“B'konsegwenza tad-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona fl-1 ta’ Diċembru 2009, l-Unjoni Ewropea ssostitwixxiet u ssuċċediet lill-Komunità Ewropea u minn dik id-data teżerċita d-drittijiet kollha u tassumi l-obbligi kollha tal-Komunità Ewropea. Għalhekk, ir-referenzi għal ‘il-Komunità Ewropea’ fit-test tal-Ftehim, fejn hu adatt, għandhom jinqraw bħala ‘l-Unjoni Ewropea’.”.

FTEHIM

dwar il-promozzjoni, il-provvista u l-użu ta' sistemi ta' navigazzjoni bis-satellita ta' GALILEO u tal-GPS u applikazzjonijiet relatati

L-ISTATI UNITI TA' L-AMERIKA,

Min-naħa l-wahda,

u

IR-RENJU TAL-BELĠJU,

IR-REPUBBLIKA ĊEKA,

IR-RENJU TAD-DANIMARKA,

IR-REPUBBLIKA FEDERALI TAL-ĠERMANJA,

IR-REPUBBLIKA TA’ L-ESTONJA,

IR-REPUBBLIKA ELLENIKA,

IR-RENJU TA’ SPANJA,

IR-REPUBBLIKA FRANĊIŻA,

L-IRLANDA,

IR-REPUBBLIKA TA’ L-ITALJA,

IR-REPUBBLIKA TA’ ĊIPRU,

IR-REPUBBLIKA TAL-LATVJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-LITWANJA,

IL-GRAN DUKAT TAL-LUSSEMBURGU,

IR-REPUBBLIKA TA’ L-UNGERIJA,

IR-REPUBBLIKA TA’ MALTA,

IR-RENJU TA’ L-OLANDA,

IR-REPUBBLIKA TA’ L-AWSTRIJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-POLONJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-PORTUGALL,

IR-REPUBBLIKA TAS-SLOVENJA,

IR-REPUBBLIKA TAS-SLOVAKKJA,

IR-REPUBBLIKA TAL-FINLANDJA,

IR-RENJU TA’ L-ISVEZJA,

IR-RENJU UNIT TAL-GRAN BRITTANJA U L-IRLANDA TA’ FUQ,

IL-PARTIJIET KONTRAENTI għat-Trattat li jistabbilixxi L-KOMUNITÀ EWROPEA, minn hawn 'il quddiem msejħa bħala l-“Istati Membri”, u L-KOMUNITÀ EWROPEA,

min-naħa l-oħra,

WARA LI AGĦRFU li l-Istati Uniti jħaddmu sistema ta’ navigazzjoni bbażata fuq satelliti magħrufa bħala l-Global Positioning System (GPS, Sistema ta’ posizzjonament globali), sistema ta’ użu doppju li tipprovdi sinjali preċiżi għad-determinazzjoni tal-ħin, in-navigazzjoni, u l-posizzjonament għal skopijiet ċivili u militari,

WARA LI AGĦRFU li l-Istati Uniti jipprovdu preżentament is-Servizz ta’ Posizzjonament Standard GPS għal użu paċifiku, ċivili, kummerċjali u xjentifiku fuq bażi kontinwa u dinjija, mingħajr ħlas mill-utenti diretti, u osservaw li l-Istati Uniti bi ħsiebhom ikomplu jipprovdu dan u servizzi ċivili simili għal ġejjieni taħt l-istess kondizzjonijiet,

WARA LI AGĦRFU li l-Komunità Ewropea qed tiżviluppa u tippjana biex topera sistema ċivili globali ta’ navigazzjoni, determinazzjoni tal-ħin u posizzjonament, GALILEO, li, fuq il-livell ta’ frekwenzi tar-radju, ser tkun kompatibbli mal-GPS u interoperabbli mas-servizzi ċivili GPS fuq il-livell ta’ l-utent,

WARA LI AGĦRFU li s-sinjali tal-GPS huma użati kullimkien fid-dinja għal servizzi ta’ navigazzjoni bis-satellita inklużi l-awmenti,

WARA LI AGĦRFU li l-GPS u GALILEO għal użu ċivili, jekk kompatibbli mal-frekwenzi tar-radju u interoperabbli fuq il-livell ta’ l-utent, jistgħu jżidu n-numru ta’ satelliti viżibbli minn kwalunkwe post fid-Dinja u jikkontribwixxu għall-possibiltà ta’ aċċess għas-sinjali ta’ navigazzjoni għall-utenti ċivili fid-dinja kollha,

WARA LI AGĦRFU li l-Organizzazzjoni Internazzjonali ta’ l-Avjazzjoni Ċivili (ICAO) tistabbilixxi standards internazzjonali u prattiċi rakkomandati kif ukoll gwida oħra li japplikaw għall-użu ta’ sistemi globali ta’ navigazzjoni bis-satellita għall-avjazzjoni ċivili, li l-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali (IMO) tistabbilixxi standards internazzjonali u gwida oħra li japplikaw għall-użu ta’ sistemi ta’ navigazzjoni globali bis-satellita għan-navigazzjoni marittima, u li l-Unjoni Internazzjonali tat-Telekommunikazzjoni (ITU) tistabbilixxi regolamenti u proċeduri multilaterali applikabbli għall-ħidma tas-sistemi globali ta’ navigazzjoni bir-radju, kif ukoll għal sistemi ta’ komunikazzjoni bir-radju oħra,

