Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 22020A0716(01)

Ftehim dwar is-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili bejn l-Unjoni Ewropea u l-Ġappun

ST/15260/2019/INIT

ĠU L 229, 16.7.2020, p. 4–25 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Legal status of the document In force

ELI: http://data.europa.eu/eli/agree_internation/2020/1026/oj

Related Council decision

16.7.2020   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 229/4


FTEHIM

dwar is-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili bejn l-Unjoni Ewropea u l-Ġappun

L-UNJONI EWROPEA u L-ĠAPPUN (minn hawn ’il quddiem imsejħa “il-Partijiet”),

WARA LI GĦARFU t-tendenza kontinwa lejn id-disinn, il-produzzjoni u d-distribuzzjoni multinazzjonali tal-prodotti ajrunawtiċi ċivili;

XEWQANA li jippromwovu s-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili u l-kompatibbiltà ambjentali u li jiffaċilitaw il-fluss liberu ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili;

XEWQANA li jtejbu l-kooperazzjoni u jżidu l-effiċjenza fi kwistjonijiet relatati mas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili;

WARA LI KKUNSIDRAW li l-kooperazzjoni tagħhom tista’ tikkontribwixxi b’mod pożittiv sabiex tinkoraġġixxi armonizzazzjoni internazzjonali akbar tal-istandards u l-proċessi relatati mas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili u l-kompatibbiltà ambjentali;

WARA LI KKUNSIDRAW it-tnaqqis possibbli fil-piż ekonomiku impost fuq l-industrija tal-avjazzjoni billi titneħħa d-duplikazzjoni ta’ spezzjonijiet tekniċi, evalwazzjonijiet, u ttestjar;

WARA LI GĦARFU li kwalunkwe aċċettazzjoni reċiproka ta’ sejbiet ta’ konformità u ta’ ċertifikati trid tkun ibbażata fuq il-fiduċja reċiproka tal-Partijiet li s-sistemi regolatorji tagħhom għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili jiżguraw livell ta’ sikurezza li jkun ekwivalenti biżżejjed;

WARA LI GĦARFU li kwalunkwe aċċettazzjoni reċiproka bħal din teħtieġ ukoll il-fiduċja kontinwa ta’ kull Parti fl-affidabbiltà tal-proċessi għal sejbiet ta’ konformità tal-Parti l-oħra fl-oqsma kollha koperti b’dan il-Ftehim;

WARA LI GĦARFU x-xewqa tal-Partijiet għal kooperazzjoni fis-sikurezza tal-avjazzjoni ċivili u l-kompatibbiltà ambjentali abbażi tal-komunikazzjoni kontinwa u l-fiduċja reċiproka;

WARA LI GĦARFU l-impenji rispettivi tal-Partijiet skont ftehimiet bilaterali, reġjonali u multilaterali li jittrattaw is-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili u l-kompatibbiltà ambjentali,

QABLU KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Għanijiet

L-għanijiet ta' dan il-Ftehim huma:

(a)

il-faċilitazzjoni tal-aċċettazzjoni reċiproka tas-sejbiet ta’ konformità li jkunu saru u taċ-ċertifikati maħruġa mill-awtoritajiet kompetenti jew l-organizzazzjonijiet approvati ta’ kwalunkwe Parti, kif previst fl-Annessi ta’ dan il-Ftehim;

(b)

il-promozzjoni tal-kooperazzjoni lejn livell għoli ta’ sikurezza fl-avjazzjoni ċivili u l-kompatibbiltà ambjentali;

(c)

il-faċilitazzjoni tad-dimensjoni multinazzjonali tal-industrija tal-avjazzjoni ċivili; u

(d)

il-faċilitazzjoni u l-promozzjoni tal-fluss liberu tal-prodotti u tas-servizzi ajrunawtiċi ċivili.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim:

(a)

“organizzazzjoni approvata” tfisser kwalunkwe persuna ġuridika ċertifikata mill-awtorità kompetenti ta’ kwalunkwe Parti biex teżerċita privileġġi relatati mal-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim;

(b)

“ċertifikat” tfisser kwalunkwe approvazzjoni, liċenzja jew dokument ieħor maħruġ bħala forma ta’ rikonoxximent tal-konformità li prodott ajrunawtiku ċivili, organizzazzjoni, jew persuna ġuridika jew fiżika, tikkonforma mar-rekwiżiti applikabbli li jirriżultaw mil-liġijiet u r-regolamenti ta’ Parti;

(c)

“prodott ajrunawtiku ċivili” tfisser kwalunkwe inġenju tal-ajru ċivili, magna ta’ inġenju tal-ajru, jew skrun ta’ inġenju tal-ajru; jew sottounità, apparat, parti jew komponent installat jew li għandu jiġi installat fuqu;

(d)

“awtorità kompetenti” tfisser aġenzija tal-gvern jew entità tal-gvern responsabbli għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili li tinħatar minn Parti għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim biex twettaq il-funzjonijiet li ġejjin:

(i)

tivvaluta l-konformità ta’ prodotti, organizzazzjonijiet, faċilitajiet, operazzjonijiet u servizzi ajrunawtiċi ċivili soġġetti għas-superviżjoni tagħha mar-rekwiżiti applikabbli stabbiliti f’liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi ta’ dik il-Parti;

(ii)

twettaq il-monitoraġġ tal-konformità kontinwa tagħhom ma’ dawk ir-rekwiżiti; u

(iii)

tieħu azzjonijiet ta’ infurzar biex tiżgura l-konformità tagħhom ma’ dawk ir-rekwiżiti;

(e)

“sejbiet ta’ konformità” tfisser determinazzjoni ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli stabbiliti f’liġijiet u regolamenti ta’ Parti bħala riżultat ta’ azzjonijiet bħal testijiet, spezzjonijiet, kwalifiki, approvazzjonijiet u monitoraġġ;

(f)

“monitoraġġ” tfisser is-sorveljanza regolari minn awtorità kompetenti ta’ Parti biex tiġi ddeterminata l-konformità kontinwa mar-rekwiżiti applikabbli stabbiliti f’liġijiet u regolamenti ta’ dik il-Parti; u

(g)

“aġent tekniku” tfisser, għall-Unjoni Ewropea, l-Aġenzija tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni tal-Unjoni Ewropea (minn hawn ’il quddiem imsejħa l-“EASA”), jew is-suċċessur tagħha, u għall-Ġappun, l-Uffiċċju tal-Avjazzjoni Ċivili tal-Ministeru għall-Art, l-Infrastruttura, it-Trasport u t-Turiżmu (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “JCAB”), jew is-suċċessur tiegħu. Minkejja li l-EASA u l-JCAB huma awtoritajiet kompetenti skont it-tifsira tas-subparagrafu (d) ta’ dan l-Artikolu, dawn huma msemmija f’dan il-Ftehim u fl-Annessi tiegħu bħala “aġent tekniku”, fejn applikabbli.

Artikolu 3

Kamp ta’ applikazzjoni u implimentazzjoni

1.   Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-kooperazzjoni skont dan il-Ftehim jista’ jinkludi l-oqsma li ġejjin:

(a)

iċ-ċertifikati tal-ajrunavigabbiltà u l-monitoraġġ ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili;

(b)

ċertifikati ambjentali u ttestjar ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili;

(c)

iċ-ċertifikati tad-disinn u tal-produzzjoni, u l-monitoraġġ ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni;

(d)

iċ-ċertifikati tal-organizzazzjoni ta’ manutenzjoni u l-monitoraġġ tal-organizzazzjonijiet ta’ manutenzjoni;

(e)

liċenzjar u taħriġ tal-persunal;

(f)

evalwazzjoni tal-kwalifiki tas-simulatur tat-titjira;

(g)

tħaddim ta’ inġenji tal-ajru; u

(h)

oqsma oħra relatati mas-sikurezza fl-avjazzjoni soġġetti għall-Annessi tal-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali, iffirmata f’Chicago fis-7 ta’ Diċembru 1944.

2.   Għall-implimentazzjoni ta’ kull qasam ta’ kooperazzjoni stabbilit fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, il-Partijiet għandhom jiżviluppaw Anness individwali li jiddeskrivi t-termini, il-kundizzjonijiet u l-metodi għall-aċċettazzjoni reċiproka ta’ sejbiet ta’ konformità u ta’ ċertifikati, u, jekk meħtieġ, l-arranġamenti tranżizzjonali, meta huma jaqblu li l-istandards, ir-regoli, il-prattiki, il-proċeduri u s-sistemi tal-avjazzjoni ċivili rispettivi tagħhom jiżguraw livell ta’ sikurezza li jkun ekwivalenti biżżejjed biex jippermetti l-aċċettazzjoni tas-sejbiet ta’ konformità li jkunu saru u taċ-ċertifikati maħruġa mill-awtoritajiet kompetenti jew l-organizzazzjonijiet approvati tagħhom. Il-proċeduri ta’ implimentazzjoni għal Anness individwali għandhom jiġu żviluppati mill-aġenti tekniċi. Id-differenzi tekniċi bejn l-istandards, ir-regoli, il-prattiki, il-proċeduri u s-sistemi tal-avjazzjoni ċivili tal-Partijiet għandhom jiġu indirizzati fl-Annessi u fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni.

Artikolu 4

Obbligi ġenerali

1.   Kull Parti għandha taċċetta sejbiet ta’ konformità u ċertifikati maħruġa mill-awtoritajiet kompetenti jew l-organizzazzjonijiet approvati tal-Parti l-oħra, skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Annessi ta’ dan il-Ftehim.

2.   Il-Partijiet jistgħu jaċċettaw ukoll approvazzjonijiet, liċenzji jew dokumenti oħra maħruġa minn pajjiż terz bħala forma ta’ rikonoxximent tal-konformità li prodott ajrunawtiku ċivili, organizzazzjoni, jew persuna ġuridika jew fiżika, tikkonforma mar-rekwiżiti applikabbli stabbiliti fil-liġijiet u r-regolamenti ta’ dak il-pajjiż terz. It-termini u l-kundizzjonijiet għal tali aċċettazzjoni għandhom jiġu speċifikati fl-Annessi xierqa.

