(1)

Filwaqt li s-sigurtà nazzjonali tibqa’ kompetenza esklużiva tal-Istati Membri, il-protezzjoni tagħha tirrikjedi kooperazzjoni u koordinazzjoni fil-livell tal-Unjoni. L-objettiv tal-Unjoni li jiġi żgurat livell għoli ta’ sigurtà fi spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja skont l-Artikolu 67(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jenħtieġ li jinkiseb, fost l-oħrajn, permezz ta’ miżuri għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-kriminalità kif ukoll permezz ta’ miżuri għal koordinazzjoni u kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u awtoritajiet nazzjonali oħra tal-Istati Membri, inkluż koordinazzjoni u kooperazzjoni ma’ aġenziji rilevanti tal-Unjoni u korpi rilevanti oħra tal-Unjoni, u ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti kif ukoll bl-għajnuna tas-settur privat u tas-soċjetà ċivili.

(2)

Għall-perijodu mill-2015 sal-2020, il-Kummissjoni, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Parlament Ewropew iddefinixxew il-prijoritajiet komuni kif stabbiliti fl-Aġenda Ewropea dwar is-Sigurtà ta’ April 2015, li ġew affermati mill-ġdid mill-Kunsill fl-Istrateġija ta’ Sigurtà Interna mġedda ta’ Ġunju 2015 u mill-Parlament Ewropew fir-Riżoluzzjoni tiegħu ta’ Lulju 2015, jiġifieri il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-terroriżmu u r-radikalizzazzjoni, l-kriminalità serja u organizzata u ċ-ċiberkriminalità. Dawk il-prijoritajiet komuni ġew affermati mill-ġdid għall-perijodu mill-2020 sal-2025 fil-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-24 ta’ Lulju 2020 lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni intitolata ‘l-Istrateġija tal-UE dwar l-Unjoni tas-Sigurtà’.

(3)

Fid-Dikjarazzjoni ta’ Ruma, iffirmata fil-25 ta’ Marzu 2017, il-mexxejja ta’ 27 Stat Membru, il-Kunsill Ewropew, il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea affermaw l-impenn tagħhom li jaħdmu lejn Ewropa sikura u sigura u li jibnu Unjoni fejn iċ-ċittadini kollha jħossuhom sikuri u jistgħu jiċċaqilqu liberament, fejn il-fruntieri esterni jkunu siguri, b’politika effiċjenti, responsabbli u sostenibbli dwar il-migrazzjoni u li tirrispetta n-normi internazzjonali, kif ukoll Ewropa determinata li tiġġieled it-terroriżmu u l-kriminalità organizzata.

(4)

Il-Kunsill Ewropew tal-15 ta’ Diċembru 2016 appella biex jibqgħu jinkisbu riżultati b’rabta mal-interoperabbiltà tas-sistemi ta’ informazzjoni u tal-bażijiet ta’ data. Il-Kunsill Ewropew tat-23 ta’ Ġunju 2017 enfasizza l-ħtieġa li titjieb l-interoperabbiltà bejn il-bażijiet ta’ data, u, fit-12 ta’ Diċembru 2017, il-Kummissjoni ressqet proposta għal Regolament dwar l-istabbiliment ta’ qafas għall-interoperabbiltà bejn is-sistemi ta’ informazzjoni tal-UE (il-kooperazzjoni tal-pulizija u dik ġudizzjarja, l-ażil u l-migrazzjoni).

(5)

Sabiex jippreservaw l-acquis ta’ Schengen u jikkontribwixxu biex jiżguraw livell għoli ta’ sigurtà fl-Unjoni, l-Istati Membri ilhom mis-6 ta’ April 2017 obbligati jwettqu verifiki sistematiċi ma’ bażijiet tad-data rilevanti fuq ċittadini tal-Unjoni li jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Unjoni. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ħarġet rakkomandazzjoni għall-Istati Membri dwar l-użu aħjar mill-verifiki tal-pulizija u mill-kooperazzjoni transfruntiera. Is-solidarjetà fost l-Istati Membri, iċ-ċarezza dwar it-tqassim tal-kompiti, ir-rispett għad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali u għall-istat tad-dritt, l-attenzjoni mill-qrib għall-perspettiva globali u l-konsistenza meħtieġa mad-dimensjoni esterna tas-sigurtà jenħtieġ li jkunu l-prinċipji ewlenin li jiggwidaw l-azzjoni tal-Unjoni u tal-Istati Membri biex tiġi żviluppata unjoni tas-sigurtà effettiva u ġenwina.

(6)

Sabiex jitwettaq dan l-objettiv, jenħtieġ li tittieħed azzjoni fil-livell tal-Unjoni għall-protezzjoni tal-persuni, l-ispazji pubbliċi u l-infrastruttura kritika minn theddid tranżnazzjonali li dejjem qed jiżdied u biex tiġi appoġġata l-ħidma mwettqa mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri. It-terroriżmu, il-kriminalità serja u organizzata, il-kriminalità itineranti, it-traffikar tad-droga u tal-armi, il-korruzzjoni, il-ħasil ta’ flus, iċ-ċiberkriminalità, l-isfruttament sesswali, inkluż l-isfruttament sesswali tat-tfal, it-theddid ibridu, kif ukoll dak kimiku, bijoloġiku, radjoloġiku u nukleari, u t-traffikar tal-bnedmin, fost l-oħrajn, għadhom sfida għas-sigurtà interna tal-Unjoni. Is-sigurtà interna hija impenn konġunt fejn jenħtieġ li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, l-aġenziji rilevanti tal-Unjoni u l-Istati Membri jikkontribwixxu b’mod konġunt.

(7)

Sabiex jikkontribwixxu għall-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ unjoni tas-sigurtà effettiva u ġenwina bl-għan li jiġi żgurat livell għoli ta’ sigurtà interna fl-Unjoni kollha, jenħtieġ li jiġi stabbilit u ġestit Fond għas-Sigurtà Interna (“il-Fond”) sabiex jipprovdi lill-Istati Membri appoġġ finanzjarju tal-Unjoni adegwat.

(8)

Jenħtieġ li l-finanzjament mill-baġit tal-Unjoni jikkonċentra fuq azzjonijiet li għalihom l-intervent mill-Unjoni jista’ jagħti aktar valur miżjud meta mqabbel ma’ azzjoni mill-Istati Membri waħedhom. F’konformità mal-Artikolu 84 u l-Artikolu 87(2) TFUE, il-Fond jenħtieġ li jappoġġa miżuri li jippromwovu u jappoġġaw l-azzjoni tal-Istati Membri fil-qasam tal-prevenzjoni tal-kriminalità, tat-taħriġ konġunt u tal-kooperazzjoni tal-pulizija, kif ukoll dik ġudizzjarja f’materji kriminali li tinvolvi l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri u l-aġenziji tal-Unjoni, speċjalment fir-rigward tal-iskambju ta’ informazzjoni, ta’ aktar kooperazzjoni operazzjonali u ta’ appoġġ għall-isforzi meħtieġa biex jissaħħu l-kapaċitajiet għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità serja u organizzata. Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa wkoll it-taħriġ ta’ persunal u esperti rilevanti, f’konformità mal-prinċipji ġenerali tal-Iskema Ewropea ta’ Taħriġ għall-Infurzar tal-Liġi (LETS). Jenħtieġ li l-Fond ma jappoġġax kostijiet operatorji u attivitajiet relatati mal-funzjonijiet essenzjali tal-Istati Membri rigward iż-żamma tal-liġi u tal-ordni u s-salvagwardja tas-sigurtà interna u nazzjonali kif imsemmi fl-Artikolu 72 TFUE.

