EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0155
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN CENTRAL BANK, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS The 2014 EU Justice Scoreboard
KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL, IL-BANK ĊENTRALI EWROPEW, IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U L-KUMITAT TAR-REĠJUNI It-tabella ta' Valutazzjoni tal-UE għall-Ġustizzja tal-2014
KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL, IL-BANK ĊENTRALI EWROPEW, IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U L-KUMITAT TAR-REĠJUNI It-tabella ta' Valutazzjoni tal-UE għall-Ġustizzja tal-2014
/* COM/2014/0155 final */
KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL, IL-BANK ĊENTRALI EWROPEW, IL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U L-KUMITAT TAR-REĠJUNI It-tabella ta' Valutazzjoni tal-UE għall-Ġustizzja tal-2014 /* COM/2014/0155 final */
1. Introduzzjoni L-edizzjoni
tat-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-2014 tal-Ġustizzja tal-UE (“it-Tabella
ta’ Valutazzjoni”) hi ppreżentata f’kuntest fejn għadd ta’ Stati
Membri huma involuti fi proċess ta’ riforma tas-sistemi ġudizzjarji
tagħhom biex isiru aktar effettivi għaċ-ċittadini u
n-negozji. Dawn ir-riformi huma ta’ relevanza diretta għall-UE u jiġu
segwiti mill-qrib mill-istituzzjonijiet Ewropej u l-partijiet interessati. Il-kwalità,
l-indipendenza u l-effiċjenza huma l-komponenti ewlenin għal sistema
ġudizzjarja effettiva. Is-sistemi ġudizzjarji li jaħdmu sewwa
huma kundizzjoni strutturali importanti li fuqha l-Istati Membri jsejsu
t-tkabbir sostenibbli u l-politiki tal-istabilità soċjali tagħhom.
Għal dawn ir-raġunijiet, mill-2011, ir-riformi ġudizzjarji
nazzjonali saru parti integrali tal-komponenti strutturali fl-Istati Membri li
huma soġġetti għal Programmi ta’ Aġġustament Ekonomiku[1].
Mill-2012[2],
it-titjib fil-kwalità, l-indipendenza u l-effiċjenza tas-sistemi
ġudizzjarji kien prijorità għas-Semestru Ewropew ukoll,
iċ-ċiklu annwali tal-UE għall-koordinazzjoni tal-politika
ekonomika, kif indikat fl-Istħarriġ Annwali tat-Tkabbir tal-2014[3].
It-Tabella ta’ Valutazzjoni tagħlef il-proċess tas-Semestru Ewropew
billi tipprovdi dejta oġġettiva dwar il-funzjonament tas-sistemi
ġudizzjarji nazzjonali. Dan jikkontribwixxi biex jiġu identifikati
kwistjonijiet li jistħoqqilhom attenzjoni partikolari biex tkun
żgurata l-implimentazzjoni tar-riformi. L-aċċess
għal sistema ġudizzjarja effettiva huwa dritt essenzjali li huwu
fil-qalba tad-demokraziji Ewropej u rikonoxxut mit-tradizzjonijiet
kostituzzjonali li huma komuni għall-Istati Membri. Għal din
ir-raġini, id-dritt għal rimedju effettiv quddiem tribunal huwa
minqux fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (Artikolu 47).
Kull meta qorti nazzjonali tapplika l-leġiżlazzjoni tal-UE, hija
taġixxi bħala ‘qorti tal-Unjoni’ u trid tipprovdi protezzjoni
ġudizzjarja effettiva lil kulħadd, kemm liċ-ċittadini kif ukoll
lin-negozji, li jkunu nkisru d-drittijiet tagħhom, iggarantiti
fil-liġi tal-UE. L-effettività tas-sistemi ġudizzjarji hija
għalhekk kruċjali għall-implimentazzjoni tal-liġi tal-UE u
għat-tisħiħ ta’ fiduċja reċiproka. X’inhi
t-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE? It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE hija għodda li tassisti lill-UE
u 'l-Istati Membri fil-kisba ta’ ġustizzja aktar effettiva billi tipprovdi
dejta oġġettiva, affidabbli u paragunabbli dwar il-kwalità,
l-indipendenza u l-effiċjenza tas-sistemi ġudizzjarji tal-Istati
Membri kollha. It-Tabella
ta' Valutazzjoni tikkontribwixxi biex jiġu identifikati nuqqasijiet
potenzjali, titjib u prattiki tajba u għandha l-għan li
tippreżenta x-xejriet fuq il-funzjonament tas-sistemi nazzjonali
tal-ġustizzja matul iż-żmien. Ma tippreżentax
klassifikazzjoni unika globali iżda ħarsa ġenerali lejn
il-funzjonament tas-sistemi ġudizzjarji kollha bbażati fuq indikaturi
varji li huma ta’ interess komuni għall-Istati Membri kollha. It-Tabella
ta’ Valutazzjoni ma tippromwovix xi tip partikolari ta’ sistema
ġudizzjarja. Ikun xi jkun il-mudell tas-sistema ġudizzjarja
nazzjonali jew it-tradizzjoni legali li tkun imsejsa fuqha, il-puntwalità,
l-indipendenza, l-affordabbiltà, u l-aċċess faċli biex
wieħed jużaha huma wħud mill-parametri essenzjali ta’ dak li
jikkostitwixxi sistema ġudizzjarja effettiva. It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-2014 tiffoka fuq każijiet kontenzjużi
ċivili u kummerċjali kif ukoll każijiet amministrattivi biex
tgħin lill-Istati Membri fl-isforzi tagħhom biex itejbu l-klima tan-negozju
u jegħlbu l-kriżi finanzjarja u tad-dejn sovran. It-Tabella ta’
Valutazzjoni hija strument li jevolvi fi djalogu mal-Istati Membri u
l-Parlament Ewropew, bl-għan li jkunu identifikati l-parametri essenzjali
ta’ sistema ġudizzjarja effettiva. Il-Parlament Ewropew talab
lill-Kummissjoni biex progressivament jitwessa’ l-ambitu tat-Tabella ta’
Valutazzjoni. It-tabella ta’ Valutazzjoni
tal-UE għall-Ġustizzja kif tagħlef lis-Semestru Ewropew? Prestazzjoni
fqira żvelata mill-indikaturi tat-Tabella ta’ Valutazzjonii dejjem
tirrikjedi analiżi aktar profonda tar-raġunijiet wara
r-riżultat. Din il-valutazzjoni speċifika għall-pajjiż
għandha titwettaq fil-kuntest tal-proċess tas-Semestru Ewropew
permezz ta’ djalogu bilaterali mal-awtoritajiet u l-partijiet interessati
kkonċernati. Din il-valutazzjoni tieħu inkonsiderazzjoni
l-partikolaritajiet tas-sistema legali u l-kuntest tal-Istati Membri
kkonċernati. Dan eventwalment jista’ jwassal lill-Kummissjoni biex
tipproponi lill-Kunsill rakkomandazzjonijiet speċifiċi skont
il-pajjiż dwar il-ħtieġa li jitjiebu s-sistemi
ġudizzjarji.[4] X’inhi
l-metodoloġija tat-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE? It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tuża sorsi differenti ta’ informazzjoni.
Il-biċċa l-kbira tad-dejta kwantitattiva attwalment tiġi
pprovduta mill-Kummissjoni tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Evalwazzjoni
tal-Effiċjenza tal-Ġustizzja (CEPEJ) li magħha l-Kummissjoni
kkonkludiet kuntratt sabiex twettaq studju speċifiku[5].
Din id-dejta hi tal-2012 u kienet ipprovduta mill-Istati Membri skont
il-metodoloġija tal-CEPEJ[6].
L-istudju jipprovdi wkoll l-iskedi tal-pajjiżi li jagħtu aktar
kuntest u għandhom jinqraw flimkien ma’ dawn il-grafiki. Għat-Tabella
ta' Valutazzjoni tal-2014, il-Kummissjoni daret ukoll għal sorsi
addizzjonali ta’ tagħrif, partikolarment, il-Eurostat, il-Bank Dinji,
il-Forum Ekonomiku Dinji, u n-netwerks ġudizzjarji Ewropej, b’mod
partikolari n-Netwerk Ewropew tal-Kunsilli għall-Ġudikatura li
pprovdew tweġibiet għal kwestjonarju dwar l-indipendenza
ġudizzjarja. Aktar dejta nkisbet ukoll permezz ta’ żewġ studji
prattiċi pilota dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-konsumatur u
tal-kompetizzjoni.[7] L-effettività
tas-sistemi nazzjonali tal-ġustizzja bħala komponent strutturali
għat-tkabbir Istituzzjonijiet
ta' kwalità għolja, inklużi sistemi tal-ġustizzja nazzjonali
effettivi huma fattur determinanti għal prestazzjoni ekonomika. Fi
żminijiet ta’ dejn sovran u ta' kriżi finanzjarja u ekonomika huma
jaqdu rwol ewlieni fil-kisba mill-ġdid tal-fiduċja u t-trawwim
tar-ritorn għat-tkabbir. Deċiżjonijiet ġudizzjarji
prevedibbli, f’waqthom u infurzabbli huma komponenti strutturali importanti
għal ambjent attraenti għan-negozju. Dawn jikkontribwixxu għal
fiduċja u stabbiltà tul iċ-ċiklu tan-negozju kollu billi jmantnu
l-fiduċja biex jitwaqqaf negozju, jiġi infurzat kuntratt, jiġi
attirat investiment, jiġi riżolt dejn privat jew titħares
proprjetà u drittijiet oħra. L-impatt
ta' sistemi nazzjonali ġudizzjarji fuq l-ekonomija hu enfasizzat mill-Fond
Monetarju Internazzjonali[8],
il-Bank Ċentrali Ewropew[9],
l-OECD[10],
il-Forum Ekonomiku Dinji[11]
u l-Bank Dinji[12].
L-effettività tas-sistema ġudizzjarja tinċentiva l-investiment
f’pajjiż partikolari[13].
Ir-riċerka turi li hemm korrelazzjoni pożittiva bejn id-daqs
tal-impriża u s-sistemi ta’ ġustizzja effettivi u n-nuqqas ta’
inċentivi għall-investiment u għall-impjiegi fil-preżenza
ta’ nuqqasijiet fil-funzjonament tal-ġustizzja[14].
