13.12.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 465/1

1.

Fl-14 ta' Settembru 2016, il-Kummissjoni ppreżentat proposta leġiżlattiva (“il-Proposta”) biex temenda r-Regolament eżistenti dwar il-FEIS, bil-ħsieb li testendi d-durata tal-FEIS u li żżid il-garanzija mill-baġit tal-UE għall-BEI (ara l-paragrafu 2). Din il-Proposta hija akkumpanjata minn evalwazzjoni, imwettqa mill-Kummissjoni, tal-użu li jsir mill-garanzija tal-UE u tal-funzjonament tal-Fond ta' Garanzija (“l-Evalwazzjoni tal-Garanzija”) (6). L-evalwazzjoni nħarġet tliet xhur qabel id-data ta' skadenza (7). B'rispons għal dawn l-iżviluppi, aħna ddeċidejna li noħorġu opinjoni kkombinata kemm dwar il-Proposta kif ukoll dwar l-Evalwazzjoni tal-Garanzija.

2.

Il-Kummissjoni tipproponi li:

3.

L-Artikolu 18(2) tar-Regolament dwar il-FEIS jirrikjedi li l-Kummissjoni tevalwa “[l-użu] tal-fond ta' garanzija tal-UE u l-funzjonament tal-Fond ta' Garanzija”. Il-Kummissjoni tiddefinixxi s-suġġett ta' din l-evalwazzjoni bħala l-mod kif tintuża l-garanzija tal-UE taħt l-attivitajiet differenti li huma appoġġati mill-FEIS (9) (L-Evalwazzjoni tal-Garanzija ma tkoprix l-addizzjonalità u l-eliġibbiltà (10) tal-operazzjonijiet iggarantiti mill-FEIS, billi dawn huma koperti mill-evalwazzjoni mwettqa mill-BEI (11) skont l-Artikolu 18(1) tar-Regolament dwar il-FEIS, li nirreferu għalih hawn taħt).

4.

Din l-opinjoni hija strutturata madwar il-kwistjonijiet li ġejjin:

5.

L-opinjoni tagħna mhijiex ibbażata fuq il-proċeduri li aħna napplikaw għal rapport speċjali. Aħna biħsiebna noħorġu rapport speċjali dwar il-prestazzjoni tal-FEIS fl-ewwel nofs tal-2018.

6.

Aħna qiesna t-twaqqit tal-Proposta fid-dawl tar-rekwiżiti ssettjati fir-Regolament dwar il-FEIS, id-disponibbiltà tal-informazzjoni dwar il-prestazzjoni tal-FEIS u l-implimentazzjoni tal-FEIS sa issa.

7.

L-Artikoli 18(6) u 18(7) tar-Regolament dwar il-FEIS jipprevedu li sal-5 ta' Lulju 2018 għandha ssir proposta biex jiġi emendat ir-Regolament dwar il-FEIS, u jirrikjedu li din il-proposta għandha tkun appoġġata minn evalwazzjoni indipendenti dwar jekk il-FEIS “ikun[x] qiegħed jilħaq l-objettivi tiegħu” u dwar jekk “hemm[x] il-ħtieġa li tinżamm skema għas-sostenn tal-investiment”. Din id-data ta' skadenza ġiet issettjata mill-koleġiżlaturi biex jiġi żgurat li tkun tista' ssir valutazzjoni wara li jkun għadda biżżejjed żmien biex l-eżiti u l-impatt inizjali tal-FEIS ikunu jistgħu jiġu identifikati u jitkejlu (12).

8.

Il-Kummissjoni pproponiet li testendi d-durata (13) u li żżid il-finanzjament għall-FEIS (14) fl-14 ta' Settembru 2016, kważi sentejn qabel id-data ta' skadenza fir-Regolament dwar il-FEIS. U filwaqt li żżomm ir-rekwiżit ta' evalwazzjoni indipendenti tal-Artikolu 18(6), il-Kummissjoni tipproponi li titneħħa d-dispożizzjoni li l-kontinwazzjoni, il-modifikazzjoni jew it-terminazzjoni tal-FEIS fil-futur (15) ikunu bbażati fuq ir-riżultati ta' din l-evalwazzjoni indipendenti (ara l-paragrafu 27).

9.

Il-FEIS huwa wieħed minn sett ta' strumenti finanzjarji li kiber ħafna għall-perjodu ta' programmazzjoni l-ġdid. Il-Kummissjoni qed tipproponi li żżid il-Garanzija tal-UE b'EUR 10 biljun (minn EUR 16-il biljun għal EUR 26 biljun) (16). Dan fih innifsu jkun aktar mit-total tal-kontribuzzjoni mill-UE għall-istrumenti finanzjarji taħt ġestjoni kondiviża, indiretta u diretta matul il-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 (ara t-Tabella 1).

Tabella 1

Strumenti finanzjarji li jibbenefikaw mill-appoġġ baġitarju tal-UE

10.

Fil-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, aħna sibna li l-istrumenti finanzjarji taħt ġestjoni kondiviża kienu kkapitalizzati żżejjed, kellhom diffikultajiet biex jikkontrollaw l-ispejjeż/it-tariffi, biex jattiraw kapital privat u biex jerġgħu jużaw l-appoġġ finanzjarju (21). Minkejja dan, il-pjanijiet tal-Kummissjoni jassumu li bejn wieħed u ieħor EUR 21 biljun se jiġu allokati għall-istrumenti finanzjarji mill-ħames Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej (22), matul il-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020.

11.

