjed biex tipprevjeni prezzijiet eċċessivi. B'mod partikolari, operaturi b'saħħa sinifikanti fis-suq għandhom jevitaw il-kompressjoni tal-prezzijiet b'mod li d-differenza bejn il-prezz tagħhom bl-imnut u l-prezzijiet għall-interkonnessjoni Ö u/jew għall-aċċess Õ mitluba mill-kompetituri li jfornu servizzi bl-imnut simili ma tkunx adegwata biex tiżgura kompetizzjoni sostenibbli. Fejn awtorità regolatorja nazzjonali tikkalkola l-ispejjeż magħmula fl-istabbiliment ta' servizz obbligatorju taħt din id-Direttiva, huwa xieraq li jiġi permess qliegħ raġonevoli fuq il-kapital investit inklużi l-ispejjeż adatt tal-ħaddiema u l-bini, mal-valur tal-kapital aġġustat fejn meħtieġ biex jirrifletti l-valur kurrenti tal-assi u l-effiċjenza tal-operazzjonijiet. Il-metodu tal-irkupru tal-ispejjeż għandu jkun xieraq għaċ-ċirkostanzi filwaqt li titqies il-ħtieġa li tiġi promossa l-effiċjenza, u il-kompetizzjoni sostenibbli ð u l-introduzzjoni ta’ netwerks b’kapaċità kbira ħafna ï u Ö b’hekk Õ jiġu massimizzati l-benefiċċji tal-konsumaturi ð tal-utenti finali ï, ð u għandu jqis il-ħtieġa ta’ prezzijiet bl-ingrossa prevedibbli u stabbli għall-benefiċċju ta’ kull operatur li jixtieq jintroduċi netwerks ġodda u mtejba, b’konformità mal-gwida tal-Kummissjoni 70 . ï 

ò ġdid

(178)Minħabba l-inċertezza rigward ir-rata ta’ materjalizzazzjoni ta’ domanda għall-forniment ta’ servizzi tal-broadband tal-ġenerazzjoni li jmiss huwa importanti sabiex jiġu promossi l-investiment u l-innovazzjoni effiċjenti li dawn l-operaturi li jinvestu f’netwerks ġodda jew imtejba jitħallew ċertu livell ta’ flessibbiltà fl-ipprezzar. Biex tipprevjeni prezzijiet eċċessivi fi swieq fejn hemm operaturi magħżula bħala detenturi ta’ setgħa sinifikanti fis-suq, il-flessibbiltà fl-ipprezzar għandha tkun akkumpanjata b’salvagwardji addizzjonali biex titħares il-kompetizzjoni u l-interessi tal-utent finali, bħal obbligi mhux diskriminatorji stretti, miżuri li jiżguraw ir-replikabbiltà teknika u ekonomika ta’ prodotti downstream, u restrizzjoni dimostrabbli fil-prezz għall-konsumatur li jirriżultaw minn kompetizzjoni tal-infrastruttura jew prezz ankra li jkun ġej minn prodotti tal-aċċess regolati, jew it-tnejn li huma. Dawk is-salvagwardji kompettivi ma jippreġudikawx l-identifikazzjoni mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ta’ ċirkustanzi oħra li fihom ikun xieraq li ma jimponux prezzijiet tal-aċċess regolati għall-input bl-ingrossa partikolari, bħal meta elastiċità kbira tal-prezzijiet tad-domanda tal-utent finali tagħmilha profittabbli għall-operaturi b’setgħa sinifikanti fis-suq li jimponu prezzijiet ferm aktar ’il fuq mil-livell kompetittiv.

ê 2002/19/KE premessa 21

(179)Fejn awtorità regolatorja nazzjonali nazzjonali timponi obbligi li tiġi mplimentata sistema ta' cost-accounting sabiex jiġu appoġġati l-kontrolli tal-prezzijiet, tista’ hi stess twettaq verifika ta' kull sena biex tiżgura l-klonformità ma dik is-sistema ta' cost-accounting, basta li jkollha l-persunal kwalifikat meħtieġ, jew tista’ teħtieġ li l-verifika titwettaq minn korp ieħor kwalifikat, indipendenti mill-operatur konċernat.

ò ġdid

(180)Fl-Unjoni, is-sistema ta’ ħlas għat-terminazzjoni tas-sejħa bil-vuċi bl-ingrossa hija bbażata fuq il-prinċipju Tħallas in-Netwerk tal-Parti li Tagħmel it-Telefonata (Calling Party Network Pays). Analiżi tat-tibdil fid-domanda u fil-provvista turi li attwalment jew fil-futur prevedibbli, ma ġew irreġistrati l-ebda sostituti fil-livell bl-ingrossa li jistgħu jfixklu l-iffissar tat-tariffi għat-terminazzjoni f’netwerk partikolari. Jekk wieħed iqis in-natura tal-aċċess b'żewġ possibbiltajiet tas-swieq ta' terminazzjoni, problemi potenzjali oħra ta’ kompetizzjoni jinkludu l-kontrosussidjar bejn l-operaturi. Dawn il-problemi potenzjali ta’ kompetizzjoni huma komuni kemm għas-swieq ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi fissi kif ukoll mobbli. Għalhekk, fid-dawl tal-kapaċità u l-inċentivi tal-operaturi li jipprovdu s-servizz ta’ terminazzjoni li jgħollu l-prezzijiet sostanzjalment ogħla mill-ispejjeż, l-orjentazzjoni tal-ispejjeż titqies bħala l-intervent l-aktar adattat biex jiġi indirizzat dan it-tħassib f’tul ta’ żmien medju.

(181)Sabiex jitnaqqas il-piż regolatorju biex jiġu indirizzati l-problemi tal-kompetizzjoni relatati ma’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi bl-ingrossa b’mod koerenti madwar l-Unjoni, din id-Direttiva għandha tistabbilixxi approċċ komuni bħala bażi biex jistabbilixxi l-obbligazzjonijiet tal-kontroll tal-prezz, li għandu jitkompla permezz ta’ metodoloġija komuni vinkolanti li għandha tiġi determinata mill-Kummissjoni u minn gwida teknika li għandhom jiġu żviluppati mill-BEREC.

(182)Għas-simplifikazzjoni tal-isettjar tagħhom u sabiex tiġi ffaċilitata l-impożizzjoni tagħhom fejn xieraq, ir-rati ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi bl-ingrossa fis-swieq tat-telefonija fissa jew mobbli fl-Unjoni għandhom jiġu stabbiliti permezz ta’ att ta' delega. Din id-Direttiva għandha tistabbilixxi il-kriterji u l-parametri dettaljati li fuq il-bażi tagħhom huma stabbiliti l-valuri tar-rati ta’ terminazzjoni għat-telefonati bil-vuċi. Fl-applikazzjoni ta’ dak is-sett ta’ kriterji u parametri, il-Kummissjoni għandha tqis, b’mod partikolari, li huma biss dawk l-ispejjeż li jiżdiedu mal-forniment tas-servizzi ta’ terminazzjoni bl-ingrossa tat-telefonati li għandhom ikunu koperti; li t-tariffi tal-ispettru jkunu ddeterminati mill-abbonat u mhux mit-traffiku u għalhekk għandhom jiġu esklużi u li spettru addizzjonali huwa fil-biċċa l-kbira allokat għad-dejta u għalhekk mhuwiex rilevanti għal għall-inkrement tat-terminazzjoni tat-telefonati; li jkun rikonoxxut li filwaqt li f’netwerks mobbli skala ta’ livell minimu ta’ effiċjenza huwa stmat fil-livell ta’ mill-inqas 20% tas-sehem mis-suq, f’netwerks fissi l-operaturi iżgħar jistgħu jiksbu l-istess effiċjenzi u jipproduċi fl-istess rata ta' spejjeż għal kull unità daqs l-operatur effiċjenti, indipendentement mid-daqs tagħhom. Meta tiġi stabbilita b’mod preċiż ir-rata massima, il-Kummissjoni għandha tinkludi ponderazzjoni xierqa li tqis l-għadd totali ta’ utenti finali f’kull Stat Membru, fejn dan ikun meħtieġ minħabba d-diverġenzi tal-ispejjeż li jkun għad fadal. Meta l-Kummissjoni tistabbilixxi din ir-rata, l-esperjenza tal-BEREC u tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali fil-bini ta' mudelli tal-kost adattati se tkun ta’ valur kbir u għandha tiġi kkunsidrata.

(183)Din id-Direttiva tiffissa r-rati massimi ta’ terminazzjoni ta’ telefonati bil-vuċi bl-ingrossa għal netwerks fissi u mobbli, li taħthom l-ewwel att ta' delega ser jistabbilixxi r-rata eżatta li għandha tiġi applikata mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Ir-rata inizjali ser tiġi aġġornata ulterjorment. Fuq il-bażi tal-mudelli LRIC puri minn isfel għal fuq applikati mir-regolaturi nazzjonali sal-lum u li japplikaw il-kriterji ta’ hawn fuq dwar ir-rati ta’ terminazzjoni bil-vuċi bħalissa jvarjaw minn 0.4045 euroċenteżmi għal kull minuta sa 1.226 euroċenteżmi għal kull minuta f’netwerks mobbli u bejn 0.0430 euroċenteżmi għal kull minuta u 0.1400 euroċenteżmi għal kull minuta f’netwerks fissi fl-aktar livell lokali ta’ interkonnessjoni (ikkalkulat bħala medja ppeżata bejn rati “peak” u rati “off-peak”). Il-varjazzjoni fir-rati teżisti minħabba l-kundizzjonijiet lokali differenti u l-istrutturi tal-prezzijiet relattivi eżistenti bħalissa kif ukoll minħabba ż-żmien differenti tal-kalkolazzjonijiet tal-mudell madwar l-Istati Membri. Barra minn hekk, f’netwerks fissi, il-livell ta’ rati ta’ terminazzjoni kosteffiċjenti jiddependi wkoll fuq is-saff tan-netwerk fejn jiġi provdut is-servizz ta' terminazzjoni. 

(184)Minħabba l-inċertezza attwali dwar ir-rata ta’ materjalizzazzjoni ta’ domanda għal servizzi tal-broadband b’kapaċità għolja ħafna kif ukoll ekonomiji ta’ skala u ta’ densità ġenerali, ftehimiet ta’ koinvestiment joffru benefiċċji sinifikanti f’termini ta’ qsim ta’ spejjeż u riskji, li jippermettu l-operaturi ta’ skala iżgħar li jinvestu fuq termini ekonomikament razzjonali u b’hekk jippromwovu kompetizzjoni sostenibbli u fit-tul, inkluż f’oqsma fejn il-kompetizzjoni bbażata fuq l-infrastruttura jistgħu ma jkunux effiċjenti. Meta operatur b’saħħa sinifikanti fis-suq jagħmel sejħa miftuħa għal koinvestiment fuq termini ġusti, raġonevoli u mhux diskriminatorji f’elementi ġodda tan-network li jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għall-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna, l-awtorità regolatorja nazzjonali għandha ġeneralment iżżomm lura milli timponi obbligi skont din id-Direttiva fuq elementi ġodda tan-netwerk, soġġett għal analiżi ulterjuri f’analiżi tas-suq sussegwenti. Sakemm jittieħed kont debitu prospettiv tal-effetti prokompetittivi ta’ kofinanzjament fil-livell tal-ingrossa u tal-imnut, awtorità regolatorja nazzjonali tista’ xorta waħda tikkunsidra adegwat, fid-dawl tal-istruttura u d-dinamika tas-suq eżistenti żviluppati taħt kundizzjonijiet tal-aċċess bl-ingrossa regolati, u fin-nuqqas ta’ offerta kummerċjali f’dan is-sens, biex jissalvagwardjaw id-drittijiet ta’ dawk li jfittxu aċċess u li ma jipparteċipawx f'koinvestiment partikolari permezz taż-żamma ta’ prodotti ta’ aċċess eżistenti jew — fejn l-elementi tan-netwerk eżistenti jitneħħew fi żmien debitu — permezz tal-impożizzjoni ta’ aċċess ta’ prodotti b’funzjonalità simili għal dawk li kienu diġà disponibbli fuq infrastruttura antika.

ê 2009/140/KE premessa 61

(185)L-iskop tas-separazzjoni funzjonali, li biha l-operatur li jkun integrat vertikalment jintalab jistabbilixxi entitajiet ta’ negozju li joperaw b’mod separat, huwa li tkun żgurata l-provvista ta’ prodotti għall-aċċess kompletament ekwivalenti lill-operaturi kollha li jieħdu servizz mingħandu, inklużi d-diviżjonijiet tal-operatur stess integrati vertikalment li jieħdu servizz mingħandu stess. Is-separazzjoni funzjonali għandha l-kapaċità li ttejjeb il-kompetizzjoni f’diversi swieq rilevanti billi tnaqqas b’mod sinifikanti l-inċentiv għad-diskriminazzjoni u billi tiffaċilita l-verifika u l-infurzar tal-konformità mal-obbligi kontra d-diskriminazzjoni. F’każijiet eċċezzjonali, is-separazzjoni funzjonali tista’ tkun ġustifikata bħala rimedju fejn f’bosta mis-swieq konċernati jkun hemm falliment persistenti biex titnaqqas kemm jista’ jkun id-diskriminazzjoni, jew fejn ftit li xejn jkun hemm prospetti ta’ kompetizzjoni fl-infrastruttura f’perjodu ta’ żmien raġonevoli wara li wieħed ikun dar għal wieħed jew iktar rimedji li qabel kienu kkunsidrati xierqa. Madankollu, huwa importanti ħafna li wieħed jiżgura li l-impożizzjoni tagħha tippreżerva l-inċentivi tal-impriża kkonċernata biex tinvesti fin-network tagħha, u li ma twassal għall-ebda effett negattiv potenzjali fuq il-benessri tal-konsumatur. L-impożizzjoni tagħha tirrikjedi analiżi koordinata tas-swieq rilevanti differenti li jkunu relatati man-network għall-aċċess, skont il-proċedura tal-analiżi tas-suq stabbilita fl-Artikolu 6716 tad-Direttiva 2002/21/KE (id-Direttiva Qafas). Meta jagħmlu l-analiżi tas-suq u jfasslu d-dettalji ta’ dan ir-rimedju, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jagħtu attenzjoni partikolari lill-prodotti li jridu jkunu ġestiti mill-entitajiet tan-negozju li joperaw b’mod separat, waqt li jingħata każ tal-punt sa fejn tasal il-firxa tan-network u l-grad ta’ progress teknoloġiku, li jistgħu jaffettwaw is-sostitwibilità tas-servizzi fissi u tar-radju. Sabiex ikunu evitati d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni fis-suq intern, il-proposti għas-separazzjoni funzjonali għandhom ikunu approvati minn qabel mill-Kummissjoni.

ê 2009/140/KE premessa 62

(186)L-implimentazzjoni tas-separazzjoni funzjonali m’għandhiex timpedixxi l-mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni xierqa bejn l-entitajiet diversi ta’ negozju li joperaw b’mod separat sabiex ikun żgurat li jkunu protetti d-drittijiet ekonomiċi u ta’ sorveljanza tal-ġestjoni tal-kumpanija li jkollha l-kontroll tagħhom (parent company).

ê 2009/140/KE premessa 64 (adattat)

ð ġdid

(187)Meta l-impriża li tkun integrata vertikalment tagħżel li tittrasferixxi parti sostanzjali tal-proprjetà tagħha, jew parti minnha, fin-network għall-aċċess lokali favur entità ġuridika separata li tkun proprjetà ta’ ħaddieħor jew billi tistabbilixxi entità ta’ negozju separata biex tinnegozja l-prodotti għall-aċċess, l-awtorità regolatorja nazzjonali għandha tevalwa l-effett tat-tranżazzjoni maħsuba , ð inkluż kull impenn tal-aċċess offrut minn din impriża ï , fuq l-obbligi regolatorji kollha eżistenti li jkun imposti fuq l-operatur li jkun integrat vertikalment sabiex ikun żgurat li kull arranġament ġdid ikun konformi maÖ’ din iÕd-Direttiva 2002/19/KE (Direttiva dwar l-Aċċess) u d-Direttiva 2002/22/KE (Direttiva dwar is-Servizz Universali). L-NRA konċernata għandha tieħu r-responsabbiltà li tagħmel analiżi ġdida tas-swieq li fihom tkun topera l-entità segregata, u timponi, iżżomm, temenda jew tirtira l-obbligi skont kif inhu xieraq. Għal dan il-għan, l-awtorità regolatorja nazzjonali għandu jkollha s-setgħa li titlob informazzjoni mill-impriża.

ò ġdid

(188)Impenji vinkolanti jistgħu jżidu l-prevedibbiltà u t-trasparenza għall-proċess ta' separazzjoni volontarja permezz ta' impenn vertikalment integrat li jkun ġie ddesinjat bħala li għandu saħħa ta' suq sinifikanti f'wieħed jew iktar swieq rilevanti, billi jistabbilixxi l-proċess ta' implimentazzjoni tas-separazzjoni ppjanata, per eżempju billi jiġi pprovdut pjan direzzjonali għall-implimentazzjoni b'miri ċari u konsegwenzi prevedibbli fil-każ li ma' jintlaħqux ċerti miri. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jikkunsidraw l-impenji li jkunu saru minn perspettiva ta' sostennibbiltà li tħares 'l quddiem, b'mod partikolari meta jagħżlu l-perjodu li għalih ikunu qed jimpenjaw rwieħhom, u għandhom iħarsu l-valur stabbilit mill-partijiet interessati fil-konsultazzjoni pubblika dwar kundizzjonijiet tas-suq stabbli u prevedibbli.

(189)L-impenji jistgħu jinkludu l-ħatra ta’ fiduċjarju tal-monitoraġġ, li l-identità u l-mandat tiegħu għandhom jiġu approvati mill-awtorità regolatorja nazzjonali u l-obbligu fuq l-operatur li joffri dawn tal-aħħar biex jipprovdi rapporti perjodiċi ta' implimentazzjoni.

(190)Il-proprjetarji tan-netwerk li ma jkollhomx attivitajiet tas-suq bl-imnut u li l-mudell ta’ negozju tagħhom huwa għalhekk limitat għall-forniment ta’ servizzi bl-ingrossa għal oħrajn, jistgħu jkunu ta’ benefiċċju għall-ħolqien ta’ pożizzjoni b’saħħitha fis-suq bl-ingrossa, b’effetti pożittivi fuq il-kompetizzjoni downstream bl-imnut. Barra minn hekk, il-mudell ta’ negozju tagħhom jista' jkun attraenti għal investituri potenzjali b’assi inqas volatili tal-infrastruttura u b’perspettiva fit-tul dwar l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna. Madankollu, il-preżenza ta’ operatur bl-ingrossa biss ma twassalx neċessarjament għal swieq tal-bejgħ bl-imnut effettivament kompetittivi, u l-operaturi bl-ingrossa biss jistgħu jiġu meqjusa li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq, partikolarment fis-swieq ġeografiċi u fis-swieq tal-prodotti. Ir-riskji ta’ kompetizzjoni li jirriżultaw mill-imġiba tal-operaturi li jsegwu mudelli ta’ negozju bl-ingrossa biss jistgħu jkunu aktar baxxi minn dawk għal operaturi integrati vertikalment il-mudell bl-ingrossa biss ikun ġenwin u ma jeżistu ebda inċentivi biex issir diskriminazzjoni bejn il-fornituri downstream. Ir-reazzjoni regolatorja għandha għalhekk tkun proporzjonalment inqas intrużiva. Min-naħa l-oħra, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jintervjenu jekk jinqalgħu problemi ta' kompetizzjoni li jkunu ta' detriment għall-utenti finali.