FILWAQT LI JIXTIEQU jipprovdu lill-utenti tan-navigazzjoni bis-satellita u lill-fornituri tat-tagħmir b'firxa akbar ta’ servizzi u kapaċitajiet, sabiex iżidu l-applikazzjonijiet għall-benefiċċju ta’ l-utenti, filwaqt li jassiguraw l-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju mas-sistemi u t-tagħmir li diġà qed jintużaw,

FILWAQT LI JIXTIEQU jippromwovu swieq miftuħa u jiffaċilitaw it-tkabbir fin-negozju għal dak li għandu x'jaqsam mal-kummerċ fi prodotti għan-navigazzjoni globali u għad-determinazzjoni tal-ħin, f'servizzi b'valur miżjud, u f'awmenti,

KONVINTI mill-bżonn li jiġi mwaqqaf u li jkun hemm protezzjoni kontra l-użu ħażin tas-servizzi globali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita mingħajr ma jisfrattaw jew jiddegradaw bla bżonn is-sinjali disponibbli għal użu ċivili,

KONVINTI mill-bżonn li jikkooperaw sabiex il-benefiċċji ta’ din it-teknoloġija importanti jinkisbu bis-sħiħ għall-applikazzjonijiet relevanti kollha,

WARA LI AGĦRFU li konsultazzjonijiet huma mixtieqa sabiex jiġu evitati jew solvuti kwalunkwe argumenti li jistgħu jinqalgħu taħt dan il-Ftehim inklużi dawk li għandhom x'jaqsmu mal-mod kif il-Partijiet iwettqu r-responsabbiltajiet tagħhom għall-obbligi li li jaqgħu fl-oqsma ta’ kompetenza tagħhom,

FTIEHMU KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Objettivi

1.   L-objettiv ta’ dan il-Ftehim huwa li jipprovdi qafas għal kooperazzjoni bejn il-Partijiet fil-promozzjoni, il-provvista u l-użu ta’ sinjali u servizzi ċivili ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin tal-GPS u ta’ GALILEO, servizzi b'valur miżjud, awmenti, u prodotti globali għan-navigazzjoni u d-determinazzjoni tal-ħin. Il-Partijiet għandhom l-intenzjoni li jaħdmu flimkien, kemm b'mod bilaterali kif ukoll f'fora multilaterali, kif pprovdut hawnhekk, biex imexxu 'l quddiem u jiffaċilitaw l-użu ta’ dawn is-sinjali, is-servizzi, u t-tagħmir għal użu paċifiku ċivili, kummerċjali, u xjentifiku, konsistenti ma’ u bi tkomplija ta’ l-interessi komuni tagħhom ta’ sigurtà. Dan il-Ftehim huwa maħsub biex jikkomplimenta u jiffaċilita ftehim oħra fis-seħħ, jew li jistgħu jiġu nnegozjati fil-futur, bejn il-Partijiet dwar id-disinn u l-implimentazzjoni ta’ sinjali u servizzi ċivili ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, ta’ awmenti jew ta’ servizzi b'valur miżjud.

2.   Xejn f'dan il-Ftehim m'għandu jieħu post, jimmodifika jew jidderoga minn standards, proċeduri, regoli, regolamenti u prassi rakkomandati adottati fl-ICAO, jew fl-IMO. Il-Partijiet jikkonfermaw l-intenzjoni tagħhom li jaġixxu b'mod konsistenti mal-qafas u mal-proċessi regolatorji ta’ dawn il-korpi.

3.   Xejn f'dan il-Ftehim m'għandu jaffettwa d-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet taħt il-Ftehim ta’ Marrakech li jistabbilixxi l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (hawn aktar 'il quddiem imsejjaħ “il-Ftehim tad-WTO”).

Artikolu 2

Tifsiriet

Għall-għanijiet ta’ dan il-Ftehim, it-tifsiriet li ġejjin għandhom japplikaw:

(a)

“Awmenti” tfisser il-mekkaniżmi ċivili li jipprovdu informazzjoni supplimentari lill-utenti ta’ sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, aktar minn dik miksuba mill-kostellazzjoni(jiet) ewlenija li qed tintuża/jintużaw, u data addizzjonali ta’ distanza/psewdo-distanza jew korrezzjonijiet għal, jew titjib ta', data eżistenti ta’ psewdo-distanzi. Dawn il-mekkaniżmi jippermettu lill-utenti li jiksbu prestazzjoni aħjar, bħal iżjed eżattezza, disponibbiltà, integrità, u affidabiltà.

(b)	“Servizzi ċivili ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita” tfisser is-servizz ċivili ta’ navigazzjoni jew ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita ipprovdut mill-GPS jew minn GALILEO, inkluż is-servizz governattiv protett.

(ċ)	“Fornitur ta’ servizzi ċivili ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita” tfisser kull gvern jew entità oħra li jipprovdu servizz ċivili ta’ navigazzjoni jew ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita.

(d)	“Sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili” tfisser is-sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili pprovduti mill-GPS u/jew minn GALILEO, inklużi sinjali tas-servizz governattiv protett.

(e)	“Fornitur tas-sinjali tan-navigazzjoni jew ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili” tfisser kull gvern jew entità oħra li jfornu sinjali tal-GPS u/jew GALILEO jew awmenti għalihom.

(f)	“Informazzjoni kklassifikata” tfisser informazzjoni uffiċjali li teħtieġ protezzjoni fl-interess tad-difiża nazzjonali jew tar-relazzjonijiet barranin tal-Partijiet u li hija kklassifikata skond il-liġijiet u r-regolamenti applikabbli.

