EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52008IP0522
EC-Bosnia and Herzegovina Stabilisation and Association AgreementEuropean Parliament resolution of 23 October 2008 on the conclusion of the Stabilisation and Association Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and Bosnia and Herzegovina, of the other par
Ftehima ta' Stabilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni bejn il-KE u l-Bożnja ĦerżegovinaRiżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-23 ta' Ottubru 2008 dwar il-konklużjoni tal-Ftehima ta' Stabilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Bożnja Ħerżegovina, min-naħa l-oħr
Ftehima ta' Stabilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni bejn il-KE u l-Bożnja ĦerżegovinaRiżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-23 ta' Ottubru 2008 dwar il-konklużjoni tal-Ftehima ta' Stabilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Bożnja Ħerżegovina, min-naħa l-oħr
ĠU C 15E, 21.1.2010, p. 72–78
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
21.1.2010 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
CE 15/72 |
Il-Ħamis, 23 ta’ Ottubru 2008
Ftehima ta’ Stabilizzazzjoni u ta’ Assoċjazzjoni bejn il-KE u l-Bożnja Ħerżegovina
P6_TA(2008)0522
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-23 ta’ Ottubru 2008 dwar il-konklużjoni tal-Ftehima ta’ Stabilizzazzjoni u ta’ Assoċjazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Bożnja Ħerżegovina, min-naħa l-oħra
2010/C 15 E/15
Il-Parlament Ewropew,
wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta’ Tessaloniki (19-20 ta’ Ġunju 2003) kif ukoll l-anness tagħhom intitolat “L-Aġenda ta’ Tessaloniki għall-Balkani tal-Punent: lejn integrazzjoni Ewropea”,
wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kunsill tas-7 ta’ Novembru 2005 biex jinbdew negozjati mal-Bożnja Ħerżegovina bil-għan li tintlaħaq ftehima ta’ Stabilizzazzjoni u ta’ Assoċjazzjoni (FSA),
wara li kkunsidra l-inizjalar tal-FSA fl-4 ta’ Diċembru 2007 kif ukoll l-iffirmar tagħha fis-16 ta’ Ġunju 2008,
wara li kkunsidra l-abbozz tal-Ftehima ta’ Stabilizzazzjoni u ta’ Assoċjazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Bożnja Ħerżegovina, min-naħa l-oħra (8226/2008),
wara li kkunsidra l-Pjan Direzzjonali għal-liberalizzazzjoni tal-viżi ppreżentat mill-Kummissjoni lill-Bożnja Ħerżegovina fil-5 ta’ Ġunju 2008,
wara li kkunsidra l-Ftehima Interim dwar il-kummerċ u l-kwistjonijiet marbuta mal-kummerċ bejn il-Komunità Ewropea, minn naħa, u l-Bożnja Ħerżegovina, min-naħa l-oħra, kif ukoll l-Annessi u l-Protokolli tagħha, u d-dikjarazzjoni konġunta u d-dikjarazzjoni mill-Komunità mehmuża mal-Att Finali,
wara li kkunsidra l-Artikolu 103(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,
A. |
billi l-FSA hija l-ewwel ftehima internazzjonali komprensiva bejn il-Bożnja Ħerżegovina u l-Unjoni Ewropea li tistabbilixxi relazzjoni kuntrattwali bejn iż-żewġ partijiet li se tiffaċilita t-tranżizzjoni tal-Bożnja Ħerżegovina biex issir stat funzjonali għalkollox, stat li l-ġejjieni tiegħu, kif iddikjarat fil-Kunsill Ewropew ta’ Tessaloniki imsemmi hawn fuq, huwa fl-Unjoni Ewropea, |
