(1)

Sistema effiċjenti tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali (PI) hija element ewlieni ta’ kwalunkwe strateġija industrijali solida. L-industriji li jagħmlu użu intensiv mill-PI għandhom rwol prominenti fl-appoġġ ta’ ekonomija reżiljenti, ekoloġika u kompetittiva fl-UE, filwaqt li jikkontribwixxu 47 % għall-PDG totali u kważi 40 % għall-impjiegi totali. L-industriji kreattivi u innovattivi Ewropej huma minn ta’ quddiem fit-teknoloġiji ekoloġiċi u fil-prodotti sostenibbli. Globalment, għandhom sehem kbir ta’ privattivi ekoloġiċi u għandhom portafolli tal-PI b’saħħithom f’teknoloġiji bħall-adattament għat-tibdil fil-klima, il-qbid u l-ħżin tal-karbonju u t-trattament tal-iskart (1). Fl-istess ħin, l-UE rat żieda sinifikanti fir-reġistrazzjoni tat-trademarks ekoloġiċi fl-aħħar 10 snin (2). Il-protezzjoni tad-drittijiet tal-PI ssarraf b’mod ekwu f’attività ekonomika, f’investiment, f’impjieg u fi produttività akbar, inkluż għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (“SMEs”) (3).

(2)

Il-valur konsiderevoli tas-suq tal-prodotti protetti mill-PI attira networks kriminali, u wassal għal żieda f’oġġetti kontrafatti u f’piraterija. Il-kontrafazzjoni hija identifikata bħala reat b’impatt kbir fl-Istrateġija biex Tiġi Miġġielda l-Kriminalità Organizzata 2021-2025, li għandha l-għan li żżarma n-networks kriminali u l-mudelli tan-negozju tagħhom (4) .. Din l-attività kriminali mhux biss twassal għal telf ta’ dħul għad-detenturi tad-drittijiet tal-PI (“detenturi tad-drittijiet”), iżda toħloq ukoll riskji sinifikanti għas-sikurezza tal-konsumatur, għas-saħħa pubblika u għall-ambjent. Il-pandemija tal-COVID-19 ħolqot opportunitajiet ġodda biex l-oġġetti kontrafatti u piratati jinfiltraw fis-swieq minħabba ż-żieda fil-bejgħ online u n-nuqqas ta’ prodotti essenzjali matul dak iż-żmien. Dan wassal għal inċidenti ta’ periklu għall-ħajja, inklużi eż. komponenti ta’ semikondutturi piratati f’defibrillaturi awtomatiċi esterni (5). Barra minn hekk, il-bearings kontrafatti infiltraw diversi setturi u qed jheddu pereżempju s-settur tal-enerġija u l-funzjonament tajjeb tat-turbini tar-riħ. Għalhekk, hija meħtieġa politika robusta għall-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni u l-piraterija biex jiġi żgurat li d-drittijiet tal-PI jiksbu l-potenzjal sħiħ tagħhom biex jappoġġaw l-innovazzjoni, il-kompetittività u ekonomija aktar ekoloġika u aktar sostenibbli.

(3)

Minkejja l-isforzi biex jitrażżnu, l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI fir-rigward ta’ oġġetti kontrafatti u piratati għadhom fenomenu li qed jikber u li għandu impatti ekonomiċi u soċjali serji fuq l-impjiegi u t-tkabbir fl-UE (6). L-attivitajiet ta’ ksur tal-PI joħolqu theddid għal diversi industriji u tipi differenti ta’ oġġetti, inklużi prodotti komuni għall-konsumatur u dawk bejn negozju u ieħor. Aktar importanti minn hekk, dawn l-attivitajiet jistgħu jkunu marbuta mill-qrib ma’ mġiba kriminali (7). In-networks kriminali involuti fil-kriminalità tal-PI qed jinfiltraw kull pass tal-katina tal-provvista, u r-reati huma diffiċli li jiġu investigati, peress li l-biċċa l-kbira tal-oġġetti kontrafatti nnegozjati fl-UE joriġinaw minn barra l-pajjiż, u b’hekk l-individwazzjoni tal-partijiet ikkonċernati ewlenin issir aktar diffiċli. Għaldaqstant, l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI jimminaw is-suq uniku tal-UE u r-regoli tal-UE dwar l-istandards ambjentali, tas-sikurezza u tal-etika għall-oġġetti għall-konsumatur. Barra minn hekk, dawn għandhom impatt sinifikanti fuq il-kumpaniji Ewropej, b’mod partikolari l-SMEs li għandhom ċans ta’ sopravivenza li jitbaxxa b’34 % jekk tinkiser il-PI tagħhom.

(4)

Fil-pjan ta’ azzjoni tagħha tal-2020 dwar il-PI (8), il-Kummissjoni impenjat ruħha li ttejjeb l-infurzar tal-PI, billi l-ewwel adottat ir-Regolament (UE) 2022/2065 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), li huwa pass kbir ’il quddiem fil-ġlieda kontra l-kontenut illegali online, u t-tieni, billi stabbiliet sett ta’ għodod tal-UE kontra l-kontrafazzjoni, li se jiġi adottat b’din ir-Rakkomandazzjoni. Is-sett ta’ għodod għandu jippromwovi u jiffaċilita kooperazzjoni effettiva bejn id-detenturi tad-drittijiet, il-fornituri ta’ servizzi intermedjarji u l-awtoritajiet kompetenti, u jfittex li jippromwovi prattika tajba u użu ta’ għodod xierqa u teknoloġiji ġodda. Il-Parlament Ewropew (10) u l-Kunsill (11) laqgħu din l-inizjattiva.

(5)

Din ir-Rakkomandazzjoni tibni fuq ir-riżultati ta’ konsultazzjoni wiesgħa li saret mill-2021. Din tinkludi, b’mod partikolari, il-workshops tal-partijiet ikkonċernati organizzati matul l-2021 u l-2022, il-kontributi għas-Sejħa għall-Evidenza tal-2022 (12), diskussjoni ta’ livell għoli ospitata mill-Kummissarju Thierry Breton f’Ġunju 2022, laqgħat ta’ gruppi ta’ esperti u s-Summit Internazzjonali dwar l-Infurzar tal-PI li sar f’Ġunju 2023. Din il-konsultazzjoni wiesgħa żvelat l-importanza li jiżdiedu l-kooperazzjoni u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni fost il-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha, b’mod partikolari l-awtoritajiet pubbliċi, id-detenturi tad-drittijiet u l-fornituri ta’ servizzi intermedjarji. Il-konsultazzjoni rrikonoxxiet ukoll l-importanza li tinbena l-politika futura dwar l-infurzar tad-drittijiet tal-PI fuq l-għodod eżistenti u l-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE, b’mod partikolari: (i) ir-Regolament (UE) 2022/2065 dwar l-Att dwar is-Servizzi Diġitali; (ii) id-Direttiva (UE) 2022/2555 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) dwar miżuri għal livell komuni għoli ta’ ċibersigurtà madwar l-UE; (iii) id-Direttiva 2004/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) dwar l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, u (iv) ir-Regolament (UE) Nru 608/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) dwar l-infurzar doganali tad-drittijiet tal-PI , kif ukoll ir-Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16) li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni.

(6)

Id-Direttiva 2004/48/KE tapplika għad-drittijiet kollha tal-PI koperti mid-dritt tal-Unjoni u/jew mil-liġi nazzjonali tal-Istat Membru kkonċernat kif stabbilit fl-Artikolu 2. Din tfittex li tiżgura livell għoli, ugwali u uniformi ta’ protezzjoni fis-suq uniku, li jirrifletti l-ħtieġa għal prattiki komuni ta’ infurzar tal-PI. Billi ssegwi dan l-approċċ koerenti għall-infurzar tal-PI, din ir-Rakkomandazzjoni tkopri l-attivitajiet kollha ta’ ksur tal-PI mwettqa fuq skala kummerċjali, li huma atti għal vantaġġ ekonomiku jew kummerċjali dirett jew indirett. Għall-finijiet ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI fuq skala kummerċjali jikkonċernaw kemm l-oġġetti u l-kontenut kontrafatti kif ukoll dawk piratati, li kienu soġġetti għal ksur ta’ trademark, indikazzjoni ġeografika, privattiva, disinn jew dritt tal-awtur. Mingħajr ma jinterferixxu mal-aspetti indirizzati mir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2023/1018 (17) dwar il-ġlieda kontra l-piraterija online tal-isport u avvenimenti diretti oħra , il-biċċa l-kbira tal-prinċipji ta’ gwida, tal-prattiki tajbin u tal-għodod żviluppati skont din ir-Rakkomandazzjoni, jistgħu jkunu rilevanti wkoll biex jiġu miġġielda l-attivitajiet ta’ ksur li jikkonċernaw kontenut online protett mill-PI, pereżempju fl-oqsma tal-azzjonijiet volontarji meħuda mill-intermedjarji online, kooperazzjoni msaħħa fost l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni u tad-data.