(g)

“GALILEO” tfisser sistema Ewropea, awtonoma u ċivili, ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita taħt kontroll ċivili, żviluppata mill-Komunità Ewropea, l-Istati Membri tagħha, l-Aġenzija Spazjali Ewropea u entitajiet oħra. GALILEO jinkludi servizz miftuħ u wieħed jew aktar servizzi oħra, bħal servizz għall-protezzjoni tal-ħajja umana, servizz kummerċjali, u servizz governattiv protett, bħall-PRS (Public Regulated Service, servizz pubbliku rregolat), u kull awment ipprovdut mill-Komunità Ewropea, l-Istati Membri tagħha jew entitajiet oħra.

(h)

“Tagħmir globali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin” tfisser kull tagħmir ċivili għall-utent aħħari ddisinjat biex jittrasmetti, jirċievi, jew jipproċessa sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, biex jipprovdi servizzi b'valur miżjud, jew biex jinħadem b'awment.

(i)	“GNSS” tfisser Global Navigation Satellite System (Sistema Globali ta’ Navigazzjoni bis-Satellita).

(j)

“GPS” tfisser il-Global Positioning System Standard Positioning Service (Sistema ta’ Posizzjonament Globali Servizz ta’ Posizzjonament Standard), servizz miftuħ, (jew servizzi ċivili futuri) ipprovduti mill-Gvern ta’ l-Istati Uniti għal użu ċivili. Il-GPS huwa fil-preżent ipprovdut mill-Istati Uniti fl-eżerċizzju tagħha ta’ l-awtorità governattiva, minħabba li la huwa pprovdut fuq bażi kummerċjali u lanqas offrut f'kompetizzjoni ma’ wieħed jew aktar fornituri ta’ servizzi. Il-GPS jinkludi kull awment jew titjib għal dak is-servizz ipprovdut direttament mill-Gvern ta’ l-Istati Uniti.

(k)	“Propjetà intellettwali” għandha t-tifsira li tinsab fl-Artikolu 2 tal-Konvenzjoni li tistabbilixxi l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Propjetà Intellettwali, magħmula fi Stokkolma, fl-14 ta’ Lulju 1967.

(l)

“Interoperabilità fuq il-livell ta’ l-utent” hija sitwazzjoni fejn riċevitur li jkollu sistema kombinata biex tirċievi taħlita ta’ satelliti GPS jew GALILEO visibbli jista' jikseb soluzzjonijiet ta’ posizzjonament, ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin fuq il-livell ta’ l-utent ugwali għal jew aħjar mis-soluzzjonijiet ta’ posizzjonament, ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin li jistgħu jinkisbu minn xi waħda mis-sistemi waħidha.

(m)	“Miżura” tfisser kull liġi, regolament, regola, proċedura, deċiżjoni, azzjoni amministrattiva jew azzjoni simili li torbot mill-Partijiet fuq il-livell nazzjonali jew sopranazzjonali.

(n)	“Servizz ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu militari” tfisser servizz ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu militari pprovdut minn Parti u ddisinjat speċifikament biex jilħaq il-bżonnijiet tal-forzi tad-difiża.

(o)	“Kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju” tfisser l-assigurazzjoni li sistema waħda mhux ser tikkawża interferenza li tiddegrada b'mod inaċċettabbli s-servizz awtonomu li s-sistema l-oħra tipprovdi.

(p)	“Servizz governattiv protett” tfisser servizz protett ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, fejn l-aċċess hu ristrett, ipprovdut minn Parti u ddisinjat speċifikament biex jintlaħqu l-bżonnijiet ta’ utenti governattivi awtorizzati.

(q)	“Servizz b'valur miżjud” tfisser servizz jew applikazzjoni downstream, esklużi awmenti, li jużaw sinjali jew servizzi ċivili ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita sabiex ikun ipprovdut użu jew benefiċċju addizzjonali lill-utent.

Artikolu 3

Kamp ta’ Applikazzjoni

Minbarra jekk ipprovdut xort'oħra hawnhekk, dan il-Ftehim jappika għall-miżuri kollha stabbiliti mill-Partijiet dwar is-sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, u l-fornituri tagħhom, is-servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, u l-fornituri tagħhom, l-awmenti, is-servizzi b'valur miżjud, u l-fornituri tagħhom, u l-prodotti ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin fuq il-livell globali.

Il-provvista ta’ servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin għal użu militari taqa' barra mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim, ħlief kif ipprovdut fl-Artikolu 4 rigward il-kompatibilità ta’ frekwenzi tar-radju , fl-Artikolu 11 u fl-Anness għal dan il-Ftehim.

Is-servizzi governattivi protetti jaqgħu barra mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikoli 5 u 6, l-Artikolu 8 il-paragrafu 2, u l-Artikolu 10 il-paragrafu 3.

Artikolu 4

Interoperabilità u Kompatibilità tal-Frekwenzi tar-Radju

1.   Dan l-Artikolu japplika għall-GPS u għal GALILEO kif imfissra u, rigward il-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju , għas-servizzi kollha ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita.

2.   Il-Partijiet jaqblu li l-GPS u GALILEO għandhom ikunu kompatibbli fir-rigward tal-frekwenzi tar-radju. Dan il-paragrafu m'għandux japplika lokalment għal żoni ta’ operazzjonijiet militari. Il-partijiet m'għandhomx ifixklu jew jiddegradaw bla bżonn sinjali disponibbli għall-użu ċivili.