(9)

Jenħtieġ li l-Fond jiġi implimentat f’konformità sħiħa mal-valuri stabbiliti fl-Artikolu 2 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), mad-drittijiet u l-prinċipji stabbiliti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-‘Karta’) u mal-obbligi internazzjonali tal-Unjoni fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem. B’mod partikolari, jenħtieġ li l-Fond jiġi implimentat b’rispett sħiħ tad-drittijiet fundamentali, bħad-dritt għad-dinjità tal-bniedem, id-dritt għall-ħajja, il-projbizzjoni tat-tortura u tat-trattament jew pieni inumani jew degradanti, id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali, id-drittijiet tat-tfal u d-dritt għal rimedju effettiv, kif ukoll b’rispett sħiħ tal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni.

(10)

F’konformità mal-Artikolu 3 TUE, jenħtieġ li l-Fond jappoġġa attivitajiet li jiżguraw li t-tfal ikunu protetti mill-vjolenza, l-abbuż, l-isfruttament u n-negliġenza. Jenħtieġ ukoll li l-Fond jappoġġa s-salvagwardji u l-assistenza għat-tfal li jkunu xhieda u vittmi, b’mod partikolari dawk li ma jkunux akkumpanjati jew li għal xi raġuni oħra jkollhom bżonn kustodja.

(11)

F’konformità mal-prijoritajiet kondiviżi identifikati fil-livell tal-Unjoni sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ sigurtà fl-Unjoni, jenħtieġ li l-Fond jappoġġa azzjonijiet immirati li jindirizzaw it-theddid ewlieni għas-sigurtà u b’mod partikolari jipprevjenu u jiġġieldu t-terroriżmu u r-radikalizzazzjoni, il-kriminalità serja u organizzata u ċ-ċiberkriminalità, u li jassistu u jipproteġu wkoll lill-vittmi tal-kriminalità. Jenħtieġ li l-Fond jiżgura li l-Unjoni u l-Istati Membri jkunu wkoll mgħammra tajjeb biex jindirizzaw it-theddid li qiegħed jevolvi u dak emerġenti, bħat-traffikar, inkluż b’mezzi online, it-theddid ibridu u t-theddid kimiku, bijoloġiku, radjoloġiku u nukleari, sabiex tiġi stabbilita unjoni tas-sigurtà ġenwina. Jenħtieġ li dan jitwettaq permezz ta’ assistenza finanzjarja biex jiġi appoġġat skambju aħjar ta’ informazzjoni, tiżdied il-kooperazzjoni operazzjonali u jittejbu l-kapaċitajiet nazzjonali u kollettivi.

(12)

Jenħtieġ li l-assistenza finanzjarja pprovduta permezz tal-Fond b’mod partikolari tappoġġa skambji ta’ informazzjoni, il-kooperazzjoni tal-pulizija, il-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali, u l-prevenzjoni fl-oqsma tal-kriminalità serja u organizzata, it-traffikar illeċitu tal-armi, il-korruzzjoni, il-ħasil ta’ flus, it-traffikar tad-droga, il-kriminalità ambjentali, it-terroriżmu, it-traffikar tal-bnedmin, l-isfruttament tar-rifuġjati u tal-migranti irregolari, l-isfruttament gravi tal-ħaddiema, l-isfruttament u l-abbuż sesswali, inkluż l-isfruttament sesswali u l-abbuż tat-tfal u n-nisa, it-tqassim ta’ immaġini b’abbuż fuq it-tfal u ta’ pedopornografija, kif ukoll iċ-ċiberkriminalità. Il-Fond jenħtieġ li jappoġġa wkoll il-protezzjoni tal-persuni, tal-ispazji pubbliċi u tal-infrastruttura kritika kontra inċidenti marbuta mas-sigurtà u jenħtieġ li jappoġġja t-tħejjija għal riskji u kriżijiet relatati mas-sigurtà u l-ġestjoni effettiva tagħhom, inkluż permezz ta’ taħriġ konġunt, l-iżvilupp ta’ politiki komuni bħal strateġiji, ċikli ta’ politika, programmi u pjanijiet ta’ azzjoni, kif ukoll leġiżlazzjoni u kooperazzjoni prattika.

(13)

Jenħtieġ li l-Fond jipprovdi appoġġ finanzjarju biex jindirizza l-isfidi li qegħdin jitfaċċaw minħabba ż-żieda sinifikanti f’dawn l-aħħar snin fl-iskala ta’ ċerti tipi ta’ kriminalità li twettqu permezz tal-Internet, bħall-frodi tal-ħlasijiet, l-isfruttament sesswali tat-tfal u t-traffikar tal-armi.

(14)

Jenħtieġ li l-Fond jibni fuq ir-riżultati u l-investimenti tal-predeċessuri tiegħu: il-programm ta’ Prevenzjoni ta’ u l-Ġlieda Kontra l-Kriminalità (ISEC), il-programm ta’ Prevenzjoni, Stat ta’ Tħejjija u Maniġġar tal-Konsegwenzi tat-Terroriżmu u riskji oħra relatati mas-Sigurtà (CIPS) għall-perijodu 2007-2013 u l-istrument għall-kooperazzjoni tal-pulizija, il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-kriminalità, u l-ġestjoni tal-kriżijiet bħala parti mill-Fond għas-Sigurtà Interna għall-perijodu 2014-2020 stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 513/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3). Jenħtieġ li l-ambitu tal-Fond jippermetti wkoll li jitqiesu żviluppi ġodda.

(15)

Hemm bżonn li l-impatt tal-finanzjamenti tal-Unjoni jiġi massimizzat permezz ta’ mobilizzazzjoni, ġbir komuni u sfruttament tar-riżorsi finanzjarji pubbliċi u privati. Jenħtieġ li l-Fond jippromwovi u jinkoraġġixxi l-involviment attivi u sinifikanti tas-soċjetà ċivili, l-organizzazzjonijiet nongovernattivi, kif ukoll is-settur industrijali Ewropew fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politika ta’ sigurtà, fejn rilevanti bl-involviment ta’ atturi rilevanti oħra, korpi tal-Unjoni, aġenziji tal-Unjoni u organizzazzjonijiet internazzjonali fir-rigward tal-objettiv tal-Fond. Madankollu, jenħtieġ jiġi żgurat li l-appoġġ mill-Fond ma jintużax biex jiddelega kompiti statutorji jew pubbliċi lil atturi privati.