(7)

Ir-Regolament (UE) 2022/2065 jipprovdi regoli armonizzati għal ambjent online sikur, prevedibbli u affidabbli. F’dak il-kuntest, ir-Regolament (UE) 2022/2065 jirreferi għal informazzjoni dwar l-attivitajiet illegali bħall-bejgħ ta’ prodotti kontrafatti bħala eżempju ta’ kontenut illegali u jimponi obbligi speċifiċi fuq ċerti kategoriji speċifiċi ta’ fornituri ta’ servizzi online intermedjarji. Uħud minn dawn l-obbligi huma strumentali fit-titjib tal-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni u l-piraterija. Pereżempju, dan huwa l-każ ta’: (i) id-deżinjazzjoni ta’ punti ta’ kuntatt u ta’ rappreżentanti legali; (ii) ir-rekwiżiti dwar it-termini u l-kundizzjonijiet; (iii) l-obbligi ta’ rapportar tat-trasparenza; (iv) il-mekkaniżmi ta’ avviż u ta’ azzjoni; (v) il-mekkaniżmu tal-ilmenti u tar-rimedju; (vi) il-mekkaniżmu ta’ sinjalatur fdat; (vii) miżuri u protezzjoni kontra l-użu ħażin; (viii) miżuri biex tiġi meħtieġa t-traċċabbiltà tan-negozjanti — magħrufa bħala obbligi ta’ kun af lill-klijent tan-negozju tiegħek; u (ix) miżuri kemm biex jiġi vvalutat kif ukoll biex jiġu mmitigati r-riskji.

(8)

Il-Kummissjoni tappoġġa l-implimentazzjoni tal-Memorandum ta’ Qbil dwar il-bejgħ ta’ oġġetti kontrafatti fuq l-Internet (“MtQ dwar il-kontrafazzjoni”) u l-Memorandum ta’ Qbil dwar ir-reklamar online u d-drittijiet tal-PI (“MtQ dwar ir-reklamar”). It-tnejn huma strumenti volontarji miftuħa għad-detenturi tad-drittijiet, għall-pjattaformi online u għall-assoċjazzjonijiet tan-negozju. Il-parteċipanti f’dawn il-MtQ jimpenjaw ruħhom li jsegwu l-prinċipji u jwettqu l-azzjonijiet stabbiliti mill-MtQ, inkluża l-kooperazzjoni bilaterali u l-iskambju ta’ informazzjoni. Il-MtQ urew li huma inizjattivi ta’ suċċess immexxija mill-industrija. Madankollu, id-dħul fis-seħħ tar-Regolament (UE) 2022/2065 jipprovdi opportunità biex wieħed jirrifletti dwar il-futur tal-MtQ biex jiġi żgurat li jibqgħu xierqa għall-iskop tagħhom. Għalhekk huwa meħtieġ li jitnieda proċess ta’ modernizzazzjoni tal-MtQ u li l-firmatarji kollha u partijiet interessati oħrajn jitħeġġu jinvolvu ruħhom b’mod attiv f’dan il-proċess. Huwa rilevanti l-Artikolu 45 tar-Regolament (UE) 2022/2065, li jipprevedi l-possibbiltà li jiġu adottati kodiċijiet ta’ kondotta volontarji fil-livell tal-UE biex jikkontribwixxu għall-applikazzjoni xierqa tar-Regolament (UE) 2022/2065. L-Artikolu 46 jipprevedi wkoll kodiċijiet ta’ kondotta għar-reklamar online biex jikkontribwixxu għal aktar trasparenza għall-atturi fil-katina tal-valur tar-reklamar online. Fl-aħħar nett, l-Artikolu 17 tad-Direttiva 2004/48/KE jħeġġeġ ukoll l-iżvilupp ta’ kodiċijiet ta’ kondotta biex jittejjeb l-infurzar tad-drittijiet tal-PI bħala mezz supplimentari biex jissaħħaħ il-qafas regolatorju.

(9)

Id-detenturi tad-drittijiet huma f’pożizzjoni unika biex jindividwaw, jidentifikaw u jinnotifikaw attivitajiet ta’ ksur tal-PI dwar oġġetti kontrafatti jew piratati. Il-firmatarji tal-MtQ immexxi mill-industrija dwar il-kontrafazzjoni, kisbu kompetenza u esperjenza sinifikanti matul is-snin peress li regolarment jissottomettu n-notifiki li skont il-prinċipji tal-MtQ, għandhom jiġu pproċessati mingħajr dewmien żejjed. Barra minn hekk, il-firmatarji tal-MtQ impenjaw ruħhom li jieħdu passi kummerċjalment raġonevoli u disponibbli biex jinnotifikaw b’mod responsabbli u korrett u bl-akkuratezza meħtieġa biex jidentifikaw l-oġġetti kontrafatti u biex jevitaw in-notifiki mhux iġġustifikati, bla bażi u abbużivi. Għalhekk, id-detenturi tad-drittijiet li huma firmatarji tal-MtQ jistgħu jikkunsidraw li japplikaw għall-istatus ta’ sinjalatur fdat sabiex jibbenefikaw mit-trattament speċifiku stabbilit fl-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) 2022/2065. F’dan ir-rigward, matul id-deżinjazzjoni ta’ sinjalaturi fdati, il-Koordinaturi tas-Servizzi Diġitali għandhom jivvalutaw jekk l-applikant jissodisfax il-kriterji previsti fl-Artikolu 22(2), b’mod partikolari i) jekk għandux għarfien espert u kompetenza partikolari għall-finijiet tal-individwazzjoni, tal-identifikazzjoni u tan-notifika ta’ kontenut illegali, ii) jekk huwiex indipendenti minn kwalunkwe fornitur ta’ pjattaformi online, u iii) jekk iwettaqx l-attivitajiet tiegħu għall-finijiet tas-sottomissjoni tan-notifiki b’mod diliġenti, akkurat u oġġettiv. Il-Kummissjoni, wara li tikkonsulta mal-Bord tas-Servizzi Diġitali, tista’ toħroġ linji gwida dwar l-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ sinjalatur fdat skont l-Artikolu 22 tar-Regolament (UE) 2022/2065.

(10)

Il-kooperazzjoni u ż-żieda fil-kondiviżjoni tal-informazzjoni huma essenzjali u għandhom jiġu promossi aktar, fil-livelli kollha, f’konformità mad-dritt tal-Unjoni, mal-protezzjoni tad-data personali u mal-libertà li jitwettaq negozju skont l-Artikolu 16 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (“il-Karta”). Għandhom jiġu identifikati u rrakkomandati prattiki tajbin lill-atturi kollha, inklużi s-swieq tal-kummerċ elettroniku, il-fornituri tas-servizzi tat-trasport u loġistiċi, il-fornituri tas-servizzi tal-pagament, il-fornituri tal-media soċjali, il-fornituri tas-servizzi tal-isem tad-dominju, eċċ. It-tieni, għandhom jiġu mħeġġa aktar kooperazzjoni u kondiviżjoni tal-informazzjoni. Dan huwa relatat mal-awtoritajiet kompetenti kollha, inklużi l-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq li bħalissa jista’ jkun li ma jkollhomx kompetenzi għal attivitajiet ta’ ksur tal-PI, u għal aktar promozzjoni tal-użu ta’ għodod iddedikati bħall-Portal tal-Infurzar tal-PI (“IPEP”), is-Sistema ta’ Informazzjoni u Komunikazzjoni għas-Sorveljanza tas-Suq (“ICSMS”), u s-Safety Gate għal prodotti perikolużi li jistgħu jkunu kontrafatti.

(11)

Il-fornituri tas-servizzi tat-trasport u tal-loġistika għandhom rwol ewlieni fil-bejgħ u fid-distribuzzjoni tal-oġġetti u huma essenzjali għall-preżervazzjoni ta’ ktajjen tal-provvista affidabbli. Madankollu, is-servizzi tat-trasport u tal-loġistika jistgħu jintużaw ħażin mill-kontraventuri.

