EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52023BP1963

Riżoluzzjoni (UE) 2023/1963 tal-Parlament Ewropew tal-10 ta’ Mejju 2023 li tinkludi l-kummenti li jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar il-kwittanza għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni (F4E) għas-sena finanzjarja 2021

ĠU L 242, 29.9.2023, p. 540–545 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

ELI: http://data.europa.eu/eli/res/2023/1963/oj

29.9.2023   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 242/540


RIŻOLUZZJONI (UE) 2023/1963 TAL-PARLAMENT EWROPEW

tal-10 ta’ Mejju 2023

li tinkludi l-kummenti li jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar il-kwittanza għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni (F4E) għas-sena finanzjarja 2021

IL-PARLAMENT EWROPEW,

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tiegħu dwar il-kwittanza għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni għas-sena finanzjarja 2021,

wara li kkunsidra l-Artikolu 100 u l-Anness V tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit (A9-0092/2023),

A.

billi l-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni (l-“Impriża Konġunta”) ġiet stabbilita f’April 2007 għal perjodu ta’ 35 sena permezz tad-Deċiżjoni 2007/198/Euratom (1);

B.

billi l-Impriża Konġunta bdiet taħdem b’mod awtonomu f’Marzu 2008;

C.

billi l-membri tal-Impriża Konġunta huma l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (Euratom), irrappreżentata mill-Kummissjoni, l-Istati Membri tal-Euratom, u pajjiżi terzi li kkonkludew ftehim ta’ kooperazzjoni mal-Euratom fil-qasam tal-fużjoni nukleari kkontrollata;

D.

billi l-objettivi tal-Impriża Konġunta huma li tipprovdi l-kontribut tal-Unjoni għall-proġett internazzjonali ITER għall-enerġija mill-fużjoni, li timplimenta l-ftehim ta’ approċċ usa’ bejn il-Euratom u l-Ġappun, u li tipprepara għall-kostruzzjoni ta’ impjant dimostrattiv tal-enerġija mill-fużjoni u faċilitajiet relatati;

E.

billi l-proġett ITER jinvolvi seba’ sħab globali, jiġifieri l-Unjoni, irrappreżentata mill-Euratom, l-Istati Uniti, ir-Russja, il-Ġappun, iċ-Ċina, il-Korea t’Isfel u l-Indja, bl-Unjoni minn ta’ quddiem b’sehem ta’ 45,4 % tal-kostijiet tal-kostruzzjoni u lsħab oħra involuti b’9,1 % kull wieħed; li se tinbidel fil-fażi ta’ ttestjar tal-fużjoni operazzjonali, fejn l-Unjoni se tipprovdi 34 % tal-kostijiet operatorji (2);

F.

In-nefqa totali prevista mill-Unjoni biex timplimenta l-obbligi tagħha u attivitajiet assoċjati taħt il-ftehim ITER sal-2031 tammonta għal EUR 18,2-il biljun (f’valuri attwali) (3);

G.

billi, wara l-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni u mill-Euratom fil-31 ta’ Jannar 2020, u n-nuqqas mill-partijiet li jikkonkludu l-protokoll previst fil-Ftehim dwar il-Kummerċ u l-Kooperazzjoni bejn l-Unjoni ul-Euratom u r-Renju Unit miftiehem fit-30 ta’ Diċembru 2020, ir-Renju Unit għadu mhux assoċjat mal-proġett ITER u lanqas ma huwa membru tal-Impriża Konġunta u għalhekk ma jikkontribwixxix għall-baġit tagħha;

H.

billi l-impatt tal-gwerra ta’ aggressjoni illegali, mhux provokata u mhux ġustifikata tar-Russja kontra l-Ukrajna u l-konsegwenzi tagħha fuq l-attivitajiet tal-Impriżi Konġunti għadu diffiċli biex jitkejjel;

Aspetti ġenerali

1.

