IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 24.6.2020

COM(2020) 265 final

RAPPORT TAL-KUMMISSJONI

LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL U LILL-QORTI TAL-AWDITURI













Rapport Annwali tal-2019 dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni tal-Baġit tal-UE

Werrej

DAĦLA    

IntroduZZJONI    

TAQSIMA 1 – IL-PRESTAZZJONI U r-RIŻULTATI    

1.1.Baġit tal-UE orjentat lejn ir-riżultati

1.2.Prijoritajiet orizzontali fil-baġit tal-UE

1.3.Il-kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi

1.4.Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali

1.5.Tkabbir sostenibbli: ir-riżorsi naturali

1.6.Is-sigurtà u ċ-ċittadinanza

1.7.Ewropa Globali

1.8.Strumenti speċjali42

TAQSIMA 2 – IL-KONTROLL INTERN U L-ĠESTJONI FINANZJARJA    41

2.1.Il-Kummissjoni tiġġestixxi l-baġit tal-UE f'ambjent kumpless43

2.2.Il-Kummissjoni tistrieħ fuq diversi strumenti biex tiżgura li l-flus tal-kontribwenti jiġu ġestiti tajjeb49

2.3.Ir-riżultati tal-kontroll tal-Kummissjoni jikkonfermaw li l-baġit tal-UE huwa protett sewwa60

2.4.Żviluppi ulterjuri: prospetti għall-2020 u l-perjodu 2021-202774

ANNESSI    77

Daħla

Huwa pjaċir tiegħi li nippreżenta r-Rapport Annwali dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni għall-Baġit tal-UE – Sena finanzjarja 2019. Ir-rapport jipprovdi ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni, il-ġestjoni u l-protezzjoni tal-baġit tal-UE, u huwa parti mill-pakkett integrat ta’ rapportar finanzjarju u tar-responsabbiltà tal-Kummissjoni. Huwa jissodisfa l-obbligi tal-Kummissjoni skont it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea ( 1 ) u r-regolament finanzjarju ( 2 ), u huwa parti essenzjali minn sistema żviluppata ħafna ta’ responsabbiltà finanzjarja.

L-2019 kienet l-aħħar sena tal-leġiżlatura 2014–2019, b’hekk l-enfasi kienet fuq it-tlestija tal-ħidma fuq il-prijoritajiet tal-Kummissjoni Juncker u t-tħejjija tat-tranżizzjoni għal Kummissjoni ġdida mmexxija mill-President von der Leyen.

Il-baġit tal-UE jikkontribwixxi għat-tisħiħ tal-ekonomija Ewropea u jagħmilha aktar reżiljenti. Madwar nofs il-baġit huwa allokat għal tkabbir intelliġenti u inklużiv. Huwa jintuża wkoll għall-investiment fil-ġejjieni, b’mod partikolari fit-tranżizzjoni lejn Ewropa aktar ekoloġika u aktar diġitali. Fl-2019, il-baġit tal-UE reġa’ wera li jista’ jagħmel differenza tanġibbli fil-ħajja taċ-ċittadini tal-UE f’ħafna oqsma, kemm jekk permezz ta’ offerti ta’ trasport aħjar, konnettività aħjar fid-dar u waqt l-ivvjaġġar, kif ukoll permezz tat-titjib tal-ambjent billi jwettaq il-wegħda tiegħu li jintefqu mill-inqas 20 % fuq il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima. Il-baġit tal-UE appoġġa wkoll ir-rispons Ewropew komuni fl-oqsma tal-migrazzjoni u tas-sigurtà.

Il-baġit tal-UE se jkompli jkollu rwol ewlieni fl-appoġġ għall-Patt Ekoloġiku Ewropew ambizzjuż. Fl-istess ħin, huwa jibqa’ fuq quddiem meta jindirizza sfidi ġodda: fil-kriżi attwali, aħna użajna l-flessibbiltà kollha fil-baġit biex nidderieġu l-finanzjament malajr għal fejn hemm l-akbar ħtiġijiet ta’ tiswija tal-kriżijiet.

Il-kriżi attwali tal-coronavirus uriet ukoll għal darba oħra kemm huwa importanti li l-UE tkun tista’ tistrieħ fuq qafas finanzjarju pluriennali flessibbli u b’dimensjoni tajba. Fil-limiti stabbiliti tal-kapaċità u l-flessibbiltà regolatorja tiegħu, huwa joffri l-mezzi biex jaġixxi u jirreaġixxi malajr għal kriżijiet mhux previsti u mingħajr preċedent. Imsaħħaħ min-“Next Generation EU”, il-baġit fit-tul tal-UE se jkun ukoll fil-qalba tal-irkupru, wara li wera l-kapaċità tiegħu li jaġixxi bħala katalista għas-solidarjetà, ir-responsabbiltà u l-innovazzjoni, filwaqt li jiżgura ġestjoni finanzjarja tajba matul iċ-ċiklu tal-ħajja tal-programmi li jiffinanzja.

Il-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-iżgurar li l-baġit tal-UE jintefaq b’mod responsabbli u korrett, u lill-ħidma mal-partijiet kollha involuti sabiex tiżgura li dan jagħti riżultati tanġibbli fil-prattika. Dan ir-rapport jistabbilixxi l-passi li qegħdin jittieħdu sabiex jiġi żgurat li l-baġit tal-UE jkun ġestit f’konformità mal-ogħla standards ta’ ġestjoni finanzjarja tajba.

Il-Kummissjoni tissorvelja bir-reqqa l-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE fil-prattika. Jekk jinstab li l-Istati Membri, l-intermedjarji jew il-benefiċjarji finali jkunu nefqu l-flus tal-UE b’mod skorrett, il-Kummissjoni tieħu passi immedjati biex tikkoreġi dawn l-iżbalji u tirkupra l-fondi skont kif ikun meħtieġ. Il-Kummissjoni tistma li, wara l-korrezzjonijiet u l-irkupri matul is-sena li ġejja jew is-snin li ġejjin, il-livell ta’ żball li jifdal għan-nefqa tal-2019 ikun inqas minn 1 % – ferm inqas mil-livell limitu ta’ materjalità ta’ 2 %. Permezz ta’ dan ir-rapport, il-Kummissjoni tassumi r-responsabbiltà politika kumplessiva għall-ġestjoni tal-baġit tal-UE fl-2019.

Għall-Kummissjoni, ir-rapportar b’mod konsistenti u t-titjib tad-diversi strumenti ta’ kontroll huma strumentali għall-ħarsien tal-baġit tal-UE. Nista’ nassigurakom li se nkomplu naħdmu biex niżguraw li kull euro li jiġi kkontribwit mill-kontribwenti tal-UE jintefaq sewwa fl-interessi taċ-ċittadini.

Johannes Hahn, il-Kummissarju għall-Baġit u l-Amministrazzjoni

Rapport Annwali dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni tal-Baġit tal-UE - Sena finanzjarja 2019 

Introduzzjoni

Ir-Rapport Annwali dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni għall-Baġit tal-UE – Sena finanzjarja 2019 huwa l-kontribut ewlieni tal-Kummissjoni għall-proċedura ta’ kwittanza annwali ( 3 ) li permezz tagħha l-Parlament Ewropew u l-Kunsill jiflu bir-reqqa l-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE. Ir-rapport ikopri kemm il-prestazzjoni tal-programmi ffinanzjati mill-baġit tal-UE kif ukoll il-ġestjoni mill-Kummissjoni tal-baġit tal-UE fis-sena tar-rapportar.

Dan ir-rapport huwa parti mill-pakkett integrat usa’ ta’ rapportar finanzjarju u tar-responsabbiltà ( 4 ), li jinkludi wkoll il-kontijiet annwali ( 5 ), previżjoni fit-tul ta’ flussi futuri ta’ dħul u ta’ ħruġ li jkopru l-ħames snin li jmiss ( 6 ), ir-rapport dwar l-awditi interni ( 7 ) u r-rapport dwar is-segwitu għall-kwittanza ( 8 ).

It-Taqsima 1 tipprovdi ħarsa ġenerali ta’ livell għoli lejn il-prestazzjoni tal-baġit tal-UE fl-2019, li tiffoka fuq il-programmi ewlenin. Din it-taqsima tippreżenta l-aħħar informazzjoni, minn varjetà ta’ sorsi, inklużi l-monitoraġġ tal-programm, l-evalwazzjonijiet u l-awditi, dwar ir-riżultati miksuba bil-baġit tal-UE sa tmiem l-2019. Din it-taqsima hija strutturata skont l-intestaturi tal-qafas finanzjarju pluriennali attwali.

Dan ir-rapportar huwa ssupplimentat b’informazzjoni aktar dettaljata dwar il-prestazzjoni programm bi programm fil-“Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programmi” (Anness 1). Il-ħarsa ġenerali tiġbor fil-qosor il-messaġġi ewlenin tal-prestazzjoni mid-dikjarazzjonijiet tal-programmi li jakkumpanjaw l-abbozz tal-proposta tal-baġit tal-2021.

It-Taqsima 2, dwar il-kontroll intern u l-ġestjoni finanzjarja, tirrapporta dwar il-passi li ħadet il-Kummissjoni fl-2019 biex tiżgura l-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-UE. Abbażi tar-riżultati ta’ kontroll irrapportati mid-dipartimenti tal-Kummissjoni responsabbli għall-ġestjoni tal-baġit, din it-taqsima tikkonferma li l-baġit tal-UE huwa protett sewwa. Permezz ta’ dan ir-rapport, il-Kummissjoni tassumi r-responsabbiltà politika kumplessiva għall-ġestjoni tal-baġit tal-UE.

Taqsima 1 – 
Il-prestazzjoni
u r-riżultati

1.1.Baġit tal-UE orjentat lejn ir-riżultati

Il-baġit tal-UE jgħin biex il-prijoritajiet tal-Unjoni jissarrfu f’riżultati li jagħmlu differenza fil-ħajja tan-nies. Huwa primarjament baġit ta’ investiment li jgħin biex l-ambizzjonijiet kondiviżi tal-UE jitqabblu mar-riżorsi sabiex isiru realtà. Il-baġit tal-UE jiffoka fuq oqsma li fihom ir-raggruppament tar-riżorsi sabiex jiġu indirizzati l-isfidi komuni jista’ jagħti riżultati li ma kinux ikunu jistgħu jinkisbu b’mod daqstant effettiv jew effiċjenti mill-Istati Membri kieku dawn aġixxew weħidhom. Dan huwa l-każ f’oqsma differenti bħall-infrastruttura transfruntiera, il-ġestjoni tal-fruntieri esterni, il-proġetti spazjali fuq skala kbira u r-riċerka pan-Ewropea.

1.1.1.Il-baġit tal-UE huwa ġestit tajjeb b’enfasi qawwija fuq ir-riżultati

Il-baġit tal-UE huwa primarjament baġit ta’ investiment. Dan il-baġit, li jammonta għal bejn wieħed u ieħor 1 % tal-introjtu nazzjonali gross tal-UE, u li jirrappreżenta madwar 2 % tal-infiq pubbliku kollu fl-UE, għandu l-għan li jikkomplementa l-baġits nazzjonali u li jimplimenta l-prijoritajiet maqbula b’mod komuni. Għall-kuntrarju tal-baġits nazzjonali, il-baġit tal-UE huwa prinċipalment iffokat fuq l-appoġġ għall-investimenti strateġiċi fuq terminu medju sa twil, kif ukoll fuq l-użu tal-ingranaġġ tiegħu biex jikkatalizza l-investiment minn sorsi pubbliċi u privati oħrajn. Il-programmi finanzjarji tal-UE jiġu ġestiti jew direttament mill-Kummissjoni, pereżempju fil-qasam tar-riċerka, jew inkella flimkien mal-Istati Membri, bħal b’rabta mal-politika ta’ koeżjoni. Madwar żewġ terzi tal-baġit tal-UE jiġi ġestit flimkien mal-Istati Membri permezz ta’ ġestjoni kondiviża.

Il-baġit tal-UE jiġi adottat kull sena abbażi ta’ qafas finanzjarju ta’ seba' snin. Strutturat f’ħames intestaturi, huwa jiġbor flimkien 60 programm finanzjarju li jvarjaw fid-daqs u fil-kamp ta’ applikazzjoni. F’xi oqsma ta’ politika, il-baġit tal-UE huwa l-għodda ta’ twassil prinċipali, bħal fil-politika agrikola komuni. F’oqsma oħrajn, il-baġit tal-UE huwa kkomplementat minn strumenti regolatorji li jikkontribwixxu għall-kisba tal-għanijiet tal-politika tal-UE.

Il-baġit tal-UE għandu qafas ta’ prestazzjoni robust u integrat, li jwassal għal programmi tal-UE ġestiti sewwa u orjentati lejn ir-riżultati. Dan il-qafas jinkludi objettivi ċari u li jistgħu jitkejlu għal kull programm, flimkien ma’ indikaturi li jipprovdu l-bażi għall-monitoraġġ, ir-rapportar u l-evalwazzjoni. Din l-informazzjoni dwar l-indikaturi, flimkien ma’ sorsi oħrajn ta’ informazzjoni kwalitattiva u kwantitattiva dwar il-prestazzjoni, bħal evalwazzjonijiet, tippermetti li l-prestazzjoni tal-programmi u l-progress lejn l-objettivi miftiehma jiġu vvalutati. Dan jippermetti lill-maniġers tal-programmi jantiċipaw u jindirizzaw id-dgħufijiet fl-implimentazzjoni tal-programmi u huwa kontribut importanti għat-teħid ta’ deċiżjonijiet baġitarji.

L-Anness 1 ta' dan ir-rapport, il-“Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programmi”, jippreżenta l-aħħar informazzjoni ta’ prestazzjoni disponibbli għal kull programm. Huwa jipprovdi ħarsa ġenerali lejn l-objettivi ta’ kull programm flimkien mal-istat tal-implimentazzjoni baġitarja tiegħu u l-aħħar data tal-prestazzjoni disponibbli.

Xi programmi finanzjarji inkorporaw il-valutazzjoni tal-prestazzjoni saħansitra aktar fil-fond fit-tfassil tagħhom. Pereżempju, inħolqot riżerva ta’ prestazzjoni għall-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej attwali. Din ir-riżerva ġiet rilaxxata fl-2019 għal programmi li kienu laħqu l-istadji importanti predefiniti tagħhom sa tmiem l-2018. Fil-każ tal-programmi u tal-prijoritajiet li ma kinux laħqu l-istadji importanti tagħhom, ir-riżorsi ġew allokati mill-ġdid.

Il-qafas tal-prestazzjoni għall-baġit tal-UE u r-rapportar relatat qed jissaħħaħ maż-żmien. L-awditi mwettqa minn awdituri interni u esterni għenu f’dan ir-rigward. Rakkomandazzjonijiet reċenti mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri wasslu għal rapportar aktar ibbilanċjat dwar il-prestazzjoni, b’aktar attenzjoni mogħtija lill-isfidi ffaċċjati, enfasi aktar qawwija fuq l-affidabbiltà u l-kwalità tad-data, u spjegazzjonijiet aktar ċari ta’ kif id-data dwar il-prestazzjoni ntużat biex tittejjeb il-prestazzjoni.

It-titjib se jkompli bil-proposti tal-Kummissjoni għall-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021–2027. Abbażi tas-sejbiet ta’ rieżami komprensiv tal-infiq, il-Kummissjoni inkludiet numru iżgħar ta’ indikaturi ta’ kwalità ogħla marbuta mill-qrib mal-objettivi tal-programmi fil-proposti għall-programmi finanzjarji. Il-Kummissjoni issa qed taħdem mal-Parlament Ewropew u mal-Kunsill biex tiżgura li dan it-titjib, flimkien ma’ bidliet oħrajn fit-tfassil tal-programmi li se jikkontribwixxu għal prestazzjoni mtejba, jiġu riflessi fil-verżjonijiet finali tal-programmi futuri.

1.1.2.Il-baġit tal-UE fl-2019

Bl-elezzjonijiet Ewropej li saru f’Mejju, l-2019 kienet sena ta’ tranżizzjoni għall-Unjoni Ewropea. L-enfasi kienet fuq it-tlestija tal-ħidma fuq il-prijoritajiet politiċi tal-Kummissjoni Juncker u t-tħejjija għall-wasla ta’ Parlament Ewropew ġdid u Kummissjoni ġdida mmexxija mill-President Ursula von der Leyen. L-aġenda strateġika tal-Kunsill Ewropew ( 9 ) u l-linji gwida politiċi ( 10 ) tal-Kummissjoni von der Leyen stabbilixxew il-qafas politiku għall-perjodu li jmiss.

L-2019 kienet ukoll is-sena ta’ qabel tal-aħħar tal-implimentazzjoni tal-programmi finanzjarji taħt il-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020. Dawn il-programmi issa qegħdin joperaw b’ritmu normali u jikkontribwixxu b’mod qawwi għat-twettiq tal-prijoritajiet tal-UE. Fl-2019 kien hemm enfasi partikolari fuq l-investiment fit-tkabbir u l-ħolqien tal-impjiegi, u fuq l-appoġġ għall-prijoritajiet tal-UE fl-oqsma tal-migrazzjoni u tas-sigurtà.

Matul l-2019, il-baġit tal-UE kkontribwixxa għat-tisħiħ tal-ekonomija tal-Unjoni Ewropea u biex din issir aktar reżiljenti. Il-baġit appoġġa wkoll l-investiment fit-tranżizzjonijiet tewmin għal Ewropa aktar ekoloġika u aktar diġitali, filwaqt li ffinanzja programmi li jippromwovu s-solidarjetà u s-sigurtà kemm fi ħdan il-fruntieri tal-UE kif ukoll lil hinn minnhom.

L-ammont totali ta’ impenji implimentati mill-baġit tal-UE fl-2019 kien jammonta għal EUR 161 biljun ( 11 ). Madwar nofs dan l-ammont (EUR 81 biljun) ġie allokat għall-Intestatura 1 “Tkabbir intelliġenti u inklużiv”, maqsuma bejn l-Intestatura 1a “Il-kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi” (14 %) u l-Intestatura 1b “Il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali” (35 %). L-Intestatura 2 “Tkabbir sostenibbli: riżorsi naturali” kienet it-tieni l-akbar qasam tal-baġit, b’EUR 59 biljun (37 %). Ġew allokati EUR 4 biljun għall-Intestatura 3 “Is-sigurtà u ċ-ċittadinanza”, inkluż għar-rinfurzar tal-fruntieri esterni tal-UE u għall-indirizzar tal-kriżi tar-refuġjati u tal-migrazzjoni irregolari. EUR 12-il biljun ġew allokati għall-Intestatura 4 “Ewropa Globali”, u EUR 6 biljun intefqu fuq “In-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni” taħt l-Intestatura 5.

Il-baġit tal-UE għall-2019, l-approprjazzjonijiet ta’ impenn, skont l-intestaturi tal-baġit. L-ammonti kollha f’miljuni ta' EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Fir-rigward tal-prestazzjoni tal-baġit tal-UE, l-informazzjoni ta’ rapportar disponibbli fl-aħħar tal-2019 ippreżentata fil-“Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programmi” fl-Anness 1 turi li l-biċċa l-kbira tal-programmi qed jimxu ’l quddiem sewwa lejn il-miri stabbiliti fil-bidu tal-perjodu ta’ programmazzjoni. Minkejja d-dewmien fil-bidu tal-programmi ta’ koeżjoni 2014–2020, il-progress issa qed jaċċellera. Fejn kien hemm kwistjonijiet speċifiċi b’rabta mal-implimentazzjoni ta’ programmi partikolari, il-“Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programmi” tipprovdi aktar spjegazzjoni dwar kif din affettwat il-prestazzjoni u l-miżuri ta’ mitigazzjoni li ttieħdu. Madankollu, il-konklużjonijiet definittivi dwar il-prestazzjoni tal-programmi se jkunu possibbli biss abbażi ta’ evalwazzjonijiet dettaljati wara l-għeluq tal-programmi attwali. L-impatt tal-pandemija COVID-19 u l-passi li qegħdin jittieħdu biex il-baġit tal-UE jiġi ridirett biex jappoġġa t-tiswija tal-kriżijiet u l-irkupru minnhom se jkollhom bżonn jingħataw kunsiderazzjoni xierqa fi kwalunkwe valutazzjoni bħal din.

Il-prestazzjoni tal-baġit tal-UE hija responsabbiltà kondiviża fost il-ħafna atturi involuti fl-implimentazzjoni tagħha. Bħala l-maniġer tal-baġit tal-UE b’responsabbiltà aħħarija għall-implimentazzjoni skont it-Trattat, il-Kummissjoni għandha rwol sħiħ billi taħdem biex tiżgura li l-programmi finanzjarji tal-UE jiġu ġestiti b’mod effiċjenti u effettiv, u li jagħtu r-riżultati intenzjonati tagħhom fil-prattika.

Il-baġit amministrattiv taħt l-Intestatura 5, li jappoġġa kemm il-ġestjoni baġitarja kif ukoll il-firxa sħiħa ta’ attivitajiet tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, jammonta għal sehem żgħir mill-baġit tal-UE. Flimkien mal-istituzzjonijiet l-oħrajn, il-Kummissjoni ħadet passi biex ittejjeb l-effiċjenza tal-operazzjonijiet kollha tagħha u wasslet għal iffrankar sinifikanti taħt il-qafas finanzjarju attwali, inkluż billi implimentat tnaqqis fil-persunal ta’ 5 % bejn l-2013 u l-2017 ( 12 ). Il-Qorti Ewropea tal-Awdituri kkonfermat dan l-iffrankar, filwaqt li nnotat il-konsegwenzi negattivi li kellhom għall-persunal ( 13 ). Dan l-iffrankar sar fi żmien meta kien hemm aspettattivi dejjem akbar fuq il-Kummissjoni biex tagħti riżultati tajbin f’oqsma bħalma huma t-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali, il-politika industrijali, l-irkupru ekonomiku u soċjali, il-migrazzjoni, l-istat tad-dritt u l-kooperazzjoni fil-qasam tad-difiża. Dawn il-pressjonijiet żdiedu minħabba l-ammont ta’ xogħol involut fl-iżvilupp u l-użu ta’ rispons komprensiv tal-UE għall-pandemija COVID-19 u l-konsegwenzi tagħha. Għalhekk, l-istabbiltà fil-baġit amministrattiv taħt il-qafas finanzjarju futur se tkun essenzjali biex l-istituzzjonijiet tal-UE jkomplu jagħtu riżultati tajbin għall-UE fl-oqsma prijoritarji kollha.

1.2.Prijoritajiet orizzontali fil-baġit tal-UE

Il-baġit tal-UE jindirizza l-ħtiġijiet speċifiċi ta’ politika permezz ta’ programm wieħed jew aktar. Madankollu, in-natura orizzontali ta’ xi objettivi ta’ politika teħtieġ integrazzjoni aktar profonda matul il-baġit kollu. Dan huwa partikolarment veru għall-infiq relatat mal-klima, għall-ħarsien tal-bijodiversità u għall-ilħuq tal-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli.

1.2.1.Il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ qawwi għall-għanijiet tiegħu marbuta mal-klima u l-bijodiversità

L-approċċ tal-integrazzjoni tat-tibdil fil-klima jinvolvi l-integrazzjoni profonda tan-nefqa relatata mal-klima fil-baġit fit-tul kollu. Il-mira globali attwali hija li 20 % tan-nefqa tal-UE tiġi ddedikata għall-objettivi tal-klima. Fl-2019, in-nefqa relatata mal-klima qabżet din il-mira u kienet tammonta għal madwar EUR 35 biljun, jew 21 % tal-baġit tal-UE. B’mod kumulattiv matul il-perjodu 2014–2020, il-baġit tal-UE se jikkontribwixxi EUR 211-il biljun, jew 19,8 %, għall-objettivi tal-klima. Filwaqt li dan jaqa’ ftit lura mill-mira, in-nefqa annwali relatata mal-klima kienet konsistentement ogħla minn 20 % f’dawn l-aħħar snin, biex b’hekk bdiet tlaħħaq wara livelli relattivament baxxi qabel dan il-perjodu.

Xellug: Il-kontribuzzjoni tal-2019 tan-nefqa relatata mal-klima skont l-intestatura tal-baġit.
Lemin: Is-sehem rilevanti għall-klima tal-programmi kontributorji ewlenin fl-2019.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Bis-saħħa tal-approċċ ta’ integrazzjoni, l-intestaturi kollha jikkontribwixxu għall-kisba ta’ din il-prijorità ġenerali. Aktar minn 90 % tan-nefqa relatata mal-klima hija ffinanzjata taħt l-intestaturi “Tkabbir sostenibbli: riżorsi naturali” (Intestatura 2), “Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali” (Intestatura 1b) u “Kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi” (Intestatura 1a).

Il-grad sa fejn programm individwali jkun relatat mal-klima jvarja f’konformità mal-qasam tal-operat tiegħu u man-natura tal-investiment. Fl-2019, EUR 16-il biljun, jew 28 % tal-finanzjament għall-politika agrikola komuni u 21 % tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u tal-Fond ta’ Koeżjoni kkontribwixxew għall-objettivi tal-klima. Bis-saħħa ta’ programmazzjoni bir-reqqa, is-sehem tan-nefqa fuq il-klima qed jiżdied f’oqsma oħrajn: pereżempju, il-Fond Soċjali Ewropew żied il-kontribuzzjoni tiegħu minn 0 % fl-2014 għal 12 %, jew EUR 1,6 biljun, fl-2019.

Sabiex tiġġieled kontra t-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni ambjentali u ssir l-ewwel ekonomija newtrali għall-klima fid-dinja sal-2050, jeħtieġ li l-UE tħaffef it-tranżizzjoni għal ekonomija aktar sostenibbli. F’konformità mal-Ftehim ta’ Pariġi dwar it-tibdil fil-klima u mal-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, għall-baġit fit-tul li jmiss, il-Kummissjoni pproponiet għan saħansitra aktar ambizzjuż għall-integrazzjoni tal-azzjoni klimatika fost il-programmi kollha tal-UE, b’mira ta’ mill-inqas 25 % tan-nefqa tal-UE li tikkontribwixxi għall-objettivi tal-klima. Dan se jagħti kontribut importanti għat-twassil tal-Patt Ekoloġiku Ewropew propost mill-Kummissjoni.

L-UE qed tagħmel ukoll sforz miftiehem biex tappoġġa l-bijodiversità. Bejn l-2014 u l-2020, il-baġit tal-UE kkontribwixxa EUR 85 biljun (8 % tan-nefqa totali) biex jappoġġa l-bijodiversità. Matul il-perjodu kollu, il-kontribuzzjoni tal-baġit kienet stabbli, bl-eċċezzjoni tal-ewwel sentejn tal-implimentazzjoni.

Xellug: Kontribuzzjoni tal-2019 tan-nefqa relatata mal-bijodiversità skont l-intestatura tal-baġit.

Lemin: Sehem rilevanti għall-bijodiversità tal-programmi kontributorji ewlenin fl-2019.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Filwaqt li l-maġġoranza tan-nefqa fuq il-bijodiversità hija marbuta mal-intestatura “Tkabbir sostenibbli: riżorsi naturali” (Intestatura 2), ħafna programmi oħrajn jikkontribwixxu għall-indirizzar tat-telf tal-bijodiversità.

Fl-2019, il-kontribuzzjoni mill-baġit tal-UE għall-ġlieda kontra t-telf tal-bijodiversità kienet tammonta għal kważi 13,4 biljun, jew 8,3 % tal-baġit. Aktar minn 75 % tan-nefqa ġejja mill-politika agrikola komuni.

Bħala element integrali tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, l-istrateġija l-ġdida għall-bijodiversità għall-2030 se tinkludi pjan trasformattiv biex tkompli tiġi protetta u rrestawrata n-natura, b’benefiċċji li jirriżultaw kemm biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità kif ukoll biex jittaffew l-effetti tat-tibdil fil-klima. Il-baġit tal-UE se jkollu rwol importanti fit-twettiq ta’ din l-istrateġija.

Fl-Anness 2 għal dan ir-rapport qed tingħata aktar informazzjoni dwar kif jintuża l-baġit tal-UE b’appoġġ għall-klima u l-bijodiversità.

1.2.2.Il-baġit tal-UE u l-aġenda 2030 għall-iżvilupp sostenibbli

L-UE, flimkien mal-Istati Membri tagħha, hija impenjata bis-sħiħ biex tkun fuq quddiem nett fl-implimentazzjoni tal-aġenda 2030 għall-iżvilupp sostenibbli. L-aġenda 2030 hija l-pjan direzzjonali komuni adottat taħt il-patroċinju tan-Nazzjonijiet Uniti għal dinja paċifika u għanja, ta’ importanza fundamentali għall-valuri tal-UE u għall-ġejjieni tal-Ewropa. L-UE impenjat ruħha li timplimenta l-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli kemm fil-politiki interni tagħha kif ukoll f’dawk esterni. Minn mindu ġiet adottata l-aġenda fl-2015, l-UE għamlet progress sinifikanti fit-twettiq tal-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli, u qed tkompli ssaħħaħ l-isforzi tagħha.

L-UE bdiet tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju, newtrali għall-klima, effiċjenti fir-riżorsi u ċirkolari li timxi id f’id ma’ aktar sigurtà, prosperità, ugwaljanza u inklużjoni. F’dan id-dawl, it-tfassil u l-implimentazzjoni tal-programmi ta’ nfiq tal-UE għandhom l-għan li jilħqu l-objettivi f’kull qasam ta’ politika, filwaqt li jippromwovu s-sostenibbiltà permezz tal-azzjonijiet u l-interventi tal-programmi rilevanti. Permezz tal-kunsens Ewropew dwar l-iżvilupp, l-UE allinjat ukoll l-approċċ tagħha għall-kooperazzjoni internazzjonali u l-politika ta’ żvilupp mal-aġenda 2030, billi poġġiet l-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli u l-Ftehim ta’ Pariġi fil-qalba tal-azzjoni esterna tagħha.

Fid-dawl tan-natura interkonnessa ta’ dawn l-għanijiet, il-biċċa l-kbira tal-programmi baġitarji tal-UE huma mfassla biex jindirizzaw bosta għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli. Bħalissa, 75 % tal-programmi tal-baġit tal-UE (45 minn 60) jikkontribwixxu lejn dawn l-għanijiet. L-infografika li ġejja turi, b’mod mhux eżawrjenti, il-ħafna eżempji ta’ kif il-programmi tal-UE jikkontribwixxu għall-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli. L-approċċ koerenti tal-UE jappoġġa varjetà ta’ inizjattivi f’firxa wiesgħa ta’ oqsma ta’ politika madwar id-dinja, bl-għan li jiġi promoss l-iżvilupp sostenibbli għal kulħadd.

1.2.3.Il-baġit tal-UE: għodda b’saħħitha ta’ rispons għall-kriżijiet

Il-baġit tal-UE jista’ jiġi mmobilizzat malajr u b’mod flessibbli bħala parti minn rispons Ewropew ikkoordinat għall-kriżijiet. Dan intwera b’mod ċar mir-rispons kontinwu għall-pandemija COVID-19. Il-Kummissjoni pproponiet li tuża l-flessibbiltà kollha li fadal fil-qafas finanzjarju attwali biex tikseb finanzjament malajr għal fejn huwa l-aktar meħtieġ. Dan kien jinkludi l-eżempji li ġejjin.

