This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52016DC0768
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS on the implementation of the Council Recommendation on promoting health-enhancing physical activity across sectors
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni ta' attività fiżika favur is-saħħa fis-setturi kollha
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni ta' attività fiżika favur is-saħħa fis-setturi kollha
COM/2016/0768 final
IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 5.12.2016
COM(2016) 768 final
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI
dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni ta' attività fiżika favur is-saħħa fis-setturi kollha
1.Introduzzjoni u kuntest
Il-Kunsill talab lill-Kummissjoni biex tirrapporta dwar il-progress fl-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni ta' attività fiżika favur is-saħħa (HEPA) fis-setturi kollha (minn hawn ‘il quddiem imsejħa "ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill"), 1 adottata f'Novembru 2013, kull tliet snin, u fuq il-valur miżjud tagħha. Dan ir-rapport ta’ progress ikopri l-perjodu 2014-2016.
Il-biċċa l-kbira tal-Ewropej ma laħqux il-livelli minimi ta’ attività fiżika rrakkomandata mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) 2 . B’mod partikolari, il-persuni bi sfond soċjoekonomiku baxx, il-gruppi ta' minorità etnika u l-persuni b’diżabilità mhumiex fiżikament attivi biżżejjed. L-Istati Membri tal-UE għarfu l-ħtieġa li tingħata spinta lill-politiki tal-HEPA fil-livell nazzjonali u rrikonoxxew il-benefiċċji tal-azzjoni fil-livell tal-UE, u dan wassal għall-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-HEPA fl-2013, fuq il-bażi ta’ proposta mill-Kummissjoni. Aktar reċentement, il-Kunsill adotta konklużjonijiet dwar il-promozzjoni tal-ħiliet motorji, l-attivitajiet fiżiċi u sportivi għat-tfal żgħar 3 . Huwa stieden lill-Istati Membri biex iqajmu kuxjenza dwar il-benefiċċji ta’ attività fiżika regolari minn tfulija bikrija ‘l quddiem u biex iħeġġu lit-tfal ikunu aktar attivi billi jimplimentaw politiki transsettorjali, pereżempju fis-setturi tal-edukazzjoni, taż-żgħażagħ u tas-saħħa.
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE biex jaħdmu fis-setturi kollha u biex jinvolvu oqsma ta’ politika bħall-isport, is-saħħa, l-edukazzjoni, l-ambjent u t-trasport fl-istrateġiji nazzjonali u fil-pjanijiet ta’ azzjoni tagħhom. Hija tħeġġeġ ukoll lill-Istati Membri biex jikkooperaw mill-qrib ma’ xulxin u mal-Kummissjoni billi jiskambjaw informazzjoni u l-aħjar prattiki b’mod regolari. Barra minn hekk, il-Kunsill għaraf li informazzjoni aktar affidabbli u f’waqtha dwar is-sitwazzjoni madwar l-UE kienet essenzjali biex tappoġġja t-tfassil ta’ politika nazzjonali u reġjonali, u għalhekk ippropona qafas ta’ monitoraġġ ibbażat fuq il-Linji Gwida tal-UE għall-Attività Fiżika 4 ("il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA").
2.Metodu
Il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA huwa magħmul minn 23 indikatur li jkopru oqsma tematiċi differenti li huma rilevanti għall-HEPA: rakkomandazzjonijiet u linji gwida internazzjonali dwar l-attività fiżika, l-approċċ transsettorjali, l-isport, is-saħħa, l-edukazzjoni, l-ambjent (inkluż l-ippjanar urban u s-sikurezza pubblika), l-ambjent tax-xogħol, iċ-ċittadini anzjani, l-evalwazzjoni u s-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku.
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stiednet lil kull Stat Membru biex jinnomina punt fokali nazzjonali tal-attività fiżika biex jikkoordina l-ġbir ta’ informazzjoni għall-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA fil-livell nazzjonali. It-28 Stat Membru kollha tal-UE nnominaw il-punti fokali tagħhom sa nofs l-2014 u n-netwerk ta’ punti fokali tal-attività fiżika tnieda f'Ruma f’Ottubru 2014. Fl-2015 inġabret dejta għall-użu fil-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA, b’kooperazzjoni mad-WHO. Bl-appoġġ tal-Kummissjoni, in-netwerk iltaqa' f’Jannar 2015 u f’Ġunju 2015 biex jaqsam u jiddiskuti d-diffikultajiet li tfaċċaw, u f’April 2016 u f’Settembru 2016 biex jiddiskuti t-tagħlimiet miksuba u s-sensiliet futuri ta’ ġbir ta’ dejta.