3.   Il-Partijiet jaqblu wkoll li l-GPS u GALILEO għandhom ikunu, bl-aktar mod possibbli, interoperabbli fuq il-livell ta’ l-utent mhux militari. Sabiex tinkiseb din l-interoperabilità u jkun faċilitat l-użu konġunt taż-żewg sistemi, il-Partijiet jaqblu li jfasslu l-kwadri tar-referenzi koordinati ġeodetiċi tagħhom mill-qrib kemm jista' jkun mas-Sistema Internazzjonali ta’ Referenza Terrestri (International Terrestrial Reference System). Il-Partijiet jaqblu wkoll li jittrasmettu d-differenza fil-ħin bejn is-sistemi ta’ GALILEO u l-GPS fil-messaġġi tan-navigazzjoni tas-servizzi rispettivi tagħhom, kif deskritt fid-dokument imsemmi “GPS/GALILEO Time Offset Preliminary Interface Definition” imsemmi fl-Anness.

4.   Il-Partijiet jaqblu li l-grupp ta’ ħidma fuq il-kompatibilità u l-interoperabilità tal-frekwenzi tar-radju stabbilit bis-saħħa ta’ l-Artikolu 13 għandu jkompli xogħol diġà mibdi bil-għan li tintlaħaq, inter alia:

(a)	il-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju fil-modernizzazzjoni jew l-evoluzzjoni ta’ kull waħda mis-sistemi; (Il-partijiet għandhom bżonn jeżaminaw aktar il-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju ta’ GALILEO u tal-GPS III).

(b)	disponibbiltà u affidabilità mtejba tas-sinjal permezz ta’ strutturi kumplimentari tas-sistema għal benefiċċju ta’ utenti mondjali.

(ċ)	interoperabilità fuq il-livell ta’ l-utent mhux militari.

5.   Sabiex tiġi żgurata aktar il-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju u l-interoperabilità tas-servizzi mhux militari, il-Partijiet għandhom jiżguraw li l-awmenti tagħhom jilħqu l-ħtiġijiet ta’ l-ICAO, l-IMO u l-ITU, li bihom il-Partijiet huma marbuta, u kull ħtieġa oħra li l-Partijiet jikkunsidraw bħala reċiprokament aċċettabbli.

6.   Xejn f'dan il-Ftehim m'għandu jieħu post, jimmodifika jew jidderoga minn standards, proċeduri, regoli, regolamenti u prassi rakkomandati adottati mill-ITU. Il-Partijiet jikkonfermaw l-intenzjoni tagħhom li jaġixxu b'mod konsistenti mal-qafas u mal-proċessi regolatorji ta’ dan il-korp.

Artikolu 5

Standards, Ċertifikazzjoni, Miżuri Regolatorji u Mandati

Il-Partijiet jaqblu li jikkonsultaw ma’ xulxin qabel l-adozzjoni ta’ kwalunkwe miżura:

(1)

li tistabbilixxi, direttament jew indirettament (bħal permezz ta’ organizzazzjoni reġjonali), standards ta’ disinn jew prestazzjoni, ħtiġijiet ta’ ċertifikazzjoni, ħtiġijiet ta’ liċenzar, regolamenti tekniċi jew ħtiġijiet simili applikabbli għas-sinjali jew għas-servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, għall-awmenti, għas-servizzi b'valur miżjud, għat-tagħmir għal navigazzjoni globali u ta’ determinazzjoni tal-ħin, għall-fornituri ta’ sinjali jew ta’ servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili jew għal fornituri ta’ servizzi b'valur miżjud; jew

(2)

li għandhom l-effett li direttament jew indirettament jimponu l-użu ta’ kwalunkwe sinjal jew servizz ta’ navigazzjoni jew ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, servizz b'valur miżjud, awment jew tagħmir għal navigazzjoni globali u ta’ determinazzjoni tal-ħin fit-territorju rispettiv tiegħu (sakemm l-obbligu ta’ dan l-użu ma jkunx awtorizzat espressivament mill-ICAO, jew l-IMO).

Artikolu 6

Non-Diskriminazzjoni u Kummerċ

1.   Il-Partijiet jaffermaw l-approċċ non-diskriminatorju tagħhom f'dak li għandhu x'jaqsam ma’ kummerċ f'merkanzija u f'servizzi relatati ma’ sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, għal awmenti, u għal servizzi b'valur miżjud.

2.   Il-Partijiet jaffermaw li miżuri rigward merkanzija u servizzi relatati mas-sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, ma’ l-awmenti, u mas-servizzi b'valur miżjud m'għandhomx jintużaw bħala restrizzjoni immaskrata fuq il-kummerċ internazzjonali jew bħala ostakolu mhux neċessarju għall-kummerċ internazzjonali.

3.   Il-grupp ta’ ħidma fuq l-applikazzjonijiet kummerċjali u ċivili stabbilit bis-saħħa ta’ l-Artikolu 13 għandu jikkunsidra, inter alia, in-non-diskriminazzjoni u materji oħrajn relatati mal-kummerċ fir-rigward tas-sinjali u servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, ta’ l-awmenti, tas-servizzi b'valur miżjud, għall-merkanzija ta’ navigazzjoni globali u ta’ determinazzjoni tal-ħin, inkluż il-potenzjal għal impenji addizzjonali f'fora bilaterali jew multilaterali rilevanti.