·L-Inizjattiva ta’ Investiment fir-Rispons għall-Coronavirus immobilizzat il-fondi ta’ koeżjoni kollha disponibbli biex tipprovdi appoġġ immedjat għall-miżuri ta’ rispons għall-kriżijiet tal-Istati Membri. Dan jinkludi l-issodisfar tal-aktar ħtiġijiet urġenti għal tagħmir u provvisti mediċi, kif ukoll l-indirizzar tal-effetti tal-kriżi ekonomika permezz ta’ skemi ta’ xogħol għal żmien qasir, appoġġ finanzjarju lill-SMEs u injezzjoni immedjata ta’ likwidità. Il-miżuri huma akkumpanjati minn għadd ta’ arranġamenti ta’ flessibbiltà, inkluż dwar ir-regoli ta’ kofinanzjament. B’mod ġenerali, l-inizjattiva tista’ timmobilizza sa EUR 54 biljun mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej biex tindirizza l-ħtiġijiet immedjati tal-kriżi fl-Istati Membri.

·Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Fond tas-Solidarjetà tal-UE ġie estiż mill-1 ta’ April 2020 sabiex ikun jinkludi emerġenzi kbar tas-saħħa pubblika. Sa EUR 800 miljun jistgħu jiġu magħmula disponibbli għall-Istati Membri u għall-pajjiżi kandidati li huma affettwati serjament mill-kriżi COVID-19 biex jiffinanzjaw l-għajnuna lill-popolazzjoni (miżuri mediċi, miżuri fis-settur tas-saħħa u miżuri tat-tip tal-protezzjoni ċivili) u miżuri meħuda bl-għan li jrażżnu t-tixrid tal-marda.

·L-Istrument għall-Appoġġ ta’ Emerġenza ġie attivat mill-ġdid f’April 2020 b’baġit ta’ EUR 2,7 biljun biex jappoġġa lill-Istati Membri, u l-baġit tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili/rescEU żdied b’EUR 380 miljun. Dawn il-flus qed jintużaw biex jgħinu lill-Istati Membri jakkwistaw u jqassmu malajr il-provvisti meħtieġa għall-ġlieda kontra l-coronavirus permezz ta’ miżuri li jinkludu l-ħolqien ta’ ħażna strateġika ta’ rescEU ta’ tagħmir mediku, inklużi ventilaturi u tagħmir protettiv personali bħal maskri.

·Taħt il-programm Orizzont 2020 għar-riċerka u l-innovazzjoni, il-Kummissjoni nediet sejħa speċjali għal espressjonijiet ta’ interess biex tappoġġa r-riċerka dwar il-COVID-19 b’finanzjament mobilizzat mill-fond speċjali għar-riċerka ta’ emerġenza. Eżempji jinkludu l-ewwel sejħa f’Jannar 2020 dwar riċerka tas-saħħa dwar il-COVID-19 li mmirat għall-iżvilupp ta’ vaċċini, testijiet dijanjostiċi alternattivi, trattamenti ġodda u t-titjib tal-miżuri fil-qasam tas-saħħa pubblika. Bħala riżultat, 136 tim ta’ riċerka se jaħdmu b’baġit globali ta’ EUR 47,5 miljun fi 17-il proġett. EUR 45 miljun oħra se jkunu disponibbli permezz tal-Impriża Konġunta tal-Inizjattiva tal-Mediċini Innovattivi 2 , flimkien ma’ EUR 164 miljun permezz ta’ sejħa mnedija mill-pilota tal-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni.

·L-UE, bħala attur globali, u f’azzjoni kollettiva bħal Tim Ewropa (l-UE, l-Istati Membri, l-istituzzjonijiet finanzjarji), kisbet appoġġ finanzjarju għall-pajjiżi sħab għal total ta’ aktar minn EUR 36 biljun, b’enfasi fuq l-indirizzar tal-kriżi immedjata tas-saħħa u l-ħtiġijiet umanitarji li jirriżultaw, it-tisħiħ tas-sistemi tas-saħħa, tal-ilma u sanitarji tal-pajjiżi sħab u l-kapaċitajiet ta’ riċerka u tħejjija tagħhom biex jindirizzaw il-pandemija, kif ukoll itaffu l-impatt soċjoekonomiku. Barra minn hekk, l-UE tippromwovi Rispons Globali għall-Coronavirus ma’ msieħba multilaterali; konferenza internazzjonali b’appell għal wegħdiet ta’ donazzjonijiet ġabret wegħdiet ta’ donazzjonijiet ta’ aktar minn EUR 9,8 biljun li saru minn aktar minn 40 Kap ta’ Stat jew ta’ Gvern u minn ministri biex jappoġġaw l-iżvilupp kollaborattiv u l-użu universali tad-dijanjostika, tat-trattamenti u tal-vaċċini kontra l-coronavirus.

Lil hinn minn dan ir-rispons, li se jwassal għal appoġġ mgħaġġel, il-Kummissjoni pproponiet ukoll li tisfrutta l-potenzjal sħiħ tal-baġit tal-UE biex tibni rkupru dejjiemi u prosperu. Bħala parti mill-Pjan ta’ Rkupru tal-Unjoni Ewropea ( 14 ), fis-27 ta’ Mejju 2020, il-Kummissjoni pproponiet qafas finanzjarju pluriennali msaħħaħ għall-perjodu 2021-2027, flimkien ma’ Strument Ewropew għall-Irkupru ġdid (“Next Generation EU”) biex tingħata spinta u jiġi antiċipat il-finanzjament. Dawn il-proposti jappoġġaw it-tiswija tal-kriżijiet u jipprovdu qafas għal investiment fit-tul fir-reżiljenza tal-UE u t-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali. Iż-żieda fil-flessibbiltà tal-baġit tal-UE u l-investiment fit-tħejjija u r-reżiljenza għall-kriżijiet se jkunu prijoritajiet għall-qafas finanzjarju futur.

Il-fondi miġbura għal “Next Generation EU” se jiġu investiti fuq tliet pilastri: l-appoġġ lill-Istati Membri fl-investimenti u r-riformi; l-għoti ta’ spinta lill-ekonomija tal-UE bl-inċentivar ta’ investimenti privati; u l-indirizzar tat-tagħlimiet mill-kriżi. Eżempju ta’ kif jiġu indirizzati t-tagħlimiet mill-kriżi huwa l-proposta għall-programm EU4Health 2021–2027: il-baġit globali ta’ EUR 9,4 biljun jimmarka bidla fil-pass fil-kontribut tal-UE għas-settur tas-saħħa.

1.3.Il-kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi

L-ammonti kollha f’miljuni ta' EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Fl-2019, ġew allokati EUR 23 biljun għall-kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi, li jirrappreżentaw kważi 15 % tal-baġit tal-UE. Taħt din l-intestatura tal-baġit, inbeda investiment ekonomiku sinifikanti fl-infrastruttura, fir-riċerka u l-innovazzjoni u fl-appoġġ għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Dan it-tip ta’ investiment huwa kruċjali għat-tranżizzjonijiet doppji għal ekonomija newtrali għall-klima u diġitali, u huwa fundamentali għat-tkabbir fit-tul sostenibbli fl-Ewropa.

Din l-intestatura turi wkoll is-setgħa tal-baġit tal-UE li jimmobilizza l-investiment minn sorsi oħrajn. Pereżempju, sa tmiem l-2019, il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi wassal għal aktar minn EUR 458 biljun f’investiment u appoġġa aktar minn 8,5 miljun impjieg ( 15 ). Huwa kellu rwol importanti fl-appoġġ għall-ekonomija billi ffinanzja investimenti infrastrutturali ewlenin f’oqsma bħall-enerġija u t-trasport u appoġġa lil intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju.

Sehem sinifikanti mill-investiment taħt din l-intestatura tal-baġit huwa maħsub biex jiżgura li l-UE żżomm il-vantaġġ kompetittiv tagħha fis-swieq globali tal-lum. L-iżvilupp ta’ teknoloġija tal-ogħla livell ta’ żvilupp tekniku u l-appoġġ għall-iskjerament tagħha fl-UE huma fundamentali biex tiġi żgurata l-adozzjoni ta’ din it-teknoloġija mill-parteċipanti tas-suq u miċ-ċittadini. Dawn il-programmi jipprovdu wkoll investiment f’infrastruttura essenzjali, kemm billi jipprovdu finanzjament dirett f’oqsma fejn il-finanzjament eżistenti mhuwiex suffiċjenti, kif ukoll permezz ta’ investiment fl-iżvilupp jew iż-żamma ta’ infrastruttura, li huma fundamentali għall-funzjonament tas-suq intern. Barra minn hekk, din l-intestatura tal-baġit, flimkien ma’ partijiet oħrajn tal-baġit tal-UE, tinvesti fil-kapital uman, b’mod partikolari billi tipprovdi opportunitajiet għall-mobbiltà.

1.3.1.    Il-baġit tal-UE jippermetti t-tranżizzjoni ekoloġika billi jappoġġa l-innovazzjoni u jinvesti fl-enerġija nadifa u t-trasport

Sabiex tkun tista’ ssir it-tranżizzjoni ekoloġika, il-baġit tal-UE jiffinanzja l-infrastruttura rilevanti, pereżempju għall-ġenerazzjoni ta’ enerġija rinnovabbli, u jiffoka fuq soluzzjonijiet intelliġenti billi jiġu żviluppati teknoloġiji innovattivi u jiġu kkombinati ma’ investiment f’infrastruttura essenzjali.

Il-programm Orizzont 2020 għar-riċerka u l-innovazzjoni huwa wieħed mill-akbar programmi integrati uniċi ta’ riċerka u innovazzjoni tat-tip tiegħu fid-dinja. Huwa partikolarment importanti għal, u emblematiku ta’, l-ispinta usa’ li tappoġġa l-innovazzjoni u l-iżvilupp teknoloġiku permezz tal-baġit tal-UE. Orizzont 2020 jappoġġa l-katina kollha tar-riċerka u l-iżvilupp mil-laboratorju sas-suq. L-għan tiegħu huwa li jiżgura li l-UE tipproduċi xjenza u teknoloġija ta’ klassi dinjija, tneħħi l-ostakli għall-innovazzjoni u tagħmilha aktar faċli għas-setturi pubbliċi u privati biex jaħdmu flimkien sabiex isibu soluzzjonijiet għall-isfidi l-kbar li qed tiffaċċja s-soċjetà. Sa tmiem l-2019, il-programm kien appoġġa aktar minn 23 000 organizzazzjoni biex jaċċessaw finanzjament ta’ riskju, flimkien ma’ 5 522 proġett ta’ riċerka ta’ kwalità għolja taħt il-Kunsill Ewropew tar-Riċerka u 44 000 innovazzjoni li jinkludu prototipi u attivitajiet ta’ ttestjar ( 16 ). Madankollu, is-sehem tan-nefqa relatata mal-klima taħt Orizzont 2020 baqa’ taħt il-livell mistenni, f’27 %, minħabba d-diffikultà li jiġi vvalutat minn qabel sa liema punt ċerti proġetti ta’ riċerka se jikkontribwixxu għall-objettivi relatati mal-klima. Il-Kummissjoni qed tindirizza din is-sitwazzjoni bit-tnedija ta’ sejħa ddedikata għall-Patt Ekoloġiku Ewropew fl-2020, b’baġit ta’ EUR 1 biljun. Dan se jgħolli b’mod konsiderevoli l-livell tan-nefqa relatata mal-klima.

Orizzont 2020 ħareġ sejħa għal proposti trasversali għal “Il-bini ta’ futur reżiljenti għat-tibdil fil-klima, b’livell ta’ karbonju baxx: batteriji tal-ġenerazzjoni li jmiss”, li għall-ewwel darba ġabret flimkien is-suġġetti kollha relatati mal-batteriji f’sejħa waħda “Alleanza ta’ batteriji”, inklużi seba’ suġġetti li jindirizzaw applikazzjonijiet, materjali u produzzjoni tat-trasport u dawk stazzjonarji. Ġew iffinanzjati sittax-il proposta, b’kontribuzzjoni totali mill-UE ta’ EUR 97 miljun ( 17 ).

Il-proġett "Flow Induced Phase Transitions" jappoġġa innovazzjonijiet li jissostitwixxu l-plastik bil-ħolqien ta’ fibra sostenibbli u reżistenti. Il-proġett jippermetti l-ittestjar u l-iżvilupp ta’ forma ġdida ta’ pproċessar tal-polimeru permezz ta’ solidifikazzjoni kkontrollata derivata minn materjali naturali b’użu mnaqqas tal-ilma u tal-enerġija. Huwa jieħu l-ispirazzjoni mill-brimb u mid-dud tal-ħarir biex joħloq fibra naturali bi prestazzjoni għolja (sostenibbli, degradabbli u elastika) b’mod li tkun effiċjenti fl-użu tal-enerġija 1 000 darba aktar mill-fibri li jiġu manifatturati b’mod industrijali. Bis-saħħa tal-emissjonijiet baxxi ħafna tas-CO2 imnissla u l-użu ta’ riżorsi naturali, din il-forma ġdida ta’ pproċessar tal-polimeru se tnaqqas il-konsum tal-enerġija u l-produzzjoni tal-plastik. Il-proġett issa huwa parti mill-proġett pilota mtejjeb għall-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni.

Kontribut importanti ieħor f’dan il-qasam isir mill-programmi spazjali tal-UE. Il-programm Copernicus huwa l-mexxej dinji fl-osservazzjoni tad-Dinja, li bħalissa qed jopera seba’ satelliti, bit-tħejjijiet għat-tmien waħda li tlestew fl-2019. Dan huwa essenzjali għall-fehim tas-sistemi klimatiċi, li joffru firxa wiesgħa ta’ servizzi lill-partijiet ikkonċernati kollha tal-UE mingħajr ħlas. Fl-2019, l-għadd ta’ utenti attivi qabeż it-300 000 ( 18 ) għall-ewwel darba – għadd ferm akbar minn dak mistenni oriġinarjament. Is-servizzi ta’ Copernicus jappoġġaw kemm it-tbassir preċiż tat-temp, kif ukoll il-monitoraġġ tal-effetti tat-tibdil fil-klima u tat-tniġġis. Komponent ewlieni ta’ Copernicus huwa s-Servizz ta’ Ġestjoni tal-Emerġenzi tiegħu, li jassisti lill-awtoritajiet tal-protezzjoni ċivili fir-rispons immedjat għal diżastri bħan-nirien fil-foresti fil-Greċja u fl-Italja fl-2019, iżda wkoll in-nirien mifruxa fl-Awstralja, fost l-oħrajn.

L-investiment dirett fl-infrastruttura jsir taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li tiffinanzja l-infrastruttura essenzjali tat-trasport, tal-enerġija u tat-telekomunikazzjoni, li tintegra n-netwerks madwar l-UE. Il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa tiffoka fuq soluzzjonijiet intelliġenti, billi tlaqqa’ flimkien id-diġitalizzazzjoni u l-infrastruttura biex jinħolqu netwerks integrati sikuri u effiċjenti bl-għan li jappoġġaw id-dekarbonizzazzjoni permezz ta’ soluzzjonijiet sostenibbli fis-setturi tat-trasport, tal-enerġija u f’dak diġitali. Pereżempju, il-faċilità għandha proġetti koffinanzjati fis-settur tat-trasport li se jwasslu għall-elettrifikazzjoni ta’ aktar minn 2 000 km ta’ linji ferrovjarji, l-aġġornament ta’ kważi 3 000 km ta’ passaġġi fuq l-ilma interni u l-użu ta’ madwar 13 000 punt ta’ provvista għal karburanti alternattivi madwar l-Ewropa kollha, biex b’hekk titrawwem l-ekoloġizzazzjoni tas-settur tat-trasport. Il-komponent tal-enerġija tal-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa kkontribwixxa, fost l-oħrajn, sabiex itemm l-iżolament fil-qasam tal-enerġija tal-Istati Baltiċi, ittejjeb l-interkonnettività tal-Peniżola Iberika mal-bqija tal-Ewropa u jgħaqqad l-Irlanda mal-Ewropa kontinentali, li kollha kemm huma għenu b’mod sinifikanti bl-integrazzjoni ta’ sehem akbar ta’ enerġija rinnovabbli fis-sistema tal-elettriku. Barra minn hekk, f’konformità mal-għan tan-newtralità klimatika, il-Kummissjoni qed tevalwa r-Regolamenti eżistenti dwar in-Netwerk Trans-Ewropew biex tkompli tallinja l-investimenti kbar tagħha fl-infrastruttura.

Fir-rigward tal-infrastruttura tat-trasport, sar progress fir-reġjun tal-Baħar Baltiku, kif ukoll fl-infrastruttura ferrovjarja tul il-fruntiera bejn il-Ġermanja u l-Polonja, li wassal għal madwar 95 miljun ċittadin li qegħdin jibbenefikaw minnha.

It-Trasport Marittimu: laneċ b’emissjonijiet żero – konnessjoni ekoloġika mal-Oresund

L-azzjoni kopriet l-introduzzjoni ta’ kunċetti u teknoloġija ġodda u innovattivi billi kkonvertiet żewġ vapuri tal-passiġġieri kumplessi eżistenti – oriġinarjament alimentati biż-żejt tqil – għal tħaddim rikarikabbli kollu kemm hu bl-elettriku, esklussivament bl-użu ta’ batteriji. L-azzjoni ġabet magħha soluzzjoni aktar favorevoli għall-ambjent għal konnessjoni marittima impenjattiva ħafna, li tgħaqqad il-portijiet tan-netwerk tat-trasport trans-Ewropew komprensiv ta’ Helsingør (id-Danimarka) u Helsingborg (l-Iżvezja). Barra minn hekk, ġew implimentati l-installazzjonijiet tal-forniment tal-enerġija u tal-iċċarġjar meħtieġa fil-portijiet jew fit-terminals tal-laneċ. Il-proġett appoġġa l-iżvilupp ta’ awtostradi nodfa tal-baħar permezz tal-ittestjar u l-iskjerament ta’ soluzzjonijiet teknoloġiċi ġodda f’kundizzjonijiet operattivi reali.

1.3.2.    Il-baġit tal-UE jappoġġa t-tranżizzjoni diġitali billi jinvesti f’infrastruttura diġitali, riċerka u servizzi ewlenin

L-appoġġ għat-tranżizzjoni diġitali għandu rwol ewlieni fl-investimenti mill-baġit tal-UE. Minbarra li jiġi pprovdut aċċess għall-isfera diġitali, kunsiderazzjoni sottostanti ewlenija hija s-sikurezza u l-benesseri taċ-ċittadini u tal-intrapriżi, kemm sabiex dawn jiġu protetti minn kwistjonijiet bħaċ-ċiberkriminalità, kif ukoll biex jittejbu direttament is-sikurezza taċ-ċittadini u r-reżiljenza u s-sikurezza tal-infrastruttura essenzjali. Il-viżjoni hija li tinħoloq ekosistema ta’ servizzi diġitali interoperabbli disponibbli għaċ-ċittadini, għan-negozji u għall-amministrazzjonijiet madwar l-UE sabiex dawn ikunu jistgħu jibbenefikaw bis-sħiħ mis-suq uniku diġitali.

Sabiex tiġi appoġġata t-tranżizzjoni diġitali, ir-riżorsi ta’ Orizzont 2020 kienu mmirati lejn proġetti maħsuba biex jibnu kapaċitajiet ġodda fil-qasam tal-intelliġenza artifiċjali u biex jindirizzaw iċ-ċiberkriminalità. Proġetti ewlenin fl-2019 jinkludu Formobile, katina ta’ investigazzjoni forensika minn tarf sa tarf immirata lejn apparat mobbli użat minn trasgressuri kriminali ( 19 ), u Spider, proġett ta’ riċerka maħsub biex jinvestiga s-sigurtà tan-netwerks tat-telekomunikazzjoni 5G.

Il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa tappoġġa t-tranżizzjoni diġitali billi tipprovdi l-infrastruttura bażika tal-broadband meħtieġa u tippromwovi l-konnettività, u billi tintegra l-innovazzjoni diġitali fid-disinn ta’ proġetti ta’ infrastruttura tat-trasport u tal-enerġija appoġġati. Fis-settur tat-telekomunikazzjoni, il-baġit tal-UE qed jippermetti l-interoperabbiltà madwar l-UE kollha ta’ servizzi speċifiċi f’oqsma bħas-saħħa, il-ġustizzja, l-informazzjoni tas-sigurtà soċjali, il-Gvern elettroniku, id-diżinformazzjoni, il-ħiliet diġitali u ċ-ċibersigurtà. Sa tmiem l-2019, l-użu ta’ dawn is-servizzi fl-Istati Membri u fil-pajjiżi parteċipanti taż-Żona Ekonomika Ewropea laħaq portafoll ta’ 500 proġett. Permezz tal-inizjattiva WiFi4EU, CEF Telecom appoġġat ukoll 7 980 muniċipalità Ewropea biex jinstallaw konnettività bla ħlas ibbażata fuq il-Wi-Fi fl-ispazji pubbliċi, u ħolqot strument ta’ ekwità, il-Fond għall-Broadband Nikkollegaw l-Ewropa, għall-iskjerament ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna.

L-Infrastruttura tas-Servizz Diġitali tas-Saħħa elettronika tiffaċilita l-kontinwità tal-kura u s-sikurezza tal-pazjenti għaċ-ċittadini li jkunu qed ifittxu kura tas-saħħa transfruntiera, li tippermetti li d-data dwar is-saħħa tiġi skambjata bejn il-fruntieri nazzjonali. Ir-Riċetti elettroniċi u l-Iddispensar elettroniku transfruntier jippermettu lill-pazjenti li jgħixu barra minn pajjiżhom jirċievu l-medikazzjoni ekwivalenti li jirċievu f’pajjiżhom. Is-servizzi tas-Sommarju tal-Pazjenti (SP) jipprovdu lill-professjonisti tas-saħħa b’aċċess għad-data tas-saħħa ewlenija vverifikata ta’ pazjent li jkun jeħtieġ kura tas-saħħa transfruntiera mhux ippjanata. L-iskambji transfruntier ta’ Sommarji tal-Pazjenti elettroniċi u Riċetti elettroniċi ilhom isiru minn Jannar 2019, bi kważi 8 000 Riċetta elettronika diġà ddispensati bejn il-Finlandja, il-Portugall, l-Estonja u l-Kroazja. Fl-2019, iċ-Ċekja, il-Lussemburgu, il-Kroazja u Malta ppermettew l-iskambju ta’ sommarji tal-pazjenti u l-Portugall ingħaqad magħhom fil-bidu tal-2020.

Qasam ieħor huwa l-ġeolokalizzazzjoni. Il-programm Galileo, b’26 satellita fl-orbita ( 20 ), jgħin sabiex jittejbu l-preċiżjoni u l-affidabbiltà tas-servizzi ta’ lokazzjoni fl-ismartphones ta’ aktar minn biljun utent madwar id-dinja. Barra minn hekk, is-Sistema Ewropea ta’ Navigazzjoni b’Kopertura Ġeostazzjonarja għandha rwol ewlieni f’servizzi kritiċi għas-sikurezza, bħas-sikurezza tal-avjazzjoni. Fi tmiem l-2019, kien hemm 350 ajruport mgħammra b’dan is-servizz li kienu qed joperaw fi 23 pajjiż fl-Ewropa, bin-numru jiżdied għall-ħames sena konsekuttiva minn 129 fl-2014 ( 21 ).

It-tliet servizzi inizjali ta’ Galileo (is-servizz miftuħ, is-servizz pubbliku rregolat u s-servizz ta’ tfittxija u salvataġġ) ġew ipprovduti kontinwament fl-2019, bl-eċċezzjoni ta’ interruzzjoni ta’ 6 ijiem f’Lulju 2019 tas-servizzi inizjali ta’ navigazzjoni u żamma tal-ħin ta’ Galileo minħabba inċident tekniku. Matul dan il-perjodu, is-servizz ta’ tfittxija u salvataġġ ta’ Galileo ma kienx affettwat. Il-Bord ta’ inkjesta indipendenti stabbilit mill-Kummissjoni analizza l-kawżi fundamentali tal-inċident u pprovda rakkomandazzjonijiet. Il-Kummissjoni daħħlet fis-seħħ proċess biex timplimenta r-rakkomandazzjonijiet biex tiżgura li Galileo hija sistema stabbli, robusta u reżiljenti.

Ħafna minn dawn l-investimenti u l-infrastrutturi jieħdu ż-żmien biex jinbnew u ċ-ċikli ta’ investiment huma twal ħafna, li jfisser li sikwit ikun diffiċli li jiġu indikati l-progress dirett u r-riżultati konkreti. Fl-istess ħin, tali finanzjament mill-baġit tal-UE għandu impatt reali fuq il-ħajja taċ-ċittadini. Pereżempju, terz tal-muniċipalitajiet kollha tal-UE qed jimplimentaw il-WiFi4EU taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, billi jipprovdu konnettività tal-Wi-Fi appoġġata mill-UE liċ-ċittadini mingħajr ħlas. Is-servizzi ta’ lokalizzazzjoni mtejba permezz ta’ Galileo qegħdin isalvaw il-ħajjiet billi jagħmlu l-post disponibbli għas-servizzi ta’ emerġenza meta l-persuni jċemplu fuq in-numru 112 mit-telefons ċellulari tagħhom.

1.3.3.    Il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ essenzjali lin-negozji u l-imprendituri żgħar

Lil hinn mill-enfasi speċifika fuq it-tranżizzjoni ekoloġika, il-baġit tal-UE jappoġġa b’mod aktar wiesa’ l-investimenti meħtieġa biex l-UE jkollha ekonomija sostenibbli fit-tul b’enfasi fuq in-nies. Filwaqt li r-riċerka u l-iżvilupp u l-infrastruttura jibqgħu importanti f’dan il-qasam, hemm angoli importanti oħrajn bħall-appoġġ għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju u għall-intraprenditorija u l-innovazzjoni soċjali.

L-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju huma s-sinsla tal-ekonomija tal-UE, tant li jirrappreżentaw 99 % tan-negozji kollha. Huma jipproduċu 56 % tal-produzzjoni ekonomika u jipprovdu 67 % tal-impjiegi globali ( 22 ). Minkejja l-importanza tagħhom għall-ekonomija, l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju għadhom iħabbtu wiċċhom ma’ sfidi, bħal biex isibu finanzjament f’diversi segmenti tas-suq intern. Il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ u opportunitajiet matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, mill-bidu, permezz tal-kummerċjalizzazzjoni, sal-investiment u s-sostenibbiltà fit-tul. Il-programm baġitarju ewlieni li jassisti lill-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju huwa l-programm tal-UE għall-kompetittività tal-intrapriżi u tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, li jippromwovi l-intraprenditorija, u b’hekk jgħin lil dawn in-negozji jiksbu aċċess għall-finanzi u għas-swieq u jtejbu l-kompetittività tagħhom.

F’April 2020, il-Faċilità ta’ Garanzija ta’ Self, li hija wieħed mill-komponenti tiegħu, ingħatat spinta b’riżorsi addizzjonali mill-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi biex il-banek ikunu jistgħu joffru finanzjament tranżitorju għal intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju. Permezz tal-faċilità, il-programm ipprovda finanzjament lil aktar minn 500 000 intrapriża żgħar u ta’ daqs medju li kienu joperaw fi 32 pajjiż ( 23 ) sa tmiem l-2019. Huwa għen ukoll lin-negozji milquta mill-impatt ekonomiku tal-pandemija tal-coronavirus. L-appoġġ finanzjarju huwa fil-forma ta’ self ta’ kapital operatorju (ta’ 12-il xahar jew aktar), flimkien ma’ moratorji fuq il-kreditu li jippermettu l-ħlas lura tard ta’ self eżistenti. In-Network Enterprise Europe qed jgħin ukoll lill-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju permezz ta’ sħubijiet ta’ innovazzjoni f’oqsma marbuta mal-COVID-19 (bħal tagħmir protettiv jew mediku) u pariri dwar l-aċċess għal appoġġ finanzjarju nazzjonali u Ewropew iddedikat.

Finanzjament aktar immirat jiġi pprovdut lil negozji ġodda innovattivi mill-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni taħt Orizzont 2020 u lil intrapriżi mikro u soċjali mill-Programm għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali. L-enfasi f’dan ir-rigward hija fuq l-immirar għal segmenti speċifiċi tas-suq – intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju u intrapriżi soċjali innovattivi ħafna – li storikament kellhom diffikultajiet speċifiċi biex jaċċessaw il-finanzjament. In-numri huma inkoraġġanti, u juru żieda sinifikanti fl-innovazzjonijiet revoluzzjonarji u fil-kumpaniji b’potenzjal ta’ tkabbir kbir. Kull euro investit mill-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni jiskatta investimenti ta’ segwitu ta’ EUR 2.4 ( 24 ). Barra minn hekk, mistennija jiġu sfruttati aktar minn EUR 2,7 biljun ta’ finanzjament taħt il-Programm għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali, bħala riżultat ta’ ftehimiet ta’ garanzija b’valur ta’ EUR 236 miljun konklużi mill-Kummissjoni ma’ intermedjarji finanzjarji.

L-appoġġ għall-intraprenditorija jiġi pprovdut ukoll f’forma mhux finanzjarja taħt Erasmus għal Imprendituri Żgħażagħ, li jrawwem skambji bejn l-imprendituri aktar ġodda u dawk b’aktar esperjenza. Fl-2019, saru 2 100 skambju, u l-programm tqies bħala suċċess minn aktar minn 90 % tal-imprendituri parteċipanti.

Kontribuzzjoni importanti oħra mill-baġit tal-UE ssir billi jiġi pprovdut finanzjament taħt il-pakkett ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju tal-Fond Ewropew għal Investimenti Strateġiċi. Fil-qasam tal-finanzjament tar-riskju għal intrapriżi mikro, żgħar u ta’ daqs medju u dawk soċjali innovattivi, flimkien ma’ dawk li joperaw fis-setturi kulturali u kreattivi, il-fond huwa mistenni li jappoġġa aktar minn 1,1 miljun intrapriża bħal din.

1.3.4.    Il-baġit tal-UE jinvesti fiċ-ċittadinanza u l-valuri tal-UE billi jippromwovi l-mobbiltà transfruntiera

Lil hinn mill-investiment dirett fl-infrastruttura ekonomika u fl-intrapriżi, il-baġit tal-UE jinvesti wkoll f’persuni u istituzzjonijiet li jippromwovu valuri Ewropej komuni taħt il-motto tal-UE “Magħqudin fid-diversità”.

Erasmus+ joffri opportunitajiet għal żgħażagħ, studenti u impjegati ta’ kull età biex jistudjaw, jitħarrġu u jagħmlu volontarjat fl-Ewropa u lil hinn minnha. Fl-2019, aktar minn 900 000 persuna kellhom l-opportunità li jmorru barra minn pajjiżhom u jesperjenzaw il-ħajja b’mod differenti, fl-edukazzjoni għolja, f’taħriġ vokazzjonali u permezz ta’ diversi possibbiltajiet oħrajn ta’ skambju ( 25 ). Dawn l-esperjenzi, li xi drabi jkollhom effetti fuq il-ħajja, qed jagħtu kontribut importanti għat-titjib tal-prospetti tal-impjieg u għall-promozzjoni tal-idea ta’ ċittadinanza tal-UE.

Il-programm għall-Impjiegi u l-Innovazzjoni Soċjali appoġġa l-mobbiltà tal-ħaddiema permezz ta’ sħubijiet transfruntiera u skemi ta’ mobbiltà mmirati. L-appoġġ lill-ħaddiema mobbli kompla jissaħħaħ fl-2019 bit-twaqqif tal-Awtorità Ewropea tax-Xogħol ( 26 ), entità li għandha l-għan li tiżgura li r-regoli tal-UE dwar il-mobilità tal-forza tax-xogħol u l-koordinazzjoni tas-sigurtà soċjali jiġu infurzati b’mod ġust u effettiv, sabiex b’hekk ikun aktar faċli għaċ-ċittadini u n-negozji li jibbenefikaw mis-suq intern.