(16)

In-natura transkonfinali tat-terroriżmu u tal-kriminalità serja u organizzata teħtieġ rispons koordinat u kooperazzjoni fi ħdan u bejn l-Istati Membri u ma’ korpi, uffiċji u aġenziji kompetenti tal-Unjoni. L-awtoritajiet kompetenti kollha tal-Istati Membri, inkluż is-servizzi speċjalizzati tal-infurzar tal-liġi, jista’ jkollhom informazzjoni li tkun prezzjuża għall-ġlieda b’mod effettiv kontra t-terroriżmu u l-kriminalità serja u organizzata. Biex jitħaffu l-iskambji tal-informazzjoni, u biex titjieb il-kwalità tal-informazzjoni li tkun kondiviża, huwa kruċjali li tinbena fiduċja reċiproka. Jenħtieġ li jiġu esplorati u eżaminati approċċi ġodda għall-kooperazzjoni u l-iskambju ta’ informazzjoni, inkluż fir-rigward tal-analiżi tat-theddid, b’kont meħud tal-oqfsa eżistenti fi ħdan u barra l-qafas tal-Unjoni, bħaċ-Ċentru tal-Intelligence u tas-Sitwazzjonijiet tal-UE (INTCEN), iċ-Ċentru Ewropew għall-Ġlieda Kontra t-Terroriżmu (ECTC) tal-Europol, il-Koordinatur Ewropew għall-Ġlieda Kontra t-Terroriżmu u l-Grupp Kontra t-Terroriżmu. Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri responsabbli għall-prevenzjoni, il-kxif u l-investigazzjoni ta’ reati kriminali kif imsemmi fl-Artikolu 87 TFUE sa fejn l-attivitajiet tagħhom ikunu koperti mill-ambitu tal-Fond. Jenħtieġ li l-attivitajiet kollha ffinanzjati jirrispettaw bis-sħiħ l-istatus legali tad-diversi awtoritajiet kompetenti u strutturi Ewropej u l-prinċipji meħtieġa tas-sjieda tal-informazzjoni.

(17)

Sabiex tibbenefika mill-għarfien u l-kompetenza esperta tal-aġenziji deċentralizzati b’kompetenzi fl-oqsma tal-kooperazzjoni u t-taħriġ tal-infurzar tal-liġi, il-monitoraġġ tad-droga u d-dipendenza fuq id-drogi, id-drittijiet fundamentali, il-kwistjonijiet b’rabta mal-ġustizzja u s-sistemi tal-IT fuq skala kbira, jenħtieġ li l-Kummissjoni tinvolvi lill-aġenziji deċentralizzati rilevanti fil-ħidma tal-Kumitat għall-Fondi tal-Affarijiet Interni, li ġie stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/1148 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), speċjalment fil-bidu tal-perijodu ta’ programmazzjoni u f’nofs it-terminu. Fejn xieraq, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ wkoll tinvolvi lill-aġenziji deċentralizzati rilevanti fil-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, b’mod partikolari bil-ħsieb li tiżgura li l-azzjonijiet appoġġati mill-Fond ikunu konformi mal-acquis rilevanti tal-Unjoni u l-prijoritajiet miftiehma tal-Unjoni.

(18)

Fil-qafas komprensiv tal-istrateġija tal-Unjoni dwar id-drogi, li tippromwovi approċċ ibbilanċjat ibbażat fuq tnaqqis simultanju fil-provvista u fid-domanda, l-assistenza finanzjarja pprovduta taħt il-Fond jenħtieġ li tappoġġa l-azzjonijiet li jkollhom l-objettiv li jipprevjenu u jiġġieldu kontra t-traffikar tad-drogi permezz tat-tnaqqis fil-provvista u fid-domanda, b’mod partikolari l-miżuri li għandhom fil-mira tagħhom il-produzzjoni, il-manifattura, l-estrazzjoni, il-bejgħ, it-trasport, l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ drogi illegali, kif ukoll il-pussess u x-xiri għall-fini tal-involviment f’attivitajiet ta’ traffikar tad-drogi. Jenħtieġ li l-Fond ikopri wkoll l-aspetti ta’ prevenzjoni tal-politika dwar id-drogi. Sabiex jinkisbu aktar sinerġiji u koerenza fil-qasam tad-drogi, jenħtieġ li dawk l-elementi tal-objettivi relatati mad-drogi, li għall-perijodu 2014-2020 kienu koperti mill-Programm tal-Ġustizzja jiġu inkorporati fil-Fond.

(19)

Sabiex jiġi żgurat li l-Fond jagħti kontribut effettiv għal livell ogħla ta’ sigurtà interna fl-Unjoni kollha, u b’hekk jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta’ unjoni tas-sigurtà ġenwina, jenħtieġ li l-Fond jintuża b’mod li jipprovdi l-akbar valur miżjud tal-Unjoni lill-azzjonijiet tal-Istati Membri.

(20)

Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa investimenti f’tagħmir, f’mezzi tat-trasport u f’faċilitajiet biss meta tali investimenti jkollhom valur miżjud ċar tal-Unjoni, u biss sal-punt li dawk l-investimenti jkunu meħtieġa biex jitwettqu l-objettivi tal-Fond. Tali investimenti, pereżempju, jistgħu jinkludu investimenti f’tagħmir meħtieġ għall-forensika, is-sorveljanza bil-moħbi, l-isplussivi u l-kxif tad-drogi u kwalunkwe skop speċjalizzat ieħor fl-objettivi tal-Fond. Jenħtieġ li l-Fond ma jiffinanzjax investimenti ta’ rilevanza purament nazzjonali jew investimenti li jkunu meħtieġa għall-ħidma ta’ kuljum tal-awtoritajiet kompetenti, bħal uniformijiet, karozzi tal-linja, skuters, għases tal-pulizija, ċentri ta’ taħriġ mhux speċjalizzat u tagħmir tal-uffiċċju.

(21)

Fl-interess ta’ solidarjetà fl-Unjoni, u fi spirtu ta’ responsabbiltà kondiviża għas-sigurtà fl-Unjoni, meta jiġu identifikati nuqqasijiet jew riskji, b’mod partikolari wara l-evalwazzjoni ta’ Schengen, l-Istat Membru kkonċernat jenħtieġ li jindirizza b’mod adegwat dawk in-nuqqasijiet billi juża r-riżorsi fil-programm tiegħu biex jimplimenta r-rakkomandazzjonijiet adottati skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1053/2013 (5).

(22)

Sabiex jikkontribwixxu għat-twettiq tal-objettivi ta’ politika tal-Fond, jenħtieġ li l-Istati Membri jiżguraw li l-prijoritajiet tal-programmi tagħhom jindirizzaw l-objettivi speċifiċi kollha tal-Fond, li l-prijoritajiet magħżula jkunu f’konformità mal-miżuri ta’ implimentazzjoni stipulati fl-Anness II u li l-allokazzjoni tar-riżorsi ta’ bejn l-objettivi tkun proporzjonata mal-isfidi u l-bżonnijiet u tiżgura li l-objettiv ta’ politika jista’ jintlaħaq.