Fil-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020, strument finanzjarju innovattiv ġdid (l-Inizjattiva għall-SMEs (23)) huwa disponibbli għall-FEŻR u għall-FAEŻR. It-tip ta' finanzjament (24) ipprovdut għall-fondi SIE mill-Inizjattiva għall-SMEs huwa simili għal dak ipprovdut mill-FEIS taħt is-SMEW (it-Tieqa għall-SMEs) (25). Filwaqt li l-Inizjattiva għall-SMEs inħolqot fil-kuntest tal-iżvilupp reġjonali, u l-FEIS jindirizza t-territorju tal-UE kollu kemm hu, iż-żewġ strumenti jindirizzaw l-istess akkomunament ta' SMEs.

12.

Sabiex jilħaq il-mira oriġinali ta' EUR 315-il biljun, il-BEI se jeħtieġ jiffinanzja madwar EUR 60,8 biljun fi proġetti addizzjonali fi tliet snin.

13.

Skont il-BEI (26), fit-30 ta' Ġunju 2016 (ara l-Graff 1):

Graff 1

Ħarsa Ġenerali lejn il-Portafoll tal-FEIS fit-30 ta' Ġunju 2016

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq id-data tal-BEI fit-30 ta' Ġunju 2016.

14.

B'mod ġenerali, l-ammont attwali tal-garanzija tal-FEIS huwa biżżejjed biex ikompli jiffinanzja attivitajiet għas-sentejn li ġejjin. L-eċċezzjoni għal dan hija għall-operazzjonijiet tad-dejn tas-SMEW (31), fejn il-Kummissjoni u l-BEI ddeċidew li jisfruttaw sensiela ta' talbiet għal finanzjament minn strumenti finanzjarji eżistenti għall-Faċilita ta' Garanzija ta' Self (LGF) tal-COSME u għall-Faċilità ta' garanzija għall-SMEs (SMEG) ta' Innovfin — Orizzont 2020.

15.

Il-Kummissjoni u l-Grupp tal-BEI diġà ħadu għadd ta' miżuri biex jindirizzaw ir-riskju li l-portafoll tad-dejn tas-SMEW jeżawrixxi l-finanzjament kollu disponibbli (32):

16.

Il-Kummissjoni tipproponi li testendi l-perjodu ta' investiment b'sena u nofs (minn Lulju 2019 sa Diċembru 2020) (35) u li żżid il-volum ta' investiment immirat għal EUR 500 biljun (36). Il-kuntratti jistgħu jiġu ffirmati sentejn wara l-perjodu ta' investiment (jiġifieri sa Diċembru 2022) meta mqabbel ma' sena waħda taħt ir-Regolament attwali dwar il-FEIS. Madankollu, fl-evalwazzjoni tiegħu l-BEI jinnota li ż-żmien biex jiġu ffirmati l-operazzjonijiet tal-FEIS wara l-approvazzjoni huwa madwar 90 jum (37).

17.

Il-Kummissjoni ppreżentat il-Proposta għall-estensjoni tal-FEIS sena biss wara t-tnedija tiegħu. Hemm ftit li xejn evidenza li ż-żieda proposta fil-Garanzija tal-UE hija ġġustifikata għajr għas-SMEW. Il-Kummissjoni ma esploratx alternattivi oħra, bħal riallokazzjoni ulterjuri tal-garanzija tal-UE bejn iż-żewġ twieqi, jew żieda tal-garanzija tal-UE għas-SMEW waħidha. Id-data u l-istimi tal-BEI jindikaw li l-garanzija attwali hija suffiċjenti għal perjodu ulterjuri ta' operat għall-IIW, li fih ikun jista' jiġi kkompletat eżaminar tal-prestazzjoni u l-valur miżjud tal-FEIS, kif stabbilit mill-koleġiżlaturi. Dan jista' jgħin ukoll fit-tnaqqis tal-frammentazzjoni u t-trikkib bejn il-FEIS u strumenti finanzjarji oħra u jkun jippermetti fokus aħjar fuq il-prijoritajiet tal-UE. Il-perjodu żejjed propost għall-iffirmar tal-operazzjonijiet (sentejn) mhuwex f'konformità mal-prattika attwali.

18.

Ir-regolamentazzjoni aħjar (38) hija prijorità għall-UE. Hija teħtieġ mill-Kummissjoni li din tivvaluta b'mod rigoruż l-impatt tal-leġiżlazzjoni li qed tiġi fformulata, inklużi emendi sostanzjali introdotti matul il-proċess leġiżlattiv, sabiex id-deċiżjonijiet politiċi jkunu infurmati tajjeb u bbażati fuq l-evidenza (39). Tenħtieġ valutazzjoni tal-impatt għal dawk l-inizjattivi tal-Kummissjoni li x'aktarx li jkollhom impatti ekonomiċi, ambjentali u soċjali sinifikanti, inkluż għal reviżjonijiet ta' atti legali eżistenti jew ta' komunikazzjonijiet ta' politika (40).

19.

L-evalwazzjonijiet iridu jivvalutaw l-impatti ekonomiċi, soċjali u ambjentali sinifikanti kollha tal-interventi tal-UE (b'enfażi partikolari fuq dawk identifikati f'valutazzjoni preċedenti tal-impatt) (41). Barra minn hekk, l-Artikoli 30 u 140 tar-Regolament Finanzjarju jirrikjedu t-twettiq ta' evalwazzjonijiet ex ante għall-programmi ta' nfiq u għall-istrumenti finanzjarji. Il-linji gwida għal regolamentazzjoni aħjar jipprovdu wkoll li jenħtieġ li l-evalwazzjonijiet isegwu metodoloġija ddefinita b'mod ċar u robusta li hija intenzjonata li tipproduċi sejbiet oġġettivi. Bħala minimu, l-evalwazzjonijiet iridu jivvalutaw l-effettività, l-effiċjenza, ir-rilevanza, il-koerenza u l-valur miżjud tal-UE jew jispjegaw għalfejn dan ma jsirx fil-pjan direzzjonali għall-evalwazzjoni.