(191)Biex tiġi ffaċilitata l-migrazzjoni minn netwerks storiċi tar-ram għal netwerks tal-ġenerazzjoni li jmiss, li tkun fl-interess tal-utenti finali, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jiissorveljaw l-inizjattivi tal-operaturi tan-netwerk stess f'dan ir-rigward u jistabbilixxu, fil-każ li jinħtieġ, proċess xieraq ta’ migrazzjoni, pereżempju permezz ta' avviż minn qabel , it-trasparenza u prodotti aċċettabbli ta’ aċċess komparabbli, ladarba jkunu qed jintwerew b’mod ċar l-għan u r-rieda minn naħa tal-proprjetarju tan-netwerk li jitfi n-netwerk tar-ram. Sabiex jiġi evitat dewmien mhux ġustifikat għall-migrazzjoni, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandu jkollhom is-setgħa li jirtiraw obbligi ta' aċċess għan-netwerk tar-ram ladarba li jkun ġiet stabbilit proċess ta’ migrazzjoni adegwat.

ê 2002/22/KE premessa 1 (adattat)

(192) Il-liberalizzazzjoni tas-settur tat-telekomunikazzjonijiet u l-kompetizzjoni dejjem tikber u l-għażla għal servizz ta' komunikazzjonijiet jimxu id f'id ma’ azzjoni parallela biex jinħoloq qafas regolatorju armonizzat li jassigura t-twassil ta' servizz universali. Il-kunċett ta' servizz universali għandu jevolvi biex jirrifletti l-avvanzi fit-teknoloġija, fl-iżviluppi tas-suq u fil-bidliet fit-talba tal-utent. Il-qafas regolatorju stabbilit għal-liberalizzazzjoni sħiħa tas-suq tat-telekomunikazzjonijiet fl-1998 fil-Komunità jiddefinixxi l-kamp ta' applikazzjoni minimu ta' servizz universali u jistabbilixxi r-regoli għall-ispiża u l-iffinanzjar tiegħu.

ê 2002/22/KE premessa 2 (adattat)

(193)Taħt l-Artikolu 153 Ö 169 Õ tat-Trattat, il-Komunità Ö l-Unjoni Õ għandha tikkontribwixxi għall-protezzjoni tal-konsumaturi.

Il-Komunità u l-Istati Membri tagħha assumew obbligi dwar qafas regolatorju ta' networks u servizzi ta' telekomunikazzjonijiet fil-kuntest tal-ftehim tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) dwar telekomunikazzjonijiet bażiċi. Kull membru tat-WTO għandu d-dritt li jiddefinixxi x-xorta ta' obbligi ta' servizz universali li jixtieq iżomm. Dawk l-obbligi m'għandhomx jitqiesu anti-kompetittivi fihom infushom, sakemm jiġu amministrati b'mod trasparenti, mhux diskriminatorju u kompetittivament newtrali u ma jkunux ta' piż aktar minn dak li hu meħtieġ għax-xorta ta' servizz universali definit mill-membru.

ê 2002/22/KE premessa 51 (adattat)

Billi l-miri tal-azzjoni proposta, jiġifieri l-istabbiliment ta' livell komuni ta' servizz universali għat-telekomunikazzjonijiet għall-utenti Ewropej kollha u l-armonizzazzjoni tal-kondizzjonijiet għall-aċċess għal u l-użu ta' networks pubbliċi tat-telefon f'lok fiss u servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament relatati kif ukoll il-ksib ta' qafas armonizzat għar-regolazzjoni ta' servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri u jistgħu għalhekk minħabba l-iskala jew l-effetti tal-azzjoni jinkisbu aħjar fil-livell tal-Komunità, il-Komunità tista' tadotta miżuri skond il-prinċipji tas-sussidjarjetà kif stipulati fl-Artikolu 5 tat-Trattat. Skond il-prinċipju tal-proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx 'l hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk il-miri.

ê 2002/22/KE premessa 5

F'suq kompetittiv, ċerti obbligi għandhom japplikaw għall-impriżi kollha li jfornu servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament f'lok fiss u oħrajn għandhom japplikaw biss għal impriżi li jgawdu saħħa sinifikanti fis-suq jew li ġew maħtura bħala operaturi ta' servizz universali.

ò ġdid

(194)Is-servizz universali huwa miżura li tiżgura li jkun hemm disponibbli sett minimu ta’ servizzi lill-utenti finali kollha bi prezz li jista’ jintlaħaq, fejn riskju ta’ esklużjoni soċjali minħabba n-nuqqas ta’ tali aċċess ma jzommx liċ-ċittadini milli jkollhom parteċipazzjoni sħiħa soċjali u ekonomika fis-soċjetà.

(195)L-aċċess għall-internet boadband bażiku huwa kważi universalment disponibbli fl-Unjoni kollha u użat b’mod wiesa’ ħafna għal firxa wiesgħa ta’ attivitajiet. Madankollu, ir-rata tal-adozzjoni ġenerali hija inqas mid-disponibbiltà billi għad hemm dawk li mhumiex konnessi minħabba raġunijiet relatati mal-għarfien, il-kost, il-ħiliet u l-għażla. L-aċċess għall-internet funzjonali bi prezz affordabbli sar ta’ importanza kruċjali għas-soċjetà u għall-ekonomija b’mod ġenerali. Huwa jipprovdi l-bażi għal parteċipazzjoni f’ekonomija u soċjetà diġitali permezz ta’ servizzi online essenzjali. 

ê 2002/22/KE premessa 8 (adattat)

ð ġdid

(196)Ħtieġa speċjali ta' servizz universali hija Ö li jiġi żgurat li l-utenti finali kollha jkollhom aċċess bi prezz affordabbli għall-aċċess tal-internet funzjonali u servizzi ta’ komunikazzjinijiet bil-vuċi, għall-inqas Õ l-forniment lill-utenti fuq talba b'konnessjoni ma' network pubbliku tat-telefon f'lok fiss, bi prezz li jista' jintlaħaq. ð L-Istati Membri għandhom ikollhom ukoll il-possibiltà li jiżguraw l-affordabbiltà tas-servizzi mhux pprovduti f'post fiss iżda liċ-ċittadini li ma joqogħdux f'post wieħed, meta dawn iqisu dan bħala neċessarju biex jiżguraw il-parteċipazzjoni soċjali u ekonomika sħiħa tagħhom fis-soċjetà. Il-ħtieġa hija limitata għall-konnessjoni waħda ma' network b'firxa dejqa, li l-forniment tagħha jista' jiġi ristrett mill-Istati Membri għar-residenza/lok primarju tal-utent finali, u ma jestendix għal Network Integrat ta' Servizzi Diġitali (ISDN) li jipprovdi żewġ konnessjonijiet jew aktar li kapaċi jintużaw simultanjament. Ma għandu jkun hemm ebda limitazzjonijiet Ö limitazzjoni Õ fuq il-mezzi tekniċi li bihom il-konnessjoni hija fornuta, hekk li jippermettu għal teknoloġiji bil-fili jew bla fili, lanqas xi limitazzjonijiet Ö limitazzjoni Õ fuq liema Ö il-kategorija Õ tal-operaturi Ö li jipprovdu Õ l-obbligi kollha ta' servizz universali jew parti minnhom. Konnessjoni ma' network pubbliku tat-telefon f'lok fiss għandha tkun kapaċi li ssostni komunikazzjonijiet tal-vuċi u data b'rati suffiċjenti għall-aċċess għall-servizzi online bħal dawk fornuti permezz tal-Internet pubbliku. Il-veloċità għall-aċċess tal-Internet esperjenzjata minn utent partikolari tista' tiddependi fuq numru ta' fatturi inkluż il-fornitur/i tal-konettività mal-Internet kif ukoll l-applikazzjoni partikolari li għaliha l-konnessjoni qed tintuża. Ir-rata tat-data li tista' tiġi sostnuta b'konnessjoni waħda b'firxa dejqa għal -network pubbliku tat-telefon tiddependi fuq il-kapaċitajiet tat-tagħmir terminali tal-abbonat kif ukoll fuq il-konnessjoni. Għal din ir-raġuni m'huwiex xieraq li jkun magħmulha obbligatorja f'livell tal-Komunità rata data speċifika ta' data jew bit. Il-modems disponibbli bħalissa għall-firxa tal-vuċi joffru rata ta' data ta' 56 kbit/s u jużaw adattazzjoni awtomatika ta' rata ta' data biex tipprovdi għall-kwalità varjabbli tal-linja, bir-riżultat li r-rata miksuba tad-data tista' tkun aktar baxxa minn 56 kbit/s. Flessibilità hija meħtieġa minn-naħa 'l waħda biex tippermetti lill-Istati Membri biex jieħdu miżuri fejn meħtieġ biex jassiguraw li l-konnessjonijiet ikunu kapaċi li jsostnu dik ir-rata tad —data, u minn-naħa 'l oħra biex jippermettu lill-Istati Membri fejn relevanti biex jippermettu rati ta' data taħt dan il-limitu ta' fuq ta' 56 kbits/s sabiex, per eżempju, jesplojtjaw il-kapaċitajiet tat-teknoloġiji mingħajr wajer (inklużi networks ċellulari mingħajr wajer) biex iwasslu servizz universali lill-proporzjon ogħla tal-popolazzjoni. Dan jista' jkun ta' importanza partikolari f'xi pajjiżi ta' adeżjoni fejn il-penetrazzjoni fil-familji ta' konnessjonijiet tradizzjonali tat-telefon tibqa' relattivament baxxa. F'każi speċifiċi fejn il-konnessjoni ta' network pubbliku tat-telefon f'lok fiss hija kjarament insuffiċjenti biex issostni aċċess sodisfaċjenti għall-Internet, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jeħtieġu li l-konnessjoni tiġi mqiegħda fil-livell li jgawdu l-maġġoranza tal-abbonati sabiex issostni rati ta' data suffiċjenti għall-aċċess tal-Internet. Fejn dawn il-miżuri speċifiċi jipproduċu piż ta' spiża netta għal dawk il-konsumaturi konċernati, l-effett nett jista' jiġi nkluż fil-kalkolu ta' spiża netta ta' obbligi ta' servizz universali.

ê 2009/136/KE premessa 5

ð ġdid

(197)Konnessjonijiet tad-data ma’ network pubbliku tal-komunikazzjonijiet f’lok fiss għandhom ikunu jistgħu jifilħu komunikazzjonijiet tad-data b’rati suffiċjenti għall-aċċess għas-servizzi fuq l-Internet bħal dawk fornuti permezz tal-Internet pubbliku. Il-veloċità tal-aċċess tal-Internet esperjenzjata minn utent partikolari tista’ tiddependi fuq numru ta’ fatturi inklużi l-fornitur(i) tal-konnettività tal-Internet kif ukoll l-applikazzjoni partikolari li għaliha qed tintuża konnessjoni. Ir-rata tad-data li tista’ tiflaħ konnessjoni man-network pubbliku tal-komunikazzjonijiet tiddependi fuq il-kapaċitajiet tat-tagħmir terminali tal-abbonat kif ukoll fuq il-konnessjoni. Għal din ir-raġuni, mhuwiex xieraq li tkun magħmula obbligatorja rata speċifika ta’ data jew bit fil-livell tal-Komunità. ð Is-servizz ta' aċċess funzjonali għall-internet bi prezz affordabbli għandu jkunu biżżejjed sabiex jappoġġja l-aċċess u l-użu ta’ sett minimu ta’ servizzi bażiċi li jirriflettu s-servizzi użati mill-maġġoranza tal-utenti finali. Il-lista minima ta' servizzi għandha tiġi ddefinita ulterjorment mill-Istati Membri, sabiex jippermettu livell adegwat ta' inklużjoni soċjali u parteċipazzjoni fis-soċjetà u ekonomija diġitali fit-territorju tagħhom. Il-flessibilità hija meħtieġa biex tagħmilha possibbli għall-Istati Membri li fejn meħtieġ jieħdu miżuri biex jiżguraw li konnessjoni tad-data tkun kapaċi tiflaħ rati ta’ data sodisfaċenti li jkunu suffiċjenti biex jippermettu aċċess tal-Internet funzjonali, kif definit mill-Istati Membri, filwaqt li jitqiesu kif inhu xieraq iċ-ċirkostanzi speċifiċi fis-swieq nazzjonali, pereżempju l-bandwidth prevalenti użat mill-maġġoranza tal-abbonati f’dak l-Istat Membru, u l-fattibilità teknoloġika, sakemm dawn il-miżuri jkollhom l-għan li jimminimizzaw id-distorsjoni tas-suq. Fejn miżuri bħal dawn jirriżultaw f’piż mhux ġust fuq impriża magħżula, filwaqt li jitqiesu l-ispejjeż u d-dħul kif ukoll il-benefiċċji intanġibbli li jirriżultaw mill-forniment tas-servizzi kkonċernati, dan jista’ jiġi inkluż fi kwalunkwe kalkolu tal-kost nett tal-obbligi universali. Iffinanzjar alternattiv tan-network tal-infrastruttura sottostanti, li jinvolvi l-iffinanzjar Komunitarju jew miżuri nazzjonali konformement mal-liġi Komunitarja, jista’ wkoll jiġi implimentat.

ò ġdid

(198)L-utenti finali ma għandhomx ikunu obbligati li jkollhom aċċess għal servizzi li ma jridux u għalhekk għandu jkun possibbli għal utenti finali eliġibbli biex jillimitaw, fuq talba, is-servizz universali affordabbli għas-servizzi ta' komunikazzjonijiet bil-vuċi biss.

ê 2009/136/KE premessa 17

(199) L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji għandhom ikunu jistgħu jissorveljaw l-evoluzzjoni u l-livell tat-tariffi bl-imnut għal dawk is-servizzi li jaqgħu taħt l-ambitu tal-obbligi ta’ servizz universali anke meta Stat Membru ma jkunx għadu awtorizza impriża biex tipprovdi servizz universali. F’każ bħal dan, l-issorveljar għandu jitwettaq b’tali mod li ma jirrappreżentax piż amministrattiv eċċessiv kemm għall-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jew impriżi li jipprovdu dan is-servizz.

ê 2002/22/KE premessa 10 (adattat)

ð ġdid

(200)Prezz li jista' jintlaħaq ifisser prezz definit mill-Istati Membri f'livell nazzjonali fid-dawl tal-kondizzjonijiet nazzjonali speċifiċi, u jista' jinvolvi l-iffissar ta' tariffi komuni irrespettivament mil-lok jew għażliet ta' tariffa speċjali ð jew pakketti ï biex jittrattaw il-ħtiġijiet ta' utenti bi dħul baxx Ö jew utenti bi bżonnijiet soċjali speċjali, inklużi l-anzjani, il-persuni b’diżabilità u l-utenti finali li jgħixu f’żoni rurali jew ġeografikament iżolati. Dawn l-offerti għandhom jingħataw b’karatteristiċi bażiċi sabiex ikunu evitati d-distorsjonijiet tal-funzjonament tas-suq intern. Õ L-affordabbiltà lil utenti finali konsumaturi ð individwali għandha tissejjes fuq ï id-dritt ð tagħhom li jagħmlu kuntratti ma’ impriża, id-disponibbiltà ta’ numru, il-konnessjoni kontinwa tas-servizz u l-abbiltà tagħhom ï biex jissorveljaw u jikkontrollaw in-nefqa tagħhom.

ò ġdid

(201)M’għandux ikun possibbli aktar li l-utenti finali jiġu rrifjutati l-aċċess għal sett minimu ta’ servizzi ta’ konnettività. Dritt għal kuntratt ma’ impriża għandu jfisser li l-utenti finali li jistgħu jiffaċċjaw iċ-ċaħda, b’mod partikolari dawk bi dħul baxx jew bi bżonnijiet soċjali speċjali, ikollhom il-possibbiltà li jidħlu f’kuntratt għall-forniment ta’ servizz ta' aċċess funzjonali għall-internet bi prezz raġonevoli u ta' servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi mill-inqas f’post fiss ma’ kwalunkwe impriża li tipprovdi servizzi bħal dawn f’dak il-post. Sabiex jiġu minimizzati r-riskji finanzjarji bħal ħlas ta’ kontijiet, l-impriżi għandhom ikunu ħielsa li jagħtu l-kuntratt skont termini ta’ ħlas minn qabel, fuq il-bażi ta’ unitajiet individwali bi prezz imħallas minn qabel.

(202)Sabiex jiġi żgurat li ċ-ċittadini jkunu jistgħu jiġu kkuntattjati minn servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi, l-Istati Membri jridu jiżguraw id-disponibbiltà ta’ numru tat-telefon għal perjodu raġonevoli, anke f’perjodi ta’ nuqqas ta’ użu ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni bil-vuċi. L-intrapriżi għandhom ikunu jistgħu jimplimentaw mekkaniżmi biex jivverifikaw l-interess kontinwu tal-utent finali biex iżomm id-disponibbiltà tan-numru.

ê 2002/22/KE premessa 4 (adattat)

(203)L-assigurazzjoni ta' servizz universali (jiġifieri, l-forniment ta' sett minimu definit ta' servizzi lill-utenti finali bi prezz li jista' jintlaħaq) jista' jinvolvi l-forniment ta' xi servizzi lill-xi utenti finali bi prezzijiet li jitilqu minn dawk li jirriżultaw mill-kondizzjonijiet normali tas-suq. Iżda, iIl-fatt li jingħata kumpens lill-impriżi maħtura biex li jfornu servizzi bħal dawk f'dawk iċ-ċirkostanzi ma għandux jirriżulta f'distorsjoni ta' kompetizzjoni, sakemm Ö dawn Õ l-impriżi maħtura jiġu kompensati għall-ispiża netta speċifika nvoluta u sakemm il-piż tal-ispiża netta jiġi rkuprat b'mod newtrali kompetittiv.

ò ġdid

(204)Sabiex jivvalutaw il-ħtieġa għal miżuri ta' affordabbiltà, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jissorveljaw l-evoluzzjoni u d-dettalji ta' offerti ta’għażliet ta' tariffi jew pakketti ta’ tariffi għall-utenti finali bi dħul baxx u utenti finali bi bżonnijiet soċjali speċjali.

(205)Meta miżuri addizzjonali lil hinn mill-opzjonijiet jew pakketti ta’ tariffi pprovduti minn impriżi ma jkunux biżżejjed biex tiġi żgurata l-affordabbiltà għall-utenti finali bi dħul baxx jew bżonnijiet speċjali, l-appoġġ dirett bħal pereżempju vawċers għal dawn l-utenti finali jistgħu jkunu alternattiva xierqa filwaqt li jittieħed kont tal-ħtieġa li jiġu mminimizzati d-distorsjonijiet tas-suq.

ê 2009/136/KE premessa 9 (adattat)

ð ġdid

(206)L-Istati Membri għandhom idaħħlu miżuri biex jippromwovu l-ħolqien ta’ suq għal prodotti u servizzi disponibbli b’mod wiesa’ Ö affordabbli Õ li jinkorporaw faċilitajiet għal utenti finali li jkunu b’diżabbiltà Ö, inkluż tagħmir b’teknoloġiji assistivi Õ. Dan jista’ jintlaħaq inter alia billi ssir referenza għal standards Ewropej, Ö jew Õ bl-introduzzjoni ta’ rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà elettronika (eAccessibility) Ö skont id-Direttiva xxx/YYYY/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri fir-rigward ir-rekwiżiti tal-aċċessibilità għall-prodotti u s-servizzi 71  Õ għal proċeduri ta’ akkwist pubbliku u sejħiet għal offerti għall-forniment tas-servizzi, u billi tiġi implimentata leġiżlazzjoni li tafferma d-drittijiet tal-utenti finali b’diżabbiltà. ð L-Istati Membri għandhom jiddefinixxu miżuri xierqa skont iċ-ċirkostanzi nazzjonali, li jagħtu flessibilità biex l-Istati Membri jieħdu miżuri speċifiċi bħal per eżempju jekk is-suq ma jkunx qed joffri prodotti affordabbli u servizzi li jinkorporaw faċilitajiet għal utenti finali diżabbli f'kundizzjonijiet ekonomiċi normali. ï 

ò ġdid

(207)Għal komunikazzjonijiet ta’ dejta b’rati fuq id-dejta li huma biżżejjed biex jippermettu aċċess funzjonali għall-Internet, il-konnessjonijiet tat-telefonija fissa huma kważi universalment disponibbli u użati mill-maġġoranza taċ-ċittadini madwar l-Unjoni. Il-kopertura tal-broadband fiss standard u d-disponibbiltà fl-Unjoni fl-2015 kienet ta’ 97 % tad-djar, b'rata medja ta' 72 % ta' adozzjoni, u s-servizzi bbażati fuq it-teknoloġiji bla wajers għandhom użu usa'. Madankollu, hemm differenzi bejn l-Istati Membri rigward id-disponibbiltà u l-affordabbiltà ta’ broadband fiss bejn iż-żoni urbani u dawk rurali.