3.   Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jimplika l-aċċettazzjoni reċiproka tal-istandards u tar-regolamenti tekniċi tal-Partijiet.

4.   Kull Parti għandha tiżgura li l-awtoritajiet kompetenti rispettivi tagħha jibqgħu kapaċi u jissodisfaw ir-responsabbiltajiet tagħhom skont dan il-Ftehim.

Artikolu 5

Preżervazzjoni ta’ awtorità regolatorja u miżuri ta’ salvagwardja

1.   Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jinftiehem li jillimita l-awtorità ta’ Parti biex:

(a)

tiddetermina, permezz tal-miżuri leġislattivi, regolatorji u amministrattivi tagħha, il-livell ta’ protezzjoni li hija tqis xieraq għas-sikurezza u għall-ambjent;

(b)

tieħu l-miżuri xierqa u immedjati kollha kull meta jkun hemm riskju raġonevoli li prodott ajrunawtiku ċivili, servizz jew kwalunkwe attività fl-ambitu ta’ dan il-Ftehim, jista’:

(i)

jikkomprometti s-sikurezza jew l-ambjent;

(ii)

ma jikkonformax mal-miżuri leġislattivi, regolatorji jew amministrattivi applikabbli ta’ dik il-Parti; jew

(iii)

b’xi mod ieħor jonqos milli jissodisfa rekwiżit stabbilit fl-Anness applikabbli ta’ dan il-Ftehim.

2.   Meta kwalunkwe Parti tieħu miżuri skont is-subparagrafu 1(b) ta’ dan l-Artikolu, hija għandha tinforma bil-miktub lill-Parti l-oħra fi żmien 15-il jum tax-xogħol minn meta tkun ħadet tali miżuri, u tagħti r-raġunijiet għalihom.

3.   Il-miżuri meħuda skont dan l-Artikolu ma għandhomx jikkostitwixxu ksur ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 6

Komunikazzjoni

1.   Il-Partijiet għandhom jaħtru, u jinnotifikaw lil xulxin, punt ta’ kuntatt għall-komunikazzjoni relatata mal-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim. Dawn il-komunikazzjonijiet għandhom ikunu kollha bl-Ingliż.

2.   Mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jinnotifikaw lil xulxin lista tal-awtoritajiet kompetenti, u minn hemm ’il quddiem, lista aġġornata kull darba li dan ikun meħtieġ.

Artikolu 7

Trasparenza, kooperazzjoni regolatorja u assistenza reċiproka

1.   Kull Parti għandha tiżgura li l-Parti l-oħra tinżamm informata dwar il-liġijiet u r-regolamenti tagħha relatati ma’ dan il-Ftehim u dwar bidliet sinifikanti fihom.

2.   Il-Partijiet għandhom jinformaw lil xulxin, sa fejn ikun possibbli, bir-reviżjonijiet sinifikanti proposti minnhom għal-liġijiet, ir-regolamenti, l-istandards u r-rekwiżiti rilevanti tagħhom, u għas-sistemi tagħhom għall-ħruġ taċ-ċertifikati, jekk dawn ir-reviżjonijiet jista’ jkollhom impatt fuq dan il-Ftehim. Sa fejn ikun possibbli, huma għandhom joffru lil xulxin l-opportunità biex jikkummentaw dwar dawn ir-reviżjonijiet u jqisu kif jixraq tali kummenti.

3.   Għall-iskop li jinvestigaw u jsolvu kwistjonijiet ta’ sikurezza, l-awtoritajiet kompetenti ta’ kull Parti jistgħu jippermettu lill-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra jipparteċipaw bħala osservaturi fl-attivitajiet ta’ superviżjoni ta’ xulxin kif speċifikat fl-Anness xieraq.

4.   Għall-iskop ta’ monitoraġġ u spezzjonijiet, l-awtoritajiet kompetenti ta’ kull Parti għandhom jassistu, jekk ikun meħtieġ, lill-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra bl-għan li jipprovdu aċċess mingħajr xkiel għal entitajiet regolati soġġetti għas-superviżjoni tagħha.

5.   Biex tkun żgurata l-fiduċja kontinwa minn kull Parti fl-affidabbiltà tal-proċessi għas-sejbiet ta’ konformità tal-Parti l-oħra, kull aġent tekniku jista’ jipparteċipa bħala osservatur fl-attivitajiet ta’ superviżjoni tal-Parti l-oħra, skont il-proċeduri definiti fl-Annessi ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 8

Skambju ta’ informazzjoni dwar is-sikurezza

Il-Partijiet għandhom, mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 10 u soġġetti għal-leġislazzjoni applikabbli tagħhom:

(a)

jipprovdu lil xulxin, fuq talba u b’mod f’waqtu, informazzjoni disponibbli għall-aġenti tekniċi tagħhom relatata ma’ aċċidenti, inċidenti jew okkorrenzi serji fir-rigward ta’ prodotti, servizzi jew attivitajiet ajrunawtiċi ċivili koperti bl-Annessi ta’ dan il-Ftehim; u

(b)

jiskambjaw informazzjoni oħra dwar is-sikurezza, kif deċiż mill-aġenti tekniċi.

Artikolu 9

Kooperazzjoni f'attivitajiet ta’ infurzar

Il-Partijiet, permezz tal-aġenti tekniċi jew l-awtoritajiet kompetenti tagħhom, soġġetti għal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli kif ukoll id-disponibbiltà tar-riżorsi meħtieġa, għandhom jipprovdu meta mitluba kooperazzjoni reċiproka u assistenza f’investigazzjonijiet jew attivitajiet ta’ infurzar li jikkonċernaw kwalunkwe ksur allegat jew suspettat ta’ kwalunkwe liġi jew regolament li jaqa' fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim. Barra minn hekk, kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra minnufih dwar kwalunkwe investigazzjoni meta jkunu involuti interessi reċiproċi.

Artikolu 10

Kunfidenzjalità u protezzjoni ta’ data u informazzjoni

1.   Kull Parti għandha, f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti tagħha, iżżomm il-kunfidenzjalità tad-data u tal-informazzjoni li tirċievi mill-Parti l-oħra skont dan il-Ftehim. Tali data u informazzjoni tista’ tintuża biss mill-Parti li tirċievi d-data u l-informazzjoni għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim.

2.   B’mod partikolari, soġġetti għal-liġijiet u r-regolamenti rispettivi tagħhom, il-Partijiet la għandhom jiżvelaw lil parti terza, inkluż il-pubbliku, u lanqas ma għandhom jippermettu lill-awtoritajiet kompetenti tagħhom jiżvelaw lil parti terza, inkluż il-pubbliku, ebda data u informazzjoni li huma jirċievu mill-Parti l-oħra skont dan il-Ftehim li jikkostitwixxu sigrieti kummerċjali, proprjetà intellettwali, informazzjoni kunfidenzjali kummerċjali jew finanzjarja, data riżervata jew informazzjoni relatata ma’ investigazzjoni li tkun għaddejja. Għal dan il-għan, tali data u informazzjoni għandhom jitqiesu bħala kunfidenzjali.

3.   Parti jew awtorità kompetenti ta' Parti tista’, meta tipprovdi data u informazzjoni lill-Parti l-oħra jew lil awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra, tindika d-data jew l-informazzjoni li hija tikkunsidra bħala kunfidenzjali u li ma għandhiex tkun soġġetta għall-iżvelar. F’dak il-każ, il-Parti jew l-awtorità kompetenti tagħha għandhom jimmarkaw b’mod ċar tali data jew informazzjoni bħala kunfidenzjali.

4.   Jekk Parti ma taqbilx mal-klassifikazzjoni magħmula mill-Parti l-oħra jew minn awtorità kompetenti ta’ dik il-Parti skont il-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, l-ewwel Parti tista’ titlob konsultazzjonijiet mal-Parti l-oħra skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 16 biex tindirizza din il-kwistjoni.

5.   Kull Parti għandha tieħu l-prekawzjonijiet raġonevoli kollha li jkunu meħtieġa biex tipproteġi d-data u l-informazzjoni li tirċievi skont dan il-Ftehim minn żvelar mhux awtorizzat.

6.   Il-Parti li tirċievi d-data u l-informazzjoni mill-Parti l-oħra skont dan il-Ftehim ma għandha tikseb ebda dritt ta' propjetà ta’ tali data u informazzjoni minħabba li tkun irċevietha mill-Parti l-oħra.

Artikolu 11

Kumitat Konġunt tal-Partijiet

1.   Għandu jiġi stabbilit Kumitat Konġunt, li jkun magħmul minn rappreżentanti minn kull Parti, bħala korp responsabbli għall-implimentazzjoni effettiva ta’ dan il-Ftehim. Dan il-Kumitat Konġunt għandu jieħu d-deċiżjonijiet u jagħmel rakkomandazzjonijiet b’kunsens. Għandu jiltaqa’ f’intervalli regolari fuq talba ta’ kwalunkwe Parti taħt il-kopresidenza tal-Partijiet.

2.   Il-Kumitat Konġunt jista’ jikkunsidra kwalunkwe suġġett relatat mal-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim. B’mod partikolari huwa għandu jkun responsabbli biex:

(a)

isolvi kwalunkwe kwistjoni bejn il-Partijiet li tkun relatata mal-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim;

(b)

jikkunsidra modi sabiex titjieb l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim u jagħmel ir-rakkomandazzjonijiet xierqa lill-Partijiet għall-emendar ta’ dan il-Ftehim skont l-Artikolu 20;

(c)

jadotta Annessi ġodda, jew jemenda jew iħassar l-Annessi eżistenti, soġġett għall-paragrafu 7 tal-Artikolu 20; u

(d)

jieħu deċiżjonijiet, kif xieraq, dwar proċeduri ta’ ħidma relatati mal-kooperazzjoni għall-oqsma kollha ta’ kooperazzjoni msemmija fl-Artikolu 3.