B. |
billi l-FSA għandha l-potenzjal li tagħti spinta lill-ekonomija tal-Bożnja Ħerżegovina peress li fiha dispożizzjonijiet li jimpenjaw lill-pajjiż biex jilliberalizza s-suq tiegħu, u għalhekk tiżdied il-kompetittività tan-negozji tiegħu u jiżdied l-investiment, biex jimmodernizza l-qafas legali tiegħu billi jagħmlu aktar effiċjenti u trasparenti u biex gradwalment iqarreb il-liġijiet u r-regolamenti tiegħu lejn l-acquis communautaire, |
C. |
billi l-Ftehima Interim, li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Lulju 2008, tabolixxi gradwalment il-biċċa l-kbira tar-restrizzjonijiet fuq il-kummerċ bejn iż-żewġ partijiet, u fil-futur qarib tista’ titfa’ piż fuq l-ekonomija tal-Bożnja Ħerżegovina minħabba l-kompetizzjoni minn prodotti tal-UE u tnaqqis fid-dħul mid-dwana, |
D. |
billi l-FSA fiha dispożizzjonijiet dwar it-tisħiħ tal-istituzzjonijiet, il-konsolidazzjoni tal-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet tal-minoranzi, |
E. |
billi tistipula li l-partijiet għandhom jikkoperaw f’oqsma sensittivi bħall-viżi, il-kontrolli tal-fruntieri, il-kenn u l-migrazzjoni, il-ħasil tal-flus, il-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, |
F. |
billi l-implimentazzjoni tar-riforma miftiehma tal-istrutturi tal-pulizija tal-Bożnja Ħerżegovina għandha tkun parti mill-isforzi tal-pajjiż biex itejjeb il-kapaċità tiegħu li jittratta l-kwistjonijiet imsemmija hawn fuq, |
G. |
billi t-titjib tal-livell tal-edukazzjoni ġenerali u tal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali fil-Bożnja Ħerżegovina kif ukoll il-politika taż-żgħażagħ u x-xogħol taż-żgħażagħ, inkluża l-edukazzjoni mhux formali, huwa wkoll objettiv tal-ftehima, |
H. |
billi jinħtieġu sforzi aktar qawwija sabiex tingħeleb il-firda bejn gruppi etniċi u biex ikun hemm konċiljazzjoni ġenwina bejn il-partijiet; billi dawn l-isforzi għandhom jindirizzaw, b’mod partikulari, liż-żgħażagħ permezz ta’ programmi ta’ edukazzjoni komuni fiż-żewġ entitajiet u permezz ta’ għarfien komuni tal-avvenimenti traġiċi riċenti li seħħew fil-pajjiż, |
I. |
billi l-Bożnja Ħerżegovina għadha minn ħafna aspetti mifruda skont il-gruppi etniċi, u billi dan huwa ostaklu għat-trasformazzjoni tagħha fi stat u f’demokrazija li jaħdmu verament, |
J. |
billi l-isħubija tal-Unjoni Ewrope għall-Bożnja Ħerżegovina tikkostitwixxi prospett li jrid iseħħ unikament bħala stat wieħed, u mhux għall-entitajiet tiegħu, li m’ghandhomx sovranità awtonoma; billi huwa għalhekk fl-interess tal-entitajiet li jiżguraw li l-Bożnja u l-Ħerżegovina huwa stat li jiffunzjona bis-sħiħ, u li huwa kapaċi jissodisfa l-kriterji u l-obbligi kollha ta’ sħubija, |
K. |
billi għad hemm 125 072 persuna rreġistrata uffiċjalment bħala persuni spustjati internament, li minnhom, skont il-Gvern tal-Bożnja Ħerżegovina, 8 000 persuna spustjata internament għadhom qed jgħixu f’ċentri kollettivi, partikolarment minħabba n-nuqqas ta’ djar, infrastruttura u impjiegi xierqa fiz-zoni tal-oriġini tagħhom, |
L. |