Artikolu 7

Aċċess Miftuħ għas-Sinjali ta’ Navigazzjoni u ta’ Determinazzjoni tal-ħin bis-Satellita għal Użu Ċivili

1.   Ħlief għal raġunijiet ta’ sigurtà nazzjonali, il-Partijiet m'għandhomx jillimitaw la l-użu ta’ u lanqas l-aċċess għall-informazzjoni dwar il-posizzjonament, in-navigazzjoni u d-determinazzjoni tal-ħin tas-servizzi miftuħa rispettivi tagħhom mill-utent aħħari, inkluż għall-awmenti. Din id-disposizzjoni hija bla ħsara għall-possibiltà li l-aċċess għal din l-informazzjoni li tingħata lil entitajiet oħra, bħal fabbrikanti ta’ tagħmir ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, tkun soġġetta għal arranġamenti kummerċjali non-diskriminatorji.

2.   Il-Partijiet għandhom jagħmlu li jistgħu sabiex jipprovdu sinjali intenzjonati għal servizzi ta’ protezzjoni tal-ħajja umana bil-livell meħtieġ ta’ sigurtà kif rikonoxxut mill-korpi internazzjonali kompetenti.

Artikolu 8

Aċċess Miftuħ għall-Informazzjoni

1.   Bla ħsara għal kontrolli applikabbli fuq l-esportazzjoni , il-Partijiet jaqblu li jagħmlu pubblikament disponibbli fuq bażi mhux diskriminatorja, informazzjoni suffiċjenti dwar is-sinjali tagħhom mhux ikkowdjat ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita u l-awmenti, sabiex jiżguraw opportunitajiet indaqs għal persuni li jfittxu li jużaw dawn is-sinjali, li jimmanifatturaw tagħmir biex jużaw dawn is-sinjali, jew li jipprovdu servizzi b'valur miżjud li jużaw dawn is-sinjali. Tali informazzjoni għandha tinkludi, imma ma tkunx limitata għal, speċifikazzjonijiet tas-sinjali, inkluż elementi bħall-kondizzjonijiet minimi għal użu, il-karatteristiċi tal-frekwenzi tar-radju, u l-istruttura tal-messaġġ ta’ navigazzjoni.

2.   Jekk Parti tipprovdi sinjali jew servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, awment, jew servizz b'valur miżjud għal utenti ċivili li huma kkowdjati jew inkella għandhom karatteristiċi li jippermettu lil fornitur tas-servizz ta’ navigazzjoni globali li jiċħad l-aċċess, il-Parti għandha, bla ħsara għall-kontrolli applikabbli fuq l-esportazzjoni, tipprovdi aċċess, fuq bażi mhux diskriminatorja, lill-fabbrikanti ta’ tagħmir ta’ navigazzjoni globali u ta’ determinazzjoni tal-ħin jew ta’ awmenti jew lill-fornituri tas-servizzi b'valur miżjud tal-Parti l-oħra, għall-informazzjoni neċessarja biex jiġi inkorporat dan il-kowd jew karatteristiċi simili oħra fit-tagħmir tagħhom, billi tagħti liċenza għall-informazzjoni meħtieġa jew permezz ta’ mezzi oħra bil-prezzijiet tas-suq.

Artikolu 9

Proprjetà Intellettwali

Xejn f'dan il-Ftehim ma huwa intenzjonat li jaffettwa d-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali relatati mas-sinjali, is-servizzi u l-merkanzija relatata man-navigazzjoni u d-determinazzjoni tal-ħin fuq livell mondjali bis-satellita.

Artikolu 10

Irkupru ta’ Spejjeż għas-Sinjali ta’ Navigazzjoni u ta’ Determinazzjoni tal-ħin bis-Satellita għal Użu Ċivili

1.   Il-Partijiet kollha għandhom jippruvaw jipprovdu sinjali miftuħa ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin mingħajr piżijiet diretti għall-użu aħħari jew għal awmenti.

2.   Jekk Parti tiżviluppa sistema li tkun użata biex jiġu imposti piżijiet fuq utenti tas-servizz għall-protezzjoni tal-ħajja umana fis-setturi ta’ l-avjazzjoni jew tat-trasport marittimu internazzjonali, hi għandha l-intenzjoni li tagħmel hekk b'mod konsistenti ma’ l-ICAO u ma’ l-IMO.

3.   Il-Partijiet għandhom jikkonsultaw ma’ xulxin fejn hu xieraq dwar il-politika ta’ l-irkupru ta’ l-ispejjeż. Il-Partijiet għandhom iħeġġu passi prattiċi biex jassiguraw it-transparenza u r-responsabbiltà għal piżijiet imħallsa fil-provvista tas-servizzi tagħhom.

Artikolu 11

Il-Kompatibilità mas-Sigurtà Nazzjonali u l-Użu ta’ l-Ispettru

1.   Il-Partijiet għandhom jaħdmu flimkien biex jippromwovu allokazzjoni adegwata ta’ frekwenzi għas-sinjali ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita, biex jiżguraw kompatibilità fl-użu ta’ l-ispettru, biex jagħmlu ħilithom biex jipproteġu s-sinjali ta’ xulxin mill-interferenzi ta’ l-emissjonijiet tal-frekwenzi tar-radju ta’ sistemi oħrajn, u biex jippromwovu l-użu armonizzat ta’ l-ispettru fuq bażi globali, notevolment fl-ITU. Il-Partijiet għandhom jikkooperaw biex jidentifikaw is-sorsi ta’ interferenza u biex jieħdu l-miżuri neċessarji.