(12)

Bl-istess mod, għalkemm is-servizzi ta’ pagament jistgħu jkunu ċentrali għall-attivitajiet tad-detenturi tad-drittijiet, dawn jistgħu jintużaw ukoll biex jappoġġaw attivitajiet ta’ ksur tal-PI. F’ċerti każijiet, l-użu ta’ servizzi ta’ pagament differenti jista’ jippermetti li jiżviluppaw prattiki li: (i) jagħmluha aktar ikkumplikata li jiġi traċċat il-fluss tal-fondi; u (ii) li jagħmlu aktar diffiċli l-individwazzjoni ta’ kwalunkwe użu possibbli ta’ servizzi ta’ pagament għal attivitajiet ta’ ksur tal-PI.

(13)

Bil-popolarità dejjem tikber tal-media soċjali, qed jiġu żviluppati strateġiji ġodda li jistgħu jippermettu aktar l-użu ħażin tal-media soċjali biex jitwettqu attivitajiet ta’ ksur tal-PI. Dan iqajjem sfidi ġodda għall-fornituri tal-media soċjali, għad-detenturi tad-drittijiet u għall-awtoritajiet kompetenti, u jenfasizza l-ħtieġa għal sforzi kollaborattivi. F’dan il-kuntest, il-promozzjoni ta’ prattiki tajbin fost il-fornituri ewlenin ta’ servizzi intermedjarji tista’ tgħin biex tiġi appoġġata politika koerenti kontra attivitajiet ta’ ksur tal-PI.

(14)

Għalkemm l-ismijiet tad-dominju huma ta’ importanza kbira fl-ambjent online, dawn jistgħu jintużaw biex jappoġġaw attivitajiet ta’ ksur tal-PI online. Dan huwa l-każ meta d-drittijiet tal-PI jintużaw ħażin f’isem id-dominju nnifsu (jiġifieri cybersquatting jew typo-squatting) jew meta l-isem tad-dominju jwassal għal sit web li jappoġġa l-ksur tal-PI. Id-data tar-reġistrazzjoni tal-isem tad-dominju (id-data WHOIS) hija kritika għas-sigurtà, l-istabbiltà u r-reżiljenza tas-sistema tal-isem tad-dominju. Għal din ir-raġuni, id-Direttiva (UE) 2022/2555 tobbliga lill-Istati Membri jirrikjedu reġistri tal-ismijiet ta’ dominju tal-ogħla livell (“TLD”) u entitajiet li jipprovdu servizzi ta’ reġistrazzjoni tal-ismijiet tad-dominju biex jiġbru u jżommu data akkurata u kompluta tar-reġistrazzjoni tal-ismijiet tad-dominju f’bażi tad-data ddedikata li tippermetti li d-detenturi tal-ismijiet tad-dominju jiġu identifikati u kkuntattjati. L-aċċess għal data speċifika tar-reġistrazzjoni tal-ismijiet tad-dominju jrid jiġi pprovdut fuq talbiet legali u debitament sostanzjati mir-rikjedenti tal-aċċess leġittimu. Għandha tintbagħat tweġiba mingħajr dewmien żejjed u fi kwalunkwe każ fi żmien 72 siegħa minn meta tasal kwalunkwe talba għal aċċess. Skont id-Direttiva (UE) 2022/2555, ir-rikjedenti tal-aċċess leġittimu għandhom jinftiehmu bħala kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika li tagħmel talba skont id-dritt tal-Unjoni jew id-dritt nazzjonali. L-akkuratezza u l-kompletezza tad-data tar-reġistrazzjoni tal-isem tad-dominju jista’ jkollhom ukoll rwol ċentrali fl-infurzar tad-drittijiet tal-PI. Huwa biss meta l-identità ta’ kontraventur allegat u d-dettalji ta’ kuntatt tiegħu jistgħu jiġu ddivulgati f’konformità mad-dritt tal-Unjoni, u b’mod partikolari f’konformità mal-protezzjoni tad-data personali, mad-dritt fundamentali għall-privatezza u mad-dritt għat-twettiq tan-negozju, li jista’ jkun hemm responsabbiltà għall-ksur u kwalunkwe dannu rilevanti. Dan huwa mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tad-difiża, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi tal-każ inkwistjoni u l-garanziji meħtieġa biex jiġu koperti l-kostijiet u d-dannu kkawżat lill-konvenut, f’konformità mal-Artikolu 9(7) tad-Direttiva 2004/48/KE.

(15)

Il-monitoraġġ tas-suq online għal attivitajiet ta’ ksur tal-PI jista’ jkun kompitu għali u intensiv fir-riżorsi għad-detenturi tad-drittijiet. Għalhekk, għandhom jiġu estiżi l-prattiki tajbin volontarji bħas-sistema kurrenti ta’ informazzjoni u twissija dwar l-isem tad-dominju għad-dominju tal-ogħla livell.eu operata mir-Reġistru Ewropew tad-Dominji tal-Internet (“EURid”) u mill-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea (“EUIPO”). L-għan ta’ din il-kollaborazzjoni huwa li tiffaċilita s-sensibilizzazzjoni sabiex jiġu ssalvagwardjati d-drittijiet tal-PI tas-sidien tat-trademarks tal-UE u tiġi pprovduta informazzjoni affidabbli dwar l-ismijiet tad-dominju.eu u d-disponibbiltà tagħhom.

(16)

Il-kooperazzjoni bejn l-operaturi pubbliċi u privati hija essenzjali fil-ġlieda kontra l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI. Wieħed mill-ewwel ostakli biex tiġi stabbilita l-kooperazzjoni huwa n-nuqqas ta’ punt ta’ kuntatt identifikat biex jiġu indirizzati s-suġġetti relatati mad-drittijiet tal-PI u ma’ attivitajiet ta’ ksur tal-PI jew fi Stat Membru jew transfruntier. Dan in-nuqqas ta’ punt ta’ kuntatt jipprevjeni l-infurzar rapidu u aġli tad-drittijiet tal-PI u jaffettwa l-kooperazzjoni bejn il-partijiet ikkonċernati. Madankollu, kif enfasizzat mit-tweġibiet għas-sejħa għal evidenza, din il-problema tista’ tiġi rrimedjata faċilment billi jiġi ddeżinjat punt ta’ kuntatt uniku għall-infurzar tal-PI.

(17)

Il-koordinazzjoni u l-iskambji ta’ informazzjoni jistgħu jittejbu sostanzjalment jekk l-għodod eżistenti bħall-ICSMS, is-Safety Gate u l-IPEP jintużaw b’mod aktar wiesa’ mill-operaturi ekonomiċi kkonċernati u mill-awtoritajiet kompetenti biex jiġġieldu l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI. L-IPEP huwa żviluppat mill-EUIPO u jippermetti komunikazzjoni sigura bejn id-detenturi tad-drittijiet u l-awtoritajiet kompetenti, eż. bil-ġestjoni elettronika tal-applikazzjonijiet doganali għal azzjonijiet (“AFAs”) fir-rigward ta’ oġġetti ssuspettati bi ksur tad-drittijiet tal-PI. Xi Stati Membri żviluppaw ukoll il-portal tan-negozjanti tagħhom stess għall-istess għan. Għodod bħal dawn jiffaċilitaw ix-xogħol kemm tad-detenturi tad-drittijiet kif ukoll tal-awtoritajiet doganali billi jipprovdu punti ċentrali ta’ dħul għad-detenturi tad-drittijiet dwar il-protezzjoni tal-PI fl-Istati Membri kollha. L-EUIPO nieda estensjoni tal-pjattaforma tal-IPEP u għamilha aċċessibbli għall-intermedjarji, billi beda mis-swieq tal-kummerċ elettroniku. Dan ifisser li s-swieq tal-kummerċ elettroniku issa jistgħu jivverifikaw faċilment id-drittijiet tal-PI u jibdew komunikazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet rilevanti meta jkun meħtieġ. Sabiex din l-għodda tilħaq il-potenzjal sħiħ tagħha, jeħtieġ li din tiġi aċċettata aktar mid-detenturi tad-drittijiet u mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti.