billi twettqet ħidma eċċellenti fil-post mill-NGOs bil-għan li tittejjeb is-sitwazzjoni tal-persuni spustjati internament u tar-refuġjati, |
M. |
billi hemm ukoll 45 000 persuna rreġistrata uffiċjalment li jeħtieġu l-għajnuna biex jerġgħu lura għar-residenzi tagħhom ta’ qabel il-gwerra, |
N. |
billi r-reati tal-gwerra għandhom jiġu ttrattati bl-istess determinazzjoni, mezzi u effiċjenza kemm f’livell statali kif ukoll f’livell lokali, |
1. |
Jilqa’ b’sodisfazzjon l-iffirmar ta’ din il-ftehima importanti u jħeġġeġ lill-Istati Membri kollha tal-UE biex jirratifikawha malajr; huwa konvint li din il-ftehima tikkonsolida l-prospetti Ewropej tal-Bożnja Ħerżegovina u tipprovdi opportunità unika biex dan il-pajjiż jikseb il-paċi, l-istabilità u l-prosperità; |
2. |
Ifakkar lill-mexxejja politiċi, b’mod partikulari, li hija l-aktar ir-responsabilità tagħhom li jisfruttaw din l-opportunità billi juru biżżejjed ħsieb u determinazzjoni biex isiru riformi b’mod konġunt fil-livelli kollha — tal-Istat, tal-entitajiet u lokali — bil-għan li jimmodernizzaw il-pajjiż u jagħmluh aktar effiċjenti u kompatibbli mal-istandards tal-UE, anke billi jabolixxu l-ostakli legali u amministrattivi kollha li mhemmx bżonnhom u billi jirrazzjonalizzaw l-istrutturi amministrattivi; jemmen li l-awtoritajiet tal-Federazzjoni, b’mod partikulari, għandhom iqisu urġentement li jieħdu passi konkreti f’din id-direzzjoni; |
3. |
Ifakkar f’dan ir-rigward fl-obbligu tal-Bożnja Ħerżegovina, b’konformità mal-FSA u mal-Ftehima Interim, inter alia biex:
|
4. |
Iqis li l-FSA għandha l-potenzjal li tagħti spinta lill-ekonomija tal-Bożnja Ħerżegovina peress li fiha dispożizzjonijiet li jimpenjaw lill-pajjiż biex jilliberalizza s-suq tiegħu, u għalhekk tiżdied il-kompetittività tan-negozji tiegħu u jiżdied l-investiment, u biex jimmodernizza l-qafas legali tiegħu billi jagħmlu aktar effiċjenti u trasparenti; jinkuraġġixxi lill-awtoritajiet tal-Bożnja Ħerżegovina biex jieħdu l-passi meħtieġa biex iżidu l-livell tal-investiment dirett barrani fil-pajjiż; |
5. |
Jemmen li l-miżuri msemmija hawn fuq ifissru li l-kapaċità amministrattiva tal-Bożnja Ħerżegovina trid tissaħħaħ fil-livelli kollha, inkluż fil-livell statali, li se jkollu r-responsabilità li jimmoniterja u jiżgura l-konformità mal-obbligi li joriġinaw mill-FSA, irrispettivament mill-korpi li jkunu responsabbli mill-implimentazzjoni tal-FSA; |
6. |
Ifakkar li ż-żewġ entitajiet iridu jagħmlu progress fil-proċess ta’ privatizzazzjoni iżda jenfasizza li dan għandu jsir f’kundizzjonijiet ta’ trasparenza u fi ħdan qafas legali u regolatorju xieraq u li d-dħul mill-privatizzazzjoni għandu jkun investit sabiex jitħeġġeġ l-iżvilupp ekonomiku dewwiemi fil-pajjiż; |
7. |
Jistieden lill-Parlament tal-Bożnja Ħerżegovina biex, b’koperazzjoni mill-qrib mal-parlamenti tal-entitajiet, jimmoniterja l-implimentazzjoni tal-FSA u biex jiffaċilita l-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni marbuta mal-FSA u mal-Isħubija Ewropea; |
8. |