Minbarra li tippromwovi l-konnessjonijiet u l-iskambji intra-UE, intwera wkoll li l-kooperazzjoni transfruntiera trawwem riċerka ta’ suċċess u li tħalli impatt. Orizzont 2020 kompla jappoġġa n-netwerks transfruntiera tar-riċerkaturi. Taħt il-fergħa tiegħu tal-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie, Orizzont 2020 kompla jinvesti f’riċerkaturi Ewropej biex jagħtihom iċ-ċans jaħdmu u jikkollaboraw f’pajjiżi oħrajn, fl-istadji kollha tal-karriera tagħhom, filwaqt li jappoġġa inizjattivi li jkissru l-ostakoli bejn id-dinja akkademika, l-industrija u n-negozju.

Finally, the European Solidarity Corps is promoting solidarity activities, mainly through volunteering, traineeships and jobs, to enhance the engagement of young people and organisations in accessible and high-quality solidarity activities. Young people aged between 18 and 30 undertook volunteering activities or solidarity projects managed by organisations, institutions, bodies or groups. By the end of 2019 more than 12 000 participants had been involved in volunteering actions.

(1)

()    L-Artikolu 318 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.

(2)

()    L-Artikolu 247 tar-regolament finanzjarju.

(3)

()    Il-proċedura ta’ kwittanza annwali hija l-proċedura li permezz tagħha l-Parlament Ewropew u l-Kunsill jagħtu l-approvazzjoni finali tagħhom għall-implimentazzjoni tal-baġit għal sena speċifika u jżommu lill-Kummissjoni politikament responsabbli għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE ( https://ec.europa.eu/info/about-european-commission/eu-budget/how-it-works/annual-lifecycle/assessment/parliaments-approval_en ).

(4)

()    L-Artikolu 247 tar-regolament finanzjarju.

(5)

()    L-Artikolu 246 tar-regolament finanzjarju.

(6)

()    L-Artikolu 247(2) tar-regolament finanzjarju.

(7)

()    L-Artikolu 118(8) tar-regolament finanzjarju.

(8)

()    L-Artikolu 261(3) tar-regolament finanzjarju.

(9)

()     https://www.consilium.europa.eu/mt/press/press-releases/2019/06/20/a-new-strategic-agenda-2019-2024/

(10)

()     https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/political-guidelines-next-commission_mt.pdf

(11)

()    L-approprjazzjonijiet ta’ impenn mill-2019, inklużi l-baġits emendatorji, minbarra r-riporti u d-dħul assenjat, kif ukoll l-ammonti għall-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni u l-Fond ta’ Solidarjetà tal-UE. L-approprjazzjonijiet ta’ impenn implimentati kienu jammontaw għal EUR 173 biljun (ara l-kontijiet annwali kkonsolidati).

(12)

()    Aktar dettalji dwar il-passi li qed tkompli tieħu l-Kummissjoni biex ittejjeb l-effiċjenza fil-ġestjoni baġitarja huma pprovduti fit-Taqsima 2 ta’ dan ir-rapport.

(13)

()    Il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, Rapport Speċjali Nru 15/2019 – Implimentazzjoni tal-pakkett ta’ riformi tal-persunal tal-2014 fil-Kummissjoni – Iffrankar sinifikanti, iżda mhux mingħajr konsegwenzi għall-persunal.

(14)

()    COM(2020) 442 final, 27.5.2020, Il-Baġit tal-UE Jmexxi l-Pjan ta’ Rkupru għall-Ewropa, Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni.

(15)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond Ewropew għal Investimenti Strutturali.

(16)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għal Orizzont 2020.

(17)

()    Id-Direttorat Ġenerali għar-Riċerka u l-Innovazzjoni, Rapport Annwali tal-Attività 2019, pp. 18-19.

(18)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għal Copernicus.

(19)

()    Sejħa tal-proġett għal Formobile – ara wkoll https://formobile-project.eu/

(20)

()    Fl-2019, kien hemm 22 satellita ta’ Galileo li kienu kompletament operattivi għas-servizzi kollha.

(21)

()    Pass ewlieni fit-titjib tal-adozzjoni mis-suq tas-Sistema Ewropea ta’ Navigazzjoni b’Kopertura Ġeostazzjonarja kien l-adozzjoni ta’ rekwiżiti u proċeduri għall-użu tal-ispazju tal-ajru għan-navigazzjoni bbażata fuq il-prestazzjoni fl-2018.

(22)

()    Rapport Annwali dwar l-SMEs Ewropej 2018/2019, studju li sar f’isem id-Direttorat Ġenerali għas-Suq Intern, l-Industrija, l-Intraprenditorija u l-SMEs ( https://ec.europa.eu/growth/smes/business-friendly-environment/performance-review_mt#annual-report ).

(23)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-programm għall-kompetittività tal-intrapriżi u l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju.

(24)

()    Id-Direttorat Ġenerali għar-Riċerka u l-Innovazzjoni, Rapport Annwali tal-Attività 2019, p. 7.

(25)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għal Erasmus.

(26)

()     Ir-Regolament (UE) 2019/1149 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Ġunju 2019 li jistabbilixxi Awtorità Ewropea tax-Xogħol.

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 24.6.2020

COM(2020) 265 final

RAPPORT TAL-KUMMISSJONI

LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL U LILL-QORTI TAL-AWDITURI











Rapport Annwali tal-2019 dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni tal-Baġit tal-UE

1.4.Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali

L-ammonti kollha f’miljuni ta’ EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Fl-2019, ġew allokati EUR 57 biljun għall-programmi taħt din l-intestatura, li jirrappreżentaw 35 % tal-baġit totali tal-UE għas-sena. Il-programmi tal-politika ta’ koeżjoni huma implimentati permezz ta’ ġestjoni kondiviża. L-Istati Membri huma responsabbli għall-allokazzjoni ta’ finanzjament għal oqsma tematiċi speċifiċi taħt il-fondi, li huma ppjanati permezz ta’ programmi operattivi.

Immirat lejn il-kisba ta’ konverġenza soċjoekonomika, reżiljenza u koeżjoni territorjali, il-finanzjament tal-koeżjoni jgħin biex jiġu indirizzati kemm l-isfidi attwali kif ukoll dawk emerġenti, filwaqt li jħejji s-sisien għall-futur sostenibbli tal-UE. Il-politika ta’ koeżjoni tikkontribwixxi għat-twettiq tal-prijoritajiet ewlenin tal-UE billi tappoġġa t-tkabbir u l-ħolqien tal-impjiegi fil-livell tal-UE u r-riformi strutturali fil-livell nazzjonali. Il-finanzjament għandu rwol ewlieni fit-tħejjija għat-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali u fil-kontribut għal Ewropa aktar ġusta u aktar soċjali billi jappoġġa miżuri maħsuba biex jindirizzaw il-qgħad u l-faqar fost iż-żgħażagħ u biex jippromwovu l-inklużjoni soċjali.

Din l-intestatura tkopri l-fondi li ġejjin.

·Il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, li jsaħħaħ il-koeżjoni ekonomika u soċjali fl-Unjoni Ewropea billi jnaqqas l-iżbilanċi bejn ir-reġjuni tagħha. L-azzjonijiet huma kkonċentrati fuq l-innovazzjoni u r-riċerka, l-aġenda diġitali, l-appoġġ għal intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju u l-ekonomija u t-trasport b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju.

·Il-Fond ta’ Koeżjoni, li jgħin lill-Istati Membri bl-akbar ħtiġijiet ta’ żvilupp (dawk b’introjtu nazzjonali gross għal kull abitant ta’ inqas minn 90 % tal-medja tal-UE). Huwa għandu l-għan li jnaqqas id-disparitajiet ekonomiċi u soċjali u li jippromwovi l-iżvilupp sostenibbli.

·Il-Fond Soċjali Ewropew, li għandu l-għan li jagħti spinta lill-opportunitajiet ta’ impjiegi u ta’ edukazzjoni fl-UE u li jtejjeb is-sitwazzjoni tal-aktar persuni vulnerabbli. Dan jaħdem billi jinvesti fil-kapital uman tal-UE – il-ħaddiema tagħha, iż-żgħażagħ tagħha u dawk kollha li qed ifittxu impjieg – permezz tal-edukazzjoni u t-titjib tal-ħiliet.

·Il-Fond għal Għajnuna Ewropea għall-Persuni l-Aktar fil-Bżonn, li jappoġġa azzjonijiet li jipprovdu ikel u assistenza materjali bażika lill-persuni l-aktar fil-bżonn.

·L-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ, li tappoġġa liż-żgħażagħ barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ biex jiġu integrati fis-suq tax-xogħol.

1.4.1.    Il-programmi ta’ koeżjoni jtejbu l-istandards tal-għajxien, joħolqu l-impjiegi u jagħtu spinta lit-tkabbir u l-konverġenza madwar l-UE

L-għan ewlieni ta’ dawn il-programmi huwa li jitnaqqsu d-disparitajiet ekonomiċi u soċjali bejn ir-reġjuni tal-UE. Sabiex dan jinkiseb, l-Istati Membri għandhom ammont kbir ta’ flessibbiltà u responsabbiltà li jidentifikaw l-aktar oqsma ta’ politika importanti fejn hija meħtieġa azzjoni, li mbagħad jistgħu jiġu implimentati u koffinanzjati mill-programmi tal-UE. Skont il-livell ta’ żvilupp, l-Istati Membri għandhom jikkonċentraw aktar jew inqas finanzjament fuq għadd limitat ta’ oqsma ta’ politika magħżula. Ammonti sinifikanti jintefqu fuq l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, it-trasport, l-ambjent u l-kapital uman.

L-appoġġ għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju huwa punt fokali ewlieni. Il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali appoġġa l-investiment f’aktar minn 400 000 intrapriża żgħira u ta’ daqs medju, li għen biex jinħolqu 109 000 impjieg addizzjonali ( 1 ) u ta kontribut importanti għat-tkabbir ekonomiku. Ir-rata prevista tal-ħolqien tal-impjiegi sa tmiem l-2019, abbażi tal-proġetti magħżula, laħqet 83 % tal-aspettattivi globali għall-ħolqien tal-impjiegi totali sa tmiem l-2023.

L-istandards tal-għajxien u l-koeżjoni jissaħħu aktar billi r-reġjuni tal-UE jingħaqdu flimkien permezz ta’ infrastruttura tat-trasportazzjoni ġdida u mtejba. Il-proġetti tat-trasport huma essenzjali biex jippermettu l-iżvilupp ekonomiku kontinwu ta’ reġjuni żvantaġġati, biex jipprovdu lill-popolazzjonijiet tagħhom b’aktar opportunitajiet għall-ivvjaġġar u l-impjiegi u biex isaħħu s-suq uniku tal-UE. Il-Fond ta’ Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali ffinanzjaw il-kostruzzjoni jew it-titjib ta’ 4 259 km ta’ toroq u ta’ 938 km ta’ linji ferrovjarji ( 2 ).

Aspett addizzjonali tal-politika ta’ koeżjoni huwa t-titjib strutturali li huwa ffinanzjat, li jservi biex jgħolli l-istandards tal-għajxien u s-sikurezza tan-nies. Il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali sa issa ppermetta lil 27,5 miljun ruħ jibbenefikaw minn servizzi tas-saħħa mtejba. Flimkien mal-Fond ta’ Koeżjoni, huwa qed jiffinanzja wkoll il-bini ta’ faċilitajiet imtejba għall-provvista tal-ilma, impjanti għat-trattament tal-ilma mormi u faċilitajiet għar-riċiklaġġ tal-iskart, bil-proġetti li jinsabu għaddejjin bħalissa jaqbżu l-miri stabbiliti għall-2023.

Dawn il-proġetti u proġetti oħrajn iffinanzjati taħt il-politika ta’ koeżjoni taw kontribut importanti biex jgħinu lill-Istati Membri u lir-reġjuni inqas żviluppati biex ilaħħqu mal-bqija tal-UE f’termini tal-prodott domestiku gross ( 3 ). Ġie stmat li kull euro li jintefaq permezz tal-politika ta’ koeżjoni ġġenera redditu ta’ qrib it-EUR 3 fi prodott domestiku gross addizzjonali ( 4 ). L-iżvilupp li jirriżulta huwa ta’ benefiċċju għall-UE kollha, kemm għall-Istati Membri tal-koeżjoni kif ukoll għal dawk mhux tal-koeżjoni. Dawn tal-aħħar jibbenefikaw minn effetti sekondarji ġġenerati mill-investiment f’oqsma inqas żviluppati kemm direttament, permezz ta’ żieda fil-bejgħ ta’ oġġetti ta’ investiment, kif ukoll indirettament, minħabba żieda fid-domanda mill-unitajiet domestiċi f’żoni ta’ koeżjoni li jiġġeneraw kummerċ addizzjonali ( 5 ).

Lil hinn mill-investimenti strutturali mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u mill-Fond ta’ Koeżjoni, il-politika ta’ koeżjoni tappoġġa lin-nies direttament billi tipprovdilhom opportunitajiet għal edukazzjoni ulterjuri u l-kisba tal-ħiliet meħtieġa sabiex isiru u jibqgħu kompetittivi fis-suq tax-xogħol.

Il-Fond Soċjali Ewropew sa issa għen lil 26 miljun ruħ permezz ta’ diversi proġetti sa tmiem l-2019 ( 6 ). Minn dawn, 3,1 miljun ruħ sabu xogħol u 3,7 miljun kisbu kwalifika bħala riżultat tal-intervent tal-FSE. Il-qgħad fost iż-żgħażagħ huwa ta’ tħassib partikolari għall-UE. Permezz tal-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ, il-baġit tal-UE rnexxielu jnaqqas b’mod sinifikanti l-qgħad billi pprovda edukazzjoni u taħriġ lil 2,7 miljun parteċipant żagħżugħ. Il-Fond Soċjali Ewropew jaħseb ukoll għall-gruppi żvantaġġati; u appoġġa, pereżempju, lil 1,9 miljun persuna b’diżabbiltà; kif ukoll lil 3,9 miljun migrant u persuni bi sfond barrani permezz ta’ aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ; b’mod li ta spinta lill-impjegabbiltà tagħhom. B’mod ġenerali, 40 % ta’ dawk li jibbenefikaw minn proġetti ffinanzjati mill-Fond Soċjali Ewropew, li jsibu impjieg u jingħataw taħriġ, jappartjenu għal gruppi żvantaġġati.

1.4.2.    In-nefqa fuq il-koeżjoni tappoġġa t-tranżizzjoni ekoloġika permezz ta’ investimenti fis-sostenibbiltà u l-forza tax-xogħol

In-nefqa fuq il-koeżjoni tipprovdi appoġġ qawwi għall-politiki ambizzjużi tal-UE dwar l-enerġija u l-klima, u tgħin lir-reġjuni u l-bliet jilħqu l-mira tan-newtralità klimatika sal-2050 u jikkontribwixxu għal tranżizzjoni soċjalment ġusta. Il-programmi 2014-2020 se jinvestu aktar minn EUR 47,5 biljun ( 7 ) fl-ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju u l-adattament għat-tibdil fil-klima sa tmiem l-2023.

Filwaqt li l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima hija sforz komuni, mhux ir-reġjuni u l-Istati Membri kollha qed jitilqu mill-istess punt. Ħafna drabi jkun hemm rabta inversa bejn il-livell tal-iżvilupp ekonomiku u s-sostenibbiltà tal-ekonomija. Dan huwa rikonoxxut fil-politika ta’ koeżjoni permezz tal-fatt li waħda miż-żewġ fergħat ewlenin tal-Fond ta’ Koeżjoni hija mmirata lejn objettivi ambjentali fi Stati Membri ekonomikament inqas żviluppati, u li l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali jappoġġa l-bidla lejn ekonomija newtrali għall-klima, l-aktar fir-reġjuni inqas żviluppati.

L-investiment ekoloġiku sostenibbli jiffoka fuq l-indirizzar tat-tibdil fil-klima permezz ta’ azzjonijiet kemm ta’ mitigazzjoni kif ukoll ta’ adattament. Hawnhekk, l-azzjonijiet ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima jiġbru flimkien dawk il-proġetti li jindirizzaw il-kawżi sottostanti tat-tibdil fil-klima sabiex dan jitnaqqas jew jitwaqqaf. L-azzjonijiet ta’ adattament għall-klima huma proġetti li jżidu r-reżiljenza tal-ekonomija u l-infrastruttura tal-UE għall-bidliet mistennija jew attwali fil-klima. Proġetti ewlenin f’dan ir-rigward tejbu s-sistemi ta’ protezzjoni kontra l-għargħar, bi proġetti li qed jiġu ffinanzjati li jkopru 4 miljun ruħ, u sistemi ta’ protezzjoni kontra n-nirien, bi proġetti li jkopru 10,8 miljun ruħ ( 8 ).

Sa issa, il-kisbiet fir-rigward tal-mitigazzjoni tal-klima kienu jinkludu l-konservazzjoni tal-ħabitats li jikkorrespondu għal żona ta’ kważi 3 miljun ettaru, bil-konservazzjoni ta’ kważi 9 miljun ettaru oħrajn diġà ppjanata ( 9 ). Il-proġetti tal-politika ta’ koeżjoni kienu wkoll ta’ suċċess fl-implimentazzjoni ta’ għadd kbir ta’ proġetti biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra. Dawn il-proġetti diġà rriżultaw fi tnaqqis fl-emissjonijiet tal-gassijiet serra ekwivalenti għal 1,3 miljun tunnellata ta’ diossidu tal-karbonju fis-sena, b’aktar proġetti diġà magħżula li se jirriżultaw fi tnaqqis addizzjonali ta’ kważi 10.3 miljun tunnellata ta’ diossidu tal-karbonju ekwivalenti fis-sena ( 10 ) ( 11 ). Dan inkiseb permezz ta’ proġetti bħall-promozzjoni tas-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli u l-għoti ta’ finanzjament għall-kostruzzjoni ta’ aktar minn 1 000 MW ta’ kapaċità tal-elettriku addizzjonali mħaddma minn dawn is-sorsi rinnovabbli ( 12 ).

Barra minn hekk, il-Kummissjoni hija impenjata b’mod attiv fl-Inizjattiva għar-Reġjuni tal-Faħam fi Tranżizzjoni, li tipprovdi appoġġ imfassal apposta għat-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa fi 13-il reġjun industrijali pilota b’użu intensiv ta’ faħam u karbonju. Dawn l-isforzi se jkomplu taħt il-qafas finanzjarju futur bil-proposta għal Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, li għandu l-għan li jtaffi l-impatti soċjali u ekonomiċi tat-tranżizzjoni tal-enerġija, bħal dawk li jirriżultaw mill-għeluq tal-minjieri tal-faħam.

Tranżizzjoni ġusta tista’ tinkiseb biss jekk il-kapital uman ikun fil-qalba tagħha. Permezz tal-Fond Soċjali Ewropew, l-UE tidderiġi l-finanzjament biex tappoġġa t-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid tal-ħaddiema u, b’hekk, tippreparahom għall-ġejjieni.

1.4.3.    L-implimentazzjoni qabdet iżda l-livelli tal-pagamenti għad iridu jiżdiedu wara r-rieżami tal-prestazzjoni

L-implimentazzjoni tal-programmi tal-politika ta’ koeżjoni 2014-2020 baqgħet għaddejja b’ritmu tajjeb fl-2019 ( 13 ). Aktar minn EUR 322 biljun, li jirrappreżentaw 92 % tal-finanzjament totali disponibbli għall-perjodu, diġà ġew allokati fil-prattika għal proġetti konkreti. Sa Diċembru 2019, il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Inizjattiva favur l-Impjieg taż-Żgħażagħ għażlu aktar minn miljun proġett minn madwar l-UE kollha li kienu eliġibbli għall-appoġġ. Sa tmiem l-2019, il-livell tal-għażla tal-proġetti kien komparabbli mal-istess perjodu ta’ żmien mill-perjodu 2007-2013. Id-diffikultajiet relatati mal-implimentazzjoni, bħall-bidu tardiv tal-programmi operazzjonali fil-bidu tal-perjodu, b’mod ġenerali ġew indirizzati, iżda għad hemm disparitajiet sinifikanti bejn l-Istati Membri u fi ħdanhom.

Livell għoli ta’ għażla tal-proġetti ma jissarrafx awtomatikament f’nefqa immedjata. L-ammont ta’ pagamenti magħmula komplew jiżdiedu fl-2019, iżda l-livell kumulattiv ta’ pagamenti huwa aktar baxx minn dak f’dan l-istadju tal-perjodu preċedenti. Meta mqabbel mal-perjodu ta’ programmazzjoni 2007-2013, is-sehem ta’ pagamenti interim għall-2014-2020 fi tmiem is-sitt sena tal-implimentazzjoni għadu lura b’7 punti perċentwali. In-nefqa timmaterjalizza ruħha aktar bil-mod għal proġetti li għadhom fl-istadju tal-ippjanar jew tal-akkwist, proġetti b’karattru pluriennali jew proġetti li huma b’xi mod ieħor immaturi.

Bħala pass inizjali lejn it-tisħiħ tal-prestazzjoni baġitarja, il-qafas finanzjarju pluriennali 2014-2020 kien jinkludi riżerva ta’ prestazzjoni ta’ 6 % tal-pakketti tal-programmi tal-politika ta’ koeżjoni, li twarrbet fil-bidu tal-perjodu. L-allokazzjoni definittiva ta’ din ir-riżerva ta’ prestazzjoni kienet tiddependi fuq jekk il-programmi laħqux l-istadji ewlenin tal-prestazzjoni tal-2018 ( 14 ). Din ġiet ivvalutata bħala parti mir-rieżami tal-prestazzjoni fl-2019, filwaqt li tqiesu wkoll ir-riżultati kollha disponibbli dwar l-affidabbiltà tad-data tal-prestazzjoni rrapportata. Konsegwentement, ir-riżerva ta’ prestazzjoni ġiet rilaxxata għall-prijoritajiet produttivi.

B’mod ġenerali, il-prijoritajiet produttivi kienu jikkostitwixxu 82 % tar-riżerva tal-prestazzjoni totali. Ir-rieżami rriżulta fir-rilaxx definittiv ta’ EUR 16,5 biljun ( 15 ) mit-total ta’ EUR 20,2 biljun ( 16 ) tar-riżerva tal-prestazzjoni. Dan l-ammont issa jista’ jintefaq kif ippjanat inizjalment. It-EUR 3,7 biljun li jifdal fir-riżerva ta’ prestazzjoni fil-prijoritajiet li ma laħqux l-istadji ewlenin tal-prestazzjoni tagħhom għall-2018 se jiġu riallokati lejn il-prijoritajiet li laħquhom, u b’hekk jiġu ottimizzati l-investimenti u tissaħħaħ l-enfasi sabiex jinkisbu riżultati effettivi u li jistgħu jitkejlu mill-finanzjament tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE. Fi tmiem l-2019, ir-rieżami tal-prestazzjoni ma setax jitwettaq għal xi programmi minħabba nuqqasijiet marbuta mal-affidabbiltà tas-sistemi ta’ monitoraġġ u tad-data. Madankollu, dawn in-nuqqasijiet issolvew fil-bidu tal-2020, u dan irriżulta fit-tlestija tar-rieżami tal-prestazzjoni.

Bħala riżultat tal-valutazzjoni tal-prestazzjoni tal-programmi u l-monitoraġġ regolari tal-progress finanzjarju tagħhom, għadd minnhom (14 % għall-iżvilupp reġjonali u 17 % għall-Fond Soċjali Ewropew) ġew identifikati bħala li huma “f’diffikultà/f’kundizzjoni ħażina/f’kundizzjoni kritika”. Dawn ġew issorveljati mill-qrib, filwaqt li ġew implimentati azzjonijiet korrettivi mfassla apposta għall-ħtiġijiet ta’ kull programm operazzjonali u wara li ġew segwiti l-kwistjonijiet speċifiċi identifikati permezz ta’ laqgħat ta’ livell għoli, skambji tekniċi, pariri mmirati u djalogu mal-awtoritajiet nazzjonali.

Il-Kummissjoni pproponiet li ssaħħaħ aktar ir-rwol tal-prestazzjoni fil-proċess tal-ibbaġitjar għall-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej għall-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027. Minflok ma tpoġġi partijiet mill-pakketti tal-programmi f’riżerva abbażi tal-prestazzjoni, il-Kummissjoni pproponiet li talloka fondi għall-ewwel 5 snin biss. L-allokazzjonijiet għall-aħħar sentejn se jsiru abbażi ta’ rieżami sostanzjali u fid-dettall ta’ nofs it-terminu, li jwassal għal riprogrammazzjoni korrispondenti fl-2025 abbażi tal-progress miksub sa tmiem l-2024. Dan jippermetti mhux biss l-eżekuzzjoni tal-fergħat tal-programm, iżda wkoll li jittieħdu f’kunsiderazzjoni s-sitwazzjonijiet soċjoekonomiċi mibdula u l-isfidi ġodda mhux previsti.

Għall-politika ta’ koeżjoni futura, il-Kummissjoni pproponiet għadd ta’ miżuri biex titħaffef l-implimentazzjoni. Dawn jinkludu l-introduzzjoni mill-ġdid gradwali tar-regola li l-Istati Membri għandhom sentejn biss biex jibagħtu t-talbiet għall-ħlas kontra impenji magħmula qabel ma l-finanzjament allokat jiġi diżimpenjat awtomatikament, u l-iffissar tal-livell ta’ prefinanzjament b’pagament annwali aktar baxx ta’ 0,5 % tal-appoġġ totali għal kull fond. Miżuri proposti oħrajn għandhom l-għan li jissimplifikaw il-proċeduri u r-regoli, sabiex titħaffef l-implimentazzjoni u jittejjeb il-monitoraġġ tal-flussi tal-finanzjament tal-programm.

1.5.Tkabbir sostenibbli: ir-riżorsi naturali

L-ammonti kollha f’miljuni ta’ EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Fl-2019, ġew allokati EUR 59 biljun għall-Intestatura 2, li jappoġġaw it-tkabbir sostenibbli fil-qasam tar-riżorsi naturali. Dan jirrappreżenta 37 % tan-nefqa baġitarja annwali totali. Il-finanzjament tal-politika agrikola baqa’ stabbli meta mqabbel mas-sena l-oħra. L-Intestatura 2 tkopri ż-żewġ pilastri tal-politika agrikola komuni: il-Pilastru I, li jikkonsisti f’miżuri ta’ appoġġ għas-suq u pagamenti diretti ffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija; u l-Pilastru II, il-programmi tal-iżvilupp rurali ffinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali. L-intestatura tinkludi wkoll il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u l-aspetti internazzjonali tal-politika komuni tas-sajd, flimkien mal-programm għall-ambjent u l-azzjoni klimatika (LIFE).

Il-finanzjament ipprovdut taħt din l-intestatura huwa kruċjali għat-tranżizzjoni ekoloġika u l-kwalità, il-kwantità u s-sostenibbiltà tal-provvisti tal-ikel, kif ukoll għall-iżvilupp ekonomiku tal-komunitajiet rurali u marittimi.

1.5.1.    L-infiq fuq ir-riżorsi naturali fuq l-art u fl-ilma jissalvagwardja l-ambjent u jgħin biex tiġi indirizzata l-emerġenza klimatika

Il-programmi kollha taħt din l-intestatura baġitarja jagħmlu kontributi importanti għall-kisba tal-ambizzjonijiet klimatiċi tal-UE u l-ġlieda kontra t-telf tal-bijodiversità, u se jibqgħu importanti ’l quddiem fil-kuntest tal-Patt Ekoloġiku Ewropew.

L-aktar importanti f’termini tal-kontribuzzjoni taħt din l-intestatura baġitarja hija l-politika agrikola komuni. L-objettivi fundamentali tal-politika huma tnejn, jiġifieri li jiġi pprovdut introjtu ġust lill-bdiewa u li jiġu żviluppati r-reġjuni rurali fl-UE. Kważi l-bdiewa kollha li jibbenefikaw minn appoġġ fil-livell tal-UE jimplimentaw b’mod sistematiku miżuri ta’ kundizzjonalità u ta’ ekoloġizzazzjoni li huma ta’ benefiċċju għall-ambjent u l-klima: id-diversifikazzjoni tal-għelejjel, iż-żamma ta’ bwar permanenti u d-dedikazzjoni ta’ 5 % tar-raba’ li jinħadem għal żoni li huma ta’ benefiċċju ekoloġiku. Il-politika dwar l-iżvilupp rurali qed tkompli tappoġġa diversi tipi ta’ pagamenti relatati maż-żona marbuta mar-rekwiżiti speċifiċi ta’ ġestjoni. Dawn ta’ spiss ikunu akkumpanjati minn appoġġ għal investimenti ddedikati, taħriġ u pariri, li għandhom impatt pożittiv ikkombinat fuq il-bijodiversità, il-ħamrija, l-ilma u l-arja kemm fis-settur tal-biedja kif ukoll f’dak tal-foresti.

Mill-2018 ( 17 ), 79 % tal-erja agrikola totali tal-UE kienet soġġetta għal mill-inqas obbligu wieħed ta’ “ekoloġizzazzjoni”, li jżid l-impatt ambjentali ta’ din il-miżura, għalkemm l-Istati Membri talbu derogi minn ċerti regoli ta’ ekoloġizzazzjoni sabiex tittaffa s-sitwazzjoni tal-bdiewa affettwati minn kundizzjonijiet tat-temp eċċezzjonali matul l-aħħar 3 snin. Sar ukoll progress fir-rigward tal-kuntratti ta’ ġestjoni, li jikkontribwixxu għas-sekwestru jew il-konservazzjoni tal-karbonju, jew għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra jew tal-ammonijaka. Fil-preżent, aktar minn 85 % tal-miri għal azzjonijiet klimatiċi fis-settur agrikolu diġà ntlaħqu fil-ġestjoni tal-bijodiversità, tal-ħamrija u tal-ilma.

Kuntratt koffinanzjat mill-UE għall-ġestjoni tal-art, il-protezzjoni tal-bijodiversità. Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Minkejja dak il-progress, għad hemm sfidi sostanzjali b’rabta mal-prestazzjoni ambjentali tas-settur agrikolu tal-UE, b’mod partikolari fil-kuntest tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, fejn l-UE impenjat ruħha għal aktar tnaqqis profond fl-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra. Ir-riżorsi naturali ewlenin tal-ħamrija, tal-arja u tal-ilma għadhom taħt pressjoni f’ħafna oqsma, u għad hemm lok għal aktar progress. Il-Kummissjoni kkunsidrat dan fil-proposti għall-politika agrikola komuni futura, permezz tal-“arkitettura ekoloġika ġdida”.

Sabiex jindirizza l-isfidi ambjentali b’mod aktar speċifiku, il-programm LIFE jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tas-seba’ programm ta’ azzjoni ambjentali fil-forma ta’ proġetti integrati li jtejbu l-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini billi jgħin lill-Istati Membri jikkonformaw mal-leġiżlazzjoni tal-UE f’ħames oqsma: in-natura, l-ilma, l-arja, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għat-tibdil fil-klima. L-attraenza tal-programm LIFE hija għolja ħafna, billi dan jiffinanzja għadd kbir ta’ proġetti differenti. Il-kwalità tal-proġetti magħżula u l-valur miżjud tal-programm huma murija, pereżempju, mill-għadd ta’ persuni li jibbenefikaw mill-kwalità tal-arja mtejba (1,5 miljun) u mill-persentaġġ ta’ speċijiet fil-mira li qed jipprogressaw lejn l-istatus ta’ konservazzjoni (42 %). Il-proġetti magħżula kellhom impatt usa’ milli kien mistenni oriġinarjament, u wrew li għandhom effetti katalitiċi importanti: għal kull euro li jintefaq permezz tal-programm LIFE, jintefqu EUR 45 minn sħab oħrajn ( 18 ).

