7.6.2014   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 174/43

Relatur

Is-Sinjura Linda Gillham, Membru tal-Kunsill tal-Borough ta' Runnymede (UK/AE)

Dokument ta' referenza

Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 94/62/KE dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ biex tnaqqas il-konsum tal-basktijiet tal-plastik ħfief

COM(2013) 761 final – 2013/0371 (COD)

1.

jirrikonoxxi li l-karatteristiċi li wasslu għas-suċċess kummerċjali tal-basktijiet tal-plastik – ħeffa, saħħa u reżistenza għad-degradazzjoni – ikkontribwixxew ukoll għall-proliferazzjoni tagħhom. Huwa stmat li fl-2010 kull ċittadin tal-UE uża 198 basket tal-plastik, li xi 90 % minnhom huwa stmat li kienu basktijiet ħfief; dawn jintużaw mill-ġdid inqas ta' spiss minn basktijiet eħxen u x'aktarx jintremew aktar;

2.

jinnota li, mil-lat kummerċjali, il-vantaġġi li għandhom il-basktijiet tal-plastik ħfief ta' ħxuna ta' inqas minn 50 mikron (ħeffa, saħħa u reżistenza għad-degradazzjoni) kienu u għadhom sal-lum ir-raġuni għalfejn ftit li xejn jiġu riċiklati u jniġġsu l-art u l-ilmijiet mad-dinja kollha;

3.

jinnota li l-iskart tal-basktijiet tal-plastik fl-ekosistemi tal-ilma ma jolqotx biss il-pajjiżi b'kosta tal-baħar, iżda wkoll pajjiżi b'lagi kbar minħabba li ammont konsiderevoli tal-iskart mill-art jispiċċa fix-xmajjar. Ladarba mormija, il-basktijiet tal-plastik jippersistu għal mijiet ta' snin, l-aktar f'biċċiet żgħar, u n-numru kumulattiv ta' basktijiet tal-plastik mormija jiżdied biż-żmien u huwa rikonoxxut bħala sfida globali kbira;

4.

jinnota li l-basktijiet tal-plastik jitqiesu bħala imballaġġ taħt id-Direttiva dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ (Direttiva 94/62/KE). Il-basktijiet tal-plastik jistgħu jitqiegħdu fis-suq biss jekk jikkonformaw ma' rekwiżiti essenzjali għall-imminimizzar tal-imballaġġ, it-tnaqqis ta' sustanzi perikolużi u l-adegwatezza għal użu mill-ġdid u rkupru, inkluż ir-riċiklaġġ, l-irkupru tal-enerġija, l-ikkompostjar u il-bijodegradazzjoni. Madankollu, ma hemm l-ebda leġislazzjoni jew politika tal-UE mmirata speċifikament għall-basktijiet tal-plastik;

5.

jirrikonoxxi li l-Istati Membri implimentaw diversi azzjonijiet biex inaqqsu l-użu tal-basktijiet tal-plastik, li jvarjaw minn ftehimiet volontarji, miżuri fiskali (il-Belġju, l-Irlanda, id-Danimarka), sa projbizzjoni diretta tal-basktijiet mhux bijodegradabbli, kif inhu l-każ fl-Italja. Xi Stati Membri diġa kisbu riżultati eċċellenti f'termini ta' tnaqqis fl-użu tagħhom tal-basktijiet tal-plastik, li jvarjaw minn madwar 4 basktijiet tal-plastik għal kull ċittadin fid-Danimarka u l-Finlandja, sa madwar 466 fil-Polonja, il-Portugall u s-Slovakkja;

6.

ifaħħar dawk l-Istati Membri li naqqsu l-konsum annwali ta' basktijiet tal-plastik ħfief għal kull persuna. Jidher ċar li hemm lok biex nitgħallmu mill-azzjoni li rnexxiet f'għadd ta' Stati Membri u jħeġġeġ il-gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali madwar id-dinja biex jinnotaw dawn il-miżuri;