Huwa konvint li d-dispożizzjonijiet dwar il-koperazzjoni f’oqsma bħall-viżi, l-immaniġġjar tal-fruntieri, il-migrazzjoni u l-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata, se jipprovdu inċentiv qawwi fil-Bożnja Ħerżegovina biex titkompla r-riforma tal-pulizija adottata riċentement billi tkun imħeġġa aktar koperazzjoni bejn l-istrutturi differenti tal-pulizija u billi tinkiseb armonizzazzjoni akbar tal-proċeduri u l-prattiki; jistieden lill-Missjoni tal-Pulizija tal-UE fil-Bożnja Ħerżegovina biex tiffaċilita dan il-proċess; |
9. |
Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-ftehima tirrikonoxxi wkoll il-prinċipju tal-aċċess mhux diskriminatorju għas-sistemi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ vokazzjonali tal-Bożnja Ħerżegovina irrispettivament mis-sess, mill-oriġini etnika jew mir-reliġjon; fil-fatt jemmen li jeħtieġ li jsiru sforzi kbar sabiex jingħelbu l-istutturi segregazzjonisti li attwalment qed jitħaddmu fil-pajiż; iqis li l-edukazzjoni u l-familjarità li tinkiseb billi l-persuni jgħixu flimkien mindu jkunu tfal, huma fatturi ewlenin fil-proċess ta’ rikonċiljazzjoni; |
10. |
Jemmen li l-UE għandha tippromwovi l-koperazzjoni akkademika u fil-qasam tar-riċerka, inklużi l-iskambji tal-istaff, bejn il-Bożnja Ħerżegovina u l-pajjizi l-oħra tar-reġjun u bejn dawn il-pajjiżi u l-Istati Membri tal-UE; ifakkar f’dan ir-rigward fil-kontribut li l-programmi tal-UE jistgħu jagħtu lil dan l-objettiv u fil-ħtieġa urġenti li titwaqqaf aġenzija nazzjonali inkarigata mill-implimentazzjoni ta’ dawn il-programmi li issa huma miftuħa għall-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent; |
11. |
Iħeġġeġ lill-awtoritajiet edukattivi fil-Bożnja Ħerżegovina biex iwaqffu l-aġenzija nazzjonali meħtieġa biex iċ-ċittadini tal-Bożnja Ħerżegovina jkunu jistghu jieħdu sehem fil-programmi ta’ mobilità tal-Komunità li, fuq ordni ta’ dan il-Parlament, infetħu għall-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent; huwa tal-fehma li, minbarra li jħeġġu l-mobilità tal-istudenti u tar-riċerkaturi, il-programmi Komunitarji rilevanti għandhom jippromwovu wkoll il-koperazzjoni bejn l-istabbilimenti edukattivi taż-żewġ entitajiet; |
12. |
Huwa tal-fehma wkoll li, filwaqt li jitqies l-impatt ekonomiku u soċjali li jista’ jirriżulta mid-dħul fis-seħħ tal-Ftehima Interim, l-Istrument tal-UE għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjon (1) i jrid jipprovdi appoġġ għall-modernizzazzjoni tas-sistemi ta’ sigurtà soċjali tal-pajjiż u tal-leġiżlazzjoni tiegħu dwar ix-xogħol, kif ukoll appoġġ għall-organizzazzjonijiet tas-suq tax-xogħol u għat-trejdjunjins, għall-modernizzazzjoni tal-infrastruttura tat-trasport tal-Bożnja Ħerżegovina sabiex ikun iffaċilitat l-iżvilupp ekonomiku, kif ukoll għall-politiki ambjentali biex jitnaqqas it-tniġġis, biex l-enerġija tintuża bl-aħjar mod u biex jittejjeb l-immaniġġjar tal-iskart; jilqa’ b’sodisfazzjoni f’dan ir-rigward il-ħatra, wara negozjati mtawla tal-Koordinatur nazzjonali IPA, kif mitlub mill-Kummissjoni; |
13. |
Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżviluppa miżuri magħmula apposta li jirriflettu l-kundizzjonijiet speċjali fil-Bożnja Ħerżegovina sabiex jgħinu u jiffaċilitaw il-proċess ta’ adeżjoni mal-UE; |
