7.6.2014   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 174/7

Relatur

Is-Sur Abramavičius (LT/PPE), Sindku u membru tal-Kunsill Muniċipali ta' Zarasai

Dokument ta' referenza

Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill – Strateġija tat-Tkabbir u Sfidi Ewlenin 2013-2014,

COM(2013) 700 final

1.

jinnota li din l-Opinjoni tenfasizza l-impenn tiegħu għall-proċess tat-tkabbir u jiġbed l-attenzjoni għar-rwol prinċipali li jaqdu l-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex iħejju kemm lill-UE kif ukoll lill-pajjiżi kandidati, lill-amministrazzjonijiet tagħhom fid-diversi livelli u liċ-ċittadini tagħhom għat-tkabbir; il-Kumitat hawn jippreżenta l-valutazzjoni tal-progress miksub u l-proposti speċifiċi tiegħu għall-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent (il-Montenegro, Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja, is-Serbja, l-Albanija, il-Bosnja-Ħerzegovina u l-Kosovo (1)), it-Turkija u l-Islanda kif ukoll l-indikazzjoni tiegħu sabiex dan il-qasam ikompli jiżviluppa;

2.

ifakkar li t-tnedija tat-tieni Strument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA II) huwa previst għall-2014, bi stima ta' finanzjament ta' EUR 11,7 biljun għall-2014-2020;

3.

itenni l-importanza li jiġu żgurati l-governanza ekonomika u l-kompetittività fil-proċess ta' qabel l-adeżjoni (2) sabiex jiġi sodisfatt il-kriterju tal-adeżjoni ekonomika, jiġifieri li jinkiseb l-istatus ta' ekonomija ta' suq li jiffunzjona. F'dan il-kuntest, il-Kumitat jinnota l-importanza li jkun żgurat li l-intrapriżi ż-żgħar u ta' daqs medju fil-pajjiżi kandidati jkunu preparati b'mod adatt, speċjalment dawk li joperaw f'żoni mhux metropolitani; l-importanza ta' din il-kwistjoni toħroġ aktar fid-dieher bil-fatt li bħalissa m'hemm l-ebda pajjiż fil-Balkani tal-Punent li għandu l-istatus ta' ekonomija tas-suq li taħdem;

4.

itenni l-importanza li tiġi promossa l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa fil-pajjiżi kandidati u jisħaq fuq ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali fis-sensibilizzazzjoni taċ-ċittadini dwar dan is-suġġett;

5.

b'dispjaċir jieħu nota tal-fatt li l-gvern tal-Islanda beħsiebu jirtira l-applikazzjoni ta' adeżjoni tiegħu u jemmen li l-adeżjoni tal-Islanda kienet tkun ta' benefiċċju reċiproku;

6.

itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni Ewropea biex tqis il-qagħda tal-awtonomija lokali u reġjonali fil-pajjiżi kandidati u dawk kandidati potenzjali bħala element essenzjali għall-valutazzjoni tal-progress tad-deċentralizzazzjoni u prerekwiżit għal sistema ta' governanza fuq diversi livelli li taħdem tajjeb;

7.

jilqa' bis-sħiħ iż-żewġ approċċi ta' tkabbir introdotti reċentament: 1) l-approċċ adottat mill-Kunsill fl-2011 fejn il-kapitoli dwar id-drittijiet fundamentali u ġudizzjarji, dwar il-ġustizzja, il-libertà u s-sigurtà jiġu trattati minn stadju bikri fin-negozjati tal-adeżjoni, b'hekk jiġi żgurat li s-sistemi ġudizzjarji li jaħdmu tajjeb u l-ġlieda effettiva kontra l-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni huma kundizzjonijiet ewlenin għall-adeżjoni u 2) l-approċċ adottat mill-Kunsill fl-2013 li l-ewwel jiġu trattati l-kwistjonijiet ekonomiċi fundamentali u jintlaħqu l-kriterji ekonomiċi, bħala soluzzjoni għall-iżvilupp ekonomiku, u biex tinħoloq klima favorevoli għall-kummerċ u l-investiment;

8.

jinnota l-esperjenza mit-tkabbir preċedenti, li wriet li għall-pajjiżi aderenti, is-sħubija prospettiva kienet ta' inċentiv ewlieni għall-implimentazzjoni tar-riformi politiċi u ekonomiċi meħtieġa;

9.

jenfasizza li t-tkabbir tal-UE huwa proċess bilaterali, jiġifieri mhux il-pajjiżi aderenti biss għandhom ikunu preparati tajjeb iżda l-Unjoni Ewropea wkoll għandha tkun kapaċi biżżejjed li tassorbi Stati Membri ġodda u timpenja ruħha biex tappoġġja lil dawn il-pajjiżi biex jegħlbu l-isfidi li jiffaċċjaw;

10.

jemmen bis-sħiħ li hemm bżonn li jiġi rispettat kemm il-prinċipju ta' viċinat tajjeb fost l-Istati Membri tal-UE, il-pajjiżi kandidati u pajjiżi oħra kif ukoll ir-rwol u l-importanza tal-kooperazzjoni transkonfinali u reġjonali bejn dawn il-pajjiżi;