It-tkabbir f’setturi aktar innovattivi b’mod partikolari, dawk li ta’ spiss
jiddependu fuq assi intanġibbli bħal drittijiet ta’ proprjetà
intellettwali, huwa dipendenti fuq sistema ta’ infurzar tal-liġi li
tiffunzjona tajjeb[15].
Sistemi tal-ġustizzja effettivi jrawmu wkoll il-kompetizzjoni fis-suq.
Fejn is-sistemi tal-ġustizzja jiggarantixxu l-infurzar tal-kuntratti,
il-kumpaniji huma dissważi minn imġiba opportunistika
fir-relazzjonijiet ekonomiċi tagħhom u l-kostijiet
tat-tranżazzjoni huma mnaqqsa. Fl-aħħar nett, il-fiduċja
f’sistemi li jiffunzjonaw tajjeb tiffaċilita l-intraprenditorija.
Nuqqasijiet fis-sistemi ġudizzjarji jwasslu għal aktar kostijiet
tas-self[16].
Il-kredituri huma aktar probabbli li jsellfu meta jkunu kunfidenti li
l-effettività tas-sistema ġudizzjarja tiggrantixxi li huma jkunu
jistgħu jiġbru is-self tagħhom. Dibattitu
wiesa’ dwar l-effettività tas-sistemi ġudizzjarji Il-preżentazzjoni
tal-ewwel edizzjoni tat-Tabella ta’ Valutazzjoni kkontribwixxiet għal
skambju wiesa' ta’ fehmiet dwar l-effettività tas-sistemi nazzjonali
tal-ġustizzja fl-UE. Fir-Riżoluzzjoni tiegħu
tal-4 ta’ Frar 2014 dwar it-Tabella ta' Valutazzjoni tal-UE
għall-Ġustizzja[17], il-Parlament Ewropew esprima interess kbir għat-Tabella ta'
Valutazzjoni, u talab lill-Kummissjoni sabiex tmexxi dan l-eżerċizzju
'l quddiem.
Din enfasizzat l-importanza li tiġi żgurata sistema ta'
ġustizzja effiċjenti u indipendenti li tista' tikkontribwixxi
għat-tkabbir ekonomiku fl-Ewropa u ssaħħaħ
il-kompetittività u enfasizzat li sistema ġudizzjarja effettiva u
affidabbli tagħti lin-negozju inċentivi biex jiżviluppa u jinvesti
f’livell nazzjonali u transfruntier. Il-Kunsill
kellu skambju ta’ fehmiet dwar aspetti relatati mal-ġustizzja fis-Semestru
Ewropew tal-2014, inkluża t-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-2013,
fil-laqgħa informali tal-Kunsill tal-Ġustizzja u l-Affarijiet Interni
f’Diċembru. Fil-laqgħa tal-Kunsill tal-Ġustizzja u l-Affarijiet
Interni ta’ Marzu 2014, il-Kummissjoni ppreżentat il-karatteristiċi
ewlenin tat-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE tal-2014.
Il-Kunsill u l-Istati Membri adottaw fl-4 ta’ Marzu Konklużjoni dwar
is-sistemi ġudizzjarji ċivili u kummerċjali tal-Istati Membri[18]. L-effettività
ta’ sistemi nazzjonali tal-ġustizzja u t-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-2013
ġew diskussi wkoll matul l-“Assises de la Justice”, konferenza ta’
livell għoli organizzata mill-Kummissjoni Ewropea fi Brussell fil-21 u
t-22 ta’ Novembru 2013 dwar it-tfassil tal-politika tal-ġustizzja
fl-Ewropa fis-snin li ġejjin.[19]
Ir-rappreżentanti tal-ġudikatura (pereż. il-Qrati Supremi,
il-Kunsilli tal-ġudikatura u l-imħallfin) u tal-prattikanti
(pereż. avukati u uffiċjali ġudizzjarji) esprimew l-interess
tagħhom u taw suġġerimenti għall-iżvilupp tagħha
fil-ġejjieni. Ċerti Stati Membri kkontribwixxew għad-diskussjoni
u enfasizzaw aspetti tal-metodoloġija li jistgħu jittejbu iktar.
F’din l-okkażjoni, kien ippubblikat stħarriġ tal-Ewrobarometru
dwar “Il-Ġustizzja fl-Unjoni Ewropea” li enfasizza, b’mod partikolari, li
l-livell ta’ fiduċja f’sistemi tal-ġustizzja nazzjonali jvarja b’mod
sinifikanti bejn l-Istati Membri.[20] Il-Kummissjoni
bdiet djalogu sistematiku mal-esperti tal-Istati Membri biex tippromwovi
l-iskambju tal-aħjar prattiki dwar l-effikaċja tas-sistemi
ġudizzjarji u biex tiġi żviluppata aktar it-Tabella ta'
Valutazzjoni. L-Istati Membri ġew mitluba biex jinnominaw żewġ
persuni ta’ kuntatt, waħda minn fost il-Ġudikatura u waħda
mill-Ministeru tal-Ġustizzja. Fl-ewwel żewġ laqgħat
tal-persuni ta’ kuntatt ġiet diskussa d-disponibbiltà tad-dejta dwar
il-funzjonament tas-sistemi ġudizzjarji u prattiki tajba dwar il-ġbir
tad-dejta. 2. Segwitu għat-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE għall-2013 Is-sejbiet
tat-Tabella ta’ Valutazzjoni għenu, flimkien ma’ valutazzjoni
speċifika tas-sitwazzjoni fl-Istati Membri, biex jiġu ddefiniti
rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż fil-qasam
tal-ġustizzja. Wara proposta mill-Kummissjoni, il-Kunsill għamel
rakkomandazzjonijiet lil għaxar Stati Membri[21]
biex itejbu, skont il-pajjiż ikkonċernat, l-indipendenza, il-kwalità
u/jew l-effiċjenza tas-sistema tal-ġustizzja tagħhom jew biex
isaħħu aktar il-ġudikatura. Minn dawn l-għaxar Stati
Membri, sitt Stati Membri [22]kienu
diġà ġew identifikati fl-2012 bħala li qed jiffaċċjaw
sfidi relatati mal-funzjonament tas-sistema tal-ġustizzja tagħhom. Dawn
l-Istati Membri qed jieħdu miżuri li jikkonċernaw
il-funzjonament tal-ġudikatura. Dawn il-miżuri huma mifruxa minn
miżuri operattivi, bħall-immodernizzar tal-ġestjoni
tal-proċess fil-qorti, l-użu tat-teknoloġiji ġodda
tal-informazzjoni, l-iżvilupp ta’ riżoluzzjoni alternattiva
tat-tilwim; għal aktar miżuri strutturali, bħar-ristrutturar
tal-organizzazzjoni tal-qrati jew is-simplifikazzjoni ta’ regoli
proċedurali ċivili li jistgħu jwasslu għal tnaqqis tat-tul
tal-proċedimenti. L-intensità u l-istat tar-riformi jvarjaw skont l-Istati
Membri. Filwaqt li f’ċerti Stati Membri diġà ġew adottati
miżuri u qed jiġu implimentati, fi Stati Membri oħra,
il-miżuri għadhom fi stadju bikri. It-Tabella ta' Valutazzjoni
tippreżenta dejta mill-2012 u għalhekk għadha ma tistax
tirrifletti l-effetti ta’ riformi kurrenti, inkluż għall-Istati
Membri li diġà adottaw miżuri ambizzjużi.[23] Is-sejbiet
tat-Tabella ta’ Valutazzjoni jgħinu biex jiġu stabbiliti
l-prijoritajiet għal fondi strutturali tal-UE. Esperjenzi preċedenti
wrew li l-fondi tal-UE jistgħu jintużaw sabiex itejbu l-effettività
tas-sistemi ġudizzjarji. Pereżempju, l-Estonja użat fondi
strutturali biex tiżviluppa għodod tal-ġustizzja elettronika u
issa hija wieħed mill-aktar pajjiżi avvanzati fl-użu ta’
għodod tal-ICT għall-ġestjoni tal-qrati u għal
komunikazzjoni bejn il-qrati u l-partijiet. Il-Kummissjoni
identifikat il-ġustizzja bħala qasam ta’ prijorità għal tnax-il
Stat Membru għall-finanzjament fil-kuntest tal-qafas finanzjarju
pluriennali 2014-2020[24].
L-Istati Membri qed ifasslu l-istrateġija tagħhom dwar il-mobilizzazzjoni
tal-fondi tal-UE biex tiġi appoġġjata l-istrateġija Ewropa
2020 fl-hekk imsejħa “Ftehimiet ta’ Sħubija”. Dawn il-ftehimiet huma
opportunità biex tiġi żgurata allokazzjoni adegwata ta’ fondi sabiex
tiġi riflessa bis-sħiħ l-importanza li s-sistemi ġudizzjarji
jsiru aktar effettivi. 3. Indikaturi tat-Tabella ta’
Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE għall-2014 L-effiċjenza tas-sistemi
ġudizzjarji It-Tabella
ta' Valutazzjoni żżomm l-istess indikaturi marbuta
mal-effiċjenza tal-proċedimenti li kienu użati fl-2013: it-tul
tal-proċedimenti, ir-rata tal-ikklerjar u n-numru ta' każijiet
pendenti. Barra minn hekk, it-Tabella ta’ Valutazzjoni tal-2014
tippreżenta r-riżultat ta’ żewġ studji pilota[25],
immirati lejn l-għoti ta’ dejta aktar mirquma dwar it-tul ta’ proċedimenti
ġudizzjarji li għandhom x’jaqsmu mal-liġi tal-kompetizzjoni u
l-liġi tal-konsumatur, espressi fi ġranet medji. L-effettività
tas-sistemi ġudizzjarji f’dawn iż-żewġ oqsma hija
importanti għall-ekonomija. Pereżempju, l-impatt negattiv fuq il-benesseri
tal-konsumatur tal-kartelli kollha b’saħħithom, espressi bħala
proporzjon tal-prodott domestiku gross tal-UE, jiġi stmat li jvarja minn
0,20 % sa 0,55 % tal-PDG tal-UE fl-2011[26].