(208)Is-suq għandu rwol ewlieni x’jaqdi biex jiżgura d-disponibbiltà ta’ aċċess għall-internet bil-broadband b'kapaċità li kull ma tmur dejjem tikber. F'oqsma fejn is-suq ma jiflaħx jagħti s-servizz mixtieq, jibdew jisbqu għodda oħra ta’ politika pubblika biex jappoġġjaw id-disponibilità ta’ konnessjonijiet ta' aċċess funzjonali għall-internet, fil-prinċipju, aktar kost-effettivi u b'inqas distorsjoni tas-suq meta mqabbel ma’ obbligi ta’ servizz universali, pereżempju l-użu ta’ strumenti finanzjarji bħal dawk disponibbli taħt il-FEIS (il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi) u s-CEF (il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa), l-użu tal-finanzjament pubbliku mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej, li jorbtu l-obbligi ta’ kopertura mad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju biex jappoġġaw l-introduzzjoni ta’ netwerks tal-broadband f’żoni anqas popolati u l-investiment pubbliku f’konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.

ê 2009/136/KE premessa 4

ð ġdid

(209)Rekwiżit fundamentali ta’ servizz universali huwa li l-utenti jiġu fornuti, meta jitolbuha, b’konnessjoni ma’ network pubbliku tal-komunikazzjonijiet f’lok fiss u bi prezz li kulħadd jiflaħ għalih. ð Jekk, wara li tkun twettqet valutazzjoni xierqa, meta jitqiesu r-riżultati tal-istħarriġ ġeografiku tal-introduzzjoni tan-netwerks immexxija mill-awtorità regolatorja nazzjonali, jintwera li la s-suq u lanqas l-mekkaniżmi ta' intervenzjoni min-naħa tal-pubbliku x'aktarx li huma kapaċi jipprovdu l-utenti finali f'ċerti żoni b'konnessjoni kapaċi li tipprovdi servizz ta' aċċess tal-internet funzjonali hekk kif iddefinit mill-Istati Membri skont l-Artikolu 79(2) u s-servizzi ta' komunikazzjoni bil-vuċi f'post fiss, l-Istat Membru għandu jkun jista' jiddesinja b'mod eċċezzjonali, impenji differenti jew settijiet ta' impenji li jipprovdu dawn is-servizzi fil-partijiet differenti rilevanti tat-territorju nazzjonali. ï Ir-rekwiżit huwa għall-forniment ta’ telefonati lokali, nazzjonali u internazzjonali, komunikazzjonijiet tal-fax u servizzi tad-data, li l-forniment tagħhom ð L-obbligi ta’ servizz universali li jsostni id-disponibilità tal-aċċess funzjonali tal-internet ï jista’ jkun ristrett mill-Istati Membri għall-post/residenza primarja tal-utent aħħari. M’għandu jkun hemm ebda limitazzjoni fuq il-mezzi tekniċi li bihom din tkun ð l-aċċess funzjonali tal-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss jkunu ï fornuta, b’mod li jkunu permessi teknoloġiji bil-wajer jew bla wajer, u lanqas xi limitazzjoni rigward liema operaturi jfornu l-obbligi kollha ta’ servizz universali jew parti minnhom.

ê 2009/136/KE premessa 16 (adattat)

(210)F’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, għandhom ikunu l-Istati Membri li jiddeċiedu abbażi ta’ kriterji oġġettivi liema impriżi jkunu maħtura bħala fornituri ta’ servizz universali, fejn xieraq billi jieħdu kont tal-kapaċità u r-rieda ta’ impriżi li jaċċettaw l-obbligi tas-servizz universali kollha jew parti minnhom. Dan ma jipprekludix li l-Istati Membri jistgħu jinkludu, fil-proċess tal-ħatra, kondizzjonijiet speċifiċi ġustifikati fuq raġunijiet ta’ effiċjenza, inkluż, inter alia, raggruppament ta’ żoni ġeografiċi jew komponenti jew l-iffissar ta’ perjodi minimi għall-ħatra.

ò ġdid

(211)L-ispejjeż biex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta’ konnessjoni li kapaċi tagħti servizz ta' aċċess funzjonali għall-internet kif identifikat skont l-Artikolu 79(2) u servizz ta' komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss bi prezz affordabbli fi ħdan l-obbligi ta’ servizz universali għandhom jiġu stmati, b’mod partikolari billi ssir valutazzjoni tal-piżijiet finanzjarji mistennija għall-impriżi u għall-utenti fis-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

(212)A priori, rekwiżiti biex tiġi żgurata kopertura territorjali nazzjonali imposta fil-proċedura ta’ ħatra x’aktarx li teskludi jew tiskoraġġixxi ċerti impriżi milli japplikaw biex jiġu maħtura bħala fornituri ta’ servizz universali. Il-ħatra ta' fornituri b’obbligi ta’ servizz universali għal tul ta’ żmien eċċessiv jew indefinit jista’ jwassal ukoll għal esklużjoni a priori ta’ ċerti impriżi.

ê 2002/22/KE premessa 9

Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva ma jipprekludux lill-Istati Membri milli jaħtru mpriżi differenti biex ifornu elementi ta' network u ta' servizz ta' servizz universali. L-impriżi maħtura biex ifornu elementi ta' network jistgħu jiġu meħtieġa li jassiguraw l-kostruzzjoni u l-manutenzjoni li huma meħtieġa u proporzjonati biex jilħqu t-talbiet raġonevoli kollha għal konnessjoni f'lok fiss għan-network pubbliku tat-telefon u għall-aċċess għal servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament f'lok fiss.

ê 2002/22/KE premessa 11 (adattat)

Is-servizzi ta' informazzjoni tad-direttorju u ta' konsultazzjoni tad-direttorju jikkostitwixxu għodda essenzjali għall-aċċess għal servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament u jiffurmaw parti mill-obbligu ta' servizz universali. L-utenti u l-konsumaturi jixtiequ direttorji komprensivi u servizz ta' konsultazzjoni tad-direttorju li jkopru l-abbonati kollha elenkati tat-telefon u n-numri tagħhom (inklużi numri fissi u mobbli) u jridu li din l-informazzjoni tiġi presentata b'mod mhux preferenzjali. Id-Direttiva 97/66/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 1997 dwar l-ipproċessar ta' data personali u l-protezzjoni tal-privatezza fis-settur tat-telekomunikazzjonijiet 72  tassigura d-dritt tal-abbonati għall-privatezza fir-rigward tal-inklużjoni tal-informazzjoni personali tagħhom f'direttorju pubbliku.

ê 2002/22/KE premessa 12 (adattat)

Għaċ-ċittadin, huwa mportanti li jkun hemm forniment adegwat ta' telefons pubbliċi bi ħlas, u għall-utenti li jkunu jistgħu jsejħu numri ta' emerġenza u, b'mod partikolari, in-numru ta' sejħa ta' emerġenza Ewropew (“112”) mingħajr ħlas minn kull telefon, inklużi telefons pubbliċi bi ħlas, mingħajr l-użu ta' xi mezz ta' ħlas. Informazzjoni insuffiċjenti fuq l-eżistenza tan-numru ‘112’ xxekkel liċ-ċittadini mis-sikurezza addizzjonali li jiżgura n-numru fil-livell Ewropew speċjalment waqt l-ivvjaġġar fi Stati Membri oħra.

ê 2002/22/KE premessa 13

L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri xierqa sabiex jiggarantixxu aċċess għal u prezz li jista' jintlaħaq għas-servizzi kollha tat-telefon disponibbli pubblikament f'lok fiss għal utenti b'disabilità u utenti bi ħtiġijiet soċjali speċjali. Dawk il-miżuri speċjali għal utenti b'disabilità jisgħtu jinkludu, fejn xieraq, it-tagħmil disponibbli tal-aċċess għal telefons pubbliċi, telefons pubbliċi bit-test jew miżuri ekwivalenti għat-torox jew persuni b'impediment fid-diskors, li jfornu servizzi bħal servizzi ta' konsultazzjoni tad-direttorju jew miżuri ekwivalenti bla ħlas għall-għomja jew persuni li jaraw ftit, u l-forniment ta' kontijiet dettaljati f'format alternattiv fuq talba għall-għomja jew persuni li jaraw ftit. Miżuri speċifiċi jistgħu wkoll ikunu meħtieġa li jittieħdu biex jippermettu lill-utenti b'disabilità jew utenti bi ħtiġijiet soċjali speċjali aċċess għas-servizzi ta' emerġenza “112” u biex tingħatalhom possibbiltà simili li jagħżlu bejn operaturi differenti jew fornituri ta' servizz bħall-konsumaturi l-oħra. Standards tal-kwalità tas-servizz ġew żviluppati għal firxa ta' parametri biex jistmaw il-kwalità tas-servizzi riċevuti mill-abbonati u kemm dawn l-impriżi maħtura b'obbligi ta' servizz universali jaħdmu tajjeb biex jiksbu dawn li-standards. Standards tal-kwalità tas-servizz s'issa għadhom ma jeżistux fir-rigward ta' utenti b'disabilità. Standards ta' prestazzjoni u parametri relevanti għandhom jiġu żviluppati għal utenti b'disabilità u huma previsti fl-Artikolu 11 ta' din id-Direttiva. B'żieda, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jeħtieġu l-pubblikazzjoni ta' tagħrif -data ta' prestazzjoni tal-kwalità tas-servizz jekk u meta dawn li-standards u l-parametri jiġi żviluppati. Il-fornitur ta' servizz universali m'għandux jieħu miżuri li jipprevjenu lill-utenti milli jibbenefikaw bis-sħiħ mis-servizzi offruti minn operaturi jew fornituri ta' servizz differenti, f'kombinazzjoni mas-servizzi tiegħu stess offruti bħala parti minn servizz universali.

ê 2002/22/KE premessa 14

L-importanza ta' aċċess għal u l-użu tan-network pubbliku tat-telefon f'lok fiss hija tali li għandu jkun disponibbli lil kull min raġonevolment jitlobu. Skond il-prinċipju tas-sussidjarjetà għandhom ikunu l-Istati Membri li jiddeċiedu fuq il-bażi ta' kriterji oġġettivi liema mpriżi għandhom obbligi ta' servizz universali għall-iskopijiet ta' din id-Direttiva, fejn xieraq billi jieħdu kont tal-kapaċità u l-volontà ta' impriżi li jaċċettaw l-obbligi tas-servizz universali kollha jew parti minnhom. Huwa mportanti li l-obbligi ta' servizz universali jiġu sodisfatti bl-aktar mod effiċjenti sabiex l-utenti ġeneralment iħallsu prezzijiet li jikkorrispondu ma' prestazzjoni effiċjenti fir-rigward tal-ispejjeż. Daqstant ieħor huwa mportanti li l-operaturi ta' servizz universali jżommu l-integrità tan-network kif ukoll il-kontinwità u l-kwalità tas-servizz. L-iżvilupp ta' kompetizzjoni akbar u għażla jipprovdu aktar possibiltajiet għall-obbligi kollha ta' servizzi universali jew parti minnhom li jiġu fornuti minn impriżi barra minn dawk li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq. Għalhekk, l-obbligi ta' servizz universali jistgħu f'xi każi jiġu allokati lill-operaturi li juri l-aktar mezzi effiċjenti fl-ispiża għat-twassil tal-aċċess u s-servizzi, inkluż bi proċeduri ta' għażla kompetittivi u komparattivi. Obbligi korrispondenti jistgħu jiġu nklużi bħala kondizzjonijiet fl-awtorizzazzjonijiet għal forniment ta' servizzi disponibbli pubblikament.

ê 2009/136/KE premessa 10 (adattat)

(213)Meta impriża magħżula biex tipprovdi servizz universali, Ö tiżgura d-disponibilità tal-lok fiss tal-aċċess funzjonali tal-internet jew is-servizzi tal-komunikazzjonijiet bil-vuċi Õ , kif indikat fl-Artikolu 81 4 ta Ö‘ din iÕd-Direttiva 2002/22/KE (id-Direttiva dwar is-Servizz Universali), tagħżel li ċċedi l-attivitajiet kollha tagħha fin-network tal-aċċess lokali fit-territorju nazzjonali, jew parti sostanzjali minnhom, meqjusa fid-dawl tal-obbligu tagħha ta’ servizz universali, lil entità legali separata li tkun proprjetà effettiva ta’ entità differenti, l-awtorità regolatorja nazzjonali għandha tevalwa l-effetti tat-tranżazzjoni biex tiżgura l-kontinwità tal-obbligi tas-servizz universali fit-territorju nazzjonali kollu jew f’partijiet minnu. Għal dan l-għan, l-awtorità regolatorja nazjonali li imponiet l-obbligi tas-servizz universali għandha tiġi infurmata mill-impriża qabel iċ-ċessjoni. L-evalwazzjoni tal-awtorità regolatorja nazzjonali m’għandhiex tippreġudika t-tlestija tat-tranżazzjoni.

ò ġdid

(214)Sabiex tiġi pprovduta stabbiltà u jiġi appoġġjat it-trasferiment gradwali, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jkomplu jiggarantixxu l-provvista tas-servizzi universali fit-territorju tagħhom, minbarra l-aċċess funzjonali għall-internet u għas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi f’post fiss, li huma inklużi fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ obbligi universali tagħhom fuq il-bażi tad-Direttiva 2002/22/KE mad-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva, sakemm is-servizzi jew servizzi simili ma jkunux disponibbli taħt ċirkostanzi kummerċjali normali. Li tiġi permessa l-kontinwazzjoni tal-forniment ta’ telefowns pubbliċi bi ħlas, direttorji u servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju skont l-obbligi tas-servizzi universali, sakemm tkun għadha qed tintwera' l-ħtieġa, tista’ tagħti lill-Istati Membri l-flessibbiltà meħtieġa biex iqisu ċ-ċirkostanzi nazzjonali differenti. Madankollu, il-finanzjament ta’ servizzi bħal dawn għandu jsir permezz ta’ fondi pubbliċi bħal ma jsir fir-rigward tal-obbligi l-oħra tas-servizz universali.

ê 2002/22/KE premessa 15

ð ġdid

(215)L-Istati Membri għandhom jissorveljaw is-sitwazzjoni tal-komsumaturi ð utenti finali ï fir-rigward tal-użu tagħhom ð aċċess funzjonali tal-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi ï ta' servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament u b'mod partikolari dwar prezzijiet li jkunu jistgħu jintlaħqu. Il-forniment ta' prezzijiet li jistgħu jintlaħqu għal ð aċċess funzjonali tal-internet u servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi ï servizz tat-telefon huwa relatat mal-informazzjoni li l-utenti jirċievu fir-rigward tal-ispejjeż tal-użu tat-telefon kif ukoll tal-ispiża relattiva tal-użu tat-telefon imqabbel ma' servizzi oħra, u huwa wkoll relatat mal-kapaċità tagħhom li jikkontrollaw l-infiq. Prezzijiet li jistgħu jintlaħqu għalhekk tfisser l-għoti tal-poter lill-konsumaturi permezz ta' obbligi imposti fuq impriżi maħtura bħala li għandhom obbligi ta' servizz universali. Dawn l-obbligi jinkludu livell speċifiku ta' kontijiet dettaljati, il-possibiltà tal-konsumaturi li selettivament jimblukkaw ċerti sejħiet (per eżempju sejħiet bi prezz għoli lill-servizzi primjum), il-possibiltà tal-konsumaturi li jikkontrollaw l-infieq permezz ta' mezzi ta' ħlas minn qabel u l-possibiltà tal-konsumaturi li jpaċu tariffi ta' konnessjoni minn qabel. Dawn il-miżuri jistgħu jeħtieġu li jiġu riveduti u mibdula fid-dawl tal-iżviluppi tas-suq. Il-kondizzjonijiet kurrenti ma jiġġustifikawx il-ħtieġa li l-operaturi b'obbligi ta' servizz universali jiġbdu l-attenzjoni tal-abbonati meta livell ta' nefqa stabbilit minn qabel jinqabeż jew xejra annormali ta' sejħiet isseħħ. Ir-reviżjoni tad-dispożizzjonijiet relevanti leġislattivi fil-futur għandha tikkonsidra jekk hemmx il-ħtieġa li tinġibed l-attenzjoni tal-abbonati għal dawn ir-raġunjiet.

ê 2002/22/KE premessa 16 (adattat)

ð ġdid

(216)Ħlief fil-każi ta' ħlas tard persistenti tal-kontijiet jew nuqqas ta' ħlas tal-kontijiet, il-konsumaturi ð intitolati għal tariffi affordabbli ï għandhom ikunu protetti mill-iskonnettjar immedjat min-network għal raġuni ta' kont mhux imħallas, u, b'mod partikolari fil-każ ta' disputi dwar kontijiet għolja għall-servizzi b'rati primjum, u għandhom jibqgħu jkollhom aċċess għas-servizzi essenzjali tat-telefon Ö tal-komunikazzjonijiet bil-vuċi Õsakemm id-disputa tkun risolta. L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li dak l-aċċess jista' jibqa' jiġi fornut biss jekk l-abbonat ikompli jħallas it-tariffi tal-kiri tal-linja.

ê 2002/22/KE premessa 17

Il-kwalità u l-prezz huma fatturi prinċipali f'suq kompetittiv u l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu kapaċi li jissorveljaw il-kwalità tas-servizz miksuba għall-impriżi li jkunu ġew maħtura bħala li għandhom obbligi ta' servizz universali. B'relazzjoni mal-kwalità ta' servizz miksuba minn dawk l-impriżi, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jieħdu miżuri adatti fejn iqiesu li dan huwa meħtieġ. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu wkoll kapaċi li jissorveljaw il-kwalità tas-servizz miksuba ta' impriżi oħra li jfornu networks pubbliċi tat-telefon u/jew servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament lill-utenti f'lok fiss.

ò ġdid

(217)Meta l-forniment ta’ aċċess funzjonali għall-internet u tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet bil-vuċi jew il-forniment ta’ servizz universali skont l-Artikolu 85 iwassal għal piż inġust fuq impriża, filwaqt li jitqiesu l-ispejjeż u d-dħul kif ukoll il-benefiċċji intanġibbli li jirriżultaw mill-forniment tas-servizzi kkonċernati, dak il-piż inġust jista’ jiġi inkluż fi kwalunkwe kalkolu tal-kost nett tal-obbligi universali.

ê 2002/22/KE premessa 18 (adattat)

(218)L-Istati Membri għandhom, fejn meħtieġ, jistabbilixxu mekkaniżmi għall-iffinanzjar tal-ispiża netta ta' obbligi ta' servizz universali fil-każi fejn jintwera li l-obbligi jistgħu biss jiġu fornuti b'telf jew bi spiża netta li jaqgħu barra li-standards kummerċjali normali. Huwa importanti li jiġi assigurat li l-ispiża netta ta' obbligi ta' servizz universali tiġi kkalkolata kif imiss u li kull iffinanzjar jitwettaq b'distorsjoni minima għas-suq u għall-impriżi, u jkun kompatibbli mad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 87 Ö 107 Õ u 88 108 tat-Trattat Ö dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea Õ .