11.

jitlob lill-Kummissjoni Ewropea tagħmel l-arranġamenti neċessarji kollha biex tiżgura li l-pajjiżi kandidati kollha jkunu jistgħu jibbenefikaw mit-tieni Strument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni tul il-preparamenti tagħhom għall-adeżjoni fl-UE;

12.

jinnota l-importanza tal-enerġija u l-interkonnessjonijiet tat-trasport għall-iżvilupp sostenibbli tar-reġjuni u jilqa' l-attenzjoni li l-Kummissjoni tat lil din il-kwistjoni fil-komunikazzjoni reċenti tagħha dwar l-istrateġija ta' tkabbir;

13.

huwa u jtenni l-importanza ta' livelli lokali u reġjonali effikaċji tal-governanza jiġbed l-attenzjoni għar-rakkomandazzjoni dwar it-tisħiħ tal-awtonomija lokali fil-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni u biex ir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika tingħata aktar prijorità;

14.

filwaqt li jilqa' l-pjani tal-Kummissjoni li tkun attiva f'termini tal-promozzjoni tal-libertà ta' espressjoni fil-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni, jinnota li l-midja lokali u reġjonali normalment ikollha anqas riżorsi finanzjarji u tkun aktar sensittiva għall-pressjonijiet esterni, u b'hekk ikollha bżonn aktar assistenza u taħriġ;

15.

jinnota li l-integrazzjoni b'suċċess tar-Rom tiddependi primarjament mill-awtoritajiet lokali; jitlob biex tingħata aktar attenzjoni lill-kapaċità tal-awtoritajiet lokali fil-pajjiżi rilevanti ta' qabel l-adeżjoni biex jieħdu azzjoni f'dan il-qasam;

16.

itenni l-importanza tal-appoġġ taċ-ċittadini għall-proċess ta' tkabbir u jenfasizza r-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali, u tas-soċjetà ċivili, fil-mobilizzazzjoni taċ-ċittadini għal dan id-dibattitu u fil-provvediment ta' komunikazzjonijiet bilaterali bejn l-Istati Membri u l-istituzzjonijiet tal-UE kif ukoll iċ-ċittadini;

17.

jemmen li l-iżvilupp tal-istrateġiji makroreġjonali jkun strument siewi biex jintlaqgħu l-isfidi komuni f'diversi reġjuni u biex tinbeda kollaborazzjoni vera fost l-Istati li huma diġà membri tal-UE, pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali permezz ta' sforz kollettiv li jippermetti l-użu aktar effettiv tar-riżorsi disponibbli u għal proġetti komuni;

18.

jitlob lill-imsieħba, b'mod partikolari mill-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni li huma l-ġirien ta' Stati Membri tal-UE biex jieħdu vantaġġ mill-possibbiltajiet ta' kooperazzjoni transkonfinali u deċentralizzata biex tiġi żgurata kooperazzjoni usa' u mtejba mal-awtoritajiet lokali u reġjonali mill-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni, filwaqt li jitqiesu l-perjodu ta' programmazzjoni l-ġdid tal-UE għall-2014-2020 u l-istrumenti finanzjarji ġodda ta' appoġġ;

19.

jesprimi x-xewqa tiegħu li jkompli jikkoopera mal-Kummissjoni Ewropea dwar il-programm tal-Faċilità tal-Amministrazzjoni Lokali (FAL) li huwa organizzat għall-awtoritajiet lokali u reġjonali mill-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent, it-Turkija u l-Islanda u li huwa intiż biex dawn jifhmu aktar dwar dak li l-UE temmen fih, primarjament fil-livell lokali u reġjonali. Il-Kumitat jissuġġerixxi li d-disponibbiltà tal-FAL tiġi estiża biex tinkludi l-pajjiżi interessati kollha tas-Sħubija tal-Lvant;

20.

iqis li l-Kummissjoni Ewropea għandha tieħu pożizzjoni ċara dwar l-isforzi ta' ċerti pajjiżi fi ħdan is-Sħubija tal-Lvant biex isiru Stati Membri tal-UE;

21.

jinnota li l-Islanda, bħala demokrazija stabbilita sew u li tiffunzjona tajjeb u bħala ekonomija tas-suq matura, tissodisfa bis-sħiħ il-kriterji politċi u ekonomiċi meħtieġa għas-sħubija fl-UE;

22.

ifakkar li nfetħu 27 kapitolu ta' negozjar u 11 minnhom ingħalqu provviżorjament;

23.

jinnota li l-proċess ta' adeżjoni twaqqaf mill-gvern Islandiż u jittama li l-kontinwazzjoni tan-negozjati tal-adeżjoni ser tkun is-suġġett ta' referendum nazzjonali;

24.