Il-proġett metamorfosi ta’ LIFE jipproponi li juri, fuq skala industrijali, żewġ sistemi innovattivi għat-trattament tal-iskart: waħda għall-impjanti tal-iskart urban u l-oħra għall-impjanti għat-trattament tal-iskart agroindustrijali u ta’ skart organiku ieħor. Barra minn hekk, il-proġett jittestja l-użu ta’ bijometan miksub minn flussi ta’ skart prodotti mis-settur awtomobilistiku. Jekk jirnexxu, iż-żewġ prototipi jistgħu jipproduċu aktar minn 176 miljun kilowatt fis-siegħa ta’ enerġija rinnovabbli kull sena (qrib il-konsum annwali tal-elettriku ta’ 50 000 dar), 5 snin wara l-bidu tal-proġett.

Taħt il-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss, LIFE se jkun parti importanti mill-Patt Ekoloġiku Ewropew li jappoġġa t-tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika sal-2050, l-implimentazzjoni tal-istrateġija l-ġdida tal-bijodiversità għall-2030, tal-patt klimatiku, tal-istrateġija riveduta tal-adattament għat-tibdil fil-klima u l-iskjerament ta’ fergħa ġdida ddedikata għat-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa.

1.5.2.    Il-prattiki agrikoli innovattivi jsostnu l-biedja u l-impjiegi u jiżguraw is-sigurtà u s-sikurezza tal-ikel

Filwaqt li s-sehem tas-settur agrikolu fl-ekonomija naqas maż-żmien, is-settur jibqa’ vitali għas-soċjetà tagħna kollha kemm hi sabiex tiġi żgurata produzzjoni vijabbli tal-ikel fl-UE. Il-politika agrikola komuni tirrikonoxxi dan u l-isfidi li jirriżultaw minnha.

Wieħed mill-objettivi ewlenin tal-politika agrikola komuni huwa li jiġi żgurat livell ta’ għajxien ġust għall-komunità agrikola. Dan l-objettiv jiġi segwit billi jiżdied il-qligħ individwali tal-bdiewa u tal-impjegati agrikoli, minn naħa waħda, fejn meħtieġ, u permezz ta’ interventi diretti tas-suq biex jiġu stabbilizzati l-prezzijiet tas-suq, min-naħa l-oħra.

Fl-2019, madwar 6,2 miljun bidwi bbenefikaw minn pagamenti diretti, inqas minn fl-2018 (6,5 miljuni), ċifra li tirrifletti x-xejra medja ta’ tnaqqis fl-għadd ta’ azjendi agrikoli. Min-naħa l-oħra, l-introjtu tal-fattur agrikolu għal kull ħaddiem fuq bażi full-time qed jiżdied meta mqabbel mal-livelli tal-2013, bħalma qed tagħmel il-produttività totali tal-fatturi fis-settur agrikolu. Il-pagamenti diretti ppermettew lill-bdiewa jlaħħqu aħjar mal-effetti negattivi fuq l-introjtu kkawżati mit-tnaqqis fil-prezzijiet agrikoli, u l-miżuri tas-suq għenu biex tiġi limitata l-volatilità tal-prezzijiet domestiċi tal-biċċa l-kbira tal-prodotti agrikoli. B’mod partikolari, il-miżuri tas-suq kienu pjuttost ta’ suċċess u, b’mod ġenerali, inqas neċessarji matul l-2018 u l-2019.

Madankollu, għad fadal sfidi sinifikanti li jridu jiġu indirizzati fis-snin li ġejjin. L-introjtu agrikolu għadu lura meta mqabbel mas-salarji fl-ekonomija kollha kemm hi, u għadu jiddependi mill-appoġġ dirett. Barra minn hekk, proporzjon sostanzjali tas-settur qed ikompli jiffaċċja livell baxx ta’ profittabbiltà minħabba, fost raġunijiet oħrajn, l-istandards għoljin tal-produzzjoni u l-ispejjeż tal-produzzjoni, u l-istruttura frammentata tas-settur primarju. Minkejja l-appoġġ dirett mill-politika agrikola komuni, proporzjon kbir ta’ xogħol agrikolu ma jilħaqx il-punt ta’ riferiment tal-produttività medja tax-xogħol nazzjonali. Fl-aħħar nett, ix-xejra ta’ tnaqqis fl-impjiegi agrikoli kompliet, minkejja r-rwol li kellhom id-diversi skemi u miżuri appoġġati taħt iż-żewġ pilastri tal-politika agrikola komuni li jippermettu mmirar ulterjuri tal-ħtiġijiet ta’ ċerti kategoriji ta’ benefiċjarji – b’mod partikolari bdiewa żgħażagħ, bdiewa żgħar u setturi jew reġjuni speċifiċi li qed jiffaċċjaw problemi strutturali.

Uħud minn dawn il-kwistjonijiet huma marbuta ma’ diskrepanza fl-iżvilupp f’żoni rurali, li spiss ikunu inqas moqdija minn infrastruttura u servizzi essenzjali. Din il-problema hija indirizzata mit-tieni pilastru tal-politika agrikola komuni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, li jappoġġa lill-entitajiet kollha li joperaw f’żoni rurali biex irawmu t-tkabbir sostenibbli u inklużiv fl-UE. Sa tmiem l-2019, il-pagamenti totali li saru taħt dan il-fond lill-Istati Membri mill-2014 kienu jammontaw għal EUR 50,4 biljun, li jpoġġu l-fond qabel il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej l-oħrajn f’termini tal-ħeffa tal-iżborż.

B’mod ġenerali, il-fond qed jagħmel kontribut importanti għall-iżvilupp. Pereżempju, l-aċċess għall-broadband f’żoni rurali tjieb b’mod konsiderevoli (59 % tal-unitajiet domestiċi rurali kellhom aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss fl-2019). Il-kopertura globali tal-unitajiet domestiċi tal-UE li kellhom aċċess għall-broadband fl-2019 kienet ta’ 86 %. ( 19 ). Il-livell ta’ kisba tal-miri relatati mat-titjib tal-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli u l-kompetittività fi tmiem l-2018 kien relattivament tajjeb, meta wieħed iqis li l-implimentazzjoni għal operazzjonijiet ta’ investiment normalment tieħu diversi snin. B’mod ġenerali, l-appoġġ għall-investiment iżid il-prestazzjoni ekonomika u l-parteċipazzjoni tal-azjendi agrikoli appoġġati fis-suq. L-assistenza għall-bdiewa tas-sengħa, inklużi dawk żgħażagħ, jista’ jkollha effetti pożittivi fuq il-vijabbiltà tal-azjendi agrikoli, speċjalment b’rabta mal-produttività u l-kompetittività tal-azjendi agrikoli.

Ir-rieżami tal-prestazzjoni mwettaq fl-2019 jipprovdi aktar evidenza li l-programm kien qed jaħdem tajjeb b’mod raġonevoli, inkluż meta mqabbel ma’ Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej oħrajn. Madwar 64 % tal-programmi ta’ żvilupp rurali laħqu l-istadji ewlenin kollha tagħhom sa tmiem l-2018, filwaqt li 13 % esperjenzaw nuqqas serju fil-kisba ta’ mill-inqas stadju ewlieni wieħed. Tali programmi kienu tipikament relatati ma’ investimenti fit-tul, u ttieħdet azzjoni korrettiva mill-Istati Membri kkonċernati.

Meta jitqiesu d-diversi kwistjonijiet, il-proposti għall-politika agrikola komuni wara l-2020 jintroduċu pjan strateġiku ġdid li jkopri ż-żewġ pilastri u b’enfasi fuq l-appoġġ għall-introjtu vijabbli tal-azjendi agrikoli u r-reżiljenza tagħhom madwar l-UE biex tissaħħaħ is-sigurtà tal-ikel.

L-appoġġ għall-iżvilupp rurali se jipprovdi wkoll kontribut deċiżiv għas-sejħa l-ġdida għal azzjonijiet ambjentali u klimatiċi mtejba marbuta mal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Il-pjanijiet se jagħmlu enfasi akbar fuq ir-riċerka, it-teknoloġija u d-diġitalizzazzjoni, u se jiffokaw speċifikament fuq l-attrazzjoni taż-żgħażagħ lejn il-biedja, filwaqt li jkomplu jippromwovu l-impjiegi, it-tkabbir, l-inklużjoni soċjali u l-iżvilupp lokali fiż-żoni rurali.

1.5.3.    L-investiment fis-sajd sostenibbli qed jagħti l-frott f’termini ta’ rendimenti ogħla u stabbli, il-profittabbiltà tal-flotta u l-impjiegi

L-isfidi fis-settur marittimu huma kemxejn differenti, u fil-biċċa l-kbira tagħhom huma marbuta mal-kwistjoni tal-impjiegi fiż-żoni kostali u l-immaniġġjar sostenibbli tal-istokkijiet tas-sajd. Id-data ekonomika reċenti turi li s-sajd sostenibbli jagħti l-frott f’termini ta’ rendimenti ogħla u stabbli, il-profittabbiltà tal-flotta u l-impjiegi. Il-politika tal-UE dwar il-konservazzjoni tas-sajd, bħal fis-snin preċedenti, għandha l-għan li tikseb rendiment massimu sostenibbli għall-istokkijiet tal-ħut sal-2020. Meta jkun meħtieġ, jiġu implimentati miżuri ta’ emerġenza, pereżempju, is-sajd għall-merluzz fil-Baħar Baltiku tal-Lvant ingħalaq għat-tieni nofs tal-2019. Madankollu, għad hemm bżonn ta’ aktar sforzi biex jintlaħaq ir-rendiment massimu sostenibbli għall-istokkijiet kollha sfruttati b’mod kummerċjali sal-2020.

Bħala membru ta’ diversi organizzazzjonijiet reġjonali tal-ġestjoni tas-sajd, l-UE tippromwovi governanza aħjar tal-oċeani, prestazzjoni mtejba, kultura ta’ konformità u ġestjoni tas-sajd ibbażata fuq ix-xjenza, inkluża l-applikazzjoni tal-approċċi ta’ prekawzjoni u dawk ibbażati fuq l-ekosistema. Il-ġlieda kontra s-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat baqgħet prijorità. L-UE appoġġat din il-ġlieda f’kooperazzjoni bilaterali, kif ukoll f’organizzazzjonijiet reġjonali tal-ġestjoni tas-sajd, korpi subreġjonali u f’fora globali.

Bosta mill-azzjonijiet tal-UE taħt il-politika marittima kkontribwixxew biex jagħtu spinta lill-investimenti f’ekonomija blu sostenibbli. Il-kapaċità tal-enerġija mir-riħ barra mill-kosta fl-UE qed tikber meta mqabbla mal-enerġija mir-riħ fuq l-art. L-enerġija mill-oċeani għadha relattivament żgħira, iżda t-teknoloġiji ġodda huma mistennija li jżidu b’mod sinifikanti l-kapaċità li tintuża fil-futur qrib. L-Istati Membri għamlu progress fl-integrazzjoni aħjar tal-akkwakultura fl-ippjanar spazjali tagħhom u fit-tnaqqis tal-piż amministrattiv, iżda huma meħtieġa aktar sforzi biex jiġi sfruttat il-potenzjal reali tas-settur.

L-interventi mill-baġit spiss ikunu marbuta mat-titjib tas-sostenibbiltà permezz ta’ investimenti fl-infrastruttura u d-diġitalizzazzjoni tal-operazzjonijiet. Fl-2019, aktar minn 8 700 bastiment tas-sajd, madwar 10 % tal-flotta tal-UE, ibbenefikaw mill-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd. Huwa stmat li aktar minn 80 000 sajjied, il-konjuġi jew is-sħab tagħhom, 18 000 membru ta’ organizzazzjonijiet tal-produtturi u 40 000 impjegat ta’ kumpaniji tal-ipproċessar jibbenefikaw mill-appoġġ ( 20 ).

Ir-rieżami tal-prestazzjoni mwettaq fl-2019 wera li 70 % tal-prijoritajiet tal-UE taħt il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd kienu laħqu l-istadji ewlenin tagħhom. Sehem ta’ 20 % tar-riżervi ta’ prestazzjoni kollha, li jammonta għal EUR 67 miljun, kien disponibbli għal riallokazzjoni minħabba li l-prijorità assoċjata ma kinitx laħqet l-istadju ewlieni tagħha. Ir-riallokazzjoni tar-riżerva ppermettiet li l-biċċa l-kbira tal-Istati Membri jagħmlu rieżami aktar komprensiv tal-programmi operazzjonali tagħhom. Stat Membru wieħed biss (is-Slovakkja) tilef ir-riżerva ta’ prestazzjoni.

1.6.Is-sigurtà u ċ-ċittadinanza

Fl-2019, ġew allokati EUR 4 biljun (2 %) tal-approprjazzjonijiet ta’ impenn għal “Is-sigurtà u ċ-ċittadinanza” (Intestatura 3). Dawn il-programmi jittrattaw sfidi politiċi ewlenin bħall-migrazzjoni, il-ġestjoni tal-fruntieri, l-infurzar tal-liġi, ir-riskji relatati mas-sigurtà, u l-protezzjoni tal-konsumaturi u s-saħħa, flimkien mal-kultura, il-ġlieda kontra kull forma ta’ intolleranza u l-promozzjoni tad-drittijiet ta’ gruppi vulnerabbli.

L-ammonti kollha f’miljuni ta’ EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

1.6.1.    Il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ u solidarjetà lill-Istati Membri tal-UE għall-migrazzjoni u l-ġestjoni tal-fruntieri

Il-baġit tal-UE appoġġa r-rispons komprensiv kontinwu fl-Unjoni Ewropea għall-isfidi tal-migrazzjoni u l-ġestjoni effettiva tal-fruntieri esterni tagħha. Il-ħidma li saret fuq l-aġenda Ewropea dwar il-migrazzjoni tat kontribut pożittiv sabiex il-migrazzjoni mhux sikura u mhux ikkontrollata tiġi sostitwita b’migrazzjoni sikura, ordnata u regolari. Tqassim tal-finanzjament tal-2019 taħt l-Intestatura 3 (strumenti interni tal-UE) huwa muri hawn taħt. Il-finanzjament minn strumenti esterni (Intestatura 4) jikkontribwixxi wkoll għad-dimensjoni esterna tal-politika dwar il-migrazzjoni, b’mod partikolari permezz tal-indirizzar tal-kawżi fundamentali tal-migrazzjoni.

Appoġġ ( 21 ) maħsub biex jirrispondi għall-isfidi tal-migrazzjoni, ipprovdut fl-2019 lill-Istati Membri u lill-aġenziji tal-UE.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Il-baġit tal-UE appoġġa lill-Istati Membri u lill-aġenziji tal-UE b’finanzjament ta’ kważi EUR 11-il biljun mill-2015 sabiex jirrispondu għall-isfidi immedjati fil-prattika, billi jinvestu f’sistemi tal-asil aktar b’saħħithom u aktar effiċjenti, proċeduri ta’ ritorn u miżuri ta’ integrazzjoni aktar effiċjenti, u ġestjoni aħjar tal-fruntieri esterni tal-UE. Il-Fond għall-Asil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni u l-Fond għas-Sigurtà Interna għandhom rwol importanti fir-rispons immedjat għal kwistjonijiet ta’ migrazzjoni u biex jappoġġaw l-integrazzjoni ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi fis-soċjetajiet tal-UE, filwaqt li l-Fond Soċjali Ewropew jappoġġa l-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol u l-inklużjoni soċjali tal-migranti. Mill-2015 ( 22 ) inkiseb dan li ġej.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Abbażi tal-mandat eżistenti tagħha, fl-2019, l-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta skjerat madwar 7 000 gwardja tal-fruntiera u esperti oħrajn biex jassistu lill-Istati Membri fil-protezzjoni tal-fruntieri tal-UE u fl-implimentazzjoni tal-politika ta’ ritorn tal-UE. Il-Frontex organizzat ir-ritorn ta’ kważi 16 000 persuna u kkontribwixxiet għas-salvataġġ ta’ aktar minn 28 600 migrant fuq il-baħar.  ( 23 ) Minbarra li rażżnu l-immigrazzjoni irregolari, l-operazzjonijiet konġunti tal-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta għenu biex jissekwestraw 390 vettura misruqa u aktar minn 125 tunnellata ta’ drogi fil-fruntieri esterni.

L-2019 kienet sena memorabbli għall-ġestjoni tal-fruntieri tal-UE, b’regoli ġodda li jsaħħu lill-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta li daħlu fis-seħħ f’Diċembru ( 24 ). Dawn ir-regoli jippermettu lill-aġenzija tappoġġa lill-Istati Membri fl-attivitajiet ta’ ġestjoni tal-fruntieri tagħhom u biex jimplimentaw b’mod konġunt ġestjoni integrata tal-fruntieri fil-livell tal-UE. Dan ir-regolament komprensiv ġdid isaħħaħ il-ġestjoni mill-UE tal-fruntieri esterni tagħha u jipprevedi l-ħolqien ta’ korp permanenti ta’ 10 000 membru tal-persunal operazzjonali fl-aġenzija. Dan il-korp permanenti se jkollu setgħat eżekuttivi u t-tagħmir tiegħu stess biex ikun jista’ jintervjeni kull fejn ikun meħtieġ tul il-fruntieri esterni tal-UE, jew meta mitlub minn pajjiżi mhux ġirien. Il-mandat imsaħħaħ jeħtieġ żieda annwali sostanzjali fil-kontribuzzjoni tal-UE lill-aġenzija matul il-kors tal-qafas finanzjarju li jmiss, kif propost mill-Kummissjoni, f’konformità maż-żieda gradwali fil-persunal u fit-tagħmir.

1.6.2.    Il-baġit tal-UE jipproteġi liċ-ċittadini permezz tal-kapaċitajiet imtejba tal-protezzjoni ċivili tal-UE

Id-diżastri ma jafux fruntieri. Rispons ikkoordinat sewwa fil-livell tal-UE jevita d-duplikazzjoni tal-isforzi ta’ sokkors u jiżgura li l-assistenza tissodisfa l-ħtiġijiet reali tar-reġjun affettwat. L-assistenza tal-protezzjoni ċivili tikkonsisti f’għajnuna governattiva mogħtija immedjatament wara xi diżastru bl-għan li tnaqqas it-telf tal-ħajja umana u l-ħsara ambjentali, ekonomika u materjali kkawżata mid-diżastri. Għal rispons tal-UE koerenti, prevedibbli, kosteffettiv u aktar viżibbli għad-diżastri, ġiet stabbilita l-Kapaċità Ewropea għal Reazzjoni, lesta biex tgħin fi kwalunkwe post fl-Istati Membri u f’pajjiżi terzi, kif meħtieġ. Il-Mekkaniżmu tal-Protezzjoni Ċivili tal-UE huwa parzjalment iffinanzjat taħt l-Intestatura 3 u parzjalment taħt l-Intestatura 4.

F’Marzu 2019, l-UE rrinforzat u saħħet il-ġestjoni tar-riskju tad-diżastri billi aġġornat il-Mekkaniżmu tal-Protezzjoni Ċivili. Ir-riżultat kien rescEU, u l-objettiv huwa li jittejbu kemm il-protezzjoni taċ-ċittadini minn diżastri kif ukoll il-ġestjoni ta’ riskji emerġenti. rescEU tinvolvi riżerva ġdida ta’ kapaċitajiet tal-Unjoni Ewropea (ir-“riżerva rescEU”), li inizjalment tinkludi flotta ta’ ajruplani u ħelikopters li jintużaw għat-tifi tan-nar. Madankollu, il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ rescEU jmur lil hinn min-nirien fil-foresti, u huwa mistenni jinkludi rispons għal theddid ieħor bħal emerġenzi mediċi jew inċidenti kimiċi, bijoloġiċi, radjoloġiċi u nukleari. Qabel ma ġie aġġornat, il-Mekkaniżmu tal-Protezzjoni Ċivili kien attivat 20 darba fl-2019, bi tliet talbiet għal assistenza minn ġewwa l-UE u 17-il talba minn barra l-Istati parteċipanti. Aktar tard fl-2019, il-programm rescEU kien attivat ukoll biex jikkontribwixxi għall-kapaċitajiet tat-tifi tan-nirien fil-foresti mill-ajru fil-Greċja, u sar xi xogħol preparatorju ieħor biex jiġi implimentat il-mekkaniżmu l-ġdid ta’ rescEU. Issa, minħabba t-tifqigħa tal-COVID-19, l-isforzi kollha huma ffokati fuq il-ħażna ta’ tagħmir mediku, b’baġit inizjali ta’ EUR 50 miljun.

1.6.3.    Il-baġit tal-UE jappoġġa s-suq uniku billi jippromwovi s-sikurezza tal-konsumaturi u taċ-ċittadini

Jeħtieġ li l-konsumaturi jkunu kunfidenti li l-prodotti mhux sikuri ma għandhomx post fis-suq tal-UE u li r-regoli rilevanti huma infurzati b’mod effettiv u effiċjenti, kemm domestikament kif ukoll bejn il-fruntieri. Huwa għalhekk li l-UE tappoġġa approċċ ikkoordinat u koerenti għall-infurzar tar-regoli tas-sikurezza u tas-sorveljanza tas-suq fl-Istati Membri kollha. Permezz tal-programm tal-konsumaturi, fl-2019, l-awtoritajiet tal-Istati Membri kkomunikaw aktar minn 2 000 notifika ta’ prodotti perikolużi permezz tas-Sistema ta’ Twissija Rapida għal prodotti mhux tal-ikel perikolużi.

Is-sikurezza hija daqstant ieħor importanti f’dak li għandu x’jaqsam mal-ikel. Il-programm tal-ikel u l-għalf jikkontribwixxi għal livell għoli ta’ saħħa għall-bnedmin, għall-annimali u għall-pjanti tul il-katina alimentari kollha billi jipprevjeni u jeqred il-mard u l-pesti u billi jiżgura li l-konsumaturi u l-ambjent ikunu protetti sewwa. Filwaqt li jżidu l-livell ġenerali ta’ sikurezza, dawn l-azzjonijiet itejbu wkoll il-kompetittività tal-industrija tal-ikel u l-għalf tal-UE, billi jiffavorixxu l-ħolqien tal-impjiegi. Fl-2019, madwar 13 500 uffiċjal pubbliku fl-Istati Membri u f’pajjiżi terzi inkarigati mill-kontrolli uffiċjali ngħataw taħriġ biex itejbu l-effettività, l-effiċjenza u l-affidabbiltà tagħhom.

Il-programm tal-ġustizzja jippromwovi l-kooperazzjoni ġudizzjarja bejn l-awtoritajiet tal-Istati Membri u jikkontribwixxi għall-applikazzjoni u l-infurzar effettivi u koerenti tad-dritt tal-Unjoni fl-oqsma tal-liġi ċivili u kriminali, id-drittijiet ta’ persuni suspettati jew akkużati b’reat u d-drittijiet tal-vittmi tal-kriminalità. Il-programm tal-ġustizzja jappoġġa l-applikazzjoni ta’ ħafna strumenti legali tal-UE fil-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali, bħall-Mandat ta’ Arrest Ewropew, li huwa l-aktar strument ta’ suċċess tal-UE f’materji kriminali b’aktar minn 10 000 każ fis-sena. Is-sistema elettronika ta’ informazzjoni dwar ir-rekords kriminali, li hija sistema tat-teknoloġija tal-informazzjoni użata mill-awtoritajiet ċentrali tal-Istati Membri, irreġistrat żieda kbira fl-għadd ta’ skambji ta’ informazzjoni: sa tmiem l-2019, l-għadd ta’ skambji ta’ informazzjoni fis-sistema kien ta’ aktar minn 3.5 miljuni.

1.7.Ewropa Globali

Fl-2019, ġew allokati EUR 12-il biljun f’approprjazzjonijiet ta’ impenn (7 % tal-baġit totali) għal “Ewropa Globali” (Intestatura 4), li tqassmu fost il-programmi ewlenin kif ġej.

  L-ammonti kollha f’miljuni ta’ EUR.

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Il-programmi taħt din l-intestatura jikkontribwixxu biex tissawwar Ewropa aktar b’saħħitha fid-dinja. Huma jiffinanzjaw l-azzjonijiet ġeografiċi u tematiċi li jgħinu lill-ifqar fid-dinja u jiżguraw li l-UE tippromwovi d-demokrazija, il-paċi, is-solidarjetà, l-istabbiltà, it-tnaqqis tal-faqar, il-prosperità u l-preservazzjoni tar-riżorsi naturali, kemm fil-viċinat immedjat tal-UE kif ukoll madwar id-dinja. L-iżvilupp, il-viċinat u politiki esterni oħrajn tal-UE għandhom għanijiet ewlenin komuni, bħat-trawwim ta’ ekonomija sostenibbli li ma tikkontradixxix il-kisba ta’ żvilupp soċjali u ambjentali, id-drittijiet tal-bniedem, u l-promozzjoni tad-demokrazija, il-governanza tajba u l-istat tad-dritt. L-UE żammet l-isforzi tagħha fuq il-prevenzjoni tal-kriżijiet sabiex tippreserva l-paċi u ssaħħaħ is-sigurtà internazzjonali.

1.7.1.    Il-kooperazzjoni esterna tindirizza l-isfidi globali, tippromwovi l-valuri tal-UE u tikkontribwixxi għall-paċi u l-prosperità fid-dinja

Fil-qafas tal-azzjoni esterna tal-UE, l-objettiv primarju tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp huwa t-tnaqqis u, fuq perjodu ta’ żmien twil, l-eradikazzjoni tal-faqar. L-isforz u l-kontribut tal-UE kienu notevolment strumentali biex tkun garantita s-sigurtà tal-ikel u tan-nutrizzjoni, tiġi żviluppata agrikoltura sostenibbli, kif ukoll jiġu appoġġati programmi tas-saħħa u tal-edukazzjoni, inkluż billi jiġu promossi l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u t-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa, id-drittijiet tat-tfal u l-kultura. It-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien tal-impjiegi ġew appoġġati permezz tal-kummerċ u l-iżvilupp tas-settur privat, b’mod partikolari fir-rigward tal-imprendituri lokali, billi jtejbu l-ekonomija diġitali u billi jipprovdu taħriġ u edukazzjoni lill-forza tax-xogħol lokali.

Il-Patt Ekoloġiku Ewropew għandu dimensjoni esterna b’saħħitha li għandha l-għan li ssaħħaħ ir-rwol tal-UE bħala mexxejja globali fuq kwistjonijiet ambjentali, klimatiċi u tal-enerġija. Fl-2019, l-UE tejbet l-integrazzjoni tal-ambjent u tat-tibdil fil-klima fl-istrumenti u s-setturi kollha tal-kooperazzjoni u l-iżvilupp internazzjonali tal-UE, għal implimentazzjoni effettiva tal-Aġenda 2030 u l-Ftehim ta’ Pariġi.

Il-Pjan ta’ Investiment Estern ambizzjuż offra modi innovattivi ta’ mobilizzazzjoni tas-sorsi pubbliċi u privati ta’ finanzjament għall-iżvilupp. Permezz ta’ inizjattivi bħall-Faċilità tal-Enerġija Diġitali, l-UE stabbilixxiet il-pedamenti biex timmodernizza u tiddiġitalizza s-settur tal-enerġija, tippromwovi mudelli ta’ negozju innovattivi u tistabbilixxi l-prekundizzjonijiet neċessarji għal aċċess akbar għall-enerġija sostenibbli madwar id-dinja, b’enfasi speċifika fuq l-Afrika.

F’kuntest ta’ spazju ċiviku u demokratiku li qed jiċkien, l-UE affermat mill-ġdid l-appoġġ inkondizzjonat tagħha għal dawn il-valuri madwar id-dinja, filwaqt li kkonfermat ir-rwol ċentrali tagħha f’fora internazzjonali. Skont il-punteġġ tal-“istat tad-dritt” tal-Bank Dinji, is-sitwazzjoni ilha tiddeterjora b’mod kostanti mill-2014. Pereżempju, għall-proporzjon ta’ siġġijiet okkupati minn nisa fil-parlamenti nazzjonali, il-ftit progress li sar bejn l-2015 u l-2018 tħassar fl-2019. L-UE kompliet tippromwovi d-demokrazija, l-istat tad-dritt, il-governanza tajba tad-drittijiet tal-bniedem u l-prinċipji tad-dritt internazzjonali, speċjalment permezz tal-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u d-Drittijiet tal-Bniedem (EIDHR).

Fl-2019, proġetti u programmi kisbu riżultati importanti fl-Amerika Latina, f’setturi ewlenin bħall-ilma u t-tibdil fil-klima, is-settur privat u l-investiment, l-iżvilupp ekonomiku, is-sigurtà, l-istat tad-dritt u l-governanza. Fir-rigward tal-kooperazzjoni reġjonali, tnedew inizjattivi ta’ suċċess f’setturi strateġiċi u dawn ġew żviluppati aktar matul is-sena. Fir-rigward tas-sigurtà, ġew maqbula żewġ azzjonijiet biex titrawwem il-kooperazzjoni intra-Latin-Amerikana fil-qasam tal-ġestjoni integrata tal-fruntieri, bl-għażla ta’ erba’ punti ta’ qsim tal-fruntiera tal-art li jinvolvu seba’ pajjiżi, u biex tiġi appoġġata l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin.

Il-kooperazzjoni għall-iżvilupp fl-Asja u fil-Lvant Nofsani jew fil-Golf kompliet tiffoka fl-2019 fuq il-pajjiżi l-inqas żviluppati u l-aktar fraġli, b’enfasi partikolari fuq il-governanza tajba u r-riformi tas-settur sostenibbli. Saret enfasi msaħħa fuq il-ħolqien tal-impjiegi u t-tkabbir sostenibbli u inklużiv permezz tal-promozzjoni tal-investimenti. L-iżvilupp tas-settur privat kien kruċjali, billi dan għandu rwol ewlieni fl-iżvilupp u t-tkabbir ekonomiku sostenibbli.

L-Istrument li jikkontribwixxi għall-Istabbiltà u l-Paċi kien ta’ importanza kbira fl-isforzi tal-UE biex tippromwovi l-paċi f’diversi ċirkostanzi fl-Afganistan, fir-Repubblika Ċentru-Afrikana, fil-Kolombja, fil-Libja, fis-Sirja, fl-Ukrajna u fil-Jemen. It-tisħiħ tad-djalogu mas-soċjetà ċivili, tal-prevenzjoni tal-kunflitti u tal-bini tal-paċi kien essenzjali sabiex jiġi evitat li l-kriżijiet umanitarji jmorru għall-agħar. Il-protezzjoni tal-komunitajiet ċivili ssaħħet permezz ta’ appoġġ għall-forzi tas-sigurtà u tad-difiża f’reġjuni volatili.