20.

Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-1 ta' Ġunju 2016 (42) u l-Memorandum ta' Spjegazzjoni għall-Proposta jipprovdu xi informazzjoni dwar l-użu attwali tal-FEIS, u jibbażaw fuq ir-riżultati ta' konsultazzjoni tal-partijiet interessati (43) u ta' evalwazzjonijiet interni. Madankollu, dawn id-dokumenti ma jikkostitwixxux valutazzjoni tal-impatt komprensiva, rigoruża u bbażata fuq l-impatt, kif previst mil-linji gwida għal regolamentazzjoni aħjar.

21.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni la wettqet valutazzjoni tal-impatt u lanqas ma wettqet valutazzjoni ex ante fl-2015, u biex tiġġustifika l-pożizzjoni tagħha semmiet l-urġenza tat-tnedija tal-FEIS f'dak iż-żmien. Kif innutajna fl-Opinjoni Nru 4/2015 (44) tagħna, il-FEIS tqies bħala eċċezzjoni għar-rekwiżit tar-Regolament Finanzjarju, għalkemm il-baġit tal-UE jipprovdi l-biċċa l-kbira mill-finanzjament għall-Fond ta' Garanzija, u għalkemm il-garanzija baġitarja lill-BEI se toħloq obbligazzjonijiet kontinġenti sinifikanti għall-baġit tal-UE.

22.

B'riżultat ta' dan, il-FEIS għadu mingħajr valutazzjoni u analiżi rigward il-kawżi tad-diskrepanza fl-investiment u tal-ħtiġijiet tas-suq u kif dawn jistgħu jiġu indirizzati bl-aħjar mod, kif ukoll rigward il-komplementarjetajiet ma' programmi u strumenti finanzjarji oħra li jiġu ffinanzjati mill-baġit tal-UE u kif jista' jiġi evitat trikkib mhux mixtieq.

23.

Il-Kummissjoni takkumpanja l-Proposta (ara l-paragrafu 7) bl-evalwazzjoni interna tagħha dwar l-użu tal-garanzija tal-UE u dwar il-funzjonament tal-Fond ta' Garanzija. Dan jirriżulta minn rekwiżit separat ta' rappurtar tar-Regolament dwar il-FEIS (45). Dan huwa rilevanti għall-bidla proposta tar-rata ta' provvediment għall-Fond ta' Garanzija (ara l-paragrafu 34) iżda mhux għal elementi oħra tal-proposta.

24.

F'Settembru 2016, bħala komplement għall-evalwazzjoni tal-Kummissjoni, il-BEI ħareġ l-evalwazzjoni proprja tiegħu dwar il-funzjonament tal-FEIS (kif meħtieġ bl-Artikolu 18(1) tar-Regolament dwar il-FEIS). L-evalwazzjoni tal-BEI tindirizza l-punt sa fejn il-FEIS huwa mfassal u jopera b'mod li jwassal għall-ksib tal-effetti mistennija minnu, u ma tinkludiex valutazzjoni tal-eżiti u l-impatt tal-FEIS, fis-sens strett tal-kelma. Hija tkopri l-portafoll sottostanti ta' operazzjonijiet tal-FEIS (inklużi l-addizzjonalità u l-eliġibbiltà), l-arranġamenti ta' governanza u l-istrutturi organizzazzjonali, u l-proċeduri u l-linji gwida rilevanti għall-proġetti (46). Il-BEI jiddikjara li għadu kmieni wisq biex din l-evalwazzjoni tipprovdi ġudizzju definittiv dwar il-prestazzjoni tal-FEIS (47).

25.

Il-Kummissjoni impenjat lilha nfisha wkoll, fil-Memorandum ta' Spjegazzjoni tal-Proposta (48), li tipprovdi evalwazzjoni indipendenti tal-applikazzjoni tar-Regolament dwar il-FEIS f'Novembru 2016. L-evalwazzjoni indipendenti se tkopri wkoll il-funzjonament tal-FEIS, l-użu tal-garanzija tal-UE, u l-EIAH, u se tibbaża fuq ir-riżultati kemm tal-evalwazzjoni interna tal-Kummissjoni kif ukoll ta' dik tal-BEI.

26.

Il-Proposta tniedet mingħajr valutazzjoni komprensiva tal-impatt (għat-tieni darba), u kmieni wisq biex jitkejjel l-impatt ekonomiku, soċjali u ambjentali tal-FEIS u biex tintlaħaq konklużjoni dwar jekk il-FEIS huwiex qed jilħaq l-objettivi tiegħu. B'mod partikolari, l-informazzjoni kien imissha kopriet:

27.

L-Evalwazzjoni tal-Garanzija ma segwietx il-prinċipji ta' regolamentazzjoni aħjar. Ebda waħda mit-tliet evalwazzjonijiet imsemmija hawn fuq ma tivvaluta l-eżiti u l-impatt tal-FEIS, billi ma għaddiex biżżejjed żmien biex dawn ikunu jistgħu jiġu identifikati u/jew imkejla (49) (ara wkoll il-paragrafu 8). Minħabba fit-twaqqit hemm ftit li xejn, jekk hemm, indikaturi makroekonomiċi disponibbli biex jitkejjel l-impatt tal-FEIS. Aħna nfissru dubju fuq it-tneħħija tad-dispożizzjoni li torbot il-kontinwazzjoni, il-modifikazzjoni, jew it-terminazzjoni tal-FEIS mar-riżultati ta' evalwazzjoni indipendenti (ara l-paragrafu 8).

28.