2.   Il-Partijiet għandhom l-intenzjoni li ma jħallux l-użu ostili tas-servizzi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita filwaqt li jippreservawhom barra ż-żoni ta'ostilità. Għal din il-fini, is-sinjali rispettivi ta’ navigazzjoni u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għandhom ikunu konformi mal-kriterji tal-kompatibilità mas-sigurtà nazzjonali kif misjuba fid-dokumenti intitolati “National Security Compatibility Compliance for GPS and Galileo Signals in the 1 559-1 610 MHz Band, Part 1, Part 2 and Part 3” (minn hawn 'il quddiem “Criteria, Assumption and Methodology Documents”), li referenza għalih fl-Anness mehmuż, bl-użu tal-metodoloġija u ta’ l-ipotesi li jinstabu fil-Criteria, Assumption and Methodology Documents.

3.   Il-Partijiet jaqblu li l-istrutturi tas-sinjali speċifikati fl-Anness ta’ dan il-Ftehim huma bi qbil mal-kriterji tal-Kompatibilità mas-Sigurtà Nazzjonali kif imniżżla fil-Criteria, Assumption and Methodology Documents.

4.   Biex tiġi mantnuta u mtejba kontinwament il-kwalità u s-sigurtà tas-servizzi, hemm bżonn li s-sistemi jirrispondu b'mod effettiv għall-bidliet mhux mistennija fit-teknoloġija, għall-bżonnijiet ta’ l-utent u għall-ambjent ta’ l-ispettru. Il-Partijiet għandhom il-ħsieb li jwettqu l-modernizzazzjoni u l-iżvilupp tas-sistemi rispettivi tagħom filwaqt li jżommu s-sigurtà u l-benefiċċji għas-suq ta’ sinjali għal użu ċivili komuni kompatibbli u interoperabbli.

5.   Il-Partijiet għandhom jinfurmaw u jikkonsultaw lil xulxin dwar l-implimentazzjoni tal-istrutturi tal-bażi tas-sinjali speċifikati fl-Anness. Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-miktub permezz tal-mezzi diplomatiċi jekk fil-futur tixtieq tbiddel jew iżżid xi ħaġa ma’ l-istrutturi tal-bażi tas-sinjali kif speċifikati u miftiehma fl-Anness.

6.   Jekk fi żmien tliet xhur wara li tkun irċeviet in-notifika msemmija fil-paragrafu 5, Parti ma turix it-tħassib tagħha dwar il-kompatibilità mas-sigurtà nazzjonali, kif inhi meqjusa fil-Criteria, Assumption and Methodology Documents, jew fuq il-bażi tal-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju, dik il-Parti ma tistax topponi l-adozzjoni u l-implimentazzjoni ta’ l-istruttura tas-sinjali alternattiva speċifikata fin-notifika. Jekk Parti turi tħassib dwar il-kompatibilità mas-sigurtà nazzjonali jew mal-frekwenzi tar-radju f'dak it-terminu, il-Partijiet għandhom bla dewmien jibdew konsultazzjonijiet biex jivverifikaw li l-istrutturi tas-sinjali alternattivi jaqblu mal-kriterji tal-kompatibilità mas-sigurtà nazzjonali kif stabbiliti fil-Criteria, Assumption and Methodology Documents, u mal-kompatibilità rigward il-frekwenzi tar-radju, bl-użu ta’ l-Assumption and Methodology Documents, msemmija fl-Anness għall-analiżi tal-kompatibilità.

7.   Il-Partijiet jaqblu li jużaw il-modulazzjoni tal-bażi komuni tas-Servizz Miftuħ ta’ GALILEO u s-sinjal ċivili futur tal-GPS III (Standard Positioning Service) kif deskritt fl-Anness. Il-Partijiet għandhom jaħdmu flimkien bla dewmien biex jiksbu l-aħjar ta’ dik il-modulazzjoni għas-sistemi rispettivi tagħhom. Jekk Parti tbiddel il-modulazzjoni tagħha tas-Servizz Miftuħ ta’ GALILEO jew tas-sinjali ċivil futur tal-GPS III, jew iżżid magħha, skond il-proċess imniżżel fil-paragrafi 5 u 6, il-Parti l-oħra ma għandhiex tkun obbligata li tbiddel il-modulazzjoni tagħha jew iżżid magħha.

8.   Il-Partijiet jaqblu li jistudjaw il-mezzi biex jipproteġu s-servizz governattiv protett fil-kuntest tal-kompatibilità mas-sigurtà nazzjonali, fi ħdan il-grupp ta’ ħidma fuq materji ta’ sigurtà stabbilit fl-Artikolu 13, il-paragrafu (2)(d).

Artikolu 12

Is-Servizzi ta’ Tfittxija u ta’ Salvataġġ ta’ GALILEO u ta’ GPS

Servizz globali ta’ tfittxija u ta’ salvataġġ huwa ppjanat kemm għal GALILEO u kemm għall-ġenerazzjoni futura ta’ satelliti GPS. Il-Partijiet jaqblu li dawn is-servizzi għandhom ikunu kompatibbli mal-frekwenzi tar-radju u, kemm jista' jkun possibbli interoperabbli fuq il-livell ta’ l-utent. Fil-Kunsill tal-COSPAS-SARSAT jew f'xi forum ieħor li fuqu jkun hemm qbil miż-żewġ naħat, il-Partijiet se jikkoperaw kif jixraq fuq materji relatati mas-servizzi globali ta’ tfittxija u ta’ salvataġġ għal GALILEO u għall-ġenerazzjoni futura ta’ satelliti GPS.