(23)

F’konformità mal-prinċipju ta’ effiċjenza, jenħtieġ li jitfittxu sinerġiji u konsistenza ma’ fondi oħra tal-Unjoni, u jenħtieġ li jiġi evitat trikkib bejn l-azzjonijiet.

(24)

Sabiex jiġi massimizzat it-twettiq effettiv tal-objettivi ta’ politika, biex jiġu sfruttati l-ekonomiji ta’ skala u biex jiġu evitati trikkib bejn l-azzjonijiet, jenħtieġ li l-Fond ikun konsistenti ma’ programmi finanzjarji oħra tal-Unjoni fil-qasam tas-sigurtà u jikkomplementahom. B’mod partikolari, jenħtieġ li s-sinerġiji jiġu żgurati mal-Fond għall-Ażil, il-Fond għall-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni u l-Fond għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri, li jikkonsisti mill-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/1077 u l-istrument għall-appoġġ finanzjarju għat-tagħmir ta’ kontroll doganali stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/1148 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), kif ukoll mal-Fondi l-oħra tal-Politika ta’ Koeżjoni koperti bir-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7),

mal-parti tar-riċerka dwar is-sigurtà tal-Programm Orizzont Ewropa stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) mal-Programm dwar iċ-Ċittadini, l-Ugwaljanza, id-Drittijiet u l-Valuri stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/692 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), mal-Programm dwar il-Ġustizzja stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/693 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), mal-Programm Ewropa Diġitali stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/694 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) u mal-Programm InvestEU stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/523 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12). Jenħtieġ li jinstabu sinerġiji b’mod partikolari fir-rigward tas-sigurtà tal-infrastruttura u l-ispazji pubbliċi, iċ-ċibersigurtà, il-protezzjoni tal-vittmi u l-prevenzjoni tar-radikalizzazzjoni.

(25)

Fi sforz biex jissaħħu l-komplementarjetajiet bejn il-Fond u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi, jenħtieġ li jkun disponibbli tagħmir b’użu multiplu u sistemi tal-ICT li l-użu primarju tiegħu jkun f’konformità ma’ dan ir-Regolament biex jinkisbu l-objettivi tal-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi.

(26)

Jenħtieġ li miżuri appoġġati permezz tal-Fond u b’rabta ma’ pajjiżi terzi jiġu implimentati f’sinerġija u f’koerenza ma’ u jenħtieġ li jikkumplimentaw azzjonijiet oħra barra l-Unjoni li huma appoġġati permezz tal-istrumenti tal-Unjoni. B’mod partikolari, fl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet bħal dawn, jenħtieġ li jkun hemm koerenza sħiħa mal-prinċipji u l-objettivi ġenerali tal-azzjoni esterna tal-Unjoni, il-politika barranija tagħha u l-politika dwar l-għajnuna għall-iżvilupp tagħha b’rabta mal-pajjiż jew ir-reġjun inkwistjoni. Fir-rigward tad-dimensjoni esterna tal-Fond, jenħtieġ li l-Fond itejjeb il-kooperazzjoni ma’ pajjiżi terzi f’oqsma ta’ rilevanza għas-sigurtà interna tal-Unjoni. F’dak il-kuntest, jenħtieġ li l-finanzjament minn faċilità tematika jintuża biex jappoġġa azzjonijiet f’pajjiżi terzi jew b’rabta magħhom, fi ħdan l-objettivi tal-Fond, b’mod partikolari sabiex jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra l-kriminalità u l-prevenzjoni tagħha, inkluż it-traffikar tad-drogi u t-traffikar tal-bnedmin, u biex jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra n-netwerks ta’ faċilitazzjoni ta’ dħul klandestin kriminali transkonfinali.

(27)

Meta timplimenta l-faċilità tematika, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżgura li l-finanzjament jindirizza l-isfidi u l-ħtiġijiet involuti biex jitwettqu l-objettivi tal-Fond.

(28)

Il-finanzjament mill-baġit tal-Unjoni jenħtieġ li jikkonċentra fuq azzjonijiet li għalihom l-intervent tal-Unojin jista’ jagħti valur miżjud meta mqabbel ma’ azzjonijiet mill-Istati Membri waħedhom. Is-sigurtà għandha intrinsikament dimensjoni transfruntiera u għaldaqstant jenħtieġ rispons tal-Unjoni b’saħħtu u kkoordinat. L-appoġġ finanzjarju pprovdut taħt dan ir-Regolament jenħtieġ li jikkontribwixxi, b’mod partikolari, biex jissaħħu l-kapaċitajiet nazzjonali u tal-Unjoni fil-qasam tas-sigurtà.

(29)

Stat Membru jista’ jitqies li ma jikkonformax mal-acquis rilevanti tal-Unjoni fir-rigward tal-użu ta’ appoġġ operazzjonali taħt il-Fond jekk ikun naqas milli jissodisfa l-obbligi tiegħu taħt it-Trattati fil-qasam ta’ sigurtà, jekk ikun hemm riskju ċar ta’ ksur serju minn dak l-Istat Membru tal-valuri tal-Unjoni meta jimplimenta l-acquis dwar is-sigurtà, jew jekk rapport ta’ evalwazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ evalwazzjoni u monitoraġġ ta’ Schengen stabbilit bir-Regolament (UE) Nru 1053/2013 ikun identifika nuqqasijiet fil-qasam rilevanti.

(30)

Jenħtieġ li l-Fond jindirizza l-ħtieġa għal żieda fil-flessibbiltà u s-simplifikazzjoni filwaqt li jirrispetta r-rekwiżiti fir-rigward tal-prevedibbiltà, u filwaqt li jiżgura li jkun hemm distribuzzjoni ġusta u trasparenti tar-riżorsi sabiex jitwettqu l-objettivi stabbiliti f’dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-implimentazzjoni tal-Fond tkun iggwidata mill-prinċipji ta’ effiċjenza, effikaċja, rilevanza, koerenza, valur miżjud tal-Unjoni u kwalità tal-infiq. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Fond ikun implimentat bl-aktar mod faċli għall-utent possibbli.

(31)

Sabiex jiġi ottimizzat il-valur miżjud mill-investimenti ffinanzjati kompletament jew parzjalment permezz tal-baġit tal-Unjoni, jenħtieġ li jitfittxew sinerġiji, b’mod partikolari, bejn il-Fond u programmi oħra tal-Unjoni, inkluż dawk taħt ġestjoni kondiviża. Sabiex jiġu massimizzati dawk is-sinerġiji, jenħtieġ li jiġu żgurati l-mekkaniżmi abilitanti ewlenin, inkluż finanzjament kumulattiv għal azzjoni mill-Fond u minn programm ieħor tal-Unjoni. Tali finanzjament kumulattiv jenħtieġ li ma jaqbiżx il-kostijiet eliġibbli totali ta’ dik l-azzjoni. Għal dak il-għan, jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi regoli xierqa, b’mod partikolari dwar il-possibbiltà li tiġi ddikjarata l-istess kost jew nefqa kemm taħt il-Fond kif ukoll taħt programm ieħor tal-Unjoni fuq bażi prorata.