Bl-istess mod, l-applikazzjoni tal-liġi tal-konsumatur hija ugwalment importanti
għall-ekonomija hekk kif il-konsum finali tal-familji jirrappreżenta
56 % tal-PDG[27]. Il-kwalità
tas-sistemi ġudizzjarji Fir-rigward
tal-kwalità tas-sistemi ġudizzjarji, it-Tabella ta' Valutazzjoni tal-2014
tuża l-istess indikaturi bħal fl-2013. Tiffoka fuq ċerti fatturi
li jistgħu jgħinu biex itejbu l-kwalità tal-ġustizzja
bħat-taħriġ, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni
tal-attivitajiet tal-qorti, il-baġit, ir-riżorsi umani,
id-disponibbiltà tas-sistemi tal-Informazzjoni u t-Teknoloġija
tal-Komunikazzjoni (ICT) għal qrati (li jiffaċilitaw b’mod
partikulari r-relazzjoni bejn il-partijiet u l-qrati) u d-disponibbiltà ta’
metodi ta’ riżoluzzjoni alternattiva tat-tilwim (ADR) li jippermettu
lill-partijiet isibu metodi oħra biex jirriżolvu t-tilwim
tagħhom. Barra minn hekk, it-Tabella ta' Valutazzjoni tal-2014 tipprovdi
dejta aktar raffinata dwar taħriġ fil-liġi tal-UE, l-użu
ta’ stħarriġ tas-sodisfazzjon, baġit għall-qrati u n-numru
ta’ mħallfin. Indipendenza tal-ġudikatura It-Tabella
ta' Valutazzjoni tippreżenta dejta dwar il-perċezzjoni
tal-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja kif ipprovdut mill-Forum
Ekonomiku Dinji (WEF) fir-Rapport tiegħu dwar il-Kompetittività Globali
annwali. Filwaqt
li l-perċezzjoni tal-indipendenza hija importanti, għaliex tista’ tinfluwenza
d-deċiżjonijiet dwar l-investiment, dak li huwa aktar importanti hu
li l-indipendenza ġudizzjarja tkun protetta b’mod effettiv f’sistema
ġudizzjarja permezz ta' salvagwardji legali. Kif imħabbar fit-Tabella
ta' Valutazzjoni tal-2013, il-Kummissjoni bdiet kooperazzjoni dwar
l-indipendenza strutturali tal-ġudikatura man-netwerks ġudizzjarji
Ewropej, b’mod partikolari n-Netwerk Ewropew tal-Kunsilli
għall-Ġudikatura. It-Tabella ta' Valutazzjoni tal-2014
tippreżenta, f’anness, l-ewwel ħarsa ġenerali komparattiva dwar
is-salvagwardji legali għall-protezzjoni tal-indipendenza strutturali
tal-ġudikatura fis-sistemi legali tal-Istati Membri. 4. Sejbiet ewlenin tat-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja tal-UE għall-2014
4.1 L-effiċjenza tas-sistemi
ġudizzjarji
Ġustizzja
mtawla hija ġustizzja miċħuda. Id-deċiżjonijiet
f’waqthom huma essenzjali għan-negozji u l-investituri.
Fid-deċiżjonijiet tagħhom dwar l-investiment, il-kumpaniji jqisu
r-riskju li jkunu involuti f’tilwim kummerċjali, tilwim fuq ix-xogħol
jew it-tassazzjoni jew insolvenzi. L-effiċjenza li biha sistema
ġudizzjarja fi Stat Membru tindirizza t-tilwim legali hija importanti
ħafna. Pereżempju, l-infurzar legali ta’ kuntratt ta’ provvista jew
ta’ servizzi jsir jiswa ħafna flus aktar ma t-tilwim ġudizzjarju
jieħu żmien, u saħansitra inutli wara ċertu żmien,
peress li tonqos il-probabbiltà li jiġu rkuprati l-flus minn
ħlasijiet u penali. 4.1.1
It-tul tal-proċeduri It-tul tal-proċedimenti
juri ż-żmien (f’jiem) meħtieġ biex tiġi solvuta
kawża l-qorti, jiġifieri ż-żmien li tieħu il-qorti
sabiex tieħu deċiżjoni fl-ewwel istanza. L-indikatur
taż-'żmien għat-tlestija' huwa n-numru ta’ kawżi mhux
solvuti diviż bin-numru ta’ kawżi solvuti sa tmiem is-sena
mmultiplikat bi 365 jum[28]. Ħlief il-grafiki 4, 11 u 12
il-grafiki kollha jikkonċernaw proċedimenti fl-ewwel istanza.
Minkejja li proċeduri differenti tal-appell jista' jkollhom impatt kbir
fuq it-tul tal-proċedimenti, l-effiċjenza ta’ sistema
ġudizzjarja diġà għandha tiġi riflessa fl-ewwel istanza,
peress li l-ewwel istanza hija fażi obbligatorja għal kull min
jiftaħ kawża l-qorti. Grafika 1: Iż-żmien li hemm bżonn biex jiġu
riżolti kawżi ċivili, kummerċjali, amministrattivi u
oħrajn* (l-1el istanza/f'jiem) (sors: studju tas-CEPEJ[29]) *Skont
il-metodoloġija tas-CEPEJ din il-grafika tinkludi l-kawżi
kontenzjużi u mhux kontenzjużi ċivili u kummerċjali kollha,
kawżi ta’ infurzar, kawżi tar-reġistru tal-artijiet, kawżi
tal-liġi amministrattiva (kontenzjużi jew mhux kontenzjużi) u
kawżi oħrajn mhux kriminali. Grafika
2: Żmien meħtieġ biex jiġu riżolti kawżi
ċivili u kummerċjali kontenzjużi* (l-1el
istanza/f’jiem) (sors: studju tas-CEPEJ) *Il-kawżi ċivili (u kummerċjali) kontenzjużi
jikkonċernaw tilwim bejn partijiet, pereżempju tilwim fuq kuntratti,
li jsegwu l-metodoloġija tas-CEPEJ. Min-naħa
l-oħra, il-kawżi ċivili (u kummerċjali) mhux
kontenzjużi jikkonċernaw proċedimenti mhux ikkontestati,
pereżempju, ordnijiet ta’ ħlas mhux ikkontestati. Il-kawżi
kummerċjali huma indirizzati minn qrati kummerċjali speċjali f’xi
pajjiżi, u ttrattati minn qrati (ċivili) ordinarji f’oħrajn. Grafika
3: Żmien meħtieġ biex jiġu riżolti kawżi
amministrattivi* (l-1el istanza/f’jiem) (sors: studju tas-CEPEJ) *Il-kawżi tal-liġi
amministrattiva jikkonċernaw tilwim bejn iċ-ċittadini u awtoritajiet
lokali, reġjonali u nazzjonali, li jsegwu l-metodoloġija tas-CEPEJ. Il-kawżi tal-liġi amministrattiva
huma indirizzati minn qrati amministrattivi speċjali f’xi pajjiżi, u
ttrattati minn qrati (ċivili) ordinarji f’oħrajn. Grafika
4: Żmien meħtieġ biex jiġu solvuti kawżi ta’ insolvenza*
(fi snin) (sors: Il-Bank Dinji: Doing Business) *Iż-żmien
għall-kredituri biex jirkupraw il-kreditu tagħhom. Il-perjodu ta’
żmien mill-inadempjenza tal-kumpanija sal-ħlas ta’ parti mill-flus
jew il-flus kollha dovuti lill-bank. Jiġu kkunsidrati t-tattiki ta’
dewmien potenzjali mill-partijiet, bħalma huma l-preżentata ta’
appelli dilatorji jew talbiet għal estensjoni. Id-dejta tinġabar minn
tweġibiet għall-kwestjonarju mill-professjonisti ta’ insolvenza
lokali u vverifikata permezz ta’ studju tal-liġijiet u r-regolamenti kif
ukoll informazzjoni pubblika dwar is-sistemi ta’ falliment. 4.1.2
Rata tal-ikklirjar Ir-rata tal-ikklirjar hija
l-proporzjon tan-numru ta’ kawżi solvuti meta mqabbel man-numru ta’
kawżi li jkunu deħlin. Hija tkejjel jekk qorti hijiex
tlaħħaq mal-ammont ta’ kawżi li jkunu qegħdin
jidħlulha. It-tul tal-proċedimenti huwa marbut mar-rata li biha
l-qrati jistgħu jsolvu l-kawżi, ir-“rata tal-ikklirjar”, u man-numru
ta’ kawżi li għadhom jistennew li jiġu solvuti,
il-"kawżi pendenti". Meta r-rata tal-ikklirjar tkun madwar
100 % jew aktar, dan ifisser li s-sistema ġudizzjarji għandha
l-kapaċità li tal-inqas issolvi kawżi bl-istess rata li jidħlu.
Meta r-rata tal-ikklirjar tkun inqas minn 100 %, dan ifisser li l-qrati
jkunu qegħdin isolvu inqas kawżi min-numru ta’ kawżi li jkunu
deħlin, u b'hekk, fl-aħħar tas-sena n-numru ta’ kawżi mhux
solvuti jingħaddu bħala kawżi pendenti. Jekk din is-sitwazzjoni
tippersisti għal bosta snin, dan jista’ jkun sinjal ta’ problema sistemika
hekk kif ikun hemm xogħol b’lura li jkompli jgħarraq l-ammont ta’
xogħol tal-qrati, u li jwassal sabiex it-tul tal-proċedimenti jkompli
jitwal. Grafika
5: Rata ta’ riżoluzzjoni ta' kawżi ċivili, kummerċjali,
amministrattivi u oħrajn (l-1el istanza/f’% - valuri ogħla
minn 100 % jindikaw li jiġu solvuti iktar kawżi milli
jidħlu, filwaqt li valuri inqas minn 100 % jindikaw li jiġu
solvuti inqas kawżi milli jidħlu) (sors: studju tas-CEPEJ) Grafika
6: Rata ta’ riżoluzzjoni ta’ kawżi ċivili u kummerċjali
kontenzjużi (l-1el istanza/f’%) (sors: studju tas-CEPEJ) Grafika 7: Rata ta’ riżoluzzjoni
ta’ kawżi amministrattivi (l-1el istanza/f’%) (sors:
studju tas-CEPEJ) 4.1.3
Kawżi pendenti In-numru ta’ kawżi pendenti
juri n-numru ta’ kawżi li għad iridu jiġu indirizzati fi tmiem
perjodu. In-numru ta’ kawżi pendenti jinfluwenza ż-żmien
għat-tlestija. Għalhekk, sabiex jitjieb it-tul ta’ żmien
tal-proċedimenti hemm bżonn ta' miżuri biex inaqqsu l-għadd
ta’ kawżi pendenti. Grafika
8: Numru ta' kawżi pendenti ċivili, kummerċjali,
amministrattivi u oħrajn (l-1el istanza/kull 100
abitant) (sors: studju tas-CEPEJ) Grafika
9: Numru ta' kawżi pendenti ċivili u kummerċjali
kontenzjużi (l-1el istanza/kull 100 abitant) (sors:
studju tas-CEPEJ) Grafika
10: Numru ta' kawżi pendenti amministrattivi (l-1el
istanza/kull 100 abitant) (sors: studju tas-CEPEJ) 4.1.4.