jenfasizza li l-KtR ser jibqa' impenjat bis-sħiħ biex ikompli l-kooperazzjoni tiegħu mal-assoċjazzjoni Islandiża tal-awtoritajiet lokali biex jippreparahom għall-adeżjoni b'mod partikolari bis-saħħa tal-Kumitat Konsultattiv Konġunt f'każ li l-Islanda tiddeċiedi tkompli bin-negozjati tal-adeżjoni;

25.

jenfasizza li ser ikompli jappoġġja l-bini tal-kapaċità fil-livell lokali, pereżempju, permezz tal-programm FAL;

26.

huwa u jinnota li Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja kienet l-ewwel pajjiż li ffirma Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni (FSA) mal-UE u li diġà kienet ingħatat l-istatus ta' kandidat fl-2005 u fid-dawl tas-suċċess tal-pajjiż biex jikseb il-kriterji politiċi ta' sħubija fl-UE kif ukoll fid-dawl tar-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni li jinfetħu negozjati tal-adeżjoni fi żmien ħames snin mill-iffirmar tal-FSA, jiddispjaċih li l-Kunsill ippospona din id-deċiżjoni u jitolbu jieħu deċiżjoni pożittivi fl-2014;

27.

jappoġġja l-isforzi ta' Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja biex ittejjeb il-kapaċità tagħha li tissodisfa l-obbligi marbuta mas-sħubija u jenfasizza l-ħtieġa għal aktar sforzi fl-oqsma tal-istat tad-dritt (inklużi l-indipendenza tal-ġudikatura u l-miżuri ta' kontra l-korruzzjoni), il-libertà tal-espressjoni u l-mezzi tax-xandir. Jenfasizza wkoll li huwa importanti li jinżammu relazzjonijiet tajbin mal-viċinat, inkluż is-sejba ta' soluzzjoni aċċettabbli reċiprokament fir-rigward tal-kwistjoni dwar l-isem taħt il-patroċinju tan-NU;

28.

jilqa' l-progress li sar lejn id-deċentralizzazzjoni tal-governanza – element ewlieni tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid – u jitlob li jsir aktar progress fil-qasam tad-deċentralizzazzjoni amministrattiva u finanzjarja, b'enfasi partikolari fuq l-implimentazzjoni sħiħa tal-qafas legali rilevanti u fuq l-iżgurar ta' riżorsi adegwati u konsultazzjoni permanenti bejn l-awtoritajiet lokali u ċentrali;

29.

jenfasizza l-importanza tat-tisħiħ tal-kapaċitajiet amministrattivi tal-pajjiż bil-għan li jiġu żgurati l-użu u l-ġestjoni effikaċi tal-fondi tal-UE; jitlob li tingħata aktar attenzjoni lill-kapaċitajiet nazzjonali limitati sabiex il-fondi tal-IPA jiġu programmati u assorbiti taħt is-sistema ta' implimentazzjoni deċentralizzata u jirrakkomanda li jissaħħu s-sistemi ta' kontroll u ta' ġestjoni nazzjonali;

30.

ifakkar li l-finanzjament fil-livell muniċipali għadu mhux adegwat għalkemm huwa prerekwiżit biex tiġi żgurata s-sostenibbiltà finanzjarja. Il-miżuri f'dan il-qasam jistgħu jinkludu t-trasferiment ta' sehem ikbar tad-dħul mill-VAT u mit-taxxa fuq l-introjtu personali lill-muniċipalitajiet;

31.

itenni l-importanza tal-koordinazzjoni tal-iżvilupp reġjonali u jiddispjaċih li l-liġijiet rilevanti dwar l-iżvilupp reġjonali ma ġewx implimentati bis-sħiħ u li l-korpi responsabbli għall-iżvilupp ekonomiku reġjonali qed jiffaċċjaw aktar tnaqqis fil-baġits tagħhom li diġà mhumiex biżżejjed;

32.

jilqa' l-ħidma konsiderevoli li saret miz-ZELS, l-assoċjazzjoni nazzjonali tal-unitajiet ta' awtonomija lokali, biex tintroduċi inizjattivi ta' governanza elettronika fl-amministrazzjoni pubblika muniċipali u jitlob li din l-esperjenza tiġi kondiviża. Huwa jħeġġeġ lill-gvern ċentrali jappoġġja l-attivitajiet taċ-Ċentru ta' Taħriġ taz-ZELS sabiex jiżdiedu l-kapaċitajiet tal-amministrazzjonijiet lokali;

33.

jilqa' l-kisbiet tal-Montenegro fil-bini tal-awtonomija nazzjonali u lokali mid-dikjarazzjoni tal-indipendenza tiegħu fl-2006;

34.

jinnota l-progress li nkiseb fin-negozjati tal-adeżjoni li bdew f'Ġunju 2012 u jilqa' l-ftuħ tan-negozjati dwar: il-Kapitoli 23 – Id-drittijiet fundamentali u ġudizzjarji; 24 – Ġustizzja, libertà u sigurtà; 20 – Intrapriżi u politika industrijali; 6 – Liġi tal-kumpaniji u 5 – Akkwist pubbliku wara li ngħalqu provviżorjament żewġ kapitoli (xjenza u riċerka; edukazzjoni u kultura);