(18)

Ħafna awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq ma jiħdux azzjoni jekk isibu evidenza ta’ oġġetti kontrafatti jew piratati allegati eż. billi (i) jirrapportaw is-sejbiet fl-ICSMS; (ii) jikkooperaw mad-detenturi tad-drittijiet jew mal-awtoritajiet kompetenti permezz tal-IPEP, jew (iii) jibagħtu twissijiet dwar prodotti perikolużi permezz tas-Safety Gate li hija s-sistema ta’ twissija rapida tal-UE għal prodotti perikolużi mhux tal-ikel, inklużi prodotti kontrafatti. Dan jirriżulta f’opportunità mitlufa biex jingħata kontribut ulterjuri għall-ġlieda kontra l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI. Barra minn hekk, ħafna awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq ma għandhomx is-setgħa li jinfurzaw id-drittijiet tal-PI, minkejja li jista’ jkollhom rwol ewlieni fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni (18). L-oġġetti kontrafatti spiss jinqabdu fil-fruntieri, iżda jistgħu jiġu individwati wkoll tul il-katina tal-provvista, eż. matul spezzjonijiet tal-kontroll tal-kwalità. Għalhekk, l-Istati Membri għandhom jippromwovu r-rwol tal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq fil-ġlieda kontra l-oġġetti kontrafatti. Sabiex tissaħħaħ is-sorveljanza tas-suq jew il-kapaċità ta’ awtoritajiet oħrajn tal-infurzar, u fuq talba minn Stat Membru, jista’ jiġi pprovdut appoġġ tekniku skont ir-Regolament (UE) 2021/240 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19) li jistabbilixxi Strument ta’ Appoġġ Tekniku.

(19)

L-EUIPO qed jikkollabora ma’ diversi uffiċċji nazzjonali tal-PI parteċipanti fl-Istati Membri biex joħloq ġabra ta’ sentenzi nazzjonali ewlenin dwar l-infurzar tal-PI. Mill-2014, l-uffiċċji parteċipanti, flimkien mal-Uffiċċju Komunitarju tal-Varjetajiet tal-Pjanti tal-UE, kienu involuti fil-ġbir sistematiku ta’ sentenzi ewlenin ta’ infurzar li jsiru disponibbli fil-Bażi tad-Data tal-Ġurisprudenza tal-eSearch. Din il-ġabra tinkludi sentenzi ewlenin dwar it-tipi kollha ta’ drittijiet tal-PI mill-Istati Membri kollha u tkopri kemm kawżi ċivili kif ukoll kriminali. Is-sentenzi huma meqjusa bħala “ewlenin” peress li jipprovdu xejra jew żvilupp ġdid fil-ġurisprudenza. Il-kawżi kriminali qed jiġu mmonitorjati wkoll taħt in-Network Ewropew tal-Prosekuturi tal-Proprjetà Intellettwali. Il-promozzjoni tal-għarfien, il-kontribuzzjonijiet regolari mill-uffiċċji tal-PI u l-użu usa’ ta’ dawn il-bażijiet tad-data, jistgħu jtejbu ħafna l-infurzar tal-PI.

(20)

Il-kooperazzjoni kontinwa bejn l-EUIPO u l-korpi tal-infurzar tal-UE hija importanti biex jiġu ssimplifikati l-isforzi kontra l-ksur tal-PI. Din tinkludi l-appoġġ ta’ sforzi ta’ kooperazzjoni bħall-Pjattaforma Multidixxiplinari Ewropea Kontra t-Theddid Kriminali (“EMPACT”), li hija pjattaforma ta’ kooperazzjoni mmexxija mill-Istati Membri biex jidentifikaw, jipprijoritizzaw u jindirizzaw it-theddid li jinħoloq minn kriminalità internazzjonali organizzata u serja, bħall-kriminalità tal-PI. Il-komunità tal-infurzar tal-PI għandha tħaddan din il-pjattaforma ta’ kooperazzjoni multidixxiplinari.

(21)

Il-proċeduri ta’ soluzzjoni alternattiva għat-tilwim (“ADR”) joffru alternattiva kosteffettiva, aktar rapida u aktar effiċjenti għall-proċedimenti legali tradizzjonali, speċjalment għat-tilwim transfruntier u għall-SMEs. Għalhekk, l-aċċess għall-proċedimenti tal-ADR għandu jitwessa’ għat-tipi kollha ta’ tilwim dwar il-PI, inkluż fil-kuntest tat-tilwim dwar l-ismijiet tad-dominju.

(22)

Id-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) u d-Direttiva 2004/48/KE jagħtu lid-detenturi tad-drittijiet il-possibbiltà li jressqu mandat ta’ inibizzjoni kontra fornitur ta’ servizz intermedjarju li s-servizzi tiegħu jkunu qed jintużaw minn parti terza biex jiksru d-drittijiet tal-PI tagħhom. Id-Direttiva 2004/48/KE tipprevedi wkoll proċeduri ta’ ksur provviżorji jew interlokutorji għal ksur imminenti. Din tipprevedi li fejn tingħata deċiżjoni ġudizzjarja li ssib ksur tal-PI, l-awtoritajiet ġudizzjarji jistgħu joħorġu mandat ta’ inibizzjoni kontra l-kontraventur bl-għan li jipprojbixxu l-kontinwazzjoni tal-ksur. Sa issa, il-mandati ta’ inibizzjoni dinamiċi kienu disponibbli biss fi ftit Stati Membri. L-ambitu u r-rekwiżiti ta’ dawn il-mandati ta’ inibizzjoni jvarjaw fost il-ġuriżdizzjonijiet, inkluż sa fejn ordni tal-qorti tista’ tistabbilixxi miżuri tekniċi speċifiċi biex jiġi implimentat il-mandat ta’ inibizzjoni (21). Fl-2017, il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta’ Novembru 2017“Gwida dwar ċerti aspetti tad-Direttiva 2004/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali” (22) indikat li f’ċerti każijiet l-effettività tal-mandati ta’ inibizzjoni tista’ titnaqqas minħabba l-bidliet fis-suġġett li fir-rigward tiegħu jkun ġie ordnat il-mandat ta’ inibizzjoni. Dan jista’ jkun il-każ, pereżempju, meta siti web “mera” jidhru taħt ismijiet tad-dominju oħrajn u għalhekk jibqgħu mhux affettwati mill-mandat ta’ inibizzjoni. Għaldaqstant, soġġett għal ċerti salvagwardji, il-mandati ta’ inibizzjoni dinamiċi jistgħu jkunu mezz effettiv biex jipprevjenu l-kontinwazzjoni ta’ ksur tal-PI kemm online kif ukoll offline. F’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (23), meta jingħataw mandati ta’ inibizzjoni dinamiċi, għandhom jitqiesu d-drittijiet fundamentali, b’mod partikolari d-dritt għal-libertà tal-espressjoni u għall-informazzjoni skont l-Artikolu 11 u l-libertà li jitwettaq negozju skont l-Artikolu 16 tal-Karta.

(23)

L-attivitajiet ta’ ksur tal-PI spiss ikunu multiġuriżdizzjonali u jkopru tipi differenti ta’ servizzi intermedjarji, kemm online kif ukoll offline. F’dak il-kuntest, l-iffaċilitar tal-aċċess għall-informazzjoni – u l-kondiviżjoni ta’ din l-informazzjoni – fost il-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha matul iċ-ċiklu ta’ infurzar tal-PI huma essenzjali biex jiġu identifikati, investigati u segwiti attivitajiet ta’ ksur tal-PI, dment li kwalunkwe aċċess u kondiviżjoni bħal dawn jitwettqu f’konformità sħiħa mad-dritt tal-Unjoni, inkluża l-protezzjoni tad-data personali u d-dritt għall-privatezza. L-Artikolu 8 tad-Direttiva 2004/48/KE diġà jipprevedi dritt għal informazzjoni dwar l-oriġini u n-networks ta’ distribuzzjoni tal-oġġetti jew tas-servizzi li jiksru l-PI f’każijiet li jikkonċernaw attivitajiet ta’ ksur tal-PI fuq skala kummerċjali. Dan id-dritt japplika biss fil-kuntest ta’ proċedimenti li jikkonċernaw ksur ta’ dritt tal-PI fuq skala kummerċjali u bi tweġiba għal talba ġġustifikata u proporzjonata tar-rikorrent. L-importanza tad-dritt għall-informazzjoni ma għandhiex tiġi issottovalutata. Kif ġie mfakkar dan l-aħħar mill-Qorti tal-Ġustizzja (24), id-dritt għall-informazzjoni għandu rwol fiż-żamma tad-dritt għal rimedju effettiv u, fl-aħħar mill-aħħar, jiggarantixxi l-eżerċizzju effettiv tad-dritt fundamentali għall-proprjetà skont l-Artikolu 17 tal-Karta, li jinkludi d-drittijiet tal-PI.

(24)

Madankollu, matul il-konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati, il-partijiet ikkonċernati indikaw inċertezza fil-qasam tad-dritt għall-informazzjoni u talbu għal aktar gwida dwar il-kundizzjonijiet, it-tip ta’ informazzjoni, ir-relazzjoni mal-protezzjoni tad-data, li taħthom id-dritt għall-informazzjoni jista’ jittejjeb bejn id-detenturi tad-drittijiet u l-intermedjarji.