14. |
Iħeġġeġ lill-Kummissjoni Ewropea biex tinkludi lill-pajjiż fl-inizjattivi kollha tagħha għall-promozzjoni tal-kuntatti interpersonali, għall-iżvilupp tas-soċjetà ċivili u għat-titjib tal-iżvilupp ekonomiku u soċjali tal-Bożnja Ħerżegovina; |
15. |
Huwa preokkupat minħabba n-nuqqas ta’ progress fir-ritorn tar-refuġjati u tal-persuni spustjati internament, pereżempju f’Posavina fir-Repubblika ta’ Srpska; ifakkar fil-ħtieġa li jkun żgurat li l-awtoritajiet lokali jkunu involuti u impenjati aktar fil-proċess tar-rirorn, fil-ħtieġa li jkunu organizzati attivitajiet immirati ta’ għajnuna sabiex tiżdied l-aċċettazzjoni pubblika tal-persuni li jirritornaw, fil-ħtieġa li jiġu ttrattati rekwiżiti pendenti ta’ infrastruttura u ta’ utilitajiet pubbliċi fil-qasam tar-ritorn, fil-ħtieġa li jinħolqu opportunitajiet ta’ impjieg għall-persuni li jirritornaw, u fil-ħtieġa li jiġu armonizzati l-pensjonijiet, l-assikurazjzoni tas-saħħa u s-sistemi tal-edukazzjoni fil-Bożnja Ħerżegovina kollha, sabiex ikun żgurat li r-ritorni jkunu jistgħu jsiru f’kundizzjonijiet sikuri u dinjitużi, ikunu sostenibbli u jikkontribwixxu b’mod effettiv għall-proċess ta’ rikonċiljazzjoni; |
16. |
Ifakkar f’dan ir-rigward fl-impenn biex tiġi implimentata d-Dikjarazzjoni ta’ Sarajevo tal-2005; |
17. |
Huwa konvint li aktar sforzi biex ikunu ffaċilitati r-ritorni huma ta’ importanza partikulari minħabba l-ħtieġa li sal-2011 irid isir ċensiment ġdid tal-popolazzjoni, ibbażat fuq dejta diżaggregata, sabiex jingħata rendikont aġġornat tal-istruttura tal-popolazzjoni tal-Bożnja Ħerżegovina; |
18. |
Jistieden lill-awtoritajiet tal-Bożnja Ħerżegovina biex jindirizzaw b’mod urġenti l-problemi tat-8 000 resident taċ-ċentri kollettivi li għadhom miftuħa, li għalihom ir-ritorn b’mod sikur u dinjituż jista’ ma jkunx possibbli, u biex iqisu soluzzjonijiet xierqa, dinjitużi u dewwiema għal dawn il-persuni; |
19. |
Iqis li għandhom isiru aktar sforzi għad-drittijiet tal-minoranzi fil-Bożnja Ħerżegovina, meta jitqies il-progress limitat li sar f’dan il-qasam; jilqa’ b’sodisfazzjon f’dan ir-rigward, l-emenda tal-liġi elettorali ta’ April 2008 li tippermetti li l-membri tal-minoranzi nazzjonali joħorġu għall-elezzjoni; madankollu jiddispjaċih għall-fatt li l-għadd ta’ siġġijiet għall-minoranzi nazzjonali huwa f’idejn il-muniċipalitajiet; barra minn hekk jenfasizza l-ħtieġa li l-kunsilli konsultattivi dwar il-minoranzi li twaqqfu riċentement fir-Republika Srpska u li se jitwaqqfu dalwaqt fil-Federazzjoni tal-Bożnja Ħerżegovina, isiru operattivi; fl-aħħarnett jiddeplora d-diskriminazzjoni persistenti kontra “nies oħra” fil-Kostituzzjoni u fil-liġijiet elettorali tal-Bożnja Ħerżegovina; |
20. |
Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-klima ta’ intolleranza kontra nies liżbjani, omosesswali, bisesswali u transesswali (LGBT) fir-rigward, b’mod partikolari, tal-inċidenti li seħħew fil-ftuħ tal-ewwel “Queer Festival” f’Sarajevo fl-24 ta’ Settembru 2008 u jħeġġeġ lill-Istat Bożnijak u l-awtoritajiet lokali biex jadottaw il-miżuri neċessarji ħalli jiżguraw li d-dritt fundamentali li n-nies jinġabru b’mod paċifiku jiġi garantit fis-sħuħija tiegħu wkoll għal nies LGBT fil-Bożnja Ħerżegovina; |