3.   Il-Kumitat Konġunt għandu jagħmel ħiltu biex jiżviluppa u jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu fi żmien sena mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 12

Irkupru tal-kostijiet

Kull Parti għandha tagħmel ħilitha biex tiżgura li kwalunkwe tariffa jew ħlas impost minn Parti jew mill-aġent tekniku tagħha fuq persuna ġuridika jew fiżika li l-attivitajiet tagħha jkunu koperti b’dan il-Ftehim ikunu ġusti, raġonevoli u proporzjonati mas-servizzi pprovduti u ma għandhomx joħolqu ostaklu għall-kummerċ.

Artikolu 13

Ftehimiet oħra u arranġamenti preċedenti

1.   Malli jidħol fis-seħħ, dan il-Ftehim għandu jieħu post kwalunkwe ftehim jew arranġament bilaterali dwar is-sikurezza fl-avjazzjoni bejn l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u l-Ġappun fir-rigward ta’ kwalunkwe kwistjoni koperta b’dan il-Ftehim li tkun ġiet implimentata skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 3.

2.   Waqt il-perijodu tal-applikazzjoni proviżorja skont il-paragrafu 2 tal-Artikolu 20, kwalunkwe ftehim jew arranġament bilaterali dwar is-sikurezza fl-avjazzjoni bejn l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u l-Ġappun għandu jiġi sospiż fir-rigward ta’ kwalunkwe kwistjoni koperta b’dan il-Ftehim li tkun ġiet implimentata skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 3.

3.   L-aġenti tekniċi għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jirrevedu jew itemmu, kif xieraq, arranġamenti preċedenti bejniethom.

4.   Soġġett għall-paragrafu 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu, xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jaffettwa d-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet li jirriżultaw minn kwalunkwe ftehim internazzjonali ieħor.

Artikolu 14

Applikazzjoni

Għajr fejn speċifikat mod ieħor fl-Annessi ta’ dan il-Ftehim, dan il-Ftehim għandu japplika, minn naħa, għas-sistema regolatorja tal-avjazzjoni ċivili tal-Unjoni Ewropea u, min-naħa l-oħra, għas-sistema regolatorja tal-avjazzjoni ċivili tal-Ġappun.

Artikolu 15

Parteċipazzjoni ta’ pajjiżi terzi

Il-Partijiet għandhom l-istess għan li jimmassimizzaw il-benefiċċji ta’ dan il-Ftehim permezz ta' parteċipazzjoni possibbli ta’ pajjiżi terzi fil-kooperazzjoni skont dan il-Ftehim. Għal dan il-għan il-Kumitat Konġunt, stabbilit skont l-Artikolu 11, jista’ jikkunsidra, kif xieraq, il-kundizzjonijiet u l-proċeduri għal tali parteċipazzjoni, li jistgħu jinkludu kwalunkwe emenda neċessarja għal dan il-Ftehim.

Artikolu 16

Konsultazzjonijiet u soluzzjoni ta’ nuqqasijiet ta’ qbil

1.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu kull sforz biex isolvu kwalunkwe nuqqas ta’ qbil bejniethom relatat mal-interpretazzjoni jew l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim permezz ta’ konsultazzjoni bejniethom, inkluż permezz tal-laqgħat tal-Kumitat Konġunt stabbilit skont l-Artikolu 11.

2.   L-aġenti tekniċi għandhom jagħmlu kull sforz biex isolvu kwalunkwe nuqqas ta’ qbil bejniethom relatat mal-interpretazzjoni jew l-applikazzjoni tal-proċeduri ta’ implimentazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 3 permezz ta’ konsultazzjoni bejniethom. F’każ li kwalunkwe nuqqas ta’ qbil bħal dan ma jiġix solvut permezz ta’ konsultazzjoni bejn l-aġenti tekniċi, kwalunkwe aġent tekniku jista’ jirreferi n-nuqqas ta’ qbil lill-Partijiet, li għandhom jikkonsultaw bejniethom dwar il-kwistjoni, inkluż waqt il-laqgħat tal-Kumitat Konġunt.

3.   Minkejja d-dispożizzjonijiet tal-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu, kwalunkwe Parti tista’ titlob konsultazzjonijiet mal-Parti l-oħra dwar kwalunkwe kwistjoni relatata ma’ dan il-Ftehim. Il-Partijiet għandhom jidħlu f’konsultazzjonijiet fi żmien miftiehem bejniethom fi żmien 45 jum mit-talba. Dawn il-konsultazzjonijiet jistgħu jsiru fil-laqgħat tal-Kumitat Konġunt.

Artikolu 17

Sospensjoni tal-obbligi ta’ aċċettazzjoni reċiproka

1.   Parti għandu jkollha d-dritt li tissospendi, kompletament jew parzjalment, l-obbligi ta’ aċċettazzjoni tagħha skont il-paragrafu 1 tal-Artikolu 4, meta l-Parti l-oħra tikser materjalment l-obbligi tagħha skont dan il-Ftehim.

2.   Qabel ma teżerċita d-dritt tagħha li tissospendi l-obbligi ta’ aċċettazzjoni tagħha, Parti għandha titlob li jsiru konsultazzjonijiet skont l-Artikolu 16 bil-għan li jinkisbu l-miżuri rimedjali tal-Parti l-oħra. Waqt il-konsultazzjonijiet, il-Partijiet għandhom, fejn xieraq, jikkunsidraw l-effetti tas-sospensjoni.

3.   Id-drittijiet skont dan l-Artikolu għandhom jiġu eżerċitati biss jekk il-Parti l-oħra tonqos milli tieħu miżuri rimedjali f’perijodu ta’ żmien xieraq wara l-konsultazzjonijiet. Jekk Parti teżerċita d-dritt, din għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-miktub dwar l-intenzjoni tagħha li tissospendi l-obbligi ta’ aċċettazzjoni u tispjega r-raġunijiet għas-sospensjoni.

4.   Tali sospensjoni għandha ssir effettiva 30 jum wara d-data tan-notifika, sakemm, qabel it-tmiem ta’ dan il-perijodu, il-Parti, li tkun inizjat is-sospensjoni, ma tinnotifikax lill-Parti l-oħra bil-miktub li qiegħda tirtira n-notifika tagħha.

5.   Tali sospensjoni ma għandhiex taffettwa l-validità tas-sejbiet ta’ konformità u ċ-ċertifikati maħruġa mill-awtoritajiet kompetenti jew l-organizzazzjonijiet approvati tal-Parti l-oħra qabel id-data li fiha tkun saret effettiva s-sospensjoni. Kwalunkwe sospensjoni bħal din li tkun saret effettiva tista’ tiġi rtirata immedjatament wara skambju ta’ noti diplomatiċi għal dak il-għan mill-Partijiet.

Artikolu 18

Intestaturi

L-intestaturi tal-Artikoli ta’ dan il-Ftehim huma mdaħħla biss għall-konvenjenza ta’ referenza u ma għandhomx jaffettwaw l-interpretazzjoni ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 19

Annessi

L-Annessi ta’ dan il-Ftehim għandhom jiffurmaw parti integrali minn dan il-Ftehim, u r-referenzi kollha għall-“Ftehim” għandhom jinkludu referenzi għall-Annessi għajr fejn previst mod ieħor.

Artikolu 20

Dħul fis-seħħ, applikazzjoni proviżorja, terminazzjoni u emendar

1.   Dan il-Ftehim għandu jidħol fis-seħħ fid-data li fiha l-Partijiet ikunu skambjaw noti diplomatiċi li jikkonfermaw it-tlestija tal-proċeduri interni rispettivi tagħhom meħtieġa għad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

2.   Sakemm jidħol fis-seħħ, dan il-Ftehim għandu jiġi applikat proviżorjament mill-iffirmar tiegħu, f’konformità mal-liġijiet u r-regolamenti tal-Partijiet.

3.   Parti tista’ tittermina dan il-Ftehim fi kwalunkwe ħin b’notifika bil-miktub ta’ sitt xhur lill-Parti l-oħra, sakemm dik in-notifika ma tkunx ġiet irtirata bil-kunsens reċiproku tal-Partijiet qabel ma jiskadi dan il-perijodu.

4.   Wara n-notifika ta’ terminazzjoni ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom ikomplu jwettqu l-obbligi tagħhom skont dan il-Ftehim, sad-data effettiva tat-terminazzjoni.

5.   It-terminazzjoni ta’ dan il-Ftehim ma għandha taffettwa l-validità ta’ ebda ċertifikat maħruġ mill-awtoritajiet kompetenti jew mill-organizzazzjonijiet approvati skont it-termini ta’ dan il-Ftehim.

6.   Il-Partijiet jistgħu jemendaw dan il-Ftehim permezz ta’ ftehim bil-miktub. Tali emendar għandu jidħol fis-seħħ fl-ewwel jum tat-tieni xahar wara d-data li fiha l-Partijiet ikunu skambjaw noti diplomatiċi li jikkonfermaw it-tlestija tal-proċeduri interni rispettivi tagħhom meħtieġa għad-dħul fis-seħħ ta’ dan l-emendar.

7.   Minkejja l-paragrafu 6, l-adozzjoni ta’ Annessi ġodda, jew l-emendar jew it-tħassir ta’ Annessi eżistenti għandhom jidħlu fis-seħħ fid-data meta l-Unjoni Ewropea tirċievi n-notifika bil-miktub mill-Gvern tal-Ġappun tat-tlestija tal-proċeduri interni meħtieġa tiegħu.

Artikolu 21

Testi awtentiċi

1.   Dan il-Ftehim huwa mfassal f’żewġ kopji fil-lingwa Bulgara, Ċeka, Daniża, Estonjana, Finlandiża, Franċiża, Ġermaniża, Griega, Ingliża, Kroata, Latvjana, Litwana, Maltija, Netherlandiża, Pollakka, Portugiża, Rumena, Slovakka, Slovena, Spanjola, Taljana, Ungeriża, Żvediża, u Ġappuniża, b’kull test ugwalment awtentiku.

2.   F’każ ta’ kwalunkwe diverġenza ta’ interpretazzjoni, għandha tingħata prevalenza lit-test bl-Ingliż.

B’XHIEDA TA’ DAN, is-sottoskritti, debitament awtorizzati għal dan il-għan, iffirmaw dan il-Ftehim.