L-għajnuna umanitarja taħdem flimkien mal-kooperazzjoni għall-iżvilupp, b’perspettiva speċifika bbażata fuq il-ħtiġijiet li tindirizza l-impatt tal-kunflitti u d-diżastri naturali jew dawk ikkawżati mill-bniedem. Hija tipprovdi assistenza f’konformità mal-prinċipji umanitarji tal-umanità, tan-newtralità, tal-imparzjalità u tal-indipendenza. B’kollox, kien hemm 177 miljun persuna li rċevew għajnuna umanitarja fl-2019. L-akbar sehem tal-baġit tal-għajnuna umanitarja tal-2019 mar għand refuġjati mis-Sirja u mill-Jemen, u persuni spostati internament mill-kunflitti f’dawn il-pajjiżi, filwaqt li 23 % bejn l-2014 u l-2019 mar għal “kriżijiet minsija” (kriżijiet bi ftit attenzjoni mill-midja u kopertura ħażina), bħall-kriżi tar-refuġjati reġjonali fil-Burundi, il-kunflitt fl-Ukrajna u l-kunflitt li kien jinvolvi l-moviment tal-gwerrilja FARC fil-Kolombja. L-UE żammet l-isforzi tagħha b’rabta mal-prevenzjoni tal-kriżijiet sabiex tippreserva l-paċi u ssaħħaħ is-sigurtà internazzjonali. L-UE kienet preżenti f’kull kriżi umanitarja sinifikanti fl-2019. Fi kriżijiet akbar, l-UE rrispondiet b’mod konsistenti għal sitwazzjonijiet fejn ma kienx hemm donaturi oħrajn preżenti u ħafna drabi kellha r-rwol ta’ koordinatur u katalista. Il-programm ikkontribwixxa wkoll għall-bini tal-kapaċità u r-reżiljenza ta’ komunitajiet vunerabbli jew affettwati minn diżastru. L-azzjonijiet ta’ tħejjija għad-diżastri kienu ta’ benefiċċju għal 38 miljun persuna f’reġjuni suxxettibbli għad-diżastri. Aspett kruċjali li jirfed ir-riżultati pożittivi tal-UE fit-trawwim tar-reżiljenza huwa l-pass progressiv lejn assistenza bbażata fuq flus kontanti, hekk kif il-Kummissjoni żammet l-impenn tagħha li twassal 35 % tal-assistenza umanitarja permezz ta’ trasferimenti ta’ flus kontanti.

1.7.2.    L-UE qed tindirizza l-isfidi tal-migrazzjoni b’kooperazzjoni mal-imsieħba internazzjonali tagħha

Mill-bidu tal-kriżi tal-migrazzjoni fl-2015, l-UE pprovdiet appoġġ u protezzjoni vitali lil miljuni ta’ persuni fil-bżonn, billi għenet sabiex jiġu indirizzati l-kawżi fundamentali tal-migrazzjoni irregolari u l-ispostament sfurzat permezz ta’ opportunitajiet ekonomiċi u ta’ impjiegi, kif ukoll billi saħħet ir-reżiljenza. Hija għenet ukoll biex jinħolqu l-kundizzjonijiet għall-migrazzjoni legali, inkluż permezz ta’ risistemazzjoni, u l-ġestjoni effettiva tal-migrazzjoni. Il-ħidma biex tiġi evitata l-migrazzjoni irregolari kompliet, b’kollaborazzjoni mal-pajjiżi sħab, fost l-oħrajn permezz tal-ġlieda kontra n-netwerks ta’ faċilitazzjoni ta’ immigrazzjoni illegali fis-Saħel. Il-ħidma kompliet ittejjeb ir-rata ta’ ritorn effettiv għal persuni mingħajr dritt ta’ residenza fl-UE jew f’pajjiżi oħrajn. Sa tmiem l-2019, il-qsim irregolari tal-fruntieri tal-UE kien 92 % ( 25 ) taħt il-livelli massimi tal-2015.

Barra minn hekk, l-UE kompliet tikkoopera mal-imsieħba madwar id-dinja kollha biex tindirizza l-isfidi relatati mal-ispostament sfurzat. Kull sena, 80 % tal-baġit tal-għajnuna umanitarja tal-UE (EUR 1,6 biljun fl-2019) imur għal proġetti li jgħinu lill-persuni spostati b’mod sfurzat u lill-komunitajiet ospitanti tagħhom biex jissodisfaw il-ħtiġijiet bażiċi immedjati tagħhom f’sitwazzjonijiet ta’ kunflitt, ta’ kriżi jew ta’ spostament fit-tul.

Fl-2019, il-Fond Fiduċjarju ta’ Emerġenza tal-UE għall-Afrika (EUTF) ikkontribwixxa biex jiffaċilita d-djalogu politiku mal-pajjiżi sħab Afrikani, applika approċċi innovattivi u pproduċa riżultati notevoli u viżibbli fit-tliet pakketti operattivi kollha tal-Fond (l-Afrika ta’ Fuq/il-Qarn tal-Afrika/is-Saħel u l-Lag Chad) billi ġabar fondi u għarfien espert minn firxa wiesgħa ta’ partijiet interessati. Il-Fond kompla jikkonsolida l-kisbiet tiegħu, biex b’hekk l-għadd totali ta’ programmi approvati tela’ għal 224, għal total ta’ EUR 4,4 biljun.

Il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija qed tkompli tipprovdi l-assistenza tant meħtieġa lir-refuġjati u lill-komunitajiet ospitanti fit-Turkija fl-oqsma prijoritarji kollha li tkopri, jiġifieri l-ħtiġijiet bażiċi, l-edukazzjoni, il-kura tas-saħħa, il-protezzjoni, l-appoġġ soċjoekonomiku u l-infrastruttura muniċipali. L-ewwel porzjon ta’ EUR 3 biljun kien ikkuntrattat kompletament, bi 72 proġett implimentati. Il-baġit operattiv sħiħ tat-tieni porzjon ta’ EUR 3 biljun ġie impenjat fi tmiem l-2019. Il-Kumitat ta’ Tmexxija tal-Faċilità jiltaqa’ fuq bażi regolari biex jissorvelja u jmexxi l-implimentazzjoni tal-faċilità. Rapporti ta’ monitoraġġ ta’ kull sitt xhur, li huma disponibbli għall-pubbliku, jikkonfermaw li l-faċilità qed tkompli tilħaq l-għanijiet tagħha.

Bis-saħħa tal-faċilità, aktar minn 1,7 miljun refuġjat qed ikomplu jibbenefikaw minn allowance fi flus ta’ kull xahar imsejħa xibka ta’ sikurezza soċjali ta’ emerġenza biex tgħinhom jissodisfaw il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom. Sa tmiem l-2019, l-assistenza umanitarja kienet għenet 1,7 miljun fost l-aktar refuġjati vulnerabbli. Total ta’ 684 919-il tifel u tifla Sirjani ġew irreġistrati fis-sena skolastika 2019-2020 – li jikkorrespondu għal 63 % tal-popolazzjoni totali ta’ tfal Sirjani tal-età skolastika fit-Turkija. Aktar minn 3 900 faċilità edukattiva (inklużi ċentri tal-Edukazzjoni Bikrija tat-Tfal) ġew aġġornati permezz tal-forniment ta’ tagħmir sa mill-bidu tal-faċilità u nbnew 40 skola ġdida. 320 oħra jinsabu fil-proċess li jinbnew. Barra minn hekk, issa hemm 179 ċentru tal-kura tas-saħħa li qegħdin joperaw. Sa mill-bidu tal-finanzjament tal-faċilità, ġew ipprovduti 11,9 miljun konsultazzjoni dwar il-kura tas-saħħa primarja lir-refuġjati, filwaqt li ngħataw 3,5 miljun doża ta’ tilqim lil trabi u nisa tqal Sirjani.

Minn Ġunju 2019, il-Fond Fiduċjarju tal-UE b’reazzjoni għall-Kriżi Sirjana ipprovda edukazzjoni, saħħa, immaniġġjar tal-ilma, għajxien u servizzi oħrajn lil 4,3 miljun persuna fil-pajjiżi milquta mill-kriżi Sirjana. Total ta’ 92 ċentru tas-saħħa ġew attrezzati, rinnovati u mgħammra.

1.7.3.    Il-baġit tal-UE jgħin lill-pajjiżi ġirien jiżviluppaw u jżommu istituzzjonijiet demokratiċi stabbli

L-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni jappoġġa lil pajjiżi kandidati u lil pajjiżi kandidati potenzjali fl-adozzjoni u l-implimentazzjoni tar-riformi politiċi, istituzzjonali, legali, amministrattivi, soċjali u ekonomiċi meħtieġa sabiex jikkonformaw mal-valuri tal-UE. Dan jgħinhom ukoll jallinjaw ruħhom progressivament mar-regoli, l-istandards, il-politiki u l-prattiki tal-UE bil-ħsieb ta’ sħubija fl-UE. L-assistenza finanzjarja tiġi pprovduta lill-pajjiżi benefiċjarji ( 26 ) f’ħames oqsma ta’ politika: (a) ir-riformi bi tħejjija għas-sħubija fl-UE u l-bini tal-istituzzjonijiet u tal-kapaċitajiet relatati; (b) l-iżvilupp soċjoekonomiku u reġjonali; (ċ) l-impjiegi, il-politiki soċjali, l-edukazzjoni, il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-iżvilupp tar-riżorsi umani; (d) l-iżvilupp agrikolu u rurali; u (e) il-kooperazzjoni reġjonali u territorjali. Il-kaxxa ta’ hawn taħt tipprovdi eżempju speċifiku ta’ dan l-istrument fl-azzjoni.

Fil-Maċedonja ta’ Fuq, il-kwalità kemm tal-ilmijiet tal-wiċċ kif ukoll tal-ilmijiet ta’ taħt l-art qed tiddeterjora minħabba l-iskariku ta’ drenaġġ mhux ittrattat jew mhux ittrattat b’mod adegwat. Bl-impjant għat-trattament tal-ilma mormi li nbena fil-parti tal-Lvant tal-pajjiż, il-popolazzjoni kollha ta’ dak ir-reġjun, li tammonta għal total ta’ 54 676 persuna, qed tibbenefika direttament mill-ilma mormi ttrattat kif suppost. L-azjendi agrikoli kollha jibbenefikaw ukoll minn kundizzjonijiet ambjentali aħjar għall-prodotti tagħhom. Is-saħħa kemm taċ-ċittadini kif ukoll tan-natura hija mtejba. Il-volum ta’ ilma mormi muniċipali mhux ittrattat skarikat fix-Xmara Strumica tnaqqas, tant li ġew minimizzati l-impatti negattivi fuq il-kwalità tar-riżorsi tal-ilma, in-natura u s-saħħa fir-reġjun ta’ Strumica.

L-istat tad-dritt se jsir saħansitra aktar ċentrali għan-negozjati tal-adeżjoni, pereżempju billi l-ħidma kontra l-korruzzjoni tiġi integrata u billi tiġi applikata enfasi aktar b’saħħitha fuq il-prinċipji fundamentali ta’ istituzzjonijiet demokratiċi li qegħdin jiffunzjonaw, ir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika u l-appoġġ għar-riformi ekonomiċi. Kien hemm titjib fl-issodisfar tal-kriterji politiċi ta’ dawn l-oqsma fundamentali għall-pajjiżi tat-tkabbir. Fi tmiem l-2019, it-Turkija biss kienet qed tesperjenza rigress fl-oqsma tal-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali, ir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika u l-funzjonament tal-ekonomija tas-suq. Dan wassal għall-adozzjoni ta’ dokument ta’ strateġija indikattiv rivedut f’Awwissu 2018. L-allokazzjonijiet indikattivi inizjali għall-fondi ta’ qabel l-adeżjoni fit-Turkija għall-perjodu 2018-2020 tnaqqsu b’40 %. L-enfasi fl-għażla ta’ proġetti taħt l-Istrument il-ġdid għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni se ssir fuq l-oqsma fundamentali tal-acquis, b’mod partikolari l-istat tad-dritt, filwaqt li proġetti teknikament maturi biss se jintgħażlu għall-appoġġ.

L-Istrument Ewropew tal-Viċinat huwa l-istrument finanzjarju ewlieni għall-implimentazzjoni tal-politika Ewropea tal-viċinat ( 27 ), li tappoġġa r-riformi politiċi u ekonomiċi bl-għan li tippromwovi l-istabbiltà, is-sigurtà u l-prosperità fil-viċinat dirett tal-UE. B’mod partikolari, hemm żviluppi pożittivi fil-viċinat tal-Lvant, b’kisbiet kbar fl-oqsma ta’ prijorità tal-ekonomija, tal-konnettività u ta’ soċjetà aktar b’saħħitha. Madankollu, għad hemm bżonn li jsir progress fl-oqsma tal-istat tad-dritt, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, l-ispazji għas-soċjetà ċivili u l-indipendenza tal-midja. Fil-viċinat tan-Nofsinhar, fatturi esterni bħall-instabbiltà politika u s-sitwazzjoni tas-sigurtà qegħdin ixekklu l-progress. Il-kooperazzjoni mal-pajjiżi sħab fl-Afrika ta’ Fuq hija ta’ sfida, u tiddependi fuq il-parametri li qed jevolvu, b’mod partikolari fil-Libja. Madankollu, l-isforzi fit-Tuneżija għal riformi demokratiċi u ekonomiċi u t-tkomplija tal-kooperazzjoni mal-Marokk jagħmlu l-appoġġ kontinwu rilevanti u promettenti. Madwar ir-reġjun tal-Lvant Nofsani, l-impatt tal-kunflitti li għaddejjin, tan-nuqqas ta’ sigurtà u tal-governanza ħażina jiddistabbilizza lill-imsieħba tal-UE, ifixkel il-kummerċ u l-investiment u jillimita l-opportunitajiet għall-popolazzjoni. L-għadd kbir ta’ refuġjati u persuni spostati jiggrava dawn in-nuqqasijiet strutturali.

1.7.4.    Iż-żieda tal-effettività, tal-flessibbiltà u tal-koerenza tal-istrumenti esterni tal-UE

Il-Kummissjoni pproponiet li toħloq strument integrat ġdid, imsejjaħ Strument ta’ Viċinat, ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta’ Kooperazzjoni Internazzjonali taħt il-qafas finanzjarju pluriennali futur. Dan se jkun l-għodda ewlenija tal-UE biex tikkontribwixxi għall-qerda tal-faqar u l-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli, il-prosperità, il-paċi u l-istabbiltà. Il-baġit il-ġdid fit-tul se jwassal għall-modernizzazzjoni sinifikanti tad-dimensjoni esterna tal-baġit tal-UE. Abbażi tat-tagħlimiet mill-istrumenti attwali, dan se jżid l-effettività u l-viżibbiltà tal-linji politiċi esterni tal-UE, isaħħaħ il-koordinazzjoni mal-politiki interni u jagħti lill-UE l-flessibbiltà sabiex tirreaġixxi aktar malajr għal kriżijiet u sfidi ġodda.

1.8.Strumenti speċjali

1.8.1.    Il-baġit tal-UE wera solidarjetà fl-UE billi jiffinanzja l-isforzi ta’ għajnuna f’każ ta’ diżastru u jtaffi l-effetti tal-globalizzazzjoni

Il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni

Il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni jipprovdi appoġġ lil ħaddiema li ngħataw is-sensja u lil persuni li jaħdmu għal rashom li l-attività tagħhom waqfet minħabba bidliet strutturali kbar fix-xejriet tal-kummerċ dinji minħabba l-globalizzazzjoni, jew minħabba l-effetti negattivi tal-kriżi finanzjarja u ekonomika globali. Bejn l-2014 u l-2019, il-finanzjament mill-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni appoġġa lil 45 047 ħaddiem fil-mira u 4 099 żagħżugħ u żagħżugħa barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ f’27 settur ekonomiku differenti. Fl-2019 ġiet ippreżentata applikazzjoni waħda biss (iżda mhux approvata), possibbilment minħabba inqas sensji massivi dovuti għall-globalizzazzjoni u t-titjib ġenerali tas-sitwazzjoni ekonomika fl-Istati Membri qabel il-kriżi, li ffaċilitat ir-riintegrazzjoni tal-ħaddiema fis-suq tax-xogħol.

Skont ir-rapporti finali li waslu bejn l-2017 u l-2019, bħala medja, 61 % tal-ħaddiema li ġew megħjuna bdew jaħdmu f’impjieg ġdid wara intervent mill-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni. Madankollu, ir-rata ta’ riintegrazzjoni f’każijiet individwali kienet tvarja minn 40 % sa 92 %, skont is-settur ekonomiku u ż-żona kkonċernata, billi hija influwenzata mill-kapaċitajiet ta’ assorbiment tas-swieq tax-xogħol lokali u reġjonali.

L-oqsma għal titjib identifikati fl-evalwazzjoni ta’ nofs it-terminu 2014-2020 jinkludu l-proċedura ta’ mobilizzazzjoni twila u d-diffikultajiet li jiffaċċjaw l-Istati Membri biex jipprovdu l-analiżi ta’ sfond estensiva tal-avveniment skattatur (il-globalizzazzjoni jew il-kriżijiet) li hija meħtieġa għall-mobilizzazzjoni tal-finanzjament. Dan it-tħassib huwa indirizzat fil-proposta tal-Kummissjoni għall-baġit fit-tul li jmiss, li f’konformità miegħu l-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni se jibbaża l-appoġġ biss fuq il-kriterju ta’ impatt sinifikanti, stabbilit għal minimu ta’ 250 ħaddiem spostat.

Il-Fond ta’ Solidarjetà tal-UE

Il-Fond ta’ Solidarjetà tal-UE huwa attivat fuq talba ta’ Stat Membru eliġibbli meta jseħħu diżastri naturali kbar jew reġjonali, bħal terremoti, għargħar, nixfa, nirien fil-foresti, maltempati jew emerġenzi kbar tas-saħħa pubblika. Dan jgħin biex jiżdiedu r-reżiljenza u l-istat ta’ tħejjija tal-Istati Membri u tar-reġjuni fl-indirizzar tal-effetti negattivi tat-tibdil fil-klima u ta’ diżastri kkawżati mill-bniedem u diżastri naturali oħrajn.

L-appoġġ għall-finanzjament tal-operazzjonijiet ta’ emerġenza u ta’ rkupru fl-ammont ta’ EUR 293 miljun ingħata fl-2019 wara applikazzjonijiet minn tliet Stati Membri relatati ma’ diżastri naturali li seħħew fl-2018: l-għargħar fir-Rumanija u l-kundizzjonijiet severi tat-temp fl-Italja u fl-Awstrija. Fl-2019, il-Kummissjoni rċeviet erba’ applikazzjonijiet għall-għajnuna: mill-Awstrija, rigward il-kundizzjonijiet tat-temp estremi tal-2018; mill-Greċja, rigward il-maltempati fi Kreta fl-2019; mill-Portugall, rigward l-Uragan Lorenzo fl-Azores fl-2019; u minn Spanja, rigward it-temp estrem fl-aħħar tal-2019.

F’Mejju 2019, il-Kummissjoni ppubblikat l-ewwel evalwazzjoni ex post ( 28 ) tal-interventi tal-Fond ta’ Solidarjetà tal-UE bejn l-2002 u l-2016, li kkonfermat il-valur miżjud tal-UE tal-istrument. L-evalwazzjoni kkonkludiet li l-fond huwa strument siewi fis-sett ta’ għodod tal-UE għal interventi f’sitwazzjonijiet ta’ diżastru. Fl-istess ħin, jeħtieġ li tingħata aktar kunsiderazzjoni lill-azzjonijiet ta’ politika li jżidu l-potenzjal biex il-Fond jintervjeni.    

(1)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali.

(2)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond ta’ Koeżjoni.

(3)

()    Id-Direttorat Ġenerali għall-Politika Reġjonali u Urbana, Rapport Annwali tal-Attività 2019.

(4)

()    Sors:  SWD(2016) 318, “Evalwazzjoni ex post tal-FEŻR u tal-FK 2007-13 ”, 19.9.2016.

(5)

()    Id-Direttorat Ġenerali għall-Politika Reġjonali u Urbana, Rapport Annwali tal-Attività 2019. Sors: Kalkoli tal-Eurostat u tad-DĠ Politika Reġjonali u Urbana.

(6)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond Soċjali Ewropew.

(7)

()    Dan l-ammont jilħaq EUR 66 biljun meta jiġi inkluż il-kofinanzjament nazzjonali.

(8)

()    Pjattaforma ta’ Data Miftuħa għall-Iżvilupp Reġjonali ( https://cohesiondata.ec.europa.eu/themes/4# ). Data miksuba f’Marzu 2020.

(9)

()    Pjattaforma ta’ Data Miftuħa għall-Iżvilupp Reġjonali ( https://cohesiondata.ec.europa.eu/themes/6# ). Data miksuba f’Marzu 2020.

(10)

()    L-ekwivalenti tad-diossidu tal-karbonju juri kemm jistgħu jikkawżaw tisħin globali tipi u ammonti partikolari ta’ gassijiet serra, bl-użu ta’ ammont jew konċentrazzjoni funzjonalment ekwivalenti ta’ diossidu tal-karbonju bħala r-referenza.

(11)

()    Pjattaforma ta’ Data Miftuħa għall-Iżvilupp Reġjonali ( https://cohesiondata.ec.europa.eu/themes/6# ). Data miksuba f’Marzu 2020.

(12)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond ta’ Koeżjoni.

(13)

()    Rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni – Rapport strateġiku tal-2019 dwar l-implimentazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (COM(2019) 627). Dan ir-rapport ta’ sinteżi tar-rapporti ta’ implimentazzjoni annwali u r-rapporti ta’ progress tal-programm li jkopru l-implimentazzjoni sa tmiem l-2018 ġie ppubblikat fis-17 ta’ Diċembru 2019. Għall-fondi kollha meħuda flimkien, l-għażla tal-proġetti (bil-finanzjament deċiż) żdiedet b’aktar mid-doppju mill-2017, li tammonta għal EUR 464 biljun (72 % tal-investiment totali ppjanat).

(14)

()    Jekk ir-riżultati fi tmiem l-2018 kienu kisbu mill-inqas 85 % tal-valur tal-istadju ewlieni, il-prestazzjoni tqieset bħala sodisfaċenti.

(15)

()    Ara l-Anness 1, Ħarsa Ġenerali lejn il-Prestazzjoni tal-Programm għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, għall-Fond ta’ Koeżjoni u għall-Fond Soċjali Ewropew

(16)

()     https://cohesiondata.ec.europa.eu/stories/s/A-guide-to-the-ESIF-performance-framework/szxz-5m2d

(17)

()    Sors: Ir-rapporti ta’ implimentazzjoni tal-Istati Membri għall-2018 ippreżentati lill-Kummissjoni f’Ġunju 2019. Id-data tal-2019 se ssir disponibbli biss f’nofs Lulju 2020.

(18)

()    Aktar data hija pprovduta fl-Anness 1.

(19)

()    Studju tal-2018 dwar il-Kopertura tal-Broadband fl-Ewropa ( https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/study-broadband-coverage-europe-2018 ).

(20)

()    Ara l-Anness 1 – Ħarsa ġenerali lejn il-prestazzjoni tal-programm għall-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd.

(21)

()    Valuri skont ir-Rapport dwar il-Migrazzjoni tal-2019 li jirriflettu l-krediti C1, minbarra l-Fond għas-Sigurtà Interna u l-aġenziji deċentralizzati relatati mas-sigurtà.

(22)

()    Abbażi tal-approvazzjoni tal-kontijiet tal-Istati Membri għas-snin finanzjarji 2015-2019.

(23)

()    Sors tad-data: l-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta. L-Aġenzija tista’ biss tassisti lill-Istati Membri biex jimplimentaw deċiżjonijiet ta’ ritorn infurzabbli maħruġa mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti.

(24)

()    Regolament (UE) Nru 2019/1896 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta’ Novembru 2019 dwar il-Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta.

(25)

()    Tnaqqis minn 1 822 177 fl-2015 għal 141 741 fl-2019.

(26)

()    Il-benefiċjarji attwali huma: l-Albanija , il-Bożnija-Ħerzegovina ,  il-Maċedonja ta’ Fuq , il-Kosovo (dan l-isem huwa mingħajr preġudizzju għall-pożizzjonijiet dwar l-istatus, u huwa konformi mar-riżoluzzjoni 1244/1999 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti u mal-Opinjoni tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja dwar id-dikjarazzjoni tal-indipendenza tal-Kosovo), il-Montenegro , is-Serbja u t-Turkija .

(27)

()    Permezz tal-politika Ewropea tal-viċinat tagħha, li ġiet riveduta f’Novembru 2015, l-UE taħdem mal-ġirien fin-Nofsinhar u fil-Lvant tagħha sabiex trawwem l-istabbilizzazzjoni, is-sigurtà u l-prosperità, f’konformità mal-istrateġija globali għall-politika estera u ta’ sigurtà tal-UE.

(28)

()    Id-Direttorat Ġenerali għall-Politika Reġjonali u Urbana, “Ex Post Evaluation of the European Union Solidarity Fund 2002-2016” (Evalwazzjoni Ex Post tal-Fond ta’ Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea 2002-2016) ( https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/publications/evaluations/2019/ex-post-evaluation-of-the-european-union-solidarity-fund-2002-2016 ).

IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 24.6.2020

COM(2020) 265 final

RAPPORT TAL-KUMMISSJONI

LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL U LILL-QORTI TAL-AWDITURI













Rapport Annwali tal-2019 dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni tal-Baġit tal-UE

Taqsima 2 –
Il-kontroll intern u l-ġestjoni finanzjarja

2.1.Il-Kummissjoni tiġġestixxi l-baġit tal-UE f’ambjent kumpless

Il-Kummissjoni tagħti importanza kbira lill-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-UE, kif ukoll tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp u tal-Fondi Fiduċjarji tal-UE. Huwa d-dmir tal-Kummissjoni li tagħmel l-aħjar użu possibbli mill-flus tal-kontribwenti biex tappoġġa l-kisba tal-objettivi ta’ politika tal-UE. Għalhekk, huwa essenzjali li jiġi żgurat kemm livell għoli ta’ konformità mar-regoli applikabbli, kif ukoll li l-finanzjament jilħaq lill-benefiċjarji intenzjonati b’mod effettiv, effiċjenti u ekonomiku. Konsegwentement, il-Kummissjoni tagħmel ħilitha biex tikseb l-ogħla standards fil-ġestjoni finanzjarja, filwaqt li ssib il-bilanċ tajjeb bejn livell baxx ta’ żbalji, pagamenti veloċi u spejjeż raġonevoli tal-kontrolli.

2.2.Il-baġit tal-UE: varjetà wiesgħa ta’ oqsma, benefiċjarji u nfiq

Fl-2019, in-nefqa ( 1 ) mill-baġit tal-UE kienet tammonta għal EUR 147 biljun (ara ċ-ċart ta’ hawn taħt), li tikkorrespondi għal 240 000 pagament, li jvarjaw minn ftit mijiet ta’ euro (boroż ta’ studju tal-Erasmus) għal mijiet ta’ miljuni ta’ euro (proġetti kbar bħal ITER jew Galileo u Copernicus, kif ukoll appoġġ baġitarju għal pajjiżi li qed jiżviluppaw). Dawn il-pagamenti jsiru biex jappoġġaw attivitajiet varjati bħall-biedja u l-iżvilupp taż-żoni rurali u urbani, it-titjib tal-infrastruttura tat-trasport u dik diġitali, ir-riċerka, l-għajnuna lil intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, il-ħarsien tal-ambjent, it-taħriġ għall-persuni qiegħda, l-integrazzjoni tal-migranti u l-protezzjoni tal-fruntieri, l-appoġġ għall-pajjiżi li jixtiequ jissieħbu fl-UE u l-għajnuna lill-pajjiżi ġirien u dawk li qed jiżviluppaw. Il-benefiċjarji tal-fondi tal-UE huma diversi u numerużi ħafna.

Nefqa rilevanti tal-baġit tal-UE implimentata mill-Kummissjoni fl-2019, għal kull qasam ta’ politika, f’% u EUR biljuni

Sors: Rapporti annwali tal-attività tal-Kummissjoni Ewropea.

Aktar minn żewġ terzi tal-baġit huwa implimentat taħt ġestjoni kondiviża. L-Istati Membri jew il-korpi assenjati minnhom jiddistribwixxu l-fondi u jiġġestixxu n-nefqa f’konformità mad-dritt tal-Unjoni u mal-liġi nazzjonali (pereż. fil-każ ta’ nefqa fuq il-koeżjoni u r-riżorsi naturali). Il-kumplament tal-baġit jintefaq jew direttament mill-Kummissjoni jew inkella indirettament f’kooperazzjoni mal-entitajiet fdati. It-tabella ta’ hawn taħt tiddeskrivi t-tliet modi ta’ ġestjoni.

Minħabba li l-baġit tal-UE jiġi implimentat b’ħafna modi differenti, li jinvolvu atturi differenti, ir-riskji assoċjati jvarjaw minn programm u mod ta’ ġestjoni għal ieħor (ara l-Anness 3). Dan jitqies meta jiġu żviluppati l-istrateġiji ta’ kontroll (ara t-Taqsima 2.2).

2.3.Il-governanza, ir-responsabbiltà u t-trasparenza

Il-katina tar-responsabbiltà

Is-sistema ta’ governanza użata mill-Kummissjoni Ewropea hija mfassla għall-istruttura u r-rwol uniċi tagħha. L-arranġamenti ta’ governanza tal-Kummissjoni ssaħħew matul iż-żmien u ġew adattati għaċ-ċirkostanzi li qed jinbidlu. Il-ħidma reċenti mill-awdituri interni u esterni kkonfermat li dawn l-arranġamenti huma robusti. Il-Kummissjoni von der Leyen, li ħadet il-kariga f’Diċembru 2019, kompliet tqiegħed ir-responsabbiltà u t-trasparenza fil-qalba tal-ħidma tagħha, kif ikkonfermat fil-metodi ta’ ħidma aġġornati ( 2 ) u fl-ittri ta’ missjoni indirizzati lill-Membri kollha tal-Kummissjoni. L-aħħar żviluppi huma riflessi fil-komunikazzjoni aġġornata dwar il-governanza fil-Kummissjoni, ippubblikata flimkien ma’ dan ir-rapport ( 3 ).

Il-Kulleġġ tal-Kummissarji huwa politikament responsabbli mill-ġestjoni tal-baġit tal-UE. L-elementi kostitwenti ewlenin tal-governanza tal-baġit tal-UE, mirfuda minn diviżjoni ċara tar-responsabbiltajiet bejn il-livelli politiċi u ta’ ġestjoni, iwasslu għal katina solida ta’ bini tal-assigurazzjoni u responsabbiltà. Dawn huma ppreżentati fiċ-ċart ta’ hawn taħt. Fil-livell tal-Kummissjoni, il-qafas tar-responsabbiltà huwa bbażat fuq responsabbiltajiet ta’ ġestjoni u rapportar definiti sewwa (ara hawn taħt).

Dawn l-arranġamenti ta’ governanza robusti jgħinu lill-Kulleġġ tal-Kummissarji jilħaq l-objettivi tal-Kummissjoni, juża r-riżorsi b’mod effiċjenti u effettiv, u jiżgura li l-baġit tal-UE jiġi implimentat f’konformità mal-prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja tajba.

Ir-responsabbiltà u r-rapportar fil-livell tad-dipartiment

Il-Kulleġġ tal-Kummissarji jiddelega l-ġestjoni operattiva ta’ kuljum lill-50 Direttur Ġenerali ( 4 ) jew l-ekwivalenti ( 5 ) (minn hawn ’il quddiem id-Diretturi Ġenerali), li jmexxu l-istrutturi amministrattivi tal-Kummissjoni. F’konformità mar-regoli u l-istandards korporattivi tal-Kummissjoni, huma jimmaniġġaw u jsawru d-dipartimenti tagħhom biex jilħqu l-objettivi tagħhom kif definiti fil-pjanijiet strateġiċi tagħhom u b’kont meħud tar-riżorsi disponibbli. Huma responsabbli għas-sehem tal-baġit tal-UE implimentat fid-dipartimenti tagħhom.

