Kawżi magħquda C-422/19 u C-423/19

Johannes Dietrich
u
Norbert Häring

vs

Hessischer Rundfunk

(talbiet għal deċiżjoni preliminari, imressqa mill-Bundesverwaltungsgericht)

Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tas-26 ta’ Jannar 2021

“ Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Politika ekonomika u monetarja – Artikolu 2(1) u Artikolu 3(1)(c) TFUE – Politika monetarja – Kompetenza esklużiva tal-Unjoni – Artikolu 128(1) TFUE – Protokoll Nru 4 tal-Istatuti tas-Sistema Ewropea tal-Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew – L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 16 – Kunċett ta’ “valuta legali” – Effetti – Obbligu ta’ aċċettazzjoni ta’ karti tal-flus iddenominati f’euro– Regolament (KE) Nru 974/98 – Possibbiltà għall-Istati Membri li jipprevedu restrizzjonijiet għall-ħlasijiet permezz ta’ karti u muniti iddenominati f’euro – Kundizzjonijiet – Leġiżlazzjoni reġjonali li teskludi l-ħlas fi flus kontanti ta’ kontribuzzjoni awdjoviżiva lil organu reġjonali rregolat mid-dritt pubbliku tax-xandir”

1. Politika ekonomika u monetarja – Politika monetarja – Kompetenza esklużiva tal-Unjoni – Valuta legali tal-karti u tal-muniti tal-euro – Obbligu ta’ aċċettazzjoni ta’ karti tal-flus iddenominati f’euro – Portata – Possibbiltà għall-Istati Membri li jipprevedu restrizzjonijiet għall-ħlasijiet permezz ta’ karti u muniti iddenominati f’euro – Ammissibbiltà – Kundizzjonijiet

   (Artikoli 2(1), 3(1) (c), 119, 127 (2), 128(1) u (2), 133 u 282(2) TFUE; Protokoll dwar l-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew, it-tielet sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 16)

   (ara l-punti 34, 38 sa 40, 44sa 58 u d-dispożittiv 1)

2. Politika ekonomika u monetarja – Politika monetarja – Kompetenza esklużiva tal-Unjoni – Valuta legali tal-karti u tal-muniti tal-euro – Leġiżlazzjoni reġjonali li teskludi l-ħlas fi flus kontanti ta’ kontribuzzjoni awdjoviżiva lil organu reġjonali rregolat mid-dritt pubbliku tax-xandir – Ammissibbiltà – Kundizzjonijiet – Verifika mill-qorti nazzjonali

   (Artikolu 128(1), it-tieni sentenza tal-Artikolu 3 TFUE; Protokoll dwar l-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew, it-tielet sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 16; regolament tal-Kunsill Nru 974/98, it-tieni sentenza tal-Artikolu 10)

   (ara l-punti 61 sa 78, Dispożittiv 2)

Sunt

Stat Membru taż-żona tal-euro jista’ jobbliga lill-amministrazzjoni tiegħu li taċċetta ħlasijiet fi flus kontanti, iżda jista’ wkoll jillimita din il-possibbiltà ta’ ħlas għal raġuni ta’ interess pubbliku

Tali restrizzjoni tista’ b’mod partikolari tiġi ġġustifikata meta l-ħlas fi flus kontanti jista’ jwassal għal spiża mhux raġonevoli għall-amministrazzjoni minħabba n-numru kbir ħafna ta’ kontribwenti

Żewġ ċittadini Ġermaniżi, responsabbli għall-ħlas tal-kontribuzzjoni awdjoviżiva fil-Land ta’ Hessen (il-Ġermanja), ipproponew lill-Hessischer Rundfunk (entità tax-xandir ta’ Hessen) li tħallas din il-kontribuzzjoni fi flus kontanti. Filwaqt li invoka r-regolament tiegħu dwar il-proċedura ta’ ħlas tal-kontribuzzjonijiet awdjoviżivi, li jeskludi kull possibbiltà li titħallas l-imsemmija kontribuzzjoni fi flus kontanti, ( 1 ) il-Hessischer Rundfunk ċaħdet il-proposta tagħhom u bagħtitilhom avviżi għall-ħlas.

Iż-żewġ ċittadini Ġermaniżi ppreżentaw rikors kontra dawn l-avviżi għall-ħlas u l-kawża waslet quddiem il-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali, il-Ġermanja). Din il-qorti rrilevat li l-esklużjoni tal-possibbiltà li titħallas il-kontribuzzjoni awdjoviżiva permezz ta’ karti tal-flus iddenominati f’euro, prevista mir-Regolament dwar il-proċedura ta’ ħlas tal-Hessischer Rundfunk, tikser dispożizzjoni tad-dritt federali, ta’ livell superjuri, li tipprevedi li l-karti tal-flus iddenominati f’euro għandhom valur legali illimitat ( 2 ).