Image 1

Image 2

Image 3


ANNESS 1

AJRUNAVIGABBILTÀ U ĊERTIFIKAZZJONI AMBJENTALI

Taqsima A

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Skop u kamp ta’ applikazzjoni

1.   Dan l-Anness ġie elaborat għall-implimentazzjoni ta’ kooperazzjoni fl-oqsma li ġejjin, skont il-paragrafu 2 tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim, u jiddeskrivi t-termini, il-kundizzjonijiet u l-metodi għall-aċċettazzjoni reċiproka ta’ sejbiet ta’ konformità u ta’ ċertifikati:

(a)

iċ-ċertifikati tal-ajrunavigabbiltà u l-monitoraġġ ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili msemmija fis-subparagrafu 1(a) tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim;

(b)

ċertifikati ambjentali u ttestjar ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili msemmija fis-subparagrafu 1(b) tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim; u

(c)

iċ-ċertifikati tad-disinn u tal-produzzjoni u l-monitoraġġ ta’ organizzazzjonijiet relatati mad-disinn u l-produzzjoni msemmija fis-subparagrafu 1(c) tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim.

2.   Minkejja l-paragrafu 1, il-prodotti ajrunawtiċi ċivili użati, għajr l-inġenji tal-ajru użati, huma esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan l-Anness:

(a)

“ċertifikat tar-rilaxx awtorizzat” tfisser ċertifikat maħruġ minn awtorità kompetenti jew minn organizzazzjoni approvata tal-Parti li tesporta bħala forma ta’ rikonoxximent li prodott ajrunawtiku ċivili ġdid, li mhux inġenju tal-ajru, jikkonforma ma’ disinn approvat mill-Parti li tesporta u jkun f’kundizzjoni li jitħaddem mingħajr periklu;

(b)

“awtorità ta’ ċertifikazzjoni” tfisser l-aġent tekniku tal-Parti li tesporta li joħroġ ċertifikat tad-disinn għal prodott ajrunawtiku ċivili fil-kapaċità tiegħu bħala awtorità li twettaq ir-responsabbiltajiet tal-Istat ta’ Disinn stabbiliti fl-Anness 8 tal-Konvenzjoni dwar l-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali;

(c)

“ċertifikat tad-disinn” tfisser ċertifikat maħruġ mill-aġent tekniku jew minn organizzazzjoni approvata ta’ Parti bħala forma ta’ rikonoxximent li d-disinn jew il-bidla fid-disinn ta’ prodott ajrunawtiku ċivili tikkonforma mar-rekwiżiti tal-ajrunavigabbiltà, u kif applikabbli, mar-rekwiżiti tal-protezzjoni ambjentali, b’mod partikolari fir-rigward tal-istorbju, tal-ivventjar tal-karburant jew tal-emissjonijiet ta’ egżost stabbiliti fil-liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi ta’ dik il-Parti;

(d)

“rekwiżiti operazzjonali relatati mad-disinn” tfisser ir-rekwiżiti operazzjonali, inkluż ir-rekwiżiti tal-protezzjoni ambjentali li jaffettwaw il-karatteristiċi tad-disinn, id-data dwar id-disinn ta’ prodott ajrunawtiku ċivili relatata mat-tħaddim jew il-manutenzjoni tal-prodott ajrunawtiku ċivili, li jagħmluh eliġibbli għal tip ta’ operazzjoni partikolari;

(e)

“esportazzjoni” tfisser il-proċess li bih prodott ajrunawtiku ċivili jiġi rilaxxat mis-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili ta’ Parti għal dik tal-Parti l-oħra;

(f)

“ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni” tfisser ċertifikat maħruġ mill-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta jew, għal inġenji tal-ajru użati, mill-awtorità kompetenti tal-Istat tar-Reġistrazzjoni li minnu jiġi esportat il-prodott bħala forma ta’ rikonoxximent li inġenju tal-ajru jikkonforma mar-rekwiżiti applikabbli tal-ajrunavigabbiltà u tal-protezzjoni ambjentali nnotifikati mill-Parti li timporta;

(g)

“Parti li tesporta” tfisser il-Parti li mis-sistema regolatorja tagħha għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili jiġi esportat prodott ajrunawtiku ċivili;

(h)

“importazzjoni” tfisser il-proċess li bih prodott ajrunawtiku ċivili esportat mis-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili ta’ Parti jiġi introdott f’dik tal-Parti l-oħra;

(i)

“Parti li timporta” tfisser il-Parti li fis-sistema regolatorja tagħha għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili jiġi importat prodott ajrunawtiku ċivili;

(j)

“bidla maġġuri” tfisser il-bidliet kollha fid-disinn tat-tip li mhumiex “bidla minuri”;

(k)

“bidla minuri” tfisser bidla fid-disinn tat-tip li ma jkollha l-ebda effett apprezzabbli fuq il-massa, il-bilanċ, is-saħħa strutturali, l-affidabbiltà, il-karatteristiċi operazzjonali, l-istorbju, l-ivventjar tal-karburant, l-emissjoni ta’ egżost, jew karatteristiċi oħra li jaffettwaw l-ajrunavigabbiltà tal-prodott ajrunawtiku ċivili;

(l)

data dwar l-idoneità operazzjonali” tfisser is-sett ta’ data meħtieġa li tappoġġa u tippermetti l-aspetti operazzjonali speċifiċi tat-tip ta’ ċerti tipi ta’ inġenji tal-ajru li huma regolati skont is-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili tal-Unjoni Ewropea. Din għandha tkun iddisinjata mill-applikant ir-għal ċertifikat tat-tip jew mid-detentur ta’ ċertifikat tat-tip għall-inġenju tal-ajru u għandha tkun parti miċ-ċertifikat tat-tip. Skont is-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili tal-Unjoni Ewropea, applikazzjoni inizjali għal ċertifikat tat-tip jew ċertifikat tat-tip ristrett għandha tinkludi, jew sussegwentement tiġi supplimentata minn, l-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ data dwar l-idoneità operazzjonali, kif applikabbli għat-tip ta’ inġenju tal-ajru;

(m)

“approvazzjoni tal-produzzjoni” tfisser ċertifikat maħruġ mill-awtorità kompetenti ta’ Parti lil manifattur li jipproduċi prodotti ajrunawtiċi ċivili, bħala forma ta’ rikonoxximent li l-manifattur jikkonforma mar-rekwiżiti applikabbli stabbiliti fil-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi ta’ dik il-Parti għall-produzzjoni tal-prodotti ajrunawtiċi ċivili partikolari;

(n)

“approvazzjoni tal-produzzjoni indipendenti” tfisser approvazzjoni tal-produzzjoni maħruġa lil manifattur ta’ prodott ajrunawtiku ċivili li ma tkunx estensjoni tal-approvazzjoni tal-produzzjoni lil ebda entità affiljata tal-manifattur;

(o)

“proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika” tfisser il-proċeduri ta’ implimentazzjoni għal dan l-Anness żviluppati mill-aġenti tekniċi skont il-paragrafu 2 tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim; u

(p)

“awtorità ta’ validazzjoni” tfisser l-aġent tekniku tal-Parti li timporta li awtomatikament jaċċetta jew jivvalida, kif speċifikat f’dan l-Anness, ċertifikat tad-disinn maħruġ mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni jew minn organizzazzjoni approvata;

Taqsima B

Bord ta’ superviżjoni taċ-ċertifikazzjoni

Artikolu 3

Stabbiliment u kompożizzjoni

1.   Il-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni, responsabbli lejn il-Kumitat Konġunt stabbilit skont l-Artikolu 11 ta’ dan il-Ftehim, huwa b’dan stabbilit taħt il-kopresidenza tal-aġenti tekniċi, bħala korp ta’ koordinazzjoni teknika responsabbli għall-implimentazzjoni effettiva ta’ dan l-Anness. Dan għandu jkun magħmul minn rappreżentanti mill-aġent tekniku ta’ kull Parti u jista’ jistieden parteċipanti addizzjonali biex jiffaċilitaw it-twettiq tal-mandat tiegħu.

2.   Il-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni għandu jiltaqa’ f’intervalli regolari fuq talba ta’ kwalunkwe aġent tekniku, u għandu jieħu d-deċiżjonijiet u jagħmel rakkomandazzjonijiet b’kunsens. Għandu jizviluppa u jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu.

Artikolu 4

Mandat

Il-mandat tal-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni għandu jinkludi b’mod partikolari:

(a)

l-iżvilupp, l-adozzjoni u r-reviżjoni tal-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika msemmija fl-Artikolu 6 ta’ dan l-Anness;

(b)

il-qsim ta’ informazzjoni dwar tħassib maġġuri dwar is-sikurezza u, fejn xieraq, l-iżvilupp ta’ pjanijiet ta’ azzjoni biex dan it-tħassib jiġi indirizzat;

(c)

is-soluzzjoni ta’ kwistjonijiet tekniċi li jaqgħu taħt ir-responsabbiltajiet tal-awtoritajiet kompetenti u li jaffettwaw l-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness;

(d)

fejn xieraq, l-iżvilupp ta’ mezzi effettivi għal kooperazzjoni, appoġġ tekniku u skambju ta’ informazzjoni dwar rekwiżiti ta’ sikurezza u ta’ protezzjoni ambjentali, sistemi ta’ ċertifikazzjoni u sistemi ta’ ġestjoni u ta’ standardizzazzjoni tal-kwalità;

(e)

it-tressiq ta’ emendi proposti għal dan l-Anness, lill-Kumitat Konġunt;

(f)

skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 29 ta’ dan l-Anness, id-definizzjoni ta’ proċeduri biex tiġi żgurata l-fiduċja kontinwa ta’ kull Parti fl-affidabbiltà tal-proċessi tas-sejbiet ta’ konformità tal-Parti l-oħra;

(g)

l-analiżi u t-teħid ta’ azzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-proċeduri msemmija fis-subparagrafu (f); u

(h)

ir-rapportar ta’ kwistjonijiet mhux solvuti lill-Kumitat Konġunt u l-iżgurar tal-implimentazzjoni tad-deċiżjonijiet meħuda mill-Kumitat Konġunt rigward dan l-Anness.