(32)

Meta jippromwovu azzjonijiet appoġġati mill-Fond, jenħtieġ li r-riċevituri tal-finanzjament tal-Unjoni jipprovdu informazzjoni bil-lingwa jew lingwi tal-udjenza fil-mira. Sabiex tiġi żgurata l-viżibbiltà tal-finanzjament tal-Unjoni, jenħtieġ li r-riċevituri ta’ dak l-finanzjament jirreferu għall-oriġini tiegħu meta jikkomunikaw dwar l-azzjoni. Għal dak il-għan, jenħtieġ li r-riċevituri jiżguraw li kwalunkwe komunikazzjoni lill-media u lill-pubbliku tkun turi l-emblema tal-Unjoni u ssemmi espliċitament l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni.

(33)

Jenħtieġ li jkun possibbli għall-Kummissjoni li tuża r-riżorsi finanzjarji taħt il-Fond biex tippromwovi l-aħjar prattiki u l-iskambju ta’ informazzjoni fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-Fond.

(34)

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tippubblika b’mod f’waqtu informazzjoni dwar l-appoġġ ipprovdut mill-faċilità tematika taħt ġestjoni diretta jew indiretta jenħtieġ li taġġorna tali informazzjoni fejn xieraq. Jenħtieġ li jkun possibbli li d-data tiġi kklassifikata skont l-objettiv speċifiku, l-isem tal-benefiċjarju, l-ammont impenjat legalment u n-natura u l-iskop tal-miżura.

(35)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi l-ammonti inizjali għall-programmi tal-Istati Membri, ikkalkolati fuq il-bażi tal-kriterji stabbiliti fl-Anness I.

(36)

Jenħtieġ li l-ammonti inizjali għall-programmi tal-Istati Membri jiffurmaw il-bażi għall-investimenti fit-tul tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà. Sabiex jitqiesu bidliet fit-theddid għas-sigurtà interna u esterna jew fis-sitwazzjoni bażika, jenħtieġ li jiġi allokat ammont addizzjonali għall-Istati Membri f’nofs it-terminu tal-perijodu ta’ programmazzjoni u jenħtieġ li jkun ibbażat fuq id-data statistika, f’konformità mal-Anness I, b’kont meħud tal-istat tal-implimentazzjoni tal-programm tagħhom.

(37)

Billi l-isfidi fil-qasam tas-sigurtà qed jevolvu b’mod kostanti, jeħtieġ li l-allokazzjoni tal-finanzjament tiġi adattata għall-bidliet fit-theddid intern u estern għas-sigurtà u l-ħtieġa li l-finanzjament imur għall-prijoritajiet bl-ogħla valur miżjud tal-Unjoni. Bħala rispons għall-ħtiġijiet urġenti u għall-bidliet fil-politika u fil-prijoritajiet tal-Unjoni, u sabiex il-finanzjament imur għal azzjonijiet b’livell għoli ta’ valur miżjud tal-Unjoni, jenħtieġ li parti mill-finanzjament jiġi allokat perjodikament, permezz ta’ faċilità tematika, għal azzjonijiet speċifiċi, azzjonijiet tal-Unjoni u assistenza ta’ emerġenza.

(38)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jiġu mħeġġa biex jużaw parti mill-allokazzjoni tal-programm tagħhom biex jiffinanzjaw l-azzjonijiet elenkati fl-Anness IV billi jibbenefikaw minn kontribuzzjoni akbar mill-Unjoni, prinċipalment minħabba l-valur miżjud tal-Unjoni għoli tagħhom jew l-importanza kbira tagħhom għall-Unjoni.

(39)

Parti mir-riżorsi disponibbli taħt il-Fond tista’ tiġi allokata lill-programmi tal-Istati Membri għall-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet speċifiċi li jeħtieġu kooperazzjoni fost l-Istati Membri, jew għall-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet speċifiċi f’sitwazzjonijiet fejn żviluppi ġodda fl-Unjoni jkunu jeħtieġu finanzjament addizzjonali li għandu jkun disponibbli għal Stat Membru wieħed jew aktar. Il-Kummissjoni jenħtieġ li tistabbilixxi dawk l-azzjonijiet speċifiċi fil-programmi ta’ ħidma tagħha.

(40)

Jenħtieġ li l-Fond jikkontribwixxi għall-appoġġ ta’ kostijiet operatorji li huma relatati mas-sigurtà interna sabiex b’hekk l-Istati Membri jkunu jistgħu jżommu kapaċitajiet li huma kruċjali għall-Unjoni bħala entità waħda. Jenħtieġ li dan l-appoġġ ikun jikkonsisti minn rimborż sħiħ ta’ kostijiet speċifiċi relatati mal-objettivi tal-Fond u jenħtieġ li jifforma parti integrali mill-programmi tal-Istati Membri.

(41)

Sabiex jikkomplementa l-implimentazzjoni tal-objettiv ta’ politika tal-Fond fil-livell nazzjonali permezz tal-programmi tal-Istati Membri, jenħtieġ li l-Fond jipprovdi wkoll appoġġ għal azzjonijiet fil-livell tal-Unjoni. Jenħtieġ li tali azzjonijiet iservu skopijiet strateġiċi ġenerali fl-ambitu tal-intervent tal-Fond relattivament għall-analiżi tal-politika u l-innovazzjoni, għal tagħlim reċiproku u s-sħubijiet tranżnazzjonali kif ukoll l-ittestjar ta’ inizjattivi u azzjonijiet ġodda fl-Unjoni kollha jew fost ċerti Stati Membri. Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa l-isforzi tal-Istati Membri, inkluż fil-livell lokali, biex jiskambjaw l-aħjar prattika u jippromwovu taħriġ konġunt, inkluż is-sensibilizzazzjoni fost il-persunal tal-infurzar tal-liġi dwar ir-radikalizzazzjoni, u l-forom kollha ta’ diskriminazzjoni, li jistgħu jwasslu għall-vjolenza, bħall-antisemitiżmu, l-anti-żingariżmu u forom oħra ta’ razziżmu. Għal dak il-għan, jistgħu jiġu ffinanzjati programmi ta’ skambju speċjalizzati għall-persunal tal-infurzar tal-liġi subaltern.