Filwaqt li madankollu tistaqsi dwar il-konformità ta’ din id-dispożizzjoni tad-dritt federali mal-kompetenza esklużiva tal-Unjoni fil-qasam tal-politika monetarja għall-Istati Membri li l-munita tagħhom hija l-euro, il-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali) adixxiet lill-Qorti tal-Ġustizzja b’talba għal deċiżjoni preliminari. Din il-qorti staqsiet ukoll jekk il-valuta legali li għandhom il-karti tal-flus iddenominati f’euro kinitx tipprojbixxi lill-entitajiet pubbliċi tal-Istati Membri milli jeskludu l-possibbiltà ta’ ħlas fi flus kontanti impost mill-awtoritajiet pubbliċi, bħalma huwa l-każ għall-ħlas tal-kontribuzzjoni awdjoviżiva fil-Land ta’ Hessen.

Il-Qorti tal-Ġustizzja, komposta bħala Awla Manja, iddeċidiet li Stat Membru li l-munita tiegħu hija l-euro jista’, fil-kuntest tal-organizzazzjoni tal-amministrazzjoni pubblika tiegħu, jadotta miżura li tobbliga lil din tal-aħħar li taċċetta ħlasijiet fi flus kontanti jew tintroduċi, għal raġuni ta’ interess pubbliku u taħt ċerti kundizzjonijiet, deroga minn dan l-obbligu.

Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

L-ewwel nett, il-Qorti tal-Ġustizzja tinterpreta l-kunċett ta’ “politika monetarja” li fil-qasam tiegħu l-Unjoni għandha kompetenza esklużiva għall-Istati Membri li l-munita tagħhom hija l-euro ( 3 ).

Qabel kollox, il-Qorti tal-Ġustizzja tippreċiża li dan il-kunċett ma huwiex limitat għall-implementazzjoni operattiva tiegħu, iżda jimplika wkoll dimensjoni normattiva intiża li tiggarantixxi l-istatus tal-euro bħala munita unika. Sussegwentement, hija tirrileva li l-għoti biss lill-karti tal-flus iddenominati f’euro maħruġa mill-Bank Ċentrali Ewropew u mill-banek ċentrali nazzjonali ta’ “valuta legali” ( 4 ) jiddedika n-natura uffiċjali ta’ dawn il-flus fiż-żona tal-euro, billi jeskludi li karti oħra jistgħu jibbenefikaw ukoll minn din in-natura. F’dan ir-rigward, hija żżid li l-kunċett ta’ “valuta legali” ta’ mezz ta’ ħlas iddenominat f’unità monetarja jfisser li dan il-mezz ta’ ħlas ma jistax ġeneralment jiġi rrifjutat bħala ħlas ta’ dejn iddenominat fl-istess unità monetarja. Fl-aħħar nett, hija tenfasizza li l-fatt li l-leġiżlatur tal-Unjoni jista’ jistabbilixxi l-miżuri neċessarji għall-użu tal-euro bħala munita unika ( 5 ) jirrifletti r-rekwiżit li jiġu stabbiliti prinċipji uniformi għall-Istati Membri kollha li l-munita tagħhom hija l-euro u jikkontribwixxi sabiex jintlaħaq l-għan prinċipali tal-politika monetarja tal-Unjoni li jikkonsisti fiż-żamma tal-istabbiltà tal-prezzijiet.

Konsegwentement, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-Unjoni biss għandha ġurisdizzjoni sabiex tippreċiża l-valuta legali rikonoxxut lill-karti tal-flus iddenominati f’euro. F’dan ir-rigward, hija tfakkar li, meta kompetenza tingħata lill-Unjoni b’mod esklużiv, l-Istati Membri ma jistgħux jadottaw jew iżommu dispożizzjoni li taqa’ taħt din il-kompetenza, anki fil-każ fejn l-Unjoni ma tkunx eżerċitat il-kompetenza esklużiva tagħha.

Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrileva li ma huwiex neċessarju għall-istabbiliment jew għaż-żamma tal-effettività tar-reġistru legali tal-karti tal-flus iddenominati f’euro li jiġi impost obbligu assolut ta’ aċċettazzjoni ta’ dawn il-flus bħala mezz ta’ ħlas. Lanqas ma huwa neċessarju li l-Unjoni tistabbilixxi, b’mod eżawrjenti u uniformi, l-eċċezzjonijiet għal dan l-obbligu ta’ prinċipju, sa fejn huwa possibbli, bħala regola ġenerali, li jitħallsu fi flus kontanti.