7.

jenfasizza li l-iskart tal-plastik kollu għandu jiġi ġestit bħala riżorsa kif previst mill-Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'użu effiċjenti tar-riżorsi sabiex jintlaħqu l-għanijiet għall-2020;

8.

fid-dawl tal-Opinjonijiet reċenti tiegħu (1), il-KtR jemmen li l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea mhijiex ambizzjuża biżżejjed għall-prevenzjoni tal-basktijiet tal-plastik ħfief, u jistieden lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill biex jikkunsidraw:

9.

jemmen li taħlita ta' dawn il-miżuri, inkluż l-possibbiltà ssuġġerita biex l-Istati Membri japplikaw restrizzjonijiet tas-suq b'deroga mill-Artikolu 18, tirrappreżenta approċċ aktar effettiv. Il-miżuri jkunu ta' appoġġ reċiproku, flimkien mal-istrumenti ekonomiċi li jiġu implimentati bl-aħjar mod fuq livell nazzjonali u reġjonali, iżda hija importanti mira ambizzjuża fil-livell tal-UE biex tiżgura l-implimentazzjoni u s-sensibilizzazzjoni (2);

10.

jappoġġja d-definizzjoni proposta bbażata fuq ħxuna tal-plastik ta' 50 mikron bħala parametru xieraq sabiex tiskoraġġixxi l-użu tal-basktijiet tal-plastik ħfief mingħajr ma taffettwa ħażin il-basktijiet tal-plastik li jintużaw diversi drabi magħrufin bħala “basktijiet għal dejjem”. Il-basktijiet tal-plastik bi ħxuna ta' inqas minn 50 mikron, li huma stmati li jirrappreżentaw 90 % tan-numru totali tal-basktijiet tal-plastik kkunsmati fl-Unjoni, jintużaw mill-ġdid anqas ta' spiss u huma aktar suxxettibbli għar-rimi (3);

11.

jenfasizza l-importanza tad-definizzjoni/kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva proposta biex jiġu evitati konsegwenzi mhux intenzjonati, bħalma hija l-bidla għal materjali oħrajn, eħxen, għad li xorta jkunu basktijiet tal-plastik li jintużaw darba, u forom oħra ta' basktijiet tal-plastik b'funzjoni simili, li jistgħu ma jagħtux ir-riżultati ambjentali mixtieqa u għandhom il-potenzjal li jżidu l-volum tal-imballaġġ prodott;

12.

jappoġġja l-esklużjoni ta' basktijiet li jintużaw diversi drabi mill-miri tat-tnaqqis u mill-projbizzjonijiet possibbli, madankollu, jemmen li l-istrumenti ekonomiċi għandhom japplikaw ukoll għall-basktijiet li jintużaw diversi drabi, u jitlob l-inklużjoni tagħhom fid-definizzjoni/kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva għal dan l-għan speċifiku;

13.

jinnota li l-“basktijiet għal dejjem” huma ta' spiss sostitwiti mill-bejjiegħ bl-imnut mingħajr spejjeż, u dan għandu jitħeġġeġ. Din il-miżura tista' tkun ta' ġid għar-riżorsi naturali u ġġib il-bidla fl-imġiba biex il-basktijiet ma jitqiesux skart;

14.

jitlob kjarifika dwar jekk il-basktijiet tal-plastik ħfief ħafna (inqas minn 10 mikron) li jintużaw għall-ikel frisk jew mhux ipproċessat għall-konsum mill-bniedem jew mill-annimali jkunux inklużi skont id-definizzjoni proposta. Dawn huma ġeneralment esklużi mill-politiki tal-basktijiet tal-plastik għal raġunijiet ta' prattiċità, iġjene jew sikurezza tal-ikel (speċjalment meta jintużaw għal laħam nej). Madankollu, mira tal-UE għat-tnaqqis/prevenzjoni jaf tkun teħtieġ li jiġu inklużi sabiex jiġi evitat tibdil mhux intenzjonat fl-imġiba tal-konsumatur (4);