ê 2002/22/KE premessa 19

(219)Kull kalkolu ta' spiża netta ta' servizz universali għandu jieħu kont debitu tal-ispejjeż u d-dħul, kif ukoll tal-benefiċċji ntanġibbli li jirriżultaw mill-forniment tas-servizz universali, iżda ma għandux ifixkel l-għan ġenerali li jiġi assigurat li l-istrutturi tal-prezzijiet jirriflettu l-ispejjeż. Kull spiża netta ta' obbligi ta' servizz universali għandha tiġu kalkolata fuq il-bażi ta' proċeduri trasparenti.

ê 2002/22/KE premessa 20

(220)Li jittieħed kont tal-benefiċċji intanġibbli tfisser li estimu f'termini monetarji, tal-benefiċċji indiretti li impriża tikseb minħabba l-pożizzjoni tagħha bħala fornitur ta' servizz universali, għandu jitnaqqas mill-ispiża netta diretta tal-obbligi ta' servizz universali sabiex jiġi stabbilit il-piż globali tal-ispiża.

ê 2002/22/KE premessa 21

ð ġdid

(221)Meta obbligu ta' servizz universali jirrappresenta piż inġust fuq impriża, huwa xieraq li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu mekkaniżmi għall-irkupru effiċjenti tal-ispejjeż netti. ð L-ispejjeż netti tal-obbligi ta’ servizz universali għandhom jiġu rkuprati permezz ta’ fondi pubbliċi. L-aċċess għall-internet funzjonali huwa ta’ benefiċċju mhux biss għas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi iżda wkoll għall-ekonomija diġitali usa’ u għas-soċjetà kollha kemm hi. Li tiġi pprovduta konnessjoni li tappoġġja l-veloċitajiet broadband għal għadd ikbar ta’ utenti finali tippermettilhom jużaw servizzi online u b'hekk jipparteċipaw b’mod attiv fis-soċjetà diġitali. Li jiġu żgurati konnessjonijiet bħal dawn abbażi ta’ obbligi ta’ servizz universali sservi mill-inqas daqstant l-interess pubbliku daqskemm isservi l-interessi tal-fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jikkumpensaw l-ispejjeż netti ta' konnessjonijiet bħal dawn li jappoġġjaw il-veloċitajiet broadband bħala parti mis-servizz universali mill-fondi pubbliċi, li tista' tinftiehem li tinkludi fondi mill-baġits tal-gvern inġenerali. ï L-irkupru permezz ta' fondi pubbliċi jikkostitwixxi metodu wieħed ta' rkupru tal-ispiża netta tal-obbligi ta' servizz universali. Huwa wkoll raġonevoli li l-ispejjeż netti stabbiliti jiġu rkuprati mill-utenti kollha b'mod trasparenti permizz ta' mposti fuq l-impriżi. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jiffinanzjaw l-ispejjeż netti ta' elementi differenti ta' servizz universali permezz ta' mekkaniżmi differenti, u/jew li jiffinanzjaw tal-ispejjeż netti ta' xi wħud mill-elementi jew kollha minn xi wieħed mill-mekkaniżmi jew minn kombinazzjoni tat-tnejn. Fil-każ tal-irkupru tal-ispejjeż permezz ta' mposti fuq l-impriżi, l-Istati Membri għandhom jassiguraw li dak il-metodu ta' allokazzjoni bejniethom huwa bbażat fuq kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji u huwa skond il-prinċipju tal-proporzjonalità. Dan il-prinċipju ma jipprevjenix lill-Istati Membri milli jeżentaw operaturi ġodda li ma jkunux għadhom kisbu xi presenza sinjifikani fis-suq. Kull mekkaniżmu ta' ffinanzjar għandu jassigura li l-parteċipanti fs-suq jikkontribwixxu biss għall-iffinanzjar ta' obbligi ta' servizz universali u mhux għal attivitajiet oħra li m'humiex direttament marbuta mal-forniment ta' obbligi ta' servizz universali. Il-mekkaniżmi tal-irkupru għandhom fil-każi kollha jirrispettaw il-prinċipji tal-liġi tal-Komunità, u b'mod partikolari fil-każ ta' mekkaniżmi ta' qsim dawk tan-non-diskriminazzjoni u l-proporzjonalità. Kull mekkaniżmu tal-iffinanzjar għandu jassigura li l-utenti fi Stat Membru wieħed ma jikkontribwixxux għall-ispejjeż ta' servizz universali fi Stat Membru ieħor, per eżempju meta jsiru sejħiet minn Stat Membru għall-ieħor.

ê 2002/22/KE premessa 22

Fejn l-Istati Membri jiddeċiedu li jiffinanzjaw l-ispiża netta tal-obbligi ta' servizz universali minn fondi pubbliċi, dan għandu jiftiehem li jinkludi ffinanzjar mill-estimi tal-gvern ġenerali nklużi sorsi oħra ta' ffinanzjar pubbliku bħal-lotteriji tal-istat.

ê 2002/22/KE premessa 23

L-ispiża netta ta' obbligi ta' servizz universali jista' jinqasam bejn l-impriżi kollha jew ċerti klassijiet speċifikati tagħhom. L-Istati Membri għandhom jassiguraw li l-mekkaniżmu tal-qsim jirrispetta l-prinċipji tat-trasparenza, l-anqas distorsjoni tas-suq, non-diskriminazzjoni u l-proporzjonalità. Tfixkil mill-anqas fis-suq ifisser li l-kontribuzzjonijiet għandhom ikunu rkuprati b'mod li sa fejn possibbli jimminima l-impatt tal-piż finanzjarji li jaqa' fuq l-utenti finali, per eżempju billi l-kontribuzzjonijiet jitferrxu wiesa' kemm jista' jkun.

ê 2002/22/KE premessa 24 (adattat)

ð ġdid

(222)L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jissodisfaw lilhom infushom li dawkl- L-impriżi li jibbenefikaw minn finanzjar ta' servizz universali Ö għandhom Õ ifornu Ö lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali Õ livell suffiċjenti ta' dettal tal-elementi speċifiċi li jeħtieġu dak l-iffinanzjar sabiex jiġġustifikaw it-talba tagħhom. L-iskemi tal-Istati Membri għal-istima u l-iffinanzjar ta' obbligi ta' servizzi universali għandhom jiġu komunikati lill-Kummissjoni għall-verifikazzjoni tal-kompatibilità mat-Trattat. Hemm inċentivi biex operaturi maħtura jgħollu l-ispiża netta stmata ta' obbligi ta' servizz universali. Għalhekk L-Istati Membri għandhom jassiguraw trasparenza u kontroll effettivi tal-ammonti mitluba biex jiffinanzjaw obbligi ta' servizz universali. ð Il-kalkolu tal-kostijiet netti tal-forniment tas-servizz universali għandu jkun ibbażat fuq metodoloġija oġġettiva u trasparenti biex jiżgura l-iktar dispożizzjonijiet kosteffettivi tas-servizzi universali u jippromwovi kondizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni għall-operaturi tas-suq. Li ssir magħrufa l-metodoloġija maħsuba biex tintuża biex jiġu kkalkulati l-ispejjeż netti tal-elementi tas-servizz universali individwali minn qabel ma jkun implimentat il-kalkolu jista’ jgħin biex tinkiseb iktar transparenza. ï 

ê 2002/22/KE premessa 25

Is-swieq tal-komunikazzjonijiet ikomplu jevolvu f'termini tas-servizzi wżati u l-mezzi tekniċi wżati biex iwassluhom lill-utenti. L-obbligi ta' servizz universali, li huma definiti fil-livell tal-Komunità, għandhom jiġu perjodikament riveduti bil-ħsieb li jsiru proposti li jitbiddel jew jiġi ridefinit il-kamp ta' applikazzjoni. Din ir-reviżjoni għandha tieħu kont tal-kondizzjonijiet li jevolvu soċjali, kummerċjali u teknoloġiċi u l-fatt li kull bidla tal-kamp ta' applikazzjoni għandha tkun suġġetta għat-test doppju ta' servizzi li jsiru disponibbli lill-maġġoranza sostanzjali tal-popolazzjoni, bir-riskju konsegwenti tal-esklużjoni soċjali għal dawk li ma jifilħux iħallsu għalihom. Għandha tittieħed attenzjoni f'kull bidla tal-kamp ta' applikazzjoni ta' obbligi ta' servizz universali biex jiġi assigurat li ċerti għażliet teknoloġiċi ma jiġux promossi artifiċjalment fuq oħrajn, li piż finanzjarju disproporzjonat ma jiġix impost fuq mpriżi tas -settur (b'hekk jiġu perikolati l-iżviluppi tas-suq u l-innovazzjoni) u li l-piż finanzjarju ma jaqgħax inġustament fuq konsumaturi bi dħul aktar baxx. Kull bidla tal-kamp ta' applikazzjoni awtomatikament tfisser li kull spiża netta tista' tiġi ffinanzjata permezz tal-metodi permessi f'din id-Direttiva. L-Istati Membri ma jistgħux jimponu fuq il-parteċipanti tas-suq kontribuzzjonijiet finanzjarji li jirrelataw ma' miżuri li m'humiex parti mill-obbligi ta' servizz universali. L-Istati Membri ndividwali jibqgħu ħielsa li jimponu miżuri speċjali (barra mill-kamp ta' applikazzjoni i ta' obbligi ta' servizz universali) u jiffinanzjawhom b'konformità mal-liġi tal-Komunità iżda mhux permezz ta' kontribuzzjonijiet mill-parteċipanti tas-suq.

ê 2002/22/KE premessa 26

Aktar kompetizzjoni effettiva matul is-swieq kollha tal-aċċess u s-servizz għandha tagħti għażla akbar lill-utenti. Il-firxa ta' kompetizzjoni u għażla effettivi jvarjaw mal-Komunità u jvarjaw fl-Istati Membri bejn żoni ġeografiċi u bejn swieq tal-aċċess u s-servizzi. Xi utenti jistgħu jkunu dipendenti għal kollox fuq il-forniment ta' aċċess u servizzi minn impriża b'saħħa sinifikanti fis-suq. B'mod ġenerali, għal raġunijiet ta' effiċjenza u biex tiġi nkoraġġita l-komptetizzjoni effettiva, huwa mportanti li s-servizzi fornuti minn impriża b'saħħa sinjifikani fis-suq jirriflettu l-ispejjeż. Għal reġunijiet ta' effiċjenza u raġunijiet soċjali, it-tariffi tal-utent finali għandhom jirriflettu l-kondizzjonijiet tad-domanda, kif ukoll il-kondizzjonijiet tal-ispiża, sakemm dan ma jirriżultax f'distorsjonijiet fil-kompetizzjoni. Hemm ir-riskju li mpriża b'saħħa sinifikanti fis-suq tista' taġixxi b'modi differenti biex biex timpedixxi d-dħul jew tiddistorta l-kompetizzjoni, per eżemġju billi titlob prezzijiet eċċessivi, tiffissa prezzijiet predatorji, tassoċja flimkien b'mod obbligatorju servizzi bl-imnut jew turi preferenza ndebita għal ċerti klijenti. Għalhekk, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandu jkollhom is-setgħa li jimponu, bħala l-aħħar sforz u wara konsiderazzjoni debita, regolament ta' bejgħ bl-imnut fuq impriża b'saħħa sinifikanti fis-suq. Regolament dwar il-limitu tal-prezz, medjar ġeografiku jew strumenti simili, kif ukoll miżuri mhux regolatorji bħal paraguni pubblikament disponibbli tat-tariffi tal-bejgħ bl-imnut jistgħu jintużaw biex tinkiseb il-mira doppja tal-promozzjoni ta' kompetizzjoni effettiva waqt li jitħarsu l-ħtiġijiet tal-interess pubbliku, bħaż-żamma ta' prezz li jkun jintlaħaq ta' servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament għal xi konsumaturi. L-aċċess għalinformazzjoni ta' kontabilità tal-ispejjeż xierqa huwa meħtieġ, sabiex l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jwettqu d-dmirijiet regolatorji tagħhom f'dan il-qasam, inkluża l-imposizzjoni ta' xi kontroll tat-tariffi. Iżda, l-kontrolli regolatorji fuq il-bejgħ ta' servizzi bl-imnut għandhom jiġu mposti biss fejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jqisu li l-miżuri relevanti ta' bejgħ bl-ingrossa jew miżuri fir-rigward ta' għażla jew għażla minn qabel tal-carrier jonqsu li jilħqu l-mira tal-assigurazzjoni ta' kompetizzjoni effettiva u interess pubbliku.

ê 2002/22/KE premessa 27

Fejn awtorità regolatorja nazzjonali nazzjonali timponi obbligi li tiġi mplimentata sistema ta' cost-accounting sabiex jiġu appoġġati l-kontrolli tal-prezzijiet, tista’ hi stess twettaq verifika ta' kull sena biex tiżgura l-klonformità ma dik is-sistema ta' cost-accounting, basta li jkollha l-persunal kwalifikat meħtieġ, jew tista’ teħtieġ li l-verifika titwettaq minn korp ieħor kwalifikat, indipendenti mill-operatur konċernat.

ê 2002/22/KE premessa 29

L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu wkoll, fid-dawl tal-analiżi tas-suq relevanti, jeħtieġu operaturi mobbli b'saħħa sinifikanti fis-suq li jippermettu lill-abbonati tagħhom li jaċċessaw is-servizzi ta' kull fornitur interkonnes ta' servizzi tat-telefon disponibbli pubblikament fuq il-bażi ta' sejħa b'sejħa jew permezz ta' għażla minn qabel.

ò ġdid

(223)Sabiex jkun appoġġjat b’mod effettiv il-moviment liberu ta’ merkanzija, servizzi u persuni fl-Unjoni, għandu jkun possibbli li jintużaw ċerti riżorsi ta' numerazzjoni nazzjonali, b’mod partikolari ċerti numri mhux ġeografiċi, b’mod ekstraterritorjali, jiġifieri barra t-territorju tal-Istat Membru li qed jassenja fit-territorju kollu tal-Unjoni. Minħabba r-riskji kunsiderevoli ta’ frodi fil-qasam tal-komunikazzjonijiet interpersonali, tali użu extraterritorjali għandu jkun permess għal servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra għal servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali. L-Istati Membri għandhom għalhekk jiżguraw li l-liġijiet nazzjonali relevanti, b’mod partikolari r-regoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur u regoli oħra relatati mal-użu tan-numri, jiġu infurzati indipendentement mill-Istat Membru fejn id-drittijiet ta’ użu tan-numri jkunu ġew mogħtija. Dan għandu jimplika li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u awtoritajiet kompetenti oħra ta' dawk l-Istati Membri fejn jintuża numru huma kompetenti biex japplikaw il-liġijiet nazzjonali tagħhom għall-impenn li għalih in-numru jkun ġie assenjat. Barra minn hekk, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali ta’ dawk l-Istati Membri għandu jkollhom il-possibbiltà li jitolbu l-għajnuna tal-awtorità regolatorja nazzjonali responsabbli għall-assenjazzjoni tan-numru biex tgħinhom jinfurzaw ir-rispett tar-regoli applikabbli f’dawk l-Istati Membri fejn jintuża n-numru. Tali miżuri ta’ appoġġ għandhom jinkludu sanzjonijiet dissważivi, b’mod partikolari f’każ ta’ ksur gravi, l-irtirar tad-dritt ta’ użu extraterritorjali għan-numri assenjati lill-impriża kkonċernata. Ir-rekwiżiti dwar l-użu ekstraterritorjali għandhom ikunu mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-Istati Membri biex jimblukkaw, abbażi ta’ każ b’każ, l-aċċess għal numri jew servizzi meta dan ikun iġġustifikat għal raġunijiet ta’ frodi jew użu ħażin. L-użu ta’ numri extraterritorjali għandu jkun mingħajr preġudizzju għal regoli tal-Unjoni relatati mal-forniment ta’ servizzi tar-roaming, inklużi dawk relattivi għall-prevenzjoni ta’ użu anomalu jew abużiv tas-servizzi tar-roaming li huma soġġetti għal regolazzjoni tal-prezzijiet għall-bejgħ bl-imnut u li jibbenefikaw minn rati ta’ roaming bl-ingrossa. L-Istati Membri għandhom ikomplu jkunu jistgħu jidħlu fi ftehimiet speċifiċi dwar l-użu extraterritorjali ta’ riżorsi tan-numerazzjoni ma’ pajjiżi terzi.

(224)L-Istati Membri għandhom jippromwovu servizzi ta' proviżjonament “over-the-air” ta’ riżorsi għall-innumerar sabiex jiġi faċilitat il-bdil ta’ fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Il-proviżjonament “over-the-air” tar-riżorsi tan-numerazzjoni jippermetti għall-programmazzjoni mill-ġdid tal-identifikaturi tat-tagħmir tat-telekomunikazzjoni mingħajr aċċess fiżiku għal apparati kkonċernati. Din il-karatteristika hija partikolarment rilevanti għal servizzi bejn magna u oħra, jiġifieri servizzi li jinvolvu trasferiment awtomatizzat ta’ dejta u informazzjoni bejn l-apparati u l-applikazzjonijiet ibbażati fuq software bi ftit jew mingħajr interazzjoni umana. Il-fornituri ta’ tali servizzi bejn magna u oħra jista’ ma jkollhomx rikors għal aċċess fiżiku għall-apparat tagħhom minħabba l-użu tiegħu f’kundizzjonijiet remoti, jew minħabba l-għadd kbir ta’ apparat introdott jew li l-modi tal-użu tiegħu. Fid-dawl tas-suq bejn magna u oħra emerġenti u t-teknoloġiji l-ġodda, l-Istati Membri għandhom jistinkaw biex jiżguraw in-newtralità teknoloġika fil-promozzjoni tal-proviżjonament tas-servizzi “over-the-air”.

ê 2002/21/KE premessa 20 (adattat)

ð ġdid

(225)L-aċċess għar-riżorsi tan-numerazzjoni fuq il-bażi ta' kriterji trasparenti, oġġettivi u mhux diskriminatorji huwa essenzjali għall-impriżi biex jikkompetu fis-setttur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. ð L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jagħtu d-drittijiet tal-użu ta' numri lill-impriżi minbarra l-fornituri tan-netwerks jew is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi minħabba r-rilevanza li kull ma tmur dejjem tikber tan-numri għal-servizzi varji tal-Internet tal-Oġġetti. ï L-elementi kollha għall-pjani nazzjonali ta' numerazzjoni għandhom ikunu amministrati mill-awtoritajiet nazzjonali regolatorji, inklużi l-kodiċi tal-punti wżati fl-indirizzar tan-networks. Fejn ikun hemm il-ħtieġa tal-armonizzazzjoni tar-riżorsi tan-numerazzjoni fil-Komunità Ö fl-Union Õ biex jisostnu l-iżvilupp ta' servizzi pan-Ewropewð jew servizzi transkonfinali, b’mod partikolari servizzi ġodda bbażati fuq magna għal magna bħalma huma karozzi konnessi, u fejn id-domanda ma tistax tiġi sodisfata abbażi tar-riżorsi eżistenti ta’ numerazzjoni stabbiliti ï , il-Kummissjoni tista’ tieħu miżuri tekniċi ta' implimentazzjoni bl-użu tas-setgħat eżekuttivi tagħha ð bl-assistenza tal-BEREC ï . Fejn dan ikun xieraq biex tiġi żgurata l-interoperabilita globali sħiħa tas-servizzi, l-Istati Membri għandhom jikkoordinaw il-posizzjonijiet nazzjonali tagħhom skond it-Trattat f'organizzazzjonijiet internazzjonali u laqgħat fejn jittieħdu deċiżjonijiet dwar n-numerazzjoni. Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva m'għandhomx jistabbilixxu xi żoni ġodda ta' responsabbiltà għall-awtoritajiet nazzjonali regolatorji fil-qasam tal-ismijiet u l-indirizzar tal-Internet.