Għall-fini li jiġi pprovdut“marġini ta' likwidità li minnu l-BEI għandu jitħallas fil-każ ta' talba mill-garanzija tal-UE” (50), il-leġiżlaturi tal-UE waqqfu Fond ta' Garanzija (51). Ir-Regolament attwali dwar il-FEIS jissettja l-ammont fil-mira, tal-Fond ta' Garanzija, f'livell ta' 50 % tat-total tal-obbligi ta' Garanzija tal-UE (EUR 8 biljun). Fil-Memorandum ta' Spjegazzjoni għall-proposta inizjali (52), il-Kummissjoni tispjega li din ir-rata fil-mira ġiet stabbilita abbażi tal-“esperjenza dwar in-natura tal-investimenti li għandhom jiġu appoġġati mill-FEIS”.

29.

Il-ksib tal-provvediment fil-mira, ta' 50 %, kien ifisser tnaqqis tal-infiq ippjanat matul il-perjodu 2014-2022 fuq għotjiet taħt is-CEF b'EUR 2,8 biljun, għall-Orizzont 2020 b'EUR 2,2 biljun, kif ukoll użu ta' EUR 3 biljun minn marġnijiet mhux allokati taħt il-limitu massimu għall-infiq tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP).

30.

Pagamenti mill-baġit tal-UE se jiffinanzjaw dan il-fond matul il-perjodu sal-2022. F'Diċembru 2015, il-Kummissjoni impenjat EUR 1,4 biljun (53) għall-pagamenti favur il-fond. Sat-30 ta' Ġunju 2016 il-Kummissjoni kienet diġà ħallset EUR 380 miljun għal ġol-Fond ta' Garanzija (mill-pagamenti ppjanati ta' EUR 500 miljun fl-2016), li ġew investiti f'bonds. Ma sar ebda appell fuq il-fond (54).

31.

Barra minn hekk, jekk l-iżborżamenti jilħqu l-livell fil-mira, il-FEIS potenzjalment se jirriżulta f'obbligazzjoni mhux iffinanzjata ta' madwar EUR 8 biljun għall-baġit tal-UE (minbarra l-ammont ta' EUR 8 biljun kopert mill-Fond ta' Garanzija).

32.

Il-Kummissjoni tipproponi li taġġusta r-rata fil-mira, tal-Fond ta' garanzija tal-UE, minn 50 % għal 35 % (55) tat-total tal-obbligi ta' garanzija tal-UE, u hija tappoġġa din il-konklużjoni fl-Evalwazzjoni tal-Garanzija tagħha.

33.

Ibbażat fuq id-39 operazzjoni għall-IIW li l-BEI ffirma sat-30 ta' Ġunju 2016 u fuq id-data storika għall-istrumenti taħt it-Tisħiħ tas-SMEW, kif ukoll il-bidliet proposti għas-sottotieqa tad-dejn tas-SMEW (ara l-paragrafu 15), il-Kummissjoni kkalkulat rata medja ta' provvediment ta' 33,4 % (56). Il-Kummissjoni bbażat l-evalwazzjoni tagħha tal-kalkoli tat-telf mistenni għall-portafolli differenti fuq suppożizzjonijiet li hija vvalutat bħala “konservattivi”.

34.

It-tnaqqis tar-rata fil-mira bi 15-il punt perċentwali huwa aġġustament li se jimminimizza r-riskju li l-ammont imqiegħed fil-Fondi ta' Garanzija jeċċedi t-telf li jintrefa' mill-Fond ta' Garanzija. Madankollu, dan għalhekk se jżid ukoll ir-riskju li l-ammont li jitqiegħed fil-Fond ta' Garanzija mhuwiex se jkun biżżejjed u li appelli ulterjuri fuq il-baġit se jkunu meħtieġa. Il-Kummissjoni spjegat is-suppożizzjonijiet li fuqhom hija bbażata l-proposta li qed tagħmel.

35.

Il-ħolqien tal-FEIS u tal-Fond ta' Garanzija b'rata fil-mira ta' 50 % llimita l-flessibbiltà baġitarja fil-QFP 2014-2020 billi naqqas il-marġnijiet mhux allokati taħt il-limitu massimu għall-infiq tal-QFP. Barra minn hekk, tnaqqsu l-baġits ippjanati għal Orizzont 2020 u għas-CEF. Għadu kmieni wisq biex tiġi vvalutata l-ispiża ta' opportunità ta' dan it-tnaqqis li dwar ntlaħaq qbil fl-2015, billi l-Kummissjoni għadha mhijiex f'pożizzjoni li tivvaluta l-impatt tal-FEIS, ta' Orizzont 2020 jew tas-CEF. [Li kieku l-Kummissjoni adottat l-istess suppożizzjonijiet għall-proposta inizjali bħalma qed tadotta issa għall-proposta emendata, l-impatt tal-finanzjament tal-Fond ta' Garanzija mill-baġit tal-UE matul dawn l-aħħar sentejn kien ikun aktar baxx.]

36.

Bil-bidliet proposti, it-total potenzjali tal-obbligazzjoni għall-baġit tal-UE se tilħaq EUR 26 biljun (li minnhom madwar EUR 9 biljun għandhom jiġu koperti mill-Fond ta' Garanzija). L-obbligazzjonijiet potenzjali se jippersistu matul il-ħajja tal-portafoll ta' investiment.

37.

L-Artikolu 5(1) tar-Regolament dwar il-FEIS jiddefinixxi l-“addizzjonalità” (ara l-Kaxxa 1).

38.

Matul il-perjodu ta' implimentazzjoni tal-FEIS, il-BEI jistenna (57) li jżomm il-volumi ta' self li nkisbu wara ż-żieda fil-kapital tal-2013 (58) (ara l-Graff 2). Il-FEIS se jkollu impatt kbir fuq l-Attivitajiet Speċjali  (59) tal-BEI, li huma mistennija jiżdiedu minn EUR 6,4 biljun fl-2015 (60) għal bejn EUR 16-il biljun u EUR 20 biljun kull sena (li minnhom madwar EUR 2,5 biljun kull sena jkunu operazzjonijiet b'riskju proprju tal-BEI) (61).