Barra minn hekk, il-Kummissjoni ħadmet ma’ konsorzju ta’ riċerkaturi mmexxi mill-Università ta’ Erlangen-Nurnberg (il-Ġermanja) biex tipprovdi assistenza lill-punti fokali dwar il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA 5 . Il-konsorzju wettaq ukoll valutazzjoni indipendenti tal-qafas ta’ monitoraġġ u tal-proċess (l-istudju tal-HEPA) 6 . Bħala parti minn dan l-istudju, twettqet analiżi ta’ sitwazzjoni speċifika f’diversi pajjiżi, biex jinġabru feedback, tagħlimiet miksuba u suġġerimenti relatati mal-implimentazzjoni tal-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA, u biex il-Kummissjoni tingħata rakkomandazzjonijiet għat-titjib ta’ elementi differenti tal-qafas ta’ monitoraġġ u tal-appoġġ ipprovdut lill-Istati Membri.
Dan ir-rapport tal-progress huwa bbażat fuq kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri, li waslu prinċipalment permezz tan-netwerk ta’ punti fokali tal-attività fiżika u mid-WHO. Ir-rapport jibni fuq l-istudju tal-HEPA msemmi hawn fuq.
3.Il-bażi ta’ dejta tad-WHO dwar in-Nutrizzjoni, l-Obeżità u l-Attività Fiżika (NOPA) u l-iskedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-HEPA
Id-dejta kollha miġbura permezz tal-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA li ddaħħlet fil-bażi ta’ dejta eżistenti Ewropea tad-WHO dwar in-nutrizzjoni, l-obeżità u l-attività fiżika (NOPA) 7 . Il-komponenti ewlenin ta’ NOPA huma dejta epidemjoloġika u ta’ prevalenza, azzjonijiet ta’ politika u prattiki tajbin relatati man-nutrizzjoni, l-obeżità u l-attività fiżika. Il-Kummissjoni appoġġjat l-iżvilupp ulterjuri tad-WHO tal-partijiet tal-bażi ta’ dejta dwar l-attività fiżika, biex tadattahom fil-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA u biex ittejjeb l-interfaċċa tal-utent.
Il-Kummissjoni appoġġjat u kkooperat mill-qrib mal-Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa biex tiġbor il-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri fl-iskedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-HEPA 8 . Dawn l-iskedi informattivi nħarġu f’Settembru 2015, fl-okkażjoni tal-Ġimgħa Ewropea tal-Isport. Huma jippreżentaw ħarsiet ġenerali speċifiċi għall-pajjiż dwar l-HEPA (inklużi prattiki tajbin), u jinkludu analiżi tax-xejriet tal-HEPA u tas-sitwazzjoni fl-UE. L-Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa rrapporta li f’Mejju 2016 l-iskedi informattivi tal-pajjiżi kklassifikaw fost l-ewwel 20 prodott ikkonsultati fuq is-sit web tad-WHO.
4.L-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika tal-HEPA fil-livell nazzjonali
F’din l-ewwel sensiela ta’ ġbir ta’ dejta taħt il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA, 27 mit-28 pajjiż tal-UE 9 ħadu sehem fl-istħarriġ dwar l-implimentazzjoni tat-23 indikatur. Id-dejta miġbura tippreżenta ħarsa ġenerali tajba tas-sitwazzjoni attwali tal-promozzjoni tal-HEPA fl-UE. Din tista’ tiġi kkonsultata fil-bażi ta’ dejta NOPA tad-WHO. Ħarsa ġenerali hija pprovduta fl-iskedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika ppubblikati mill-Uffiċċji Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa u l-Kummissjoni.
Wara l-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill f’Novembru 2013, is-27 pajjiż li wieġbu kollha żviluppaw politiki nazzjonali jew pjanijiet ta’ azzjoni f’wieħed jew aktar mis-setturi koperti mill-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA. B'mod partikolari, l-Istati Membri adottaw politiki ġodda fis-settur tal-isport (13-il Stat Membru), is-settur tas-saħħa (10 Stati Membri), is-settur tal-edukazzjoni (8 Stati Membri), fis-setturi tal-ambjent, l-ippjanar urban u s-sikurezza pubblika (inkluż it-trasport; tliet Stati Membri) u fis-settur taċ-ċittadini anzjani (3 Stati Membri). Madankollu, mill-152 politika u pjanijiet ta’ azzjoni rrapportati, ħafna minnhom kienu diġà bdew qabel ma ġiet adottata r-Rakkomadazzjoni tal-Kunsill.
Indikatur jitqies implimentat meta Stat Membru jkun introduċa politika jew programm li jiġi ntraċċat bl-użu tal-indikatur. Fil-qafas ta’ monitoraġġ hemm 23 indikatur; 23 pajjiż implimentaw 10 indikaturi jew aktar, filwaqt li ħames pajjiżi implimentaw 20 jew aktar. Pajjiż wieħed biss indirizza u implimenta bis-sħiħ it-23 indikatur kollha tal-qafas ta’ monitoraġġ. Ta’ min jinnota li seba’ pajjiżi biss implimentaw politiki li jkopru l-oqsma tematiċi kollha tal-qafas ta’ monitoraġġ.
Iċ-ċifra t’hawn taħt turi n-numru ta’ indikaturi implimentati mis-27 Stat Membru tal-UE.
Ħarsa ġenerali lejn ir-riżultati tal-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA skont il-qasam tematiku hija ppreżentata hawn taħt 10 .