35.

jilqa' l-fatt li ġew stabbiliti strutturi għan-negozjati tal-adeżjoni li jinkludu rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u li saru sforzi addizzjonali biex jiżdiedu t-trasparenza u l-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċess tat-tfassil tal-politika;

36.

jitlob lill-gvern tal-Montenegro jkompli jwettaq riformi biex jistabbilixxi amministrazzjoni trasparenti, effikaċi u jinkoraġġixxi l-implimentazzjoni rapida tal-liġi ġdida dwar l-impjegati taċ-ċivil u tal-Istat fil-livell lokali;

37.

jindika li l-IPA huwa qasam ewlieni biex jevalwa l-kapaċitajiet ta' pajjiż kandidat biex jiġġestixxi l-fondi kontinwi ta' qabel l-adeżjoni u l-Fondi Strutturali wara s-sħubija u jitlob lill-Montenegro jsaħħaħ il-kapaċità amministrattiva tiegħu fl-istrutturi stabbiliti tal-IPA u jieħu azzjoni biex jippreparahom b'mod adatt sabiex tiżdied il-kapaċità ta' assorbiment tal-fondi ta' qabel l-adeżjoni;

38.

jinnota li l-Montenegro għandu jkompli l-ħidma tiegħu għall-ksib tal-kriterji ekonomiċi għas-sħubija, billi jiżgura li l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju tiegħu jkunu preparati b'mod adatt biex ikampaw bil-pressjonijiet kompetittivi tas-sħubija;

39.

jilqa' d-deċiżjoni li jitniedu n-negozjati tal-adeżjoni mas-Serbja f'Jannar 2014 li kkonfermat it-triq tas-Serbja lejn l-adeżjoni tal-UE. Huwa jilqa' wkoll it-tnedija tal-preparamenti attwali għan-negozjati dwar is-sħubija, b'mod partikolari l-bidu tal-eżami analitiku tal-acquis (“screening”) f'Settembru 2013 wara d-dħul fis-seħħ tal-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni fl-1 ta' Settembru;

40.

jenfasizza l-importanza ta' ftehim paċifiku u komprensiv għan-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet mal-Kosovo (1) u jilqa' l-progress li sar matul l-2013 biex jiġu sodisfatti l-kriterji politiċi tal-proċess ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni;

41.

fid-dawl tal-importanza tal-livell reġjonali għall-iżvilupp sostenibbli, jenfasizza l-importanza tad-dikjarazzjoni adottata mill-assemblea provinċjali ta' Vojvodina (3) dwar il-protezzjoni tad-drittijiet legali tagħha u jinnota li l-liġi dwar ir-riżorsi proprji għal Vojvodina, kif previst mill-Kostituzzjoni tas-Serbja, għad trid tiġi adottata;

42.

jitlob li jitkompla l-proċess ta' deċentralizzazzjoni biex ikomplu jissaħħu l-kompetenzi tal-awtoritajiet lokali. Il-Kumitat jiddispjaċih li l-Kunsill Nazzjonali għad-Deċentralizzazzjoni ġie involut b'mod limitat u li kien hemm nuqqas kontinwu ta' konsultazzjoni mal-awtoritajiet lokali fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet dwar l-iżvilupp ta' leġislazzjoni li għandha impatt fuq il-livell lokali;

43.

jitlob li tissolva immedjatament is-sitwazzjoni mhux regolata tal-istatus tal-Provinċja Awtonoma ta' Vojvodina wara d-deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali tas-Serbja li xi dispożizzjonijiet tal-Istatut tal-Provinċja Awtonoma ta' Vojvodina ma jikkonformawx mal-Kostituzzjoni;

44.

jinnota li l-implimentazzjoni tal-qafas legali eżistenti għall-gvern lokali għadha limitata ħafna u li r-responsabbiltajiet baqgħu jiġu eżerċitati fil-livell lokali mingħajr analiżi adatta tal-kapaċità u r-riżorsi meħtieġa. Il-qafas legali għall-awtonomija lokali għad irid jiġi kjarifikat u implimentat b'mod xieraq;

45.

jilqa' l-progress fil-qasam tal-politika reġjonali u l-koordinazzjoni tal-istrumenti strutturali u jinnota li jeħtieġ li tiġi żgurata kapaċità tal-implimentazzjoni adegwata, b’mod partikolari fil-forma ta’ tħejjija ta’ proġett solidu bbażat fuq strateġiji rilevanti;

46.

jiġbed l-attenzjoni għat-talba tal-Kummissjoni li s-Serbja tkompli l-ħidma relatata mat-tisħiħ tal-istat tad-dritt, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata, il-libertà tal-midja, il-politika kontra d-diskriminazzjoni u l-protezzjoni tal-minoranzi;

47.

jipproponi li jitwaqqaf Kumitat Konsultattiv Konġunt mas-Serbja wara d-dħul fis-seħħ tal-FSA;

48.