Jilqa’ l-fatt li r-rapport tal-Qorti tal-Awdituri (il-“Qorti”) dwar il-kontijiet annwali tal-Impriża Konġunta għas-sena finanzjarja 2021 (ir-“rapport tal-Qorti”) isib li l-kontijiet annwali jippreżentaw b’mod ġust, fl-aspetti materjali kollha, il-pożizzjoni finanzjarja tagħha fil-31 ta’ Diċembru 2021 u r-riżultati tal-operazzjonijiet tagħha, il-flussi tal-flus tagħha u l-bidliet fl-assi netti tagħha għas-sena finanzjarja 2021mar-regoli finanzjarji tagħha u mar-regoli kontabilistiċi adottati mill-uffiċjal tal-kontabbiltà tal-Kummissjoni; jenfasizza, barra minn hekk, il-fatt li t-tranżazzjonijiet ta’ bażi tal-kontijiet għas-sena finanzjarja 2021 huma, fl-aspetti materjali kollha, legali u regolari;

2.

Jiddispjaċih, madankollu, li r-rapport tal-Qorti jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-kontijiet annwali tal-Impriża Konġunta għas-sena finanzjarja 2021 jiżvelaw l-istima tal-Impriża Konġunta tal-kost totali għat-tlestija tal-obbligi ta’ twettiq tagħha għall-proġett ITER, ivvalutata għal EUR 18,3-il biljun (fil-valuri tal-2021) u għall-fatt li bidliet fis-suppożizzjonijiet ewlenin għall-istima u l-iskopertura għar-riskju jistgħu jwasslu għal żidiet sinifikanti fil-kostijiet u/jew għal aktar dewmien fl-implimentazzjoni tal-proġett ITER;

3.

Jirrikonoxxi li Orizzont Ewropa jipprevedi għanijiet ambizzjużi għall-Impriża Konġunta, li jistgħu jinkisbu biss jekk jitfasslu u jiġu implimentati soluzzjonijiet effikaċi li jindirizzaw id-dgħufijiet fis-sistemi ta’ kontroll intern u jħejju għall-isfidi futuri li jirriżultaw miż-żieda fir-responsabbiltajiet, pereżempju fil-qasam tal-ġestjoni u tal-ippjanar tar-riżorsi umani; jirrimarka, f’dan il-kuntest, li kalkoli u rekwiżiti ta’ rapportar partikolarment ikkumplikati u onerużi jirrappreżentaw riskju sinifikanti ta’ żball u jitlob, għalhekk, li jiġu esplorati l-possibbiltajiet ta’ semplifikazzjoni, meta possibbli u kompatibbli mal-qafas ġuridiku eżistenti;

4.

Jinnota bi tħassib il-fatt li peress li r-Russja hija membru tal-ITER-IO, bl-obbligi li twassal lis-sit tal-assemblaġġ tal-ITER fi Franza (Cadarache), diversi komponenti għall-proġetti ITER u li tipprovdi kontribuzzjonijiet annwali lill-ITER-IO, tirrappreżenta riskju ta’ aktar dewmien u ta’ żieda fil-kostijiet għall-proġett ITER;

5.

Jinnota li l-Impriża Konġunta żżomm stima tal-kostijiet totali tat-tlestija tal-obbligi ta’ twettiq tagħha għall-proġett ITER (“stima mat-tlestija”), li tinkludi l-kostijiet tal-fażi ta’ kostruzzjoni u dik operazzjonali sal-2035, kif ukoll il-fażi ta’ dekummissjonar u ta’ diżattivazzjoni sal-2042; jinnota, barra minn hekk, li fi tmiem l-2021, l-Impriża Konġunta vvalutat dan il-kost totali għal EUR 18,3-il biljun (fil-valuri tal-2021), li tikkonsisti fil-pagamenti totali li saru fi tmiem l-2021, li jammontaw għal EUR 8,3 biljun u l-istima tal-pagamenti futuri, ivvalutata għal EUR 10 biljun (f’valuri tal-2021);

6.

Jirrimarka li l-bidliet fis-suppożizzjonijiet ewlenin għall-istima ta’ hawn fuq u l-esponiment għar-riskju jistgħu jwasslu għal aktar żidiet fil-kostijiet u dewmien fil-proġetti u, għall-2021 iqis li, abbażi tar-rapport tal-Qorti, għandha tingħata attenzjoni speċjali lil xi avvenimenti li jista’ jkollhom impatt sinifikanti fuq l-istima mat-tlestija; Minbarra dan, jirrimarka li dqawk is-supożizzjonijiet ewlenin jinkludu l-linja bażi l-ġdida għall-proġett ITER ippjanata għall-ewwel kwart tal-2023, it-twassil tard tal-komponenti, is-sanzjonijiet imposti lir-Russja, l-approvazzjoni kontinwa tal-Awtorità tas-Sigurtà Nukleari Franċiża (NSA) għall-assemblaġġ tal-komponenti tal-pit tat-tokamak; u r-reviżjoni mistennija tal-istima tal-ispejjeż għall-Kumpless taċ-Ċelloli Taħraq; jissottolinja l-fatt li, fil-każ ta’ problemi ta’ konsenja li jirriżultaw fin-nuqqas ta’ komponenti kruċjali għat-tkomplija tal-proġett, għandhom jiġu esplorati flussi alternattivi ta’ provvista;

7.