Graff 2

Volumi storiċi ta' self tal-Grupp tal-BEI, kif ukoll dawk imbassra

Sors: Il-QEA, ibbażat fuq il-Pjanjiet Korporattivi tal-Operat tal-BEI (PKO) għall-2015-2017 u għall-2016-2018.

39.

L-Artikolu 5(1) jiddikjara li l-proġetti appoġġati mill-FEIS “għandhom jitqiesu li jipprovdu addizzjonalità jekk ikollhom riskju korrispondenti għall-attivitajiet speċjali tal-BEI”. Fuq din il-bażi, il-BEI jqis li l-Attivitajiet Speċjali tiegħu appoġġati mill-FEIS huma de facto addizzjonali (62), mingħajr ebda rekwiżit li jiġi ddimostrat li dawn (i) jindirizzaw fallimenti tas-suq jew sitwazzjonijiet subottimali ta' investiment u (ii) ma setgħux jitwettqu (jew mhux sal-istess punt) mill-BEI, mill-FEI jew taħt strumenti finanzjarji eżistenti tal-Unjoni mingħajr l-appoġġ tal-FEIS f'dak il-perjodu. Taħt l-Artikolu 5(1), il-FEIS jista' jappoġġa wkoll proġetti bi profil tar-riskju aktar baxx (eż. self tradizzjonali/normali tal-BEI aktar milli Attivitajiet Speċjali). F'dan il-każ, il-proġetti jridu jissodisfaw dawn ir-rekwiżiti ta' addizzjonalità.

40.

Il-BEI jikklassifika l-operazzjonijiet bħala “Attivitajiet Speċjali” fuq il-bażi ta' għadd ta' fatturi bħall-affidabbiltà tal-kreditu tal-mutwatarju, il-valur tal-garanziji pprovduti, id-durata tas-self, il-kumplessità tal-istrutturi ta' finanzjament, u l-operazzjonijiet tat-tip ta' ekwità. L-operazzjonijiet kollha tal-FEIS iffirmati taħt l-IIW sat-30 ta' Ġunju 2016 għandhom l-istatus ta' Attivitajiet Speċjali. Il-BEI jqis ukoll l-operazzjonijiet kollha taħt is-SMEW bħala konsistenti mad-definizzjoni ta' Attivitajiet Speċjali fis-CRPG.

41.

Fir-rapport ta' evalwazzjoni tiegħu, il-BEI jinnota li jista' jkun hemm sitwazzjonijiet fejn il-profil tar-riskju tal-operazzjonijiet ma jkunx jirrifletti l-addizzjonalità, jiġifieri setgħu tqiesu strutturi alternattivi (inklużi strutturi inqas riskjużi). Madankollu, ir-rapport ikompli biex jgħid li fil-prattika l-BEI jindirizza l-kriterji l-aktar komprensivi għall-addizzjonalità għall-Attivitajiet Speċjali tiegħu, u b'hekk imur lil hinn mir-rekwiżit tar-Regolament dwar il-FEIS (63).

42.

Il-Kummissjoni tipproponi l-kjarifika, fl-Artikolu 5 u fl-Anness II tar-Regolament dwar il-FEIS, il-karatteristiċi li jkunu jwasslu lill-BEI biex jikkwalifika operazzjoni bħala Attività Speċjali u wkoll biex il-Kumitat ta' Investiment jippubblika l-prinċipji ġustifikattivi għad-deċiżjonijiet li japprovaw l-użu tal-Fond ta' Garanzija (64), b'fokus fuq il-konformità mal-kriterju tal-addizzjonalità.

43.

Il-Kummissjoni tipproponi wkoll li, mid-definizzjoni tagħhom, il-proġetti transkonfinali jitqiesu bħala addizzjonali (65).

44.

Hemm riskju li l-użu li l-BEI jagħmel mill-istatus ta' Attività Speċjali bħala effettivament ekwivalenti għall-addizzjonalità, ikkombinat mal-pressjoni biex tintlaħaq il-mira tal-investiment, jista' joħloq inċentiv biex jintużaw strutturi ta' finanzjament li huma kumplessi bla meħtieġ jew biex jiġi allokat profil tar-riskju li ma jikkorrispondix mar-riskju reali tal-operazzjoni. Aħna se neżaminaw din il-kwistjoni fix-xogħol tal-awditjar għal rapport speċjali fil-futur.

45.

L-introduzzjoni tar-referenza għal “infrastruttura fiżika li torbot żewġ Stati Membri jew aktar jew mill-estensjoni tal-infrastruttura fiżika jew mis-servizzi marbuta ma' infrastruttura fiżika minn Stat Membru wieħed għal Stat Membru wieħed jew aktar minn wieħed” tkompli tikkumplika d-definizzjoni ta' addizzjonalità.

46.

Aħna nipproponu:

47.

Id-determinazzjoni tal-ammonti mmobilizzati minn investimenti pubbliċi hija sfida. Madankollu, il-Kumitat għall-Għajnuna fl-Iżvilupp tal-OECD ppropona metodoloġija (66) mmirata lejn l-iżolament tal-kontribuzzjoni tal-investimenti pubbliċi fil-mobilizzazzjoni ta' fondi addizzjonali. L-elementi ewlenin jingħataw fil-qosor hawn taħt:

48.