Ir-riżultati tal-istudji pilota fil-qasam Ir-riżultati tal-istudji
pilota fil-qasam dwar it-tul tal-proċeduri fil-qasam tal-liġi dwar
il-kompetizzjoni u l-konsumatur juru l-għadd medju ta’ jiem li hemm
bżonn sabiex tittieħed deċiżjoni dwar is-sustanza
f’kawżi li jikkonċernaw dawn iż-żewġ oqsma
speċifiċi. It-tul medju f’jiem huwa pprovdut fil-kawżi
tal-ewwel, it-tieni u (jekk rilevanti) it-tielet istanza fejn din
l-informazzjoni tkun disponibbli. Minħabba d-diverġenzi fil-mod li
din id-dejta tkun ippreżentata għal dawn l-istanzi, l-Istati Membri
huma ordnati b’mod alfabetiku fil-lingwi oriġinali tagħhom. It-tul medju sabiex jiġu
solvuti kawżi ta’ rieżami ġudizzjarju fil-liġi
tal-kompetizzjoni indikat hawn taħt jidher li huwa ġeneralment
ogħla mill-medja tat-tul għall-kawżi ċivili,
kummerċjali, amministrattivi u oħrajn fil-Grafika 1. Dan jista’ jkun
minħabba l-kumplessità involuta f’dan it-tip ta’ litigazzjoni
speċjalizzata. Il-grafika ta’ hawn taħt turi wkoll li f’bosta Stati
Membri jistgħu jiġu osservati differenzi sinifikanti fit-tul bejn
l-ewwel, it-tieni (u fejn teżisti) it-tielet istanza ta' rieżami
ġudizzjarju. Grafika
11: Medja ta’ żmien meħtieġ biex jiġu riżolti kawżi
ta’ rieżami ġudizzjarju kontra deċiżjonijiet
tal-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni li japplikaw l-Artikoli 101 u 102
TFUE* (f’jiem) (sors: studju pilota fil-qasam[30]) *Il-kalkolu
fuq it-tul sar fuq il-bażi ta’ studju li fittex li jidentifika
l-każijiet kollha tal-appell tad-deċiżjonijiet tal-awtorità
nazzjonali tal-kompetizzjoni li japplikaw l-Artikoli 101 u 102 tat-Trattat dwar
il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea li għalihom inħarġu deċiżjonijiet
ġudizzjarji dwar is-sustanza bejn l-2008 u l-2013. Il-grafiki huma
pprovduti għall-1el u t-2i istanza u, f'dawk
il-każijiet fejn kien relevanti, għat-3et istanza. Grafika
12: Medja ta’ żmien meħtieġ biex jiġu riżolti kawżi
tal-liġi dwar il-konsumatur* (f'jiem) (sors: studju pilota fuq il-post[31]) Filwaqt li t-tul medju jidher li
huwa ogħla minn dak ta’ kawżi ċivili u kummerċjali
kontenzjużi ppreżentati fil-Grafika 2, għandu jitqies il-fatt li
t-tul ġie kkalkolat fuq il-bażi ta’ kawżi ppubblikati ta' tilwim
tal-konsumaturi, li għandhom it-tendenza li jkunu aktar kumplessi.
It-tabella tikkonferma wkoll li għadd ta’ Stati Membri jippreżentaw
differenzi sinifikanti ta' tul medju bejn l-ewwel, it-tieni u t-tielet istanza
għat-tilwim tal-konsumatur. *Il-kalkolu
fuq it-tul sar fuq il-bażi ta’ kampjuni ta’ kawżi relatati
mal-applikazzjoni tad-Direttiva dwar it-Termini Kuntrattwali Inġusti,
id-Direttiva dwar Bejgħ mill-Bogħod, id-Direttiva dwar Bejgħ
lill-Konsumatur u Garanzija, id-Direttiva dwar il-Prattiki Kummerċjali
Żleali u dispożizzjonijiet ta’ implimentazzjoni nazzjonali
tagħhom fejn id-deċiżjonijiet kienu maħruġa bejn
l-2008 u l-2013. Peress li d-daqs tal-kampjun ivarja skont
id-disponibbiltà tad-deċiżjonijiet ippubblikati, il-grafiki pprovduti
għandhom jiġu affrontati b’ċertu kawtela.[32] Ø Konklużjonijiet dwar l-effiċjenza tas-sistemi ġudizzjarji · It-Tabella ta’ Valutazzjoni turi li hemm Stati Membri li jkomplu jiffaċċjaw sfidi partikolari fir-rigward tal-effiċjenzi tas-sistemi ġudizzjarji tagħhom, jiġifieri proċedimenti tal-ewwel istanza li jdumu flimkien ma’ rati baxxi ta’ kklirjar jew numru kbir ta’ kawżi pendenti. Dawn l-Istati Membri diġà ġew identifikati fis-Semestru Ewropew tal-2013 u l-Programmi ta’ Aġġustament Ekonomiku u huma fil-proċess ta’ definizzjoni, ta' adozzjoni jew ta’ implimentazzjoni ta' miżuri biex itejbu l-funzjonament tas-sistemi ġudizzjarji tagħhom. Il-grafiki jikkonfermaw l-importanza tal-impenn għar-riformi meħtieġa kollha u biex dawn l-isforzi jkunu segwiti b’determinazzjoni. · Għal xi ftit Stati Membri l-grafiki jindikaw żieda fit-tul tal-proċedimenti. Ir-raġunijiet għal dan jistgħu jkunu differenti. Pereżempju, għal pajjiżi speċjalment affettwati mid-dejn sovran u l-kriżi finanzjarja u ekonomika, iż-żieda ta’ kawżi deħlin kellha impatt fuq il-funzjonament tas-sistema ġudizzjarja.[33] · L-effetti ta’ riformi ambizzjużi adottati reċentement f’ċerti Stati Membri għadma jistgħux jiġu riflessi peress li d-dejta hi mill-2012. Irid jgħaddi ż-żmien biex wieħed jimplimenta u jaħsad il-frott tar-riformi ġudizzjarji strutturali, b’mod partikolari għall-pajjiżi li huma soġġetti għal programmi ta’ Aġġustament Ekonomiku[34]. Peress li t-Tabella ta’ Valutazzjoni hija eżerċizzju regolari, ir-riżultat ta' dawn ir-riformi jista' jibda jfeġġ fit-Tabelli ta’ Valutazzjoni tal-ġejjieni.
4.2. Il-kwalità tas-sistemi ġudizzjarji
Ġustizzja
effettiva teħtieġ il-kwalità matul il-katina kollha
tal-ġustizzja. In-nuqqas ta’ kwalità fid-deċiżjonijiet
ġudizzjarji jistgħu jżidu r-riskji ta' negozju għal
kumpaniji kbar u SMEs u jaffettwaw l-għażliet tal-konsumaturi.
Ċerti indikaturi ta’ input, bħal taħriġ,
monitoraġġ u evalwazzjoni ta’ attivitajiet, id-disponibbiltà
tas-sistemi tal-ICT u metodi tal-ADR u tal-baġit u r-riżorsi umani
jistgħu jgħinu biex itejbu l-kwalità tas-sistemi ġudizzjarji. 4.2.1
Monitoraġġ u evalwazzjoni biex jgħinu fit-tnaqqis tat-tul
tal-proċedimenti Id-definizzjoni
ta’ politiki dwar il-kwalità u l-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-qrati huma
għodod li permezz tagħhom tista’ tiżdied il-kwalità
tal-ġustizzja sabiex jittejjeb l-aċċess
għall-ġustizzja, il-fiduċja, il-previdibbiltà u l-puntwalità
tad-deċiżjonijiet tal-ġustizzja. Dawn l-għodod jistgħu
jikkonsistu fil-monitoraġġ tal-attivitajiet ta’ kuljum tal-qrati
grazzi għall-ġbir tad-dejta jew l-evalwazzjoni tal-prestazzjoni tas-sistemi
tal-qorti bl-użu ta’ indikaturi jew bl-introduzzjoni ta’ sistemi ta’
kwalità fil-qrati. In-nuqqas ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni affidabbli
jista' jagħmilha aktar diffiċli biex ikun hemm titjib
fil-funzjonament ta’ sistema ġudizzjarja. Ġestjoni effettiva
taż-żmien fir-rigward tal-kawżi l-qorti teħtieġ li
l-qrati, il-ġudikatura u l-utenti aħħarin kollha
tal-ġustizzja jkunu jistgħu jiġu infurmati dwar il-funzjonament
tal-qrati permezz ta’ sistema ta’ monitoraġġ regolari. Id-dejta
għall-grafiki multipli fuq fatturi ta' kwalità huma mill-2012, peress li
jirriflettu indikaturi deskrittivi li għandhom it-tendenza li jibqgħu
stabbli. Diverġenzi minn eżerċizzji preċedenti għal
ċerti Stati Membri huma spjegati individwalment. L-Istati Membri fuq
in-naħa tal-lemin tal-grafiki li ma għandhomx valur huma dawk li ma
kienx hemm dejta disponibbli dwarhom. Meta l-indikaturi ma jeżistux jew
mhumiex possibbli f’ċerti Stati Membri, dan jidher b'mod espliċitu
fuq in-naħa tal-lemin grafiki. Grafika
13: Disponibbiltà ta’ monitoraġġ tal-attivitajiet tal-qrati fl-2012*
(sors: studju tas-CEPEJ) *Ġiet
irraportata żieda tad-disponibbiltà ta’ għodod ta’
monitoraġġ f’CY, EL (rapporti ta’ attività annwali) u SI (elementi
oħra ta’ monitoraġġ) u nuqqas f’SK (l-ebda rapport ta’ attività
annwali, peress li l-qrati individwali huma mitluba jibagħtu dejta
statistika lill-Ministeru tal-Ġustizzja li jippubblika d-dejta
għall-ġudikatura kollha). Grafika
14: Disponibbiltà tal-evelwazzjoni tal-attivitajiet tal-qrati fl-2012* (sors:
Studju tas-CEPEJ) *Ġiet
irraportata żieda tad-disponibbiltà ta’ dawn l-għodod f’EE, HU u SI u
naqset fi LV. Grafika
15: Stħarriġ li sar fost l-utenti tal-qorti jew il-professjonisti
legali fl-2012* (sors: Studju tas-CEPEJ) Stħarriġ li sar fost
il-professjonisti li jaħdmu fil-qrati u/jew l-utenti tal-qrati
jistgħu jipprovdu tagħrif rilevanti dwar il-kwalità tas-sistema
ġudizzjarja. Indikatur addizzjonali ġie introdott biex jirrifletti
l-gruppi fil-mira u sa fejn stħarriġ bħal dan jintuża
fl-Istati Membri. *Stħarriġ
immirat lejn persuni li kienu f’kuntatt dirett ma’ qorti (professjonisti,
litiganti u utenti oħra tal-qrati, pereżempju xhieda, esperti,
interpreti, eċċ.) li jsegwi l-metodoloġija tas-CEPEJ. 4.2.2
Is-sistemi tat-teknoloġija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni
jgħinu biex jonqos it-tul tal-proċedimenti u biex jitħaffef
l-aċċess għall-ġustizzja Is-sistemi
tal-ICT għar-reġistrazzjoni u l-ġestjoni tal-kawżi huma
għodod fundamentali għad-dispożizzjoni tal-qrati għal
ġestjoni effettiva taż-żmien tal-kawżi, peress li
jgħinu sabiex titjieb ir-rata li biha l-qrati jistgħu jindirizzaw
kawżi u b’hekk jonqos it-tul ġenerali tal-proċedimenti[35]. Grafika
16: Is-sistemi tal-ICT għar-reġistrazzjoni u l-ġestjoni
tal-kawżi (indikatur peżat-min=0, mass=4)[36]
(sors: studju tas-CEPEJ) Grafika
17: Komunikazzjoni elettronika bejn il-qrati u l-partijiet (indikatur
peżat -min=0, mass=4) (sors: studju tas-CEPEJ) Is-sistemi
tal-ICT għall-komunikazzjoni bejn il-qrati u l-partijiet (pereż.