21. |
Jitlob li jingħata aktar finanzjament sabiex jintlaħaq l-għan tal-Istrateġija Nazzjonali ta’ Azzjoni kontra l-Mini li sal-2009 jitneħħew il-mini kollha fil-Bożnja Ħerżegovina; jiġbed l-attenzjoni li l-isfida ewlenija f’dan il-qasam hija n-nuqqas ta’ finanzjament għall-implimentazzjoni ta’ dik l-istrateġija, u għalhekk iħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti biex jipprovdu l-finanzjament meħtieġ u jlestu dak il-proġett mill-aktar fis possibbli; |
22. |
Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiggarantixxi fondi tal-UE għall-programm tan-NU dwar id-diżarm sabiex il-qerda tal-armi, tat-tagħmir militari u tal-munizzjon żejda tal-forzi armati tal-Bożnja Ħerżegovina tkun tista’ titkompla taħt is-superviżjoni tan-NU u sabiex tieħu l-miżuri li jistgħu jittieħdu biex tiżgura li dawn l-armi ma jkunux jistgħu jinbiegħu lil intermedjarji, pajjiżi jew reġimenti mhux mixtieqa; |
23. |
Ifakkar f’dan ir-rigward fil-ħtieġa li jkunu implimentati b’mod effettiv id-dispożizzjonijiet dwar ir-restituzzjoni tal-proprjetà li diġà qegħdin fis-seħħ u jħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-Bożnja Ħerżegovina biex jegħlbu d-dubji tagħhom f’dan ir-rigward; |
24. |
Huwa konvint ukoll li għandhom isiru sforzi akbar biex tiġi ttrattata l-kwistjoni tal-persuni neqsin u tal-kumpensi lill-familji tagħhom, u jilqa’ b’sodisfazzjon f’dan ir-rigward ix-xogħol li sar mill-Kummissjoni Internazzjonali dwar il-Persuni Neqsin u mill-Istitut tal-Persuni Neqsin tal-Bożnja Ħerżegovina; i iħeġġeġ lill-aġenziji korrispondenti fil-livell tal-entitajiet biex jappoġġjaw ix-xogħol tal-entitajiet fil-livell tal-istat billi jibgħatulhom l-informazzjoni relevanti kollha li huma jiġbru; |
25. |
Huwa tal-fehma li jeħtieġ li tingħata aktar attenzjoni lill-kawżi tar-reati tal-gwerra fil-livell distrettwali u tad-distretti awtonomi (cantons) sabiex ikun iċċarat jekk il-każijiet għandhomx jitqassmu bejn l-Istat u l-ġudikaturi ta’ livell aktar baxx u b’liema mod għandhom jitqassmu, u sabiex ikun żgurat li l-qrati u l-prosekuturi jkollhom ir-riżorsi xierqa, li x-xhieda jkollhom aċċess għal protezzjoi xierqa, li tissaħħaħ il-koperazzjoni transkonfinali bejn il-pulizija u l-ġudikatura, u li jkun armonizzat il-qafas legali applikabbli fil-livell tal-Istat, fil-livell distrettwali u fil-livell tad-distretti awtonomi; jistieden lill-Kummissjoni u lill-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent biex jaġixxu sabiex ikun hemm titjib kbir fil-koperazzjoni f’livell reġjonali u internazzjonali f’dan ir-rigward; |
26. |
Jappoġġja f’dan ir-rigward l-abbozzar attwali tal-Istrateġija tal-Prosekuzzjoni tar-Reati tal-Gwerra tal-Bożnja Ħerżegovina li, billi jikkjarifika l-għadd ta’ każijiet potenzjali ta’ reati tal-gwerra, għandu jgħin biex ikunu identifikati d-deċiżjonijiet u r-riżorsi leġiżlattivi, finanzjarji u politiċi li huma meħtieġa biex dawn il-każijiet jiġu ttrattati; |