Taqsima C

Implimentazzjoni

Artikolu 5

Awtoritajiet kompetenti fir-rigward taċ-ċertifikazzjoni tad-disinn, ċertifikazzjoni tal-produzzjoni u ċertifikati tal-esportazzjoni

1.   L-awtoritajiet kompetenti fir-rigward taċ-ċertifikazzjoni tad-disinn huma:

(a)

għall-Unjoni Ewropea: l-Aġenzija tastas-Sikurezza tal-Avjazzjoni tal-Unjoni Ewropea; u

(b)

għall-Ġappun: l-Uffiċċju tal-Avjazzjoni Ċivili tal-Ministeru għall-Art, l-Infrastruttura, it-Trasport u t-Turiżmu tal-Ġappun.

2.   L-awtoritajiet kompetenti fir-rigward taċ-ċertifikazzjoni tal-produzzjoni u ċ-ċertifikati tal-esportazzjoni huma:

(a)

għall-Unjoni Ewropea: l-Aġenzija tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni tal-Unjoni Ewropea u l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea. Fir-rigward ta’ ċertifikat tal-esportazzjoni għal inġenji tal-ajru użati, hija l-awtorità kompetenti tal-Istat tar-Reġistrazzjoni għall-inġenju tal-ajru li minnu jiġi esportat; u

(b)

għall-Ġappun: l-Uffiċċju tal-Avjazzjoni Ċivili tal-Ministeru għall-Art, l-Infrastruttura, it-Trasport u t-Turiżmu tal-Ġappun.

Artikolu 6

Proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika

1.   Il-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika għandhom jiġu żviluppati mill-aġenti tekniċi permezz tal-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni sabiex jiġu pprovduti proċeduri speċifiċi li jiffaċilitaw l-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness, billi jiġu definiti l-proċeduri għall-attivitajiet ta’ komunikazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet.

2.   Il-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika għandhom jindirizzaw ukoll id-differenzi bejn l-istandards, ir-regoli, il-prattiki, il-proċeduri u s-sistemi tal-avjazzjoni ċivili tal-Partijiet relatati mal-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness, kif previst fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 3 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 7

Skambju u protezzjoni ta’ data u informazzjoni kunfidenzjali u riżervati

1.   Id-data u l-informazzjoni skambjati fl-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness għandhom ikunu soġġetti għad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 10 ta’ dan il-Ftehim.

2.   Id-data u l-informazzjoni skambjati waqt il-proċess ta’ validazzjoni għandhom ikunu limitati fin-natura u l-kontenut għal dak li huwa meħtieġ għall-iskop ta’ dimostrazzjoni ta’ konformità mar-rekwiżiti tekniċi applikabbli, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

3.   Kwalunkwe nuqqas ta’ qbil fir-rigward ta’ skambju ta’ data u informazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet għandu jiġi ttrattat kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika. Kull Parti għandha żżomm id-dritt li tirreferi n-nuqqas ta’ qbil lill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni għal soluzzjoni.

Taqsima D

Ċertifikazzjoni tad-disinn

Artikolu 8

Prinċipji ġenerali

1.   Din it-Taqsima tindirizza ċ-ċertifikati tad-disinn u l-bidliet tagħhom kollha li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness, b’mod partikolari:

(a)

ċertifikati tat-tip;

(b)

approvazzjonijiet tat-tip u approvazzjonijiet tal-ispeċifikazzjoni;

(c)

ċertifikati tat-tip supplimentari;

(d)

approvazzjonijiet tad-disinn tat-tiswija;

(e)

approvazzjonijiet tal-ordni ta’ standard tekniku; u

(f)

ċertifikati tat-tip ristrett. Iċ-ċertifikati tat-tip ristrett jinħarġu mill-aġenti tekniċi u jiġu indirizzati fuq bażi ta’ każ b’każ mill-aġenti tekniċi kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

2.   L-awtorità ta’ validazzjoni għandha jew tivvalida, filwaqt li tqis il-livell ta’ involviment imsemmi fl-Artikolu 12 ta’ dan l-Anness, jew taċċetta awtomatikament ċertifikat tad-disinn jew bidlali tkun inħarġet, jew li tkun fil-proċess li tinħareġjew li tiġi approvata mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Anness u kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, inkluż il-modalitajiet tagħha ta’ aċċettazzjoni awtomatika u ta’ validazzjoni taċ-ċertifikati.

3.   Għall-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness, kull Parti għandha tiżgura li fis-sistema regolatorja tagħha għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili, id-dimostrazzjoni tal-kapaċità ta’ kwalunkwe organizzazzjoni tad-disinn li tassumi r-responsabbiltajiet tagħha tkun ikkontrollata biżżejjed permezz ta’ sistema ta’ ċertifikazzjoni għall-organizzazzjonijiet tad-disinn.

Artikolu 9

Proċess ta’ validazzjoni

1.   Għandha ssir applikazzjoni għall-validazzjoni ta’ ċertifikat tad-disinn ta’ prodott ajrunawtiku ċivili lill-awtorità ta’ validazzjoni permezz tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

2.   L-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandha tiżgura li l-awtorità ta’ validazzjoni tirċievi d-data u l-informazzjoni rilevanti kollha meħtieġa għall-validazzjoni taċ-ċertifikat tad-disinn, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

3.   Hekk kif tirċievi l-applikazzjoni għall-validazzjoni taċ-ċertifikat tad-disinn, l-awtorità ta’ validazzjoni għandha tiddetermina l-bażi taċ-ċertifikazzjoni għall-validazzjoni skont l-Artikolu 11 ta’ dan l-Anness, kif ukoll il-livell ta’ involviment tal-awtorità ta’ validazzjoni fil-proċess ta’ validazzjoni skont l-Artikolu 12 ta’ dan l-Anness.

4.   L-awtorità ta’ validazzjoni għandha, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, tibbaża l-validazzjoni tagħha kemm jista’ jkun fuq l-evalwazzjonijiet tekniċi, it-testijiet, l-ispezzjonijiet u s-sejbiet ta’ konformità magħmula mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni.

5.   L-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandha, wara li teżamina d-data u l-informazzjoni rilevanti pprovduta mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni toħroġ iċ-ċertifikat tad-disinn tagħha għall-prodott ajrunawtiku ċivili validat (minn hawn ’il quddiem imsejjaħ “ċertifikat ta’ disinn validat”) meta:

(a)

jiġi kkonfermat li l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni tkun ħarġet iċ-ċertifikat tad-disinn tagħha stess għall-prodott ajrunawtiku ċivili;

(b)

ikun ġie ddikjarat mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni li l-prodott ajrunawtiku ċivili jikkonforma mal-bażi taċ-ċertifikazzjoni msemmija fl-Artikolu 11 ta’ dan l-Anness;

(c)

il-kwistjonijiet kollha mqajma waqt il-proċess ta’ validazzjoni mwettaq mill-awtorità ta’ validazzjoni jkunu ġew solvuti; u

(d)

rekwiżiti amministrattivi addizzjonali, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, jkunu ġew issodisfati mill-applikant.

6.   Kull Parti għandha tiżgura li sabiex jikseb u jżomm ċertifikat tad-disinn validat, l-applikant ikollu u jżomm għad-dispożizzjoni tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni l-informazzjoni rilevanti kollha dwar id-disinn, it-tpinġijiet u r-rapporti tat-testijiet, inkluż ir-rekords ta’ spezzjoni għall-prodott ajrunawtiku ċivili ċċertifikat, sabiex jipprovdi l-informazzjoni meħtieġa biex jiġu żgurati l-ajrunavigabbiltà kontinwa u l-konformità mar-rekwiżiti ta’ protezzjoni ambjentali applikabbli tal-prodott ajrunawtiku ċivili.

Artikolu 10

Modalitajiet tal-validazzjoni ta’ ċertifikati tad-disinn

1.   Iċ-ċertifikati tat-tip maħruġa mill-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandhom jiġu vvalidati mill-Ġappun bħala l-awtorità ta’ validazzjoni. Ċertu data, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, għandha tiġi aċċettata awtomatikament. Din id-data tinkludi d-dokumenti li ġejjin, kif applikabbli:

(a)

manwal tal-installazzjoni tal-magna (għal ċertifikat tat-tip tal-magna);

(b)

manwal tat-tiswija strutturali;

(c)

struzzjonijiet għall-ajrunavigabbiltà kontinwa ta’ sistemi ta’ interkonnessjoni ta’ wajers elettriċi; u

(d)

manwal tal-bilanċ tal-piż.

2.   Iċ-ċertifikati tat-tip supplimentari sinifikanti u l-approvazzjonijiet għal bidliet maġġuri sinifikanti maħruġa mill-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandhom jiġu vvalidati mill-Ġappun bħala l-awtorità ta’ validazzjoni. Bħala prinċipju għandu jintuża proċess ta’ validazzjoni simplifikat limitat għall-familjarizzazzjoni teknika mingħajr l-involviment tal-awtorità ta’ validazzjoni fl-attivitajiet ta’ dimostrazzjoni ta’ konformità mill-applikant sakemm ma jiġix deċiż mod ieħor mill-aġenti tekniċi fuq bażi ta’ każ b’każ.

3.   Iċ-ċertifikati tat-tip u l-approvazzjonijiet tat-tip għal magna ta’ inġenju tal-ajru u skrun ta’ inġenju tal-ajru maħruġa mill-Ġappun bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandhom jiġu vvalidati mill-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ validazzjoni.

4.   L-approvazzjonijiet tat-tip għal prodott ajrunawtiku ċivili għajr magna ta’ inġenju tal-ajru jew skrun ta’ inġenju tal-ajru, iċ-ċertifikati tat-tip supplimentari, u l-approvazzjonijiet għal bidliet maġġuri, tiswijiet maġġuri u speċifikazzjonijiet maħruġa mill-Ġappun bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandhom jiġu vvalidati mill-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ validazzjoni. Jistà jintuża proċess ta’ validazzjoni simplifikat limitat għall-familjarizzazzjoni teknika mingħajr l-involviment tal-awtorità ta’ validazzjoni fl-attivitajiet ta’ dimostrazzjoni ta’ konformità mill-applikant meta dan jiġi deċiż mill-aġenti tekniċi fuq bażi ta’ każ b’każ.