15.

jitlob ukoll kjarifika għalfejn id-definizzjoni tal-basktijiet tal-plastik ħfief ġiet limitata għall-basktijiet tal-plastik, pjuttost milli ma tkunx definizzjoni selettiva għal materjali speċifiċi u tkun tinkludi wkoll basktijiet mill-karta, mill-materjal ibbażat fuq il-pjanti jew mill-lamtu li jintużaw darba, u b'hekk jiġu indirizzati t-tendenzi insostenibbli tal-konsum u l-effiċjenza tar-riżorsi;

16.

jinnota, f'dan ir-rigward, li l-valutazzjoni tal-impatt li wettqet il-Kummissjoni Ewropea tissuġġerixxi li għal kull 1,000 basket tal-plastik li jintużaw darba u li jiġu ffrankati, in-nies jużaw medja ta' 127 basket tal-karta. Din tassumi li 50 % tal-basktijiet tal-plastik kkonsmati minn setturi mhux tas-supermarkets se jiġu sostitwiti bil-basktijiet tal-karta jekk dawn ma jkunux koperti mill-politika, kif pereżempju wriet l-esperjenza fl-Irlanda (5);

17.

jilqa' b'sodisfazzjon l-analiżi tal-Kummissjoni Ewropea dwar il-politiki tal-iskart li qed jitħaddmu bħalissa u jistenna bil-ħerqa li jirċievi aktar kjarifiki dwar il-karatteristiċi ambjentali kemm pożittivi kif ukoll negattivi, li jirriżultaw minn teknoloġiji ġodda li jiddikjaraw li jipproduċu basktijiet, ossodegradabbli, bijodegradabbli jew kompostabbli. Huwa meħtieġ ukoll li jiġi mifhum l-impatt ta' dawn il-partiċelli mikroskopiċi fuq il-ħajja tal-baħar;

18.

joġġezzjona bil-qawwa għal kull eżenzjoni ta' basktijiet tal-plastik bijodegradabbli jew kompostabbli mid-definizzjoni/kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Il-KtR itenni t-tħassib tiegħu dwar it-tikkettar u d-definizzjonijiet qarrieqa u l-kredenzjali parzjalment ekoloġiċi ta' dawn il-basktijiet (6). Barra minn hekk, bidla lejn basktijiet bijodegradabbli mhix se tnaqqas in-numru ta' basktijiet mormija bħala skart. Għandha wkoll il-potenzjal li toħloq problemi għall-muniċipalitajiet fil-proċessi ta' riċiklaġġ tal-plastik u twassal għal konfużjoni dwar l-ikkompostjar domestiku jew kummerċjali;

19.

itenni t-talba tiegħu għal projbizzjoni tal-plastiks ossodegradabbli sakemm ir-riċerka ulterjuri tistabbilixxi l-valur miżjud ta' dawn il-prodotti;

20.

iqis li d-disinn tal-prodotti huwa kruċjali biex l-iskart jiġi minimizzat. jemmen li, filwaqt li d-Direttiva attwali dwar l-ekodisinn tiffoka fuq il-konsum tal-ilma u l-enerġija, ir-rieżami tagħha issa jista' jinkludi t-tħejjija għall-użu mill-ġdid, it-tiswija u r-riċiklaġġ tal-prodott flimkien ma' pariri lill-konsumatur dwar kemm iservi fit-tul il-basket tal-plastik;

21.

jirrakkomanda li d-disinni futuri jkollhom kontenut minimu ta' materjal riċiklat filwaqt li jrid ikun hemm fehim li ċerti użi għall-ikel u s-saħħa personali jeħtieġu standards speċifiċi tal-materjal;

22.

