(1)

F’Ġunju 2021, l-għadd ta’ nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u persuni apolidi li qasmu l-fruntiera bejn il-Litwajna u l-Belarus mingħajr awtorizzazzjoni beda jiżdied. Il-kawża ta’ dan kien in-nuqqas ta’ rispett lejn il-liġi internazzjonali, id-drittijiet fundamentali, u d-drittijiet tal-bniedem min-naħa tar-reġim tal-Belarus permezz tal-instrumentalizzazzjoni ta’ migranti, li kellha impatt qawwi fuq il-Litwanja bħala pajjiż ġar, dan issarraf fi sfidi eċċezzjonali fir-rigward tal-ħarsien tal-fruntiera, l-akkoljenza u l-akkomodazzjoni ta’ nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u persuni apolidi. Mal-bidu ta’ Awwissu 2021, kien hemm ’il fuq minn 55 darba aktar persuni reġistrati li kienu qasmu l-fruntiera tal-Litwanja mill-Belarus b’mod irregolari milli kien hemm fl-2020. Iż-żieda fl-għadd ta’ nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u persuni apolidi li qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat wassal lil-Litwanja biex tiddikjara stat ta’ emerġenza fil-pajjiż kollu fit-2 ta’ Lulju 2021.

(2)

Fil-15 ta’ Lulju 2021, il-Litwanja talbet l-assistenza f’konformità mal-Artikolu 15(1) tad-Deċiżjoni 1313/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) biex tindirizza s-sitwazzjoni ta’ emerġenza. 19-il Stat Membru u pajjiż terz parteċipanti fil-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili wieġbu għat-talba ta’ assistenza tal-Litwanja. L-assistenza offruta tikkonsisti fl-għoti ta’ sistemi tat-tisħin u kundizzjonaturi tal-arja, sodod tal-kampijiet, ġeneraturi tal-elettriku, djar kontejner (residenzjali u sanitarji), kampijiet u qigħan xierqa, settijiet tad-dawl, imwejjed, siġġijiet, gvieret, imħaded, basktijiet tal-irqad, imtieraħ, armarji, kampijiet tal-imħażen, razzjonijiet ta’ ikel, u assistenza oħra in natura.

(3)

Fit-13 ta’ Ottubru 2021, il-Litwanja ressqet talba, li kienet emendata fil-15 ta’ April 2022 u fis-6 ta’ Ġunju 2022, għall-għoti ta’ eżenzjoni mid-dazji fuq l-importazzjoni u eżenzjoni mit-taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) fir-rigward ta’ oġġetti importati lejn il-Litwanja u li se jitqassmu jew jingħataw bla ħlas lin-nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u lill-persuni apolidi li jkunu qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat kif ukoll lill-applikanti għall-protezzjoni internazzjonali.

(4)

Sakemm ikun hemm notifika tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni, il-Litwanja awtorizzat is-sospensjoni tad-dazji fuq l-importazzjoni imponibbli fuq kif imsemmi fl-Artikolu 76, it-tieni paragrafu, tar-Regolament (KE) Nru 1186/2009 u s-sospensjoni tal-VAT imponibbli fuq l-oġġetti kif imsemmi fl-Artikolu 53, it-tieni paragrafu, tad-Direttiva 2009/132/KE.

(5)

Il-Litwanja kkonfermat li l-ewwel importazzjoni ta’ oġġetti li se jitqassmu jew jingħataw bla ħlas lin-nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u lill-persuni apolidi li qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat kif ukoll lil applikanti għall-protezzjoni internazzjonali, seħħet fit-12 ta’ Awwissu 2021.

(6)

Il-Litwanja infurmat lill-Kummissjoni li l-oġġetti ġew importati għar-rilaxx għaċ-ċirkolazzjoni libera mis- Servizz tal-Gwardji tal-Fruntiera tal-Istat tal-Litwanja u li t-tqassim u l-għoti bla ħlas ta’ oġġetti importati lil nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u persuni apolidi li qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat kif ukoll lil applikanti għall-protezzjoni internazzjonali, twettqu minn organizzazzjonijiet nominati tal-Istat.