Rakkomandazzjonjiet tal-politika nazzjonali dwar l-attività fiżika għas-saħħa ġew stabbiliti minn 19-il pajjiż. Minn dawn, 18 huma mmirati lejn l-adulti, 17 jindirizzaw liż-żgħażagħ u 16 huma mmirati lejn adulti akbar fl-età. F’10 pajjiżi, ir-rakkomandazzjonijiet nazzjonali kienu bbażati fuq ir-rakkomandazzjonijiet tad-WHO. Ir-rakkomandazzjonijiet ta’ pajjiż wieħed segwew il-linji gwida tal-UE għall-attività fiżika. Tmien pajjiżi segwew rakkomandazzjonijiet internazzjonali oħrajn jew kombinazzjoni tagħhom.
Total ta’ 16-il pajjiż irrapportaw li kellhom mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni nazzjonali għall-promozzjoni tal-HEPA speċifiku, żviluppat u implimentat bis-sħiħ. Pajjiż wieħed irrapporta kooperazzjoni b’saħħitha bejn il-ministeri li kellha l-istess effett bħal mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni, u erba’ pajjiżi oħra għandhom il-pjan li jintroduċu mekkaniżmu fi żmien sentejn.
Fi 22 pajjiż ġew implimentati politiki nazzjonali dwar “l-isport għal kulħadd”. Seba’ pajjiżi implimentaw politiki li ma kinux dedikati esklużivament għall-“isport għal kulħadd”, iżda inkludew “l-isport għal kulħadd” bħala wieħed mis-suġġetti.
Il-programmi dwar “Klabbs tal-Isport għas-saħħa” (li jħeġġu lil klabbs tal-isport jinvestu f’attivitajiet sportivi relatati mas-saħħa u fil-promozzjoni tas-saħħa bħala marbuta mal-attivitajiet sportivi) ġew implimentati f’seba’ pajjiżi. Żewġ pajjiżi oħrajn għandhom il-pjan li jimplimentaw tali programmi fil-futur qrib.
Xi pajjiżi indirizzaw il-ħtiġijiet ta’ aktar minn grupp fil-mira wieħed b’mod integrat, filwaqt li oħrajn indirizzaw gruppi fil-mira partikolari skont is-settur tal-HEPA. B’mod partikolari, 10 pajjiżi rrapportaw li implimentaw oqfsa speċifiċi biex jappoġġjaw l-aċċess għal faċilitajiet ta’ rikreazzjoni jew ta’ eżerċizzju għal gruppi soċjalment żvantaġġati (immigranti jew persuni li huma soċjalment vulnerabbli). Żewġ Stati Membri ffukaw aktar fuq l-użu tal-isport bħala komponent integrali ta’ programmi ta’ riabilitazzjoni u ta’ riintegrazzjoni għal persuni b’diżabilità.
Il-politiki tal-HEPA ġew implimentati fis-settur tas-saħħa fi 22 pajjiż. Taħriġ dwar l-attività fiżika ġie inkluż fil-kurrikuli għall-professjonisti tas-saħħa fi 17-il pajjiż. L-attività fiżika ġiet inkluża fil-moduli ta’ taħriġ għat-tobba u għall-fiżjoterapisti, f’14-il pajjiż; din ġiet inkluża fil-moduli ta’ taħriġ għall-infermiera fi tmien pajjiżi. Barra minn hekk, 13-il pajjiż implimentaw programmi biex jippromwovu konsulenza dwar l-attività fiżika minn professjonisti tas-saħħa. Dawn il-programmi kienu relatati l-aktar mal-prevenzjoni ta’ mard li ma jitteħidx u pprovdew gwida lill-professjonisti tas-saħħa, xi drabi fil-forma ta’ korsijiet onlajn mingħajr ħlas.
Il-politiki tal-HEPA ġew implimentati f'19-il pajjiż b’rabta mal-ambjent, l-ippjanar urban, u s-sikurezza pubblika (inkluż it-trasport). Il-mixi ġie rrapportat bħala wieħed mill-mezzi ta’ trasport ewlenin għall-attivitajiet ta’ kuljum f’20 pajjiż; iċ-ċikliżmu kien fost l-ewwel tlieta fi tmien pajjiżi. Barra minn hekk, xi pajjiżi introduċew miżuri bħal inċentivi fiskali (pereżempju rifużjonijiet tal-VAT fuq roti mixtrija, eżenzjonijiet mit-taxxa u/jew kumpens għall-impjegati jekk jimxu jew jużaw ir-rota biex imorru għax-xogħol), tariffi għall-parkeġġ għaljin u ħlasijiet għall-konġestjoni.
14-il pajjiż irrapportaw li implimentaw skemi ta’ vvjaġġar attiv lejn ix-xogħol (pajjiż ieħor għandu l-pjan li jagħmel dan fil-futur qrib), filwaqt li 12-il pajjiż implimentaw skemi biex iħeġġu l-attività fiżika fuq il-post tax-xogħol (sitt pajjiżi oħrajn għandhom il-pjan li jagħmlu dan fil-futur qrib).