(226)Il-ħtieġa li jiġu ppubblikati deċiżjonijiet dwar l-għoti ta' drittijiet għalÖ taÕl-użu ta' frekwenzi jew Ö għan-Õ numri, tista' tiġi sodisfatta billi dawn id-deċiżjonijiet jintgħamlu pubblikament aċċessibbli permezz ta' website.

ê 2009/136/KE premessa 43 (adattat)

ð ġdid

(227) Meta jiġu kkunsidrati l-aspetti partikolari relatati mar-rappurtar ta’ tfal nieqsa u d-disponibilità attwali limitata ta’ dan is-servizz, l-Istati Membri Ö għanhom iżommu l-impenn tagħhom Õ mhux biss għandhom jirriżervaw numru, iżda wkoll jagħmlu kull sforz biex jiżguraw li servizz ð li jiffunzjona tajjeb ï għar-rappurtar ta’ tfal nieqsa ikun effettivament disponibbli fit-territorji tagħhom permezz tan-numru 116000 mingħajr dewmien. Għal dan l-għan, l-Istati Membri għandhom, jekk ikun xieraq, fost affarijiet oħra, jorganizzaw proċeduri ta’ offerti sabiex jistiednu lill-partijiet interessati sabiex jipprovdu dak is-servizz.

ê 2009/136/KE premessa 46 (adattat)

ð ġdid

(228)Is-suq uniku jimplika li l-utenti finali jista’ jkollhom aċċess għan-numri kollha inklużi fil-pjani nazzjonali ta’ numerazzjoni ta’ Stati Membri oħra, u għas-servizzi, li jużaw numri li m’humiex ġeografiċi Ö , inklużi n-numri tal-freephone u tar-rata primjum, Õ fl-ambitu tal-Komunità Ö Unjoni Õ, inklużi, fost oħrajn, numri ta’ telefonati bla ħlas u numri b’rati primjum ð ħlief fejn l-utent finali msejjaħ ikun għażel, għal raġunijiet kummerċjali, li jillimita l-aċċess minn ċerti żoni ġeografiċi ï . L-utenti finali għandhom ukoll ikunu jistgħu jaċċessaw numri mitll-Ispazju Ewropew tan-Numerazzjoni Telefonika (ETNS) u numri ta’ Telefonati Bla Ħlas Internazzjonali Universali (UIFN). L-aċċess transkonfinali għar-riżorsi ta’ numerazzjoni u għas-servizz assoċjat m’għandux jiġi ostakolat ħlief f’każi ġustifikati b’mod oġġettiv, pereżempju għall-ġlieda kontra l-frodi jew l-abbuż (eż. f’konnessjoni ma’ ċerti servizzi ta’ rati primjum) meta n-numru jkun definit bħala li għandu ambitu nazzjonali biss (per eżempju kodiċi qasir nazzjonali), jew meta teknikament u ekonomikament mhumiex fattibbli. ðIt-tariffi imposti fuq partijiet li jagħmlu sejħa minn barra l-Istat Membru konċernat mhux meħtieġa li jkunu l-istess bħal dawk tal-partijiet li jagħmlu sejħa minn ġewwa dak l-Istat Membru. ï L-utenti għandom jingħataw informazzjoni sħiħa bil-quddiem b’mod ċar dwar kwalunkwe ħlasijiet applikabbli għan-numri ta’ telefonati bla ħlas, bħall-ħlasijiet għal sejħiet internazzjonali aċċessibbli permezz ta’ kodiċi standard ta’ ddajljar internazzjonali.

ê 2002/22/KE premessa 38

ð ġdid

L-aċċess mill-utenti finali għar-riżorsi kollha ta' numerar fil-Komunità huwa kondizzjoni vitali minn qabel għal suq wieħed. Għandu jinkludi telefon bla ħlas, rata primjum, u numri mhux ġeografiċi oħrajn ħlief fejn l-abbonat li jirċievi t-telefonata jkun għażel, għal raġunijiet kummerċjali, li jillimita l-aċċess minn ċerti żoni ġeografiċi. It-tariffi mposti fuq partijiet li jagħmlu sejħa minn barra l-Istat Membru konċernat mhux meħtieġa li jkunu l-istess bħal dawk tal-partijiet li jagħmlu sejħa minn ġewwa dak l-Istat Membru.

ò ġdid

(229)It-tlestija tas-suq uniku għall-komunikazzjonijiet elettroniċi teħtieġ it-tneħħija tal-ostakli għall-utenti finali biex ikollhom aċċess transkonfinali għal servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi madwar l-Unjoni kollha. Il-fornituri tal-komunikazzjonijiet elettroniċi lill-pubbliku ma għandhomx iċaħħdu jew jillimitaw l-aċċess jew jiddiskriminaw kontra l-utenti finali abbażi tan-nazzjonalità tagħhom jew tal-Istat Membru ta’ residenza. Madankollu, id-differenzjazzjoni għandha tkun tista’ ssir skont differenzi ġustifikati oġġettivament fl-ispejjeż u r-riskji li jistgħu jmorru lil hinn mill-miżuri previsti fir-Regolament (KE) Nru 531/2012 fir-rigward tal-użu abbużiv jew anomalu tas-servizzi regolati ta’ roaming bl-imnut.

(230)L-implimentazzjoni diverġenti tar-regoli dwar il-protezzjoni tal-utenti finali ħolqot ostakli sinifikanti tas-suq intern li jaffetwaw kemm il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi kif ukoll l-utenti finali. Dawn l-ostakli għandhom jitnaqqsu billi jiġu applikati l-istess regoli li jiżguraw livell komuni għoli ta’ protezzjoni madwar l-Unjoni kollha. L-armonizzazzjoni sħiħa kkalibrata tad-drittijiet tal-utenti finali koperta minn din id-Direttiva għandha żżid konsiderevolment iċ-ċertezza legali kemm għall-utenti finali kif ukoll għall-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, u għandha tnaqqas b'mod sinifikanti l-ostakli għad-dħul u l-piż ta’ konformità mhux neċessarju li jirriżultaw mill-frammentazzjoni tar-regoli. L-armonizzazzjoni sħiħa tgħin biex jingħelbu l-ostakoli għas-suq intern li jirriżultaw minn tali dispożizzjonijiet nazzjonali tal-utenti finali li fl-istess ħin jipproteġu l-fornituri nazzjonali kontra l-kompetizzjoni minn Stati Membri oħra. Sabiex jintlaħaq livell komuni għoli ta’ protezzjoni, f’din id-Direttiva għandhom jiġu msaħħa diversi dispożizzjonijiet għall-utenti finali, fid-dawl tal-aħjar prattiki fl-Istati Membri. L-armonizzazzjoni sħiħa tad-drittijiet tagħhom iżżid il-fiduċja tal-utenti finali fis-suq intern peress li jibbenefikaw minn livell daqstant għoli ta’ protezzjoni meta jużaw is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, mhux biss fi ħdan Stat Membru wieħed iżda wkoll filwaqt li jgħixu, jaħdmu u jivvjaġġaw fi Stati Membri oħrajn. L-Istati Membri għandhom iżommu l-possibbiltà li jkollhom livell għoli ta’ protezzjoni għall-utenti finali fejn deroga espliċita hija stipulata f’din id-Direttiva, u biex jaġixxu f’oqsma mhux koperti minn din id-Direttiva.

ê 2002/22/KE premessa 30 (adattat)

(231)Il-kuntratti huma għodda mportanti għall-utenti Ö finali Õ u l-konsumaturi biex jiġi assigurat livell minimu ta' trasparenza ta' informazzjoni u sigurtà Ö ċertezza Õ legali. Il-parti 'l kbira tal-fornituri tas-servizzi f'ambjent kompetittiv jikkonkludu kuntratti mal-klijenti tagħhom għal raġunijiet ta' xewqat kummerċjali. B'żieda mad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva, il-ħtiġijiet tal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ dwar il-protezzjoni tal-konsumatur li tirrelata mal-kuntratti, b'mod partikolari d-Direttiva tal-Kunsill 93/13/KEE tal-5 ta' April 1993 dwar kondizzjonijiet inġusti fil-kuntratti tal-konsumatur 73 d-Direttiva 97/7/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Diċembru 1997 dwar il-protezzjoni tal-konsumaturi fir-rigward ta' kuntratti li jsiru f'ċertu distanza 74 d-Direttiva 2011/83/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar drittijiet tal-konsumatur 75 u Direttiva tal-kunsill 93/13 KEE tal-5 ta’ April 1993 dwar klawżoli inġusti f’kuntratti mal-konsumatur, japplikaw għal transazzjonijiet tal-konsumatur li jirrelataw man-netwerks u s-servizzi Ö tal-komunikazzjonijiet Õ elettroniċi. Speċifikament, il-konsumaturi għandhom igawdu minn livell minimu ta' ċertezza legali fir-rigward tar-relazzjonijiet kuntrattwali tagħhom mal-fornitur dirett tagħhom ta' servizz tat-telefon, sabiex it-termini kuntrattwali, il-kondizzjonijiet, il-kwalità tas-servizz, il-kondizzjoni għat-terminazzjoni tal-kuntratt u tas-servizz, il-miżuri ta' kumpens u r-riżoluzzjoni ta' disputi jiġu speċifikati fil-kuntratti tagħhom. Fejn il-fornituri tas-servizz barra minn fornituri ta' servizz dirett tat-telefon jikkonkludu kuntratti mal-konsumaturi, l-istess informazzjoni għandha tiġi nkluża wkoll f'dawk il-kuntratti. Il-miżuri biex jassiguraw it-trasparenza tal-prezzijiet, it-tariffi, it-termini u l-kondizzjonijiet jkabbru l-kaâċità tal-konsumaturi li jottimizzaw l-għażliet tagħhom u b'hekk jibbenefikaw bis-sħiħ mill-kompetizzjoni.

ê 2009/136/KE premessa 21 (adattat)

ð ġdid

(232)Id-dispożizzjonijiet dwar kuntratti Ö f’din id-Direttiva Õ ð għandhom japplikaw irrespettivament l-ammont ta’ kwalunkwe ġlas li jrid isir mill-konsumatur. ï Ö Dawn Õ għandhom japplikaw mhux biss għall-konsumaturi iżda wkoll għal utenti finali oħrajn, primarjament mikro -impriżi u, impriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), Ö kif definit fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE, Õ li jistgħu jippreferu kuntratt adattat għal ħtiġijiet tal-konsumatur. ð li l-pożizzjoni ta’ negozjar tagħhom titqabbel ma’ dik tal-konsumaturi u li għalhekk għandhom jibenefikaw mill-istess livell ta’ protezzjoni ï . Sabiex jiġu evitati piżijiet amministrattivi mhux meħtieġa fuq fornituri u l-kumplessità relatata mad-definizzjoni ta’ SMEs, iId-dispożizzjonijiet dwar il-kuntratti Ö , inklużi dawk li hemm fid-Direttiva 2011/83/UE dwar id-drittijiet tal-konsumatur, Õ ma għandhomx japplikaw awtomatikament għal dawk Ö limpriżi Õ l-utenti finali oħrajn iżda biss fejn huma jitolbu hekk. ð Sakemm ma jippreferux jinnegozjaw termini kuntrattwali individwalizzati mal-fornituri tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi ï. ð Għall-kluntrarju tal-intrapriżi mikro u żgħar, intrapriżi akbar normalment ikollhom setgħat akbar ta’ negozjar u għalhekk ma jkunux jiddependu fuq l-istess rekwiżiti kuntrattwali tal-informazzjoni bħall-konsumaturi. Dispożizzjonijiet oħrajn, bħall-portabbiltà tan-numri, li huma importanti wkoll għall-intrapriżi akbar għandhom jibqgħu japplikaw għall-utenti finali kollha. ï L-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri xierqa biex jippromwovu għarfien fost l-SMEs ta’ din il-possibbiltà. 

ò ġdid

(233)L-ispeċifiċitajiet tas-settur tal-komunikazzjonijiet elettroniċi jeħtieġu, lil hinn mir-regoli kuntrattwali orizzontali, għadd limitat ta’ dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni tal-utenti finali. B’mod partikolari, l-utenti finali għandhom ikunu infurmati bi kwalunkwe livelli ta’ kwalità tas-servizz offruti, il-kundizzjonijiet għal promozzjonijiet u t-terminazzjoni ta’ kuntratti, il-pjanijiet ta’ tariffi applikabbli u t-tariffi għal servizzi soġġetti għal kondizzjonijiet ta’ prezzar partikolari. Din l-informazzjoni hija rilevanti għall-biċċa l-kbira tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli għall-pubbliku iżda mhux għal servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali independenti min-numru. Sabiex l-utent finali jitħalla jagħmel għażla infurmata tajjeb, huwa essenzjali li l-informazzjoni rilevanti tiġi pprovduta qabel il-konklużjoni tal-kuntratt u b’lingwaġġ ċar u li jinftiehem. Għall-istess raġuni, il-fornituri għandhom jippreżentaw sommarju tat-termini essenzjali tal-kuntratt. Sabiex tiġi ffaċilitata l-komparabbiltà u jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, il-BEREC għandu joħroġ kuntratt mudell għal tali sommarji.

(234)Wara l-adozzjoni tar-Regolament (UE) Nru 2015/2120, id-dispożizzjonijiet f’din id-Direttiva fir-rigward ta’ informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet li jillimitaw l-aċċess għal u/jew l-użu ta’ servizzi u applikazzjonijiet u fir-rigward tat-tfassil tat-traffiku saru obsoleti u għandhom jitħassru.

ê 2009/136/KE premessa 24

ð ġdid

(235) Fir-rigward ta’ tagħmir terminali, il-kuntratt tal-konsumatur għandu jispeċifika kwalunkwe restrizzjoni imposta mill-fornitur fuq l-użu tat-tagħmir, bħal permezz ta’ “SIM-locking” ta’ apparati ċellulari, jekk tali restrizzjonijiet mhumiex projbiti taħt il-leġislazzjoni nazzjonali, u kwalunkwe ħlas dovut mat-terminazzjoni tal-kuntratt, kemm qabel jew fid-data tal-iskadenza miftiehma, inkluż kwalunkwe spiża imposta sabiex jinżamm it-tagħmir. ð Kwalunkwe tariffi dovuti għal terminazzjoni kmieni għal tagħmir terminali u vantaġġi oħra promozzjonali għandhom jiġu kkalkulati abbażi tal-metodi tas-soltu għad-deprezzament u fuq bażi pro rata temporis, rispettivament. ï 

ê 2009/136/KE premessa 25 (adattat)

ð ġdid

(236)Mingħajr Ö preġudizzju għallobbligu sostantiv Õ ma jimponu kwalunkwe obbligu fuq il-fornitur marbuta mas-sigurtà bis-saħħa ta’ din id-Direttiva ï biex jieħu azzjoni aktar milli meħtieġ taħt il-liġi Komunitarja, il-kuntratt tal-konsumatur għandu jispeċifika wkoll it-tip ta’ azzjoni, jekk hemm, li l-fornitur jista’ jieħu fil-każ ta’ inċidenti ta’ sigurtà jew integrità, theddid jew vulnerabbiltajiet.

ê 2009/136/KE premessa 32 (adattat)

ð ġdid

(237) Id-disponibbiltà ta’ informazzjoni trasparenti, aġġornata u komparabbli dwar offerti u servizzi hija element ewlieni għall-konsumaturi fi swieq kompetittivi fejn diversi fornituri joffru s-servizzi. Utenti finali u konsumaturi ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi għandhom ikunu jistgħu jqabblu faċilment il-prezzijiet ta’ diversi servizzi offruti fis-suq abbażi ta’ informazzjoni pubblikata f’forma faċilment aċċessibbli. Sabiex il-konsumatur ikun jista’ faċilment iqabbel il-prezzijiet ð u s-servizz ï, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jeżiġu minn impriżi li jipprovdu netwerks ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi u/jew servizzi ð ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi ï ð barra dawk is-servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri ï iktar trasparenza dwar informazzjoni (inklużi tariffi,ð il-kwalità tas-servizz, restrizzjonijiet fuq it-tagħmir terminali fornut, ï xejriet ta’ konsum, u statistika rilevanti oħra). ð Kull rekwiżit bħal dan għandu jqis kif xieraq il-karatteristiċi ta’ dawk in-netwerks u s-servizzi. ï Ö Dawn għandhom ukoll Õ u li jiżguraw li partijiet terzi jkollhom id-dritt li jużaw mingħajr ħlas informazzjoni pubblikament disponibbli li tkun ippubblikata minn dawn l-impriżi ð , bil-ħsieb li jipprovdu għodda ta’ tqabbil ï. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ukoll ikunu jistgħu jagħmlu disponibbli gwidi tal-prezzijiet, b’mod partikolari fejn is-suq ma pprovdihomx mingħajr ħlas jew bi prezz raġonevoli. Impriżi ma għandhomx ikunu intitolati għal ebda remunerazzjoni għall-użu ta’ informazzjoni li diġà kienet ġiet pubblikata u għalhekk tappartjeni għad-dominju pubbliku. Barra minn hekk, utenti finali u konsumaturi għandhom ikunu infurmati adegwatament dwar il-prezz u t-tip ta’ servizz offrut qabel ma jixtru servizz, b’mod partikolari jekk numru li fuqu jsiru telefonati bla ħlas ikun suġġett għal ħlasijiet addizzjonali. Awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jeħtieġu li tali informazzjoni tiġi provduta b’mod ġenerali, u għal ċerti kategoriji ta’ servizzi determinati minnhom, eżatt qabel ma tiġi konnessa s-sejħa, sakemm ma jkunx previst mod ieħor mil-liġi nazzjonali. Meta jiddeterminaw il-kategoriji ta’ sejħiet li jeħtieġu informazzjoni dwar il-prezz qabel il-konnessjoni, awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jieħdu kont dovut tan-natura tas-servizz, il-kondizzjonijiet tal-ipprezzar li japplikaw għalih u jekk hijiex offruta minn fornitur li mhuwiex fornitur ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. Bla ħsara għad-Direttiva 2000/31/KE (Direttiva dwar il-kummerċ elettroniku), impriżi għandhom ukoll, jekk meħtieġa mill-Istati Membri, jipprovdu lill-abbonati informazzjoni ta’ interess pubbliku prodotta mill-awtoritajiet pubbliċi rilevanti, inter alia, dwar il-ksur l-aktar komuni u l-konsegwenzi legali tagħhom.

ò ġdid

(238)L-utenti finali ta’ spiss mhumiex konxji tal-kost tal-imġiba tal-konsum tagħhom jew ikollhom xi diffikultajiet biex jikkalkulaw il-konsum ta' ħin tagħhom jew il-konsum tad-dejta tagħhom meta jużaw is-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi. Sabiex tiżdied it-trasparenza u sabiex jippermettu kontroll aħjar tal-baġit tal-komunikazzjonijiet tagħhom huwa importanti li l-utenti finali jiġu pprovduti b’faċilitajiet li jippermettulhom li jsegwu l-konsum tagħhom fil-waqt.

(239)L-għodod tat-tqabbil indipendenti, bħal websajts, huma mezz effettiv għall-utenti finali sabiex jivvalutaw il-merti ta’ fornituri differenti ta’ servizzi pubblikament disponibbli ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali indipendenti min-numri, u sabiex jiksbu informazzjoni imparzjali, b’mod partikolari billi jqabblu l-prezzijiet, it-tariffi u l-parametri tal-kwalità f’post wieħed. Dawn il-mekkaniżmi għandhom jimmiraw li jipprovdu informazzjoni li hija ċara u konċiża u kompleta u komprensiva. Huma għandu jkollhom l-għan li jinkludu l-usa’ firxa possibbli ta’ offerti, sabiex tagħti ħarsa ġenerali rappreżentattiva u tkopri parti sinifikanti tas-suq. L-informazzjoni mogħtija f’tali strumenti għandha jkunu affidabbli, imparzjali u trasparenti. L-utenti finali għandhom ikunu infurmati dwar id-disponibbiltà ta’ tali għodod. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-utenti finali jkollhom aċċess b’xejn għal mill-anqas waħda minn dawn l-għodod fit-territorji rispettivi tagħhom.