jemmen li t-Turkija u l-UE għandhom jagħmlu kull sforz biex jiċċaqilqu mir-relazzjoni mwiegħra attwali tagħhom billi jibqgħu jmexxu n-negozjati fl-ispirtu ta' kooperazzjoni, fid-direzzjoni tal-iżviluppi bilaterali pożittivi reċenti. Fl-interess taż-żewġ partijiet, il-prospettiva tas-sħubija tat-Turkija għandha timxi id f'id mar-riformi mmirati biex jikkonsolidaw l-istat tad-dritt u jiżguraw il-pluraliżmu;

49.

jilqa' r-riforma riċenti li tintroduċi t-tisħiħ tal-kompetenzi tal-gvernaturi provinċjali iżda jitlob biex din ir-riforma tiġi implimentata bħala mezz biex jikkontribwixxi għar-reġjonalizzazzjoni Torka u għat-tisħiħ tad-demokrazija reġjonali permezz tal-elezzjoni demokratika tal-gvernaturi;

50.

jilqa' t-tnedija reċenti tan-negozjati dwar il-Kapitolu 22 “Politika reġjonali u koordinazzjoni tal-istrumenti strutturali” u dwar l-istrateġija nazzjonali għall-iżvilupp reġjonali u jittama li dawn ser jikkontribwixxu għal tnaqqis fid-disparitajiet reġjonali u urbani-rurali;

51.

huwa mħasseb dwar id-diffikultajiet li qed jiffaċċjaw xi rappreżentanti lokali eletti fit-Turkija meta jimplimentaw il-funzjonijiet tagħhom bħala rappreżentanti tal-kostitwenzi tagħhom, u jitlob biex dawn jiġu ttrattati bir-rispett xieraq għal-liġi u fi klima ta' fiduċja, b'konformità mar-rakkomandazzjonijiet tal-Kungress tal-Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tal-Kunsill tal-Ewropa (4);

52.

jaqbel mal-Kummissjoni li jinħtieġu aktar tibdiliet fis-sistema legali Torka sabiex ikun żgurat li l-libertà tal-espressjoni u tal-mezzi tax-xandir, il-libertà tat-twemmin u l-libertà ta' għaqda u assoċjazzjoni jkunu protetti, biex b'hekk tiġi assigurata s-sostenibbiltà tal-politiki attwali li huma orjentati lejn ir-riforma;

53.

iħeġġeġ lill-qrati tal-appell reġjonali li, legalment kellhom ikunu operattivi minn Ġunju tal-2007, biex jiġu stabbiliti u biex it-taħriġ kontinwu tal-imħallfin u l-prosekuturi jingħata prijorità fil-każ tal-qrati tal-appell reġjonali. Jenfasizza li l-qrati tal-appell reġjonali huma pass importanti biex tintlaħaq l-effiċjenza tas-sistema ġudizzjarja u biex jitnaqqas ix-xogħol b'lura tal-każi;

54.

itenni li mhuwiex kuntent bin-nuqqas persistenti tat-Turkija li tirrispetta bis-sħiħ l-impenji tagħha li jirriżultaw mill-protokoll addizzjonali għall-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni UE-Turkija u jħeġġeġ lit-Turkija biex tipproċedi lejn konformità sħiħa, filwaqt li jiġbed l-attenzjoni li kull dewmien ieħor jista’ jkollu riperkussjonijiet ġodda fuq il-proċess tal-adeżjoni;

55.

jinnota wkoll li relazzjonijiet tajba mal-viċinat huma element ewlieni fit-tħejjija għall-adeżjoni, u b'hekk kwalunkwe tip ta' theddida jew azzjoni diretta kontra Stat Membru hija vjolazzjoni kbira tal-valuri komuni Ewropej;

56.

jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-iżviluppi reċenti fit-Turkija u jenfasizza l-importanza li s-sistema ġudizzjarja tkun indipendenti. Huwa jfakkar li t-Turkija hija pajjiż kandidat għall-adeżjoni mal-UE u għalhekk hija timpenja ruħha sabiex tirrispetta bis-sħiħ il-kriterji politiċi ta' Kopenħagen;

57.

jinnota li ntwera tħassib li l-gvern Tork mhux dejjem iwettaq biżżejjed konsultazzjonijiet u valutazzjonijiet tal-impatt mal-awtoritajiet lokali inkluż dwar leġislazzjonijiet ewlenin bħal-liġi reċenti dwar il-muniċipalitajiet metropolitani fejn dibattitu komprensiv dwar dawn seta' serva bħala pass pożittiv f'din id-direzzjoni u seta' ikkontribwixxa b'mod ġenwin għall-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' governanza f'diversi livelli;

58.

jilqa' l-progress reċenti f'termini tal-għoti ta' setgħa lill-gvernijiet lokali, li xi sinjali tiegħu jidhru fil-liġi l-ġdida dwar il-muniċipalitajiet metropolitani li estendiet il-kamp ta' applikazzjoni tal-kompetenzi muniċipali, u parzjalment indirizzat il-kritika mill-Kungress tal-Kunsill tal-Ewropa (5) dwar il-kapaċità dgħajfa tal-muniċipalitajiet iżgħar biex joffru servizzi pubbliċi. Il-Kumitat madankollu jiddispjaċih li ma ġewx implimentati r-rakkomandazzjonijiet tal-Kungress dwar it-tisħiħ tal-muniċipalitajiet billi jkunu jistgħu jiġbru d-dħul tagħhom stess;