Erba’ pajjiżi rrapportaw li implimentaw il-linji gwida Ewropej għat-titjib tal-infrastruttura għal attività fiżika matul il-ħin liberu 11 fil-livell nazzjonali, u sitt pajjiżi oħrajn għandhom il-pjan li jagħmlu dan fil-futur qrib.
Il-politiki tal-HEPA ġew implimentati fis-settur tal-edukazzjoni f’19-il pajjiż. Filwaqt li l-Istati Membri kollha implimentaw miżura li teħtieġ ċertu numru ta’ sigħat obbligatorji ta’ edukazzjoni fiżika fl-iskejjel (li jvarjaw minn kważi siegħa sa ħames sigħat skont il-grad u l-pajjiż/ir-reġjun), sitt pajjiżi ppermettew kombinazzjoni ta’ lezzjonijiet ta’ edukazzjoni fiżika obbligatorji u fakultattivi fl-iskejjel primarji, u ħamsa ppermettew dan fl-iskejjel sekondarji. Diversi pajjiżi rrapportaw ukoll li implimentaw diversi programmi ta’ promozzjoni tal-HEPA relatati mal-iskola: brejks attivi bejn il-lezzjonijiet (tmien pajjiżi), brejks attivi matul il-lezzjonijiet tal-iskola (erba’ pajjiżi), u attivitajiet extrakurrikulari (11-il pajjiż). Sabiex jiġi mħeġġeġ l-ivvjaġġar attiv lejn l-iskola, disa’ pajjiżi rrapportaw li implimentaw programmi b’miżuri sabiex iċ-ċikliżmu u l-mixi lejn l-iskola jsiru aktar sikuri. L-HEPA ġiet inkluża fit-taħriġ tal-għalliema tal-edukazzjoni fiżika f’20 pajjiż.
L-interventi tal-komunità biex tippromwovi l-attività fiżika fost iċ-ċittadini anzjani ġew irrapportati fi 13-il pajjiż, fosthom żewġ pajjiżi li għandhom il-pjan li jimplimentaw tali proġetti fil-futur qrib (pereżempju programmi għat-tisħiħ tal-bilanċ u l-koordinazzjoni tal-adulti akbar fl-età, inkluż l-edukazzjoni dwar il-fraġilità u l-prevenzjoni tal-waqgħat u l-konsulenza dwar l-eżerċizzju).
Kampanji ta’ komunikazzjoni ta’ suċċess biex titqajjem kuxjenza pubblika tal-benefiċċji tal-attività fiżika u biex jiżdied in-numru ta’ persuni li huma fiżikament attivi ġew irrapportati minn 18-il pajjiż. Pajjiż wieħed irrapporta mhux inqas minn 14-il kampanja differenti. Filwaqt li xi kampanji kienu mmirati lejn iċ-ċittadini kollha, oħrajn kellhom fil-mira gruppi vulnerabbli, bħat-tfal jew ċittadini anzjani. Is-sensibilizzazzjoni tal-kampanji xi drabi kienet fil-livell nazzjonali, filwaqt li xi drabi oħrajn din kienet limitata għal reġjun jew belt.
5.Il-kejl tal-prevalenza tal-attività fiżika
Il-monitoraġġ tax-xejriet u l-bidliet fil-livell tal-attività fiżika tal-popolazzjoni maż-żmien huwa importanti għall-iżvilupp, l-evalwazzjoni u t-titjib ta’ politiki nazzjonali dwar l-attività fiżika. Fi ħdan il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA, il-livelli ta’ attività fiżika fl-Istati Membri tal-UE ġew irrapportati bħala perċentwali ta’ adulti, tfal u adolexxenti li kienu qegħdin jilħqu l-livelli minimi ta’ attività fiżika rrakkomandati mid-WHO 12 .
Sistemi għall-monitoraġġ tal-livelli ta’ attività fiżika tal-popolazzjoni ġew irrapportati li huma stabbiliti fi 17-il Stat Membru (5 oħra huma mistennija fi żmien sentejn). Madankollu, dawn is-sistemi kienu bbażati fuq varjetà ta’ strumenti ta’ stħarriġ u kwestjonarji differenti. Barra minn hekk, diversi pajjiżi rrapportaw dejta dwar livelli ta’ attività fiżika minn iżjed minn sors jew strument wieħed. 12-il pajjiż ipprovdew dejta dwar il-livelli ta’ attività fiżika tal-adulti minn studji nazzjonali indipendenti. Ġiet irrapportata wkoll dejta minn stħarriġ tal-UE (sitt pajjiżi rrapportaw dejta tal-Ewrobarometru 13 u żewġ pajjiżi użaw ir-riżultati tal-Istħarriġ Ewropew dwar is-Saħħa permezz ta’ Intervisti 14 bħala d-dejta nazzjonali tagħhom dwar il-livelli ta’ attività fiżika). Pajjiż wieħed irrapporta wkoll dejta mill-kejl oġġettiv tal-attività fiżika, bl-użu ta’ apparati bħall-aċċelerometri. Id-dejta għat-tfal u l-adolexxenti ġiet l-aktar mill-istħarriġ dwar l-Imġiba marbuta mas-Saħħa fi Tfal tal-Età tal-Iskola, 15 li jipprovdi sors ta’ dejta standardizzat aċċettat b’mod ġenerali għal paraguni u osservazzjonijiet ta’ xejriet internazzjonali, jew minn studji rappreżentattivi nazzjonali. Meta l-ebda dejta nazzjonali ma kienet disponibbli, ittieħdu stimi ta’ livelli ta’ attività fiżika mill-Global Health Observatory (l-Osservatorju Globali tas-Saħħa) tad-WHO 16 .