27. |
Huwa preokkupat minħabba l-ambjent ta’ intimidazzjoni tal-midja, tal-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem u tas-soċjetà ċivili b’mod ġenerali li qed jiddomina fir-Republika Srspka u jħeġġeġ lill-mexxejja politiċi biex jagħrfu l-irwol importanti li għandhom il-midja indipendenti u l-NGOs fil-ħajja demokratika tal-entità tagħhom; |
28. |
Jiddispjaċih għall-fatt li r-Republika Srpska heddet li tirtira unilateralment mill-kumpanija statali ta’ distribuzzjoni tal-elettriku u li twaqqaf kumpanija tagħha billi tirtira l-appoġġ preċedenti tagħha għar-riforma miftiehma; jiġbed l-attenzjoni li dan l-att kien idgħajjef l-isforzi Bożnijaċi fil-kuntest tal-Proċess ta’ Stabilizzazzjoni u ta’ Assoċjazzjoni (PSA) tal-pajjiż; iħeġġeġ fl-istess ħin lill-awtoritajiet fil-Federazzjoni biex jadottaw il-liġijiet li ilhom mistennija fil-qasam tal-forniment tal-elettriku; |
29. |
Jitlob li tittieħed azzjoni xierqa bħala reazzjoni għall-fatt li l-Bożnja Ħerżegovina, b’rabta mal-Qorti Kriminali Internazzjonali, iffirmat ftehima ta’ immunità bilaterali mal-Istati Uniti li mhijiex konformi mal-pożizzjoni komuni u mal-linji gwida tal-UE f’dan il-qasam; |
30. |
Jiddispjaċih għall-fatt li, minkejja l-isfidi kbar li l-Bożnja Ħerżegovina qed tiffaċċja fil-qasam tal-kontroll tal-korruzzjoni, tal-kriminalità organizzata, tat-traffikar tal-bnedmin, tal-ħasil tal-flus u tat-traffikar tad-droga, il-progress f’dawn l-oqsma huwa mxekkel mill-indħil politiku u minn nuqqas ta’ rieda politika kif ukoll minn nuqqas ta’ koordinazzjoni bejn l-aġenziji differenti bbażati fuq l-entitajiet u l-forzi tal-pulizija; iħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-Bożnja Ħerżegovina biex tieħu azzjonijiet oħra malajr, sabiex issib tarf ta’ dawn il-problemi; |
31. |
Huwa tal-fehma li d-dibattitu dwar l-istruttura kostituzzjonali futura tal-pajjiż għandu jitmexxa mill-Parlament tal-Bożnja Ħerżegovina; jitlob f’dan ir-rigward li jsir dibattitu pubbliku mmexxi b’mod trasparenti u miftuħ, bl-involviment sħiħ tas-soċjetà ċivili; huwa tal-fehma wkoll li kull ftehim kostituzzjonali jrid ikun ir-riżultat ta’ qbil volontarju bejn il-partiti politiċi differenti fil-Bożnja Ħerżegovina; madankollu jemmen li l-komunità internazzjonali u r-Rappreżentant Speċjali tal-UE għandhom rwol importanti bħala faċilitaturi u jistedinhom biex, b’koperazzjoni mal-Kummissjoni ta’ Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa, jipprovdu l-appoġġ meħtieġ biex jitmexxa dan id-dibattitu; |
32. |
Jistieden lill-politiċi lokali biex jagħrfu l-ħtieġa għal riforma strutturali tal-Istat tal-Bożnja Ħerżegovina; ifakkar madankollu li din ir-riforma tista’ tirnexxi biss jekk tkun ibbażata fuq premessi realistiċi; |
33. |
Ifakkar li t-tisħiħ tal-Istat ċentrali ma jfissirx li jiddgħajfu l-entitajiet iżda li jinħolqu l-kundizzjonijiet għal amministrazzjoni effiċjenti li taħdem għall-ġid komuni taċ-ċittadini kollha tal-Bożnja Ħerżegovina f’diversi oqsma, pereżempju fit-twaqqif ta’ suq intern wieħed; fl-istess ħin iwissi kontra l-użu tad-dibattitu kostituzzjonali bħala opportunità biex wieħed jippretendi mill-entitajiet poteri u prerogattivi li huma speċifiċi għal stat sovran; |