(240)L-għodod tat-tqabbil indipendenti għandhom ikunu operazzjonalment indipendenti mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi disponibbli pubblikament. Dawn jistgħu jiġu operati minn impriżi privati, jew mill-awtoritajiet kompetenti jew f’isimhom, madankollu dawn għandhom jiġu operati f’konformità ma’ kriterji ta’ kwalità speċifikati inkluż ir-rekwiżit li jipprovdu dettalji tas-sidien tagħhom, li jipprovdu informazzjoni preċiża u aġġornata, jiddikjaraw il-ħin tal-aħħar aġġornament, jistabbilixxu kriterji ċari u oġġettivi li fuqhom se jkun ibbażat it-tqabbil u jinkludu firxa wiesgħa ta’ offerti fuq servizzi pubblikament disponibbli ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali independenti minn numri, li jkopru parti sinifikanti tas-suq. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jistabbilixxu kemm il-darba l-għodod ta’ tqabbil għandhom jirrevedu u jaġġornaw l-informazzjoni li jagħtu lill-utenti finali, filwaqt li jqisu l-frekwenza li biha l-fornituri tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi aċċessibbli għall-pubbliku minbarra servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali independent minn numri, ġeneralment jaġġornaw it-tariffa u l-informazzjoni ta’ kwalità. Meta jkun hemm biss għodda waħda fi Stat Membru u din l-għodda tieqaf topera jew ma tibqax konformi mal-kriterji tal-kwalità, l-Istat Membru għandu jiżgura li l-utenti finali jkollhom aċċess fi żmien raġonevoli għal għodda oħra ta’ tqabbil fil-livell nazzjonali.

ê 2009/136/KE premessa 26 (adattat)

ð ġdid

(241)Sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet ta’ interess pubbliku fir-rigward tal-użu tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet ð elettroniċi disponibbli pubblikament ï, u biex tiġi mħeġġa l-protezzjoni tad-drittijiet u l-libertajiet ta’ oħrajn, l-awtoritajiet nazzjonali rilevanti ð kompetenti ï għandhom ikunu jistgħu jipproduċu u jxerrdu, bl-għajnuna ta’ fornituri, informazzjoni ta’ interess pubbliku relatata mal-użu ta’ servizzi bħal dawn. Din tista’ tinkludi informazzjoni ta’ interess pubbliku ð fir-rigward tal-ksur l-aktar komuni u l-konsegwenzi legali tagħhom, pereżempju ï rigward ksur ta’ dritt tal-awtur, użu illegali ieħor u d-disseminazzjoni ta’ kontenut dannuż, u parir u mezzi ta’ protezzjoni kontra riskji għas-sigurtà personali, li jistgħu pereżempju jirriżultaw mill-iżvelar ta’ informazzjoni personali f’ċerti ċirkostanzi, kif ukoll riskji għall-privatezza u għad-data personali, u d-disponibbiltà ta’ software li hu faċli biex tużah u li jista’ jiġi kkonfigurat jew għażliet ta’ software li jippermettu l-protezzjoni tat-tfal jew ta’ persuni vulnerabbli. L-informazzjoni tista’ tiġi kkoordinata permezz tal-proċedura ta’ kooperazzjoni stabbilita fl-Artikolu 33(3) tad Ö ta’ din idÕ-Direttiva 2002/22/KE (Direttiva dwar is-Servizz Universali). Tali informazzjoni ta’ interess pubbliku għandha tiġi aġġornata kull meta meħtieġ u għandha tiġi ppreżentata f’forom stampati u elettroniċi faċilment komprensibbli, kif determinat minn kull Stat Membru, u fuq kwalunkwe websajt ta’ awtorità pubblika nazzjonali. Awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu jistgħu jobbligaw lill-fornituri jxerrdu din l-informazzjoni standardizzata lill-konsumaturi kollha b’mod li huwa meqjus xieraq mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Meta meħtieġ mill-Istati Membri, l-informazzjoni għandha wkoll tiġi inkluża f’kuntratti. It-tixrid ta’ informazzjoni bħal din madankollu m’għandhiex timponi piż eċċessiv fuq l-impriżi. L-Istati Membri għandhom jeħtieġu dan it-tixrid bil-mezzi użati mill-impriżi fil-komunikazzjonijiet mal-abbonati ð utenti finali ï magħmula waqt l-attivitajiet ordinarji tan-negozju.

ê 2009/136/KE premessa 31 (adattat)

(242)Fin-nuqqas ta’ regoli rilevanti tal-liġi Komunitarja Ö tal-Unjoni Õ, il-kontenut, l-applikazzjonijiet u s-servizzi huma meqjusa jew legali jew dannużi f’konformità mal-liġi sostantiva u proċedurali nazzjonali. Huwa kompitu tal-Istati Membri, u mhux tal-fornituri tan-networks jew servizzi elettroniċi ta’ komunikazzjoni, biex jiddeċiedu, waqt li jiġu segwiti l-proċeduri dovuti, jekk il-kontenut, l-applikazzjonijiet jew servizzi humiex legali jew dannużi. Ö Din Õ id-Direttiva Qafas u Ö u d-Direttiva dwar il-Privatezza Elettronika 2002/58/KE Õ d-Direttivi Speċifiċi l-oħra huma bla ħsara għad-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta’ Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali tas-servizzi tas-soċjeta' informatika, b’mod partikolari l-kummerċ elettroniku, fis-Suq Intern (Direttiva dwar il-kummerċ elettroniku) 76 , li, inter alia, fiha regola ta’ “mere conduit” għall-fornituri ta’ servizz intermedjarji, kif definiti fiha.

ê 2002/22/KE premessa 31 (adattat)

ð ġdid

(243)L-utenti finali għandu jkollhom aċċess għall-informazzjoni pubblikament disponibbli dwar is-servizzi ta' komunikazzjoni. L-Istati Membri għandhom ikunu kapaċi jissorveljaw il-kwalità tas-servizzi li jiġu offruti fit-territorju tagħhom. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom ikunu kapaċi Ö jingħataw is-setgħa li jissorveljaw l-kwalità tas-servizzi Õ Ö u Õ li sistematikament jiġbru Ö sistematikament Õ informazzjoni dwar il-kwalità tas-servizzi Ö , inklużi dawk relatati mal-forniment ta-sservizzi lill-untenti finali b’diżabilità. Õ Ö Din l-informazzjoni għandha tinġabar Õ fuq il-bażi ta' kriterji li jippermettu l-komparabilità bejn il-fornituri tas-servizzi u bejn l-Istati Membri. L-impriżi li jfornu servizzi tal-komunikazzjonijiet Ö elettroniċi Õ, li joperaw f'ambjent kompetittiv, aktarx li jagħtu nformazzjoni adegwata u aġġornata dwar is-servizzi tagħhom pubblikament disponibbli għal raġunijiet ta' vantaġġ kummerċjali. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom madanakollu jkunu jistgħu jeħtieġu l-pubblikazzjoni ta' din l-informazzjoni fejn jiġi muri li din l-informazzjoni mhix effettivament disponibbli għall-pubbliku. ðL-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jistabbilixxu wkoll l-metodi ta’ kejl li jridu jiġu applikati mill-fornituri tas-servizz biex jittejjeb it-tqabbil tad-dejta provduta. Sabiex tiġi faċilitata l-paragunabbiltà madwar l-Unjoni u biex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, il-BEREC għandu jadotta linji gwida dwar parametri rilevanti tal-kwalità tas-servizz li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom iqisu bl-aktar reqqa. ï 

ê 2009/136/KE premessa 47 (adattat)

ð ġdid

(244)Sabiex jieħdu vantaġġ sħiħ mill-ambjent kompetittiv, il-konsumaturi għandhom ikunu jistgħu jagħmlu għażliet infurmati u jibdlu minn fornitur għal ieħor meta jkun flÖ-aħjar Õinteress tagħhom li jagħmlu dan. Hu essenzjali li jiġi żgurat li dawn ikunu jistgħu Ö kapaċi Õ jagħmluh mingħajr ma jiġu mfixkla minn ostakli legali, tekniċi jew metodi prattiċi, inklużi kondizzjonijiet, proċeduri, ħlasijiet, Ö eċċ. Õ kuntrattwali. Dan Ö Dak Õ ma jipprekludix l-impożizzjoni Ö lill-impriżi Õ ta’ Ö milli jistabbilixxu Õ perjodi kuntrattwali minimi raġonevoli ð sa 24 xahar ï fil-kuntratti tal-konsumaturi. ð Madankollu, l-Istati Membri għandu jkollhom il-possibbiltà li jistabbilixxu perjodu massimu iqsar fid-dawl ta' kundizzjonijiet nazzjonali, bħal livelli ta' kompetizzjoni u stabbiltà ta' investimenti tan-netwerks. Indipendentement minn dan il-kuntratt ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi, il-konsumaturi jistgħu jippreferu u jibbenefikaw minn perjodu itwal ta' rimbors għal konnessjonijiet fiżiċi. Tali impenji tal-konsumatur jistgħu jkunu fattur importanti li jiffaċilita l-introduzzjoni ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna ta’ konnettività sal-bini tal-utent finali jew qrib ħafna tiegħu, inkluż permezz ta' skemi ta' aggregazzjoni tad-domanda li jippermettu lill-investituri tan-netwerk biex inaqqsu r-riskji tal-użu inizjali. Madankollu, id-drittijiet tal-konsumaturi li jibdlu l-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, kif stabbilit f’din id-Direttiva, m’għandhomx ikunu ristretti b’tali perjodi ta' rimborż f’kuntratti dwar konnessjonijiet fiżiċi. ï

Il-portabbiltà tan-numri huwa faċilitatur ewlieni tal-għażliet għad-dispożizzjoni tal-konsumaturi u l-kompetizzjoni effikaċi fis-swieq kompetittivi għall-komunikazzjonijiet elettroniċi u għandu jiġi implimentat mingħajr dewmien żejjed, hekk li n-numru jkun funzjonalment attivat fi żmien ġurnata waħda tax-xogħol u l-utent ma jesperjenzax telf ta’ servizz li jdum aktar minn ġurnata waħda tax-xogħol. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu jippreskrivu l-proċess globali tal-portabbiltà tan-numri, b’kont meħud tad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar il-kuntratti u l-iżviluppi teknoloġiċi. L-esperjenza miksuba f’uħud mill-Istati Membri wriet li hemm riskju li l-konsumaturi jinbidlilhom il-fornitur mingħajr ma jkun ingħata l-kunsens tagħhom. Filwaqt li din hija kwistjoni li għandha tiġi indirizzata l-ewwel nett mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jimponu miżuri proporzjonati minimi bħal dawn fir-rigward tal-proċess ta’ kommutazzjoni, inklużi sanzjonijiet xierqa, kif huma meħtieġa biex jitnaqqsu riskji bħal dawn u sabiex jiżguraw li l-konsumaturi jkunu protetti matul il-proċess kollu ta’ kommutazzjoni, mingħajr ma l-proċess isir inqas attraenti għalihom.

ò ġdid

(245)Il-konsumaturi għandhom ikunu jistgħu jitterminaw il-kuntratt bla ma jġarrbu spejjeż wkoll f’każijiet ta’ dewmien awtomatiku wara l-iskadenza tal-kuntratt inizjali ta’ żmien.

(246)Kwalunkwe tibdil fil-kundizzjonijiet kuntrattwali imposti mill-fornituri ta’ servizzi pubblikament disponibbli ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi minbarra servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali independenti min-numri, għad-detriment tal-utent finali, pereżempju rigward it-taxxi, it-tariffi, il-limitazzjonijiet fil-volum tad-dejta, il-veloċitajiet tad-dejta, il-kopertura jew l-ipproċessar tad-dejta personali, għandhom jitqiesu li jagħtu lok għad-dritt lill-utent finali biex itemm il-kuntratt mingħajr ma jġarrab spejjeż, anke jekk dawn ikunu kkombinati ma’ xi bidliet benefiċjali.

(247)Il-possibbiltà tal-bdil tal-fornituri hija importanti biex ikun hemm kompetizzjoni effettiva f’ambjent kompetittiv. Id-disponibbiltà ta’ informazzjoni trasparenti, preċiża u f’waqtha dwar il-bidla minn fornitur għal ieħor, għandha żżid il-kunfidenza tal-utenti finali fil-bdil u tagħmilhom aktar disposti li jieħdu sehem b’mod attiv fil-proċess kompetittiv. Il-fornituri tas-servizzi għandhom jiżguraw il-kontinwità tas-servizz sabiex l-utenti finali jkunu jistgħu jibdlu l-fornituri mingħajr ma jiġu mfixkla minħabba r-riskju ta’ telf ta’ servizz.

ê 2002/22/KE premessa 40 (adattat)

ð ġdid

(248)Il-portabbiltà tan-numri huwa faċilitatur ewlieni tal-għażliet għad-dispożizzjoni tal-konsumaturi u l-kompetizzjoni effikaċi fis-swieq kompetittivi għall-komunikazzjonijiet elettroniċi ðgħas-swieq ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. ï hekk li lL-utenti finali li jitolbu dan għandhom ikunu jistgħu jżommu n-numru/i tagħhom fuq in-netwerk pubbliku tat-telefon indipendentement mill-organizzazzjoni Ö impriża Õ li tipprovdi s-servizz. Il-forniment ta' din il-faċilità bejn konnessjonijiet għan-network pubbliku tat-telefon f'lok fiss u mhux fiss mhux kopert b'din id-Direttiva. Iżda, l-Istati Membri jistgħu japplikaw dispożizzjonijiet għall-portabilità tan-numru bejn networks li jfornu servizzi f'lok fiss u networks mobbli.

ê 2002/22/KE premessa 41

(249)L-impatt tal-portabilità tan-numri jissaħħaħ konsiderevolment meta jkun hemm informazzjoni trasparenti dwar it-tariffi, kemm għall-utenti finali li jġorru n-numru tagħhom kif ukoll għall-utenti finali li jagħmlu sejħa lil dawk li jkun ġarrew in-numru tagħhom. L-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom, fejn possibbli, jiffaċilitaw it-trasparenza tat-tariffi adatta bħala parti mill-implimentazzjoni tal-portabilità tan-numri.

ê 2002/22/KE premessa 42

(250)Meta jiġi assigurat li l-ipprezzar għal interkonnessjoni relatata mal-forniment ta' portabilità tan-numri tkun orjentata mal-ispiża, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali jistgħu wkoll jieħdu kont tal-prezzijiet disponibbli fi swieq komparattivi.

ê 2009/136/KE premessa 47 (adattat)

ð ġdid

(251)Sabiex jieħdu vantaġġ sħiħ mill-ambjent kompetittiv, il-konsumaturi għandhom ikunu jistgħu jagħmlu għażliet infurmati u jibdlu minn fornitur għal ieħor meta jkun fl-interess tagħhom li jagħmlu dan. Hu essenzjali li jiġi żgurat li dan ikunu jistgħu jagħmluh mingħajr ma jiġu mfixkla minn ostakli legali, tekniċi jew metodi prattiċi, inklużi kondizzjonijiet, proċeduri, ħlasijiet, eċċ. Kuntrattwali. Dan ma jipprekludix l-impożizzjoni ta’ perjodi kuntrattwali minimi raġonevoli fil-kuntratti tal-konsumaturi. Il-portabbiltà tan-numri huwa faċilitatur ewlieni tal-għażliet għad-dispożizzjoni tal-konsumaturi u l-kompetizzjoni effikaċi fis-swieq kompetittivi għall-komunikazzjonijiet elettroniċi u għandu jiġi implimentat mingħajr dewmien żejjed, hekk li n-numru jkun funzjonalment attivat fi żmien ġurnata waħda tax-xogħol u l-utent ma jesperjenzax telf ta’ servizz li jdum aktar minn ġurnata waħda tax-xogħol. ÖSabiex jiġi ffaċilitat f’punt uniku ta’ servizz li tippermetti biex jibdlu l-provditur bla intoppi għal utenti finali, il-proċess tal-bidla minn provditur għal ieħor għandu jmexxih il-provditur riċeventi tal-komunikazzjoni elettronika lill-pubbliku. Õ lL-awtoritajiet ðregolatorjiï nazzjonali jistgħu jippreskrivu l-proċess globali tal-portabbiltà tan-numri, b’kont meħud tad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar il-kuntratti u l-iżviluppi teknoloġiċi. L-esperjenza miksuba f’uħud mill-Istati Membri wriet li hemm riskju li l-konsumaturi jinbidlilhom il-fornitur mingħajr ma jkun ingħata l-kunsens tagħhom. Filwaqt li din hija kwistjoni li għandha tiġi indirizzata l-ewwel nett mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jimponu miżuri proporzjonati minimi bħal dawn fir-rigward tal-proċess ta’ kommutazzjoni, inklużi sanzjonijiet xierqa, kif huma meħtieġa biex jitnaqqsu riskji bħal dawn u sabiex jiżguraw li l-konsumaturi jkunu protetti matul il-proċess kollu ta’ kommutazzjoni, mingħajr ma l-proċess isir inqas attraenti għalihom.

ò ġdid

(252)Raggruppamenti li jinkludu servizzi ta' komunikazzjonijiet elettroniċi pubblikament disponibbli għajr servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali independenti min-numri, u servizzi oħra bħal broadcasting lineari, jew oġġetti bħal apparat, saru dejjem aktar mifruxin u huma element importanti tal-kompetizzjoni. Filwaqt li ħafna drabi jġibu benefiċċji għall-utenti finali, jistgħu jagħmlu l-bdil iktar diffiċli jew jiswa ħafna flus u jżid ir-riskji ta’ “lock-in” kuntrattwali . Meta regoli kuntrattwali diverġenti dwar it-terminazzjoni tal-kuntratt u l-bidla minn fornitur għal ieħor, ikunu japplikaw għas-servizzi differenti, u għal kull impenn kuntrattwali rigward l-akkwist ta’ prodotti li jiffurmaw parti minn pakkett, il-konsumaturi jiġu mxekkla b’mod effettiv fid-drittijiet tagħhom taħt din id-Direttiva li jaqilbu għal offerti kompetittivi għar-raġġuppament kollu jew partijiet minnu. Id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva fir-rigward ta’ kuntratti, trasparenza, tul u terminazzjoni tal-kuntratt u l-bdil għandhom, għalhekk, japplikaw għal kull element ta’ raggruppament, ħlief sal-punt li regoli oħra applikabbli għal elementi ta’ komunikazzjoni mhux elettroniċi tal-pakkett huma aktar favorevoli għall-konsumatur. Kwistjonijiet kuntrattwali oħra, bħar-rimedji applikabbli fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-kuntratt, għandhom jiġu rregolati bir-regoli applikabbli għal element rispettivi tal-pakkett, pereżempju permezz tar-regoli ta’ kuntratti għall-bejgħ ta’ oġġetti jew għall-forniment ta’ kontenut diġitali. Għall-istess raġunijiet, il-konsumaturi ma għandhomx ikunu ristretti ma’ fornitur partikolari permezz ta’ estensjoni kuntrattwali de facto tal-perjodu tal-kuntratt tal-bidu.