sottomissjoni elettronika tal-pretensjonijiet) jistgħu jikkontribwixxu
għal tnaqqis fid-dewmien u l-kostijiet għaċ-ċittadini u
n-negozji billi jħaffu l-aċċess għall-ġustizzja.
Is-sistemi tal-ICT għandhom rwol dejjem aktar importanti fil-kooperazzjoni
transfruntiera bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji u b’hekk iħaffu
l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE. Grafika
18: Ipproċessar elettroniku ta’ pretensjonijiet żgħar* (0 =
disponibbli f’0 % tal-qrati; 4 = disponibbli f'100 % tal-qrati)
(sors: studju tas-CEPEJ) *Il-kunċett
ta’ “pretensjonijiet żgħar” jindika kawża ċivili li fiha,
il-valur monetarju tal-pretensjoni huwa relattivament baxx. Dan il-kunċett
ivarja bejn l-Istati Membri u l-Istudju tas-CEPEJ juża definizzjoni
nazzjonali f’kull Stat Membru. Grafika 19: Ipproċessar elettroniku
ta’ rkupru ta’ dejn mhux ikkontestat (0 = disponibbli f’0 % tal-qrati; 4 =
disponibbli f'100 % tal-qrati) (sors: studju tas-CEPEJ) Grafika
20: Preżentazzjoni elettronika tal-pretensjonijiet (0 = disponibbli
f’0 % tal-qrati; 4 = disponibbli f'100 % tal-qrati) (sors: studju
tas-CEPEJ) 4.2.3 Il-metodi
ta’ Soluzzjoni Alternattiva tat-Tilwim (ADR) jgħinu fit-tnaqqis tal-ammont
ta’ xogħol tal-qrati Medjazzjoni
effettiva u metodi alternattivi oħrajn ta’ soluzzjoni ta' tilwim
iwessgħu l-possibbiltajiet għaċ-ċittadini u n-negozji li
jsolvu t-tilwimiet tagħhom u li jikkontribwixxu għal kultura ta’
riżoluzzjoni paċifika ta’ tilwim. L-interess f’dawn il-metodi huwa
kkonfermat minn stħarriġ tal-Ewrobarometru li juri li 89 % ta’ dawk
li wieġbu jfittxu ftehim barra mill-qorti filwaqt li 8 % jgħidu
li huma kieku jmorru l-qorti xorta waħda[37].
L-ADR tikkontribwixxi wkoll għal funzjonament aħjar tal-qrati. Billi
tkun iffaċilitata soluzzjoni bikrija bejn il-partijiet fuq bażi
volontarja, l-ADR tnaqqas in-numru ta’ kawżi pendenti u għalhekk
tista' tħalli impatt pożittiv importanti fuq l-ammont ta' xogħol
tal-qrati, li min-naħa tagħhom imbagħad ikunu f’pożizzjoni
aħjar biex iżommu ma' perjodi ta’ żmien raġonevoli. Grafika 21: Disponibbiltà ta’ metodi ta’
soluzzjoni alternattiva tat-tilwim fl-2012* (sors: studju tas-CEPEJ) *Kważi
l-ebda bidla ma ġiet irrappurtata fuq id-disponibbiltà tal-ADR li dehret
li żdiedet f'CY u naqset fil-LV, u li tinsab fi stadju bikri li
jistabbilixxi bażi legali ġdida għal medjazzjoni u istitut ta'
medjazzjoni. 4.2.4
Promozzjoni tat-taħriġ tal-imħallfin tista’ tgħin biex
titjieb l-effettività tal-ġustizzja It-taħriġ
tal-imħallfin huwa element importanti għall-kwalità ta’
deċiżjonijiet ġudizzjarji. Ġie introdott indikatur
addizzjonali biex jipprovdi informazzjoni dwar il-persentaġġi attwali
ta’ mħallfin li jipparteċipaw f’taħriġ kontinwu
fil-liġi tal-UE jew fil-liġi ta’ Stat Membru ieħor. Grafika 22: Taħriġ
obbligatorju għall-imħallfin fl-2012* (sors: studju tas-CEPEJ) *EL,
HU u LT żiedu l-għadd ta’ kategoriji ta’ taħriġ
obbligatorju meta mqabbel mal-2010, filwaqt li fil-LU, SE u RO xi kategoriji li
kienu obbligatorji saru fakultattivi. Grafika 23: L-imħallfin li
pparteċipaw f'attivitajiet kontinwi ta' taħriġ fil-Liġi
tal-UE jew fil-liġi ta' Stat Membru ieħor tal-UE (bħala %
tan-numru totali ta' mħallfin)* ( sors: Il-Kummissjoni Ewropea,
Taħriġ Ġudizzjarju Ewropew, 2012[38]) *Fi
ftit każijiet irrappurtati mill-Istati Membri l-proporzjon ta’
parteċipanti għall-membri tal-professjoni legali eżistenti
jaqbeż il-100 %, li jfisser li l-parteċipanti ħadu sehem
f’aktar minn attività waħda ta’ taħriġ dwar il-liġi tal-UE.
Xi ċifri eċċezzjonalment għolja jistgħu
jissuġġerixxu li, id-dejta mwassla tikkonċerna
t-taħriġ fis-suġġetti kollha u mhux biss fil-liġi
tal-UE. 4.2.5
Riżorsi Grafika
24: Baġit għall-qrati (f’EUR għal kull abitant)* (sors:
studju tas-CEPEJ) *
Il-Grafika 24 tindika l-baġit annwali approvat allokat
għall-funzjonament tal-qrati kollha, ikun xi jkun is-sors u l-livell ta’
dan il-baġit (nazzjonali jew reġjonali). Ma jinkludix is-Servizzi
tal-Prosekuzzjoni (minbarra BE, DE, EL, ES (għall-2010), FR, LU u AT) jew
għajnuna legali (ħlief f’BE, ES (għall-2010) u AT).[39] Grafika 25: In-nefqa totali tal-Gvern
Ġenerali fuq il-"qrati tal-ġustizzja"* (f'EUR kull
abitant) (sors: Eurostat) Dan l-indikatur addizzjonali fuq
ir-riżorsi jibni fuq id-dejta tal-Eurostat fuq in-nefqa tal-gvern. Hu
jippreżenta l-baġit li attwalment intefaq, li jikkomplimenta
l-indikatur eżistenti fuq il-baġit allokat għall-qrati. Isir
tqabbil bejn l-2010, l-2011 u l-2012. *Filwaqt
li l-Grafika 24 tindika l-baġit annwali approvat allokat
għall-funzjonament tal-qrati kollha, ikun xi jkun is-sors u l-livell ta’
dan il-baġit (nazzjonali jew reġjonali), il-Grafika 25
tippreżenta n-nefqa totali (reali) tal-gvern ġenerali fuq il-qrati
(Dejta tal-Kontijiet Nazzjonali, Klassifikazzjoni tal-Funzjonijiet tal-Gvern,
grupp 03.3). Il-Grafika 25 tinkludi wkoll sistemi ta’ probation u għajnuna
legali.[40] Grafika 26: In-nefqa
tal-gvern ġenerali fuq il-qrati tal-ġustizzja bħala
persentaġġ tal-PDG (sors: Eurostat)[41] Grafika
27: Numru ta’ mħallfin* (għal kull 100 000 abitant) (sors:
studju tas-CEPEJ) Sabiex
titjieb il-komparabbiltà u tiġi pprovduta stampa aktar iffukata,
l-indikatur ġie rivedut meta tqabbel mat-Tabella ta’ Valutazzjoni
tal-2013. Ma għadux jinkludi reġistraturi (Rechtspfleger)/skrivani
tal-qorti li jeżistu biss f’xi Stati Membri. Huma kkunsidrati
esklużivament l-imħallfin full-time. *Il-kategorija tikkonsisti
minn imħallfin li jaħdmu full-time, li jsegwu l-metodoloġija
tas-CEPEJ.