Il-punt sa fejn il-FEIS jimmobilizza fondi addizzjonali jiġi kkalkulat fuq il-bażi tal-“Metodoloġija Multiplikatriċi tal-FEIS” (67) tal-Bord ta' Tmexxija. L-element ċentrali ta' din il-metodoloġija huwa l-Ispiża tal-Investiment fil-Proġett (PIC). Għas-selfiet ta' investiment u l-investimenti ta' ekwità diretta, il-PIC titkejjel l-ewwel nett bħala l-ispiża totali tal-proġett iddefinita fil-ftehim ta' self tal-BEI, skont il-metodoloġija normali tal-BEI li, anke wara xi aġġustamenti, tieħu inkunsiderazzjoni l-finanzjament fl-intier tiegħu li jsir disponibbli għall-proġett fl-istess perjodu mal-FEIS. Madankollu, jekk il-finanzjament tal-BEI/tal-FEIS ikun assoċjat ma' parti waħda biss tal-proġett, allura huwa mistenni li l-ispiża tal-investiment tkun ugwali għal dik il-parti tal-proġett li magħha jkun assoċjat il-finanzjament.

49.

Definizzjoni simili ta' ingranaġġ u approċċ simili għall-istimar tal-effett multiplikatur intużat għal strumenti finanzjarji li huma ffinanzjati mill-baġit tal-UE. Għal strumenti mmaniġġjati b'mod ċentrali, mill-2013 'il hawn ir-Regolament Finanzjarju jiddefinixxi l-ingranaġġ bħala “[…] l-ammont ta' finanzjament mogħti lil riċevituri finali eliġibbli, diviż bl-ammont tal-kontribuzzjoni mill-Unjoni” (68). Fir-Rapport Speċjali Nru 19/2016 tagħna, aħna nnutajna li waqt il-kalkolu tal-investiment addizzjonali mmobilizzat mill-istrumenti finanzjarji, l-indikaturi jista' jiġi ddikjarat b'mod eċċessiv billi mhux is-sorsi kollha ta' finanzjament attirati minn proġetti huma r-riżultat tal-kontribuzzjoni mill-UE (69).

50.

Ir-riskju huwa li l-effett multiplikatur tal-FEIS jiġi ddikjarat b'mod eċċessiv, b'mod partikolari għall-proġetti ta' investiment li l-investituri jkunu impenjaw lilhom infushom għalihom, jew proġetti li jkunu jagħmlu parti minn programmi nazzjonali li kienu jeżistu jew tħabbru saħansitra qabel ma tnieda l-FEIS.

51.

Aħna nipproponu:

52.

Din it-taqsima tippreżenta l-fehmiet tagħna dwar għadd ta' proposti tal-Kummissjoni għat-tisħiħ tal-qafas legali, il-governanza u t-trasparenza tal-FEIS.

53.

Aħna nappoġġaw il-proposta tal-Kummissjoni għall-inklużjoni ta' dispożizzjoni dwar l-evitar tat-taxxa (70) bħala mezz ta' tisħiħ ta' aspett ewlieni tal-qafas legali. Aħna nqisu li din id-dispożizzjoni hija f'konformità mar-rakkomandazzjoni tagħna fir-Rapport Speċjali Nru 19/2016.

54.

Ma hemmx kwoti ġeografiċi jew settorjali għall-FEIS, u l-appoġġ għall-proġetti huwa xprunat mid-domanda. Minkejja dan, il-linji gwida tal-FEIS dwar l-investiment jirrikjedu li “tiġi evitata konċentrazzjoni settorjali jew ġeografika eċċessiva” (71) u li l-Orjentazzjoni Strateġika tal-FEIS tissettja l-limiti għal dawn il-konċentrazzjonijiet (72). Il-konċentrazzjonijiet ġeografiċi u settorjali, ripartiti skont il-volum ta' operazzjonijiet iffirmati li ġew appoġġati mill-garanzija tal-UE, huma tnejn mill-indikaturi ewlenin ta' monitoraġġ għall-FEIS (73).

55.

Ir-rapport ta' evalwazzjoni tal-BEI (74) jinnota l-iżbilanċi ġeografiċi (75) u l-konċentrazzjonijiet settorjali (76) fil-portafoll tal-IIW. Il-finanzjament taħt l-IIW huwa kkonċentrat (63 %) fi tliet Stati Membri (77). Ma hemmx limiti ta' konċentrazzjoni ssettjati għas-SMEW, iżda erba' Stati Membri (78) jirrappreżentaw 44 % tal-finanzjament.

56.

Ir-rapport ta' evalwazzjoni tal-BEI (79), kif ukoll studji reċenti oħra (80), jindika bħala kawżi potenzjali l-fokus fuq it-tnedija veloċi tal-FEIS u fuq l-ilħuq tal-mira ta' investiment ta' EUR 315-il biljun, li jinċentivizza lill-BEI biex jipprijoritizza proġetti faċilment bankabbli f'pajjiżi bi swieq finanzjarji żviluppati, li għandhom il-kapaċità li jużaw l-istrumenti finanzjarji u li jistrutturaw proġetti ta' riskju għoli.

57.

Il-Kummissjoni tipproponi wkoll (81) li r-rwol tal-EIAH jiġi ddefinit mill-ġdid fir-rigward tat-tħejjija tal-proġetti, il-fokus fuq proġetti relatati mal-azzjoni klimatika, u l-kontribut tiegħu għall-ksib tad-diversifikazzjoni settorjali u ġeografika, kif ukoll l-appoġġ konsultattiv li jipprovdi fil-livell lokali.

58.