(42)

Sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tal-Unjoni biex tirreaġixxi immedjatament għal inċidenti marbuta mas-sigurtà jew għal theddid emerġenti ġdid għall-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli li tiġi pprovduta assistenza ta’ emerġenza f’konformità mal-qafas stabbilit f’dan ir-Regolament. Jenħtieġ li tali assistenza ma tiġix ipprovduta biex tappoġġa sempliċiment miżuri ta’ kontinġenza jew fit-tul jew biex tindirizza sitwazzjonijiet fejn l-urġenza li tittieħed azzjoni tirriżulta min-nuqqas tal-awtoritajiet kompetenti li jippjanaw u jirreaġixxu b’mod adegwat.

(43)

Sabiex tkun żgurata l-flessibbiltà meħtieġa tal-azzjoni u sabiex jingħata rispons għal ħtiġijiet emerġenti, jenħtieġ li jkun possibbli li l-aġenziji deċentralizzati jiġu pprovduti b’mezzi finanzjarji addizzjonali xierqa biex iwettqu ċerti kompiti ta’ emerġenza. F’każijiet fejn il-kompitu li għandu jitwettaq ikun ta’ natura daqstant urġenti li aġġustament tal-baġits tagħhom ma tkunx tista’ tiġi ffinalizzata fil-ħin, jenħtieġ li l-aġenziji deċentralizzati jkunu eliġibbli biex ikunu benefiċjarji tal-assistenza ta’ emerġenza, inkluż fil-forma ta’ għotjiet, b’mod konsistenti mal-prijoritajiet u l-inizjattivi identifikati fil-livell tal-Unjoni mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni.

(44)

Fid-dawl tan-natura transnazzjonali tal-azzjonijiet tal-Unjoni u sabiex tiġi promossa azzjoni koordinata biex jitwettaq l-objettiv li jiġi żgurat l-ogħla livell ta’ sigurtà fl-Unjoni, l-aġenziji deċentralizzati jenħtieġ li eċċezzjonalment ikunu eliġibbli biex ikunu benefiċjarji ta’ azzjonijiet tal-Unjoni, inkluż fil-forma ta’ għotjiet, meta jassistu fl-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet tal-Unjoni li jaqgħu fil-kompetenzi tal-aġenziji deċentralizzati kkonċernati u dawk l-azzjonijiet ma jkunux koperti mill-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-baġit ta’ dawk l-aġenziji deċentralizzati permezz tal-baġit annwali. Sabiex jiġi żgurat valur miżjud tal-Unjoni, jenħtieġ li tali appoġġ ikun konsistenti mal-prijoritajiet u mal-inizjattivi identifikati fil-livell tal-Unjoni mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni.

(45)

L-objettiv ta’ politika tal-Fond jenħtieġ li jiġi indirizzat ukoll permezz ta’ strumenti finanzjarji u garanziji baġitarji bħala parti mit-twieqi ta’ politika tal-Programm InvestEU stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/523. Jenħtieġ li l-appoġġ finanzjarju jintuża sabiex jiġu indirizzati b’mod proporzjonat, in-nuqqasijiet tas-suq jew is-sitwazzjonijiet ta’ investiment mhux ottimali, u jenħtieġ li ma jiddupplikawx u ma jeskludux il-finanzjament privat jew ifixklu l-kompetizzjoni fis-suq intern. Jenħtieġ li l-azzjonijiet ikollhom valur miżjud tal-Unjoni ċar.

(46)

L-operazzjonijiet ta’ taħlit għandhom natura volontarja u huma operazzjonijiet appoġġati mill-baġit tal-Unjoni li jikkombinaw forom ta’ appoġġ li ma jitħallsux lura, forom ta’ appoġġ li jitħallsu lura, jew it-tnejn, mill-baġit tal-Unjoni, ma’ forom ta’ appoġġ li jitħallsu lura minn istituzzjonijiet ta’ finanzjament promozzjonali, ta’ żvilupp jew istituzzjonijiet finanzjarji pubbliċi oħra, kif ukoll appoġġ minn istituzzjonijiet finanzjarji kummerċjali u minn investituri.

(47)

Dan ir-Regolament jistabbilixxi pakkett finanzjarju għall-Fond, li jikkostitwixxi l-ammont ta’ referenza primarju, fis-sens tal-punt 18 tal-Ftehim Interistituzzjonali tas-16 ta’ Diċembru 2020 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f’materji baġitarji u dwar ġestjoni finanzjarja tajba, kif ukoll dwar riżorsi proprji ġodda, inkluż pjan direzzjonali lejn l-introduzzjoni ta’ riżorsi proprji ġodda (13), għall-Parlament Ewropew u għall-Kunsill matul il-proċedura baġitarja annwali.

(48)

Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) (ir-“Regolament Finanzjarju”) japplika għall-Fond. Ir-Regolament Finanzjarju jistabbilixxi regoli dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Unjoni, inkluż ir-regoli dwar għotjiet, premjijiet, akkwist, ġestjoni indiretta, strumenti finanzjarji, garanziji baġitarji, assistenza finanzjarja u r-rimborż ta’ esperti esterni.

(49)

Għall-iskop tal-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet taħt ġestjoni kondiviża, jenħtieġ li l-Fond jifforma parti minn qafas koerenti li jikkonsisti minn dan ir-Regolament, ir-Regolament Finanzjarju u r-Regolament (UE) 2021/1060.

(50)

Ir-Regolament (UE) 2021/1060 jistabbilixxi l-qafas għall-azzjoni tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta’ Koeżjoni, il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, il-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi, bħala parti mill-Fond għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri, u jistabbilixxi, b’mod partikolari, ir-regoli dwar il-programmazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni, il-ġestjoni u l-kontroll għall-fondi tal-Unjoni implimentati taħt ġestjoni kondiviża. Barra minn hekk, huwa meħtieġ li jiġu speċifikati l-objettivi tal-Fond f’dan ir-Regolament, u li jiġu stipulati dispożizzjonijiet speċifiċi dwar l-azzjonijiet li jistgħu jiġu ffinanzjati permezz tal-Fond.

(51)

Skema ta’ prefinanzjament għall-Fond hija stabbilita fir-Regolament (UE) 2021/1060, u rata ta’ prefinanzjament speċifika hija ffissata f’dan ir-Regolament. Barra minn hekk, sabiex ikun żgurat li huwa possibbli li ssir reazzjoni fil-pront għal sitwazzjonijiet ta’ emerġenza, huwa xieraq li tiġi ffissata rata speċifika ta’ prefinanzjament għall-assistenza ta’ emerġenza. Jenħtieġ li l-iskema ta’ prefinanzjament tiżgura li l-Istati Membri jkollhom il-mezzi biex jappoġġaw lill-benefiċjarji mill-bidu tal-implimentazzjoni tal-programmi tagħhom.