Ifakkar li l-ITER jistenna uffiċjalment l-ewwel test operazzjonali fl-2025 u l-kisba ta’ enerġija sħiħa mill-fużjoni sal-2035; josserva, madankollu, li din il-linja bażi ġiet adottata fl-2016, u li, minn dak iż-żmien ’l hawn, id-dewmien fil-kostruzzjoni u fil-manifattura u l-pandemija tal-COVID-19 għamlu d-data tal-2025 dejjem aktar improbabbli; jenfasizza, barra minn hekk, li, skont ir-rapport tal-Qorti, hemm riskju ta’ aktar dewmien minħabba taħlita ta’ diversi fatturi relatati mal-bini, li jibdew mill-problemi li jiltaqgħu magħhom fl-iwweldjar tas-setturi tal-kmamar tal-vakwu li jiffurmaw il-kamra tal-azzar fejn se jsiru esperimenti tat-tidwib sal-problema tal-korrużjoni li tikkawża xquq fondi sa 2,2 mm fuq il-pannelli tal-iskrin termali; jirrimarka li dan jikkonċerna t-23 kilometru kollha ta’ pajpijiet għat-tkessiħ iwweldjati mal-wiċċ tal-komponent; jinnota li, minħabba l-fatt li l-kwistjoni ta’ xquq fil-pajpijiet tat-tkessiħ tista’ tkun sistemika, li taffettwa l-komponenti kollha ta’ lqugħ termali tat-tokamak, id-direzzjoni l-ġdida tal-ITER tattiva strateġija ta’ tiswija għas-setturi tal-ilqugħ termali tat-tokamak u tal-bastimenti vakwu;

8.

Jinnota li t-tul ta’ żmien u l-ispiża tat-tiswijiet ma jistgħux jiġu stmati b’mod preċiż f’dan l-istadju u li l-Kunsill ITER, fi tmiem l-2023, qed jippjana li jadotta linja bażi ġdida tal-ITER, li tistabbilixxi l-kalendarju għal ċerti kisbiet, li se jreġġa’ lura b’mod sinifikanti d-dati meta huwa jistenna li jilħaq l-istadji importanti ewlenin u konsegwentement ikollu impatt fuq l-istima mat-tlestija; jistieden lill-Impriża Konġunta tirrapporta dwar l-eżitu u d-dewmien mistenni kif ukoll il-konsegwenzi għat-tlestija tal-proġett ITER;

9.

Jinnota li, fir-rigward tar-rekwiżiti tas-sikurezza nukleari, l-NSA għandha l-awtorità aħħarija li tapprova kwalunkwe bidla ulterjuri fid-disinji li taffettwa r-rekwiżiti tas-sikurezza nukleari, u li, f’dan il-kuntest, fil-bidu tal-2021, l-Impriża Konġunta applikat formalment għall-approvazzjoni tal-NSA tad-disinn u t-teknoloġija l-ġodda tal-iwweldjar relatati mal-assemblaġġ tal-komponenti tal-pit ta’ tokamak; jissottolinja, madankollu, li informazzjoni addizzjonali mill-Impriża Konġunta biex tiffinalizza l-analiżi tal-NSA ma ntalbitx mill-NSA qabel Jannar 2022; jinnota li, filwaqt li l-approvazzjoni tal-NSA hija parti mill-proċess normali ta’ assemblaġġ tal-ITER-IO, din tista’, madankollu, tirriżulta f’dewmien addizzjonali ta’ diversi xhur u konsegwentement tħalli impatt fuq l-istima mat-tlestija;

10.