Id-dejta rrapportata żvelat differenzi kbar fi ħdan u bejn il-pajjiżi, skont l-istrumenti u l-metodoloġiji ta’ stħarriġ li ntużaw. B'mod partikolari, kien hemm differenzi kbar bejn id-dejta li nkisbet permezz ta’ xi stħarriġ nazzjonali, stħarriġ tal-UE bħall-Ewrobarometru u l-Istħarriġ Ewropew dwar is-Saħħa permezz ta’ Intervisti, u speċjalment l-istimi tal-Osservatorju Globali tas-Saħħa tad-WHO. L-Istati Membri rrapportaw li huma kienu konxji ta’ din il-kwistjoni u tad-diffikultajiet relatati fir-rigward tal-iżgurar tal-validità u l-komparabbiltà tad-dejta dwar l-attività fiżika fl-UE. Il-pubblikazzjoni ta’ dejta kontradittorja minn strumenti ta’ stħarriġ differenti ġiet identifikata bħala tħassib għall-promozzjoni ta’ attività fiżika, u bħala kwistjoni li għandha tiġi indirizzata.
6.Kooperazzjoni fuq l-HEPA bejn l-Istati Membri u mal-Kummissjoni
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tħeġġeġ lill-Istati Membri jikkooperaw mill-qrib bejniethom u mal-Kummissjoni fuq il-promozzjoni tal-HEPA, billi jinvolvu ruħhom fi proċess ta’ skambju regolari tal-informazzjoni u l-aħjar prattiki. Il-Kummissjoni ġiet mistiedna biex tiffaċilita dawn l-iskambji u biex tappoġġja lill-Istati Membri fil-ħidma tagħhom f’dan il-qasam.
Il-Grupp Espert dwar l-Attività Fiżika Favur is-Saħħa, li twaqqaf taħt il-Pjan ta’ Ħidma tal-UE għall-Isport 2014-2017, 17 kien inkarigat mill-koordinazzjoni tal-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill. Preżentazzjonijiet ta’ prattiki tajbin fil-promozzjoni tal-HEPA (inkluża riċerka ffinanzjata mill-UE 18 ), mill-Istati Membri u l-organizzazzjonijiet ta’ osservaturi, ġew inklużi b’mod sistematiku fil-laqgħat, 19 biex jiffaċilitaw l-iskambju ta’ esperjenza u tagħlimiet miksuba. Barra minn hekk, il-grupp espert ġabar sett ta’ prattiki tajbin mill-Istati Membri kollha u mill-organizzazzjonijiet sportivi li attendew il-laqgħat bħala osservaturi 20 . Dan kellu jipprovdi ispirazzjoni lil dawk il-pajjiżi li jinsabu fil-proċess li jiżviluppaw jew jimmodifikaw l-istrateġiji u l-politiki nazzjonali tagħhom. In-netwerk ta’ punti fokali ħoloq ukoll opportunitajiet għall-iskambju ta’ informazzjoni u għat-tagħlim bejn il-pari (diversi preżentazzjonijiet mill-Istati Membri ġew inklużi wkoll b’mod sistematiku fil-laqgħat tan-netwerks).
Il-Kummissjoni appoġġjat lid-WHO fl-għoti ta’ assistenza teknika lil diversi Stati Membri li kienu qegħdin jiżviluppaw u jimplimentaw linji gwida nazzjonali għall-attività fiżika. B’mod aktar speċifiku, din appoġġjat l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ sett ta’ miżuri li għandu l-għan li jtejjeb il-promozzjoni tal-HEPA f’postijiet tal-kura tas-saħħa primarja fil-Kroazja, u l-iżvilupp ta’ strateġija nazzjonali dwar l-attività fiżika f’Malta u fil-Portugall.