34. |
Ifakkar lill-awtoritajiet tal-Bożnja Ħerżegovina dwar l-obbligu tagħhom li jikkoperaw għalkollox mat-Tribunal Krimiinali Internazzjonali għall-ex Jugoslavja, partikolarment fir-rigward tal-faċilitazzjoni tal-arrest tal-maħrubin li fadal, tal-identifikazzjoni u tal-protezzjoni tax-xhieda potenzjali u fir-rigward tal-fatt li t-Tribunal jingħata d-dokumenti u evidenza oħra meħtieġa għall-kawżi u l-investigazzjonijiet; |
35. |
Jiddispjaċih għall-fatt li l-awtoritajiet elettorali naqsu milli jittrattaw ilpreokkupazzjonijiet ta’ dawk iċ-ċittadini tal-Bożnja Ħerżegovina li matul il-gwerra telqu mill-pajjiż iżda li madnakollu jixtiequ jeżerċitaw id-dritt tagħhom li jivvutaw; jemmen li għandha tinstab soluzzjoni b’koperazzjoni xierqa mal-pajjiżi ġirien, sabiex dawn iċ-ċittadini jkunu jistgħu jiġu rreġistrati; |
36. |
Huwa tal-fehma li l-għeluq tal-Uffiċċju tar-Rappreżentant Għoli u t-tisħiħ tal-irwol tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE għandhom jibqgħu l-objettiv aħħari kemm għall-komunità internazzjonali kif ukoll għall-mexxejja lokali; għalhekk iħeġġeġ lill-mexxejja politiċi biex jassumu r-responsabiltajiet tagħhom f’dan ir-rigward u biex jagħmlu sforzi kbar biex jintlaħqu l-ħames objettivi u ż-żewġ kundizzjonijiet stabbiliti mill-Kunsill ta’ Implimentazzjoni tal-Paċi sabiex, permezz ta’ proċess konsenswali, tinkiseb it-tranżizzjoni minn Rappreżentant Għoli għal Rappreżentant Speċjali tal-UE; |
37. |
Mhuwiex kuntent b’mod partikulari bin-nuqqas ta’ progress fl-iffinalizzar tal-arranġamenti għad-Distrett ta’ Brcko; iwissi lill-mexxejja politiċi tal-Bożnja Ħerżegovina li d-deċiżjoni tat-Tribunal Arbitrarju dwar l-istejtus ta’ Brcko hija finali u ma tistax terġa’ tiġi kkunsidrata; |
38. |
Jistieden ukoll lill-politiki tal-Bożnja Ħerżegovina biex jagħrfu l-ħtieġa ta’ tqassim raġonevoli tal-proprjetà bejn l-Istat u l-livelli amministrattivi l-oħra, tqassim li huwa wieħed mill-objettivi għall-għeluq tal-Uffiċċju tar-Rappreżentant Għoli; iħeġġiġhom biex jinnegozjaw serjament sabiex tinstab soluzzjoni għal din il-kwistjoni li ilha teżisti; ifakkar li l-Istat għandu jingħata r-riżorsi meħtieġa biex iwettaq il-kompiti tiegħu; |
39. |
Ifakkar lir-rappreżentanti tal-komunità internazzjonali li l-interlokuturi tagħhom fil-Bożnja Ħerżegovina huma l-istituzzjonijiet ta’ dak il-pajjiż, mhux il-mexxejja tal-partiti politiċi ewlenin; jemmen għalhekk li l-istituzzjonijiet tal-Bożnja Ħerżegovina għandhom ikunu involuti u tassew isiru l-parteċipanti ewlenin fil-proċess ta’ riforma li l-pajjiż irid iwettaq; |
40. |
Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet tal-Istati Membri, lill-Gvern tal-Bożnja Ħerżegovina u lir-Rappreżentant Għoli — Rappreżentant Speċjali tal-UE għall-Bożnja Ħerżegovina. |
(1) Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1085/2006 tas-17 ta’ Lulju 2006 li jistabilixxi Strument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni (IPA), ĠU L 210, 31.7.2006, p. 82.