Jistieden lill-Impriża Konġunta tirrevedi l-istima tal-ispejjeż għall-Kumpless ta’ Hot Cell sabiex tippermetti t-tħejjija ta’ stima affidabbli tal-ispejjeż f’konformità mal-istadju ta’ maturità attwali tar-rekwiżiti tad-disinn ITER-IO;

Ġestjoni baġitarja u finanzjarja

11.

Jinnota li, f’Diċembru 2020, il-bord tat-tmexxija tal-Impriża Konġunta adotta l-baġit oriġinali tal-Impriża Konġunta għall-2021 għal EUR 1 048,77 miljun f’approprjazzjonijiet ta’ impenn u EUR 742,81 miljun f’approprjazzjonijiet ta’ pagament u li, f’Novembru 2021, il-bord tat-tmexxija emenda dan il-baġit;

12.

Jilqa’ l-fatt li l-approprjazzjonijiet finali disponibbli, inkluż ir-riport mis-sena preċedenti, jammontaw għal EUR 1 069,88 miljun f’approprjazzjonijiet ta’ impenn u EUR 764,83 miljun f’approprjazzjonijiet ta’ pagament;

13.

Jinnota li r-rati ta’ implimentazzjoni għall-approprjazzjonijiet ta’ impenn u ta’ pagament kienu ta’ 99,7 % u 97,4 % rispettivament (meta mqabbla ma’ 100 % u 98 % fl-2020);

14.

Jinnota li, mill-EUR 1 069,88 miljun disponibbli għall-approprjazzjonijiet ta’ impenn, 88,4 % ġew implimentati permezz ta’ impenji individwali (li jikkorrispondu għal EUR 942,50 miljun);

15.

Jinnota b’sodisfazzjoni li, wara r-rakkomandazzjoni ta’ kwittanza għall-2020 dwar il-metodu ta’ kalkolu għall-kontribuzzjonijiet ta’ sħubija tal-2020, l-Impriża Konġunta adottat miżuri korrettivi, b’mod partikolari l-abbozz ta’ dokument uniku ta’ programmazzjoni, biex jiġi evitat li l-kwistjoni terġa’ titqajjem mill-Qorti;

16.

Jinnota, għalhekk, li fir-rigward tal-kontribuzzjonijiet ta’ sħubija għall-2021, l-Impriża Konġunta użat il-programm annwali u pluriennali 2020-2024 adottat mill-bord tat-tmexxija tagħha fl-10 ta’ Diċembru 2019 b’EUR 6,5 miljun stmati għall-kontribuzzjonijiet ta’ sħubija;

17.

Jinnota li, minn Jannar 2016, dawk l-impriżi konġunti li huma biss parzjalment iffinanzjati mill-baġit tal-Unjoni huma rikjesti jħallsu l-parti tal-kontribuzzjonijiet tal-impjegatur għall-iskema tal-pensjoni tal-Unjoni, li tikkorrispondi għall-proporzjon tad-dħul issussidjat tagħhom minn pajjiżi terzi mad-dħul totali tagħhom (4); huwa mħasseb li, billi l-Kummissjoni la pprevediet din in-nefqa fil-baġits tal-impriżi konġunti, u lanqas ma talbet formalment il-pagamenti, l-impriżi konġunti għadhom ma ħallsux tali kontribuzzjonijiet; jistieden lill-Kummissjoni tieħu passi biex tevita kwistjonijiet simili fil-futur;

18.

Jitlob f’dan ir-rigward li, f’konformità mal-gwida tal-Kummissjoni lill-impriżi konġunti, lill-Uffiċċju tal-Amministrazzjoni u l-Ħlas tal-Intitolamenti Individwali tal-Kummissjoni biex jikkalkula l-kontribuzzjonijiet tal-impjegaturi għal kull impriża konġunta bħala perċentwal tad-dħul minn pajjiżi terzi relatat mad-dħul totali tal-Impriża Konġunta, inkluż id-dħul minn pajjiż terz għan-nefqa operattiva; jinnota li, għall-ITER dan is-sehem perċentwali kien stabbilit għal 21,6 % għall-perjodu 2017-2020 jew madwar EUR 5,8 miljun, u 19,8 % għas-sena 2021 jew madwar EUR 1,5 miljun; jissottolinja, barra minn hekk, li dik il-gwida tqis biss id-dispożizzjonijiet rispettivi tar-Regolamenti tal-Persunal biex tiddetermina l-metodu ta’ kalkolu għall-pagamenti mill-impriżi konġunti tal-kontribuzzjonijiet tal-impjegaturi lejn il-baġit tal-Unjoni bbażat fuq id-dħul;

19.

Jistieden lill-Impriża Konġunta ma tistenniex il-kalkolu finali tal-kontribuzzjonijiet pendenti, iżda tqis dan l-obbligu meta tippjana l-baġit futur tagħha, bħal permezz ta’ akkumulazzjoni korrispondenti għall-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni;

20.

Huwa konxju, madankollu, li d-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Istatuti tal-Impriża Konġunta jeħtieġu li l-ammont totali tal-kontribuzzjonijiet ta’ sħubija ma għandhomx jaqbżu 10 % tal-kostijiet amministrattivi annwali tal-Impriża Konġunta, u jissuġġerixxu kontribuzzjoni tal-impjegaturi ta’ madwar EUR 740 013 fis-sena għall-Impriża Konġunta (ibbażata fuq ċifri għall-2021); jinnota, għalhekk, li l-eżistenza ta’ dawn id-dispożizzjonijiet legali differenti toħloq ir-riskju tal-elaborazzjoni ta’ diversi interpretazzjonijiet rigward il-kalkolu tal-kontribuzzjoni tal-impjegaturi tal-Impriża Konġunta, b’impatt finanzjarju li jvarja, u jistenna li din l-inċertezza legali tiġi eliminata mingħajr dewmien; jilqa’ t-tħejjija tal-Impriża Konġunta li timpenja ruħha mal-Kummissjoni għal allinjament aktar ċar tal-bażijiet ġuridiċi rilevanti;

Prestazzjoni

21.

Jinnota li l-2021 kienet l-ewwel sena tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027;

22.

Jilqa’ l-fatt li, matul l-2021, l-Impriża Konġunta kompliet tagħmel progress fil-ħidma u kompliet twassal xi wħud mill-komponenti ewlenin lill-ITER sabiex tibda l-attivitajiet ta’ assemblaġġ skont il-pjan għall-kisba tal-Ewwel Plażma fi tmiem l-2025; jinnota li l-Organizzazzjoni ITER bħalissa qed tippjana mill-ġdid il-linja bażi tal-ewwel plażma, li l-eżitu tagħha kien mistenni li jiġi deċiż mill-Kunsill ITER fl-2022 u li l-Impriża Konġunta sussegwentement se taġġusta l-ippjanar tagħha kif xieraq;

23.

Jinnota li, wara 10 snin, l-Impriża Konġunta ttrasferiet ir-responsabbiltà tal-koordinazzjoni tas-sit tal-bini lill-Organizzazzjoni ITER; jinnota li, skont l-ippjanar mehmuż mal-arranġament pubbliku għall-kostruzzjoni tal-bini, dak it-trasferiment kien ippjanat għal Settembru 2018, ladarba r-riskji ewlenin tal-kostruzzjoni fuq is-Sit ma kinux għadhom preżenti;

24.

Jinnota li matul l-2021 il-pandemija tal-COVID-19 kompliet tħalli impatt sinifikanti fuq il-katina tal-provvista tal-Impriża Konġunta, peress li ħafna mill-fornituri tal-Impriża Konġunta kienu affettwati, minn restrizzjonijiet fuq l-attendenza fix-xogħol u fuq l-ivvjaġġar, u impatti kontinwi u futuri fuq l-effiċjenza minħabba miżuri sanitarji msaħħa meħtieġa fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri; jiddispjaċih li d-dewmien f’xi konsenji kien sa erba’ xhur, li rriżulta f’impatt ta’ “kost mat-tlestija” ta’ EUR 45 miljun (EUR 57 miljun fl-2020 — it-tnejn li huma fil-valuri tal-2008):

25.

Jinnota, barra minn hekk, li l-effett indirett tal-pandemija tal-COVID-19 għadu qed ikollu impatt fuq ħafna mill-kuntratti tal-Impriża Konġunta, minħabba ż-żidiet għoljin fil-prezzijiet tal-materja prima, u li l-effett fuq il-kost mat-tlestija għadu qed jiġi stmat; jinnota, madankollu, li l-impatt tal-pandemija tal-COVID-19 huwa serju iżda mhux sostanzjali u li r-riżultat tar-rapporti finanzjarji tal-2021 mhuwiex materjali;

Prevenzjoni tal-frodi u tal-kunflitti ta’ interess

26.