ê 2009/136/KE premessa 23 (adattat)

ð ġdid

(253)Il-fornituri tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet ð interpersonali bbażati fuq in-numri ï elettroniċi li jippermettu sejħiet ð għandhom l-obbligu li jipprovdu aċċess lis-servizzi ta’ emerġenza permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza. ï ð F’ċirkostanzi eċċezzjonali, l-aktar minħabba nuqqas ta’ fattibbiltà teknika, dawn jaf ma jkunux jistgħu jipprovdu aċċess għal servizzi ta’ emerġenza jew għal-lok ta’ min qed jagħmel is-sejħa, jew it-tnejn l’huma. F’dawn il-każijiet, dawn għandhom jinfurmaw lill-klijenti tagħhom kif xieraq fil-kuntratt. ï għandhom jiżguraw li l-klijenti tagħhom ikunu infurmati kif xieraq dwar jekk l-aċċess għas-servizzi ta’ emerġenza hux ipprovdut jew le, u dwar kwalunwke limitazzjoni fis-servizz (bħal limitazzjoni fil-forniment ta’ informazzjoni dwar il-post mnejn toriġina t-telefonata jew it-trasferiment ta’ sejħiet ta’ emerġenza). Tali fornituri għandhom jipprovdu wkoll lill-konsumaturi tagħhom informazzjoni ċara u trasparenti fil-kuntratt inizjali u ð jaġġornawha ï fl-eventwalità ta’ kwalunkwe bidla fil-forniment tal-aċċess, ð tal-aċċess tas-servizzi ta’ emerġenza ï , pereżempju bħala parti mill-informazzjoni li tidher mal-kont Ö fil-fatturi Õ Din l-informazzjoni għandha tinkludi kwalunkwe limitazzjonijiet rigward kopertura territorjali, abbażi tal-parametri tekniċi ta’ operat tas-servizz ð ta’ komunikazzjonijiet ï ippjanati u l-infrastruttura disponibbli. Meta s-servizz ma jiġix provdut fuq network ta’ telefonija switched ð b’konnessjoni mmexxija biex tagħti l-kwalità speċifikata tas-servizz ï , l-informazzjoni għandha tinkludi wkoll il-livell ta’ affidabbiltà tal-aċċess u l-informazzjoni dwar mnejn toriġina s-sejħa mqabbla ma’ servizz li huwa pprovdut Öb’din Õ fuq network ta’ telefonija switched ð il-konnessjoni ï , b’kont meħud tat-teknoloġija attwali u l-istandards ta’ kwalità, kif ukoll kwalunkwe kwalità ta’ parametri ta’ servizz speċifikata taħt Ö din Õ id-Direttiva 2002/22/EC (Direttiva dwar is-Servizz Universali).

ê 2009/140/KE premessa 22 (adattat)

(254)Konformement mal-għanijiet tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabbiltajiet, il-qafas regolatorju għandu jiżgura li l-utenti kollha, inklużi l-utenti aħħarija b’diżabbiltà, l-anzjani, u l-utenti bi bżonnijiet soċjali speċjali, ikollhom aċċess faċli għal servizzi ta’ kwalità għolja bi prezz raġjonevoli. Id-Dikjarazzjoni 22 annessa mal-Att finali ta’ Amsterdam tiddikjara li l-istituzzjonijiet tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ għandhom iqisu l-bżonnijiet ta’ persuni b’diżabbiltà meta jfasslu l-miżuri taħt l-Artikolu 95 tat-Trattat Ö 114 tat-TFUE Õ .

ò ġdid

(255)L-utenti finali għandhom ikunu jistgħu jaċċessaw servizzi ta’ emerġenza permezz ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza mingħajr ħlas u mingħajr ma jkollhom għalfejn jużaw kwalunkwe mezz ta’ ħlas, minn kwalunkwe apparat li jippermetti servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali abbażi tan-numri, inkluż meta jużaw servizzi roaming fi Stat Membru. Komunikazzjonijiet ta’emerġenza huma mezz ta’ komunikazzjoni, li jinkludu mhux biss il-komunikazzjonijiet tal-vuċi, iżda wkoll messaġġi sms, vidjo jew tipi oħra ta’ komunikazzjonijiet, li huma attivati fi Stat Membru biex ikollhom aċċess għal servizzi ta’ emerġenza. Il-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza jistgħu jiġu adottati f’isem persuna mis-sistema eCall immuntata fil-vettura kif definit fir-Regolament 2015/758/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 77 .

(256)L-Istati Membri għandhom jiżguraw li impriżi li jipprovdu lill-utenti finali b’servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali bbażati fuq in-numri jipprovdu aċċess affidabbli u preċiż għal servizzi ta’ emerġenza filwaqt li jiġu kkunsidrati l-kriterji u l-ispeċifikazzjonijiet u nazzjonali. Meta s-servizz ta’ komunikazzjonijiet interpersonali abbażi tan-numri ma jiġix ipprovdut permezz ta’ konnessjoni li tiġi ġestita biex tagħti kwalità speċifika ta' servizz, il-fornitur tas-servizz jista' ma jkunx jista jiżgura li s-sejħiet ta’ emerġenza magħmula permezz tas-servizz tagħhom ikunu trasferiti għall-PSAP l-aktar xieraq bl-istess affidabbiltà. Għal tali impriżi indipendenti min-netwerk, jiġifieri dawk li mhumiex integrati ma’ fornitur ta’ netwerks pubbliċi ta’ komunikazzjoni, l-informazzjoni dwar il-post minn fejn issir is-sejħa mhux dejjem taf tkun fattibbli teknikament. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-istandards li ser jiżguraw trasferiment preċiż u affidabbli u konnessjoni għas-servizzi ta’ emerġenza jiġu implimentati malajr kemm jista’ jkun sabiex jippermettu li fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali jkunu indipendenti min-netwerk ibbażat fuq in-numri biex jissodisfaw l-obbligi li jirrigwardaw l-aċċess għal servizzi ta’ emerġenza u informazzjoni dwar il-post minn fejn toriġina t-telefonata f’livell komparabbli ma’ dak meħtieġ minn fornituri oħra ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet bħal dawn.

ê 2002/22/KE premessa 36 (adattat)

Huwa mportanti li l-utenti jkunu jistgħu jsejħu n-numru uniku ta' emerġenza Ewropew “112”, u n-numri l-oħra tat-telefon ta' emerġenza nazzjonali, mingħajr ħlas, minn kull telefon, inklużi telefons pubbliċi bi ħlas, mingħajr l-użu ta' xi mezz ta' ħlas. L-Istati Membru suppost li diġa għamlu l-arranġamenti ta' organizzazzjoni meħtieġa l-aktar adatti għall-organizzazzjoni nazzjonali tas-sistemi ta' emerġenza, sabiex jiġi assigurat li s-sejħiet għal dan in-numru jiġu adegwatament imwieġba u ttrattati. L-informazzjoni dwar il-lok ta' min jagħmel is-sejħa, li għandha tintgħamel disponibbli għas-servizzi tal-emerġenza, ttejjeb il-livell ta' protezzjoni u s-sigurtà tal-utenti tas-servizzi ta' “112” u tgħin lis-servizzi tal-emerġenza, sal-limitu teknikament fattibbli, fil-qadi tad-dmirijiet tagħhom, basta illi t-trasferiment tas-sejħiet u tagħrif assoċjat għas-servizzi ta' emerġenza konċernati jiġi garantit. Ir-riċeviment u l-użu ta' dik l-informazzjoni għandhom jikkonformaw mal-liġi relevanti tal-Komunità dwar l-ipproċessar tat-tagħrif personali. It-titjib kostanti fit-teknoloġija tal-informazjoni għandu progressivament isostni l-immaniġġar simultanju ta' diversi lingwi fuq in-networks bi spiża raġonevoli. Dan allura jassigura sigurezza addizzjonali għaċ-ċittadini Ewropej li jużaw in-numru tas-sejħa tal-emerġenza “112”.

ê 2002/22/KE premessa 37 (adattat)

L-aċċess faċli għas-servizzi internazzjonali tat-telefon huwa vitali għaċ-ċittadini Ewropej u għan-negozji Ewropej. Iż-"00" ġia ġie stabbilit bħala l-kodiċi standard ta' aċċess internazzjonali tat-telefon għall-Komunità. Jistgħu jintgħamlu jew jitkomplew arranġamenti speċjali biex isiru sejħiet bejn lokalitajiet transkonfinali qrib xulxin bejn Stati Membri. L-ITU assenjat, skont ir-Rakkomandazzjoni ITU E.164, kodiċi “3883” għall-Ispazju Ewropew tal-Enumerar tat-Telefonija (ETNS). Sabiex tiġi assigurata l-konnessjoni ta' sejħiet lill-ETNS, l-impriżi li joperaw networks pubbliċi tat-telefon għandhom jassiguraw li sejħiet li jużaw “3883” jiġu direttament jew indirettament inter-konnessi man-networks li jservu tal-ETNS speċifikati fli-standards tal-Istitut Ewropew ta' li-Standards tat-Telekomunikazzjonijiet (ETSI). Dawk l-arranġamenti ta' interkonnessjoni għandhom jiġu regolati bid-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2002/19/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Marzu 2002 dwar l-aċċess għal, u l-interkonnesjoni ma', networks ta' komunikazzjonijiet elettroniċi u faċilitajiet assoċjati (Direttiva ta' Aċċess)  78 .

ê 2009/136/KE premessa 41

(257) L-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri speċifiċi biex jiżguraw li s-servizzi ta’ emerġenza, inkluż in-numru “112”, ikunu aċċessibbli ugwalment għall-utenti finali li jkunu b’diżabbiltà, b’mod partikolari għal dawk l-utenti torox, b’impediment fis-smigħ, jew fid-diskors u dawk torox-għomja. Dan jista’ jinvolvi l-forniment ta’ apparat terminali speċjali għal utenti b’impediment fis-smigħ, servizzi ta’ trażmissjoni testwali, jew tagħmir speċifiku ieħor.

ê 2009/136/KE premessa 39 (adattat)

ð ġdid

(258)L-utenti finali għandhom ikunu jistgħu jsejħu lil u jidħlu fis-servizzi ta’ emerġenza bl-użu ta’ kwalunkwe servizz telefoniku li hu kapaċi joriġina sejħiet vokali permezz ta’ numru jew numri fil-pjan ta’ numerazzjoni telefonika nazzjonali. L-Istati Membri li jużaw numri ta’ emerġenza nazzjonali oħrajn minbarra l-“112” jistgħu jimponu fuq l-impriżi obbligi simili għall-aċċess bħal dawk għan-numri ta’ emerġenza nazzjonali. L-awtoritajiet ta’ emerġenza għandhom ikunu jistgħu jimmaniġġjaw u jwieġbu telefonati fuq in-numru “112” malajr u b’mod effiċjenti almenu daqs fil-każ ta’ telefonati fuq numri ta’ emerġenza nazzjonali oħra. Huwa importanti li jiżdied l-għarfien tan-numru “112” sabiex jittejjeb il-livell ta’ ħarsien u sigurtà għaċ-ċittadini waqt l-ivvjaġġar tagħhom fl-Unjoni Ewropea. Għal dan il-għan, iċ-ċittadini għandhom isiru konxji, meta jivvjaġġaw fi kwalunkwe Stat Membru b’mod partikolari permezz ta’ informazzjoni pprovduta fil-vendi tal-karozzi tal-linja, fl-istazzjonijiet ferrovjarji, fil-portijiet jew l-ajruporti internazzjonali u fid-direttorji tat-telefon, fil-kjoskijiet tat-telefon ð utent finaliï u l-materjal mibgħut lill-abbonati inklużi l-kontijiet, li n-numru “112” jista’ jintuża bħala numru ta’ emerġenza uniku kullimkien ġewwa l-Komunità Ö Unjoni Õ . Din hija primarjament ir-responsabbiltà tal-Istati Membri, iżda l-Kummissjoni għandha tkompli kemm tappoġġa kif ukoll tissupplimenta inizjattivi tal-Istati Membri biex tkompli żżid il-konoxxenza tal-“112” u perjodikament biex tevalwa l-kuxjenza tal-pubbliku dwar dan in-numru”. L-obbligu biex tiġi pprovduta informazzjoni dwar il-post mnejn toriġina t-telefonata għandu jissaħħaħ sabiex jitkabbar il-ħarsien taċ-ċittadini. B’mod partikolari, l-impriżi għandhom jagħmlu disponibbli l-informazzjoni dwar il-post mnejn tkun qed issir is-sejħa lil servizzi tal-emerġenza hekk kif is-sejħa tilħaq dak is-servizz indipendentement mit-teknoloġija użata. Sabiex tirreaġixxi għall-iżviluppi teknoloġiċi, inklużi dawk li jwasslu għal aktar preċiżjoni tal-informazzjoni dwar il-post mnejn tkun qed issir is-sejħa, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta miżuri implimentattivi tekniċi biex tiżgura aċċess effettiv għas-servizzi tal-“112” fil-Komunità għall-benefiċċju taċ-ċittadini tal-Unjoni Ewropea. Miżuri bħal dawn għandhom ikunu bla ħsara għall-organizzazzjoni tas-servizzi tal-emerġenza tal-Istati Membri.

ò ġdid

(259)Informazzjoni dwar il-post mnejn toriġina t-telefonata ttejjeb il-livell ta’ protezzjoni u s-sigurtà tal-utenti finali u tgħin lis-servizzi ta’ emerġenza fil-qadi tad-dmirijiet tagħhom, sakemm it-trasferiment ta’ komunikazzjoni u dejta assoċjata għas-servizzi ta’ emerġenza konċernati jiġi garantit mis-sistema nazzjonali ta’ PSAPs. Ir-riċeviment u l-użu ta’ informazzjoni dwar il-post mnejn toriġina t-telefonata għandu jkun konformi mal-liġi rilevanti tal-Unjoni dwar l-ipproċessar ta’ dejta personali. Impriżi li jipprovdu lokazzjoni bbażata fuq netwerk, għandhom jagħmlu l-informazzjoni dwar il-post minn fejn issir is-sejħa disponibbli lil servizzi tal-emerġenza hekk kif is-sejħa tasal għand dak is-servizz indipendentement mit-teknoloġija wżata. Madankollu t-teknoloġiji tal-lokazzjoni handset-based wrew li huma ferm aktar preċiżi u kosteffettivi minħabba d-disponibbiltà tad-dejta pprovduta minn EGNOS u permezz tas-sistema bis-satellita Galileo u Sistemi Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita oħra u mid-dejta tal-wifi. Għalhekk informazzjoni handset-derived dwar il-post mnejn toriġina s-sejħa għandha tikkomplementa l-informazzjoni bbażata fuq netwerk dwar il-post tal-oriġini tat-telefonata anke jekk il-lokazzjoni handset-derived tista’ ssir disponibbli biss wara li tkun ġiet stabbilita l-komunikazzjoni ta’ emerġenza. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-PSAPs huma kapaċi jiġbru u jimmaniġġjaw l-informazzjoni disponibbli dwar il-post minn fejn issir is-sejħa. L-istabbiliment u t-trażmissjoni ta’ informazzjoni dwar il-post mnejn toriġina s-sejħa għandhom ikunu bla ħlas kemm għall-utent finali kif ukoll għall-awtorità li tieħu ħsieb il-komunikazzjoni ta' emerġenza irrispettivament mill-mezzi ta’ komunikazzjoni tal-istabbiliment, pereżempju permezz tat-telefown jew in-netwerk, jew il-mezzi ta’ trażmissjoni, pereżempju permezz tal-handset jew tan-netwerk, jew tal-mezzi tat-trażmissjoni, pereżempju permezz ta' kanali vokali, SMS jew tal-Internet ibbażat fuq il-Protokoll.

(260)Sabiex tirreaġixxi għall-iżviluppi teknoloġiċi li jikkonċernaw l-informazzjoni preċiża dwar il-post minn fejn issir is-sejħa, l-aċċess ekwivalenti għall-utenti finali b’diżabbiltà u routing tas-sejħiet lill-aktar PSAP adegwat, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa li tadotta l-miżuri neċessarji biex jiġu żgurati l-kompatibbiltà, l-interoperabbiltà, il-kwalità u l-kontinwità ta’ komunikazzjonijiet ta’ emerġenza fl-Unjoni. Dawn il-miżuri jistgħu jikkonsistu f’dispożizzjonijiet funzjonali dwar ir-rwol tad-diversi partijiet tal-katina ta’ komunikazzjoni, pereżempju, il-fornituri tas-servizzi ta’ komunikazzjonijiet interpersonali, l-operaturi tan-netwerk tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u PSAPs, kif ukoll id-dispożizzjonijiet tekniċi li jiddeterminaw il-mezzi tekniċi biex jissodisfaw id-dispożizzjonijiet funzjonali. Miżuri bħal dawn għandhom ikunu bla ħsara għall-organizzazzjoni tas-servizzi tal-emerġenza tal-Istati Membri.

ê 2009/136/KE premessa 36 (adattat)

ð ġdid

(261)Sabiex jiżguraw li utenti finali b’diżabbiltà jibbenefikaw mill-kompetizzjoni u l-għażla ta’ fornituri ta’ servizz li jgawdu maġġoranza ta’ utenti finali oħra, awtoritajiet nazzjonali rilevanti għandhom jispeċifikaw, fejn xieraq u fid-dawl ta’ kondizzjonijiet nazzjonali, rekwiżiti ta’ protezzjoni tal-konsumatur ð finali b’diżabilità ï li għandhom jiġu sodisfatti minn impriżi li jipprovdu servizzi elettroniċi ta’ komunikazzjonijiet disponibbli pubblikament. Dawn ir-rekwiżiti jistgħu jinkludu, b’mod partikolari, li impriżi jiżguraw li utenti finali b’diżabbiltà jieħdu vantaġġ mis-servizzi tagħhom fuq pattijiet u kondizzjonijiet ekwivalenti, inklużi prezzijiet, u tariffi ð u kwalità ï , bħal dawk offruti lil utenti finali tagħhom oħra, irrispettivament minn kwalunkwe spejjeż addizzjonali mġarrba minnhom Ö minn dawn l-impriżi Õ . Rekwiżiti oħra jistgħu Ö jistgħu Õ jkunu relatati mal-arranġamenti bl-ingrossa bejn impriżi. ð Sabiex jiġi evitat li jinħoloq piż eċċessiv fuq il-fornituri tas-servizz, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali għandhom jivverifikaw jekk l-objettivi ta’ aċċess u għażla ekwivalenti jistgħux verament jinkisbu mingħajr it-tali miżuri. ï 

ò ġdid

(262)Barra l-miżuri ta' affordabbiltà għal utenti b’diżabbiltà stipulati f’din id-Direttiva, id-Direttiva XXX/YYYY/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri fir-rigward tar-rekwiżiti ta’ aċċessibbiltà għall-prodotti u għas-servizzi tistipula bosta rekwiżiti obbligatorji għall-armonizzazzjoni ta’ numru ta’ karatteristiċi ta’ aċċessibbiltà għal utenti b’diżabbiltà tas-servizzi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u t-tagħmir tat-terminals għall-konsumatur relatat magħhom. Għaldaqstant, l-obbligu korrispondenti f’din id-Direttiva li jobbliga lill-Istati Membri biex iħeġġu d-disponibbiltà ta’ tagħmir terminali għal utenti b’diżabbiltà m’għadhiex tgħodd u għandha tiġi revokata.

ê 2002/22/KE premessa 35 (adattat)

(263)Ö Ġiet żviluppata kompetizzjoni effettiva fil-ÕIl-forniment ta' servizzi ta' konsultazzjoni tad-direttorju u d-direttorji Ö skont inter alia l-Artikolu 5 tad-Direttiva tal-Kummissjoni 2002/77/KE 79  Õ. huwa diġà miftuħ għall-kompetizzjoni. Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva jikkumplimentaw id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 97/66/KE billi jagħtu d-dritt lill-abbonati li jkollhom id-dettalji personali inklużi f'direttorju stampat jew elettroniku. Ö Sabiex tinżamm kompetizzjoni effettiva, Õ iIl-fornituri kollha tas-servizz li jassenjaw numri tat-telefon lill-abbonati tagħhom huma Ö utenti finali għandhom jibqgħu jkunu Õobbligati li jagħmlu l-informazzjoni relevanti disponibbli, b'mod ġust, orjentat mal-ispiża u mhux diskriminatorju.