Artikolu 11

Bażi taċ-ċertifikazzjoni għall-validazzjoni

1.   Għall-fini tal-validazzjoni ta’ ċertifikat tad-disinn ta’ prodott ajrunawtiku ċivili, l-awtorità ta’ validazzjoni għandha tirreferi għar-rekwiżiti li ġejjin stabbiliti fil-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Parti tagħha biex tiddetermina l-bażi taċ-ċertifikazzjoni:

(a)

ir-rekwiżiti tal-ajrunavigabbiltà għal prodott ajrunawtiku ċivili simili li kienu fis-seħħ fid-data effettiva tal-applikazzjoni stabbiliti mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, u kkumplimentati meta applikabbli b’kundizzjonijiet tekniċi addizzjonali kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika; u

(b)

ir-rekwiżiti tal-protezzjoni ambjentali għall-prodott ajrunawtiku ċivili li kienu fis-seħħ fid-data tal-applikazzjoni għall-validazzjoni lill-awtorità ta’ validazzjoni.

2.   L-awtorità ta’ validazzjoni għandha tispeċifika, meta applikabbli, kwalunkwe:

(a)

eżenzjoni għar-rekwiżiti applikabbli;

(b)

devjazzjoni mir-rekwiżiti applikabbli; jew

(c)

fattur ta’ kumpens li jipprovdi livell ekwivalenti ta’ sikurezza meta r-rekwiżiti applikabbli ma jiġux imħarsa.

3.   Minbarra r-rekwiżiti speċifikati fil-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu, l-awtorità ta’ validazzjoni għandha tispeċifika kwalunkwe kundizzjoni speċjali li għandha tiġi applikata jekk il-kodiċijiet tal-ajrunavigabbiltà, il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi relatati ma jkunx fihom rekwiżiti ta’ sikurezza adegwati jew xierqa għall-prodott ajrunawtiku ċivili, minħabba li:

(a)

il-prodott ajrunawtiku ċivili jkollu karatteristiċi ta’ disinn ġodda jew mhux tas-soltu b’rabta mal-prattiki tad-disinn li fuqhom il-kodiċijiet tal-ajrunavigabbiltà, il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi applikabbli huma bbażati;

(b)

l-użu maħsub tal-prodott ajrunawtiku ċivili ma jkunx wieħed konvenzjonali; jew

(c)

l-esperjenza miksuba minn prodotti ajrunawtiċi ċivili simili oħra fis-servizz jew minn prodotti ajrunawtiċi ċivili li jkollhom karatteristiċi tad-disinn simili, tkun uriet li jistgħu jiżviluppaw xi kundizzjonijiet mhux sikuri.

4.   Meta tispeċifika eżenzjonijiet, devjazzjonijiet, fatturi ta’ kumpens jew kundizzjonijiet speċjali, l-awtorità ta’ validazzjoni għandha tagħti l-konsiderazzjoni dovuta għal dawk applikati mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni u dawn m’għandhomx ikunu aktar eżiġenti biex il-prodotti ajrunawtiċi ċivili jiġu vvalidati milli kieku jkun għal prodotti simili tagħha stess. L-awtorità ta’ validazzjoni għandha tinnotifika lill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni bi kwalunkwe eżenzjoni, devjazzjoni, fattur ta’ kumpens jew kundizzjoni speċjali bħal dawn.

Artikolu 12

Livell ta’ involviment tal-awtorità ta’ validazzjoni

1.   Il-livell ta’ involviment tal-awtorità ta’ validazzjoni ta’ Parti waqt il-proċess ta’ validazzjoni msemmi fl-Artikolu 9 ta’ dan l-Anness u kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika għandu jiġi ddeterminat prinċipalment minn:

(a)

l-esperjenza u r-rekords tal-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni;

(b)

l-esperjenza diġà miksuba minn din l-awtorità ta’ validazzjoni waqt eżerċizzji ta’ validazzjoni preċedenti mal-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra;

(c)

in-natura tad-disinn li għangu jiġi vvalidat,

(d)

il-prestazzjoni u l-esperjenza tal-applikant mal-awtorità ta’ validazzjoni; u

(e)

ir-riżultat tal-valutazzjonijiet tar-rekwiżiti tal-kwalifiki msemmija fl-Artikoli 28 u 29 ta’ dan l-Anness.

2.   L-awtorità ta’ validazzjoni għandha teżerċita proċeduri u skrutinju speċjali, b’mod partikolari fir-rigward tal-proċessi u l-metodi tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni, waqt l-ewwel validazzjoni ta’ kategorija ta’ prodott partikolari, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

3.   L-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipji speċifikati fil-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu għandha titkejjel, tiġi sorveljata u rieżaminata regolarment mill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni, bl-użu ta’ metriċi kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

Artikolu 13

Proċess ta’ aċċettazzjoni awtomatika

1.   Għal ċertifikat tad-disinn soġġett għall-aċċettazzjoni awtomatika, l-awtorità ta’ validazzjoni għandha taċċetta ċ-ċertifikat tad-disinn maħruġ mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni mingħajr ebda attività ta’ validazzjoni. F’dan il-każ, iċ-ċertifikat tad-disinn għandu jiġi rikonoxxut mill-awtorità ta’ validazzjoni bħala ekwivalenti għal ċertifikat maħruġ skont il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Parti tagħha u l-awtorità ta’ validazzjoni m’għandhiex toħroġ iċ-ċertifikat korrispondenti tagħha.

2.   Ċertifikati tat-tip supplimentari mhux sinifikanti, bidliet maġġuri mhux sinifikanti jew tiswijiet maġġuri mhux sinifikanti u approvazzjonijiet tal-ordni ta’ standard tekniku maħruġa mill-aġent tekniku tal-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għandhom jiġu aċċettati awtomatikament mill-aġent tekniku tal-Ġappun bħala l-awtorità ta’ validazzjoni.

3.   Bidliet minuri u tiswijiet minuri approvati mill-aġent tekniku tal-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni jew minn organizzazzjoni approvata skont il-liġi tal-Unjoni Ewropea għandhom jiġu aċċettati awtomatikament mill-aġent tekniku tal-Ġappun bħala l-awtorità ta’ validazzjoni.

4.   Bidliet minuri u tiswijiet minuri approvati mill-aġent tekniku tal-Ġappun bħala l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni jew minn organizzazzjoni approvata skont il-liġijiet u r-regolamenti tal-Ġappun għandhom jiġu aċċettati awtomatikament mill-aġent tekniku tal-Unjoni Ewropea bħala l-awtorità ta’ validazzjoni.

Artikolu 14

Dispożizzjoni ta’ implimentazzjoni għall-Artikoli 10 u 13

1.   Il-klassifikazzjonijiet ta’ bidla minuri jew ta’ bidla maġġuri għandhom isiru mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni skont id-definizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Anness u interpretati skont ir-regoli u l-proċeduri applikabbli tal-awtorità ta’ ċertifikazzjoni.

2.   Sabiex tikklassifika ċertifikat tat-tip supplimentari jew bidla maġġuri bħala sinifikanti jew mhux sinifikanti, l-awtorità ta' ċertifikazzjoni għandha tikkunsidra l-bidla fil-kuntest tal-bidliet kollha tad-disinn rilevanti preċedenti u r-reviżjonijiet relatati kollha mal-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli inkorporati fiċ-ċertifikat tat-tip għall-prodott ajrunawtiku ċivili. Il-bidliet li jissodisfaw kwalunkwe wieħed minn dawn il-kriterji li ġejjin huma kkunsidrati awtomatikament bħala sinifikanti:

(a)

il-konfigurazzjoni ġenerali jew il-prinċipji tal-kostruzzjoni ma jinżammux; jew

(b)

is-suppożizzjonijiet użati għaċ-ċertifikazzjoni tal-prodott ajrunawtiku ċivili li għandu jinbidel ma jibqgħux validi.

Artikolu 15

Trasferiment ta’ ċertifikat tad-disinn

Fil-każ li detentur taċ-ċertifikat tad-disinn jittrasferixxi ċ-ċertifikat tad-disinn tiegħu lil entità oħra, l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni responsabbli għaċ-ċertifikat tad-disinn għandha tinnotifika minnufih lill-awtorità ta’ validazzjoni dwar it-trasferiment u tapplika l-proċedura relatata mat-trasferiment ta’ ċertifikati tad-disinn kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

Artikolu 16

Rekwiżiti operazzjonali relatati mad-disinn

1.   L-aġenti tekniċi għandhom jiżguraw li, fejn meħtieġ, id-data u l-informazzjoni relatati mar-rekwiżiti operazzjonali relatati mad-disinn jiġu skambjati waqt il-proċess ta’ validazzjoni.

2.   Soġġett għal deċiżjoni bejn l-aġenti tekniċi għal xi rekwiżiti operazzjonali relatati mad-disinn, l-awtorità ta’ validazzjoni tista’ taċċetta d-dikjarazzjoni ta’ konformità tal-awtorità ta' -ċertifikazzjoni permezz tal-proċess ta’ validazzjoni.

Artikolu 17

Dokumenti operazzjonali u data relatata mat-tip

1.   Xi settijiet speċifiċi tat-tip ta’ dokumenti operazzjonali u data, inkluż data dwar l-idoneità operazzjonali fis-sistema tal-Unjoni Ewropea u data ekwivalenti fis-sistema Ġappuniża, ipprovduti mid-detentur taċ-ċertifikat tat-tip, għandhom jiġu approvati jew aċċettati mill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni u, jekk meħtieġ, jiġu skambjati waqt il-proċess ta’ validazzjoni.