jappoġġja mira ta' tnaqqis li twassal għal konsum ta' mhux aktar minn 35 basket għal kull persuna fis-sena, li tkun tapplika għal kull Stat Membru u li tintlaħaq matul fażi ta' tranżizzjoni wara d-dħul fis-seħħ tad-Direttiva. Dan jirrapreżenta tnaqqis ta' 80 % fil-medja tal-UE fl-2010 għall-konsum tal-basktijiet tal-plastik li jintużaw darba, u dan diġà ntlaħaq jew inqabeż minn xi Stati Membri;

23.

jilqa' b'sodisfazzjon id-dispożizzjoni proposta li tippermetti lill-Istati Membri jipprojbixxu l-basktijiet tal-plastik ħfief fit-territorju tagħhom, b'deroga mill-Artikolu 18 tad-Direttiva 94/62/KE. Din id-dispożizzjoni ġdida turi li aktar u aktar pajjiżi, reġjuni u bliet madwar id-dinja ipprojbixxew il-basktijiet tal-plastik ħfief jew qiesu l-introduzzjoni ta' projbizzjonijiet u dan in-numru għadu qed jiżdied;

24.

jirrikonoxxi li tali restrizzjonijiet nazzjonali għall-kummerċjalizzazzjoni huma soġġetti għar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikoli 34 sa 36 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea. Dan ifisser li jridu jintlaħqu ċerti kundizzjonijiet – il-projbizzjoni ma tistax tkun diskriminatorja favur ċertu tip ta' basktijiet tal-plastik ħfief, u ma għandhiex isservi ta' restrizzjoni moħbija fil-kummerċ bejn l-Istati Membri. F'dan ir-rigward iqis li l-basktijiet ħfief kollha disponibbli attwalment għandhom jiġu soġġetti għal projbizzjoni sal-2020;

25.

jistieden lill-Kummissjoni Ewropea biex tistħarreġ modi biex, sal-2020, tintroduċi projbizzjoni fuq il-basktijiet tal-plastik ħfief fis-servizz tal-bejgħ bl-imnut (7) fil-livell tal-UE. U jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tistudja l-kunflitti li jista' jkun hemm mar-regoli tas-suq intern u mal-liġi internazzjonali tal-kummerċ, il-bżonn għal bidla fil-bażi legali tad-Direttiva dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ, it-tul tal-perjodu tranżitorju meħtieġ, u l-ħtieġa li l-projbizzjoni ssir flimkien ma' tariffi fuq basktijiet tal-plastik li jintużaw diversi drabi u miżuri oħra biex jiġu evitati konsegwenzi mhux intenzjonati;

26.

jirrakkomanda li l-Istati Membri għandhom jinkludu rappreżentanti tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fi kwalunkwe kunsiderazzjoni dwar l-introduzzjoni ta' projbizzjonijiet bħal dawn;

27.

jitlob li l-prinċipju ta' “min iniġġes iħallas” (8) jiġi implimentat bis-sħiħ u jinnota li l-Istati Membri li rnexxielhom inaqqsu l-konsum tal-basktijiet tal-plastik introduċew strumenti ekonomiċi (imposti/taxxi). Dan jidher pereżempju mir-riżultati inkoraġġanti tal-imposta fl-Irlanda jew it-taxxa fid-Danimarka fuq il-basktijiet tal-plastik (9);

28.

itenni li projbizzjoni fuq it-tqassim b'xejn tal-basktijiet tal-plastik ħfief u basktijiet oħra qed turi riżultati pożittivi f'għadd ta' reġjuni u għalhekk għandha tiġi kkunsidrata (10);

29.

iqis li l-inkoraġġiment tal-użu ta' strumenti bħal dawn kif qed jiġi propost mhux suffiċjenti u jitlob bidla fid-Direttiva proposta biex jiddaħħal obbligu għall-Istati Membri biex jużaw strumenti ekonomiċi sabiex jitnaqqas il-konsum u jiġi żgurat li l-basktijiet tal-plastik ma jingħatawx b'xejn. Dan l-obbligu jista' jkun ibbażat ukoll fuq l-Artikolu 15 tad-Direttiva dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ, li diġà tinkoraġġixxi l-użu ta' strumenti ekonomiċi b'mod ġenerali;