Ma tinkludix reġistraturi (Rechtspfleger)/skrivani tal-qorti li
jeżistu f’xi Stati Membri. Grafika 28: Numru ta’ avukati*
(għal kull 100 000 abitant) (sors: studju tas-CEPEJ) *Avukat
huwa persuna kkwalifikata u awtorizzata skont il-liġi nazzjonali biex
tinvoka u taġixxi f’isem il-klijenti tagħha, biex tinvolvi ruħha
fil-prattika tal-liġi, biex tidher quddiem il-qrati jew tagħti pariri
u tirrappreżenta lill-klijenti tagħha fi kwistjonijiet legali
(Rakkomandazzjoni Rec(2000)21 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa
dwar il-libertà ta’ eżerċizzju tal-professjoni ta’ avukat). Ø Konklużjonijiet dwar il-kwalità tas-sistemi ġudizzjarji · Il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-qorti diġà jeżistu fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri. Ftit pajjiżi biss ma għandhom l-ebda sistema ta’ evalwazzjoni fis-seħħ. Isir stħarriġ fost l-utenti tal-qorti jew il-professjonisti legali f’aktar min-nofs l-Istati Membri. · Metodi alternattivi ta’ soluzzjoni ta' tilwim huma disponibbli fi kważi l-Istati Membri kollha. Dejta aġġornata dwar l-użu ta’ dawn il-metodi mhijiex disponibbli. · Id-disponibbiltà tal-għodod tal-informazzjoni u tat-teknoloġija tal-komunikazzjoni (ICT) għall-qrati żdiedet. Fil-biċċa l-kbira tagħhom huma disponibbli għall-amministrazzjoni u l-ġestjoni ta’ qrati u sa ċertu punt għal komunikazzjoni elettronika bejn il-qrati u l-partijiet. L-ipproċessar elettroniku ta’ pretensjonijiet żgħar, l-irkupru tad-dejn mhux ikkontestat u s-sottomissjoni elettronika ta’ pretensjonijiet mhuwiex possibbli f’numru sinifikanti ta’ Stati Membri. · Fi kważi terz tal-Istati Membri r-rata ta’ parteċipazzjoni tal-imħallfin f’attivitajiet ta’ taħriġ kontinwu dwar il-liġi tal-UE hija ogħla minn 50 %. Għal nofs l-Istati Membri l-parteċipazzjoni tal-imħallfin f’taħriġ fil-liġi tal-UE tirrappreżenta inqas minn 20 %. · It-taħriġ tal-imħallfin u l-prattikanti legali u l-għodod tal-ICT huma kruċjali għat-tħaddim effettiv tal-Ispazju Ewropew ta' Ġustizzja bbażat fuq fiduċja reċiproka. Is-sejbiet tat-Tabella ta’ Valutazzjoni jikkonfermaw li t-taħriġ u l-ICT għandhom ikunu komponenti ewlenin tal-futur tal-politika tal-Ġustizzja tal-UE u se jgħinu biex jiġi kkonsolidat dak li nkiseb matul l-aħħar 15-il sena f’dan il-qasam.
4.3 Indipendenza
L-indipendenza
ġudizzjarja hija importanti għal ambjent tan-negozju attraenti. Hi tassigura l-previdibilità, iċ-ċertezza, il-ġustizzja
u l-istabbiltà tas-sistema legali li fiha joperaw in-negozji.
Għal din ir-raġuni, it-titjib tal-indipendenza tas-sistemi
ġudizzjarji nazzjonali, flimkien mal-kwalità u l-effiċjenza
tagħhom, huwa element importanti fis-Semestru Ewropew. L-indipendenza
tal-ġudikatura hija wkoll rekwiżit li joħroġ mid-dritt
għal rimedju effettiv stabbilit fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali
tal-UE. L-indipendenza ġudizzjarja hija importanti wkoll
għall-ġlieda effettiva kontra l-korruzzjoni, kif enfasizzat
fir-Rapport tal-UE dwar il-Ġlieda Kontra l-Korruzzjoni.[42] Sabiex tiġi pprovduta informazzjoni dwar l-indipendenza
tal-ġudikatura fl-Istati Membri it-Tabella ta' Valutazzjoni tal-2013
użat l-indikatur tal-perċezzjoni tal-indipendenza tas-sistema
ġudizzjarja. Il-perċezzjoni tal-indipendenza
tal-ġudikatura hija tassew fattur li jsaħħaħ it-tkabbir
hekk kif il-perċezzjoni ta' nuqqas ta’ indipendenza tista’
tiskoraġġixxi l-investimenti. Bħala regola ġenerali,
il-ġustizzja ma għandhiex biss issir, iżda trid anki tidher li
qed issir f'għajnejn dawk involuti. Filwaqt
li l-perċezzjoni tal-indipendenza hija indikatur rilevanti,
l-informazzjoni dwar kif l-indipendenza ġudizzjarja hija legalment
garantita u sostnuta hija meħtieġa. Għal din ir-raġuni,
it-Tabella ta' Valutazzjoni tal-2013 ħabbret li l-Kummissjoni,
bin-netwerks ta’ mħallfin u l-awtoritajiet ġudizzjarji, se teżamina
kif il-kwalità u d-disponibbiltà ta’ dejta komparabbli dwar l-indipendenza
strutturali jistgħu jiġu mtejba. F’kooperazzjoni
man-Netwerk Ewropew tal-Kunsilli għall-Ġudikatura (ENCJ)
il-Kummissjoni bdiet tiġbor informazzjoni dwar il-protezzjoni legali
tal-indipendenza ġudizzjarja fl-Istati Membri. Il-grafiki fl-Anness
jippreżentaw l-ewwel ħarsa ġenerali komparattiva dwar kif
is-sistemi ġudizzjarji huma organizzati biex jipproteġu
l-indipendenza ġudizzjarja f’ċerti tipi ta’ sitwazzjonijiet fejn
l-indipendenza tagħhom tista’ tkun f'riskju. Jintużaw ħames
indikaturi biex ikopru s-sitwazzjonijiet li ġejjin: (i) is-salvagwardji
rigward it-trasferiment ta' mħallfin mingħajr il-kunsens
tagħhom, (ii) it-tkeċċija ta' mħallfin, (iii)
l-allokazzjoni ta' kawżi li jkunu deħlin il-qorti, (iv)
l-irtirar jew ir-rifjut ta' mħallfin u (v) it-theddida kontra
l-indipendenza ta' mħallef. Għal sitwazzjonijiet bħal dawn,
ir-Rakkomandazzjoni tal-2010 tal-Kunsill tal-Ewropa dwar l-imħallfin:
l-indipendenza, l-effiċjenza u r-responsabiltajiet (“ir-Rakkomandazzjoni”)
tippreżenta standards biex jiġi żgurat li l-indipendenza
tal-ġudikatura hija rispettata.[43] Grafika 29: Perċezzjoni ta' indipendenza ġudizzjarja
(perċezzjoni - valur ogħla jfisser perċezzjoni aħjar)
(sors: Forum Ekonomiku Dinji - WEF[44]) Ø Konklużjonijiet dwar l-indipendenza ġudizzjarja · F’diversi Stati Membri l-perċezzjoni tal-indipendenza tjiebet filwaqt li f’xi Stati Membri marret għall-agħar. · It-Tabella ta' Valutazzjoni tippreżenta wkoll fl-Anness l-ewwel ħarsa ġenerali komparattiva fattwali tas-salvagwardji legali li għandhom l-għan li jipproteġu l-indipendenza ġudizzjarja f’ċerti sitwazzjonijiet fejn l-indipendenza tista’ tkun f’riskju. Il-Kummissjoni se tkompli teżamina flimkien man-netwerks tal-awtoritajiet ġudizzjarji u l-imħallfin, kif ukoll mal-Istati Membri, kif it-Tabella ta' Valutazzjoni tista’ tiżviluppa aktar dejta komparattiva dwar l-effettività ta’ dawn is-salvagwardji legali u salvagwardji oħra b'rabta mal-indipendenza strutturali. 5. Passi ulterjuri Is-sejbiet tat-Tabella ta’
Valutazzjoni ser ikunu kkunsidrati fit-tħejjija tal-analiżi
speċifika għall-pajjiż li jmiss tas-Semestru Ewropew
għall-2014. Dawn se jittieħdu inkunsiderazzjoni fil-kuntest
tal-Programmi ta’ Aġġustamenti Ekonomiċi. It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-2014 tikkonferma li l-ġbir ta’ dejta
oġġettiva, komparabbli u affidabbli dwar l-effettività tas-sistemi
ġudizzjarji li jkopru l-Istati Membri kollha jibqa’ jikkostitwixxi sfida.
Dan jista' jkun għal raġunijiet differenti: in-nuqqas ta'
disponibilità ta' dejta minħabba kapaċità statistika
insuffiċjenti, nuqqas ta' kumparabilità minħabba proċeduri jew
definizzjonijiet li jistgħu jvarjaw b'mod sinifikanti jew in-nuqqas ta'
rieda għal kooperazzjoni sħiħa mas-CEPEJ. Il-Kummissjoni
tqis li huwa importanti li jsir progress ta' veru fil-ħila biex
tinġabar u tiġi pprovduta d-dejta relevanti dwar il-kwalità,
l-effiċjenza u l-indipendenza tas-sistemi ġudizzjarji. Fid-dawl
tal-importanza tal-funzjonament tajjeb tas-sistemi ġudizzjarji nazzjonali
għall-kisba tal-objettivi tal-Unjoni, l-Istati Membri kollha għandhom
jindirizzaw, bi prijorità, il-ġbir ta’ dejta soda, imparzjali, affidabbli,
oġġettiva u kumparabbli u jagħmluha disponibbli biex
jappoġġjaw dan l-eżerċizzju. Hemm interess reċiproku
mill-Istati Membri u l-ġudikaturi nazzjonali biex jiżviluppaw
il-ġbir ta’ tali dejta sabiex il-politiki tal-ġustizzja jiġu
ddefiniti aħjar. Il-Kummissjoni
fi ħsiebha tintensifika l-ħidma tal-grupp ta’ esperti dwar is-sistemi
nazzjonali tal-ġustizzja sabiex ittejjeb id-disponibbiltà, il-kwalità u
l-komparabilità tad-dejta rilevanti għall-UE. Minbarra li tikkoopera
mas-CEPEJ, il-Kummissjoni qed issaħħaħ kooperazzjoni
man-netwerks Ewropej fil-qasam tal-ġustizzja, b’mod partikolari n-Netwerk
Ewropew tal-Kunsilli għall-Ġudikatura, in-Netwerk tal-Presidenti
tal-Qorti Ġudizzjarja Suprema tal-Unjoni Ewropea, l-Assoċjazzjoni
tal-Kunsilli tal-Istat u l-Ġuriżdizzjonijiet Amministrattivi Supremi,
u mal-assoċjazzjonijiet ta’ dawk li jeżerċitaw professjoni
legali, b’mod partikolari l-avukati. Se tiġi
esplorata l-possibbiltà li tinġabar id-dejta dwar il-funzjonament
tas-sistemi ġudizzjarji f’oqsma oħra ffukati rilevanti
għat-tkabbir, bħal reati finanzjarji u ekonomiċi. 6. Konklużjonijiet It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-UE għall-Ġustizzja tikkontribwixxi lejn
l-identifikar, fi djalogu miftuħ mal-Istati Membri, l-eżempji tajbin
u n-nuqqasijiet possibbli tas-sistemi nazzjonali tal-ġustizzja. Skont
il-prinċipju ta’ trattament ugwali, huwa importanti li l-Istati Membri
kollha jkunu koperti mit-Tabella ta’ Valutazzjoni u jipprovdu d-dejta
meħtieġa. Din hija kwistjoni ta’ interess komuni
għall-funzjonament bla xkiel ta’ spazju komuni Ewropew tal-ġustizzja
bbażat fuq fiduċja reċiproka u b’mod aktar ġenerali
tal-Unjoni. It-Tabella
ta’ Valutazzjoni tal-UE għall-Ġustizzja tal-2014 turi l-importanza li
jiġu segwiti b’determinazzjoni l-isforzi magħmula biex tittejjeb
l-effikaċja tas-sistemi ġudizzjarji sabiex jitgawdew
il-benefiċċji sħaħ ta’ dawn ir-riformi. Abbażi ta’ din
it-Tabella ta’ Valutazzjoni, il-Kummissjoni tistieden lill-Istati Membri,
lill-Parlament Ewropew u lill-partijiet interessati kollha għal djalogu
miftuħ u kollaborazzjoni kostruttiva lejn dan l-għan. ANNESS
: INDIPENDENZA ĠUDIZZJARJA STRUTTURALI Il-grafiki
ta' hawn taħt jippreżentaw l-ewwel ħarsa ġenerali lejn
is-salvagwardji legali f’ċerti tipi ta’ sitwazzjonijiet mingħajr ma
jagħmlu valutazzjoni tal-effettività tagħhom[45].