2.   Id-dokumenti u operazzjonali u d-data msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu jistgħu jkunu jew awtomatikament aċċettati jew ivvalidati mill-awtorità ta’ validazzjoni kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

Artikolu 18

Validazzjoni konkorrenti

Meta jiġi deċiż mill-applikant u l-aġenti tekniċi, jista’ jintuża proċess ta’ validazzjoni konkorrenti, fejn xieraq u kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

Artikolu 19

Ajrunavigabbiltà kontinwa

1.   L-aġenti tekniċi għandhom jieħdu azzjoni biex jindirizzaw kundizzjonijiet mhux sikuri fi prodotti ajrunawtiċi ċivili li għalihom huma jkunu l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni.

2.   Fuq talba, awtorità kompetenti ta’ Parti għandha, fir-rigward ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili ddisinjati jew immanifatturati taħt is-sistema regolatorja tagħha, tassisti lill-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra biex tiddetermina kwalunkwe azzjoni meqjusa meħtieġa għall-ajrunavigabbiltà kontinwa tal-prodotti ajrunawtiċi ċivili.

3.   Meta diffikultajiet waqt is-servizz jew kwistjonijiet ta’ sikurezza potenzjali oħra li jaffettwaw prodott ajrunawtiku ċivili fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness iwasslu għal investigazzjoni mwettqa mill-aġent tekniku ta’ Parti li tkun l-awtorità ta’ ċertifikazzjoni għall-prodott ajrunawtiku ċivili, l-aġent tekniku tal-Parti l-oħra għandu, fuq talba, jappoġġa dik l-investigazzjoni, inkluż billi jipprovdi l-informazzjoni rilevanti rrapportata mill-entitajiet rilevanti dwar fallimenti, malfunzjonijiet, difetti jew okkorrenzi oħra li jaffettwaw dak il-prodott ajrunawtiku ċivili.

4.   L-obbligi ta’ rappurtar tad-detenturi taċ-ċertifikat tad-disinn lill-awtorità ta’ ċertifikazzjoni u l-mekkaniżmu ta’ skambju ta’ informazzjoni stabbilit b’dan l-Anness għandhom jitqiesu li jissodisfaw l-obbligu ta’ kull detentur ta’ ċertifikat tad-disinn li jirrapporta fallimenti, malfunzjonijiet, difetti jew okkorrenzi oħra li jaffettwaw dak il-prodott ajrunawtiku ċivili lill-awtorità ta’ validazzjoni.

5.   L-azzjonijiet biex jiġu indirizzati kundizzjonijiet mhux sikuri u l-iskambju ta’ informazzjoni dwar is-sikurezza msemmija fil-paragrafi 1 sa 4 ta’ dan l-Artikolu għandhom jiġu ddettaljati fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

6.   L-aġent tekniku ta’ Parti għandu jżomm lill-aġent tekniku tal-Parti l-oħra infurmat bl-informazzjoni obbligatorja dwar l-ajrunavigabbiltà kontinwa fir-rigward ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili ddisinjati jew immanifatturati taħt is-sistema ta’ sorveljanza tal-Parti tiegħu, u li huma fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness.

7.   Kwalunkwe bidla fl-istatus ta’ ajrunavigabbiltà ta’ ċertifikat maħruġ minn aġent tekniku ta’ Parti għandha tiġi kkomunikata f'waqtha lill-aġent tekniku tal-Parti l-oħra.

Taqsima E

Ċertifikazzjoni tal-produzzjoni

Artikolu 20

Rikonoxximent taċ-ċertifikazzjoni tal-produzzjoni u s-sistema ta’ sorveljanza tal-produzzjoni

1.   Il-Parti li timporta għandha tirrikonoxxi ċ-ċertifikazzjoni tal-produzzjoni u s-sistema ta’ sorveljanza tal-produzzjoni tal-Parti li tesporta, peress li s-sistema hija meqjusa bħala ekwivalenti biżżejjed għas-sistema tal-Parti li timporta fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness, soġġett għad-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 2 tal-Artikolu 26 ta’ dan l-Anness .

2.   Id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu għandhom japplikaw ukoll:

(a)

għall-produzzjoni ta’ prodott ajrunawtiku ċivili li għalih ir-responsabbiltajiet tal-Istat tad-Disinn huma eżerċitati minn pajjiż li mhuwiex il-Parti li tesporta l-prodott ajrunawtiku ċivili, dment li l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta tkun stabbiliet u implimentat il-proċeduri meħtieġa mal-awtorità rilevanti tal-Istat tad-Disinn biex tikkontrolla l-interfaċċa bejn id-detentur taċ-ċertifikat tad-disinn u d-detentur tal-approvazzjoni tal-produzzjoni għal dak il-prodott ajrunawtiku ċivili;

(b)

għall-produzzjoni ta’ prodott ajrunawtiku ċivili għajr inġenju tal-ajru ċivili, magna ta’ inġenju tal-ajru jew skrun ta’ inġenju tal-ajru prodott minn detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni indipendenti tal-Parti li tesporta, li jkun jinsab barra mit-territorji tal-Partijiet; u

(c)

għall-produzzjoni ta’ magna ta’ inġenju tal-ajru u skrun ta’ inġenju tal-ajru prodotti minn detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni indipendenti tal-Parti li tesporta li jkun jinsab barra mit-territorji tal-Partijiet, soġġett għal rieżami mill-aġenti tekniċi fuq bażi ta’ każ b’każ.

Artikolu 21

Estensjoni tal-approvazzjoni tal-produzzjoni u approvazzjoni tal-produzzjoni indipendenti

1.   Approvazzjoni tal-produzzjoni maħruġa mill-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta lil manifattur li jkun jinsab primarjament fit-territorju tal-Parti li tesporta u rikonoxxuta skont id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 20 ta’ dan l-Anness tista’ tiġi estiża biex tinkludi siti u faċilitajiet ta' manifattura tal-manifattur li jkun jinsab fit-territorju tal-Parti li timporta jew fit-territorju ta’ pajjiż terz, irrispettivament mill-istatus legali ta’ dawn is-siti u l-faċilitajiet ta’ manifattura, u irrispettivament mit-tip ta’ prodott ajrunawtiku ċivili manifatturat f’dawn is-siti u l-faċilitajiet. F’dan il-każ, l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta għandha tibqa’ responsabbli għas-sorveljanza ta’ dawn is-siti u l-faċilitajiet ta’ manifattura u l-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta m’għandhiex toħroġ l-approvazzjoni tal-produzzjoni tagħha stess għal dawk is-siti u l-faċilitajiet ta' manifattura għall-istess prodott ajrunawtiku ċivili.

2.   L-approvazzjonijiet tal-produzzjoni indipendenti maħruġa mill-awtorità kompetenti ta’ Parti lil manifattur li jkun jinsab f’territorju ta’ Parti oħra, li jkunu għadhom fis-seħħ fiż-żmien tal-iffirmar ta’ dan il-Ftehim, għandhom jiġu eżaminati mill-ġdid fuq bażi ta’ każ b’każ mill-aġenti tekniċi. B’konsultazzjoni mad-detenturi tal-approvazzjonijiet tal-produzzjoni indipendenti, xi ftit minn dawn l-approvazzjonijiet tal-produzzjoni indipendenti jistgħu jintemmu f’perijodu ta’ żmien raġonevoli.

Artikolu 22

L-interfaċċa bejn id-detentur tal-approvazzjoni tal-produzzjoni u d-detentur taċ-ċertifikat tad-disinn

1.   F’każijiet fejn id-detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni għal prodott ajrunawtiku ċivili jkun regolat mill-awtorità kompetenti ta’ Parti, u d-detentur ta’ ċertifikat tad-disinn għall-istess prodott ajrunawtiku ċivili jkun regolat mill-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra, l-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet għandhom jistabbilixxu proċeduri biex jiddefinixxu r-responsabbiltajiet ta’ kull Parti biex tikkontrolla l-interfaċċa bejn id-detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni u d-detentur ta’ ċertifikat tad-disinn.

2.   Għall-iskop ta’ esportazzjoni ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili fil-qafas ta’ dan l-Anness, meta d-detentur ta’ ċertifikat tad-disinn u d-detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni ma jkunux l-istess entità, l-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet għandhom jiżguraw li d-detentur ta’ ċertifikat tad-disinn jistabbilixxi arranġamenti xierqa mad-detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni biex jiġu żgurat li jkun hemm koordinazzjoni sodisfaċenti bejn id-disinn u l-produzzjoni u l-appoġġ xieraq tal-ajrunavigabbiltà kontinwa tal-prodott ajrunawtiku ċivili.

Artikolu 23

Evitar ta’ duplikazzjoni tal-approvazzjonijiet tal-produzzjoni

Sakemm ma jiġix deċiż mod ieħor mill-aġenti tekniċi, l-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta ma għandhiex toħroġ approvazzjoni tal-produzzjoni lil detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni tal-Parti li tesporta jekk dik l-approvazzjoni tal-produzzjoni tkun tkopri l-prodotti ajrunawtiċi ċivili li huma diġà inklużi fl-approvazzjoni tal-produzzjoni maħruġa mill-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta.

Taqsima F

Ċertifikati tal-esportazzjoni

Artikolu 24

Kamp ta’ applikazzjoni

Dan l-Anness jindirizza ċ-ċertifikati tal-esportazzjoni li ġejjin fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Anness kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika:

(a)

ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni għal inġenji ta’ l-ajru ġodda u użati; u

(b)

ċertifikat tar-rilaxx awtorizzat għal prodotti ajrunawtiċi ċivili ġodda li mhumiex inġenji tal-ajru.

Artikolu 25

Ħruġ ta’ ċertifikat tal-esportazzjoni

1.   Meta toħroġ ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni għal inġenju tal-ajru ġdid jew ċertifikat tar-rilaxx awtorizzat għal prodott ajrunawtiku ċivili ġdid li mhux inġenju tal-ajru, l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta għandha tiżgura li tali prodott ajrunawtiku ċivili:

(a)

ikun konformi mad-disinn awtomatikament aċċettat jew ivvalidat, jew iċċertifikat mill-Parti li timporta skont dan l-Anness u kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika;

(b)

ikun f’kundizzjoni li jitħaddem mingħajr periklu;

(c)

jissodisfa r-rekwiżiti addizzjonali kollha nnotifikati mill-Parti li timporta; u

(d)

fir-rigward ta’ inġenji tal-ajru ċivili, magni ta’ inġenji tal-ajru u skrejjen ta’ inġenji tal-ajru, jikkonforma mal-informazzjoni dwar l-ajrunavigabbiltà kontinwa obbligatorja applikabbli, inkluż id-direttivi dwar l-ajrunavigabbiltà tal-Parti li timporta, kif innotifikat minn dik il-Parti.