(25)

Fil-kawża C-597/19 il-Qorti ddeċidiet li d-dritt għall-informazzjoni fl-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 2004/48/KE favur id-detentur tad-dritt, jikkostitwixxi proċedura separata mill-proċedimenti ta’ ksur. Din tista’ titqajjem fi proċedimenti separati peress li mhux dejjem ikun possibbli li tintalab l-informazzjoni rilevanti kollha fil-kuntest tal-proċedimenti li fi tmiemhom jinstab li nkiser dritt tal-PI. B’mod partikolari, id-detentur ta’ dritt tal-PI jista’ jsir konxju biss tal-grad ta’ ksur ta’ dak id-dritt biss wara t-terminazzjoni finali ta’ dawk il-proċedimenti (25). L-eżerċizzju tad-dritt għall-informazzjoni previst fl-Artikolu 8(1) tad-Direttiva 2004/48/KE ma huwiex limitat għal proċedimenti li jfittxu li jinstab ksur ta’ dritt tal-PI. It-talba għall-informazzjoni prevista fl-Artikolu 8 tad-Direttiva għandha skop differenti mit-talba għal azzjoni li tfittex sejba li kien hemm ksur ta’ dritt tal-PI. F’C-628/21, il-Qorti ddeċidiet li jekk din it-talba għall-informazzjoni kienet soġġetta għall-istess standard ta’ prova bħall-proċedimenti legali li jfittxu li jsibu li kien hemm ksur ta’ dritt tal-PI, il-proċedura separata stabbilita mill-Artikolu 8 tad-Direttiva, li hija karatteristika speċifika tad-dritt tal-Unjoni, titlef ħafna mill-użu prattiku tagħha. Għalhekk huwa meħtieġ li ssir distinzjoni bejn il-funzjoni ta’ talba għal informazzjoni skont l-Artikolu 8 tad-Direttiva 2004/48/KE u dik tal-proċedimenti legali li jfittxu sejba li kien hemm ksur ta’ dritt tal-PI.

(26)

Il-pagament ta’ danni xierqa fil-każ ta’ sejba ġudizzjarja ta’ ksur ta’ dritt tal-PI huwa element ewlieni ieħor tal-politika ta’ infurzar tal-PI, kif previst fl-Artikolu 13 tad-Direttiva 2004/48/KE. Matul il-konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati, il-partijiet ikkonċernati ddikjaraw li d-danni spiss ma jkunux xierqa biex jirrimedjaw il-preġudizzju attwali mġarrab mid-detentur tad-drittijiet. Kif iddikjarat mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-Kawża C-99/15, “dannu morali, bħal ksur tar-reputazzjoni tal-awtur ta’ xogħol, jikkostitwixxi, bil-kundizzjoni li jiġi stabbilit, komponent tad-dannu realment sofrut minn dan tal-aħħar.” (26). Id-Direttiva 2004/48/KE tapplika minkejja l-mezzi previsti, b’mod partikolari, mil-leġiżlazzjoni nazzjonali, sa fejn dawk il-mezzi jistgħu jkunu aktar favorevoli għad-detenturi tad-drittijiet. Id-Direttiva 2004/48/KE tistabbilixxi standard minimu għall-infurzar tad-drittijiet tal-PI u ma tipprevenix lill-Istati Membri milli jistabbilixxu miżuri li huma aktar protettivi, sakemm ikunu konformi mad-dritt tal-Unjoni. Għalhekk, il-fatt li d-Direttiva 2004/48/KE ma tobbligax lill-Istati Membri jipprevedu danni “punittivi” ma għandux jipprevjeni l-introduzzjoni ta’ din il-miżura fil-livell nazzjonali.

(27)

Ir-Regolament (UE) Nru 608/2013, flimkien mar-regoli ġenerali stabbiliti skont ir-Regolament (UE) Nru 952/2013, li bħalissa qed jiġi rivedut, jippermettu lill-awtoritajiet doganali jżommu jew jissekwestraw oġġetti ssuspettati bi ksur tad-drittijiet tal-PI. Id-Direttiva 2004/48/KE tippermetti s-sekwestru ta’ oġġetti minn awtoritajiet kompetenti oħrajn bħala miżura biex tiġi ppreżervata l-evidenza u l-qorti tista’ tordna l-qerda ta’ dawk l-oġġetti bħala riżultat ta’ deċiżjoni dwar il-merti tal-każ. Għal oġġetti miżmuma mill-awtoritajiet doganali, jekk id-detentur tal-oġġetti jikkontesta l-qerda u d-detentur tad-drittijiet jibda proċediment tal-qorti, l-oġġetti għandhom jibqgħu maħżuna matul il-proċedimenti kollha. Matul il-konsultazzjoni mal-partijiet ikkonċernati, id-detenturi tad-drittijiet qasmu tħassib dwar il-kostijiet relatati mal-ħżin u l-qerda ta’ oġġetti ssekwestrati jew miżmuma mid-dwana u minn awtoritajiet kompetenti oħrajn. Dawn il-kostijiet ma humiex limitati għall-ħżin u l-qerda iżda jinkludu wkoll kostijiet relatati oħrajn bħall-kostijiet tal-immaniġġar, tal-verifika u tat-trasport. F’xi każijiet, dawn il-kostijiet jitqiesu għoljin wisq mid-detenturi tad-drittijiet u għalhekk id-detenturi tad-drittijiet jistgħu jiddeċiedu li ma jinfurzawx id-drittijiet tal-PI tagħhom (27).

(28)

Aspett importanti tal-qerda ta’ oġġetti li jiksru l-PI huwa relatat mal-kost ambjentali ta’ din il-qerda. Huwa importanti li l-ħżin u l-qerda ta’ oġġetti li jiksru l-PI jitwettqu b’mod li jevita li s-saħħa tal-bniedem tiġi pperikolata u li ssir ħsara lill-ambjent. Ir-rimi ambjentalment sikur ta’ oġġetti li jiksru l-PI għadu għoli fuq l-aġenda tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali. Barra minn hekk, l-Organizzazzjoni Dinjija Doganali żviluppat linji gwida dwar ir-rimi ekoloġiku ta’ oġġetti miżmuma li jiksru l-PI. Fl-UE, ir-riċiklaġġ jew ir-rimi ta’ oġġetti li jiksru l-PI miżmuma mill-awtoritajiet doganali huma soġġetti għal deċiżjoni tal-awtoritajiet doganali u t-tlestija tal-formalitajiet doganali relatati. Dawn jirrikjedu wkoll il-qbil tad-detentur tad-drittijiet. Hemm bżonn li l-partijiet ikkonċernati rilevanti jagħmlu l-aħjar sforzi tagħhom biex jiżguraw ir-rimi ambjentalment sikur u tajjeb ta’ oġġetti li jiksru l-PI.

(29)

L-attivitajiet ta’ ksur tal-PI huma negozju li jħalli qligħ, minħabba l-valur għoli li jista’ jkun assoċjat mal-PI u minħabba l-livell relattivament baxx ta’ riskju f’termini ta’ probabbiltà ta’ individwazzjoni u infurzar. Dan jista’ jirriżulta f’attivitajiet ta’ ksur tal-PI mwettqa minn organizzazzjonijiet kriminali flimkien ma’ reati bħall-ħasil tal-flus, l-evażjoni tat-taxxa, it-traffikar tal-bnedmin u x-xogħol furzat.

(30)

Fil-Kawża C-655/21 il-Qorti sostniet (28) li meta l-Istati Membri jkunu qed iwettqu l-obbligi tagħhom skont il-Ftehim TRIPS tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ dwar Aspetti tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali Relatati mal-Kummerċ (“il-Ftehim TRIPS”), inklużi dawk li jirriżultaw mill-Artikolu 61, dawn iridu jitqiesu li qed jimplimentaw id-dritt tal-Unjoni, skont it-tifsira tal-Artikolu 51(1) tal-Karta. Jeżistu differenzi fl-Istati Membri fir-rigward tal-pieni kriminali fl-Artikolu 61 tal-Ftehim TRIPS għall-kontrafazzjoni volontarja tat-trademarks jew għall-piraterija tad-drittijiet tal-awtur fuq skala kummerċjali. It-terminu massimu ta’ priġunerija jvarja fl-UE għall-aktar forom serji ta’ reati kriminali bħal dawn, jiġifieri dawk li jitwettqu minn organizzazzjonijiet kriminali kif iddefinit fl-Artikolu 1 tad-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/841/ĠAI (29). L-Istati Membri huma mħeġġa jivvalutaw mill-ġdid jekk il-pieni kriminali disponibbli għal reati kriminali bħal dawn fil-liġi nazzjonali tagħhom humiex biżżejjed biex jipprovdu deterrent, konsistenti mal-livell ta’ pieni applikati għal reati ta’ gravità korrispondenti biex jiżguraw infurzar effettiv u jirrispettaw il-prinċipju tal-proporzjonalità, filwaqt li titqies il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-UE, inkluż il-Kawża C-655/21. Għandhom jintalbu wkoll jivvalutaw jekk il-pieni kriminali għal reati kriminali bħal dawn jikkorrispondux kif xieraq għad-dannu kkawżat, filwaqt li jiżguraw il-konformità mar-regoli applikabbli tad-dritt tal-Unjoni u tad-dritt internazzjonali, inkluż fir-rigward tal-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-partijiet kollha affettwati.