(52)

It-tipi ta’ finanzjament u metodi ta’ implimentazzjoni taħt dan ir-Regolament jenħtieġ li jintgħażlu fuq il-bażi tal-kapaċità tagħhom li jwettqu l-objettivi speċifiċi tal-azzjonijiet u li jagħtu riżultati, filwaqt li b’mod partikolari jitqiesu l-kostijiet tal-kontrolli, il-piżijiet amministrattivi u r-riskju ta’ nuqqas ta’ konformità. Meta ssir dik l-għażla, jenħtieġ li jiġu kkunsidrati l-użu ta’ somom f’daqqa, rati fissi u kostijiet unitarji, kif ukoll finanzjament mhux marbut ma’ kostijiet kif imsemmija fl-Artikolu 125(1) tar-Regolament Finanzjarju.

(53)

Sabiex isir l-aħjar użu mill-prinċipju ta’ awditu uniku, huwa xieraq li jiġu ffissati regoli speċifiċi dwar il-kontroll u l-awditjar ta’ proġetti li fihom l-organizzazzjonijiet internazzjonali, li s-sistemi ta’ kontroll intern tagħhom ġew ivvalutati b’mod pożittiv mill-Kummissjoni, huma l-benefiċjarji. Għal tali proġetti, l-awtoritajiet ta’ ġestjoni jenħtieġ li jkollhom il-possibbiltà li jillimitaw il-verifiki ta’ ġestjoni tagħhom, dment li l-benefiċjarju jipprovdi d-data u l-informazzjoni kollha meħtieġa dwar il-progress tal-proġett u dwar l-eliġibbiltà tan-nefqa sottostanti b’mod f’waqtu. Barra minn hekk, fejn proġett implimentat minn organizzazzjoni internazzjonali bħal din ikun parti minn kampjun tal-awditjar, jenħtieġ li jkun possibbli għall-awtorità tal-awditjar li twettaq il-ħidma tagħha f’konformità mal-prinċipji tal-Istandard Internazzjonali dwar is-Servizzi Relatati (ISRS, International Standard on Related Services) 4400, “Engagements to Perform Agreed-upon Procedures Regarding Financial Information” (Impenji li Jitwettqu Proċeduri Maqbula Rigward l-Informazzjoni Finanzjarja).

(54)

F’konformità mal-Artikolu 193(2) tar-Regolament Finanzjarju, tista’ tingħata għotja għal azzjoni li tkun diġà bdiet, dment li l-applikant ikun jista’ juri l-ħtieġa li jibda l-azzjoni qabel il-firma tal-ftehim ta’ għotja. Madankollu, il-kostijiet imġarrba qabel id-data tal-preżentazzjoni tal-applikazzjoni għal għotja mhumiex eliġibbli għal finanzjament tal-Unjoni, ħlief f’każijiet eċċezzjonali debitament ġustifikati. Sabiex jiġi evitat kwalunkwe interruzzjoni fl-appoġġ tal-Unjoni li jista’ jkun ta’ preġudizzju għall-interessi tal-Unjoni, jenħtieġ li jkun possibbli, għal perijodu limitat ta’ żmien fil-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027, li l-kostijiet imġarrba fir-rigward ta’ azzjonijiet appoġġati taħt dan ir-Regolament taħt ġestjoni diretta u li jkunu diġà bdew, jiġu kkunsidrati eliġibbli għal finanzjament tal-Unjoni mill-1 ta’ Jannar 2021, anki jekk dawk il-kostijiet ikunu ġġarrbu qabel ma ġiet ippreżentata l-applikazzjoni għall-għotja jew it-talba għall-assistenza.

(55)

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) u r-Regolamenti tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 (16), (Euratom, KE) Nru 2185/96 (17) u (UE) 2017/1939 (18), l-interessi finanzjarji tal-Unjoni jridu jiġu protetti permezz ta’ miżuri proporzjonati, inkluż miżuri relatati mal-prevenzjoni, is-sejbien, il-korrezzjoni u l-investigazzjoni ta’ irregolaritajiet, inkluż frodi, mal-irkupru ta’ fondi mitlufa, imħallsa bi żball jew użati b’mod mhux korrett, u, fejn xieraq, mal-impożizzjoni ta’ penali amministrattivi. B’mod partikolari, f’konformità mar-Regolamenti (Euratom, KE) Nru 2185/96 u (UE, Euratom) Nru 883/2013, l-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi (OLAF) għandu s-setgħa li jwettaq investigazzjonijiet amministrattivi, inkluż kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post, bil-għan li jiġi stabbilit jekk kienx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe attività illegali oħra li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni. L-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (UPPE) għandu s-setgħa, skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, li jinvestiga u jressaq għall-prosekuzzjoni reati kriminali li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni kif previst fid-Direttiva (UE) 2017/1371 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19).

F’konformità mar-Regolament Finanzjarju, kwalunkwe persuna jew entità li tirċievi fondi mill-Unjoni trid tikkoopera bis-sħiħ fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, tagħti d-drittijiet u l-aċċess neċessarji lill-Kummissjoni, lill-OLAF, lill-Qorti tal-Awdituri u, fir-rigward ta’ dawk l-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa skont ir-Regolament (UE) 2017/1939, lill-UPPE, u tiżgura li kwalunkwe parti terza involuta fl-implimentazzjoni tal-fondi tal-Unjoni tagħti drittijiet ekwivalenti. L-Istati Membri għandhom jikkooperaw bis-sħiħ u jipprovdu l-assistenza kollha meħtieġa lill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni relattivament għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(56)

Ir-regoli finanzjarji orizzontali adottati mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fuq il-bażi tal-Artikolu 322 TFUE Ewropea japplikaw għal dan ir-Regolament. Dawk ir-regoli huma stipulati fir-Regolament Finanzjarju u b’mod partikolari jiddeterminaw il-proċedura għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni tal-baġit permezz ta’ għotjiet, akkwist, premjijiet u implimentazzjoni indiretta, u jipprevedu kontrolli dwar ir-responsabbiltà tal-atturi finanzjarji. Ir-regoli adottati abbażi tal-Artikolu 322 TFUE jinkludu wkoll reġim ġenerali ta’ kundizzjonalità għall-protezzjoni tal-baġit tal-Unjoni.

(57)

Skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE (20), persuni u entitajiet stabbiliti f’pajjiżi jew territorji extra-Ewropej huma eliġibbli għal finanzjament soġġett għar-regoli u l-objettivi tal-Fond u għal arranġamenti possibbli applikabbli għall-Istat Membru li miegħu huwa marbut il-pajjiż jew territorju extra-Ewropew rilevanti.

(58)

Skont l-Artikolu 349 TFUE u f’konformità mal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta’ Ottubru 2017 intitolata “Sħubija strateġika aktar b’saħħitha u mġedda mar-reġjuni ultraperiferiċi tal-UE”, approvata mill-Kunsill fil-konklużjonijiet tiegħu tat-12 ta’ April 2018, l-Istati Membri rilevanti jenħtieġ li jiżguraw li l-programmi tagħhom jindirizzaw l-isfidi speċifiċi li jiffaċċjaw ir-reġjuni ultraperiferiċi. Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa lil dawk l-Istati Membri b’riżorsi adegwati biex jgħinu lir-reġjuni ultraperiferiċi kif xieraq.