2.   Meta toħroġ ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni għal inġenju tal-ajru użat u rreġistrat fil-Parti li tesporta, minbarra r-rekwiżiti msemmija fis-subparagrafi (a) sa (d) fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta għandha tiżgura li tali inġenju tal-ajru tkun saritlu manutenzjoni kif suppost bl-użu tal-proċeduri u l-metodi approvati tal-Parti li tesporta matul il-ħajja tas-servizz tiegħu, kif muri mill-ġurnali ta’ abbord u r-rekords tal-manutenzjoni.

Artikolu 26

Aċċettazzjoni ta’ ċertifikat tal-esportazzjoni għal prodott ajrunawtiku ċivili ġdid

1.   Soġġett għad-dispożizzjonijiet tat-Taqsima E ta’ dan l-Anness u tal-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, l-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta għandha taċċetta ċertifikat tal-esportazzjoni maħruġ mill-awtorità kompetenti jew minn detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni bħala organizzazzjoni approvata tal-Parti li tesporta għal prodott ajrunawtiku ċivili ġdid, skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Anness u kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

2.   Fil-każ ta’ kategoriji ta’ prodotti ajrunawtiċi ċivili li ma ġewx aċċettati preċedentement skont is-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili tal-Parti li timporta, l-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta tista’ tiddeċiedi, qabel ma taċċetta ċ-ċertifikati tal-esportazzjoni għal dawk il-prodotti ajrunawtiċi ċivili skont dan l-Artikolu, li twettaq valutazzjoni tad-detentur ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika sabiex tikkonferma li d-dispożizzjonijiet previsti fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 25 ta’ dan l-Anness huma ssodisfati b'mod effettiv. Meta l-Parti li timporta jkollha l-intenzjoni li twettaq tali valutazzjoni, din il-Parti għandha tinforma lill-Parti li tesporta. Il-lista ta’ detenturi ta’ approvazzjoni tal-produzzjoni li jkunu temmew b’suċċess tali valutazzjoni għandha tiġi ppubblikata fil-pubblikazzjoni uffiċjali tal-aġent tekniku tal-Parti li timporta.

Artikolu 27

Aċċettazzjoni ta’ ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni għal inġenju tal-ajru użat

1.   L-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta għandha taċċetta ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni maħruġ mill-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta għal inġenju tal-ajru użat skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti f’dan l-Anness u l-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika biss jekk id-detentur taċ-ċertifikat tat-tip jew taċ-ċertifikat tat-tip ristrett ikun jeżisti għall-inġenju tal-ajru użat biex isostni l-ajrunavigabbiltà kontinwa ta’ dak it-tip ta’ inġenju tal-ajru.

2.   Sabiex ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà għall-esportazzjoni għal inġenju tal-ajru użat manifatturat taħt is-sorveljanza tal-produzzjoni tal-Parti li tesporta jiġi aċċettat skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta għandha tassisti, fuq talba, lill-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta biextinkiseb data u informazzjoni dwar:

(a)

il-konfigurazzjoni tal-inġenju tal-ajru fil-mument li jiġi kkonsenjat mingħand il-manifattur; u

(b)

bidliet u tiswijiet sussegwenti applikati għall-inġenju tal-ajru, li hija tkun approvat.

3.   Il-Parti li timporta tista’ titlob rekords ta’ spezzjoni u manutenzjoni kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

4.   Jekk, fil-proċess tal-valutazzjoni tal-istatus tal-ajrunavigabbiltà ta’ inġenju tal-ajru użat li jkun qed jitqies għall-esportazzjoni, l-awtorità kompetenti tal-Parti li tesporta ma tkunx tista’ tissodisfa r-rekwiżiti kollha speċifikati fil-paragrafu 2 tal-Artikolu 25 ta’ dan l-Anness u l-paragrafi 1 u 2 ta’ dan l-Artikolu, hija għandha:

(a)

tinnotifika lill-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta;

(b)

tikkoordina mal-awtorità kompetenti tal-Parti li timporta, kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, l-aċċettazzjoni jew iċ-ċaħda tagħhom tal-eċċezzjonijiet għar-rekwiżiti applikabbli; u

(c)

iżżomm rekord ta’ kwalunkwe eċċezzjoni aċċettata meta tesporta.

Taqsima G

Kwalifika tal-awtoritajiet kompetenti

Artikolu 28

Rekwiżiti tal-kwalifiki għall-aċċettazzjoni ta’ sejbiet ta’ konformità u ċertifikati

Kull Parti għandha żżomm sistema ta’ ċertifikazzjoni u superviżjoni strutturata u effettiva għall-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness, inkluż:

(a)

qafas ġuridiku u regolatorju, li b’mod partikolari jiżgura setgħat regolatorji fuq l-entitajiet regolati skont is-sistema regolatorja għas-sikurezza fl-avjazzjoni ċivili ta’ dik il-Parti;

(b)

struttura organizzattiva, inkluż deskrizzjoni ċara tar-responsabbiltajiet;

(c)

riżorsi suffiċjenti, inkluż persunal ikkwalifikat b’għarfien, esperjenza u taħriġ suffiċjenti;

(d)

proċessi adegwati li jkunu ddokumentati f’politiki u proċeduri;

(e)

dokumentazzjoni u rekords; u

(f)

programm ta’ spezzjoni stabbilit li jiżgura livell uniformi ta’ implimentazzjoni tal-qafas ġuridiku u regolatorju fost id-diversi komponenti tas-sistema ta’ sorveljanza.

Artikolu 29

Kwalifiki kontinwi tal-awtoritajiet kompetenti

1.   Sabiex tinżamm fiduċja reċiproka fis-sistemi regolatorji ta’ xulxin fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness biex dawn jiżguraw livell ta’ sikurezza li jkun ekwivalenti biżżejjed, l-aġent tekniku ta’ kull Parti għandu jivvaluta regolarment il-konformità tal-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra mar-rekwiżiti tal-kwalifiki msemmija fl-Artikolu 28 ta’ dan l-Anness. Il-modalitajiet ta’ dawn il-valutazzjonijiet reċiproċi kontinwi għandhom jiġu ddettaljati fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.

2.   L-awtorità kompetenti ta’ Parti għandha tikkoopera mal-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra kull meta dawn il-valutazzjonijiet ikunu meħtieġa u għandha tiżgura li l-entitajiet regolati soġġetti għas-sorveljanza tagħha jipprovdu aċċess għall-aġenti tekniċi.

3.   Jekk l-aġent tekniku ta’ kwalunkwe Parti jemmen li l-kompetenza teknika ta’ awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra ma għadhiex aktar adegwata, jew li l-aċċettazzjoni ta’ sejbiet ta’ konformità magħmula jew iċ-ċertifikati maħruġa minn dik l-awtorità kompetenti għandhom jiġu sospiżi minħabba li s-sistema tal-Parti l-oħra fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness ma għadhiex tiżgura livell ta’ sikurezza li huwa ekwivalenti biżżejjed sabiex jippermetti tali aċċettazzjoni, l-aġenti tekniċi għandhom jikkonsultaw sabiex jidentifikaw azzjonijiet ta’ rimedju.

4.   Jekk il-fiduċja reċiproka ma tiġix restawrata b’mezzi aċċettabbli reċiprokament, l-aġent tekniku ta’ kull Parti jista’ jirreferi l-kwistjoni msemmija fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu lill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni.

5.   Jekk il-kwistjoni ma tiġix solvuta mill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni, kull Parti tista’ tirreferi l-kwistjoni msemmija fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu lill-Kumitat Konġunt stabbilit permezz tal-Artikolu 11 ta’ dan il-Ftehim.

Taqsima H

Komunikazzjonijiet, konsultazzjonijiet u appoġġ

Artikolu 30

Komunikazzjonijiet

Soġġett għall-eċċezzjonijiet deċiżi mill-aġenti tekniċi fuq bażi ta’ każ b’każ, il-komunikazzjonijiet kollha bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet, inkluż id-dokumentazzjoni kif iddettaljat fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika, għandhom isiru bil-lingwa Ingliża.

Artikolu 31

Konsultazzjonijiet tekniċi

1.   L-aġenti tekniċi għandhom jindirizzaw il-kwistjonijiet li jikkonċernaw l-implimentazzjoni ta’ dan l-Anness permezz ta’ konsultazzjonijiet.

2.   Jekk, permezz tal-konsultazzjonijiet li jsiru skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, ma tinsabx soluzzjoni aċċettabbli reċiprokament, l-aġent tekniku ta’ kull Parti jista’ jirreferi l-kwistjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu lill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni.

3.   Jekk il-kwistjoni ma tiġix solvuta mill-Bord ta’ Superviżjoni taċ-Ċertifikazzjoni, kull Parti tista’ tirreferi l-kwistjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu lill-Kumitat Konġunt stabbilit permezz tal-Artikolu 11 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 32

Appoġġ għal attivitajiet ta’ ċertifikazzjoni u ta’ sorveljanza kontinwa dwar l-ajrunavigabbiltà

Fuq talba, wara kunsens reċiproku, u kif jippermettu r-riżorsi, l-awtorità kompetenti ta’ Parti tista’ tipprovdi appoġġ tekniku, data u informazzjoni lill-awtorità kompetenti tal-Parti l-oħra fl-attivitajiet ta’ ċertifikazzjoni u ta’ sorveljanza kontinwa dwar l-ajrunavigabbiltà relatati mad-disinn, mal-produzzjoni u mal-protezzjoni ambjentali. L-appoġġ li għandu jingħata u l-proċess għall-għoti ta’ dan l-appoġġ għandhom jiġu ddettaljati fil-proċeduri ta’ implimentazzjoni teknika.


Top