Il-proposta tal-Kummissjoni tinkludi l-agrikoltura, is-sajd u l-akkwakultura bħala eliġibbli għall-appoġġ mill-FEIS (82). Iżda proġetti li huma adatti għall-finanzjament taħt il-FEIS jistgħu jkunu eliġibbli wkoll għall-appoġġ taħt il-FAEŻR. Ir-Rapport Speċjali Nru 5/2015 tagħna dwar l-Istrumenti Finanzjarji fil-qasam tal-Iżvilupp Rurali kkonkluda li, sa dak iż-żmien, l-istrumenti finanzjarji li huma disponibbli taħt il-FAEŻR kienu ġew kapitalizzati b'mod eċċessiv u ma kellhomx suċċess.

59.

Aħna nilqgħu l-proposta tal-Kummissjoni li din tieħu azzjoni dwar l-iżbilanċi fl-użu tal-fondi. L-EIAH għandu rwol ewlieni fl-indirizzar tal-iżbilanċi ġeografiċi u settorjali iżda għadu kmieni wisq biex tintlaħaq fehma dwar l-effettività tal-EIAH inġenerali u f'dan ir-rigward inpartikolari.

60.

Ibbażat fuq l-esperjenza preċedenti u l-eżistenza ta' sorsi alternattivi ta' finanzjament, aħna nfissru dubju fuq il-finanzjament tal-FEIS għal proġetti fis-setturi tal-agrikoltura, tas-sajd u tal-akkwakultura.

61.

Riżorsi mogħtija direttament mill-BEI waqt l-implimentazzjoni tar-Regolament dwar il-FEIS ma jikkostitwixxux Għajnuna mill-Istat taħt l-Artikolu 107(1) TFUE, u l-Kummissjoni ma għandhiex għalfejn tapprova l-finanzjament mill-FEIS taħt ir-regoli tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat (83). Minkejja dan, il-proġetti appoġġati mill-FEIS jistgħu jibbenefikaw ukoll minn kofinanzjament mill-Istati Membri tal-UE, inkluż permezz tal-fondi SIE (84) li, dment li ma jingħatawx fuq termini tas-suq, jikkostitwixxu għajnuna mill-Istat li għandha tiġi approvata mill-Kummissjoni fuq il-bażi tal-qafas tagħha ta' għajnuna mill-Istat (85).

62.

Aħna nissuġġerixxu li jiġi kkjarifikat it-trattament, għal skopijiet ta' għajnuna mill-Istat, ta' operazzjonijiet tal-FEIS li jiġu kkofinanzjati minn fondi li jinsabu taħt il-kontroll tal-Istati Membri, inklużi l-Fondi SIE.

63.

Biex il-FEIS jiffunzjona b'mod effettiv, huwa essenzjali li jkollu arranġamenti ta' governanza ssimplifikati li jiddefinixxu b'mod ċar ir-rwoli u r-responsabbiltajiet rispettivi tal-Kummissjoni u tal-BEI, u ta' dawk maħtura minnhom, fil-proċess deċiżjonali tal-FEIS, b'biżżejjed provvediment għall-iżgurar tal-indipendenza u l-evitar ta' kunflitti ta' interess.

64.

L-istruttura ta' governanza tal-FEIS (86) hija magħmula minn: Bord ta' Tmexxija, Kumitat ta' Investiment, Direttur Amministrattiv u Viċi Direttur Amministrattiv (ara l-Anness I). L-istruttura ta' governanza tal-FEIS hija addizzjonali għall-organizzazzjoni u l-ġestjoni taċ-ċiklu ta' proġetti tal-BEI u mhuwiex mistenni li din tinterferixxi mal-proċess deċiżjonali tal-Grupp tal-BEI (87).

65.

Il-Bord ta' Tmexxija tal-FEIS inħoloq formalment f'Lulju 2015. L-evalwazzjoni tal-BEI enfasizzat li tlieta mill-erba' Membri tal-Bord ta' Tmexxija jagħmlu wkoll parti mill-Bord tad-Diretturi tal-BEI jew tal-FEI u li f'din il-kapaċità, huma għandhom sehem fl-approvazzjoni tal-istrateġiji u l-proġetti tal-BEI jew tal-FEI, inkużi l-proġetti tal-FEIS (88).

66.

L-evalwazzjoni tal-BEI tiġbed l-attenzjoni għall-fatt li r-rappurtar, l-obbligu ta' rendikont u l-interazzjoni ġenerali bejn id-Direttur Amministrattiv (89) u l-Bord ta' Tmexxija jistgħu jittejbu (90).

67.

Il-Bord ta' Tmexxija ffinalizza l-għażla tal-membri tal-Kumitat ta' Investiment f'Diċembru 2015 u l-Kumitat ilu jopera minn Jannar 2016. Matul il-perjodu ta' tranżizzjoni bejn Lulju 2015 u Jannar 2016, il-Kummissjoni ssodisfat l-obbligi tal-Kumitat ta' Investiment u tat l-awtorizzazzjoni tagħha biex l-istrumenti tal-FEI u l-proġetti li ġew approvati mill-Bord tal-BEI jiġu inklużi fil-portafoll garantit tal-FEIS. L-indipendenza u n-nuqqas ta' kunflitt ta' interess huma rekwiżiti ewlenin għall-membri tal-Kumitat ta' Investiment (91).

68.

Fiċ-ċiklu ta' proġett, il-Kumitat ta' Investiment jintervieni bejn l-approvazzjoni li tingħata mill-Kumitat Maniġerjali tal-BEI u l-approvazzjoni li tingħata mill-Bord tal-BEI għall-operazzjoni ta' approvazzjoni tal-garanzija tal-UE għall-operazzjonijiet tal-BEI. Għal dan il-għan, il-Kumitat ta' Investiment juża tabella ta' valutazzjoni ta' indikaturi (92) titħejja mis-servizzi tal-BEI għal kull proġett (ara l-paragrafi 78 u 79).

69.