(31)

Barra minn hekk, xi Stati Membri ma għandhomx unitajiet speċjalizzati fl-infurzar tal-liġi jew fil-prosekuzzjoni pubblika li jittrattaw reati kriminali relatati mad-drittijiet tal-PI. Dan ifixkel il-kooperazzjoni transfruntiera effettiva fl-infurzar u jagħmilha diffiċli għall-awtoritajiet kompetenti biex iżommu l-għarfien. L-użu ta’ metodi ta’ investigazzjoni moħbija (eż. permezz ta’ interċettazzjonijiet tat-telefown u tad-data u operazzjonijiet sigrieti), filwaqt li tiġi żgurata l-konformità mar-regoli applikabbli tal-Unjoni u mad-dritt internazzjonali, inkluż fir-rigward tal-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-partijiet kollha affettwati, jistgħu jagħmlu investigazzjonijiet transfruntiera kontra reati kriminali mwettqa minn organizzazzjonijiet kriminali aktar effettivi. Bl-istess mod, l-investigazzjonijiet finanzjarji, inklużi l-investigazzjonijiet dwar prattiki fir-reklamar online u l-użu tal-kriptovaluta (30), u speċjalizzazzjoni suffiċjenti tal-unitajiet investigattivi u l-prosekuturi kompetenti, huma ta’ importanza kbira. L-ispeċjalizzazzjoni tal-unitajiet investigattivi rilevanti fl-Istati Membri tagħmilha wkoll aktar faċli li jiġu stabbiliti gruppi fokus madwar l-UE kollha tal-pulizija, tad-dwana u tal-prosekuturi f’kooperazzjoni mal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni fl-Infurzar tal-Liġi (“Europol”), mal-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi (“OLAF”) u mal-Eurojust. Għalhekk, l-użu ta’ unitajiet ta’ investigazzjoni speċjalizzati bir-riżorsi xierqa għandu jiġi mħeġġeġ bil-qawwa, filwaqt li tiġi żgurata l-konformità mar-regoli applikabbli tad-dritt tal-Unjoni u tal-liġi internazzjonali, inkluż għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-partijiet kollha affettwati.

(32)

It-teknoloġiji emerġenti u li qed jiżviluppaw malajr jistgħu joħolqu sfidi u jippreżentaw opportunitajiet ġodda għall-infurzar tad-drittijiet tal-PI. Sistemi tal-IA bħas-sistemi tar-rikonoxximent awtomatizzat tal-kontenut u l-algoritmi ta’ apprendiment awtomatiku jistgħu jintużaw biex jirrikonoxxu prodotti kontrafatti jew piratat, jew xejriet assoċjati mal-promozzjoni jew mad-distribuzzjoni ta’ dawn il-prodotti u għandhom il-potenzjal li jsiru teknoloġiji ewlenin fil-ġlieda kontra attivitajiet ta’ ksur tal-PI. L-operaturi ekonomiċi huma mħeġġa jeżerċitaw kawtela meta jużaw is-sistemi tal-IA u jevitaw li jipprovdu informazzjoni kunfidenzjali mhux żvelata, għarfien espert jew sigrieti kummerċjali bħala input għas-sistema, peress li dan jista’ potenzjalment jipprevenihom milli jiksbu protezzjoni tal-PI għal din l-informazzjoni fi stadju aktar tard. In-navigazzjoni tal-isfidi u tal-opportunitajiet li tippreżenta l-IA jistgħu jkunu diffiċli, speċjalment għall-SMEs. Għalhekk, l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati tal-industrija huma mħeġġa jipparteċipaw fl-iżvilupp ta’ lista ta’ kontroll komprensiva li għandha tipprovdi lill-SMEs b’għarfien, gwida u strateġiji prattiċi siewja, li jippromwovu l-innovazzjoni, jipproteġu l-PI u jiżguraw l-adozzjoni responsabbli tat-teknoloġiji tal-IA fi ħdan ix-xenarju tan-negozju tal-UE.

(33)

Is-suq għat-teknoloġiji kontra l-kontrafazzjoni u kontra l-piraterija huwa kumpless u jevolvi malajr. Id-detenturi tad-drittijiet jistgħu jiffaċċjaw sfidi fin-navigazzjoni ta’ dan is-suq u fis-sejba ta’ soluzzjonijiet tekniċi jew fornituri tat-teknoloġija xierqa. Madankollu, ir-riżorsi bħall-Gwida dwar it-Teknoloġija Kontra l-Kontrafazzjoni u Kontra l-Piraterija tal-EUIPO jistgħu jappoġġaw lid-detenturi tad-drittijiet li jkunu lesti jużaw teknoloġiji kontra l-kontrafazzjoni. It-teknoloġija ta’ reġistru distribwit (inkluż iżda mhux limitata għal teknoloġiji bbażati fuq il-blockchain) hija adattata sew biex iżżid it-traċċabbiltà u t-trasparenza tal-katina tal-provvista, f’konformità mal-passaport tal-prodott diġitali (31), li jista’ jgħin biex jiġu identifikati u jitwaqqfu l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI. Ir-rekords tokenizzati tal-mogħdija tal-katina tal-provvista ta’ oġġett irreġistrati fuq blockchain ma jinbidlux u huma trasparenti u jiddokumentaw kull tranżazzjoni u moviment tal-prodott u jistgħu jiġu ppreżentati bħala forom ta’ evidenza f’konformità mal-liġi proċedurali nazzjonali.

(34)

L-Infrastruttura Ewropea tal-Blockchain għas-Servizzi (“EBSI”) tikkonsisti f’network pubbliku bejn il-pari ta’ nodi interkonnessi li jmexxu infrastruttura ta’ servizzi bbażata fuq il-blockchain. L-EBSI hija mfassla b’mod iterattiv, b’enfasi fuq għadd żgħir ta’ każijiet (applikazzjonijiet) ta’ użu speċifiku, li mbagħad se jiġu estiżi maż-żmien. Eventwalment, il-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet privati se jkunu jistgħu jissieħbu u jużaw l-EBSI bħala servizz.

(35)

L-Awtentikatur Ewropew tal-Prodotti u tas-Servizzi tal-Loġistika tal-EUIPO (“EBSI-ELSA”) huwa programm pilota għal sistema bbażata fuq il-blockchain li tgħaqqad il-partijiet interessati kollha u s-sistemi tagħhom biex tiżgura l-awtentiċità tal-prodott tul il-katina kollha tal-provvista, u eventwalment lil hinn minnha. Meta l-oġġetti jkunu marbuta mal-infrastruttura tal-blockathon, jinħoloq tewmi diġitali, li jaħżen l-informazzjoni li tagħti prova tal-awtentiċità tiegħu. Dan se jipprovdi lill-partijiet ikkonċernati bil-mezzi biex jittrasferixxu oġġett flimkien mal-ekwivalenti virtwali tiegħu, b’dan tal-aħħar jiġi ttimbrat b’firma diġitali immutabbli mis-sid tal-marka. Is-sistema tipprovdi wkoll il-possibbiltà li l-informazzjoni diġitali tiġi kondiviża mal-partijiet involuti fil-katina loġistika, inklużi mal-intermedjarji u mal-awtoritajiet kompetenti.