Fir-rapporti annwali tal-attività tagħhom, huma jirrapportaw b’mod trasparenti dwar il-prestazzjoni u r-riżultati miksuba, dwar il-funzjonament tas-sistemi ta’ kontroll intern tagħhom u dwar il-ġestjoni finanzjarja tas-sehem tagħhom mill-baġit tal-UE – filwaqt li jqisu l-assigurazzjoni pprovduta mill-Istati Membri b’ġestjoni kondiviża. Fid-dikjarazzjoni tal-assigurazzjoni, li hija parti mir-rapport ta’ attività annwali, huma jiddikjaraw jekk għandhomx assigurazzjoni raġonevoli li:

·l-informazzjoni inkluża fir-rapport tagħhom tippreżenta “fehma vera u ġusta” (jiġifieri affidabbli, kompleta u korretta) dwar is-sitwazzjoni fid-dipartiment tagħhom;

·ir-riżorsi assenjati lid-dipartiment tagħhom intużaw għall-iskop intenzjonat tagħhom u f’konformità mal-prinċipju ta’ ġestjoni finanzjarja tajba;

·il-proċeduri ta’ kontroll implimentati fid-dipartiment tagħhom jagħtu l-garanziji meħtieġa dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet sottostanti.

Biex jiksbu din l-assigurazzjoni, id-Diretturi Ġenerali jużaw l-informazzjoni kollha disponibbli (miġbura fil-qosor fir-rapporti tal-attività annwali tagħhom), jiġifieri:

·ir-riżultati tal-kontrolli mwettqa mis-servizzi tagħhom stess jew f’isimhom;

·l-informazzjoni dwar il-ġestjoni u l-kontroll irrapportata mill-Istati Membri u minn entitajiet fdati oħrajn fuq il-bbażi tas-sistemi ta’ kontroll tagħhom stess, fil-każ ta’ ġestjoni kondiviża u indiretta;

·il-ħidma mwettqa mis-Servizz tal-Awditjar Intern (ara l-Anness 6);

·l-awditi mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri, l-awditur estern indipendenti tal-UE.

Jekk jidentifikaw dgħufijiet b’impatt sinifikanti, huma meħtieġa li jikkwalifikaw id-dikjarazzjoni tal-assigurazzjoni tagħhom b’riżerva. B’mod parallel, huma jimplimentaw pjanijiet ta’ azzjoni biex itaffu r-riskji futuri u jsaħħu s-sistemi ta’ kontroll tagħhom (ara t-Taqsima 2.3.5 u l-Anness 4).

Ir-responsabbiltà u r-rapportar fil-livell korporattiv

Ir-rapport annwali dwar il-ġestjoni u l-prestazzjoni għall-baġit tal-UE jippreżenta s-sitwazzjoni fil-livell tal-Kummissjoni. Dan ir-rapport huwa parti mill-pakkett ta’ rapportar finanzjarju u ta’ responsabbiltà integrat tal-Kummissjoni ( 6 ) li jiġi adottat mill-Kulleġġ u li huwa bbażat fuq l-assigurazzjoni u r-riżervi inklużi fir-rapporti annwali tal-attività kollha.

Il-proċedura ta’ kwittanza annwali li tirriżulta tippermetti lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill iżommu lill-Kummissjoni politikament responsabbli mill-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE. Id-deċiżjoni tal-Parlament Ewropew dwar il-kwittanza hija bbażata fuq:

·ir-rapporti tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri li fihom hija tagħti opinjoni dwar l-affidabbiltà tal-kontijiet annwali u opinjoni dwar ir-regolarità tad-dħul u tal-infiq, u tippreżenta r-riżultati tal-awditi tagħha ta’ oqsma speċifiċi ta’ nfiq jew ta’ politika, jew ta’ kwistjonijiet baġitarji jew ta’ ġestjoni;

·ir-rapportar finanzjarju u ta’ responsabbiltà integrat tal-Kummissjoni;

·is-seduti ta’ smigħ tal-Kummissarji u tad-Diretturi Ġenerali u t-tweġibiet għall-mistoqsijiet bil-miktub;

·rakkomandazzjoni mill-Kunsill.

Il-Kummissjoni tirrapporta kull sena dwar is-segwitu tagħha għat-talbiet indirizzati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill lill-Kummissjoni matul il-proċedura ta’ kwittanza.

2.4.Il-Kummissjoni tistrieħ fuq diversi strumenti biex tiżgura li l-flus tal-kontribwenti jiġu ġestiti tajjeb

Biex tiżgura li l-baġit jiġi implimentat tajjeb u jkun protett minn dgħufijiet u irregolaritajiet f’dan l-ambjent kumpless, il-Kummissjoni għandha diversi strumenti għad-dispożizzjoni tagħha.

2.5.Qafas ta’ kontroll intern b’saħħtu

Il-Kummissjoni għandha fis-seħħ qafas ta’ kontroll intern korporattiv b’saħħtu bbażat fuq l-ogħla standards internazzjonali ( 7 ).

Id-Diretturi Ġenerali jimplimentaw dan il-qafas korporattiv fid-dipartimenti tagħhom permezz ta’ sistemi ta’ kontroll intern imfassla apposta, filwaqt li jqisu l-ambjenti operattivi, ir-riskji u l-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom. Huma appoġġati f’dan il-kompitu mis-servizzi ċentrali ( 8 ), li jipprovdu struzzjonijiet, gwida u pariri u jiffaċilitaw il-kondiviżjoni ta’ prattika tajba. Kull sena, huma jivvalutaw il-funzjonament tas-sistemi ta’ kontroll intern tagħhom skont metodoloġija komuni u jiġbru fil-qosor il-konklużjonijiet tagħhom fir-rapporti annwali tal-attività tagħhom.

Barra minn hekk, is-Servizz tal-Awditjar Intern jista’ jwettaq inkarigi tal-awditjar fuq il-funzjonament tas-sistemi ta’ kontroll intern u l-valutazzjoni mid-dipartimenti tal-Kummissjoni ta’ dawn is-sistemi (ara l-Anness 6).

Għall-2019, it-tieni sena tal-implimentazzjoni sħiħa tal-qafas ta’ kontroll intern attwali, il-valutazzjonijiet mid-dipartimenti tal-Kummissjoni jindikaw li s-sistemi ta’ kontroll intern tagħhom għadhom effettivi. Is-sitwazzjoni ġenerali hija ppreżentata fiċ-ċart ta’ hawn taħt.

Il-valutazzjoni tikkonferma t-titjib li sar b’rabta mal-attivitajiet ta’ kontroll, l-impatt pożittiv mis-sorveljanza korporattiva msaħħa fuq l-identifikazzjoni tar-riskji u l-ġestjoni tar-riskji, u t-titjib fil-qasam tat-teknoloġija tal-informazzjoni.

Dawn ir-riżultati juru li l-Kummissjoni laħqet livell avvanzat ta’ kontroll intern. Is-servizzi ċentrali se jkomplu jipprovdu gwida u jiffaċilitaw il-kondiviżjoni ta’ prattika tajba biex jippromwovu aktar il-qafas ta’ kontroll intern bħala għodda ta’ ġestjoni li tgħin lill-organizzazzjoni tilħaq l-objettivi tagħha.

Valutazzjoni tal-funzjonament tas-17-il prinċipju ta’ kontroll intern

Sors: Rapporti annwali tal-attività tal-Kummissjoni Ewropea.

2.6.L-istrateġiji ta’ kontroll pluriennali jiżguraw li l-flus tal-kontribwenti jintefqu sewwa

Fil-qafas korporattiv tal-Kummissjoni, id-Diretturi Ġenerali, bħala maniġers tal-baġit tal-UE, jimplimentaw strateġiji ta’ kontroll pluriennali mfassla biex jipprevjenu l-iżbalji u, jekk ma jkunx possibbli li jiġu evitati l-iżbalji, jidentifikawhom u jikkoreġuhom. Biex jagħmlu dan, jeħtieġ li jibnu l-assigurazzjoni tagħhom minn isfel għal fuq u li jivvalutaw l-iżbalji li jaffettwaw l-infiq tal-UE f’livell dettaljat, jiġifieri skont il-programm jew parti rilevanti oħra tan-nefqa. Dan jippermetti lill-Kummissjoni tindividwa d-dgħufijiet u tikkoreġihom, kif ukoll tidentifika l-kawżi ewlenin ta’ żbalji sistemiċi (pereż. il-kumplessità tar-regoli), tieħu azzjonijiet korrettivi mmirati u tiżgura li kwalunkwe tagħlimiet meħuda jiġu kkunsidrati fit-tfassil ta’ programmi finanzjarji futuri.

Mill-prevenzjoni għad-detezzjoni u l-korrezzjoni

Billi l-programmi tal-infiq tal-UE huma pluriennali mit-tfassil, is-sistemi ta’ kontroll u ċ-ċikli ta’ ġestjoni relatati jkopru wkoll diversi snin. Dan ifisser li filwaqt li jistgħu jinstabu żbalji fi kwalunkwe sena partikolari, dawn jiġu kkoreġuti fis-sena attwali jew fis-snin sussegwenti wara li jkun sar il-pagament – sal-mument tal-għeluq fi tmiem iċ-ċiklu tal-ħajja tal-programmi. Barra minn hekk, l-istrateġiji ta’ kontroll huma differenzjati bejn ir-riskji, jiġifieri huma aġġustati għal modi ta’ ġestjoni, oqsma ta’ politika u / jew arranġamenti ta’ finanzjament differenti u r-riskji assoċjati magħhom.

Iċ-ċiklu ta’ kontroll pluriennali tal-Kummissjoni (għar-riżultati tal-2019 imsemmija fiċ-ċrieki, ara t-Taqsima 2.3.1 hawn taħt)

Sors: Il-Kummissjoni Ewropea.

Id-detezzjoni u l-korrezzjoni ta’ żbalji li jaffettwaw l-infiq tal-UE

Fejn il-mekkaniżmi ta’ prevenzjoni ma kinux effettivi, huwa importanti li l-iżbalji li jaffettwaw in-nefqa tal-UE jiġu individwati a posteriori, permezz ta’ kontrolli fuq l-ammonti li l-Kummissjoni aċċettat u ħallset (kontrolli ex post).

Dawn l-iżbalji jiġu kkoreġuti mill-Kummissjoni matul l-istess snin jew fi snin sussegwenti, permezz ta’ korrezzjonijiet finanzjarji jew sostituzzjoni tal-infiq ineliġibbli f’ġestjoni kondiviża, u rkupri mill-benefiċjarji finali f’ġestjoni diretta u indiretta.

Fl-2019, il-miżuri korrettivi kkonfermati kienu jammontaw għal EUR 1,5 biljun (25 % ogħla milli kienu fl-2018). Dawn jirrigwardjaw prinċipalment żbalji li jaffettwaw il-pagamenti li saru fi snin preċedenti.

B’mod parallel, id-dgħufijiet fis-sistemi ta’ kontroll, individwati permezz ta’ awditi tas-sistemi bbażati fuq ir-riskju, sussegwentement jiġu indirizzati u s-sistemi jiġu kkoreġuti biex tiġi evitata r-rikorrenza tal-istess żbalji fil-futur. Fil-kuntest ta’ ġestjoni kondiviża u indiretta, dan isir fl-ewwel lok mill-Istati Membri u l-imsieħba tal-implimentazzjoni.

Għal aktar informazzjoni dwar il-protezzjoni tal-baġit tal-UE, ara l-Anness 5.

Dipendenza fuq is-sistemi ta’ kontroll tal-imsieħba tal-implimentazzjoni

Kważi 80 % tal-baġit jiġi implimentat b’kooperazzjoni mal-Istati Membri u l-entitajiet fdati bħala msieħba tal-implimentazzjoni (ara t-tieni tabella fit-Taqsima 2.1.1). B’hekk, huwa importanti li jiġi vverifikat li dawn l-imsieħba juru livell ta’ protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE ekwivalenti għal dak miksub meta l-Kummissjoni tiġġestixxi l-baġit hija stess. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni twettaq valutazzjoni tas-sistemi, tar-regoli u tal-proċeduri tal-persuni jew tal-entitajiet li jimplimentaw il-fondi tal-UE. Dan jikkonċerna b’mod partikolari l-valutazzjoni tas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tal-Istati Membri u tal-entitajiet fdati permezz ta’ awditi tas-sistema akkumpanjati minn ittestjar sostantiv fuq in-nefqa u tipi oħrajn ta’ verifiki msejħa valutazzjonijiet tal-pilastri jew proċeduri ta’ nomina qabel ma s-sieħeb jiġi fdat bl-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE f’isem il-Kummissjoni.

F’ġestjoni indiretta, kull sena, l-imsieħba jirrapportaw dwar il-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit fdat permezz ta’ dikjarazzjoni ta’ ġestjoni. Din hija l-bażi li fuqha d-dipartimenti tal-Kummissjoni relatati jistgħu jibnu l-assigurazzjoni tagħhom f’dan l-ambjent ta’ ġestjoni u kontroll.

Il-Kummissjoni bħalissa qed taħdem biex tistabbilixxi fluss tax-xogħol awtomatizzat għall-verifiki differenti, li jikkomprendi l-proċess kollu. Għodda bħal din tiżgura li l-fażijiet kollha meħtieġa li jippermettu li entità tikkwalifika biex taħdem mal-Kummissjoni f’ġestjoni indiretta jseħħu b’mod ċentralizzat, koerenti u kkoordinat.

Fil-qasam tal-ġestjoni kondiviża, l-Istati Membri jirrapportaw kull sena dwar il-kontrolli tagħhom fuq l-użu tal-fondi tal-UE fil-livell nazzjonali u dwar il-ġestjoni finanzjarja tajba tal-programmi rispettivi tagħhom permezz ta’ pakkett ta’ assigurazzjoni, li jkun fih dikjarazzjoni ta’ ġestjoni, sommarju annwali tal-verifiki mwettqa u rapport ta’ kontroll annwali li jkun fih rata ta’ żball ibbażata fuq kampjuni rappreżentattivi u opinjoni tal-awditjar dwar il-legalità u r-regolarità tan-nefqa. Dan ir-rapportar huwa l-bażi għall-aċċettazzjoni mill-Kummissjoni tal-kontijiet tal-programm u biex id-dipartimenti tal-Kummissjoni relatati jkunu jistgħu jibnu l-assigurazzjoni tagħhom. Din tintuża wkoll biex jiġu ddeterminati r-riskji potenzjali għall-baġit tal-UE, kif ukoll biex jiġu identifikati d-dgħufijiet u l-oqsma fejn huma meħtieġa aktar kontrolli.

L-aħjar prattika dwar il-kwistjonijiet ta’ kontroll intern hija kondiviża ma’ u fost l-Istati Membri fil-qafas tan-networks għal fondi strutturali u agrikoli, kif ukoll in-network pubbliku ta’ kontroll intern, immexxi mill-Kummissjoni.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni ppreżentat proposta ( 9 ) biex tipproteġi l-baġit tal-UE f’każ ta’ nuqqasijiet iġġeneralizzati fir-rigward tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri. Din il-proposta, li hija parti integrali mill-qafas finanzjarju pluriennali futur, hija soġġetta għan-negozjati li għaddejjin bħalissa fil-Parlament Ewropew u fil-Kunsill.

Il-Kummissjoni qed taħdem ukoll mal-Istati Membri biex tiffaċilita l-fehim u l-implimentazzjoni tar-regoli msaħħa dwar il-kunflitt ta’ interess fis-seħħ minn mindu daħal fis-seħħ ir-regolament finanzjarju rivedut fit-2 ta’ Awwissu 2018. Hija qed tissorvelja wkoll l-allegazzjonijiet kollha miġjuba għall-attenzjoni tagħha f’dan il-kuntest.

Il-kosteffettività tal-kontrolli

Id-dipartimenti kollha tal-Kummissjoni japplikaw il-karatteristiċi ta’ kontroll komuni deskritti hawn fuq, li permezz tagħhom jiġu applikati miżuri preventivi u korrettivi fuq bażi pluriennali fil-livell ta’ programmi speċifiċi jew segmenti oħrajn tan-nefqa. Madankollu, kif jidher fit-Taqsima 2.1.1, il-programmi ta’ nfiq individwali jistgħu jkunu differenti ħafna u, għalhekk, l-istrateġiji ta’ kontroll jeħtieġ li jiġu adattati għal modi ta’ ġestjoni, oqsma ta’ politika u / jew modalitajiet ta’ finanzjament differenti u r-riskji assoċjati magħhom. Differenzjazzjoni bħal din tal-istrateġiji ta’ kontroll hija meħtieġa biex jiġi żgurat li l-kontrolli jibqgħu kosteffettivi, jiġifieri li jsibu l-bilanċ xieraq bejn livell baxx ta’ żbalji (effettività), pagamenti veloċi (effiċjenza) u spejjeż raġonevoli (ekonomija). Oqsma aktar riskjużi jwasslu għal livell ogħla ta’ skrutinju u / jew għal frekwenza akbar ta’ kontrolli, filwaqt li oqsma b’riskju baxx jenħtieġ li jwasslu għal kontrolli inqas intensivi, għaljin jew onerużi. Barra minn hekk, il-potenzjal ta’ rkupru effettiv tal-fondi tal-UE minfuqa indebitament jiġi kkunsidrat meta tiġi stabbilita l-istrateġija ta’ kontroll (pereż. l-analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji tal-verifiki fil-post). 

Il-Kummissjoni u l-Qorti tal-Awdituri: rwoli differenti jwasslu għal approċċi ta’ kontroll differenti

Il-Kummissjoni u l-Qorti tal-Awdituri għandhom rwoli differenti fil-katina tal-kontroll tal-baġit tal-UE u, għalhekk, l-approċċi ta’ kontroll tagħhom ivarjaw b’mod konsiderevoli. Id-dmir tal-Kummissjoni bħala maniġer tal-baġit tal-UE huwa li tipprevjeni u, jekk ikun meħtieġ, tikkoreġi l-iżbalji u tirkupra l-fondi minfuqa mhux kif suppost. Dan jirrikjedi valutazzjoni dettaljata minn isfel għal fuq tas-sistemi ta’ kontroll biex jiġi identifikat fejn huma d-dgħufijiet, biex ikunu jistgħu jittieħdu miżuri korrettivi mmirati fil-livell tal-programm jew saħansitra fil-livell tal-imsieħba inkarigati mill-implimentazzjoni. Min-naħa l-oħra, ir-rwol tal-Qorti tal-Awdituri huwa li tipprovdi opinjoni tal-awditjar annwali dwar il-legalità u r-regolarità tal-infiq tal-UE b’mod ġenerali, li tista’ tiġi ssupplimentata b’valutazzjonijiet speċifiċi ta’ oqsma ewlenin tal-baġit tal-UE (ara t-tabella komparattiva fil-paġna li jmiss). Għalhekk, għalkemm iż-żewġ istituzzjonijiet jikkonverġu fuq diversi kunċetti, il-metodoloġija tal-Kummissjoni tvarja debitament minn dik tal-Qorti.

Dawn l-approċċi jistgħu jwasslu għal differenzi bejn ir-rati ta’ żball irrapportati mill-Qorti tal-Awdituri u mill-Kummissjoni. B’mod partikolari, meta l-Qorti tal-Awdituri ssib żbalji ta’ akkwist u / jew id-disponibbiltà tardiva ta’ dokumenti ta’ sostenn għal għotjiet, fi (ftit) tranżazzjoni(jiet) inkluża/i fil-kampjun, hija testrapola l-impatt għall-intestatura kollha jew għall-baġit kollu tal-UE, li ta’ spiss tamplifika l-importanza ta’ żbalji bħal dawn. Minħabba s-segmentazzjoni aktar dettaljata tagħha tan-nefqa skont il-profili tar-riskju u s-sistemi ta’ kontroll, meta ssib dawn l-iżbalji, il-Kummissjoni tkun tista’ testrapolahom b’mod aktar preċiż għall-popolazzjoni li x’aktarx tkun l-aktar affettwata. B’hekk, hija tista’ tagħti fehma aktar sfumata tal-livell ta’ żball fost il-pagamenti li jsiru u tidentifika b’mod ċar l-oqsma fejn hemm bżonn ta’ titjib.

Xi eżempji ta’ dawn id-differenzi jinsabu fil-kaxxa ta’ hawn taħt.

Riżorsi naturali

Fl-2018, il-Qorti tal-Awdituri sabet żbalji fi tlieta mis-sitt tranżazzjonijiet inklużi fil-kampjun relatati mal-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd. Billi dan il-fond huwa kopert mill-intestatura “Riżorsi naturali”, il-Qorti tal-Awdituri estrapolat l-iżbalji għall-intestatura kollha, anki jekk is-sajd jammonta għal 1,3 % biss tal-infiq taħt din l-intestatura, u minkejja li s-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll tagħhom huma differenti minn dawk għall-infiq fuq il-politika agrikola komuni. Il-Kummissjoni tapplika livell ogħla ta’ granularità għall-estrapolazzjoni tal-iżbalji.

Tabilħaqq, il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd huwa parti mill-Fondi Strutturali u jsegwi ċiklu ta’ ġestjoni u ta’ kontroll identiku għal dak tal-infiq fil-kuntest tal-koeżjoni. Għall-koeżjoni, il-Qorti tal-Awdituri tivvaluta l-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet wara l-ikklerjar annwali tal-kontijiet, jiġifieri ladarba jkunu tlestew il-kontrolli ex ante kollha. Dan huwa konformi mal-metodoloġija tal-Kummissjoni għall-infiq kollu permezz tal-Fondi Strutturali, filwaqt li għat-tranżazzjonijiet awditjati taħt is-sajd, is-sejbiet tal-Qorti tal-Awdituri saru qabel it-tlestija tal-kontrolli ex ante kollha u xorta setgħu jiġu kkoreġuti qabel il-pagamenti tal-Kummissjoni.

Koeżjoni

Filwaqt li l-Qorti tal-Awdituri u l-Kummissjoni jħaddnu l-istess opinjoni dwar il-kawżi ewlenin tal-iżbalji fl-infiq taħt il-koeżjoni, f’xi każijiet, il-Qorti tal-Awdituri għandha interpretazzjonijiet diverġenti u aktar restrittivi tar-regoli nazzjonali jew tal-UE applikabbli. Dan għandu impatt fuq ir-rata ta’ żball ikkalkolata, li ladarba tiġi estrapolata tamplifika r-rata ta’ żball għall-intestatura kollha.

Lil hinn mill-interpretazzjoni tar-regoli applikabbli, il-kwantifikazzjoni tal-iżbalji tal-Qorti tal-Awdituri “tista’ tkun differenti minn dik użata mill-Kummissjoni jew mill-Istati Membri meta jiddeċiedu kif jirreaġixxu għall-applikazzjoni ħażina tar-regoli tal-akkwist pubbliku” ( 10 ). Il-Qorti tal-Awdituri tikkwantifika sistematikament l-iżbalji fil-proċeduri tal-akkwist pubbliku għal 100 %. Madankollu, il-Kummissjoni se tivvaluta l-impatt finanzjarju attwali fuq il-bażi tal-interpretazzjonijiet u l-gwida legali tagħha ( 11 ), jiġifieri korrezzjoni finanzjarja ta’ 100 % ma titqisx bħala proporzjonata mill-Kummissjoni għal ksur bħal dan. Bl-istess mod, il-linji gwida applikabbli tal-Kummissjoni jistgħu jipprevedu kwantifikazzjoni tal-iżbalji tal-akkwist pubbliku ta’ 5 %, 10 % jew 25 % meta l-Qorti tal-Awdituri tqis żball bħala kwistjoni ta’ konformità biss, bl-ebda impatt fuq il-kalkolu tagħha tar-rata ta’ żball.

Relazzjonijiet esterni

Fis-snin preċedenti, l-aċċess (f’waqtu) għad-dokumenti ta’ sostenn minn entitajiet fdati, inklużi organizzazzjonijiet internazzjonali, kien sors ta’ irregolaritajiet. Din kienet ukoll raġuni għal-livell ta’ żball stmat relattivament għoli tal-Qorti tal-Awdituri għall-Fondi Ewropej għall-Iżvilupp (5,2 % għall-2018). Madankollu, dan il-livell ta’ żball stmat ġie kkalkolat qabel ma ġew implimentati l-kontrolli ex ante kollha u speċjalment qabel ma ġew ipprovduti d-dokumenti ta’ sostenn. Il-Qorti tal-Awdituri rrikonoxxiet li “[m]id-39 tranżazzjoni ta’ pagament li kien fihom żbalji kwantifikabbli, disgħa (23 %) kienu tranżazzjonijiet finali li ġew awtorizzati ladarba kienu twettqu l-kontrolli ex ante kollha” ( 12 ). Għalhekk, għat-30 tranżazzjoni l-oħra, il-livell ta’ żball seta’ kien aktar baxx kieku l-Qorti tal-Awdituri awditjathom ladarba kienu twettqu l-kontrolli ex ante kollha.

Paragun bejn il-perspettivi tal-Kummissjoni u tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri

2.7.Il-frodi għad-detriment tal-kontribwenti tiġi evitata permezz ta’ strateġiji u kontrolli fuq bosta livelli

Jenħtieġ li jiġi enfasizzat li l-frodi tirrappreżenta parti limitata ħafna tal-infiq illegali jew irregolari, li ħafna minnu huwa relatat ma’ żbalji. Il-Kummissjoni għandha tolleranza żero għall-frodi.

L-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi ( 17 ) huwa essenzjali għall-ġlieda kontra l-frodi, mhux biss bħala dipartiment tat-tfassil tal-politika iżda, b’mod kruċjali, bħala korp investigattiv indipendenti. L-investigazzjonijiet amministrattivi tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi dwar frodi, korruzzjoni u reati u irregolaritajiet oħrajn jgħinu biex dawk li jwettqu l-frodi jitressqu quddiem il-ġustizzja u jsewwu l-ħsara li ssir lill-baġit tal-UE. Fl-2019, l-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi għalaq 181 investigazzjoni u kkompleta 1 174 selezzjoni ( 18 ).

B’mod parallel, u fil-biċċa l-kbira fuq il-bażi tal-informazzjoni miġbura permezz tal-investigazzjonijiet tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi, il-prevenzjoni u s-sanzjonar tal-frodi jseħħu permezz tas-sistema ta’ identifikazzjoni bikrija u ta’ esklużjoni, li tippermetti l-identifikazzjoni bikrija u l-esklużjoni ta’ operaturi ekonomiċi mhux affidabbli mill-fondi tal-UE fl-implimentazzjoni ta’ ġestjoni diretta u indiretta. Fl-2019, żdiedet is-sensibilizzazzjoni fost id-dipartimenti tal-Kummissjoni u s-sena kienet ikkaratterizzata minn żieda sostanzjali f’każijiet irreġistrati f’identifikazzjoni bikrija u f’każijiet ippreżentati għal sanzjonijiet amministrattivi possibbli (jiġifieri esklużjoni u / jew penali finanzjarji u, fejn applikabbli, il-pubblikazzjoni tagħhom). Dawn jiġu ddeterminati skont il-prinċipju tal-proporzjonalità (ara s-serjetà tas-sitwazzjoni, inkluż l-impatt fuq l-interessi finanzjarji u l-immaġini tal-UE; iż-żmien li għadda mindu seħħ l-aġir rilevanti; id-durata u r-rikorrenza; l-intenzjoni jew il-grad ta’ negliġenza; u l-ammont inkwistjoni).

2.8.Ir-riżultati tal-kontroll tal-Kummissjoni jikkonfermaw li l-baġit tal-UE huwa protett sewwa.

Il-Kummissjoni tqis li l-baġit huwa protett b’mod effettiv meta r-riskju fl-għeluq ikun inqas minn 2 % tan-nefqa rilevanti, li huwa l-livell limitu ta’ materjalità użat ukoll mill-Qorti tal-Awdituri.

Jekk jinstabu dgħufijiet jew żbalji matul iċ-ċiklu tal-ħajja tal-programm, il-Kummissjoni tieħu l-azzjonijiet kollha meħtieġa.

Bl-għeluq tal-programm l-aktar tard – jiġifieri meta jkunu saru l-kontrolli, il-korrezzjonijiet, l-irkupri, eċċ. kollha – jenħtieġ li r-riskju fl-għeluq ikun u huwa stmat li jinsab taħt it-2 %.

2.9.Fi tmiem iċ-ċikli tal-ħajja tal-programmi, ir-riskju jinsab taħt it-2 %

Fuq il-bażi tal-awditi u l-kontrolli mwettqa kif deskritt hawn fuq, kull sena, id-dipartiment tal-Kummissjoni jistma r-riskju għal-legalità u r-regolarità tal-infiq tal-UE f’żewġ stadji fiċ-ċiklu ta’ kontroll pluriennali: fil-waqt tal-pagament u fl-għeluq.

Ir-riskju fil-waqt tal-pagament huwa stima tal-iżbalji li ma ġewx evitati u li xorta jistgħu jaffettwaw il-pagamenti (magħmula lill-Istati Membri, lil organizzazzjonijiet intermedjarji, benefiċjarji, eċċ.) minkejja l-kontrolli ex ante. Huma jiġu identifikati permezz ta’ kontrolli ex post u awditi fuq il-pagamenti magħmula.

Ir-riskju fl-għeluq huwa stima tal-iżbalji li se jibqgħu fit-tmiem taċ-ċiklu tal-ħajja tal-programmi, ladarba jkunu saru l-kontrolli u l-korrezzjonijiet ex post kollha. Dan huwa ugwali għar-riskju fil-waqt tal-pagament nieqes stima konservattiva tal-korrezzjonijiet futuri skont il-mekkaniżmi korrettivi pluriennali – dawk li se jseħħu bejn iż-żmien tar-rapportar u t-tmiem taċ-ċiklu tal-ħajja tal-programm.

Għal aktar dettalji dwar dawn il-kunċetti u l-metodoloġija użata biex jiġu ddeterminati dawn l-estimi, kif ukoll ir-rati għal kull qasam ta’ politika u għal kull dipartiment tal-Kummissjoni, ara l-Anness 3.

Għall-2019, ir-riskju globali fl-għeluq huwa stmat għal 0,7 % tan-nefqa rilevanti tal-Kummissjoni (ara l-graff).

Minħabba r-riskju ogħla fil-waqt tal-pagament fin-nefqa ta’ koeżjoni matul din is-sena, ir-riskju globali fil-waqt tal-pagament huwa ta’ 2,1 % għall-2019 (1,7 % fl-2018). Madankollu, billi l-korrezzjonijiet futuri stmati relatati huma wkoll ogħla (1,4 %, meta mqabbla ma’ 0,9 % fl-2018) dan jirriżulta f’riskju stabbli u baxx fl-għeluq ta’ 0,7 % (0,8 % fl-2018).

Billi dan huwa stmat li huwa inqas minn 2 %, filwaqt li jitqiesu l-korrezzjonijiet futuri, dan ifisser li, b’mod ġenerali, is-sistemi ta’ kontroll pluriennali tal-Kummissjoni żguraw il-protezzjoni effettiva tal-baġit tal-UE fl-2019.

Is-sitwazzjoni li tirrigwardja r-riskji fil-waqt tal-pagament u fl-għeluq, skont il-qasam ta’ politika, hija deskritta hawn taħt għall-2019, u l-evoluzzjoni tagħhom għall-perjodu 2017-2019 hija murija f’format ta’ graff. Għal aktar dettalji, inklużi dwar id-dipartimenti koperti f’kull qasam ta’ politika, ara l-Anness 3.

Ir-riżorsi naturali

Għar-riżorsi naturali, ir-riskju fil-waqt tal-pagament qed ikompli fix-xejra ’l isfel tiegħu, bi tnaqqis ulterjuri minn 2,1 % fl-2018 għal 1,9 % fl-2019, li huwa taħt il-livell limitu ta’ materjalità. Dan jikkorrespondi għar-riskju fil-waqt tal-pagament għan-nefqa agrikola minħabba li din tirrappreżenta l-biċċa l-kbira tan-nefqa f’dan il-qasam ta’ politika (98 %) – meta mqabbla mal-infiq fuq l-affarijiet marittimi u s-sajd ( 19 ), l-ambjent u l-klima.