Il-lista tad-deċiżjonijiet kollha tal-Kumitat ta' Investiment li jirrifjutaw l-użu tal-garanzija tal-UE għandha tiġi ppreżentata darbtejn f'sena mill-BEI lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, suġġett għal rekwiżiti stretti ta' kunfidenzjalità (93). Il-Kummissjoni u l-Grupp tal-BEI kkonfermaw li sat-30 ta' Ġunju 2016 ma kien sar ebda rifjut. Madankollu, fi ħdan l-IIW, tliet operazzjonijiet ġew ikkanċellati (inkluża waħda wara l-iffirmar), u fi ħdan it-tieqa tas-SMEW operazzjoni waħda ġiet abbandunata.

70.

Aħna nilqgħu l-proposta tal-Kummissjoni għat-tisħiħ tad-dispożizzjonijiet (94) relatati man-notifika ta' kunflitt ta' interess għall-membri tal-Kumitat ta' Investiment.

71.

Aħna ninnutaw ukoll li l-evalwazzjoni mill-BEI tiġbed l-attenzjoni għall-fatt li jenħtieġ li r-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-korpi governattivi tal-FEIS jiġu kkjarifikati u ssimplifikati aktar, billi huma kumplessi.

72.

Attwalment, kemm il-Kummissjoni kif ukoll il-BEI għandhom bosta rwoli differenti fir-rigward tal-FEIS u t-tnejn li huma għandhom firxa wiesgħa ta' responsabbiltajiet oħra. Il-Kummissjoni timmaniġġja l-Fond ta' Garanzija u hija rrappreżentata fil-Bord ta' Tmexxija tal-FEIS, li huwa responsabbli għall-issettjar tal-orjentazzjonijiet strateġiċi tal-FEIS u għall-għażla u l-ħatra tal-Kumitat ta' Investiment. Il-Kummissjoni hija wkoll membru tal-Bord tad-Diretturi tal-BEI u għalhekk tiġi kkonsultata qabel ma l-BEI japprova kull operazzjoni ta' finanzjament u ta' investiment (95). Fl-istes ħin, il-BEI huwa rrappreżentat fil-Bord ta' Tmexxija tal-FEIS u u huwa responsabbli wkoll għall-ġestjoni u l-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet tal-FEIS.

73.

Dawn l-interrelazzjonijiet kumplessi bejn il-Kummissjoni u l-BEI, u l-persuni maħtura rispettivi tagħhom fi ħdan il-proċess deċiżjonali tal-FEIS, jagħmluha diffiċli li jiġi stabbilit, għall-iskopijiet ta' obbligu ta' rendikont, min għandu responsabbiltà fl-aħħar mill-aħħar lejn l-awtoritajiet baġitarji u leġiżlattivi tal-UE għall-prestazzjoni u l-ġestjoni tar-riskju tar-FEIS, kif ukoll li jiġu indentifikati kunflitti potenzjali ta' interess bejn ir-rwoli u r-responsabbiltajiet tal-FEIS u dawk mhux relatati mal-FEIS.

74.

Huwa essenzjali li l-għażla tal-operazzjonijiet tal-FEIS titwettaq — u tkun tidher li qed titwettaq — b'mod indipendenti, miftuħ u trasparenti, mhux tal-inqas biex tiġi ddimostrata l-addizjonalità tal-investimenti mwettqa.

75.

Il-Parlament Ewropew enfasizza (96) l-ħtieġa li l-FEIS jiffunzjona b'mod effettiv, kompletament trasparenti u ġust f'konformità mal-kriterji tal-mandat u r-regolament tiegħu, u rrakkomanda li jkun hemm kooperazzjoni mill-qrib bejn il-Parlament u l-Qorti Ewropea tal-Awdituri u li dawn jissorveljaw mill-qrib l-operazzjonijiet tal-FEIS. Huwa insista wkoll fuq il-ħtieġa li jintlaħqu l-ogħla livelli ta' trasparenza u ta' obbligu ta' rendikont istituzzjonali billi jiġi żgurat li jkun hemm divulgazzjoni pubblika proattiva ta' informazzjoni baġitarja li tkun eżawrjenti u soda, kif ukoll aċċess għad-data finanzjarja relatata mal-proġetti ffinanzjati mill-BEI.

76.

L-Artikolu 7 tar-Regolament dwar il-FEIS jirrikjedi mill-Bord ta' Tmexxija li dan jiddivulga l-minuti tal-laqgħat tiegħu u li l-Kumitat ta' Investimenti jippubblika u jagħti aċċess għad-deċiżjonijiet li japprovaw l-użu tal-garanzija tal-UE. Dawn jiġu ppubblikati (97).

77.

Id-deċiżjonijiet ippubblikati tal-Kumitat ta' Investiment jinkludu biss deskrizzjoni bażika tal-operazzjonijiet tal-FEIS li ġew approvati. Huma ma jispjegawx ir-raġuni għalfejn ingħatat il-garanzija tal-UE, jew l-addizzjonalità jew il-valur miżjud tal-UE ta' operazzjoni partikolari.

78.

Ir-Regolament dwar il-FEIS jispeċifika li “t-tabella ta' valutazzjoni […] tintuża mill-Kumitat ta' Investiment biex tiżgura li tiġi stabbilita evalwazzjoni indipendenti u trasparenti tal-użu potenzjali tal-garanzija tal-UE” (98).

79.

It-tabelli ta' valutazzjoni għall-operazzjonijiet approvati ma jiġux ippubblikati u l-BEI ippubblika biss informazzjoni bażika (xi kultant skaduta) fir-rigward tal-operazzjonijiet tal-FEIS. Dan joħloq kemm problemi ta' obbligu ta' rendikont kif ukoll problemi ta' trasparenza.

80.

Aħna nilqgħu l-proposti li: