20.1.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 13/2

(1)

Id-Direttiva tal-Kunsill 2013/59/Euratom (3) tistabbilixxi standards bażiċi ta' sikurezza għall-protezzjoni kontra l-perikli li jirriżultaw minn esponiment għal radjazzjoni jonizzanti.

(2)

Wara l-inċident fl-impjant nukleari ta' Chernobyl fis-26 ta' April 1986, kwantitajiet konsiderevoli ta' materjali radjuattivi ħarġu fl-atmosfera, li kkontaminaw ikel u għalf f'diversi pajjiżi Ewropej għal livelli li kienu sinifikanti mill-perspettiva tas-saħħa. Ġew adottati miżuri biex jiġi żgurat li ċerti prodotti agrikoli jidħlu biss fl-Unjoni f'konformità mal-arranġamenti komuni li jħarsu s-saħħa tal-popolazzjoni waqt li tinżamm in-natura unifikata tas-suq u tiġi evitata distorsjoni tal-kummerċ.

(3)

Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 3954/87 (4) jistabbilixxi l-livelli massimi permissibbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva li għandhom jiġu applikati wara inċident nukleari jew f'kull każ ieħor ta' emerġenza radjoloġika li jista' jwassal jew li jkun wassal għal kontaminazzjoni radjuattiva sinifikanti ta' ikel u għalf. Dawk il-livelli massimi permissibbli għadhom jikkonformaw mal-pariri xjentifiċi l-aktar reċenti attwalment disponibbli fil-livell internazzjonali. Il-bażi għall-istabbiliment tal-livelli massimi permissibbli stabbiliti f'dan ir-Regolament ġiet riveduta u deskritta fil-Pubblikazzjoni 105 tal-Kummissjoni dwar il-Protezzjoni mir-Radjazzjoni (Kriterji tal-UE għar-Restrizzjonijiet fuq l-Ikel li għandhom jiġu Applikati wara Inċident). B'mod partikolari, dawk il-livelli huma bbażati fuq livell ta' referenza ta' 1 mSv kull sena għaż-żieda fid-doża effettiva individwali permezz ta' inġestjoni u bis-suppożizzjoni li 10 % tal-ikel ikkonsmat kull sena jkun kontaminat. Madankollu, għal tfal li għandhom inqas minn sena japplikaw suppożizzjonijiet differenti.

(4)

Wara l-inċident fl-impjant nukleari ta' Fukushima fil-11 ta' Marzu 2011, il-Kummissjoni ġiet infurmata li l-livelli ta' radjonuklidi f'ċerti prodotti tal-ikel li joriġinaw mill-Ġappun qabżu l-livelli ta' azzjoni fl-ikel applikabbli fil-Ġappun. Tali kontaminazzjoni tista' tkun ta' periklu għas-saħħa pubblika u tal-annimali fl-Unjoni u għalhekk ġew adottati miżuri li jimponu kundizzjonijiet speċjali li jirregolaw l-importazzjoni ta' ikel u għalf li joriġinaw jew li jintbagħtu mill-Ġappun, b'konformità mal-opinjoni tal-Kumitat Permanenti dwar il-Katina Alimentari u s-Saħħa tal-Annimali, stabbilit bir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5).

(5)

Jeħtieġ li titwaqqaf sistema li, wara inċident nukleari jew kull każ ieħor ta' emerġenza radjoloġika li jista' jwassal jew li jkun wassal għal kontaminazzjoni radjuattiva sinifikanti ta' ikel u għalf, tippermetti lill-Komunità tistabbilixxi livelli massimi permissibbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva fir-rigward ta' prodotti li jkunu ser jitqiegħdu fis-suq għall-ħarsien tal-popolazzjoni.

(6)

Bħal ikel ieħor, l-ilma tax-xorb jiġi inġestit direttament jew indirettament u għaldaqstant għandu rwol fl-esponiment totali tal-konsumatur għal sustanzi radjuattivi. Fir-rigward ta' sustanzi radjuattivi, il-kontroll tal-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem huwa diġà previst fid-Direttiva tal-Kunsill 2013/51/Euratom (6), bl-esklużjoni ta' ilmijiet minerali u ilmijiet li huma prodotti mediċinali. Dan ir-Regolament għandu japplika għal ikel, ikel ta' importanza minuri u għalf li jistgħu jitqiegħdu fis-suq wara inċident nukleari jew kull każ ieħor ta' emerġenza radjoloġika, u mhux għall-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem li għalih tapplika d-Direttiva 2013/51/Euratom. Madankollu, fil-każ ta' emerġenza radjoloġika, l-Istati Membri huma liberi li jagħżlu li jirreferu għal-livelli massimi għall-ikel likwidu indikati f'dan ir-Regolament sabiex jimmaniġġjaw l-użu tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem.

(7)

Il-livelli massimi permissibbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva għandhom japplikaw għall-ikel u l-għalf li joriġinaw fl-Unjoni jew li jiġu importati minn pajjiżi terzi, abbażi tal-post u ċ-ċirkostanzi tal-inċident nukleari jew emerġenza radjoloġika oħra.

(8)

Il-Kummissjoni għandha tiġi mgħarrfa f'każ ta' inċident nukleari jew ta' livelli ta' radjuattività ogħla minn tas-soltu skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill 87/600/Euratom (7) jew skont il-Konvenzjoni tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika (IAEA) dwar in-Notifika Bikrija ta' Inċident Nukleari tas-26 ta' Settembru 1986.

(9)

Sabiex jittieħed kont tal-fatt li d-dieti tat-trabi fl-ewwel sitt xhur tagħhom jistgħu jvarjaw b'mod sinifikanti u li hemm inċertezzi fil-metaboliżmu tat-trabi fit-tieni perijodu ta' sitt xhur, huwa xieraq li l-applikazzjoni ta' livelli massimi permissibbli aktar baxxi għall-ikel għat-trabi tiġi estiża għall-ewwel tnax-il xahar.

(10)

Biex jiġi ffaċilitat l-adattament ta' livelli massimi permissibbli applikabbli, b'mod partikolari fir-rigward taċ-ċirkostanzi tal-inċident nukleari jew emerġenza radjoloġika oħra, il-proċeduri għar-reviżjoni tar-Regolamenti ta' implimentazzjoni għandhom jinkludu l-konsultazzjoni mill-Kummissjoni tal-grupp ta' esperti msemmi fl-Artikolu 31 tat-Trattat.

(11)

Biex jiġi żgurat li l-ikel u l-għalf li jaqbżu l-livelli massimi permissibbli applikabbli ma jitqiegħdux fis-suq tal-Komunità, għandhom isiru kontrolli xierqa fuq l-osservanza ta' dawn il-livelli.

(12)

Biex jiġu żgurati kundizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta' dan ir-Regolament rigward l-applikabbiltà tal-livelli massimi permissibbli, il-Kummissjoni għandha tingħata setgħat ta' implimentazzjoni. Dawk is-setgħat għandhom jiġu eżerċitati skont ir-Regolament (UE) Nru 182/2011 (8) li għandu japplika għall-iskop ta' dan ir-Regolament minkejja l-fatt li ma jirreferix b'mod espliċitu għall-Artikolu 106a tat-Trattat.

(13)

Il-Kummissjoni għandha tkun assistita mill-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, meta dak il-Kumitat jiddiskuti abbozzi ta' atti ta' implimentazzjoni bbażati fuq dan ir-Regolament, ir-rappreżentanti tagħhom ikollhom, jew ikunu jistgħu joqogħdu fuq, għarfien espert adegwat fil-qasam tal-protezzjoni radjoloġika.

(14)

Il-proċedura ta' eżami għandha tintuża għall-adozzjoni ta' atti li jagħmlu applikabbli livelli massimi permissibbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva tal-ikel u tal-għalf.

(15)

Il-Kummissjoni għandha minnufih tadotta atti ta' implimentazzjoni applikabbli fejn, f'każijiet ġustifikati li jirrigwardaw ċerti emerġenzi radjoloġiċi li jistgħu jwasslu jew li jkunu wasslu għal kontaminazzjoni radjuattiva sinifikanti ta' ikel u għalf, raġunijiet imperattivi ta' urġenza jirrikjedu dan.

(16)

Dan ir-Regolament għandu jikkostitwixxi lex specialis għall-proċedura biex jiġu adottati u sussegwentement emendati Regolamenti ta' implimentazzjoni li jistipulaw livelli massimi permissibbli applikabbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva wara każ ta' emerġenza radjoloġika. Fejn ikun evidenti li l-ikel jew l-għalf li oriġina fl-Unjoni jew li jkun ġie importat minn pajjiż terz jista' jikkostitwixxi riskju serju għas-saħħa tal-bniedem, is-saħħa tal-annimali jew l-ambjent u li dan ir-riskju ma jkunx jista' jiġi kkontrollat b'mod sodisfaċenti permezz ta' miżuri meħuda mill-Istat Membru jew l-Istati Membri kkonċernati, il-Kummissjoni tista' tadotta miżuri addizzjonali ta' emerġenza bis-saħħa tar-Regolament (KE) Nru 178/2002. Il-Kummissjoni għandha tiżgura li dan ir-Regolament u r-Regolament (KE) Nru 178/2002 jiġu implimentati b'mod armonizzat. Fejn possibbli, il-livelli massimi permissibbli applikabbli u l-miżuri addizzjonali ta' emerġenza għandhom jiġu integrati f'Regolament ta' implimentazzjoni uniku bbażat fuq dan ir-Regolament u r-Regolament (KE) Nru 178/2002.

(17)

Barra minn hekk, fir-Regolament (KE) Nru 882/2004 tal-Parlament u tal-Kunsill, huma stipulati regoli ġenerali għat-twettiq ta' kontrolli uffiċjali biex tiġi vverifikata l-osservanza tar-regoli li għandhom l-għan, fost affarijiet oħra, li jipprevjenu, jeliminaw jew inaqqsu għal livelli aċċettabbli r-riskji għall-bnedmin u l-annimali (9).

(18)

Fit-tħejjija jew ir-reviżjoni tar-Regolamenti ta' implimentazzjoni, il-Kummissjoni għandha tqis, fost affarijiet oħra, iċ-ċirkostanzi li ġejjin: il-post, in-natura u l-kobor tal-inċident nukleari jew emerġenza radjoloġika oħra fil-Komunità jew barra minnha; in-natura, il-kobor u l-firxa tar-rilaxx identifikat jew previst ta' sustanzi radjuattivi fl-arja, fl-ilma u fil-ħamrija u fl-ikel u l-għalf fil-Komunità jew barra minnha; ir-riskji radjoloġiċi tal-kontaminazzjoni radjuattiva identifikata jew potenzjali tal-ikel u l-għalf u d-dożi radjuattivi li jirriżultaw; it-tip u l-kwantità tal-ikel u l-għalf kontaminati li jistgħu jitqiegħdu fis-suq fil-Komunità; il-livelli massimi permissibbli għall-ikel u l-għalf kontaminat iffissati f'pajjiżi terzi; l-importanza ta' dan l-ikel u l-għalf biex il-popolazzjoni tingħata provvista adegwata ta' ikel; l-aspettattivi tal-konsumaturi rigward is-sikurezza tal-ikel u bidliet possibbli għad-drawwiet tal-ikel tal-konsumaturi bħala riżultat ta' emerġenza radjoloġika.

(19)

F'każijiet debitament ġustifikati, kull Stat Membru għandu jkollu l-possibbiltà li jitlob li jkun jista' jidderoga b'mod temporanju mil-livelli massimi permissibbli ta' kontaminazzjoni radjuattiva fir-rigward ta' ikel jew għalf speċifikat li jiġi kkonsmat fit-territorju tiegħu. Ir-Regolamenti ta' implimentazzjoni għandhom jispeċifikaw l-ikel u l-għalf li għalihom japplikaw id-derogi, it-tipi ta' radjunuklidi kkonċernati, kif ukoll l-ambitu ġeografiku u t-tul ta' żmien tad-derogi,

(a)

tal-ikel, kif indikat fl-Anness I;

(b)

tal-ikel ta' importanza minuri, kif indikat fl-Anness II; u

(c)

tal-għalf, kif indikat fl-Anness III,

(1)

“ikel” tfisser kull sustanza jew prodott, sew jekk ipproċessat, parzjalment ipproċessat jew mhux ipproċessat, maħsub li jkun, jew raġonevolment mistenni li jittiekel mill-bniedem.

“Ikel” jinkludi xorb, chewing gum u kull sustanza intenzjonalment inkorporati fl-ikel matul il-manifattura, it-tħejjija jew it-trattament tiegħu.

“Ikel” ma jinkludix:

(2)

“ikel ta' importanza minuri” tfisser ikel ta' importanza minuri fid-dieta li jagħti kontribut marġinali biss lill-konsum tal-ikel mill-popolazzjoni;

(3)

“għalf” tfisser kull sustanza jew prodott, inkluż addittivi, sew ipproċessati, sew parzjalment ipproċessati kif ukoll mhux ipproċessati, maħsuba biex jintużaw għat-tmigħ mill-ħalq lill-annimali;

(4)

“tqegħid fis-suq” tfisser iż-żamma ta' ikel jew għalf għall-iskop ta' bejgħ, inkluż l-offerta għall-bejgħ jew kull forma oħra ta' trasferiment, kemm jekk b'xejn kemm jekk le, u l-bejgħ, id-distribuzzjoni u forom oħra ta' trasferiment;

(5)

“emerġenza radjoloġika” tfisser sitwazzjoni jew avveniment mhux normali li jinvolvi sors ta' radjazzjoni li jirrikjedi azzjoni fil-pront biex jiġu mitigati konsegwenzi negattivi serji għas-saħħa u s-sikurezza tal-bniedem, il-kwalità tal-ħajja, il-proprjetà jew l-ambjent, jew periklu li jista' jwassal għal konsegwenzi negattivi serji bħal dawn.