Fil-politika agrikola komuni, l-ewwel nett, ir-riskju fil-waqt tal-pagament huwa l-aktar baxx fil-pagamenti ta’ għajnuna diretta tal-Fond ta’ Garanzija (1,6 %) u taħt il-livell limitu ta’ materjalità għat-tielet sena konsekuttiva. Din in-nefqa, li tappartjeni għall-pilastru 1 tal-politika agrikola komuni, hija riskju baxx b’mod inerenti minħabba l-mekkaniżmu ta’ rimborż “ibbażat fuq l-intitolamenti” (ara t-Taqsima 2.3.2). It-tieni nett, dejjem fil-pilastru 1 tal-politika agrikola komuni, ir-riskju fil-waqt tal-pagament jibqa’ ogħla fl-interventi tas-suq tal-Fond ta’ Garanzija (2,8 %). It-tielet nett, fil-pilastru 2 tal-politika agrikola komuni, ir-riskju fil-waqt tal-pagament ikun ogħla wkoll (2,7 %), iżda dan naqas b’mod kostanti matul dawn l-aħħar snin. 

Għaż-żewġ pilastri, it-tnaqqis kontinwu fir-rati ta’ żbalji huwa dovut għas-sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll effiċjenti applikati, b’mod partikolari s-Sistema Integrata ta’ Amministrazzjoni u Kontroll, inkluża s-Sistema ta’ Identifikazzjoni tal-Irqajja’ tal-Art, u l-kooperazzjoni b’suċċess bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri, fejn il-pjanijiet ta’ azzjoni mill-Istati Membri wrew li huma għodda effettiva biex jirrimedjaw id-dgħufijiet identifikati f’ċerti aġenziji tal-pagamenti.

Minħabba d-disinn tas-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll f’dan il-qasam ta’ politika, kważi l-iżbalji kollha li jaffettwaw il-pagamenti li ma jkunux ġew individwati fi tmiem is-sena huma mistennija jkunu koperti minn irkupri (mill-Istati Membri) jew korrezzjonijiet finanzjarji sussegwenti. Dan jispjega l-livell għoli ta’ korrezzjonijiet futuri stmati (1,8 %). B’hekk, ir-riskju stmat fl-għeluq ( 20 ) jibqa’ baxx ħafna fil-livell ta’ 0,1 %.

Fi tmiem l-2019, kien hemm ħames riżervi għal segmenti ta’ nfiq jew programmi fejn ġew identifikati dgħufijiet fil-kontroll u / jew rati ta’ żbalji ta’ aktar minn 2 % (ara t-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4), jiġifieri:

·tliet riżervi għall-agrikoltura: il-miżuri tas-suq tal-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija u l-pagamenti diretti, u l-miżuri tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, li jikkorrespondu għal dawk l-Istati Membri u l-aġenziji tal-pagamenti, li (temporanjament) jiffaċċjaw id-dgħufijiet fil-kontroll u / jew ir-rati ta’ żbalji għoljin;

·riżerva mhux ikkwantifikata rikorrenti waħda għar-reġistru tas-sistema għan-negozjar tal-emissjonijiet tal-UE;

·riżerva ġdida waħda fl-2019 għall-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, li tikkorrespondi għal Stat Membru wieħed u programm operazzjonali b’rata ta’ żball materjali.

Il-koeżjoni

Għall-koeżjoni, l-implimentazzjoni tal-programmi attwali issa qed iżżomm għal kollox mal-iskeda. Ir-riskju fl-għeluq huwa stmat għal 1,1 %, li huwa konformi mal-2018 (1,3 %). Anki jekk ir-riskju fil-waqt tal-pagament żdied minn 1,7 % fl-2018 għal firxa ta’ bejn 2,2 % u 3,1 % fl-2019, il-korrezzjonijiet futuri stmati żdiedu wkoll (minn 1,1 % għal 2 %).

L-istima tal-kapaċità korrettiva futura ġejja mis-sistema ta’ kontroll innifisha: tabilħaqq, skont il-politika ta’ koeżjoni ( 21 ), l-iżbalji individwati mill-Istati Membri, mill-Kummissjoni jew mill-Qorti tal-Awdituri fl-awditi rispettivi tagħhom huma soġġetti b’mod sistematiku għal korrezzjonijiet finanzjarji. Il-programmi individwali kkonċernati huma divulgati bi trasparenza sħiħa fir-rapporti annwali tal-attività, li jinkludu wkoll rapportar dwar il-passi sussegwenti meħuda biex jiġu implimentati l-korrezzjonijiet meħtieġa. B'ġestjoni kondiviża, kull sena, il-Kummissjoni tapplika korrezzjonijiet finanzjarji ulterjuri meta l-livell ta’ żball (irrapportat jew ikkalkolat mill-ġdid) jibqa’ ogħla minn 2 % fil-kontijiet tal-programm annwali. Fi tmiem iċ-ċiklu tal-ħajja tal-programm skont il-politika ta’ koeżjoni, il-programmi ma jingħalqux sakemm ikunu ġew implimentati l-korrezzjonijiet finanzjarji kollha meħtieġa.

Fil-koeżjoni, għadd ta’ programmi operazzjonali fl-Istati Membri pproċedew għall-ewwel pagamenti tagħhom fl-2018 u fl-2019. Dan ifisser li l-awdituri kellhom il-possibbiltà li jeżaminaw il-proċess sħiħ għal għadd akbar ta’ programmi u għadd akbar ta’ pagamenti. Dan irriżulta f’żieda fl-għadd ta’ żbalji li nstabu, kif ukoll f’rata ogħla ta’ żbalji. Għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, b’mod partikolari, li għandu l-akbar sehem tan-nefqa f'dan il-qasam ta’ politika, ir-riskju fil-waqt tal-pagament żdied minn 2 % fl-2018 għal livell fil-medda ta’ bejn 2,7 % u 3,8 % fl-2019, b’kont meħud tar-riskji kollha possibbli. Għall-Fond Soċjali Ewropew, ir-riskju fil-waqt tal-pagament huwa fil-medda ta’ bejn 1,7 % u 2,4 %.

Fl-2019, l-awtoritajiet tal-awditjar tal-Istati Membri rrapportaw irregolaritajiet taħt tipoloġija komuni miftiehma u rrakkomandata mill-Kummissjoni. In-nefqa ineliġibbli, l-irregolaritajiet fl-akkwist pubbliku u l-kwistjonijiet tar-rendikont tal-entrati huma s-sorsi ewlenin tas-sejbiet tal-awditjar u tal-irregolaritajiet identifikati kemm mill-awtoritajiet tal-awditjar kif ukoll mill-Kummissjoni permezz tal-awditi tagħhom.

Biex jiġu indirizzati l-aktar żbalji frekwenti, minbarra l-korrezzjonijiet finanzjarji għall-infiq tal-passat u l-miżuri korrettivi għas-sistema fil-futur fil-każijiet kollha, l-awtoritajiet tal-awditjar tal-Istati Membri huma mħeġġa mill-Kummissjoni sabiex jirrapportaw lura lill-awtoritajiet maniġerjali u taċ-ċertifikazzjoni tagħhom dwar is-sorsi ewlenin tal-irregolaritajiet identifikati. Dan jippermetti lil dawn l-awtoritajiet tal-programmi jaġġustaw il-kontrolli interni tagħhom, isaħħu l-listi ta’ kontroll tagħhom u jkomplu jħarrġu lill-persunal u l-benefiċjarji tagħhom. Il-Kummissjoni torganizza wkoll avvenimenti ta’ bini tal-kapaċità u workshops bi sħab mal-awtoritajiet tal-programmi, b’mod partikolari l-awtoritajiet ta’ ġestjoni u tal-awditjar. Hija tipprovdi rakkomandazzjonijiet dettaljati tal-awditjar u titlob pjanijiet dettaljati ta’ azzjoni ta’ rimedju fejn jinstabu nuqqasijiet fis-sistema.

Minħabba l-importanza tal-akkwist pubbliku għall-politika ta’ koeżjoni, il-Kummissjoni qed tkompli timplimenta l-pjan ta’ azzjoni aġġornat tagħha dwar l-akkwist pubbliku biex ittejjeb il-konformità tal-proċeduri tal-akkwist pubbliku f’dan il-qasam ta’ politika. Qed issir enfasi partikolari fuq l-azzjonijiet li jgħinu lill-Istati Membri jkomplu jipprofessjonalizzaw lill-akkwirenti, f’konformità mal-pakkett dwar l-akkwist pubbliku adottat mill-Kummissjoni f’Ottubru 2017. Il-Kummissjoni qed tagħmel gwida estensiva, eżempji ta’ prattiki tajba u spjegazzjonijiet disponibbli online. L-iskambji bejn il-pari qed jiġu promossi biex jappoġġaw lill-awtoritajiet kontraenti u tal-programm biex jittrattaw dawn il-kwistjonijiet u jnaqqsu l-iżbalji.

Iż-żewġ dipartimenti ta’ koeżjoni ħarġu riżervi għall-programmi operazzjonali 2014-2020 bi żbalji ’l fuq mil-livell ta’ materjalità fl-2019. Barra minn hekk, għall-perjodu 2007-2013, għad hemm ftit programmi operazzjonali b’riżerva mhux ikkwantifikata (ara t-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4).

Relazzjonijiet esterni

Għar-relazzjonijiet esterni, kemm ir-riskji fil-waqt tal-pagament (1 %) kif ukoll dawk fl-għeluq (0,7 %) baqgħu stabbli u huma ferm inqas minn 2 %. 

Fl-2019, il-Kummissjoni kompliet bl-isforzi tagħha biex ittejjeb l-istrateġiji ta’ kontroll differenzjati bejn ir-riskji għall-infiq tagħha fuq l-iżvilupp u l-viċinat, u b’hekk tiffoka aħjar l-azzjonijiet speċifiċi fuq is-segmenti b’riskju ogħla. Iż-żewġ dipartimenti responsabbli komplew itejbu wkoll it-trasparenza tal-istudji tagħhom dwar ir-rata ta’ żbalji residwi (ara l-Anness 3). Pereżempju, għan-nefqa fuq l-iżvilupp, ir-rata globali (1,13 %) issa hija maqsuma f’waħda għall-baġit tal-UE (1,14 %) u waħda għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (1,13 %), li turi b’mod ċar il-profili tar-riskju simili tagħhom.

Fost il-kwistjonijiet ta’ nuqqas ta’ konformità, l-aċċess (f’waqtu) għad-dokumenti ta’ sostenn minn entitajiet fdati, fosthom organizzazzjonijiet internazzjonali, jibqa’ sors ta’ irregolaritajiet. Din hija wkoll raġuni għal-livell stmat relattivament għoli ta’ żball tal-Qorti għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (5,2 % għall-2018), li jiġi ddeterminat qabel ma jkunu ġew implimentati l-kontrolli kollha (il-kapaċità korrettiva ta’ 0,3 %) u speċjalment qabel ma jkunu ġew ipprovduti d-dokumenti ta’ sostenn. Għalhekk, ġie implimentat pjan ta’ azzjoni li jimmira lejn fluss aktar fluwidu ta’ informazzjoni bejn l-entitajiet fdati, il-Kummissjoni u / jew il-Qorti tal-Awdituri.

Fi tmiem l-2019, id-DĠ Viċinat u Negozjati għat-Tkabbir żamm iż-żewġ riżervi tiegħu: waħda għal “għotjiet b'ġestjoni diretta” (livell ta’ żball ta’ 2,65 %) u waħda għal “proġetti fil-Libja u s-Sirja” (il-bini tal-assigurazzjoni mhux possibbli għal raġunijiet ta’ sikurezza) (ara t-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4).

Ir-riċerka, l-industrija, l-ispazju, l-enerġija u t-trasport

Għall-qasam ta’ politika wiesa’ tar-riċerka, l-industrija, l-ispazju, l-enerġija u t-trasport b’mod ġenerali, ir-riskji fil-waqt tal-pagament (2 %) u fl-għeluq (1,5 %) baqgħu stabbli.

F'dan il-qasam ta’ politika, ir-riskju fil-waqt tal-pagament għall-programmi ta’ riċerka ta’ Orizzont 2020 (3,3 %) baqa’ ’l fuq minn 2 %. Dan ir-riskju ogħla huwa inerenti f’għotjiet ibbażati fuq ir-rimborż tal-ispejjeż eliġibbli reali (ara t-Taqsima 2.3.2) li jintużaw f’Orizzont 2020 u l-kompetittività tal-programmi ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, skont il-bażijiet ġuridiċi relatati. Il-kumplessitajiet biex jiġu ddeterminati l-ispejjeż eżatti li jistgħu jiġu ddebitati għall-proġetti jwasslu għal żbalji fit-talbiet tal-ispejjeż u fil-waqt tal-pagamenti relatati.

Biex tittaffa din is-sitwazzjoni, l-istrateġija ta’ kontroll ex post stabbilita sewwa għall-programm ta’ Orizzont 2020, li hija komuni għad-dipartimenti kollha involuti fl-implimentazzjoni tagħha, wasslet għal korrezzjonijiet ex post sinifikanti matul is-snin, li jintużaw ukoll bħala l-bażi għall-korrezzjonijiet futuri stmati.

Madankollu, id-dipartimenti tar-riċerka jagħmlu ħilithom kontinwament biex inaqqsu r-riskju fil-waqt tal-pagament: pereżempju, permezz ta’ simplifikazzjoni ulterjuri tal-mudell tal-ftehim ta’ għotja, komunikazzjoni aktar ċara tar-regoli tal-eliġibbiltà u estensjoni ulterjuri tal-finanzjament b’somma f’daqqa. Barra minn hekk, il-proposta tal-Kummissjoni għall-programm ta’ riċerka li jmiss (Orizzont Ewropa mill-2021) tkompli testendi l-użu ta’ għażliet ta’ spejjeż issimplifikati.

Fir-rigward tal-programmi l-oħrajn, ir-riskji fil-waqt tal-pagament u fl-għeluq għall-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (it-trasport, l-enerġija u t-telekomunikazzjoni), implimentati mill-Aġenzija Eżekuttiva għall-Innovazzjoni u n-Networks, huma globalment taħt it-2 %. Il-programmi spazjali tal-UE ( 22 ), implimentati mill-Aġenzija Spazjali Ewropea u mill-Aġenzija Ewropea tas-Sistemi Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita, għandhom ukoll riskji inerentement aktar baxxi fil-waqt tal-pagament u fl-għeluq bis-saħħa tat-tip ta’ finanzjament u l-livell ta’ awditjar imwettaq. Madankollu, dawn ġew stabbiliti, b’mod konservattiv, fil-livell ta’ 0,5 %.

Bħal fis-snin preċedenti, id-dipartimenti tar-riċerka u l-aġenziji eżekuttivi ma kkwalifikawx id-dikjarazzjonijiet ta’ assigurazzjoni tagħhom b’xi riżerva b’rabta mal-programm Orizzont 2020 minkejja livell ta’ żball attwali ta’ 2,3 %. Dan għaliex huma japplikaw il-livell limitu speċifiku ta’ materjalità ta’ bejn 2 % u 5 % tal-programm sabiex iqisu r-riskji inerenti tiegħu u l-limitazzjonijiet ta’ kontroll ( 23 ).

Għall-2019, hemm biss riżerva waħda relatata mas-seba’ programm qafas preċedenti għar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku (ara t-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4).

Politiki interni oħrajn

Għal politiki interni oħrajn, li jinkludu prinċipalment l-edukazzjoni u l-kultura, il-migrazzjoni u l-affarijiet interni, u l-affarijiet ekonomiċi u finanzjarji, ir-riskji fil-waqt tal-pagament u fl-għeluq baqgħu stabbli, għal 1,0 % u 0,8 % rispettivament, u huma ferm inqas minn 2 %.

Anki jekk xi programmi ta’ edukazzjoni u kultura għandhom profil ta’ riskju ogħla, li huwa wkoll relatat mal-kumplessità tal-programmi ta’ rimborż, is-sistemi ta’ kontroll tagħhom itaffu dawk ir-riskji.

Id-DĠ Ġustizzja u Konsumaturi żamm ir-riżerva tiegħu għal rata ta’ żball materjali f’għotjiet b'ġestjoni diretta. Id-DĠ Migrazzjoni u Affarijiet Interni żamm żewġ riżervi f’ġestjoni kondiviża (għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni u għall-Fond għas-Sigurtà Interna, u għas-solidarjetà u l-ġestjoni tal-programmi tal-flussi ta’ migrazzjoni, taħt riżerva fi ftit Stati Membri) u riżerva waħda f’għotjiet ta’ ġestjoni diretta minħabba livell materjali ta’ żball (ara wkoll it-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4).

L-amministrazzjoni u servizzi oħrajn

Fl-aħħar nett, id-dipartimenti tal-amministrazzjoni u servizzi oħrajn tal-Kummissjoni jkopru l-aktar it-tipi ta’ nfiq b’riskju baxx, bħall-infiq amministrattiv mill-uffiċċju tal-ħlas. Madankollu, ir-riskju fil-waqt tal-pagament huwa stabbilit b’mod prudenti fil-livell ta’ 0,5 %. Billi l-biċċa l-kbira tas-sistemi ta’ kontroll korrispondenti jinvolvu b’mod predominanti kontrolli ex ante, il-korrezzjonijiet futuri stmati sikwit jiġu stabbiliti f’livell konservattiv ta’ 0,0 %. B’hekk, ir-riskju fl-għeluq huwa kważi daqs ir-riskju fil-waqt tal-pagament u għadu baxx ħafna f’livell ta’ 0,5 %.

F’dan il-qasam ta’ politika, id-DĠ għall-Appoġġ għar-Riformi Strutturali żamm ir-riżerva tiegħu għal livell materjali ta’ żball f’segment wieħed ta’ għotjiet b'ġestjoni diretta (ara t-Taqsima 2.3.5 u aktar dettalji fl-Anness 4).

2.10.Programmi b’riskju relattivament aktar baxx u ogħla

Minn dan ta’ hawn fuq jidher li hemm programmi jew segmenti ta’ nfiq b’livelli pjuttost baxxi ta’ żball u oħrajn b’livelli relattivament ogħla. Dan huwa relatat mill-qrib man-natura tal-finanzjament, b’mod partikolari d-differenza bejn skemi pjuttost kumplessi bbażati fuq rimborżi, minn naħa waħda, u pagamenti pjuttost sempliċi bbażati fuq l-intitolamenti, ( 24 ) min-naħa l-oħra.

Fuq il-bażi ta’ dan, il-portafoll tal-Kummissjoni jista’ jiġi suddiviż f’livelli ta’ riskju aktar baxx u ta’ riskju ogħla (ara ċ-ċart hawn taħt), kif spjegat fis-segwenti.

·Riskju aktar baxx. In-nefqa b’riskju fil-waqt tal-pagament ta’ inqas minn 2 % hija ta’ EUR 80 biljun (54 %);  
din tinkludi: l-agrikoltura – pagamenti diretti; il-Fond għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd; l-azzjonijiet Marie Skłodowska-Curie; Għotjiet mill-Kunsill tar-Riċerka; l-Aġenzija Spazjali Ewropea u l-Aġenzija Ewropea tas-Sistemi Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita; il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa; Erasmus+; il-Fond għall-Asil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni; appoġġ baġitarju, sussidji, nefqa amministrattiva, eċċ.

·Riskju ogħla. In-nefqa b’riskju fil-waqt tal-pagament ta’ aktar minn 2 % hija ta’ EUR 67 biljun (46 %);  
din tinkludi: l-agrikoltura – il-miżuri tas-suq u l-iżvilupp rurali; il-Fond għall-Iżvilupp Reġjonali; il-Fond Soċjali; l-għotjiet għar-riċerka ta’ Orizzont 2020; għotjiet kumplessi ta’ dipartimenti oħrajn, eċċ.

Barra minn hekk, b’kont meħud tal-karattru pluriennali tas-sistemi ta’ kontroll, jekk din il-qasma minflok tkun ibbażata fuq ir-riskju fl-għeluq, allura d-differenza tkun saħansitra aktar evidenti. Pereżempju, in-nefqa tal-Fond Soċjali Ewropew (EUR 11.2 biljun; b’riskju fl-għeluq ta’ 1,3 %) imbagħad tiġi kklassifikata fil-livell ta’ riskju aktar baxx.

2.11.Il-Kummissjoni qed tkompli ttejjeb l-effiċjenza tal-operazzjonijiet tagħha

F’kuntest ta’ restrizzjonijiet baġitarji stretti, il-Kummissjoni qed tagħmel ħilitha biex ittejjeb l-effiċjenza fl-oqsma kollha tal-attività tagħha, filwaqt li żżomm livell għoli ta’ eżekuzzjoni. Il-Bord tat-Tmexxija Korporattiva jmexxi x-xogħol fil-Kummissjoni kollha f’oqsma bħall-ġestjoni tar-riżorsi umani, il-ġestjoni finanzjarja, it-teknoloġija tal-informazzjoni u l-maniġment, il-komunikazzjoni, il-loġistika u l-ġestjoni tal-avvenimenti. Il-metodi u l-proċessi ta’ ħidma qed jiġu ssimplifikati biex ikun żgurat l-aktar użu effiċjenti tar-riżorsi limitati. Din il-ħidma se tkompli biex tiġi żgurata l-aħjar allokazzjoni tar-riżorsi u livell għoli ta’ prestazzjoni ffaċċjat b’ammont ta’ xogħol li qed jiżdied f’ħafna oqsma, inkluż l-aktar reċenti b’rabta mar-rispons għall-pandemija COVID-19.

Fil-komunikazzjoni tagħha “L-inizjattiva tas-sinerġiji u l-effiċjenzi: sa fejn wasalna u t-triq ’il quddiem” (Marzu 2019), il-Kummissjoni stabbilixxiet id-DĠ Baġit bħala l-mexxej tad-dominju għall-ġestjoni finanzjarja u l-qafas ta’ kontroll intern. L-objettiv huwa li tittejjeb kontinwament il-ġestjoni finanzjarja tajba permezz ta’ aktar professjonalizzazzjoni tad-dominju, filwaqt li jitqiesu aħjar l-evoluzzjonijiet reċenti fil-mod kif jiġi ġestit il-baġit tal-UE. Fis-sistema deċentralizzata attwali, l-azzjonijiet jittieħdu f’żewġ direzzjonijiet: it-titjib tal-governanza u s-sorveljanza ċentralizzati, u t-tisħiħ tal-koordinazzjoni u l-modernizzazzjoni tal-ġestjoni finanzjarja fil-Kummissjoni kollha. Fl-2019, ittieħdu passi ulterjuri għall-armonizzazzjoni, l-istandardizzazzjoni u s-simplifikazzjoni tal-ġestjoni finanzjarja fil-Kummissjoni kollha, minbarra l-promozzjoni ta’ ġestjoni finanzjarja tajba. L-enfasi kienet fuq it-twaqqif ta’ programmi ta’ finanzjament aktar interoperabbli u flessibbli wara l-2020.

Is-simplifikazzjoni tista’ tinkiseb permezz tas-simplifikazzjoni tar-regoli; mudelli korporattivi armonizzati u, sa fejn ikun possibbli, standardizzati ta’ strumenti legali u ta’ għodod moderni tat-teknoloġija tal-informazzjoni finanzjarja korporattiva; u l-iżgurar tal-konsistenza fir-relazzjonijiet mal-imsieħba li jimplimentaw il-fondi tal-UE b'ġestjoni indiretta.

L-azzjonijiet meħuda fil-livell korporattiv matul l-2019 jinkludu l-iżvilupp ta’ flussi ta’ xogħol korporattivi aktar effiċjenti (għal għotjiet, akkwist, strumenti finanzjarji) permezz ta’ mudelli u proċeduri korporattivi ssimplifikati (li jibnu fuq iż-żona unika ta’ skambju ta’ data elettronika). Barra minn hekk, il-Kummissjoni żiedet il-gwida u l-koordinazzjoni vis-à-vis kemm l-Istati Membri kif ukoll id-dipartimenti l-oħrajn tal-Kummissjoni f’oqsma li huma rilevanti għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE (pereż. is-sistemi ta’ kontroll intern fl-Istati Membri, il-kunflitti ta’ interess, l-istat tad-dritt, il-miżuri kontra l-frodi). Inizjattivi oħrajn tat-teknoloġija tal-informazzjoni huma l-koeżjoni elettronika f’ġestjoni kondiviża u s-sistema ġeospazjali użata għall-agrikoltura.

Ittieħdu wkoll inizjattivi fil-livell tad-dipartimenti tal-Kummissjoni biex tkompli tiżdied l-effiċjenza fil-ġestjoni finanzjarja.

·L-ewwel nett, għadd ta’ dipartimenti tal-Kummissjoni komplew jiddiġitalizzaw il-proċessi finanzjarji tagħhom. Dan jikkontribwixxi għal Kummissjoni aktar effiċjenti, inqas burokratika, integrata aħjar u aktar flessibbli. B’riżultat ta’ dan, ir-riżorsi huma dejjem aktar iffokati fuq l-attivitajiet prominenti. Barra minn hekk, l-għodod awtomatizzati għad-dashboarding itejbu l-proċess ta’ monitoraġġ u jiffaċilitaw il-ġestjoni mtejba u l-użu aħjar tad-data, filwaqt li jnaqqsu ċ-ċansijiet ta’ opportunitajiet mitlufa għal reazzjoni bikrija.

·It-tieni nett, diversi dipartimenti tal-Kummissjoni rrapportaw ukoll li rrevedew l-istrateġiji ta’ kontroll tagħhom u / jew il-flussi tax-xogħol finanzjarji tagħhom, bil-għan li jissimplifikaw il-proċeduri u jkomplu jallinjaw il-frekwenza u l-intensità tal-kontroll mar-riskju tat-tranżazzjonijiet.

L-inizjattivi msemmija hawn fuq jiżguraw il-protezzjoni effettiva tal-baġit tal-UE, filwaqt li jnaqqsu ż-żmien meħtieġ biex jitlestew il-proċessi finanzjarji. B’mod partikolari, l-indikaturi taż-“żmien għall-ħlas” komplew bix-xejra ’isfel favorevoli ħafna tagħhom. Fl-2019, iż-żmien tal-ħlas nett medju tal-Kummissjoni kien ta’ 16-il jum (imnaqqas minn 20 u 18 fis-sentejn preċedenti), ferm inqas mil-limitu statutorju ta’ 30 jum. Il-Kummissjoni għamlet 95 % tal-pagamenti tagħha fil-ħin (l-għadd ta’ pagamenti affettwati minn dewmien naqas minn 10 % u 8 % fis-sentejn preċedenti). Madankollu, l-għan għadu li jintlaħaq iż-żmien tal-ħlas statutorju għal kull pagament. Ara d-dettalji fl-Anness 8.

2.12.L-ispiża tal-kontrolli tibqa’ proporzjonata għar-riskji assoċjati

B’mod ġenerali, l-ispejjeż stmati tal-kontroll huma raġonevoli fid-dawl tan-natura tal-programmi u / jew tal-ambjenti ta’ kontroll. Barra minn hekk, huma jibqgħu stabbli minħabba l-ambjenti ta’ kontroll u l-istrateġiji mhux mibdula fis-seħħ għall-programmi attwali.

It-tqabbil dirett bejn il-programmi sikwit ma jkunx possibbli minħabba l-karatteristiċi u l-fatturi ewlenin tal-ispejjeż tagħhom, li eżempji tagħhom huma mogħtija fil-kaxxa hawn taħt.

Għall-fini ta’ trasparenza u kompletezza, dawk id-dipartimenti li jittrattaw il-ġestjoni kondiviża u / jew indiretta rrapportaw ukoll fir-rapporti annwali tal-attività tagħhom dwar il-kost tal-kontrolli fl-Istati Membri u fl-entitajiet fdati, separatament mill-kost tal-kontrolli tal-Kummissjoni stess. Pereżempju, għall-politika agrikola komuni, l-ispejjeż irrapportati mill-Istati Membri għall-konsenja kienu jirrappreżentaw 3,5  % tan-nefqa għall-2019.

F’awditu reċenti dwar il-kost tal-implimentazzjoni tal-Fondi ta’ Koeżjoni ( 25 ), il-Qorti tal-Awdituri sabet li l-ispiża globali għall-implimentazzjoni tal-fondi tal-politika ta’ koeżjoni ppreżentati mill-Kummissjoni fir-rapporti annwali tal-attività tagħha hija komparattivament baxx meta mqabbla ma’ fondi oħrajn tal-UE u programmi ffinanzjati fuq livell internazzjonali. Dawn l-ispejjeż kienu jirrappreżentaw, bħala perċentwali tal-pagamenti li saru fl-2018, 2,87 % għall-Fond Soċjali Ewropew, 2,45 % għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u 2,03 % għall-Fond ta’ Koeżjoni, rispettivament.

Fl-2019, wara l-valutazzjoni kkombinata tal-effettività, tal-effiċjenza u tal-ekonomija tagħhom, id-dipartimenti tal-Kummissjoni kollha kkonkludew li, b’mod ġenerali, il-kontrolli tagħhom kienu kosteffettivi.

2.13.Assigurazzjoni tal-ġestjoni, opinjonijiet tal-awditjar u awtorità tal-kwittanza

Valutazzjonijiet, assigurazzjoni u riżervi tad-Diretturi Ġenerali

Fid-dikjarazzjonijiet tal-assigurazzjoni tagħhom għall-2019 ( 26 ), il-50 Direttur Ġenerali kollha (jew l-ekwivalenti) ddikjaraw li kellhom assigurazzjoni raġonevoli li: (i) l-informazzjoni inkluża fir-rapport tagħhom tippreżenta “fehma vera u ġusta” (jiġifieri ta' min joqgħod fuqha, kompleta u korretta) dwar is-sitwazzjoni fid-dipartiment tagħhom; (ii) ir-riżorsi assenjati għall-attivitajiet tagħhom intużaw għall-iskop intenzjonat tagħhom u f’konformità mal-prinċipju ta’ ġestjoni finanzjarja tajba; u (iii) il-proċeduri ta’ kontroll implimentati jagħtu l-garanziji meħtieġa dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet sottostanti.

Fil-kuntest tal-proċess ġenerali tagħhom ta’ bini ta’ assigurazzjoni u mill-perspettiva ta’ ġestjoni tagħhom, id-Diretturi Ġenerali jwettqu wkoll analiżi aktar dettaljata għal kull programm jew segment tal-portafoll tagħhom. Dawn jużaw l-informazzjoni disponibbli kollha, speċjalment ir-riżultati tal-kontrolli tagħhom, biex jidentifikaw kwalunkwe dgħufija sinifikanti potenzjali f’termini kwantitattivi jew kwalitattivi. Fi tmiem kull sena finanzjarja, huma jiddeterminaw jekk l-impatt finanzjarju minn dgħufija bħal din huwiex probabbli li jkun ’il fuq mil-livell limitu ta’ materjalità ta’ 2 % u / jew jekk l-impatt fuq ir-reputazzjoni huwiex sinifikanti. Jekk iva, huma jikkwalifikaw id-dikjarazzjoni tal-assigurazzjoni tagħhom b’riżerva għas-segment speċifiku tal-portafoll affettwat.

Għall-2019, 11 mill-50 Direttur Ġenerali ħarġu dikjarazzjoni kkwalifikata b’total ta’ 18-il riżerva. Dan it-tnaqqis sinifikanti fin-numru, meta mqabbel mal-2018 (meta ġew irrapportati 40 riżerva minn 20 dipartiment), huwa spjegat kif ġej.

·Sitt riżervi tneħħew minħabba li d-dgħufijiet sottostanti ssolvew..

·Għal 17-il riżerva, ġiet applikata r-regola ‘de minimis’, fejn ir-riżervi ma għadhomx jitqiesu bħala sinifikanti taħt ċerti kundizzjonijiet, jiġifieri n-nefqa limitata involuta (inqas minn 5 % tal-pagamenti tad-dipartiment) u l-impatt finanzjarju baxx li jirriżulta (inqas minn EUR 5 miljun). Dawn kienu fil-biċċa l-kbira relatati ma’ programmi ta’ legat għas-snin 2007-2013 fir-riċerka, il-kompetittività, l-edukazzjoni u l-kultura, u r-relazzjonijiet esterni.