(36)

Il-Komunikazzjoni dwar il-Web 4.0 u d-dinjiet virtwali (32) reċenti tistabbilixxi l-istrateġija tal-UE dwar il-Web 4.0, tranżizzjoni teknoloġika rivoluzzjonarja lejn dinja fejn kollox huwa interkonness mingħajr xkiel. Hekk kif l-iżvilupp tad-dinjiet virtwali jimxi ’l quddiem, huwa mistenni li jinħolqu sfidi ġodda f’termini ta’ infurzar tad-drittijiet tal-PI u ta’ identifikazzjoni ta’ allegati kontraventuri, eż. l-infurzar tal-PI marbut ma’ token mhux funġibbli (“NFT”). Dawn l-isfidi se jirrikjedu aktar monitoraġġ u djalogu mal-partijiet ikkonċernati.

(37)

NFT huwa assi diġitali li jirrappreżenta l-uniċità u l-awtentiċità ta’ oġġett jew kontenut diġitali speċifiku li juża teknoloġija blockchain. Kull NFT għandu identifikatur kriptografiku uniku li jiddistingwih minn oħrajn, li jagħmlu skars u verifikabbli. Fost użi oħrajn, l-NFTs jistgħu jippermettu lill-kreaturi jittokenizzaw u jbigħu l-kreazzjonijiet (diġitali jew fiżiċi) tagħhom filwaqt li jipprovdu lix-xerrejja bi prova tal-uniċità tal-oġġett u l-kapaċità li jinnegozjaw jew li juru dawn l-assi fi pjattaformi online b’mod sigur u ddeċentralizzat. Madankollu, is-sjieda ta’ NFT ma ssarrafx għas-sjieda tal-assi sottostanti li jkun fih jew li jkun hemm referenza fih. Filwaqt li s-sjieda ta’ NFT ġeneralment tagħti lis-sid drittijiet esklużivi fuq l-NFT innifsu (u b’hekk tipprovdi dritt għat-trasferiment, għall-bejgħ jew għall-wiri tar-rappreżentazzjoni tokenizzata tal-assi), mhux neċessarjament tagħti kwalunkwe dritt fir-rigward tal-assi fiżiku jew diġitali oriġinali, peress li dawn jibqgħu kunċetti legali distinti.

(38)

Fl-1 ta’ Jannar 2021, il-Kummissjoni u l-EUIPO nedew il-Fond għall-SMEs (33), li joffri appoġġ finanzjarju għall-SMEs affettwati mill-COVID-19 u mill-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, bl-għan li jgħinu lill-SMEs jimmaniġġaw il-portafolli tal-PI tagħhom. Fl-2024, biex ikomplu jiġu appoġġati l-SMEs fl-infurzar tad-drittijiet tal-PI tagħhom, il-Fond għall-SMEs jirrimborża wkoll il-kostijiet tal-parir inizjali pprovdut minn espert tal-Infurzar tal-Iskennjar tal-PI (34) maħtur minn uffiċċju nazzjonali tal-PI (il-vawċer tal-Infurzar tal-Iskennjar tal-PI). Dan il-parir jew il-gwida tinkludi azzjonijiet irrakkomandati biex jiġi solvut il-ksur eżistenti tal-PI u jiġi pprevenut ksur potenzjali fil-futur. Il-vawċer tal-Infurzar tal-Iskennjar tal-PI ma jinkludix attivitajiet formali ta’ infurzar, bħall-abbozzar ta’ ittri ta’ “waqfien u ebda tkomplija” jew il-preżentazzjoni ta’ azzjonijiet ta’ litigazzjoni. B’din l-għodda addizzjonali, l-SMEs jibbenefikaw minn pariri jew gwida f’sitwazzjonijiet: (i) meta SME ssir konxja ta’ ksur tad-dritt tal-PI tagħha minn parti terza; (ii) meta SME tkun f’riskju li tiġi akkużata minn parti terza li allegatament tikser l-assi tal-PI tal-parti terza; jew (iii) meta l-SME jkollha tieħu azzjonijiet preventivi relatati mal-infurzar tal-PI.

(39)

Minħabba li l-ekonomija globali saret dejjem aktar diġitalizzata, kiber ir-riskju ta’ akkwist, użu u divulgazzjoni illegali ta’ għarfien u informazzjoni kummerċjali mhux żvelati (sigrieti kummerċjali) permezz ta’ attakki ċibernetiċi. Dawn l-attakki ċibernetiċi jinkludu t-twettiq ta’ attività ekonomika mmirata lejn l-akkwist ta’ sigrieti kummerċjali, li aktar tard jistgħu jkunu eliġibbli għall-protezzjoni tal-PI. L-SMEs huma esposti aktar għall-attakki ċibernetiċi minn kumpaniji akbar minħabba n-nuqqas ta’ sensibilizzazzjoni tagħhom dwar iċ-ċibersigurtà u r-robustezza insuffiċjenti tal-miżuri dwar iċ-ċibersigurtà tagħhom. L-attakki ċibernetiċi jikkawżaw ukoll ħsara ekonomika serja lill-SMEs u jimminaw il-kompetittività ġenerali tagħhom. Kif imħabbar fil-pjan ta’ azzjoni tal-PI tal-2020, il-Kummissjoni qed tħejji sett ta’ għodod ta’ sensibilizzazzjoni għall-SMEs biex tgħinhom jipprevjenu jew jirreaġixxu għal attakki ċibernetiċi kontra s-sigrieti kummerċjali.

(40)

Il-biċċa l-kbira taċ-ċittadini Ewropej jgħidu li għandhom fehim tajjeb tal-kunċett tad-drittijiet tal-PI u maġġoranza saħansitra akbar (93 %) tqis li huwa importanti li jiġu protetti d-drittijiet tal-PI. Hemm ukoll sensibilizzazzjoni mifruxa fost il-pubbliku Ewropew dwar l-effetti negattivi tal-kontrafazzjoni, b’maġġoranza kbira (madwar 80 %) tal-Ewropej li jqisu li l-attivitajiet ta’ ksur tal-PI: (i) jappoġġaw imġiba mhux etika u organizzazzjonijiet kriminali; (ii) iħallu impatt fuq in-negozji u jheddu l-impjiegi; u (iii) huma theddida għas-saħħa, għas-sikurezza u għall-ambjent. Minkejja dan, aktar minn kwart taż-żgħażagħ Ewropej (bejn il-15 u l-24 sena) xtraw intenzjonalment mill-anqas prodott wieħed kontrafatt online (35), li turi l-ħtieġa għal azzjonijiet immirati biex titnaqqas din ix-xejra u biex ikomplu jittejbu l-ġbir tal-evidenza u s-sensibilizzazzjoni dwar ir-riskji għas-saħħa u għas-sikurezza meta jinxtraw prodotti kontrafatti. F’dak il-kuntest, l-EUIPO stabbilixxa network ta’ esperti mill-ministeri tal-edukazzjoni tal-Istati Membri u rappreżentanti mill-uffiċċji nazzjonali tal-PI, bil-għan li jgħaqqad flimkien lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet rilevanti u li jifformula approċċ komuni għall-PI fl-edukazzjoni. Wieħed mill-aktar riżultati viżibbli ta’ dan in-network huwa l-proġett “Ideas Powered @ School”, li jipproduċi u jiġbor materjali edukattivi u ta’ taħriġ dwar il-PI.

(41)

Sabiex l-awtoritajiet kompetenti, bħall-awtoritajiet doganali, il-pulizija u s-servizzi ta’ prosekuzzjoni pubblika, ikunu effiċjenti u effettivi fl-operazzjonijiet tagħhom, jeħtieġ li jkollhom l-għarfien fil-fond meħtieġ dwar il-protezzjoni u l-infurzar tal-PI, u dejjem ikunu aġġornati dwar l-aħħar xejriet u żviluppi teknoloġiċi f’dan il-qasam. F’dak ir-rigward, l-EUIPO u l-Aġenzija tal-UE għat-Taħriġ fl-Infurzar tal-Liġi (“CEPOL”) diġà stabbilew iċ-Ċentru Virtwali ta’ Taħriġ dwar id-drittijiet tal-PI għall-awtoritajiet doganali, is-servizzi tal-pulizija, is-servizzi ta’ prosekuzzjoni pubblika u l-awtoritajiet ta’ sorveljanza tas-suq. L-EUIPO u s-CEPOL ħolqu wkoll riżorsi u materjali ta’ taħriġ imfassla apposta għal dawn il-gruppi. Barra minn hekk, u fuq talba minn Stat Membru, jista’ jingħata appoġġ tekniku lill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, skont ir-Regolament (UE) 2021/240.