59.

jilqa' l-fatt li d-deċentralizzazzjoni u d-divoluzzjoni tas-setgħat lill-gvern lokali ġew diskussi fil-kuntest tal-ħidma dwar il-Kostituzzjoni l-ġdida, il-pakkett għad-demokratizzazzjoni introdott reċentament u b'rabta mad-drittijiet tal-Kurdi u ta' minoranzi oħra, u jenfasizza li hemm kunsens dejjem akbar dwar il-bżonn li jingħelbu r-riżervi tat-Turkija dwar il-Karta Ewropea dwar l-Awtonomija Lokali tal-Kunsill tal-Ewropa;

60.

jilqa' bis-sħiħ id-dispożizzjonijiet tal-pakkett għad-demokratizzazzjoni, li ddeċentralizza s-sistema tal-edukazzjoni u d-drittijiet ta' promozzjoni tal-partiti politiċi u b'hekk ippermetta l-użu ta' djaletti u lingwi oħrajn minbarra t-Tork; jilqa' b'sodifazzjon il-fatt li l-pakkett jippermetti li l-ismijiet preċedenti jerġgħu jingħataw lill-postijiet ta' żoni ta' abitazzjoni fejn l-isem kien jew b'lingwa oħra għajr it-Tork jew miktub b'karattri mhux Torok;

61.

jitlob lill-awtoritajiet Torok jikkooperaw mill-qrib mal-Kummissjoni Ewropea biex jivvalutaw liema programmi taħt l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni jistgħu jintużaw biex jippromovu l-iżvilupp sostenibbli fix-Xlokk tat-Turkija fil-qafas tan-negozjati dwar Kapitolu 22;

62.

jinsab imħasseb dwar il-livell baxx ħafna ta' parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika lokali u jitlob lill-partiti politiċi kollha jinnominaw aktar kandidati nisa għall-elezzjonijiet lokali li jmiss;

63.

jilqa' t-tisħiħ tal-istituzzjonijiet involuti fl-implimentazzjoni tal-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA) permezz ta' taħriġ u assistenza teknika u jirrakkomanda li jsiru aktar sforzi sabiex tiżdied il-kapaċità amministrattiva tal-awtoritajiet lokali.

64.

jappoġġja l-fatt li jittieħdu aktar miżuri bil-għan li tiżdied it-trasparenza u jappoġġja l-ġlieda sostnuta kontra l-korruzzjoni, speċjalment fil-livell muniċipali, kif ukoll il-miżuri intiżi biex iżidu t-trasparenza, ir-responsabbiltà u l-parteċipazzjoni;

65.

jistieden lit-Turkija u lil partijiet oħra involuti sabiex jappoġġjaw b'mod attiv in-negozjati attwali tan-NU maħsuba biex tinstab soluzzjoni ġusta, komprensiva u fit-tul għall-kwistjoni ta' Ċipru, u lit-Turkija biex tassisti lill-proċess ta' paċi billi tibda tirtira l-forzi militari tagħha minn Ċipru u tirritorna ż-żona siġillata ta' Famagusta lill-abitanti legali tagħha, b'konformità mad-deċiżjonijiet rilevanti tal-Kunsill tas-Sigurtà u l-prinċipji li fuqhom hija msejsa l-UE;

66.

fid-dawl tan-negozjati li għaddejjin bħalissa, itenni t-talba tiegħu biex jitkomplew l-isforzi biex il-Grupp ta’ Ħidma tal-Kumitat tar-Reġjuni mat-Turkija jiġi elevat għal-livell ta' Kumitat Konsultattiv Konġunt;

67.

fid-dawl tal-aspirazzjoni tal-pajjiżi kandidati potenzjali li jimxu lejn is-sħubija u l-intensità dejjem akbar tal-kuntatti li jinvolvu atturi lokali u reġjonali, jistenna bil-ħerqa t-twaqqif ta' Kumitati Konsultattivi Konġunti ma' kull pajjiż kandidat potenzjali mir-reġjun tal-Balkani tal-Punent;

68.

jinnota l-progress li sar biex jiġu żgurati l-prinċipji tal-kompetizzjoni ġusta u ħielsa fl-elezzjonijiet nazzjonali (6) u lokali (2011) (7) kif ukoll il-progress ġenerali f'termini tal-ksib tal-kundizzjonijiet politiċi meħtieġa għat-tnedija ta' negozjati dwar is-sħubija fl-UE;

69.

itenni r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni ta' Ottubru 2012 u 2013 li l-Albanija tingħata l-istatus ta' kandidat u jħeġġeġ lill-Albanija tagħmel progress fl-oqsma tar-riforma tal-amministrazzjoni pubblika, l-indipendenza ġudizzjarja, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, il-kriminalità organizzata kif ukoll il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem;