Artikolu 13

Il-Modalitajiet

1.   Il-Partijiet għandom jistabbilixxu gruppi ta’ ħidma fuq suġġetti li jaqblu fuqhom. Kull grupp ta’ ħidma se jinkludi parteċipazzjoni, kif jixraq, mill-awtoritajiet kompetenti tal-Partijiet. Il-parteċipazzjoni minn parti terza fil-gruppi ta’ ħidma isseħħ biss bil-kunsens reċiproku tal-partijiet.

2.   Il-gruppi ta’ ħidma li ġejjin għandhom ikunu stabbiliti skond paragrafu 1.

(a)	Grupp ta’ ħidma fuq il-kompatibilità tal-frekwenzi tar-radju u l-interoperabilità tas-servizzi ta’ navigazzjoni bir-radju u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili.

(b)	Grupp ta’ ħidma fuq l-applikazzjonijiet kummerċjali u ċivili.

(ċ)	Grupp ta’ ħidma għall-promozzjoni tal-kooperazzjoni fuq id-disinn u l-iżvilupp tal-ġenerazzjoni li jmiss ta’ sistemi ta’ navigazzjoni bir-radju u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili.

(d)

Grupp ta’ ħidma fuq materji ta’ sigurtà relatati mal-GPS u ma’ GALILEO, li jinkludu skambju ta’ informazzjoni dwar applikazzjonijiet possibbli għas-servizzi governattivi protetti, kif ukoll l-interazzjonijiet bejn is-sinjali rispettivi tagħhom. Il-grupp għandu jaħdem ukoll biex jiddefinixxi d-dettalji tal-proċedura ta’ notifika u ta’ konsultazzjoni msemmija fl-Artikolu 11, kif ukoll l-interfaces possibbli.

3.   Il-Partijiet jistgħu jistabbilixxu t-termini ta’ referenza għall-gruppi ta’ ħidma stabbiliti skond paragrafu 1, kif xieraq.

4.   Kull skambju ta’ informazzjoni, ta’ tagħmir, ta’ teknoloġija jew ta’ data oħra (li tinkludi dik ikklassifikata), kif ukoll il-provvista tas-servizzi, skond dan il-ftehim għandu jkun suġġett għal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli kollha, li jinkludu liġijiet u regolamenti dwar il-kontroll fuq l-esportazzjoni. Din l-informazzjoni, it-tagħmir, it-teknoloġija jew id-data oħra trasferiti għandhom jintużaw biss għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim u ma għandhomx jiġu trasferiti lil, jew użati minn, kwalunkwe pajjiż, kumpannija, persuna, organizzazzjoni jew gvern terz mingħajr l-approvazzjoni minn qabel bil-miktub tal-parti li minnha jkunu oriġinati.

5.   Bla ħsara għal-liġijiet, ir-regolamenti, u l-politika governattiva uffiċjali applikabbli, il-Partijiet jaqblu li jimmaniġġjaw malajr kemm jista' jkun l-applikazzjonijiet għal-liċenzi għall-esportazzjoni ta’ prodotti, ta’ informazzjoni, ta’ teknoloġija jew ta’ data oħra xierqa għall-iżvilupp u għall-implimentazzjoni ta’ GALILEO jew tal-GPS.

6.   L-informazzjoni kklassifikata dwar l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim tista' tkun skambjata fi gruppi ta’ ħidma jew mod ieħor bi qbil biss mal-kondizzjonijiet imniżżla fil-paragrafu 2 ta’ l-Anness ta’ dan il-Ftehim.

7.   Il-Partijiet għandhom jiltaqgħu kif meħtieġ, u in prinċipju darba fis-sena, biex jistmaw il-bżonn għall-gruppi ta’ ħidma, jiddefinixxu jew jimmodifikaw it-termini ta’ referenza tal-gruppi ta’ ħidma, u jirrevedu l-progress tal-ħidma tagħhom.

Artikolu 14

Attivitajiet li jsegwu

Il-Partijiet għandhom l-intenzjoni li jibdew diskussjonijiet fuq ftehim suċċessiv rigward il-kooperazzjoni potenzjali bejn is-sistemi rispettivi tagħhom ta’ navigazzjoni bir-radju u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili matul il-perjodu li jiġi wara l-kisba minn GALILEO tal-kapacità inizjali ta’ ħidma, fejn dawn is-sistemi huma ffinanzjati u operati indipendentement minn xulxin. F'dawn id-diskussjonijiet il-Partijiet se jesploraw il-possibilitajiet varji għall-koordinazzjoni, bħal li joħolqu kunsill konġunt fuq livell għoli li jkun jiltaqa' darba jew darbtejn fis-sena sabiex jiddiskuti materji ta’ politika u ta’ pjanar futur tas-sistema, li joħolqu segretarjat żgħir tal-GPS-GALILEO biex jiskambja d-data ta’ l-interface u biex jipprovdi l-koordinazzjoni ta’ kuljum, jew li jistabbilixxu uffiċjali ta’ kuntatt kif jiftiehmu reċiprokament.