Il-grafiki huma bbażati fuq it-tweġibiet għal kwestjonarju
elaborat mill-Kummissjoni f’assoċjazzjoni mill-qrib mal-ENCJ.[46] Grafika I
Is-salvagwardji dwar it-trasferiment ta’ mħallfin mingħajr il-kunsens
tagħhom (il-pożizzjoni fissa tal-imħallfin) Il-grafika
teżamina x-xenarju tat-trasferimenti ta’ mħallfin mingħajr
il-kunsens tagħhom u turi jekk tali trasferiment huwiex permess u meta
huwa permess: (i) l-awtoritajiet li jiddeċiedu dwar dawn it-trasferimenti,
(ii) ir-raġunijiet (pereż. organizzattivi, dixxiplinarji) li
għalihom tali trasferiment huwa permess u (iii) jekk appell kontra d-deċiżjoni
huwiex possibbli.[47] Grafika II: It-tkeċċija
tal-imħallfin tal-1el u t-2i istanza Din
il-grafika tippreżenta l-awtoritajiet li għandhom is-setgħa li
jipproponu u jiddeċiedu dwar it-tkeċċija ta’ mħallef
tal-ewwel u tat-tieni istanza fl-Istati Membri differenti[48].
Il-parti ta’ fuq tal-kolonna tindika min jieħu d-deċiżjoni
finali[49]
u l-parti t’isfel turi – fejn relevanti – min jipproponi t-tkeċċija
jew min għandu jiġi kkonsultat qabel ma tittieħed
deċiżjoni. Grafika III:
L-allokazzjoni tal-kawżi fi ħdan qorti Il-grafika
tippreżenta f’liema livell il-kriterji għad-distribuzzjoni
tal-kawżi fi ħdan qorti huma definiti (pereżempju liġi,
prattika stabbilita sew), kif jiġu allokati l-kawżi (pereż.
mill-president tal-qorti, mill-persunal tal-qorti, allokazzjoni każwali,
ordni definita minn qabel) u liema awtorità tissorvelja l-allokazzjoni[50]. Grafika IV:
L-irtirar u l-iskwalifika ta’ mħallef Il-grafika
tippreżenta jekk l-imħallfin jistgħux jiġu
suġġetti għal sanzjonijiet jekk jonqsu li jirrispettaw l-obbligu
tal-irtirar milli jaġġudikaw każ li fih l-imparzjalità
tagħhom hija fid-dubju jew tkun kompromessa jew fejn hemm perċezzjoni
raġonevoli ta’ preġudizzju. Il-grafika tippreżenta wkoll liema
awtorità[51]
tiddeċiedi fuq talba għal skwalifika minn parti li tkun immirata biex
imħallef jiġi kkontestat[52]. Grafika V:
Il-proċeduri f’każ ta’ theddida kontra l-indipendenza ta’
mħallef Il-grafika
tippreżenta liema awtoritajiet jistgħu jaġixxu fi proċeduri
speċifiċi biex jipproteġu l-indipendenza ġudizzjarja meta
l-imħallfin jikkunsidraw li l-indipendenza tagħhom tkun mhedda[53]. Hi
tippreżenta wkoll il-miżuri li jistgħu jadottaw dawn
l-awtoritajiet (pereż. li joħorġu dikjarazzjoni formali, iressqu
ilmenti jew sanzjonijiet kontra persuni li jippruvaw jinfluwenzaw
l-imħallfin b’mod mhux xieraq). Azzjoni meħuda għall-protezzjoni
tal-indipendenza ġudizzjarja tirriżulta minn servizz
tal-prosekuzzjoni pubblika jew qorti f’każ ta’ sanzjonijiet, jew
mill-Kunsill għall-Ġudikatura f’każ ta’ miżuri oħra. [1] Fl-2014, Programmi ta’ Aġġustament Ekonomiku
fil-Greċja, il-Portugall u Ċipru jinkludu kondizzjonalità fuq riformi
fil-ġustizzja. [2] Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni, Stħarriġ Annwali
dwar it-Tkabbir 2013 COM(2012) 750 finali. [3] Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni, Stħarriġ Annwali
dwar it-Tkabbir 2014 COM(2013) 800 finali. [4] Ir-raġunijiet għal rakkomandazzjonijiet
speċifiċi għal kull pajjiż huma ppreżentati
mill-Kummissjoni fid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-your-country/index_mt.htm. [5] Disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/effective-justice/scoreboard/index_en.htm
[6] Mhux l-Istati Membri kollha pprovdew dejta lis-CEPEJ. [7] Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-kompetizzjoni, imwettaq
minn ICF GHK, 2014; Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-konsumatur, imwettaq
miċ-Ċentru għas-Servizzi tal-Istrateġija u l-Evalwazzjoni
LPP, 2014. Disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/effective-justice/scoreboard/index_en.htm [8] FMI, “Inkattru t-Tkabbir Ekonomiku fl-Ewropa Issa”, it-18 ta’
Ġunju 2012. [9] Disponibbli fuq: http://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2013/html/sp130516.en.html [10] Ara pereżempju “X'jagħmel lill-ġustizzja ċivili
effettiva?”, Notamenti tad-Dipartiment tal-Affarijiet Ekonomiċi ta’
Politika tal-OECD, Nru 18, Ġunju 2013 u "L-Ekonomija
tal-Ġustizzja Ċivili: Dejta u Empiriċi ġodda
transnazzjonali", Dokumenti ta’ Ħidma tad-Dipartiment tal-Ekonomija
tal-OECD, Nru 1060. [11] Il-Forum Ekonomiku Dinji, "Rapport dwar il-Kompetittività
Globali; 2013-2014", disponibbli fuq: http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2013-14.pdf [12] Disponibbli fuq: http://www.doingbusiness.org/reports/global-reports/~/media/GIAWB/Doing%20Business/Documents/Annual-Reports/English/DB14-Chapters/DB14-Enforcing-contracts.pdf [13] Ara IMF Country Report Nru 13/299. [14] Ara Dokument ta' Ħidma tal-Bank ta’ Spanja, Nru 1303; Ara
Dokument ta' Ħidma tal-Bank tal-Italja, Nru 898; IMF Country Report
Nru 13/299 imsemmi hawn fuq. [15] Id-Dipartiment tal-Ekonomija tal-OECD imsemmi hawn fuq. [16] IMF Country Report Nru 13/299. [17] Ir-Riżoluzzjoni “Tabella ta’ Valutazzjoni tal-Ġustizzja
tal-UE - ġustizzja ċivili u amministrattiva fl-Istati Membri”. [18] Rigward il-Kumitat tar-Reġjuni, il-President tal-Kummissjoni
responsabbli għaċ-Ċittadinanza, il-Governanza, l-Affarijiet
Istituzzjonali u Esterni (CIVEX) bagħat serje ta’ rimarki li enfasizzaw
l-importanza ta’ ġustizzja u t-tkabbir effettivi fil-livell lokali u
reġjonali. [19] Informazzjoni dwar il-konferenza, diskorsi u l-kontributi
bil-miktub, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/events/assises-justice-2013/index_en.htm
[20] Flash Ewrobarometru 385 Ġustizzja fl-UE, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/flash_arch_390_375_en.htm#385 [21] Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/03) tad-9 ta’ Lulju 2013
dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 tal-Bulgarija u li
tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Konverġenza
tal-Bulgarija, 2012-2016 (ara §5); Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/20)
tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 ta' Spanja
u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Stabbilità ta'
Spanja, 2012-2016 (ara §9); Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/10) tad-9
ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 tal-Ungerija
u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Konverġenza
tal-Ungerija, 2012-2016 (ara §5); Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/11)
tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 tal-Italja
u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Stabbilità
tal-Italja, 2012-2017 (ara §2); Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/12)
tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 tal-Latvja
u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Konverġenza
tal-Latvja, 2012-2016 tad-9 ta' Lulju 2013 (ara §7); Rakkomandazzjoni
tal-Kunsill (2013/C 217/15) tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali
ta' Riforma tal-2013 ta' Malta u li tagħti opinjoni tal-Kunsill
dwar il-Programm ta' Stabbilità ta' Malta, 2012-2016 (ara §5); Rakkomandazzjoni
tal-Kunsill (2013/C 217/16) tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali
ta' Riforma tal-2013 tal-Polonja u li tagħti opinjoni tal-Kunsill
dwar il-Programm ta' Konverġenza tal-Polonja, 2012-2016 (ara §7);
Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/17) tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar
il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 tar-Rumanija u li
tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Konverġenza
tar-Rumanija, 2012-2016 (ara §7); Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/19)
tad-9 ta’ Lulju 2013 dwar il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013
għall-Islovenja u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar
il-Programm ta' Stabbiltà għall-Islovenja, 2012-2016 (ara §7);
Rakkomandazzjoni tal-Kunsill (2013/C 217/18) tad- 9 ta’ Lulju 2013 dwar
il-Programm Nazzjonali ta' Riforma tal-2013 għall-Islovakkja u li
tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Stabbiltà
għall-Islovakkja, 2012-2016 (ara §6); Disponibbli fuq: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/mt/ALL/?uri=OJ:C:2013:217:TOC
[22] BG, IT, LV, PT, SI, SK. [23] Pereżempju, wara l-iffirmar tal-Programm ta’
Aġġustament Ekonomiku fl- 2011, PT ħadet miżuri biex
ittejjeb l-infurzar effettiv u f’waqtu ta’ kuntratti, tirristruttura s-sistema
tal-qorti, u telimina każijiet pendenti tal-qorti. Dejta preliminari
għall-2013 turi żviluppi pożittivi pereżempju rigward
ir-rata tal-ikklirjar ta’ każijiet ta’ infurzar. [24] BG, CZ, EL, HR, IT, LV, LT, HU, PL, RO, SI u SK.