Jinnota li l-uffiċjal ta’ kontra l-frodi (olaf) u l-etika ppromwovew u kkoordinaw l-implimentazzjoni tal-istrateġija tal-impriża konġunta kontra l-frodi u l-pjan ta’ azzjoni kontra l-frodi li jakkumpanjaha li jkopri l-perjodu 2020 sal-2023;

27.

Jilqa’ l-fatt li l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet fil-pjan ta’ azzjoni kontra l-frodi hija mmonitorjata b’mod sistematiku permezz ta’ bażi tad-data ddedikata li tagħti dettalji dwar il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ kull azzjoni, is-sid tal-azzjoni u d-data fil-mira għall-implimentazzjoni tagħha u li nkiseb progress tajjeb fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet kontra l-frodi;

28.

Jinnota, barra minn hekk, li fl-2021, l-informazzjoni u l-appoġġ dwar kwistjonijiet ta’ prevenzjoni tal-frodi ġew ipprovduti fuq bażi kontinwa, b’mod partikolari lill-persunal involut fl-akkwist, fil-ġestjoni tal-kuntratti u fil-finanzjament u li n-network intern ta’ korrispondenti tal-frodi tal-Impriża Konġunta nżamm infurmat b’mod individwali u fil-kuntest tal-laqgħat regolari tan-network ta’ assigurazzjoni;

29.

Japprezza li r-regoli, il-proċeduri, il-proċessi u l-aħjar prattiki fl-etika u fil-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-kunflitti ta’ interess ġew ikkomunikati lill-persunal fl-2021, inkluż permezz tal-manwal tal-Impriża Konġunta b’kapitoli speċifiċi dwar l-integrità u l-etika u dwar il-prevenzjoni tal-frodi, paġna dwar l-iżvelar ta’ informazzjoni protetta kif ukoll taqsima dwar il-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-kunflitti ta’ interess;

Persunal u reklutaġġ

30.

Jiddispjaċih li, f’Novembru 2021, il-persunal tal-Impriża Konġunta ħareġ bi strajk u li, skont valutazzjonijiet tal-ġestjoni interni u esterni u diversi stħarriġiet interni, ir-raġunijiet prinċipali għad-deterjorazzjoni tal-ambjent tax-xogħol fl-Impriża Konġunta kienu nuqqasijiet fil-livell tal-maniġment superjuri, bħal teħid ta’ deċiżjonijiet mhux trasparenti u li ma jiffunzjonax tajjeb u nuqqas ta’ djalogu soċjali; jinnota, barra minn hekk, l-użu mhux proporzjonat tar-riżorsi ta’ persunal estern żied l-isfidi u r-riskji għall-ambjent tax-xogħol, li kien ikkonfermat mir-rappreżentanti tal-persunal tal-Impriża Konġunta u l-ittri formali tagħhom, li ntbagħtu lill-Kummissarji responsabbli; jinnota li l-Kummissjoni (Direttorat Ġenerali għall-Enerġija), fir-risposta tagħha għall-ittri, iddikjarat li l-valutazzjoni annwali tal-2022 tal-Impriża Konġunta se tiffoka esklużivament fuq kwistjonijiet dwar il-ġestjoni tar-riżorsi umani u ħeġġet lill-Impriża Konġunta biex tuża valutazzjoni komprensiva tal-ġestjoni għat-tim ta’ ġestjoni tagħha;

31.