Barra minn hekk, il-kapitlu tal-isport tal-Programm Erasmus+, 21 li jkopri l-perjodu 2014-2020, jinkludi fl-objettivi tiegħu, il-promozzjoni ta’ sensibilizzazzjoni dwar l-importanza tal-HEPA, permezz ta’ aktar parteċipazzjoni fl-isport u aċċess ugwali għall-isport għal kulħadd. Fl-2014 u l-2015, l-UE kkofinanzjat total ta’ 26 sħubija kollaborattiva li għandhom l-għan li jħeġġu l-parteċipazzjoni fl-isport u fl-attività fiżika. Dawn il-proġetti ġew implimentati f’għadd sinifikanti ta’ Stati Membri, u b’hekk jilħqu liċ-ċittadini Ewropej fl-ambjenti lokali tagħhom, u jimmiraw lejn diversi sezzjonijiet tal-popolazzjoni, fosthom it-tfal, l-anzjani u l-persuni b’diżabilità. Il-programm Erasmus+ appoġġja l-isforzi ta’ diversi partijiet ikkonċernati li ġejjin mill-akkademja, l-awtoritajiet pubbliċi, l-NGOs u l-klabbs tal-isport fl-implimentazzjoni tal-linji gwida tal-UE għall-attività fiżika fl-Istati Membri.
Finalment, l-Istati Membri u l-Kummissjoni jaħdmu wkoll flimkien fil-kuntest tal-Ġimgħa Ewropea tal-Isport, li hija inizjattiva madwar l-Ewropa kollha li tnediet fl-2015 u li għandha l-għan li tqajjem kuxjenza dwar il-benefiċċji tal-isport u l-attività fiżika, irrispettivament mill-età, l-isfond u l-livell ta’ idoneità. Fl-2015, ġew ikkofinanzjati ħames sħubiji fil-kuntest tal-Ġimgħa Ewropea tal-Isport, u tmienja fl-2016. L-ewwel żewġ edizzjonijiet kienu suċċess. Kienu involuti 31 pajjiż Ewropew, u l-inizjattiva kienet organizzata fi sħubija ma’ organizzazzjonijiet kbar sportivi u oħrajn relatati mal-isport, li impenjaw ruħhom biex jorganizzaw avvenimenti u b’mod aktar ġenerali biex jippromowvu l-attività fiżika. Il-Federazzjoni tal-Bliet u l-Bliet Kapitali Ewropej tal-Isport, li tiddeċiedi dwar il-premji tal-Bliet u tal-Bliet Kapitali Ewropej tal-Isport kull sena, kienet waħda minn dawn is-sħab.
7.Statistika Ewropea dwar l-attività fiżika
Peress li l-isport kiseb post importanti fl-istrateġiji u l-programmi Ewropej, hemm ħtieġa dejjem akbar għal statistika armonizzata u komparabbli biex jissaħħu l-politiki bbażati fuq l-evidenza f'dan il-qasam. Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill stiednet lill-Kummissjoni biex teżamina l-possibbiltà li tipproduċi statistika Ewropea dwar il-livelli ta’ attività fiżika fuq il-bażi ta’ dejta miġbura taħt il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA.
Fl-2016, il-Eurostat u l-Kummissjoni bdew ixerrdu statistika armonizzata dwar il-prestazzjoni tal-attività fiżika, fuq il-bażi ta’ stħarriġ diġà eżistenti tal-UE 22 . B’mod partikolari, il-programm Ewropew tal-istatistika għall-2013-2017 23 jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet li skonthom għandha tiġi pprovduta l-istatistika dwar l-attività fiżika. Fl-2016, se tinxtered dejta dwar il-livelli ta’ attività fiżika u l-prattika tal-isport, l-idoneità u l-attivitajiet ta’ rikreazzjoni mit-tieni edizzjoni tal-Istħarriġ Ewropew dwar is-Saħħa permezz ta’ Intervisti 24 (EHIS) u l-Istħarriġ dwar l-Użu tal-Ħin 25 . Skont ir-Regolament qafas attwali tal-istatisika tas-saħħa pubblika, it-tielet edizzjoni tal-istħarriġ EHIS huwa ppjanat għall-2019; se jitwettaq stħarriġ sussegwenti skont ir-regolament li jmiss dwar il-ġbir ta’ stħarriġ dwar mikrodejta soċjali, li se jżid il-frekwenza tiegħu minn ħames għal sitt snin. Il-Eurostat, il-Kummissjoni u l-Istati Membri qegħdin jaħdmu flimkien biex jiftiehmu dwar l-istrumenti tal-istħarriġ.
Fil-kuntest tal-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA, żewġ Stati Membri biss użaw dejta mill-EHIS biex jirrapportaw dwar il-livelli ta’ attività fiżika. Il-limitazzjoni prinċipali ta’ dan l-istħarriġ hija li dan ma jinkludix attivitajiet rikreattivi bil-mod. Barra minn hekk, dan ma jivvalutax sa liema punt ir-rakkomandazzjonijiet tad-WHO dwar l-attività fiżika huma ssodisfati mill-popolazzjoni, kif inhu meħtieġ skont il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA. Tali limitazzjonijiet għandhom jiġu indirizzati jekk l-istħarriġ tal-EHIS ikollu jintuża bħala għodda ta’ monitoraġġ uniformi tal-attività fiżika madwar l-UE.