70.

iqis li sar progress limitat fil-qasam tal-politika reġjonali u l-koordinazzjoni ta' strumenti strutturali. Fid-dawl tal-akkreditament tal-IPA, is-sistemi ta' ġestjoni u ta' kontroll għandhom jissaħħu aktar biex jiġi minimizzat ir-riskju ta' dewmien u diżimpenji. Barra minn hekk, il-kapaċità ta' programmar għandha tittejjeb, partikolarment fir-rigward tal-preparamenti ta' riserva ta' proġetti sodi;

71.

jieħu nota tal-pjani tal-Albanija li tnaqqas in-numru tal-unitajiet ta' gvern lokali tagħha u jtenni l-ħtieġa ta' bilanċ bejn l-effiċjenza amministrattiva u l-leġittimità demokratika kif ukoll ta' aċċessibbiltà għaċ-ċittadini f'dan il-proċess;

72.

jilqa' l-adozzjoni tal-Liġi dwar l-Ippjanar Urban f'April 2013 bħala pass lejn il-bini ta' awtonomija lokali kontemporanja u effettiva u jiddispjaċih li din il-liġi qed tiġi implimentata bil-mod ħafna;

73.

jiddispjaċih li minkejja t-titjib amministrattiv kontinwu, l-awtoritajiet lokali għad għandhom riżorsi finanzjarji u amministrattivi limitati ħafna biex jiżviluppaw l-infrastruttura u s-servizzi; jiddispjaċih ukoll li d-dħul tagħhom naqas b'21 %;

74.

jiddispjaċih ukoll li s-sistemi ta' ġestjoni tar-riżorsi u ta' kontroll finanzajrju tagħhom għadhom dgħajfa u jqis li dan ifixkel l-effikaċja tagħhom u jillimita r-rwol tal-awtoritajiet lokali u l-assoċjazzjonijiet tagħhom fit-tisħiħ tal-koordinazzjoni bejn il-gvern loakli u ċentrali. Għaldaqstant jitlob li jkun hemm koordinazzjoni aktar mill-qrib bejn il-gvern lokali u ċentrali u li jissaħħaħ ir-rwol tal-assoċjazzjonijiet tal-awtorità lokali;

75.

jinnota li għad hemm lakuni serji f'termini ta' monitoraġġ tal-korruzzjoni, inkluż fil-livell lokali, u jitlob li jinħatar koordinatur kontra l-korruzzjoni b'mandat b'saħħtu biex iwettaq valutazzjoni tal-pjan ġenerali kontra l-korruzzjoni;

76.

jilqa' l-eżistenza ta' strateġija nazzjonali dwar it-titjib tal-kundizzjonijiet ta' għajxien tar-Rom u l-pjan ta' azzjoni nazzjonali korrespondenti, u jenfasizza l-bżonn li jiġu implimentati l-impenji rispettivi;

77.

jiddispjaċih li l-Bosnja-Ħerzegovina ftit li xejn għamlet progress biex ittejjeb il-funzjonalità u l-effikaċja tal-livelli kollha ta' gvern. Il-Kumitat jinsab imħasseb li l-proċess ta' integrazzjoni tal-UE staġna u jemmen li għad hemm bżonn ta' impenn sostenzjali biex jiġu sodisfatti l-kundizzjonijiet meħtieġa għal applikazzjoni kredibbli ta' sħubija;

78.

jenfasizza li, barra minn hekk, l-awtoritajiet tal-Bosnja-Ħerzegovina m'għamlu l-ebda progress biex iwaqqfu l-istruttura neċessarja għall-ġestjoni deċentralizzata tal-fondi tal-UE, u dan jipperikola l-assistenza finanzjarja tal-UE (IPA) u diġà wassal biex il-Bosnja-Ħerzegovina titlef fondi bħal dawn din is-sena;

79.

jenfasizza li hemm nuqqas ta' ċarezza dwar id-diviżjoni tal-kompetenzi bejn l-entitajiet, id-distretti u l-muniċipalitajiet, b'livell relattivament baxx ta' awtonomija finanzjarja fil-livell muniċipali;

80.

jinnota li s-sitwazzjoni politika attwali fil-Bosnja-Ħerzegovina qed ikollha impatt negattiv fuq il-kapaċità tal-pajjiż biex jitkellem b'leħen wieħed dwar il-kwistjonijiet tal-UE. Huwa jqis li dan huwa importanti biex jissaħħaħ ir-rwol tad-Direttorat għall-Integrazzjoni Ewropea, jiġu koordinati kwistjonijiet relatati mal-UE fost il-livelli kollha tal-awtoritajiet jew permezz ta' mekkaniżmu simili ieħor. Il-Kumitat jinnota li l-Kummissjoni kienet imġiegħla tipposponi aktar diskussjonijiet dwar l-IPA II fin-nuqqas ta' mekkaniżmu bħal dan;

81.