·Total ta’ 17-il riżerva huma rikorrenti mis-sena / mis-snin preċedenti, u waħda biss hija ġdida fl-2019, prinċipalment minħabba li l-kawżi ewlenin tal-livell materjali ta’ żbalji jistgħu jiġu parzjalment imtaffija, iżda mhux eradikati għal kollox taħt l-oqfsa legali tal-programmi attwali. Ara d-dettalji fit-Taqsima 2.3.1 u l-kunċetti fl-Anness 4.

L-impatt finanzjarju totali mir-riżervi kollha (EUR 1 053 miljun għall-2019; jiġifieri 2 % inqas mill-EUR 1 078 miljun fl-2018) huwa komparabbli mal-livell fis-sentejn preċedenti. Għal kull riżerva, id-Diretturi Ġenerali kkonċernati implimentaw azzjonijiet ta’ mitigazzjoni biex jindirizzaw id-dgħufijiet sottostanti u jtaffu r-riskji li jirriżultaw.

L-Anness 4 jipprovdi l-lista sħiħa ta’ riżervi għall-2019, kif ukoll spjegazzjonijiet u dettalji ulterjuri.

Il-ħidma tas-Servizz tal-Awditjar Intern u opinjoni ġenerali

Id-dipartimenti tal-Kummissjoni bbażaw ukoll l-assigurazzjoni tagħhom fuq il-ħidma mwettqa mis-Servizz tal-Awditjar Intern. Is-Servizz tal-Awditjar Intern jivverifika s-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll fil-Kummissjoni u l-aġenziji eżekuttivi, li jipprovdu assigurazzjoni indipendenti u oġġettiva fuq l-adegwatezza u l-effettività tagħhom.

Kif mitlub mill-karta tal-missjoni tiegħu ( 27 ), is-Servizz tal-Awditjar Intern ħareġ opinjoni ġenerali annwali dwar il-ġestjoni finanzjarja tal-Kummissjoni, ibbażata fuq il-ħidma tal-awditjar imwettqa minnu fil-qasam tal-ġestjoni finanzjarja fil-Kummissjoni matul it-tliet snin preċedenti (2017-2019). L-opinjoni ġenerali tqis ukoll l-informazzjoni minn sorsi oħrajn, jiġifieri r-rapporti mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri. Fuq il-bażi ta’ din l-informazzjoni tal-awditjar, l-awditur intern kien tal-fehma li, fl-2019, il-Kummissjoni implimentat proċeduri ta’ governanza, ta’ ġestjoni tar-riskji u ta’ kontroll intern li, meta meqjusa flimkien, huma adegwati sabiex jagħtu assigurazzjoni raġonevoli dwar il-kisba tal-objettivi finanzjarji tagħha. Madankollu, l-opinjoni ġenerali hija kkwalifikata fir-rigward tar-riżervi magħmula mill-uffiċjali awtorizzanti b’delega fid-dikjarazzjonijiet tal-assigurazzjoni tagħhom maħruġa fir-rapporti annwali tal-attività rispettivi tagħhom.

Biex wasal għall-opinjoni ġenerali, l-awditur intern ikkunsidra wkoll l-impatt ikkombinat ta’ (i) l-ammonti kollha stmati li huma f’riskju fil-waqt tal-pagament billi dawn imorru lil hinn mill-ammonti mqiegħda taħt riżerva u (ii) il-korrezzjonijiet finanzjarji u l-irkupri relatati man-nuqqasijiet u l-iżbalji li d-dipartimenti tal-Kummissjoni se jindividwaw u jikkoreġu fis-snin li ġejjin minħabba l-mekkaniżmi korrettivi pluriennali mibnija fis-sistemi ta’ kontroll intern tal-Kummissjoni. Minħabba dawn l-elementi, is-Servizz tal-Awditjar Intern iqis li l-baġit tal-UE huwa protett b’mod adegwat fit-totalità tiegħu u matul iż-żmien.

It-tifqigħa tal-COVID-19 u r-rispons tal-Kummissjoni ma affettwawx il-kapaċità tal-Kummissjoni li tipproteġi l-baġit tal-UE matul l-2019. Madankollu, hija tista’ tagħmel dan fl-2020 u fis-snin ta’ wara, billi l-miżuri korrettivi ex post li sa issa wasslu għal korrezzjonijiet jistgħu jsiru inqas effettivi (u jaffettwaw il-kapaċità korrettiva). Dan jista’ jirriżulta mit-tħaffif ta’ ċerti proċeduri li jirregolaw l-infiq u kwistjonijiet li jikkonċernaw l-irkupru tal-infiq illegali jew irregolari minn benefiċjarji finali li jiffaċċjaw diffikultajiet finanzjarji u ekonomiċi bħala konsegwenza tal-kriżi tal-coronavirus. Mingħajr ma kkwalifika l-opinjoni ulterjorment, l-awditur intern żied żewġ “osservazzjonijiet”, li huma deskritti fl-Anness 6 għal dan ir-rapport, rigward:

·l-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE fil-kuntest tal-kriżi attwali relatata mal-pandemija tal-COVID-19, b’mod partikolari l-ħtieġa għal valutazzjoni dettaljata tar-riskji emerġenti u d-definizzjoni u l-implimentazzjoni ta’ miżuri ta’ mitigazzjoni relatati; u

·strateġiji ta’ superviżjoni għal terzi persuni li jimplimentaw politiki u programmi.

Bil-għan li jikkontribwixxi għall-kultura bbażata fuq il-prestazzjoni tal-Kummissjoni u l-enfasi akbar fuq il-valur għall-flus, fl-2019, is-Servizz tal-Awditjar Intern wettaq awditi tal-prestazzjoni bħala parti mill-pjan tal-awditjar strateġiku tiegħu għall-2019-2021. Dawn l-awditi rriżultaw f’rakkomandazzjonijiet, kollha aċċettati mill-partijiet awditjati, li jikkonċernaw: strateġiji ta’ superviżjoni rigward l-implimentazzjoni ta’ programmi minn partijiet terzi; strateġiji ta’ kontroll ta’ dipartimenti magħżula; ir-riżorsi umani u l-proċessi ta’ ġestjoni tat-teknoloġija tal-informazzjoni; u l-aspetti relatati mal-prestazzjoni tal-implimentazzjoni ta’ operazzjonijiet u programmi mid-dipartimenti. Għar-rakkomandazzjonijiet kollha, il-partijiet awditjati abbozzaw pjanijiet ta’ azzjoni, li ġew ppreżentati lis-Servizz tal-Awditjar Intern u vvalutati minnu bħala sodisfaċenti.

Fl-aħħar nett, f’konformità mal-politika ta’ segwitu stretta tiegħu, is-Servizz tal-Awditjar Intern ivvaluta fuq bażi regolari l-implimentazzjoni proprja tar-rakkomandazzjonijiet tiegħu mid-dipartimenti u l-aġenziji eżekuttivi tal-Kummissjoni. Il-ħidma kkonfermat li 98 % tar-rakkomandazzjonijiet maħruġa matul il-perjodu 2015-2019 u segwiti kienu implimentati b’mod adegwat u effettiv mill-partijiet awditjati. Dan ir-riżultat jindika li s-servizzi tal-Kummissjoni huma diliġenti fl-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet u fil-mitigazzjoni tar-riskji identifikati mis-Servizz tal-Awditjar Intern.

L-Anness 6 jinkludi aktar informazzjoni dwar l-assigurazzjoni pprovduta mis-Servizz tal-Awditjar Intern. Barra minn hekk, rapport tal-ħidma tal-awditur intern jintbagħat mill-Kummissjoni lill-awtorità tal-kwittanza f’konformità mal-Artikolu 118(8) tar-regolament finanzjarju, bħala parti mill-pakkett ta’ rapportar finanzjarju u ta’ responsabbiltà integrat.

Il-ħidma tal-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar

Il-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar ( 28 ) jissorvelja kwistjonijiet ta’ awditjar fil-Kummissjoni u jirrapporta kull sena lill-Kulleġġ. Huwa jagħmel dan billi jiżgura l-indipendenza tas-Servizz tal-Awditjar Intern, jissorvelja l-kwalità tal-ħidma tal-awditjar intern u jiżgura li r-rakkomandazzjonijiet tal-awditjar intern (jiġifieri mis-Servizz tal-Awditjar Intern) u estern (jiġifieri mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri) jitqiesu kif xieraq mid-dipartimenti tal-Kummissjoni u li dawn jirċievu segwitu xieraq.

Matul is-sena tar-rapportar, il-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar kompla jaqdi r-rwol importanti tiegħu biex itejjeb il-governanza, il-prestazzjoni organizzazzjonali u r-responsabbiltà fl-organizzazzjoni kollha. Huwa kellu tliet sessjonijiet ta’ laqgħat, filwaqt li ffoka l-ħidma tiegħu fuq l-erba’ objettivi ewlenin stabbiliti fil-programmi ta’ ħidma tal-2019 u tal-2020. Il-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar huwa sodisfatt bl-indipendenza u bil-kwalità tal-ħidma tal-awditjar intern u sab li l-ippjanar tal-awditur intern ikopri b’mod adegwat id-dinja tal-awditjar u qed ikompli jkopri l-oqsma ta’ riskju ewlenin. Il-kumitat ikkunsidra li huwa inkoraġġanti li r-rata ta’ implimentazzjoni effettiva tar-rakkomandazzjonijiet tal-awditur intern baqgħet għolja (jiġifieri 98 % għar-rakkomandazzjonijiet maħruġa fil-perjodu 2015-2019) u li kien hemm biss sitt rakkomandazzjonijiet tal-awditjar importanti ħafna li kienu ilhom li skadew b’aktar minn sitt xhur minn Jannar 2020. Il-progress fl-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri kien sodisfaċenti wkoll. Rakkomandazzjoni waħda biss maħruġa fil-perjodu 2001-2014 baqgħet pendenti minn Frar 2020. Fl-aħħar nett, il-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar kien sodisfatt li għat-12-il darba konsekuttiva l-Qorti tal-Awdituri tat opinjoni pożittiva dwar l-affidabbiltà tal-kontijiet ikkonsolidati tal-UE.

L-Anness 7 jinkludi aktar informazzjoni dwar il-ħidma u l-konklużjonijiet tal-kumitat.

L-opinjonijiet tal-Qorti tal-Awdituri dwar il-kontijiet tal-2018 u dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet

Fl-2019, il-Qorti Ewropea tal-Awdituri tat opinjoni pożittiva (nadifa) dwar il-kontijiet annwali tal-UE tal-2018, għat-tnax-il sena konsekuttiva.

Validazzjoni tas-sistemi lokali

L-uffiċjal tal-kontabbiltà huwa meħtieġ li jiffirma fuq il-kontijiet annwali, li jiċċertifika li għandu assigurazzjoni raġonevoli li dawn jippreżentaw fehma vera u ġusta tas-sitwazzjoni finanzjarja tal-Kummissjoni. Il-validazzjoni tas-sistemi lokali tikkonsisti f’għadd ta’ kontrolli ta’ monitoraġġ u ta’ superviżjoni li għandhom l-għan li jipprovdu assigurazzjoni li huwa jista’ jistrieħ fuq l-informazzjoni mdaħħla mid-diversi dipartimenti tal-Kummissjoni fis-sistemi tal-kontabbiltà. Dan minbarra l-valutazzjonijiet tal-ġestjoni tas-sistemi ta’ kontroll intern fis-seħħ tad-dipartimenti stess.

Il-ħidma mwettqa fl-2019 identifikat il-punti ta’ saħħa, kif ukoll għadd ta’ dgħufijiet u kwistjonijiet, li rriżultaw f’rakkomandazzjonijiet maħsuba biex itejbu l-ambjent ta’ kontroll u l-kwalità tal-kontabbiltà fid-dipartimenti ( 29 ) – riskji ta’ mitigazzjoni għall-preċiżjoni tar-rapportar tal-ġestjoni finanzjarja u regolatorja ( 30 ). L-ebda waħda mid-dgħufijiet identifikati ma hija probabbli li jkollha impatt materjali fuq il-kontijiet annwali.

Għal-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet sottostanti, il-Qorti tal-Awdituri tat opinjoni kkwalifikata (favorevoli, iżda b’osservazzjonijiet) għall-baġit tal-UE, iżda opinjoni avversa (negattiva) għall-Fond Ewropew għall-Iżvilupp.

Il-Kummissjoni ssegwi r-rakkomandazzjonijiet tal-Qorti tal-Awdituri u tirrapporta dwar il-miżuri meħuda fir-rapporti annwali tal-attività. Barra minn hekk, il-Kummissjoni tirrapporta regolarment dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet lill-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar, li jwettaq ċerti attivitajiet ta’ monitoraġġ f’dan ir-rigward bil-mandat aġġornat tiegħu ( 31 ).

Il-Qorti tal-Awdituri tissorvelja l-implimentazzjoni mill-Kummissjoni tar-rakkomandazzjonijiet tagħha u tipprovdi rispons, biex b’hekk tgħin lill-Kummissjoni ttejjeb l-attivitajiet ta’ segwitu tagħha. Fir-rapport annwali tagħha tal-2018, il-Qorti tal-Awdituri vvalutat il-kwalità tas-segwitu tal-Kummissjoni ta’ 184 rakkomandazzjoni tal-awditjar minn 25 rapport speċjali ppubblikati fl-2015. Il-Qorti ta’ l-Awdituri nnotat li l-Kummissjoni kienet implimentat madwar tliet kwarti tar-rakkomandazzjonijiet b’mod sħiħ jew fil-biċċa l-kbira tal-aspetti, u ftit inqas minn wieħed minn kull ħamsa fi wħud mill-aspetti. Ir-rakkomandazzjonijiet li fadal ma ġewx aċċettati mill-Kummissjoni u, għalhekk, ma ġewx implimentati. B’mod ġenerali, dan huwa konformi mas-snin preċedenti.

Kwittanza 2018

Il-Parlament Ewropew ta l-kwittanza lill-Kummissjoni għas-sena finanzjarja 2018 b’maġġoranza ċara fl-14 ta’ Mejju 2020 wara li eżamina r-rapporti tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri, il-pakkett dwar ir-rapportar finanzjarju integrat tal-Kummissjoni u r-rakkomandazzjoni ta’ kwittanza tal-Kunsill. Il-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit tal-Parlament Ewropew stieden ukoll lil Kummissarji u Diretturi Ġenerali magħżula għal skambji ta’ fehmiet matul il-proċedura ta’ kwittanza. Ir-riżoluzzjoni ta’ kwittanza tal-Parlament Ewropew għall-2018 tinkludi rakkomandazzjonijiet għat-titjib tal-implimentazzjoni tal-baġit, kif ukoll rakkomandazzjonijiet marbuta mal-oqsma ta’ politika speċifiċi u sitwazzjonijiet li jikkonċernaw, pereżempju, l-istat tad-dritt u l-allegati kunflitti ta’ interess. Bħas-soltu, il-Kummissjoni qed tieħu azzjoni biex timplimenta dawn ir-rakkomandazzjonijiet u se ssegwihom f’rapport speċifiku ( 32 ).

2.14.Żviluppi ulterjuri: prospett għall-2020 u l-perjodu 2021-2027

2.15.L-effett tal-kriżi tas-saħħa mill-coronavirus fuq il-ġestjoni finanzjarja tajba fl-2020

Il-Kummissjoni ħadet firxa ta’ miżuri biex tirrispondi għall-kriżi kkawżata mit-tifqigħa tal-COVID-19, bħall-inizjattivi ta’ investiment fir-rispons għall-coronavirus biex jittaffa l-impatt soċjoekonomiku. Il-pandemija nnifisha, permezz tal-impatt enormi tagħha fuq il-benefiċjarji tal-UE, l-awtoritajiet nazzjonali u s-servizzi tal-Kummissjoni, u l-miżuri li jittieħdu se jkollhom impatt fuq il-prestazzjoni tal-baġit tal-UE, iżda se jippreżentaw ukoll sfidi potenzjali għall-bini tal-assigurazzjoni tal-Kummissjoni.

Pereżempju, il-kuntest speċifiku tal-kriżi kien jeħtieġ aġġustamenti fil-proċeduri ta’ kontroll u aktar flessibbiltà fil-ġestjoni tal-fondi (pereż. il-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej) biex il-fondi jkunu jistgħu jintużaw malajr fejn ikunu l-aktar meħtieġa. Dawn l-aġġustamenti speċifiċi ġew inkorporati f’leġiżlazzjoni mmodifikata, li l-konformità magħha se titkejjel għall-perjodu affettwat mill-kriżi.

Il-Kummissjoni bħalissa qed taħdem fuq identifikazzjoni dettaljata ta’ dawn ir-riskji u l-isfidi l-ġodda, fuq il-valutazzjoni tal-impatt tagħhom u fuq l-istabbiliment ta’ miżuri ta’ mitigazzjoni biex jintlaħaq bilanċ bejn il-flessibbiltà meħtieġa sabiex il-fondi jsiru disponibbli għall-Istati Membri u msieħba u benefiċjarji oħrajn inkarigati mill-implimentazzjoni sabiex tiġi miġġielda l-kriżi, u l-ħtieġa li jiġi rrispettat il-prinċipju ta’ ġestjoni finanzjarja tajba.

2.16.L-isforzi biex tiġi żgurata ġestjoni finanzjarja tajba jinżammu fil-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss

Il-Kummissjoni qed tagħmel ħilitha b’mod kostanti biex tiżgura li l-baġit tal-UE jkun ġestit f’konformità mal-ogħla standards ta’ ġestjoni finanzjarja tajba. Fiċ-ċirkostanzi attwali, dan jibqa’ meħtieġ daqs qatt qabel. F’Mejju, il-Kummissjoni adottat il-proposti mġedda tagħha għall-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027. Dawn il-proposti jikkonfermaw mill-ġdid l-impenn tal-Kummissjoni għal ġestjoni finanzjarja tajba, b’attenzjoni partikolari mogħtija lill-massimizzazzjoni tas-simplifikazzjoni, tas-sinerġiji u tal-effiċjenzi, kif ukoll lill-implimentazzjoni ta’ sistemi ta’ kontroll kosteffettivi u differenzjati bejn ir-riskji.

L-għan huwa li jintlaħqu kemm l-objettivi tal-politika / programm kif ukoll dawk ta’ kontroll intern, jiġifieri pagamenti veloċi, livell baxx ta’ żbalji u spejjeż ekonomiċi tal-kontroll. Eżempji li jistgħu jikkontribwixxu għal dawn it-tliet għanijiet huma l-użu akbar ta’ għotjiet b’somma f’daqqa (li jkompli jnaqqas il-ħtieġa għal żamma ta’ rekords dettaljati) u l-possibbiltà ta’ finanzjament fuq il-bażi tal-outputs jew tar-riżultati (li, pereżempju, jelimina l-ħtieġa li jiġu traċċati s-sigħat tax-xogħol permezz ta’ skedi tal-ħin jew li jiġu sottomessi fatturi dettaljati għall-ispejjeż imġarrba).

Il-ġestjoni finanzjarja tajba tal-baġit tal-UE se tiġi ffaċilitata wkoll billi jiġu pprovduti mudelli għall-att ta’ stabbiliment u l-istrumenti ta’ delega għad-delegazzjonijiet futuri tal-programmi lill-aġenziji eżekuttivi matul il-qafas finanzjarju pluriennali li jmiss, kif ukoll linji gwida għall-istabbiliment u l-operat tal-aġenziji eżekuttivi.

2.17.Aktar titjib u tisħiħ tal-kollaborazzjoni mal-Istati Membri

Bħala parti mill-inizjattiva ġenerali mill-Kummissjoni biex ittejjeb u ssaħħaħ il-kollaborazzjoni tagħha mal-Istati Membri, jenħtieġ li n-Network ta’ Nfiq Aħjar (li jinkludi rappreżentanti tal-Istati Membri u tal-Kummissjoni) jgħin fl-iskambju ta’ prattiki tajba, il-kondiviżjoni tal-għarfien u tal-informazzjoni, l-identifikazzjoni tad-dgħufijiet u s-sejbien ta’ soluzzjonijiet fi stadju bikri dwar kwistjonijiet relatati man-nefqa pubblika, inklużi oqsma bħall-kunflitt tal-interess, l-istat tad-dritt u l-frodi u l-korruzzjoni. L-interazzjonijiet mal-Istati Membri se jseħħu f’livell għoli (konferenza annwali tal-Grupp ta’ Livell Għoli tan-Network ta’ Nfiq Aħjar) u fil-livell tekniku, bl-organizzazzjoni ta’ workshops dwar suġġetti speċifiċi.

Il-kwistjoni tal-kunflitti tal-interess hija importanti fuq l-aġenda tal-Kummissjoni u spiss kienet is-suġġett ta’ diskussjonijiet u sejħiet għal azzjoni, b’mod partikolari mill-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit tal-Parlament Ewropew. Bħala rispons, u wara r-reviżjoni tar-regoli dwar l-evitar ta’ kunflitti ta’ interess fir-regolament finanzjarju tal-2018, li espliċitament estendew l-applikazzjoni tagħhom għal ġestjoni kondiviża, il-Kummissjoni qed tħejji nota ta’ gwida dwar l-evitar ta’ kunflitti ta’ interess li tkopri l-modi ta’ ġestjoni kollha (ġestjoni diretta / indiretta / kondiviża). L-għan tagħha huwa li tiffaċilita l-fehim u żżid is-sensibilizzazzjoni fost id-diversi partijiet interessati li jużaw il-fondi tal-UE, fl-istituzzjonijiet tal-UE u fl-Istati Membri, tar-regoli dwar il-kunflitti ta’ interess. Il-pubblikazzjoni tagħha hija skedata għall-aħħar tas-sena.

Il-Kummissjoni qed tikkunsidra wkoll azzjonijiet oħrajn biex tindirizza t-tħassib speċifiku mqajjem mill-Parlament Ewropew u l-kwistjonijiet jew il-lakuni identifikati fl-aħħar sena. Dawn l-azzjonijiet jistgħu jinkludu proposti sabiex jittejbu l-kwalità u l-interoperabbiltà tad-data dwar il-benefiċjarji tal-UE li ssir disponibbli għall-Kummissjoni u sabiex jiġi żgurat l-infurzar tal-irkupri tal-fondi tal-UE.

Fuq il-bażi tal-assigurazzjonijiet u tar-riżervi fir-rapporti annwali tal-attività ( 33 ), il-Kulleġġ jadotta dan ir-Rapport Annwali dwar il-Ġestjoni u l-Prestazzjoni għall-Baġit tal-UE – Is-sena finanzjarja 2019 u jieħu f’idejh ir-responsabbiltà politika globali għall-ġestjoni tal-baġit tal-UE.

(1)

()    L-ammont tan-nefqa rilevanti tal-Kummissjoni jikkorrespondi għall-pagamenti li saru fl-2019 nieqes il-prefinanzjament imħallas fl-2019 flimkien mal-prefinanzjament imħallas fis-snin preċedenti u approvat fl-2019 (ara l-Anness 3 għad-definizzjonijiet u għal aktar dettalji).

(2)

()    Komunikazzjoni mill-President lill-Kummissjoni: Il-Metodi ta’ Ħidma tal-Kummissjoni Ewropea, 1.12.2019, p. 3.

(3)

()    Komunikazzjoni lill-Kummissjoni: Il-Governanza fil-Kummissjoni Ewropea, 24.6.2020, C(2020) 4240.

(4)

()    Huma formalment jissejħu uffiċjali awtorizzanti b’delega. L-Artikolu 74(1) tar-regolament finanzjarju jiddikjara li: “L-uffiċjal tal-awtorizzazzjoni għandu jkun responsabbli fl-istituzzjoni tal-Unjoni kkonċernata għall-implimentazzjoni tad-dħul u tan-nefqa b’konformità mal-prinċipji ta’ ġestjoni finanzjarja tajba, inkluż permezz tal-iżgurar ta’ rappurtaġġ dwar il-prestazzjoni, u sabiex jiżgura l-konformità mar-rekwiżiti ta’ legalità u regolarità u ta’ trattament indaqs tar-riċevituri.”

(5)

()    Kapijiet ta’ aġenziji eżekuttivi, uffiċċji, servizzi, task forces, eċċ.

(6)

()    Kif mitlub mill-Artikolu 247 tar-regolament finanzjarju, il-pakkett ta’ rapportar finanzjarju u ta’ responsabbiltà integrat jinkludi wkoll: il-kontijiet annwali kkonsolidati tal-Unjoni Ewropea; ir-rapport dwar is-segwitu għall-kwittanza għas-sena finanzjarja preċedenti; ir-rapport annwali lill-awtorità tal-kwittanza dwar l-awditi interni mwettqa; u l-previżjoni fit-tul ta’ flussi futuri ta’ dħul u ta’ ħruġ tal-baġit tal-UE.

(7)

()    Il-Kumitat tal-Organizzazzjonijiet li Jisponsorjaw il-Kummissjoni Treadway.

(8)

()    Id-DĠ Baġit, b’kooperazzjoni mas-Segretarjat Ġenerali, id-DĠ Riżorsi Umani u Sigurtà, id-DĠ Komunikazzjoni u l-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi.

(9)

()    COM(2018) 324 final

(10)

()    Ir-rapport annwali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri għall-2018, l-Anness Metodoloġiku 1.1, il-paragrafi 18-19.

(11)

()    Il-Linji Gwida tal-2019 tal-Kummissjoni dwar il-korrezzjonijiet finanzjarji fil-każ ta’ irregolaritajiet fl-akkwist pubbliku fl-anness għad-deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-14.5.2019 li tistabbilixxi l-linji gwida għad-determinazzjoni tal-korrezzjonijiet finanzjarji li għandhom isiru għan-nefqa ffinanzjata mill-Unjoni għal nuqqas ta’ konformità mar-regoli applikabbli dwar l-akkwist pubbliku, C(2019) 3452.

(12)

()    Rapport annwali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri għall-2018, taqsima dwar il-Fondi Ewropej għall-Iżvilupp, il-paragrafu 17.

(13)

()    Għall-infiq relatat mal-politika agrikola komuni, jintuża t-terminu “ammont finali f’riskju”, billi l-miżuri permezz tal-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija mhumiex “magħluqa”.

(14)

()    Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni u lill-Qorti tal-Awdituri (COM(2019) 196).

(15)

()     https://ec.europa.eu/anti-fraud/sites/antifraud/files/pif_2018_30_years_brochure_en.pdf

(16)

()    Is-Segretarjat Ġenerali, is-Servizz Legali, id-DĠ Riżorsi Umani u Sigurtà u d-DĠ Baġit.

(17)

()    Għal aktar informazzjoni, ara r-rapporti annwali tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi fuq: https://ec.europa.eu/anti-fraud/about-us/reports/olaf-report_mt

(18)

()    L-għażla hija l-proċess tal-eżami tal-informazzjoni li tidħol u t-tħejjija tad-deċiżjoni tad-Direttur Ġenerali tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi dwar jekk għandhiex tinfetaħ investigazzjoni jew le.

(19)

()    In-nefqa tal-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, għalkemm inkluża fl-intestatura “Riżorsi naturali”, issegwi l-istess mekkaniżmu eżekuttiv bħan-nefqa għall-koeżjoni.

(20)

()    Billi ma hemm l-ebda għeluq tal-miżuri tal-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija, fil-qasam tan-nefqa agrikola, ir-riskju fl-għeluq jiġi sostitwit bl-ammont finali f’riskju.

(21)

()    Il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd jikkondividi s-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll tal-politika ta’ koeżjoni.

(22)

()    Bħal Galileo u s-Servizz Ewropew ta’ Navigazzjoni b’Kopertura Ġeostazzjonarja (is-sistemi Ewropej ta’ navigazzjoni bis-satellita) u Copernicus (is-sistema tal-UE ta’ osservazzjoni tad-dinja).

(23)

()    Id-dikjarazzjoni finanzjarja leġiżlattiva li takkumpanja l-proposta tal-Kummissjoni għar-regolament dwar Orizzont 2020 tiddikjara: “Il-Kummissjoni tikkunsidra li, għalhekk, għall-ispiża tar-riċerka permezz ta' Orizzont 2020, riskju ta’ żball, fuq bażi annwali, fil-medda bejn 2-5 % huwa objettiv realistiku, filwaqt li jitqiesu l-ispejjeż tal-kontrolli, il-miżuri ta’ simplifikazzjoni proposti biex tonqos il-kumplessità tar-regoli u r-riskju inerenti relatat assoċjat mal-ispejjeż ta’ rimborż tal-proġetti tar-riċerka. L-għan aħħari għal-livell residwu ta’ żbalji fl-għeluq tal-programmi wara li jitqies l-impatt finanzjarju tal-awditi, tal-korrezzjonijiet u tal-miżuri ta’ rkupru kollha huwa li jintlaħaq livell kemm jista’ jkun qrib it-2 %.”

(24)

()    Dan huwa rikonoxxut ukoll mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (fir-rapport annwali tagħha għall-2018, il-paragrafi 1.16-32).

(25)

()    Il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, Rapport Speċjali Nru 7/2020, Implimentazzjoni tal-Politika ta’ Koeżjoni: l-ispejjeż huma komparattivament baxxi, iżda ma hemmx informazzjoni suffiċjenti biex jiġi vvalutat l-iffrankar li jirriżulta mis-simplifikazzjoni, 16.4.2020.

(26)

()     https://ec.europa.eu/info/publications/annual-activity-reports_mt

(27)

()    L-aħħar verżjoni: C(2020) 1760 final.

(28)

()    Il-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar huwa magħmul minn disa’ membri. Massimu ta’ sitta huma Membri tal-Kummissjoni, u mill-inqas tlieta minnhom huma membri esterni b’kompetenza professjonali pprovata fl-awditjar u fi kwistjonijiet relatati. Nofs is-sħubija tal-Kummissjoni fil-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar tiġi mġedda f’nofs it-terminu. Il-kuntratti ma’ membri esterni jitfasslu kull sena.

(29)

()    Dawn jikkonċernaw prinċipalment sitt dipartimenti (id-DĠ Agrikoltura u Żvilupp Rurali, id-DĠ Protezzjoni Ċivili u Operazzjonijiet tal-Għajnuna Umanitarja, id-DĠ Riżorsi Umani u Sigurtà, id-DĠ Viċinat u Negozjati għat-Tkabbir, id-DĠ Riċerka u Innovazzjoni u l-Aġenzija Eżekuttiva għar-Riċerka).

(30)

()    Ir-riskji ewlenin kienu jikkonċernaw diversi kwistjonijiet relatati mal-ambjent ta’ kontroll kontabilistiku, ir-reġistrazzjoni tar-rimborżi minn strumenti finanzjarji, l-ikklerjar f’waqtu tal-prefinanzjament, il-ħruġ f’waqtu ta’ ordnijiet ta’ rkupru u kwistjonijiet relatati mas-sinkronizzazzjoni tal-kontabbiltà bbażata fuq id-dovuti mas-sistemi tat-teknoloġija tal-informazzjoni lokali.

(31)

()    Komunikazzjoni lill-Kummissjoni: Aġġornament tal-karta tal-Kumitat tal-Progress tal-Awditjar tal-Kummissjoni Ewropea, 27.2.2020, C(2020) 1165.

(32)

()    Rapport dwar is-segwitu għall-kwittanza għas-sena finanzjarja 2018, li se jkun ukoll parti mill-pakkett tar-Rapportar Finanzjarju u ta’ Responsabbiltà Integrat.

(33)

()    L-Artikolu 74(9) tar-regolament finanzjarju.