8.Evalwazzjoni tal-valur miżjud tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill ipprovdiet lill-Istati Membri b’impetu biex tiġi indirizzata l-inattività fiżika fil-politika pubblika. Mill-152 politika u pjanijiet ta’ azzjoni totali rrapportati mill-Istati Membri fis-setturi kollha rilevanti għall-promozzjoni tal-HEPA, 37 ġew adottati wara li ġiet adottata r-Rakkomandazzjoni f’Novembru 2013. Jista’ jkun mistenni li l-Istrateġija tal-Attività Fiżika għar-Reġjun Ewropew 2016-2025 tad-WHO se tkompli ssaħħaħ l-inċentiv għall-Istati Membri li jaġixxu f'dan il-qasam 26 .
Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill ikkontribwiet ukoll biex ittejjeb il-monitoraġġ ta’ attività fiżika favur is-saħħa fl-Istati Membri tal-UE, minn dejta epidemjoloġika għal żviluppi ta’ politika. Bħala riżultat, diversi pajjiżi wessgħu, intensifikaw jew anke fformalizzaw in-netwerks transsettorjali nazzjonali tagħhom, jew għandhom il-pjan li jagħmlu dan fil-futur.
Id-dejta miġbura taħt il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA pprovdiet, għall-ewwel darba, ħarsa ġenerali lejn l-implimentazzjoni tal-politiki relatati mal-HEPA u l-azzjonijiet madwar l-UE. Din l-informazzjoni ppermettiet li jsir paragun bejn is-sitwazzjoni attwali tal-implimentazzjoni tal-politika tal-HEPA bejn l-Istati Membri tal-UE u ffaċilitat l-iskambju ta’ prattika tajba, filwaqt li tipprovdi ispirazzjoni lil dawk il-pajjiżi li jinsabu fil-proċess li jiżviluppaw jew li jimmodifikaw l-istrateġiji u l-politiki nazzjonali tagħhom. L-eżiti se jkunu ta' benefiċċju għall-awtoritajiet nazzjonali u għall-partijiet ikkonċernati fl-identifikazzjoni tagħhom tal-ħtiġijiet ta’ politika u l-progress. Id-dejta miġbura fi ħdan il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA hija utli wkoll għal xi wħud mill-indikaturi ta’ monitoraġġ dwar l-attività fiżika fil-Pjanijiet ta’ Azzjoni tal-Istati Membri dwar L-Obeżità fit-Tfal 27 . L-ewwel sensiela ta’ monitoraġġ tikkostitwixxi linja bażi li fuqha se jiġu vvalutati sensiliet ta’ monitoraġġ sussegwenti biex jitkejlu l-evoluzzjoni u l-progress.
L-użu ta’ pjanijiet ta’ evalwazzjoni biex jiġu vvalutati l-impatt u l-effettività tal-politiki u l-pjanijiet ta’ azzjoni fil-livell nazzjonali huwa kruċjali. Minn 152 politika jew pjanijiet ta’ azzjoni rrapportati, ħafna minnhom (116) kien fihom pjan ta’ evalwazzjoni. Madankollu ma kien hemm l-ebda informazzjoni rrapportata dwar jekk twettqux dawn l-evalwazzjonijiet.
B’mod ġenerali, il-kontribuzzjonijiet tal-punti fokali lill-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA kienu tajbin, li għandu jitqies bħala pożittiv ħafna għall-ewwel sensiela ta’ monitoraġġ. Għal sensiliet ta’ ġbir ta’ dejta futuri, ikun utli li jiġi modifikat l-istrument tal-istħarriġ għal diversi indikaturi u li jiġu definiti xi indikaturi b’mod aktar preċiż sabiex jitnaqqas il-marġni għall-interpretazzjoni (pereżempju liema linji gwida dwar l-istatus għandhom jiġu rrapportati). Dan se jippermetti li jsiru paraguni aħjar tad-dejta bejn il-pajjiżi.
Il-valutazzjoni tal-ewwel sensiela ta’ monitoraġġ tiżvela kuntesti nazzjonali speċifiċi u problemi li rriżultaw meta l-parteċipanti wieġbu għall-istħarriġ. L-ewwel nett, in-natura transsettorjali tal-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA tibqa’ sfida possibbli. Il-punti fokali setgħu ma kisbux xi informazzjoni fil-livell nazzjonali peress li huma ma kellhomx il-kuntatti jew ir-riżorsi tan-netwerk rilevanti barra mis-settur tagħhom stess. It-tieni nett, xi skemi u politiki mhumiex implimentati mill-gvernijiet nazzjonali iżda l-aktar fil-livell reġjonali jew lokali (pereżempju fil-pajjiżi federalisti), jew għandhom jiġu implimentati mill-partijiet ikkonċernati li ma jirrapportawx lura lill-gvernijiet. L-eżerċizzju ta’ monitoraġġ ma esplora l-ebda kisba fid-dettall fil-livell reġjonali u lokali. Sensiliet ta’ monitoraġġ futuri fi ħdan il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA jistgħu jitjiebu biex jiġu identifikati aħjar l-isforzi f'dawn il-livelli. It-tielet nett, l-Istati Membri pprovdew xi informazzjoni dwar il-finanzjament tal-HEPA iżda, peress li l-appoġġ finanzjarju għall-HEPA ġej minn politiki u linji baġitarji differenti fil-livell nazzjonali jew minn diversi livelli tal-gvern, f'dan l-istadju ma kienx possibbli rapportar bir-reqqa dwar dan l-indikatur.