Konsegwentement, il-Qorti tal-Ġustizzja tikkonkludi li l-Istati Membri li l-munita tagħhom hija l-euro huma kompetenti sabiex jirregolaw il-modalitajiet ta’ eżekuzzjoni tal-obbligi ta’ ħlas, sakemm ikun possibbli, bħala regola ġenerali, li jitħallsu fi flus kontanti permezz ta’ munita barranija denominati f’din il-munita. B’hekk, Stat Membru jista’ jadotta miżura li tobbliga lill-amministrazzjoni pubblika tiegħu li taċċetta ħlasijiet fi flus kontanti permezz ta’ tali valuti.

Sussegwentement, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrileva li l-valuta legali tal-karti tal-flus u tal-muniti ddenominati f’euro jimplika, bħala prinċipju, l-obbligu li jiġu aċċettati. Madankollu, hija tippreċiża li dan l-obbligu jista’, bħala prinċipju, jiġi ristrett mill-Istati Membri għal raġunijiet ta’ interess pubbliku, bil-kundizzjoni li dawn ir-restrizzjonijiet ikunu proporzjonati mal-għan ta’ interess pubbliku mfittex, li jimplika b’mod partikolari li jkunu disponibbli mezzi legali oħra għall-ħlas tad-djun ta’ somom ta’ flus.

F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja tindika li huwa fl-interess pubbliku li d-dejn ta’ somom ta’ flus lill-awtoritajiet pubbliċi jista’ jitħallas b’mod li ma jimplikax għalihom spiża mhux raġonevoli li tipprekludihom milli jiżguraw is-servizzi pprovduti bl-inqas spejjeż. Għalhekk, il-motiv ta’ interess pubbliku bbażat fuq in-neċessità li tiġi ggarantita l-eżekuzzjoni ta’ obbligu ta’ ħlas impost mill-awtoritajiet pubbliċi jista’ jiġġustifika restrizzjoni għall-ħlasijiet fi flus kontanti, b’mod partikolari meta n-numru ta’ persuni taxxabbli li mingħandhom għandu jiġi rkuprat il-kreditu huwa għoli ħafna.

Madankollu, hija l-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali) li għandha tivverifika jekk tali restrizzjoni hijiex proporzjonata mal-għan ta’ rkupru effettiv tal-kontribuzzjoni awdjoviżiva, b’mod partikolari fid-dawl tal-fatt li l-mezzi legali alternattivi ta’ ħlas jistgħu ma jkunux faċilment aċċessibbli għall-persuni kollha responsabbli għall-ħlas tagħha.

( 1 ) Artikolu 10(2) tas-Satzung des Hessischen Rundfunks über das Verfahren zur Leistung der Rundfunkbeiträge (ir-Regolament tax-xandar pubbliku tal-Land ta’ Hessen dwar il-proċedura ta’ ħlas tal-kontribuzzjonijiet awdjoviżivi), tal-5 ta’ Diċembru 2012.

( 2 ) It-tieni sentenza tal-Artikolu 14(1) tal-Gesetz über die Deutsche Bundesbank (il-Liġi dwar il-Bank Federali Ġermaniż), fil-verżjoni tagħha ppubblikata fit-22 ta’ Ottubru 1992 (BGBl. 1992 I, p. 1782), kif emendata bil-Liġi tal-4 ta’ Lulju 2013, (BGBl. 2013 I, p. 1981), jikkorrispondi għal din id-dispożizzjoni tal-aħħar.

( 3 ) Skont l-Artikolu 3(1) (c) TFUE, peress li, skont l-Artikolu 2(1) TFUE, hija biss l-Unjoni li tista’ tilleġiżla u tadotta atti legalment vinkolanti f’dan il-qasam.

( 4 ) Il-valuta legali ta’ flus kontanti f’euro hija stabbilita fit-tielet sentenza tal-Artikolu 128(1) TFUE, fit-tielet sentenza tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 16 tal-Protokoll Nru 4 tal-Istatuti tas-Sistema Ewropea tal-Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew (ĠU 2016, C 202, p. 230), kif ukoll fit-tieni sentenza tal-Artikolu 10 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 974/98 tat-3 ta’ Mejju 1998 dwar l-introduzzjoni tal-euro (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 10, Vol. 1, p. 111, rettifika ĠU 2017, L 253, p. 41).

( 5 ) L-Artikolu 133 TFUE