jiddispjaċih li l-assemblea parlamentari tal-Bosnja-Ħerzegovina ftit li xejn għamlet progress biex tadotta leġislazzjonijiet relatati mal-UE. In-nuqqas ta' qbil politiku għandu impatt negattiv fuq il-funzjonament tal-assemblea;

82.

iħeġġeġ li jiġu kkunsidrati r-riżultati tal-grupp ta' ħidma ta' esperti li ġie stabbilit bl-appoġġ tal-Istati Uniti u l-UE, li fassal rakkomandazzjonijiet dwar ir-riforma tal-Kostituzzjonijiet tal-Federazzjoni bil-għan li jiġu indirizzati l-istrutturi ta' governanza kumplessi u li jiswew il-flus tal-pajjiż fejn hemm xi dupplikazzjoni ta' kompetenzi bejn il-Federazzjoni, id-distretti u l-muniċipalitajiet. Huwa jilqa' l-fatt li dan il-grupp ta' ħidma ta' esperti bbaża r-rakkomandazzjonijiet tiegħu fuq proċess ta' konsultazzjoni parteċipattiva wiesgħa mal-livelli kollha ta' gvern, inkluż il-livell lokali permezz tal-involviment tal-muniċipalitajiet u l-bliet tal-Federazzjoni, kif ukoll is-soċjetà ċivili;

83.

ikompli jenfasizza l-bżonn li tissaħħaħ il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, inkluża l-implimentazzjoni ta' strateġiji mmirati li diġà ġew adottati;

84.

jistieden lill-entitajiet kollha ta' federazzjoni sabiex iżommu djalogu politiku kostruttiv bejniethom u mal-awtoritajiet federali;

85.

jilqa' d-deċiżjoni tal-Kunsill li jinbdew in-negozjati dwar Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni mal-Kosovo;

86.

jilqa' d-deċiżjoni tal-Kunsill għall-Kooperazzjoni Reġjonali (KKR) li jemenda l-istatut biex il-Kosovo jkun jista' jsir parteċipant. Il-formola għall-parteċipazzjoni tal-Kosova fil-KKR hija bażi tajba biex il-Kosovo jipparteċipa aktar f'fora reġjonali oħra u jestendi l-parteċipazzjoni tiegħu fihom;

87.

ifaħħar il-parteċipazzjoni attiva u kostruttiva tal-Kosovo u s-Serbja fi djalogu ffaċilitat mill-UE u jinnota li r-riżoluzzjoni paċifika u komprensiva tad-diżgwid bejn is-Serbja u l-Kosovo huwa importanti għall-iżvilupp tar-reġjun kollu;

88.

jinnota li għalkemm jeżistu strutturi fundamentali għall-governanza kemm fil-livell ċentrali kif ukoll f'dak lokali, il-livell munċipali għadu dgħajjef u jeħtieġ kapaċitajiet amministrattivi u ta' finanzjament adegwati. Huwa jappella li jsiru aktar sforzi biex jittejbu l-implimentazzjoni tal-leġislazzjoni, ir-responsabbiltà u t-trasparenza tal-gvern, inkluż fil-livell muniċipali, u biex jingħata appoġġ lill-awtoritajiet lokali biex ikomplu l-proċess ta' deċentralizzazzjoni;

89.

jilqa' l-fatt li l-gvernijiet lokali tejbu l-kapaċità tagħhom, inkluż biex jindirizzaw ir-ritorn u r-riintegrazzjoni tar-refuġjati u l-persuni spostati, fir-rigward tat-trasparenza tal-ġestjoni u l-informazzjoni dwar il-baġit u f'termini ta' rappurtar dwar it-teħid tad-deċiżjonijiet muniċipali;

90.

itenni l-importanza tal-amministrazzjoni trasparenti u effettiva u jitlob lill-gvern tal-Kosovo jagħti attenzjoni kbira lir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni dwar il-bżonn li jiġu indirizzati l-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni kif ukoll li jinbnew sistemi amministrattivi pubbliċi u ġudizzjarji adegwati;

91.

jinnota li l-kooperazzjoni bejn l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u l-istituzzjonijiet governattivi fil-Kosovo fil-biċċa l-kbira għadha ssir b'mod ad hoc u għandha tittejjeb, b'mod partikolari fir-rigward tat-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politiki pubbliċi;

92.

itenni l-bżonn li jiġi promoss aktar l-istat tad-dritt li huwa element ewlieni tal-Proċess ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni. F'dan il-kuntest, il-kontinwazzjoni tad-djalogu strutturat dwar l-istat tad-dritt hija milqugħa tajjeb ħafna peress li dan ikompli jappoġġja u jiggwida lill-Kosovo f'dan il-qasam, inkluż fid-diskussjonijiet dwar il-ġejjieni tal-EULEX, il-missjoni tal-UE dwar l-istat tad-dritt fil-Kosovo;

93.

jipproponi li jkun hemm negozjati addizzjonali dwar l-istatus ta' awtonomija lokali għat-territorju reġjonali b'dominanza Serba madwar Mitrovica, fit-Tramuntana tal-Kosovo.