30.

jenfasizza li l-implimentazzjoni ta' strumenti ekonomiċi għandha titħalla f'idejn l-Istati Membri jew reġjuni bis-setgħat leġislattivi rilevanti;

31.

jenfasizza li xi fatturi fid-disinn huma kruċjali għall-effettività tal-istrumenti ekonomiċi:

32.

jemmen li l-obbligu għall-introduzzjoni ta' strumenti ekonomiċi għandu jiġi applikat għat-tipi kollha ta' basktijiet tal-plastik, u mhux biss għal basktijiet ħfief, u b'hekk jitħeġġeġ aktar l-użu tal-basktijiet tal-plastik għal diversi drabi, u minħabba li fil-prattika huwa rari li l-basktijiet tal-plastik li jistgħu jintużaw diversi drabi jingħataw b'xejn. Madankollu, il-basktijiet tal-plastik li jistgħu jintużaw diversi drabi jistgħu jiġu sostitwiti b'xejn mill-bejjiegħ bl-imnut oriġinali.

33.

jemmen li l-inizjattivi volontarji fil-livell nazzjonali, inkluża r-responsabbiltà tal-bejjiegħa għat-teħid lura, jistgħu jgħinu biex jiġu trasferiti l-ispejjeż tal-awtoritajiet tal-iskart u dawk ambjentali għat-trattament ta' ċertu skart tal-plastik fil-katina tal-valur kollha.

34.

jenfasizza l-potenzjal tal-istrumenti ekonomiċi biex jiġġeneraw dħul għall-awtoritajiet lokali u reġjonali, u li jkun jista' jintuża biex ipattu għall-ispejjeż amministrattivi marbutin mal-implimentazzjoni u l-infurzar, u biex jiddelimitaw fondi għal attivitajiet ta' tindif tal-iskart u għal proġetti ambjentali;

35.

itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni Ewropea biex tistudja l-aħjar mod kif tista' tiddaħħal ir-responsabbiltà estiża tal-produttur fl-UE għall-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-iskart tal-plastik (11);

36.

jitlob li l-Kummissjoni Ewropea tikkunsidra li tintroduċi referenza għar-Responsabbiltà Estiża tal-Produttur biex tinkludi l-internalizzazzjoni sħiħa tal-ispejjeż, u biex l-ispejjeż għat-trattament ta' dan it-tip ta' plastik, inklużi l-ispejjeż tal-skart, jgħaddu mill-awtoritajiet lokali u reġjonali bħala ġestituri tal-iskart għal għand il-produtturi;

37.

jilqa' b'sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissarju għall-Ambjent għal Inizjattiva ta' “Ġurnata Ewropea ta' tindif” fil-bidu ta' din is-sena;

38.

itenni l-appoġġ tiegħu għal din l-inizjattiva u oħrajn simili li jagħtu promimenza għall-isfida tal-iskart fl-ambjent li jiffaċċjaw l-awtoritajiet lokali u reġjonali. Dan huwa prerekwiżit għall-bidla fl-imġiba biex jitnaqqas l-impatt ambjentali ta' żieda fil-ġenerazzjoni tal-iskart u għall-konservazzjonui tar-riżorsi naturali;

39.

jagħraf li filwaqt li l-akkumulazzjoni dejjem tikber ta' skart tal-plastik fl-ambjent tal-baħar madwar id-dinja hija sinjal ta' allarm, huwa rikonoxxut li l-maġġoranza ta' dan ir-rimi mhux kontrollat joriġina fuq l-art. Ir-rimi tal-basktijiet tal-plastik fi kwalunkwe ambjent huwa inaċċettabbli!