(59)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (21), jenħtieġ li l-Fond jiġi evalwat abbażi tal-informazzjoni miġbura f’konformità ma’ rekwiżiti speċifiċi ta’ monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b’mod partikolari fuq l-Istati Membri, kif ukoll ir-regolamentazzjoni żejda. Jenħtieġ li dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti tal-Fond fil-prattika. Sabiex jitkejlu l-kisbiet tal-Fond, jenħtieġ li jiġu stabbiliti indikaturi u miri relatati fir-rigward ta’ kull objettiv speċifiku tal-Fond. Jenħtieġ li dawn l-indikaturi jinkludu indikaturi kwalitattivi u kwantitattivi.

(60)

Permezz ta’ indikaturi u rapportar finanzjarju, jenħtieġ li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jjimmonitorjaw l-implimentazzjoni tal-Fond f’konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) 2021/1060 u ma’ dan ir-Regolament. Mill-2023 ’il quddiem, jenħtieġ li l-Istati Membri jippreżentaw lill-Kummissjoni rapporti annwali dwar il-prestazzjoni li jkopru s-sena tal-kontabbiltà tal-aħħar. Jenħtieġ li dawk ir-rapporti jkun fihom informazzjoni dwar il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-programmi tal-Istati Membri. Jenħtieġ li l-Istati Membri jippreżentaw ukoll sommarji ta’ dawk ir-rapporti lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tittraduċi dawk is-sommarji għal-lingwi uffiċjali kollha tal-Unjoni u tagħmilhom disponibbli pubblikament fuq is-sit web tagħha, flimkien ma’ links għas-siti web tal-Istati Membri msemmija fir-Regolament (UE) 2021/1060.

(61)

B’riflessjoni tal-importanza li jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima f’konformità mal-impenji tal-Unjoni li timplimenta l-Ftehim ta’ Pariġi adottat taħt il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Bidla fil-Klima (22), u l-impenn għall-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti, jenħtieġ li l-azzjonijiet taħt dan ir-Regolament jikkontribwixxu biex tintlaħaq mira globali ta’ 30 % tan-nefqa kollha taħt il-qafas finanzjarju pluriennali tintefaq fuq l-integrazzjoni tal-objettivi klimatiċi u għal ħidma favur l-ambizzjoni li 7,5 % tal-baġit jintefqu fuq in-nefqa għall-bijodiversità fl-2024 u 10 % jintefqu fl-2026 u l-2027 filwaqt li jittieħed kont tas-sovrapożizzjonijiet eżistenti bejn l-għanijiet klimatiċi u dawk relatati mal-bijodiversità. Jenħtieġ li l-Fond jappoġġa attivitajiet li jirrispettaw l-istandards klimatiċi u ambjentali u l-prijoritajiet tal-Unjoni u ma jagħmlu l-ebda ħsara sinifikanti lill-objettivi ambjentali fis-sens tal-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) 2020/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (23).

(62)

Ir-Regolament (UE) Nru 514/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (24) u kwalunkwe att applikabbli għall-perijodu ta’ programmazzjoni 2014-2020 jenħtieġ li jibqa’ japplika għall-programmi u għall-proġetti appoġġati taħt l-istrument għall-appoġġ finanzjarju għall-kooperazzjoni tal-pulizija, il-prevenzjoni tal-kriminalità u l-ġlieda kontriha u l-ġestjoni tal-kriżijiet, bħala parti tal-Fond għas-Sigurtà Interna matul il-perijodu ta’ programmazzjoni 2014-2020. Billi l-perijodu ta’ implimentazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 514/2014 jikkoinċidi mal-perijodu ta’ programmazzjoni kopert minn dan ir-Regolament, u sabiex tkun żgurata l-kontinwità fl-implimentazzjoni ta’ ċerti proġetti approvati minn dak ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet għat-tqassim tal-proġetti f’fażijiet differenti. Kull fażi individwali tal-proġett jenħtieġ li tiġi implimentata skont ir-regoli tal-perijodu ta’ programmazzjoni li taħtu jirċievi finanzjament.

(63)

Minħabba li l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 TUE. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(64)

Sabiex jiġu ssupplimentati u emendati l-elementi mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li tiġi ddelegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta l-atti skont l-Artikolu 290 TFUE fir-rigward tal-lista ta’ azzjonijiet eliġibbli għal rati ta’ kofinanzjament ogħla stabbiliti fl-Anness IV, l-appoġġ operazzjonali skont l-Anness VII u l-iżvilupp ulterjuri tal-qafas ta’ monitoraġġ u evalwazzjoni. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, inkluż fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f’konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jkunu qed jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(65)

Sabiex ikunu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (25). Jenħtieġ li l-proċedura ta’ eżami tintuża għall-adozzjoni ta’ atti ta’ implimentazzjoni li jistabbilixxu l-obbligi komuni għall-Istati Membri, b’mod partikolari obbligi li jikkonċernaw l-għoti ta’ informazzjoni lill-Kummissjoni, u jenħtieġ li tintuża l-proċedura konsultattiva għall-adozzjoni ta’ atti ta’ implimentazzjoni relatati mal-arranġamenti dettaljati għall-għoti ta’ informazzjoni lill-Kummissjoni fil-qafas tal-programmazzjoni u r-rapportar, fid-dawl tan-natura purament teknika tagħhom. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta atti ta’ implimentazzjoni li jkunu applikabbli minnufih relattivament għall-adozzjoni ta’ deċiżjonijiet biex tingħata assistenza ta’ emerġenza prevista f’dan ir-Regolament fejn, f’każijiet debitament ġustifikati marbuta man-natura u l-iskop ta’ tali assistenza, dan ikun meħtieġ għal raġunijiet imperattivi ta’ urġenza.

(66)

F’konformità mal-Artikoli 1 u 2 tal-Protokoll Nru 22 dwar il-pożizzjoni tad-Danimarka, anness mat-TUE u mat-TFUE, id-Danimarka mhijiex qed tieħu sehem fl-adozzjoni ta’ dan ir-Regolament u mhijiex marbuta bih jew soġġetta għall-applikazzjoni tiegħu.

(67)

F’konformità mal-Artikolu 3 tal-Protokoll Nru 21 dwar il-pożizzjoni tar-Renju Unit u l-Irlanda fir-rigward tal-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja, anness mat-TUE u mat-TFUE, l-Irlanda nnotifikat ix-xewqa tagħha li tieħu sehem fl-adozzjoni u fl-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament.

(68)

Huwa xieraq li l-perijodu ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jiġi allinjat ma’ dak tar-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/2093 (26).

(69)

Sabiex tiġi żgurata l-kontinwità fl-għoti ta’ appoġġ fil-qasam ta’ politika rilevanti u sabiex ikun possibbli li l-implimentazzjoni tibda mill-bidu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ bħala kwistjoni ta’ urġenza u jenħtieġ li japplika, b’effett retroattiv, mill-1 ta’ Jannar 2021,