Pożizzjonijiet tas-Servizzi tal-Kummissjoni dwar l-iżvilupp ta’
Ftehim ta’ Sħubija u l-programmi għal dawn il-pajjiżi huma
disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/regional_policy/what/future/program/index_mt.cfm
[25] Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-kompetizzjoni, imwettaq
minn ICF GHK, 2014; Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-konsumatur, imwettaq
miċ-Ċentru għas-Servizzi tal-Istrateġija u l-Evalwazzjoni
LPP, 2014. [26] Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni, Rapport
tal-Valutazzjoni tal-Impatt, Azzjonijiet għad-danni għal ksur
tar-regoli tal-UE dwar l-antitrust li jakkumpanjaw il-proposta għal
Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ċerti regoli li
jirregolaw l-azzjonijiet għad-danni taħt il-liġi nazzjonali
għal ksur ta’ dispożizzjonijiet tal-liġi tal-kompetizzjoni
tal-Istati Membri u tal-Unjoni Ewropea, il-11 ta’ Ġunju 2013, SWD 2013
(203) (il-paragrafu 65). [27] Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni "Consumer
Empowerment in the EU", is-7 ta’ April 2011, SEC (2011) 469, (il-paragrafu
2). [28] It-tul tal-proċeduri, ir-rata tal-ikklirjar u n-numru ta’
każijiet pendenti, huma indikaturi standard definiti mis-CEPEJ.
Id-definizzjoni tagħhom u l-interrelazzjoni ta' bejniethom huma
disponibbli fuq http://www.coe.int/t/dghl/cooperation/cepej/evaluation/default_en.asp [29] Rapport dwar il-funzjonament tas-sistemi ġudizzjarji fl-Istati
Membri tal-UE, imwettaq mis-Segretarjat tas-CEPEJ għall-Kummissjoni. Il-grafiki kollha
jqabblu, fejn disponibbli, id-dejta għall-2010 mad-dejta għall-2012.
Id-dejta tal-2010 tinkludi aġġornament li jsir mis-CEPEJ wara
l-pubblikazzjoni tal-istudju tagħha tal-2013, kif trażmess
lill-Kummissjoni. [30] Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-kompetizzjoni mwettaq
minn ICF GHK, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/effective-justice/scoreboard/index_en.htm.
[31] Studju dwar il-funzjonament tal-qrati nazzjonali
għall-applikazzjoni tar-regoli tal-liġi tal-konsumatur imwettaq
miċ-Ċentru għas-Servizzi tal-Istrateġija u l-Evalwazzjoni
LLP, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/effective-justice/scoreboard/index_en.htm. [32] Għal xi Stati Membri (*) hu indikat biss it-tul
fl-aħħar istanza, peress li ma kienx hemm dejta suffiċjenti
disponibbli għall-istanzi l-oħra. Għal ES (**), it-tul medju
tal-proċedimenti fit-3et istanza hu differenti sew bejn l-2008
u l-2012: fl-2008 kien 'il fuq minn 2,600 jum u tnaqqas għal madwar 1,000
jum fl-2012. Fir-Renju Unit (***), id-dejta tirreferi għall-Ingilterra u
Wales u tipprovdi t-tul medju tal-proċedimenti fil-qorti tal-kontea fl-1el
istanza. [33] Pereżempju, f’EL, in-numru ta’ kawżi ċivili u kummerċjali
kontenzjużi deħlin żdied bi 42 % bejn l-2010 u l-2012. [34] Ara n-nota 23. [35] CY, IE u SI indikaw lis-CEPEJ li kienu interpretaw xi mistoqsijiet
dwar l-ICT b’mod differenti milli fl-2010. Dan jispjega għaliex il-valuri
għal ċerti indikaturi tal-ICT huma aktar baxxi fl-2012 milli fl-2010. [36] Il-grafiki 16 u 17 juru indikaturi komposti mibnija minn
diversi indikaturi tal-ICT li kull wieħed minnhom ikejjel id-disponibbiltà
ta’ dawn is-sistemi minn 0 sa 4 (0= disponibbli f’0 % tal-qrati;
4=disponibbli f’100 % tal-qrati). [37] Flash Ewrobarometru 385, Novembru 2013, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_385_en.pdf [38] Disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/justice/criminal/files/european_judicial_training_annual_report_2012.pdf
[39] Fil-Grafika 24, it-tnaqqis sinifikanti għal ES jirrifletti
l-fatt li d-dejta mingħand il-Komunitajiet Awtonomi u mill-Kunsill
għall-Ġudikatura ma ġewx inklużi fid-dejta tal-2012. [40] Il-valuri li ġejjin huma provviżorji: BG, EL u HU
għas-snin kollha, SE għall-2012. [41] Il-valuri li ġejjin huma provviżorji: BG, EL u HU
għas-snin kollha; għal SE, il-valuri għall-2012 huma
provviżorji. [42] COM (2014)38 final, 4.2.2014, disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/e-library/documents/policies/organized-crime-and-human-trafficking/corruption/docs/acr_2014_mt.pdf
u http://ec.europa.eu/anti-corruption-report/
[43] Ir-Rakkomandazzjoni CM/Rec(2010)12 tal-Kumitat tal-Ministri lil
Stati Membri dwar l-imħallfin: indipendenza, effiċjenza u
responsabilitajiet. [44] L-indikatur tad-WEF huwa bbażat fuq it-tweġibiet
tal-istħarriġ għall-mistoqsija: “Sa liema punt
il-ġudikatura f’pajjiżek hija indipendenti mill-influwenzi tal-membri
tal-gvern, iċ-ċittadini, jew id-ditti?” L-istħarriġ
twieġeb minn kampjun rappreżentattiv ta’ ditti fil-pajjiżi
kollha li jirrappreżentaw is-setturi ewlenin tal-ekonomija (l-agrikoltura,
l-industrija tal-manifattura, l-industrija mhux tal-manifattura, u s-servizzi).
It-twettiq tal-istħarriġ sar f'formati differenti, inklużi
intervisti wiċċ imb wiċċ mal-eżekuttivi fin-negozju,
intervisti bit-telefon u l-posta, bi stħarriġ onlajn bħala
alternattiva. Disponibbli fuq: http://www.weforum.org/reports/global-competitiveness-report-2013-2014
[45] Din il-ħarsa ġenerali tinkludi biss informazzjoni
bażika dwar kif is-sistemi ġudizzjarji huma organizzati u ma
għandhiex l-intenzjoni li tirrifletti l-kumplessità u d-dettalji ta’ dawn
is-sistemi. L-objettiv ta’ din it-Taqsima huwa li jipprovdi l-ewwel immappjar
ta’ salvagwardji għall-indipendenza ġudizzjarja u għalhekk
il-grafiki jippreżentaw lill-Istati Membri skont l-ordni alfabetiku
tal-ismijiet ġeografiku tagħhom fil-lingwa oriġinali. [46] Għal dawk l-Istati Membri fejn il-Kunsilli tal-Ġudikatura
ma jeżistux, it-tweġibiet għall-kwestjonarju ġew miksuba
b’kooperazzjoni man-Netwerk tal-Presidenti tal-Qrati Supremi tal-Unjoni
Ewropea. [47] § 52 tar-Rakkomandazzjoni fiha garanziji dwar il-pożizzjoni
fissa tal-imħallfin, b’mod partikolari li mħallef ma għandux
jiġi trasferit lejn uffiċċju ġudizzjarju ieħor
mingħajr il-kunsens tiegħu stess, ħlief f’każijiet ta’
sanzjonijiet dixxiplinarji jew ir-riforma tal-organizzazzjoni tas-sistema
ġudizzjarja. [48] § 46 u 47 tar-Rakkomandazzjoni jirrikjedu li s-sistemi nazzjonali
jipprovdu għal salvagwardji rigward it-tkeċċija ta’
mħallfin. [49] Jista’ jkun wieħed jew żewġ korpi differenti skont
ir-raġuni għat-tkeċċija jew it-tip ta’ mħallef
(pereż. president, eċċ.). [50] § 24 tar-Rakkomandazzjoni tirrikjedi li s-sistemi
għad-distribuzzjoni ta’ kawżi f’qorti jsegwu il-kriterji
oġġettivi stabbiliti minn qabel sabiex jiġi ssalvagwardjat
id-dritt ta' mħallef indipendenti u imparzjali. [51] Xi drabi aktar minn awtorità waħda tista’ tieħu din
id-deċiżjoni, skont il-livell tal-qorti fejn jirrisjedi
l-imħallef skwalifikat. [52] § 59, 60 u 61 tar-Rakkomandazzjoni jipprovdu li l-imħallfin
għandhom jaġixxu b’mod indipendenti u imparzjali fil-każijiet
kollha u għandhom jirtiraw minn kawża jew jirrifjutaw li jaġixxu
fejn hemm raġunijiet validi definiti mil-liġi, u mhux mod ieħor.
[53] § 8, 13 u 14 tar-Rakkomandazzjoni jipprovdu li fejn l-imħallfin
jikkunsidraw li l-indipendenza tagħhom hija mhedda, għandhom dritt li
jkunu jistgħu jirrikorru għal mezzi effettivi ta’ rimedju.