Il-kooperazzjoni strutturata mad-WHO fil-kuntest tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill wriet li hija ta’ benefiċċju reċiproku, u kienet tinkludi attivitajiet ta’ disseminazzjoni konġunti u titjib tal-bażi ta’ dejta NOPA. B’mod partikolari, il-punti fokali sabu utli l-appoġġ ipprovdut mill-Kummissjoni, mid-WHO u mill-esperti xjentifiċi.
Il-Kummissjoni rċeviet feedback pożittiv dwar l-iskedi informattivi tal-pajjiżi mill-punti fokali u l-Grupp ta’ Ħidma tal-Kunsill dwar l-Isport. Il-kontenut u l-format tal-iskedi informattivi t-tnejn li huma tqiesu bħala xierqa. Ġie ssuġġerit li l-iskedi informattivi jiġu riveduti kull tliet snin, peress li dan jippermetti s-segwitu ta’ skemi u politiki ppjanati fi żmien xieraq.
9.Konklużjonijiet
Dan ir-rieżami tal-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill għall-2014-2016 juri diversi żviluppi pożittivi, fosthom: l-adozzjoni ta’ bosta politiki ġodda u pjanijiet ta’ azzjoni fil-livell nazzjonali; it-tisħiħ ta’ kooperazzjoni transsettorjali fil-livell nazzjonali; it-titjib ta’ monitoraġġ fil-livell nazzjonali; l-għoti ta’ ħarsa ġenerali lejn il-politiki u l-azzjonijiet relatati mal-HEPA fl-UE li sservi bħala sors ta’ dejta rikk ħafna għal analiżi ulterjuri; u kooperazzjoni transettorjali mtejba bbażata fuq skambju tal-aħjar prattiki.
Fl-aħħar nett, is-suċċess tal-promozzjoni tal-HEPA jiddependi ħafna fuq il-kapaċità tal-Istati Membri li jimplimentaw ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill b’mod effettiv fis-setturi, u biex joffru liċ-ċittadini qafas li jiffavorixxi stil ta’ ħajja attiva. Madankollu, il-Kummissjoni se tkompli ssaħħaħ ukoll il-kooperazzjoni tagħha mal-partijiet ikkonċernatiinteressati ewlenin fl-Istati Membri.
Id-dejta miġbura tippermetti li jiġu identifikati lakuni fil-politiki pubbliċi fil-livell nazzjonali. Madankollu, il-valutazzjoni tal-impatt u l-effettività tal-politiki eżistenti u l-pjanijiet ta’ azzjoni fil-livell nazzjonali tibqa’ kruċjali. Dan jeħtieġ dejta affidabbli dwar il-livelli ta’ attività fiżika fil-popolazzjoni. Il-pubblikazzjoni ta’ dejta kontradittorja minn strumenti ta’ stħarriġ differenti ġiet identifikata bħala kwistjoni li għandha tiġi indirizzata.
Il-Kummissjoni tilqa’ l-fatt li l-Istati Membri jkomplu jinvestu fil-monitoraġġ u fis-sorveljanza tal-HEPA. Sensiliet ta’ monitoraġġ futuri ser jibnu fuq l-ewwel sensiela ta’ ġbir ta’ dejta u dan għandu jkun aktar faċli. Il-ġbir ta’ dejta mhuwiex għan fih innifsu; il-valur tiegħu jiddependi fuq kemm id-dejta tkun tista’ tipprevedi xejriet epidemjoloġiċi u jekk tkunx tista’ tidentifika ħtiġijiet u lakuni tal-politika, u prattiki tajbin li jistgħu jiġu kondiviżi.
Billi tibni fuq prattiki tajbin identifikati madwar l-UE u lil hinn minnha, u fuq netwerks, strutturi u strumenti ta’ finanzjament eżistenti, il-Kummissjoni se tkompli l-ħidma tagħha biex tappoġġja lill-Istati Membri. Hija se tesplora l-possibbiltà li tipprovdi aktar assistenza teknika u xjentifika matul sensiliet ta’ monitoraġġ futuri. Il-Kummissjoni tqis li jkun utli li ssaħħaħ aktar il-kooperazzjoni tagħha mad-WHO u mal-komunità tar-riċerka, b’mod partikolari sabiex ittejjeb il-komparabbiltà tad-dejta miġbura madwar l-UE.
Il-Kummissjoni se tissottometti r-rapport li jmiss dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill u l-valur miżjud tagħha fi żmien tliet snin. Hija se tippreċedi dan l-eżerċizzju b’sensiela ġdida ta’ ġbir ta’ dejta fi ħdan il-qafas ta’ monitoraġġ tal-HEPA u t-tieni rilaxx ta’ skedi informattivi tal-pajjiżi dwar l-attività fiżika.