(7)

Il-kriżi umanitarja li teħtieġ assistenza urġenti minn Stati Membri oħra u minn pajjiżi terzi sabiex ikunu mħarsa għadd kbir ta’ nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u persuni apolidi li qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat kif ukoll applikanti għall-protezzjoni internazzjonali, speċjalment tul il-ħarifa u x-xitwa, u l-isfidi estremi li dan joħloq għal-Litwanja, jikkostitwixxu diżastru fit-tifsira tal-Kapitolu XVII, it-Taqsima C, tar-Regolament (KE) Nru 1186/2009 u tat-Titolu VIII, il-Kapitolu 4, tad-Direttiva 2009/132/KE.

(8)

Għalhekk huwa xieraq li l-Litwanja tingħata kemm eżenzjoni mid-dazji fuq l-importazzjoni imponibbli fuq l-oġġetti importati għall-finijiet deskritti fl-Artikolu 74 tar-Regolament (KE) Nru 1186/2009 kif ukoll eżenzjoni mill-VAT imponibbli fuq l-oġġetti importati għall-finijiet deskritti fl-Artikolu 51 tad-Direttiva 2009/132/KE.

(9)

Sabiex ikunu sorveljati l-importazzjonijiet li għalihom jingħataw eżenzjoni mid-dazji u eżenzjoni mill-VAT u sabiex tkun żgurata l-applikazzjoni korretta ta’ din il-miżura, filwaqt li jitqies li miżura oħra simili, jiġifieri id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni (UE) 2022/1108 (4), tapplika mill-24 ta’ Frar 2022, il-Litwanja jenħtieġ li tkun meħtieġa tinforma lill-Kummissjoni bin-natura u l-kwantitajiet ta’ oġġetti mdaħħla mingħajr dazji fuq l-importazzjoni u mingħajr VAT bil-għan li jitqassmu jew jingħataw b’xejn lin-nazzjonali ta’ pajjiżi terzi u lill-persuni apolidi li jkunu qasmu l-fruntiera bejn il-Litwanja u l-Belarus b’mod mhux awtorizzat kif ukoll lill-applikanti għall-protezzjoni internazzjonali, u li tinfurmaha bil-miżuri meħuda biex ikun evitat li l-oġġetti jintużaw għal finijiet oħra għajr għall-benefiċċju ta’ dawn il-persuni.

(10)

Sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti f’din id-Deċiżjoni, jiġu evitati l-irregolaritajiet, u jiġu protetti l-interessi finanzjarji tal-Unjoni u tal-Istati Membri, jenħtieġ li l-Litwanja tirrapporta lill-Kummissjoni fi żmien l-iskadenza stabbilita b’din id-Deċiżjoni, il-miżuri ta’ ġestjoni tar-riskju u ta’ kontroll doganali pertinenti applikati f’konformità mal-Artikolu 46 tar-Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) fir-rigward tar-rilaxx għaċ-ċirkolazzjoni u l-użu liberi ta’ oġġetti li għalihom jingħata l-benefiċċju tal-eżenzjoni mid-dazji doganali jew l-eżenzjoni mill-VAT.

(11)

Meta jitqiesu l-isfidi estremi li qed taffaċċja l-Litwanja, jenħtieġ li jingħataw kemm eżenzjoni mid-dazji fuq l-importazzjoni kif ukoll eżenzjoni mill-VAT fir-rigward ta’ importazzjonijiet magħmula lejn il-Litwanja mit-12 ta’ Awwissu 2021 sal-31 ta’ Lulju 2022, kif mitlub mil-Litwanja fis-6 ta’ Ġunju 2022.

(12)

Fil-25 ta’ Novembru 2022, l-Istati Membri ġew ikkonsultati f’konformità mal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 76 tar-Regolament (KE) Nru 1186/2009 u mal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 53 tad-Direttiva 2009/132/KE,