Jinnota bi tħassib li l-Impriża Konġunta saret aktar dipendenti fuq il-persunal estern f’dawn l-aħħar snin; jisħaq li din l-osservazzjoni tal-Qorti baqgħet pendenti mill-2019 meta l-persunal estern kien jirrappreżenta 62 % tal-persunal statutorju tal-Impriża Konġunta; jenfasizza li skont il-pjan strateġiku attwali dwar ir-riżorsi tal-Impriża Konġunta għall-perjodu 2021-2027, il-persunal estern huwa previst li jiżdied fl-2022 għal 93 % tal-persunal statutorju massimu approvat mill-Kummissjoni, u mbagħad jonqos gradwalment għal 70 % sal-2027; ifakkar li din is-sitwazzjoni tippreżenta riskji għall-Impriża Konġunta, rigward iż-żamma ta’ kompetenzi ewlenin, in-nuqqas ta’ ċarezza tal-obbligu ta’ rendikont, tilwim ġudizzjarju possibbli, u effiċjenza aktar baxxa tal-persunal minħabba ġestjoni deċentralizzata. jenfasizza, barra minn hekk, li l-użu ta’ persunal interim għandu jibqa’ soluzzjoni temporanja; ifakkar li l-ġestjoni tal-Impriża Konġunta għandha ssaħħaħ il-miżuri li diġà ttieħdu biex jittaffew ir-riskji relatati mal-użu ta’ persunal estern, b’mod partikolari, ir-riskju ta’ ġestjoni ineffiċjenti minħabba n-nuqqas ta’ ċarezza fid-diviżjoni tar-responsabbiltajiet bejn il-persunal statutorju u dak estern;

32.

Jinnota li l-iżbalji relatati mar-riżorsi umani ma jistgħux jiġu ripetuti u li hija meħtieġa bidla fil-kultura ta’ ġestjoni u din għandha tinżamm; jinnota wkoll li huma meħtieġa aktar sforzi relatati mar-riżorsi umani biex jiġu evitati każijiet ta’ postijiet battala fit-tul, dawran għoli tal-persunal, għadd eċċessiv ta’ persunal estern, dipendenza fuq l-għarfien espert ta’ ftit membri tal-persunal, ammonti estremi ta’ xogħol u assenzi u ineffiċjenzi tal-persunal li jirriżultaw; jappella għal aktar sforzi biex jinħolqu kundizzjonijiet ta’ impjieg attraenti u soċjalment ġusti li jappoġġaw il-kisba tal-objettivi tal-Impriża Konġunta.

33.

Jaqbel li, bi tweġiba għas-sitwazzjoni, l-Impriża Konġunta nediet diversi azzjonijiet biex ittejjeb l-ambjent tax-xogħol u l-benesseri tal-persunal; josserva li dawk l-azzjonijiet kienu integrati f’aġenda ta’ trasformazzjoni, li timmira ammont eċċessiv ta’ xogħol, atmosfera tax-xogħol negattiva, u nuqqas ta’ komunikazzjoni mill-maniġment dwar il-bidliet organizzattivi ppjanati u huwa mistenni li se jkunu effettivi, meta jitqiesu l-avvenimenti rappurtati;

34.

Jinnota li t-Tagħlim u l-Iżvilupp (L&D) tal-Impriża Konġunta komplew joffru varjetà akbar ta’ riżorsi online u diġitali li jagħtu aktar flessibbiltà u l-libertà li wieħed jitgħallem meta jkun mixtieq u meħtieġ; jinnota, barra minn hekk, li total ta’ 94 % tal-membri tal-persunal irreġistraw għal mill-inqas attività waħda ta’ tagħlim matul l-2021 u li r-rata ta’ sodisfazzjon mill-persunal fir-rigward tal-attivitajiet interni L&D kienet għolja — 88 % tal-persunal tal-Impriża Konġunta kklassifikahom bħala eċċellenti jew tajbin;

35.

Jinnota li, mill-31 ta’ Diċembru 2021, il-postijiet okkupati tal-persunal fl-Impriża Konġunta kienu jinkludu 47 Uffiċjal, 226 Aġent Temporanju u 166 aġent kuntrattwali, jinnota, barra minn hekk, li l-Impriża Konġunta qagħdet fuq l-appoġġ ta’ 11-il membru tal-persunal interim (f’ekwivalenti ta’ ingaġġ full-time) u żewġ esperti nazzjonali sekondati;

36.

Jinnota mir-rapport annwali tal-attività tal-2021 li ma hemm l-ebda bilanċ xieraq bejn il-ġeneri fost il-membri tal-persunal u tal-maniġment tal-Impriża Konġunta, bi 19 % biss tal-persunal u inqas minn 10 % tal-persunal maniġerjali u mhux impjegat fl-2021 kienu nisa; jiddispjaċih dwar dawn iċ-ċifri u jitlob li jsiru aktar sforzi f’termini ta’ bilanċ bejn il-ġeneri;

37.