Artikolu 15

Attivitajiet f'Fora Internazzjonali

Biex jippromwovu u jimplimentaw l-objettivi ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom, kif jixraq, jikkoperaw fuq materji ta’ interess komuni relatati ma’ sinjali ta’ navigazzjoni bir-radju u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita għal użu ċivili, servizzi b'valur miżjud, u prodotti ta’ navigazzjoni globali u ta’ determinazzjoni tal-ħin bis-satellita tal-prodotti fl-ICAO, l-ITU, l-IMO, d-WTO u f'organizzazzjonijiet oħra relevanti.

Artikolu 16

Iffinanzjar

Kull Parti għandha tħallas l-ispejjeż li jqumu mit-twettieq tar-responsabilitajiet rispettivi tagħha taħt dan il-Ftehim. L-obbligazzjonijiet ta’ kull Parti skond dan il-Ftehim huma soġġetti għad-disponibilità ta’ fondi approprjati.

Artikolu 17

Konsultazzjoni u Resoluzzjoni tat-Tilwim

1.   Kull tilwima li tqum taħt jew rigward it-termini, l-interpretazzjoni jew l-applikazzjoni ta’ dan il-ftehim għandha tiġi solvuta permezz ta’ konsultazzjoni.

2.   Ir-rappreżentanti tal-Kunsill ta’ l-Unjoni Ewropea u tal-Kummissjoni Ewropea, min-naħa l-waħda, u l-Istati Uniti min-naħa l-oħra, għandhom jiltaqgħu skond il-bżonn għall-konsultazzjonijiet kif imsemmija fil-paragrafu 1 u fl-Artikolu 5, fl-Artikolu 10 il-paragrafu 3, u fl-Artikolu 11 il-paragrafi 5 u 6.

3.   Xejn f'dan il-Ftehim ma għandu jaffettwa d-drittijiet tal-Partijiet li jirrikorru għar-risoluzzjoni tat-tilwima skond il-Ftehim tad-WTO.

Artikolu 18

Definizzjoni tal-Partijiet

Għall-iskop ta’ dan il-Ftehim, “il-Partijiet” għandhom ifissru l-Komunità Ewropea jew l-Istati Membri tagħha jew il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, fil-qasam tal-kompetenza tagħhom, min-naħa l-waħda, u l-Istati Uniti, min-naħa l-oħra.

Artikolu 19

Ir-Responsabbiltà

1.   Il-Partijiet għandhom jerfgħu ir-responsabilità għan-nuqqas ta’ konformità ma’ l-obbligi ta’ dan il-Ftehim.

2.   Jekk ma jkunx ċar jekk obbligu taħt dan il-Ftehim jaqax fil-kompetenza ta’ jew il-Komunità Ewropea jew l-Istati Membri tagħha, fuq talba ta’ l-Istati Uniti, il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha għandhom jipprovdu l-informazzjoni meħtieġa. Jekk din l-informazzjoni ma tiġix provduta malajr kemm jista' jkun jew jekk tiġi provduta informazzjoni kontradittorja, dan jirriżulta f'responsabbiltà in solidum.

Artikolu 20

Dħul fis-seħħ u Terminazzjoni

1.   Dan il-Ftehim għandu jidħol fis-seħħ fid-data li fiha l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha u l-Istati Uniti jinfurmaw lid-Depożitarju permezz ta’ noti diplomatiċi li l-proċeduri interni meħtieġa rispettivi tagħhom biex ikun jista' jidħol fis-seħħ ikunu ġew kompluti.

2.   Dan il-Ftehim għandu jkun miftuħ għall-adeżjoni mill-Istati li jsiru membri ta’ l-Unjoni Ewropea wara d-data li jkun ġie ffirmat mill-Partijiet.

3.   Minkejja l-paragrafu 1, il-Partijiet jaqblu li japplikaw dan il-Ftehim proviżorjament mill-ewwel ġurnata tax-xahar ta’ wara d-data li fiha l-Partijiet ikunu nnotifikaw lil xulxin dwar it-tlestija tal-proċeduri meħtieġa għal dan il-għan.

4.   Il-Komunità Ewropea għandha sservi ta’ Depożitarju għal dan il-Ftehim.

5.   Dan il-Ftehim għandu jibqa' fis-seħħ għal għaxar snin. Ta' l-inqas tliet xhur qabel l-għeluq tal-perjodu inizjali ta’ 10 snin il-Partijiet għandhom jinformaw lil xulxin dwar l-intenzjoni tagħhom jew le li jestendu l-Ftehim għall-perjodu ta’ ħames snin. Wara dan, il-Ftehim ikun estiż awtomatikament għall-perjodi addizzjonali ta’ ħames snin, sakemm il-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa l-waħda, jew l-Istati Uniti, min-naħa l-oħra, ma jagħtux notifika bil-miktub mill-inqas tliet xhur qabel l-aħħar ta’ kwalunkwe perjodu sussegwenti ta’ ħames snin, ta’ l-intenzjoni tagħhom li ma jestendux il-Ftehim.

6.   Dan il-Ftehim għandu jkun emendat biss bi qbil bejn il-Partijiet. Kull emenda għal dan il-Ftehim għandha tkun soġġetta għall-approvazzjoni tal-Partijiet bi qbil mal-proċeduri interni rispettivi tagħhom.

7.   Il-Partijiet għandhom jirrevedu l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim fl-2008 u, f'dak iż-żmien jistgħu jikkunsidraw li jemendawh bi qbil mal-proċedura fil-paragrafu 6.

8.   Dan il-Ftehim jista' jiġi mitmum f'kull ħin b'notifika bil-miktub ta’ sena.