ò ġdid

(264)L-utenti finali għandhom ikunu informati dwar id-dritt tagħhom li jiddeċiedu jekk iridux jew le li jiġu inklużi f’direttorju. Il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni interpersonali ibbażati fuq in-numri għandhom jirrispettaw d-deċiżjoni tal-utenti finali meta dejta titqiegħed għad-dispożizzjoni tal-fornituri tas-servizzi tad-direttorju. L-Artikolu 12 tad-Direttiva 2002/58/KE jiżgura d-dritt tal-utenti finali għall-privatezza fir-rigward tal-inklużjoni tal-informazzjoni personali tagħhom f’direttorju pubbliku.

ê 2002/22/KE premessa 32 (adattat)

(265)L-utenti finali għandhom ikunu jistgħu jgawdu garanzija ta' interoperabilità fir-rigward tat-tagħmir kollu mibjugħ fil-Komunità Ö fl-Unjoni Õ għar-riċeviment tat-televiżjoni diġitali. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jeħtieġu standards minimi armonizzati fir-rigward ta' dak it-tagħmir. Dawn li-standards jistgħu jiġu adattati minn żmien għal żmien fid-dawl tal-iżviluppi tekonoloġiċi u tas-suq.

ê 2002/22/KE premessa 33 (adattat)

ð ġdid

(266)Huwa mixtieq li l-konsumaturi jkunu jistgħu jiksbu l-aktar konnettività sħiħa possibbli għas-settijiet tat-televiżjoni diġitali. L-interoperabilità hija kunċett li qiegħed jevolvi fis-swieq dinamiċi. Il-korpi tal-istandards għandhom jagħmlu minn kollox biex jassiguraw li standards adatti jevolvu flimkien mat-teknoloġiji konċernati. Huwa daqstant ieħor importanti li jiġi assigurat li konnetturi jkunu disponibbli fuq settijiet tat-televiżjoni ð diġitali ï li jkunu kapaċi jgħaddu l-elementi kollha meħtieġa ta' sinjal diġitali, inklużi faxex tas-smiegħ u tal-video, informazzjoni dwar aċċess kondizzjonat, informazzjoni dwar is-servizz, informazzjoni dwar interface ta' programmi applikattivi (API) u informazzjoni dwar il-protezzjoni kontra l-ikkupjar. Din id-Direttiva għalhekk Ö għandha Õ tassigura li l-funzjonalità ð marbuta ma’ u/jew implimentata fil-konnetturi ï ta' interface miftuħ għas-settijiet tat-televiżjoni diġitali ma tiġix limitata mill-operaturi tan-network, fornituri tas-servizz jew manifatturi tat-tagħmir u tkompli tevolvi f'konformità mal-iżviluppi teknoloġiċi. Għat-turija u l-presentazzjoni tas-servizzi tat-televiżjoni diġitali interattivi ð konnessi ï , ir-realizzazzjoni ta' standard komuni permezz ta' mekkaniżmu mmexxi mis-suq hija rikonoxxuta bħala benefiċċju għall-konsumatur. L-Istati Membri u l-Kummissjoni jistgħu jieħdu inizjattivi ta' politika, konsistenti mat-Trattat biex jinkoraġġixxu dan l-iżvilupp.

ê 2009/136/KE (adattat)

(267)Servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju għandhom ikunu, u ta’ sikwit huma, provduti taħt kondizzjonijiet ta’ suq kompetittiv, skont l-Artikolu 5 tad-Direttiva tal-Kummissjoni 2002/77/KE tas-16 ta’ Settembru 2002 dwar kompetizzjoni fis-swieq għal networks u servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi  80  . Miżuri applikati għas-suq bl-ingrossa li jiżguraw l-inklużjoni ta’ data ta’ utent aħħari (kemm fissa kif ukoll mobbli) f’bażijiet ta’ data għandhom jirrispettaw is-salvagwardji għall-protezzjoni ta’ data personali Ö skont id-Dirttiva 95/46/EC li se tinbidel bir-Regolament (UE) 2016/697 81 fil-25 ta’ Mejju 2018, u Õ inkluż l-Artikolu 12 tad-Direttiva 2002/58/KE (Direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjoni elettronika). Il-provvista orjentata lejn l-ispiża tad-data lill-fornituri tas-servizz, bil-possibilità għall-Istati Membri li jistabbilixxu mekkaniżmu ċentralizzat biex jipprovdu informazzjoni aggregata komprensiva lill-fornituri tad-direttorju, u l-forniment ta’ aċċess għan-network b’kondizzjonijiet raġonevoli u trasparenti, għandha titlesta sabiex jiġi żgurat li utenti finali jibbenefikaw bis-sħiħ mill-kompetizzjoni, bl-għan aħħari Ö li ppermettiet b’mod wiesa’ Õ li tkun tista’ titneħħa r-regolamentazzjoni tal-bejgħ bl-imnut minn fuq dawn is-servizzi u l-forniment ta’ offerti tas-servizzi tad-direttorju b’kondizzjonijiet raġonevoli u trasparenti.

ò ġdid

(268)Wara l-abolizzjoni tal-obbligu tas-servizz universali għas-servizzi tad-direttorju u b’kunsiderazzjoni tal-eżistenza ta’ suq li jiffunzjona għal dawn is-servizzi, id-dritt li jkollhom aċċess għas-servizzi ta’ konsultazzjoni tad-direttorju tat-telefown ma baqax neċessarju. Madankollu, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali xorta waħda għandhom ikunu jistgħu jimponu obbligi u kundizzjonijiet fuq l-impriżi li jikkontrollaw l-aċċess għall-utenti finali, sabiex jinżammu l-aċċess u l-kompetizzjoni f’dak is-suq.

ê 2002/22/KE premessa 43 (adattat)

ð ġdid

(269)Fil-preżent, l-Istati Membri jimponu ċerti obbligi ta' trażmissijoni (“must carry”) fuq networks għad-distribuzzjoni tax-xandir bir-radju u bit-televiżjoni lill-pubbliku. L-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jistipulaw obbligi proporzjonati fuq impriżi taħt il-ġurisdizzjoni tagħhom, fl-interess ta' konsiderazzjonijiet leġittimi ta' politika pubblika, iżda dawk l-obbligi għandhom ikunu imposti biss fejn ikunu meħtieġa biex jissodisfaw il-miri ta' interess ġenerali definiti b'mod ċar mill-Istati Membri b'konformità mal-liġi tal-Komunità Ö tal-Unjoni Õ u għandhom ikunu proporzjonati Ö u Õ , trasparenti u suġġetti għal reviżjoni perjodika. Obbligi ta’ trasmissjoni “must-carry”Ölegali jistgħu jiġu applikati għal servizzi speċifiċi ta’ radju u ta’ kanali ta’ trażmissjoni televiżiva u lil servizzi komplimentari forniti minn fornitur ta’ servizz tal-media speċifiku. Õ lL-obbligi ta' trażmissjoni (must carry) imposti mill-Istati Membri għandhom ikunu raġonevoli, jiġifieri għandhom ikunu proporzjonati u trasparenti fid-dawl ta' miri ta' interess ġenerali definiti b'mod ċar, u jistgħu, fejn xieraq, jinvolvu dispożizzjoni għal remunerazzjoni proporzjonata. ð L-Istati Membri għandhom jipprovdu ġustifikazzjoni ċara għall obbligi ta’ trażmissjoni li huma jimponu fil-leġiżlazzjoni nazzjonali tagħhom biex jiżguraw li dawn l-obbligi ikunu trasparenti, proporzjonati u definiti kif xieraq. L-obbligi għandhom jitfasslu b’mod li jiġu pprovduti inċentivi suffiċjenti għal investiment effiċjenti fl-infrastruttura. L-obbligi għandhom ikunu suġġetti għal reviżjoni perjodika ta’ mill-inqas kull ħames snin, sabiex jinżammu aġġornati mal-evoluzzjoni teknoloġika u tas-suq biex jiġi żgurat li jkomplu jkunu proporzjonati mal-għanijiet li jridu jinkisbu. ï u Ö L-obbligi Õ jistgħu, fejn xieraq, jinvolvu dispożizzjoni għal remunerazzjoni proporzjonata. Dawn l-obbligi ta' trażmissjoni (must carry) jistgħu jinkludu t-trażmissjoni ta' servizzi speċifikament maħsuba biex jippermettu aċċess adatt minn utenti b'disabilità.

ê 2002/22/KE premessa 44 (adattat)

ð ġdid

(270)Networks użati għad-distribuzzjoni ta' xandir bir-radju jew bit-televiżjoni lill-pubbliku jinkludu networks ta' xandir bil-cable, Ö IPTV, Õ bis-satellità jew terrestru. Jistgħu wkoll jinkludu networks oħra safejn u sakemm n-numru sinifikanti ta' utenti finali jużaw dawk in-networks bħala l-mezz prinċipali tagħhom biex jirċievu xandir bir-radju jew bitat-televiżjoni. ð Dawn l-obbligi ta’ trażmissjoni jistgħu jinkludu t-trażmissjoni ta’ servizzi speċifikament maħsuba biex jippermettu aċċess adatt minn utenti b’disabbiltà. Għaldaqstant is-servizzi komplementari jinkludu, fost affarijiet oħra, servizzi maħsuba biex tittejjeb l-aċċessibiltà għal utenti finali b’diżabbiltajiet, bħat-test bil-video, sottotitlar, deskrizzjoni awdjo jew lingwa tas-sinjali. Minħabba fit-tkabbir tal-forniment u tar-riċeviment tas-servizzi konnessi tat-TV u l-importanza kontinwa ta’ gwidi ta’ programmi elettroniċi għall-għażla tal-utent, it-trażmissjoni ta’ dejta relatata mal-programm ta’ appoġġ ta' dawn il-funzjonalitajiet jistgħu jiġu inklużi fl-obbligi ta' trażmissjoni. ï 

ê 2002/22/KE premessa 39

(271)L-idaljaljar bit-ton u il-Il-faċilitajiet tal-identifikazzjoni tal-linja li tagħmel is-sejħa huma normalment disponibbli fuq l-exchanges tat-telefon moderni u jistgħu għalhekk jiġu fornuti aktar u aktar bi spiża żgħira jew mingħajr ebda spiża. L-iddajaljar bit-ton qiegħed kull ma jmur jintuża għall-interazzjoni tal-utent ma' servizzi speċjali u faċilitajiet, inklużi servizzi b'valur miżjud, u n-nuqqas ta' din il-faċilità jista' jipprevjeni lill-utent milli jagħmel użu ta' dawn is-servizzi. L-Istati Membri m'humiex meħtieġa li jimponu obbligi għall-forniment ta' dawn il-faċilitajiet fejn huma diġa disponibbli. Id-Direttiva 97/66/KE 2002/58/KE tissalvagwarda l-privatezza tal-utenti fir-rigward ta' kontijiet dettaljatp, billi tagħtihom il-mezzi biex jipproteġu d-dritt tagħhom għall-privatezza meta l-identifikazzjoni tal-linja li tagħmel is-sejħa tiġi implimentata. L-iżvilupp ta' dawn is-servizzi fuq bażi pan-Ewropew għandu jibbenefika lill-konsumaturi u huwa nkoraġġit b'din id-Direttiva.

ê 2002/19/KE premessa 22

(272)Il-pubblikazzjoni tal-informazzjoni mill-Istati Membri għandha tiżgura li l-parteċipanti fis-suq u parteċipanti potenzjali ġodda fis-suq jifhmu d-drittijiet u l-obbligi tagħhom, u jkunu jafu fejn isibu l-informazzjoni dettaljata relevanti. Il-pubblikazzjoni fil-gazzetta nazzjonali tgħin lill-partijiet interessati fl-Istati Membri l-oħra jsibu l-informazzjoni relevanti.

ê 2002/19/KE premessa 23

(273)Sabiex jiġi żgurat li s-suq pan-Ewropew fil-komunikazzjonijiet elettroniċi jkun effettiv u effiċjenti, il-Kummissjoni għandha tissorvelja u tippubblika l-informazzjoni dwar il-ħlasijiet li jikkontribwixxu biex jiġu determinati l-prezzijiet għall-utenti finali.

ê 2002/19/KE premessa 24

L-iżvilupp tas-suq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bl-infrastruttura assoċjata tiegħu, jista’ jkollu effetti ħżiena fuq l-ambjent u fuq il-pajsaġġ. Għalhekk l-Istati Membri għandhom jissorveljaw dan il-proċess u, meta meħtieġ, jieħdu azzjoni biex inaqqsu kemm jista’ jkun dawn l-effetti bi ftehim adattat u arranġamenti oħra mal-awtoritajiet rilevanti.

 ê 2002/19/KE premessa 25 (adattat)

(274)Sabiex tiġi determinata l-applikazzjoni korretta tal-liġi tal-Komunità Ö Unjoni Õ, il-Kummissjoni jeħtieġ tkun taf liema impriżi ġew identifikati li għandhom setgħa sinifikanti fis-suq u liema obbligi tqiegħdu fuq il-parteċipanti tas-suq mill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali. Minbarra l-pubblikazzjoni nazzjonali ta’ din l-informazzjoni, għalhekk hemm bżonn li l-Istati Membri jibagħtu din l-informazzjoni lill-Kummissjoni. Meta l-Istati Membri huma meħtieġa jibagħtu l-informazzjoni lill-Kummissjoni, dan jista’ jsir b’format elettroniku, soġġett li jkunu miftiehma l-proċeduri xierqa tal-awtentikazzjoni.

 ò ġdid

(275)Sabiex jitqiesu l-iżviluppi teknoloġiċi, soċjali u tas-suq, biex jiġu indirizzati r-riskji għas-sigurtà tan-netwerks u tas-servizzi, u biex ikun żgurat aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza permezz tal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħa biex tadotta atti b’konformità mal-Artikolu 290 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea b’rabta mal-miżuri speċifikati biex jiġu indirizzati r-riskji għas-sigurtà; jiġu adattati l-kondizzjonijiet għall-aċċess għas-servizzi diġitai tat-televiżjoni u tar-radju; riġi stabbilita rata unika ta’ terminazzjoni tat-telefonati bil-vuċi bl-ingrossa fis-swieq tat-telefonija fissa u mobbli; jiġu adattati l-miżuri relatati mal-komunikazzjonijiet ta’ emerġenza fl-Unjoni; u jiġu adattati l-Annessi II, IV, V, VI, VIII, IX u X ta’ din id-Direttiva. B’mod partikolari, hu importanti li l-Kummissjoni tagħmel konsultazzjonijiet xierqa waqt it-tħejjija tagħha, anke fil-livell ta’ esperti, u li dawn il-konsultazzjonijiet isiru b’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet tat-13 ta’ April 2016. B’mod partikolari, biex tkun żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti ta' delega, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin meta jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li għandhom x’jaqsmu mat-tħejjija tal-atti ta' delega.

(276)Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ din id-Direttiva, il-Kummissjoni għandha tingħata s-setgħat ta’ implimentazzjoni biex tadotta deċiżjonijiet li jsolvu interferenzi dannużi transfruntieri bejn l-Istati Membri; biex l-implimentazzjoni tal-istandards tagħmilha obbligatorja jew biex l-istandards u/jew l-ispeċifikazzjoni jitneħħew mill-parti obbligatorja tal-lista tal-istandards; biex tieħu deċiżjonijiet li jistabbilixxu jekk id-drittijiet fuq banda armonizzata għandhomx ikunu soġġetti għal awtorizzazzjoni ġenerali jew għal drittijiet individwali tal-użu; biex tispeċifika l-modalitajiet tal-aplikazzjoni tal-kriterji, ir-regoli u l-kondizzjonijiet fir-rigward tal-ispettru tar-radju armonizzat; biex tispeċifika l-modalitajiet għall-applikazzjoni tal-kondizzjonijiet li l-Istati Membri jistgħu jagħmlu mal-awtorizzazzjonijiet għall-użu tal-ispettru tar-radju; biex tidentifika l-baned li għalihom jistgħu jiġu trasferiti jew mikrija d-drittijiet għall-użu tal-frekwenzi tar-radju bejn l-impriżi; biex tistabbilixxi dati massimi u komuni għal-limitazzjonijiet li skonthom għandu jiġi awtorizzat l-użu tal-baned tal-ispettru tar-radju armonizzat speċifiku; biex tadotta miżuri transnazzjonali rigward id-durata tad-drittijiet tal-użu tal-ispettru tar-radju; biex tistabbilixxi kriterji għall-koordinazzjoni tal-implimentazzjoni ta’ ċerti obbligi; biex tispeċifika l-karatteristiċi tekniċi għad-disinn, l-introduzzjoni u t-tħaddim tal-punti tal-aċċess bla fili f’żoni żgħar; biex tindirizza d-domanda transfruntiera jew pan-Ewropea għan-numri li mhix issodisfata; u biex tispeċifika n-natura u l-ambitu tal-obbligi li jiżguraw aċċess effettiv għas-servizzi ta’ emerġenza jew għall-konnettività minn tarf għall-ieħor bejn l-utenti finali fi Stat Membru wieħed jew aktar jew mal-Unjoni Ewropea kollha. Dawn is-setgħat għandhom ikunu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implimentazzjoni.

(277) Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni għandha tkun tista’ tadotta rakkomandazzjonijiet, kif meħtieġ u wara li tqis sew l-opinjoni tal-BEREC, b’rabta mal-identifikazzjoni tas-swieq ta’ prodotti u servizzi rilevanti, b’rabta man-notifiki relatati mal-proċedura għall-konsolidament tas-suq intern u b’rabta mal-applikazzjoni armonizzata tad-dispożizzjonijiet tal-qafas regolatorju. 

 ê 2002/21/KE, premessa 39

(278)Id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva għandhom jiġu riveduti perjodikament, b’mod partikolari bil-ħsieb li tiġi stabbilita l-ħtieġa ta’ modifika fid-dawl tal-kondizzjonijiet teknoloġiċi u tas-suq li jinbidlu.

 ê 2002/21/KE, premessa 42

(279)Ċerti direttivi u deċiżjonijiet f’dan il-qasam għandhom jitħassru.

 ê 2002/21/KE, premessa 43 (adattat)

(280)Il-Kummissjoni għandha tissorvelja t-tranżizzjoni mill-qafas eżistenti għall-qafas il-ġdid, u b’mod partikolari u fiż-żmien opportun, tista’ tressaq proposta biex tħassar ir-Regolament (KE) Nru 2887/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Diċembru 2000 dwar aċċess diżassoċjat għal-linja lokali 82 .

 ê 2002/21/KE, premessa 34

Kumitat wieħed għandu jieħu post il-“Kumitat ONP” maħtur bl-Artikolu 9 tad-Direttiva 90/387/KEE u l-Kumitat tal-Liċenzji maħtur bl-Artikolu 14 tad-Direttiva 97/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta’ April 1997 dwar qafas komuni għall-awtorizzazzjonijiet ġenerali u għal-liċenzji individwali fil-qasam tas-servizzi tat-telekomunikazzjonijiet 83 .

 ê 2002/21/KE, premessa 35

L-awtoritajiet nazzjonali regolatorji u l-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni għandhom jipprovdu lil xulxin bl-informazzjoni meħtieġa biex japplikaw id-dispożizzjonijiet ta’ din id-Direttiva u tad-Direttivi Speċifiċi, biex ikunu jistgħu jikkoperaw bis-sħiħ flimkien. Fir-rigward tal-informazzjoni skambjata, l-awtorità riċeventi għandha tiżgura l-istess livell ta’ kunfidenzjalità bħall-awtorità trasferenti.

 ê 2002/21/KE, premessa 36