Jinnota li, wara l-istħarriġ dwar l-impatt tal-pandemija tal-COVID-19 mill-2020 u abbażi tal-effetti tiegħu, fl-2021 ir-Riżorsi Umani tal-Impriża Konġunta komplew jiffukaw b’mod attiv ħafna fuq azzjonijiet preventivi psikosoċjali fil-qasam tal-benesseri emozzjonali u l-ġestjoni tal-istress;

38.

Jinnota li, matul l-2021, ġew ippubblikati 14-il avviż ta’ pożizzjoni vakanti esternament għal sitt aġenti temporanji u tmien aġenti kuntrattwali u li, b’mod ġenerali, tlestew 14-il proċedura ta’ għażla, li tlieta minnhom ġew ippubblikati fl-2020 u l-11 l-oħra ġew ippubblikati fl-2021;

Sistemi ta’ ġestjoni u ta’ kontroll

39.

Josserva li, matul l-2020 u l-2021, l-Impriża Konġunta kienet soġġetta għal valutazzjonijiet annwali regolari minn esperti esterni u awditi interni intensivi li jkopru l-biċċa l-kbira tal-oqsma kritiċi tagħha tal-attivitajiet tagħha u li l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet ta’ rimedju b’reazzjoni għall-awditi u l-valutazzjonijiet, sabiex jiġu indirizzati r-riskji identifikati; jiddispjaċih, madankollu, li dan irriżulta f’żieda fil-piż amministrattiv, filwaqt li ma kienx evidenti li l-kontrolli miżjuda kienu effiċjenti u tejbu s-sistema;

40.

Jinnota li, fl-2021, l-Impriża Konġunta kompliet tallinja l-istandards ta’ ġestjoni u kontroll intern (MICS), l-indikaturi u l-proċeduri tagħha mal-qafas ta’ kontroll intern tal-Kummissjoni;

41.

Jinnota li l-Impriża Konġunta segwiet approċċ gradwali dwar l-identifikazzjoni tal-punti b’saħħithom u dgħajfa tas-sistema ta’ kontroll intern abbażi ta’ kwalunkwe nuqqas identifikat fil-funzjonament tal-Istandards ta’ Ġestjoni u Kontroll intern u fformulat azzjonijiet korrettivi korrispondenti, li wasslu għall-konklużjonijiet għall-istabbiliment tad-dikjarazzjoni ta’ assigurazzjoni u r-rappurtar tad-direttur fir-rapport ta’ attività annwali konsolidat (CAAR);

42.

Jinnota li, fir-Rapport ta’ Attività Annwali Konsolidat tal-2021, l-Impriża Konġunta kkonkludiet li l-komponenti kollha qed joperaw flimkien b’mod integrat; jinnota, madankollu, li minħabba l-fatt li komponent wieħed jiġifieri “l-Attivitajiet ta’ kontroll — Kwistjoni dwar il-benessri tal-persunal”, nstab li kellu nuqqas kritiku, il-maniġment tal-Impriża Konġunta kkonkluda li s-sistema ġenerali ta’ kontroll intern kienet parzjalment effettiva.

(1)  Id-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2007/198/Euratom tas-27 ta’ Marzu 2007 li tistabbilixxi l-Impriża Konġunta Ewropea għall-ITER u l-Iżvilupp tal-Enerġija mill-Fużjoni u li tikkonferilha vantaġġi (ĠU L 90, 30.3.2007, p. 58).

(2)  Id-dokumenti tal-ITER “Estimi tal-Valur għall-Fażijiet ta’ Kostruzzjoni, Operat, Diżattivazzjoni u Dekommissjonar ta’ ITER u t-Tip ta’ Kontributi mill-Partijiet” u “Il-Qsim tal-Ispiża għall-Fażijiet kollha tal-Proġett ITER”.

(3)  L-istimi huwa bbażati fuq il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2017) 319 tal-14 ta’ Ġunju 2017 u dokument ta’ ħidma tal-persunal relatat SWD(2017) 232, it-Tabella 4.

(4)  L-Artikolu 83a tar-Regolament Nru 31 (KEE), 11 (KEEA), li jistabbilixxi r-Regolamenti tal-Persunal tal-Uffiċjali u l-Kundizzjonijiet tal-Impjieg Applikabbli għall-Aġenti l-Oħra tal-Komunità Ekonomika Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika) (ĠU 45, 14.6.1962, p. 1385/62).


Top