(42)

Il-kummerċ ta’ prodotti farmaċewtiċi kontrafatti fl-UE ilu jiżdied f’dawn l-aħħar snin (36), bil-mediċini jkunu s-seba’ kategorija ta’ prodotti l-aktar issekwestrati fil-fruntiera esterna tal-UE fl-2020. Il-prodotti farmaċewtiċi kontrafatti huma wkoll irreklamati u offruti b’mod wiesa’ għall-bejgħ online. Spiss ikun fihom ingredjenti tossiċi, ingredjenti ta’ kwalità ħażina jew ingredjenti b’dożaġġ ħażin u għalhekk jitqiesu wkoll mediċini ffalsifikati skont id-Direttiva 2001/83/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (37). Il-konsumaturi jeħtieġ li jiġu megħjuna fl-identifikazzjoni ta’ siti web li jbigħu prodotti farmaċewtiċi kontrafatti online. Minkejja l-fatt li r-regoli dwar logo komuni li jippermetti lill-konsumaturi jidentifikaw spiżeriji online legali huma stabbiliti fid-Direttiva 2001/83/KE mill-2011, is-sensibilizzazzjoni tal-konsumatur għadha baxxa ħafna f’dan il-qasam.

(43)

Ir-rapport tal-Kummissjoni dwar il-protezzjoni u l-infurzar tad-drittijiet tal-PI f’pajjiżi terzi (38) għandu l-għan li jinforma lid-detenturi tad-drittijiet, b’mod partikolari lill-SMEs, dwar ir-riskji potenzjali għad-drittijiet tal-PI tagħhom meta jinvolvu ruħhom f’attivitajiet kummerċjali f’ċerti pajjiżi mhux tal-UE. Għalhekk, hija tfittex li tippermettilhom ifasslu strateġiji u operazzjonijiet tan-negozju biex jipproteġu l-valur tal-assi intanġibbli tagħhom bħall-PI. Il-Kummissjoni stabbiliet Helpdesks tal-SMEs għad-DPI fiċ-Ċina, fl-Amerika Latina, fl-Asja tax-Xlokk, fl-Indja u fl-Afrika biex tappoġġa l-kumpaniji tal-UE li jfittxu li jipproteġu u jinfurzaw id-drittijiet tal-PI tagħhom f’dawn ir-reġjuni. Dawn is-servizzi jgħinu lill-operaturi ekonomiċi tal-UE jsiru familjari mal-ambjent legali qabel ma jibdew attività ta’ negozju f’dawn ir-reġjuni.

(44)

Il-Lista ta’ Sorveljanza tal-Kontrafazzjoni u tal-Piraterija regolari tal-Kummissjoni fiha eżempji ta’ postijiet tas-suq jew fornituri ta’ servizzi rrapportati li l-operaturi jew is-sidien tagħhom jinsabu barra mill-UE, u li allegatament jinvolvu ruħhom fihom, jiffaċilitaw jew jibbenefikaw mill-kontrafazzjoni u mill-piraterija. L-għan ta’ din il-lista ta’ sorveljanza huwa li tħeġġeġ lill-operaturi u lis-sidien, kif ukoll lill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti u lill-gvernijiet biex jieħdu l-azzjonijiet u l-miżuri meħtieġa biex inaqqsu d-disponibbiltà ta’ oġġetti jew servizzi li jiksru l-PI f’dawn is-swieq. Il-lista ta’ sorveljanza tfittex ukoll li żżid is-sensibilizzazzjoni fost il-konsumaturi dwar ir-riskji ambjentali, tas-sikurezza tal-prodotti u riskji oħrajn tax-xiri minn postijiet tas-suq potenzjalment problematiċi. Il-Lista ta’ Sorveljanza titħejja f’kooperazzjoni mal-Europol u mal-EUIPO, li l-għarfien espert tagħhom, b’mod partikolari dwar il-media soċjali u l-pjattaformi online, jikkontribwixxi għall-ħolqien ta’ analiżi aktar fil-fond tax-xejriet u l-isfidi rigward il-piraterija u l-kontrafazzjoni fuq servizzi online ta’ pajjiżi terzi u l-miżuri meħuda.

(45)

It-tkabbir tal-għadd ta’ żoni ta’ kummerċ ħieles (“FTZs”) barra mill-UE jista’ jiffaċilita l-bejgħ ta’ oġġetti kontrafatti u piratati allegati, minħabba li l-FTZs: (i) jipprovdu eżenzjonijiet mid-dazju u mit-taxxi; (ii) għandhom proċeduri amministrattivi aktar sempliċi; u (iii) jippermettu l-importazzjoni mingħajr dazju ta’ materja prima, makkinarju, parts u tagħmir. Xi operaturi ekonomiċi jistgħu jieħdu vantaġġ mis-sorveljanza inadegwata pperċepita, mill-kontrolli inadegwati u min-nuqqas ta’ trasparenza fl-FTZs biex iwettqu attivitajiet ta’ ksur tal-PI. Sabiex tittejjeb is-sitwazzjoni, fl-2019 il-Kunsill tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) adotta r-Rakkomandazzjoni dwar il-Ġlieda Kontra l-Kummerċ Illeċitu: It-Titjib tat-Trasparenza fiż-Żoni ta’ Kummerċ Ħieles. Dik ir-Rakkomandazzjoni tinkludi Anness dwar Kodiċi ta’ Kondotta għal Żoni ta’ Kummerċ Ħieles Nadif li fih rakkomandazzjonijiet għall-operaturi tal-FTZs dwar kif titnaqqas id-disponibbiltà ta’ oġġetti illeċiti fl-FTZs tagħhom. Deċiżjoni tal-Kunsill sussegwentement approvat ir-Rakkomandazzjoni tal-OECD (39). Huwa fl-interess kemm tad-detenturi tad-drittijiet kif ukoll tal-konsumaturi fl-UE li l-operaturi tal-FTZs fl-UE: (i) jaderixxu mal-Kodiċi ta’ Kondotta għaż-Żoni ta’ Kummerċ Ħieles Nadif; (ii) itejbu t-trasparenza tal-FTZs tagħhom; u għalhekk (iii) jgħinu biex titnaqqas id-disponibbiltà ta’ oġġetti ssuspettati li jiksru d-DPR fl-FTZs tagħhom.

(46)

Huwa essenzjali li l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati jikkondividu l-informazzjoni rilevanti dwar is-segwitu mogħti lil din ir-Rakkomandazzjoni u l-implimentazzjoni tagħha. L-EUIPO, li għandu rwol ċentrali fl-isforzi tal-UE biex tiġġieled il-kontrafazzjoni u biex ittejjeb l-infurzar tad-drittijiet tal-PI, għandu jappoġġa t-tixrid, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ ta’ din ir-Rakkomandazzjoni. Bl-għarfien espert u n-network wiesa’ tiegħu ta’ rappreżentanti tas-settur pubbliku u privat, l-EUIPO għandu jiġi mħeġġeġ jgħin fil-ġbir tal-informazzjoni, iwettaq monitoraġġ ta’ prattiki tajbin u jżomm kuntatt man-network tiegħu biex iżid il-kooperazzjoni transfruntiera fl-infurzar bejn il-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha. Meta wieħed iqis li l-ADR toffri soluzzjoni barra mill-qorti sempliċi, rapida u bi prezz baxx għat-tilwim dwar il-PI, l-użu tagħha jeħtieġ li jiġi estiż u promoss. Iċ-Ċentru ta’ Medjazzjoni tal-EUIPO jista’ jwettaq dawn il-kompiti b’mod effettiv.

(47)

Biex jiġi żgurat ir-rispett għad-dritt fundamentali għall-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali, kif ukoll il-moviment liberu ta’ data personali, l-ipproċessar ta’ data personali fil-kuntest ta’ kwalunkwe miżura meħuda biex tagħti effett lil din ir-Rakkomandazzjoni għandha tkun f’konformità sħiħa mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data. B’mod partikolari, għandha tikkonforma bis-sħiħ mar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (40) u mad-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (41) u għandu jiġi mmonitorjat mill-awtoritajiet superviżorji kompetenti.

(48)

Din ir-Rakkomandazzjoni tirrispetta d-drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipji rikonoxxuti fil-Karta. B’mod partikolari, din ir-Rakkomandazzjoni tfittex li tiżgura l-konformità sħiħa mal-Artikoli 8, 11, 16, 17, 47 u 49 tal-Karta.

(49)

Minħabba l-komplementarjetà bejn din ir-Rakkomandazzjoni, ir-Regolament (UE) 2022/2065 u r-Rakkomandazzjoni (UE) 2023/1018, l-effetti ta’ din ir-Rakkomandazzjoni għandhom jiġu vvalutati, filwaqt li jitqiesu kif xieraq is-sejbiet tal-EUIPO, sa mhux aktar tard minn 3 snin wara l-adozzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni.