Dan id-dokument hu mislut mis-sit web tal-EUR-Lex
Dokument 62018CJ0610
Judgment of the Court (Grand Chamber) of 16 July 2020.#AFMB e.a. Ltd v Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank.#Request for a preliminary ruling from the Centrale Raad van Beroep.#Reference for a preliminary ruling — Migrant workers — Social security — Legislation applicable — Regulation (EEC) No 1408/71 — Article 14(2)(a) — Concept of ‘person who is a member of the travelling personnel of an undertaking’ — Regulation (EC) No 883/2004 — Article 13(1)(b) — Concept of ‘employer’ — Long-distance lorry drivers normally employed in one or more Member States or States of the European Free Trade Association (EFTA) — Long‑distance lorry drivers who have entered into an employment contract with one undertaking but are in fact subject to the authority of another undertaking established in the Member State where those drivers reside — Determination of which undertaking is the ‘employer’.#Case C-610/18.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tas-16 ta’ Lulju 2020.
AFMB et Ltd vs Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mis-Centrale Raad van Beroep.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ħaddiema migranti – Sigurtà soċjali – Leġiżlazzjoni applikabbli – Regolament (KEE) Nru 1408/71 – Artikolu 14(2)(a) – Kunċett ta’ ‘persuna li tagħmel parti mill-persunal sewwieq ta’ impriża’ – Regolament (KE) Nru 883/2004 – Artikolu 13(1)(b) – Kunċett ta’ ‘persuna li timpjega’ – Xufiera ta’ trakkijiet li normalment jeżerċitaw attività bħala persuna impjegata f’żewġ jew f’iktar Stati Membri jew Stati tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Kummerċ Ħieles (EFTA) – Xufiera ta’ trakkijiet li kkonkludew kuntratt ta’ xogħol ma’ impriża iżda li huma taħt l-awtorità effettiva ta’ impriża oħra stabbilita fl-Istat Membru ta’ residenza ta’ dawn ix-xufiera – Determinazzjoni tal-impriża li għandha l-kwalità ta’ ‘persuna li timpjega’.
Kawża C-610/18.
Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) tas-16 ta’ Lulju 2020.
AFMB et Ltd vs Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank.
Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mis-Centrale Raad van Beroep.
Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ħaddiema migranti – Sigurtà soċjali – Leġiżlazzjoni applikabbli – Regolament (KEE) Nru 1408/71 – Artikolu 14(2)(a) – Kunċett ta’ ‘persuna li tagħmel parti mill-persunal sewwieq ta’ impriża’ – Regolament (KE) Nru 883/2004 – Artikolu 13(1)(b) – Kunċett ta’ ‘persuna li timpjega’ – Xufiera ta’ trakkijiet li normalment jeżerċitaw attività bħala persuna impjegata f’żewġ jew f’iktar Stati Membri jew Stati tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Kummerċ Ħieles (EFTA) – Xufiera ta’ trakkijiet li kkonkludew kuntratt ta’ xogħol ma’ impriża iżda li huma taħt l-awtorità effettiva ta’ impriża oħra stabbilita fl-Istat Membru ta’ residenza ta’ dawn ix-xufiera – Determinazzjoni tal-impriża li għandha l-kwalità ta’ ‘persuna li timpjega’.
Kawża C-610/18.
IdentifikaturECLI: ECLI:EU:C:2020:565
SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja)
16 ta’ Lulju 2020 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Ħaddiema migranti – Sigurtà soċjali – Leġiżlazzjoni applikabbli – Regolament (KEE) Nru 1408/71 – Artikolu 14(2)(a) – Kunċett ta’ ‘persuna li tagħmel parti mill-persunal sewwieq ta’ impriża’ – Regolament (KE) Nru 883/2004 – Artikolu 13(1)(b) – Kunċett ta’ ‘persuna li timpjega’ – Xufiera ta’ trakkijiet li normalment jeżerċitaw attività bħala persuna impjegata f’żewġ jew f’iktar Stati Membri jew Stati tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Kummerċ Ħieles (EFTA) – Xufiera ta’ trakkijiet li kkonkludew kuntratt ta’ xogħol ma’ impriża iżda li huma taħt l-awtorità effettiva ta’ impriża oħra stabbilita fl-Istat Membru ta’ residenza ta’ dawn ix-xufiera – Determinazzjoni tal-impriża li għandha l-kwalità ta’ ‘persuna li timpjega’”
Fil-Kawża C‑610/18,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mis-Centrale Raad van Beroep (il-Qorti tal-Appell tas-Sigurtà Soċjali u tas-Servizz Pubbliku, il-Pajjiżi l Baxxi), permezz ta’ deċiżjoni tal‑20 ta’ Settembru 2018, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil‑25 ta’ Settembru 2018, fil-proċedura
AFMB Ltd et
vs
Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja),
komposta minn K. Lenaerts, President, R. Silva de Lapuerta, Viċi President, J.‑C. Bonichot, A. Arabadjiev, E. Regan (Relatur), P. G. Xuereb, L. S. Rossi u I. Jarukaitis, Presidenti ta’ Awla, E. Juhász, M. Ilešič, J. Malenovský, T. von Danwitz, C. Toader, C. Lycourgos u A. Kumin, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: P. Pikamäe,
Reġistratur: M.‑A. Gaudissart, Assistent Reġistratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tas‑17 ta’ Settembru 2019,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għal AFMB Ltd et, minn M. van Dam, advocaat, |
– |
għar-Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank, minn H. van der Most u M. Wickenhagen, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Olandiż, minn M. K. Bulterman, P. Huurnink u J. Hoogveld, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Ċek, minn M. Smolek, J. Vláčil u J. Pavliš, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Franċiż, minn A.‑L. Desjonquères, A. Daly u R. Coesme, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Ċiprijott, minn N. Ioannou u D. Kalli, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Ungeriż, minn M. Z. Fehér, M. Tátrai u V. Kiss, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Awstrijak, minn J. Schmoll u G. Hesse, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern tar-Renju Unit, minn Z. Lavery, bħala aġent, assistita minn K. Apps, barrister, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn D. Martin u M. van Beek, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tas‑26 ta’ Novembru 2019,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 14(1)(a) u tal-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1408/71 tal‑14 ta’ Ġunju 1971 dwar il-pubblikazzjoni [l-applikazzjoni] ta’ l-iskemi tas-sigurtà soċjali għall-persuni impjegati, għall-persuni li jaħdmu għal rashom u l-membri tal-familji tagħhom li jiċċaqilqu fi ħdan il-Komunità, fil-verżjoni tiegħu emendata u aġġornata bir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 118/97 tat‑2 ta’ Diċembru 1996 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Volum 3, p. 3), kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 631/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑31 ta’ Marzu 2004 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Vol. 5, p. 10) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 1408/71”), kif ukoll tal-Artikolu 12 u tal-Artikolu 13(1)(b) tar-Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 dwar il-kordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali, kif emendat bir-Regolament (UE) Nru 465/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑22 ta’ Mejju 2012 (ĠU 2012, L 149, p. 4) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 883/2004”) |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn, minn naħa, AFMB Ltd, kumpannija stabbilita f’Ċipru, u diversi xufiera internazzjonali ta’ trakkijiet u, min-naħa l-oħra, ir-Raad van bestuur van de Sociale verzekeringsbank (il-Kunsill ta’ Amministrazzjoni tal-Fond tas-Sigurtà Soċjali, il-Pajjiżi l-Baxxi, iktar ’il quddiem is-“Svb”), dwar deċiżjonijiet li permezz tagħhom is-Svb iddikjara l-leġiżlazzjoni Olandiża fil-qasam tas-sigurtà soċjali applikabbli għal dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet. |
Il-kuntest ġuridiku
Ir-Regolament Nru 1408/71
3 |
It-Titolu II tar-Regolament Nru 1408/71, bit-titolu “Determinazzjoni tal-leġislazzjoni applikabbli”, jinkludi l-Artikoli 13 sa 17 tiegħu. |
4 |
L-Artikolu 13 ta’ dan ir-regolament, bit-titolu “Regoli ġenerali”, jipprovdi: “1. Bla ħsara għall-Artikoli 14ċ u 14f, persuni li għalihom japplika dan ir-Regolament għandhom ikunu soġġetti għall-liġijiet ta’ Stat Membru wieħed biss. Dawk il-liġijiet għandhom jiġu stabbiliti skond id-dispożizzjonijiet ta’ dan it-Titolu. 2. Suġġetti għall-Artikoli 14 sa 17:
[…]” |
5 |
L-Artikolu 14 tal-imsemmi regolament jipprevedi: “[Ir-regola stabbilita f]l-Artikolu 13(2)(a) japplika suġġett għall-eċċezzjonijiet u ċ-ċirkustanzi li ġejjin:
[…]
[…]” |
6 |
Skont l-Artikolu 84a tar-Regolament Nru 1408/71, l-istituzzjonijiet u l-persuni koperti minn dan ir-regolament għandhom obbligu reċiproku ta’ informazzjoni u ta’ kooperazzjoni sabiex tiġi żgurata l-applikazzjoni korretta tal-imsemmi regolament. |
Ir-Regolament (KEE) Nru 574/72
7 |
L-Artikolu 12a tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 574/72 tal‑21 ta’ Marzu 1972 li jistipula l-proċedura għall-implimentazzjoni tar-Regolament Nru 1408/71, fil-verżjoni tiegħu emendata u aġġornata bir-Regolament Nru 118/97, kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 647/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑13 ta’ April 2005 (ĠU 2005, L 117, p. 1) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 574/72”), jipprevedi, b’mod partikolari, regoli dwar l-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għall-applikazzjoni tal-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71. |
Ir-Regolament Nru 883/2004
8 |
Il-premessi 1, 4, 18a u 45 tar-Regolament Nru 883/2004 huma fformulati kif ġej:
[…]
[…]
[…]
|
9 |
L-Artikolu 2 ta’ dan ir-regolament, bit-titolu “Persuni koperti”, jipprevedi, fil-paragrafu 1 tiegħu: “Dan ir-Regolament għandhu japplika għal ċittadini ta’ Stat Membru, persuni mingħajr Stat u refuġjati li għandhom ir-residenza tagħhom fi Stat Membru li huma jew li kienu suġġetti għal-leġislazzjoni ta’ Stat Membru jew ta’ aktar minn Stat Membru wieħed, kif ukoll għall-membri tal-familji tagħhom u għas-superstiti tagħhom.” |
10 |
It-Titolu II tal-imsemmi regolament, bit-titolu “Determinazzjoni ta’ liema leġislazzjoni tapplika”, jinkludi l-Artikoli 11 sa 16 tiegħu. |
11 |
L-Artikolu 11 tal-istess regolament, bit-titolu “Regoli ġenerali”, jipprovdi: “1. Il-persuni li għalihom japplika dan ir-Regolament għandhom ikunu suġġetti għal-leġislazzjoni ta’ Stat Membru wieħed biss. Din il-leġislazzjoni għandha tkun determinata skond dan it-Titolu. […] 3. Bla ħsara għall-Artikolu 12 sa 16:
[…]” |
12 |
L-Artikolu 12 tar-Regolament Nru 883/2004, bit-titolu “Regoli speċjali”, huwa fformulat kif ġej: “1. Persuna li twettaq attività bħala persuna impjegata fi Stat Membru f’isem min iħaddem, li normalment twettaq l-attivitajiet tagħha hemmhekk, u li tintbagħat minn dak li jħaddem fi Stat Membru ieħor biex taħdem f’isem minn iħaddem, għandha tibqa’ soġġetta għal-leġiżlazzjoni tal-ewwel Stat Membru, sakemm ix-xogħol mhux maħsub li jdum aktar minn 24 xahar u sakemm din il-persuna ma ntbagħtitx biex tieħu post persuna stazzjonata oħra. 2. Persuna li normalment twettaq attività bħala persuna li taħdem għal rasha fi Stat Membru u li tmur biex twettaq attività simili fi Stat Membru ieħor għandha tibqa’ suġġetta għal-leġislazzjoni ta’ l-ewwel Stat Membru sakemm l-attività mhix maħsuba li ddum aktar minn 24 xahar.” |
13 |
Skont l-Artikolu 13(1) ta’ dan ir-regolament: “Persuna li normalment twettaq attività bħala persuna impjegata f’żewġ Stati Membri jew aktar għandha tkun soġġetta:
[…]” |
14 |
It-Titolu V tal-imsemmi regolament, bit-titolu “Disposizzjonijiet mixxellanji”, jipprevedi, fl-Artikolu 76 tiegħu, bit-titolu “Koperazzjoni”, b’mod partikolari, diversi possibbiltajiet u obbligi reċiproċi ta’ informazzjoni u ta’ kooperazzjoni għall-istituzzjonijiet u għall-persuni koperti mill-imsemmi regolament. |
15 |
It-Titolu VI tal-istess regolament, dwar id-dispożizzjonijiet tranżitorji u finali, jinkludi l-Artikoli 87 sa 91 tiegħu. |
16 |
L-Artikolu 90 tar-Regolament Nru 883/2004, bit-titolu “Revoka”, jipprevedi, fil-paragrafu 1 tiegħu: “Ir-Regolament [Nru 1408/71] għandu jkun revokat mill-jum ta’ l-applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Madanakollu, ir-Regolament [Nru 1408/71] għandu jibqa’ jgħodd u għandu jibqa’ jkollu effett legali għall-għanijiet: […]
|
Ir-Regolament (KE) Nru 987/2009
17 |
L-Artikolu 16 tar-Regolament (KE) Nru 987/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑16 ta’ Settembru 2009 li jistabbilixxi l-proċedura għall-implimentazzjoni tar-Regolament Nru 883/2004 (ĠU 2009, L 284, p. 1), jipprevedi, hekk kif jirriżulta mit-titolu tiegħu, proċedura għall-applikazzjoni tal-Artikolu 13 tar-Regolament Nru 883/2004. |
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
18 |
AFMB, kumpannija kkostitwita fl‑10 ta’ Mejju 2011 f’Ċipru, ikkonkludiet ma’ impriżi ta’ trasport stabbiliti fil-Pajjiżi l-Baxxi ftehimiet ta’ amministrazzjoni tal-flotta li bis-saħħa tagħhom hija impenjat ruħha, kontra l-ħlas ta’ kummissjoni, tamministra t-trakkijiet operati minn dawn l-impriżi fil-kuntest tal-attivitajiet tagħhom, għan-nom u għar-riskju tal-imsemmija impriżi. AFMB ikkonkludiet ukoll, għal perijodi differenti, inklużi bejn l‑1 ta’ Ottubru 2011 u s‑26 ta’ Mejju 2015, kuntratti ta’ xogħol ma’ xufiera internazzjonali ta’ trakkijiet residenti fil-Pajjiżi l-Baxxi. Skont dawn il-kuntratti, AFMB kienet indikata bħala l-persuna li timpjega lil dawn il-ħaddiema u d-dritt tax-xogħol Ċiprijott kien iddikjarat applikabbli. |
19 |
Skont il-konstatazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju, qabel il-konklużjoni ta’ dawn il-kuntratti ta’ xogħol, ix-xufiera internazzjonali ta’ trakkijiet ikkonċernati qatt ma kienu għexu u lanqas ħadmu f’Ċipru. Matul l-eżekuzzjoni ta’ dawn il-kuntratti, huma komplew jgħixu fil-Pajjiżi l-Baxxi u eżerċitaw, għan-nom tal-imsemmija impriżi ta’ trasport, l-attività tagħhom f’żewġ jew f’iktar Stati Membri, jew, għal uħud minn dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet, ukoll fi Stat jew f’diversi Stati tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Kummerċ Ħieles (EFTA). Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta wkoll li, matul dan il-perijodu, dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet ma kinux jeżerċitaw parti sostanzjali mill-attivitajiet tagħhom fil-Pajjiżi l-Baxxi. Barra minn hekk, uħud minnhom kienu preċedentement impjegati ta’ dawn l-istess impriżi. |
20 |
AFMB, skont l-Artikolu 16 tar-Regolament Nru 987/2009, talbet lis-Svb jikkonferma li, fir-rigward ta’ dan l-istess perijodu, ix-xufiera internazzjonali ta’ trakkijiet li magħhom hija kienet ikkonkludiet l-imsemmija kuntratti ta’ xogħol ma kinux jaqgħu, skont l-Artikolu 13 tar-Regolament Nru 883/2004, taħt il-leġiżlazzjoni Olandiża fil-qasam tas-sigurtà soċjali. F’dan ir-rigward hija indikat, b’mod partikolari, li l-istituzzjoni Ċiprijotta kompetenti ma setgħetx toħroġ ċertifikati A 1 għal dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet sakemm is-Svb ma kienx ikkonferma li l-leġiżlazzjoni Olandiża fil-qasam tas-sigurtà soċjali ma kinitx applikabbli għalihom. |
21 |
Permezz ta’ deċiżjonijiet meħuda matul ix-xahar ta’ Ottubru 2013, is-Svb iddikjara l-leġiżlazzjoni Olandiża fil-qasam tas-sigurtà soċjali applikabbli għax-xufiera ta’ trakkijiet u ħareġ ċertifikati A 1 f’dan is-sens. |
22 |
Dawn id-deċiżjonijiet ġew ikkonfermati, wara lment imressaq minn AFMB, permezz ta’ deċiżjonijiet tas-Svb adottati matul ix-xahar ta’ Lulju 2014. |
23 |
AFMB u ċertu numru ta’ xufiera ta’ trakkijiet li kkonkludew kuntratti ta’ xogħol magħha ppreżentaw rikors kontra dawn l-aħħar deċiżjonijiet tas-Svb quddiem ir-rechtbank Amsterdam (il-Qorti Distrettwali ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi l-Baxxi). Permezz ta’ sentenza tal‑25 ta’ Marzu 2016, dik il-qorti ċaħdet dan ir-rikors. |
24 |
AFMB u parti minn dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet appellaw quddiem il-qorti tar-rinviju. |
25 |
Wara l-imsemmi rikors, il-proċedura ta’ djalogu u ta’ konċiljazzjoni li kienet inbdiet, dwar iċ-ċertifikati A 1 maħruġa mis-Svb, mill-istituzzjoni Ċiprijotta kompetenti skont id-Deċiżjoni A 1 tal-Kummissjoni Amministrattiva għall-Koordinazzjoni tas-Sistemi ta’ Siġurtà Soċjali tat‑12 ta’ Ġunju 2009 dwar l-istabbiliment ta’ proċedura ta’ djalogu u konċiljazzjoni dwar il-validità ta’ dokumenti, id-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni applikabbli u l-provvista ta’ benefiċċji skont ir-Regolament Nru 883/2004 (ĠU 2010, C 106, p. 1), ġiet sospiża. |
26 |
Fil-kuntest tat-tilwima fil-kawża prinċipali, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, fl-ewwel lok, dwar jekk ix-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali għandhomx jitqiesu bħala “li jagħmlu parti mill-persunal” ta’ AFMB jew tal-impriżi ta’ trasport, fis-sens tal-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71, u bħala li għandhom bħala “persuna li timpjega” lill-ewwel jew lit-tieni, fis-sens tal-Artikolu 13(1)(b) tar-Regolament Nru 883/2004. Għalhekk, dik il-qorti tfittex tiddetermina l-impriża jew l-impriżi li għandhom jiġu rrikonoxxuti bħala l-persuna li timpjega lill-imsemmija xufiera għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet kif ukoll il-kriterji li għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni għal dan il-għan. Din id-domanda hija ta’ importanza deċiżiva għat-tilwima fil-kawża prinċipali sa fejn din tippermetti li tiġi identifikata l-leġiżlazzjoni nazzjonali fil-qasam tas-sigurtà soċjali applikabbli għal dawn ix-xufiera. |
27 |
F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tosserva li r-Regolamenti Nri 1408/71 u 883/2004 ma jiddefinixxux il-kunċett ta’ “persuna li timpjega” u lanqas ma jirreferu għal-leġiżlazzjonijiet nazzjonali għal dan il-għan. |
28 |
Madankollu, dik il-qorti tqis li jeżistu diversi fatturi li jimmilitaw favur interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fis-sens li, f’kawża bħal dik fil-kawża prinċipali, l-impriżi ta’ trasport għandhom jiġu rrikonoxxuti l-kwalità ta’ persuna li timpjega lix-xufiera ta’ trakkijiet, iżda hija tosserva li tali interpretazzjoni tippreżenta wkoll inkonvenjenzi f’termini ta’ identifikazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli fil-qasam tas-sigurtà soċjali. |
29 |
Fit-tieni lok, fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja tqis li impriża li kkonkludiet kuntratti ta’ xogħol max-xufiera ta’ trakkijiet, bħal AFMB, għandha titqies bħala li hija l-persuna li timpjegahom, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar eventwali applikazzjoni b’analoġija għas-sitwazzjoni ta’ dan il-każ tal-kundizzjonijiet speċifiċi għas-sistema ta’ kollokament prevista mir-Regolamenti Nri 1408/71 u 883/2004. |
30 |
Fit-tielet lok, fl-ipoteżi msemmija fil-punt preċedenti u fil-każ li t-tieni domanda tingħata risposta fin-negattiv, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali jikkostitwixxux abbuż ta’ dritt. F’dan ir-rigward, hija tosserva li, f’dan il-każ, minkejja li d-dritt tal-Unjoni jistabbilixxi l-libertà ta’ stabbiliment, l-impriżi ta’ trasport fil-kawża prinċipali u AFMB kellhom manifestament bħala għan essenzjali komuni li jevitaw il-leġiżlazzjoni u r-regoli Olandiżi billi joħolqu artifiċjalment il-kundizzjonijiet li jippermettu li jittieħed vantaġġ mid-dritt tal-Unjoni. Fil-każ li tali abbuż jiġi kkonstatat, din il-qorti tistaqsi dwar il-konsegwenzi li għandhom jinsiltu għar-riżoluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali. |
31 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, is-Centrale Raad van Beroep (il-Qorti tal-Appell tas-Sigurtà Soċjali u tas-Servizz Pubbliku, il-Pajjiżi l Baxxi) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
|
Fuq id-domandi preliminari
Osservazzjonijiet preliminari
32 |
Il-Gvern Ċek, Ċiprijott, Awstrijak u dak tar-Renju Unit jikkontestaw l-applikabbiltà ratione temporis tar-Regolament Nru 1408/71 għat-tilwima fil-kawża prinċipali minħabba li l-perijodi ta’ attività kkonċernati kollha seħħew wara d-data li fiha dan ir-regolament ġie ssostitwit bir-Regolament Nru 883/2004. Huma jqisu li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha, għaldaqstant, tirrispondi għad-domandi magħmula biss sa fejn dawn jirrigwardaw ir-Regolament Nru 883/2004. |
33 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi osservat li, hekk kif jirriżulta mill-punt 18 ta’ din is-sentenza, il-perijodi li matulhom ix-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali kienu marbuta ma’ AFMB permezz ta’ kuntratt ta’ xogħol huma kollha sussegwenti għall‑1 ta’ Mejju 2010, data li fiha r-Regolament Nru 1408/71 tħassar u ġie ssostitwit bir-Regolament Nru 883/2004. |
34 |
Minn dan isegwi li dan l-aħħar regolament huwa applikabbli għas-sitwazzjoni tax-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali li kienu jeżerċitaw l-attività professjonali tagħhom f’żewġ jew f’iktar Stati Membri. |
35 |
Fir-rigward tax-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali li kienu jeżerċitaw l-attività professjonali tagħhom kemm fi Stat jew f’diversi Stati Membri kif ukoll fi Stat jew f’diversi Stati tal-EFTA, hemm lok li jitfakkar li, skont l-Artikolu 90 tar-Regolament Nru 883/2004, ir-Regolament Nru 1408/71 baqa’ fis-seħħ u l-effetti ġuridiċi tiegħu nżammu, għall-finijiet, b’mod partikolari, tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea u tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa, u l-Konfederazzjoni Svizzera, min-naħa l-oħra, dwar il-moviment liberu tal-persuni, sakemm l-imsemmija ftehimiet ma ġewx emendati skont ir-Regolament Nru 883/2004. Issa, dan l-aħħar regolament sar applikabbli, wara tali emendi, biss mill‑1 ta’ April 2012 għall-Konfederazzjoni Svizzera u mill‑1 ta’ Ġunju 2012 għall-Islanda, għal-Liechtenstein u għan-Norveġja. |
36 |
Minn dan isegwi li r-Regolament Nru 1408/71 kien għadu fis-seħħ, f’dawn l-Istati tal-EFTA, matul parti mill-perijodi inkwistjoni fil-kawża prinċipali u li, jekk, fatt li għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju, xufiera ta’ trakkijiet eżerċitaw l-attività tagħhom fit-territorju ta’ wieħed minn dawn l-Istati matul perijodi preċedenti għal waħda minn dawn id-dati, dan ir-regolament ikun applikabbli f’dan ir-rigward. |
37 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, hemm lok, sabiex jiġu pprovduti l-elementi kollha ta’ risposta utli lill-qorti tar-rinviju, li jittieħdu inkunsiderazzjoni, fil-kuntest ta’ din il-kawża, kemm ir-Regolament Nru 1408/71 kif ukoll ir-Regolament Nru 883/2004. |
Fuq l-ewwel domanda
38 |
Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71 u l-Artikolu 13(1)(b) tar-Regolament Nru 883/2004 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li l-persuna li timpjega lil xufier internazzjonali ta’ trakkijiet, fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, hija l-impriża ta’ trasport li rreklutat lil dan ix-xufier, li huwa effettivament jinsab għad-dispożizzjoni sħiħa tagħha, li teżerċita awtorità effettiva fuq l-imsemmi xufier u li hija effettivament responsabbli għall-piż tas-salarju korrispondenti, jew l-impriża li magħha l-imsemmi xufier ta’ trakkijiet ikkonkluda kuntratt ta’ xogħol u li tħallsu s-salarju tiegħu abbażi ta’ ftehim konkluż mal-impriża ta’ trasport. |
39 |
Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li din id-domanda tirriżulta minn nuqqas ta’ qbil bejn il-partijiet fil-kawża prinċipali dwar il-leġiżlazzjoni nazzjonali fil-qasam tas-sigurtà soċjali applikabbli għax-xufiera internazzjonali ta’ trakkijiet, li għandhom kuntratt ta’ xogħol ma’ AFMB iżda li jeżerċitaw l-attività tagħhom għan-nom tal-impriżi ta’ trasport inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Fil-fatt, is-Svb iqis li biss dawn l-impriżi ta’ trasport, stabbiliti fil-Pajjiżi l-Baxxi, għandhom jiġu kklassifikati bħala persuni li jimpjegaw lil dawn ix-xufiera, b’tali mod li l-leġiżlazzjoni Olandiża hija applikabbli fir-rigward ta’ dawn tal-aħħar, filwaqt li AFMB u l-imsemmija xufiera ta’ trakkijiet iqisu li AFMB għandha tiġi kklassifikata bħala persuna li timpjega u li, sa fejn is-sede tagħha tinsab f’Ċipru, il-leġiżlazzjoni Ċiprijotta hija applikabbli għalihom. |
40 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li d-dispożizzjonijiet tat-Titolu II tar-Regolament Nru 1408/71, li minnu jagħmel parti l-Artikolu 14(2)(a) tiegħu, kif ukoll dawk tat-Titolu II tar-Regolament Nru 883/2004, li minnu jagħmel parti l-Artikolu 13(1)(b) tiegħu, jikkostitwixxu sistemi kompleti u uniformi ta’ regoli ta’ kunflitt ta’ liġijiet. Dawn id-dispożizzjonijiet fil-fatt għandhom bħala għan mhux biss li tiġi evitata l-applikazzjoni simultanja ta’ diversi leġiżlazzjonijiet nazzjonali u li jiġu evitati l-kumplikazzjonijiet li jistgħu jirriżultaw minn dan, iżda wkoll li jiġi prekluż li l-persuni li jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ wieħed minn dawn ir-regolamenti jiġu mċaħħda minn protezzjoni fil-qasam tas-sigurtà soċjali, fin-nuqqas ta’ leġiżlazzjoni li tkun applikabbli għalihom (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑1 ta’ Frar 2017, Tolley, C‑430/15, EU:C:2017:74, punt 58, u tal‑25 ta’ Ottubru 2018, Walltopia, C‑451/17, EU:C:2018:861, punt 41). |
41 |
Għalhekk, meta persuna taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ratione personae tar-Regolament Nru 1408/71 jew tar-Regolament Nru 883/2004, hekk kif iddefinit fl-Artikolu 2 ta’ kull wieħed minn dawn ir-regolamenti, ir-regola tal-uniċità stabbilita, rispettivament, fl-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 1408/71 u fl-Artikolu 11(1) tar-Regolament Nru 883/2004 hija, bħala prinċipju, applikabbli u l-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli hija ddeterminata konformement mad-dispożizzjonijiet tat-Titolu II ta’ wieħed minn dawn ir-regolamenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑1 ta’ Frar 2017, Tolley, C‑430/15, EU:C:2017:74, punt 59, u tal‑25 ta’ Ottubru 2018, Walltopia, C‑451/17, EU:C:2018:861, punt 42). |
42 |
Għal dan il-għan, l-Artikolu 13(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71 u l-Artikolu 11(3)(a) tar-Regolament Nru 883/2004 jistabbilixxu l-prinċipju li l-persuna li teżerċita attività bħala persuna impjegata fit-territorju ta’ Stat Membru għandha tkun suġġetta għal-leġiżlazzjoni ta’ dan l-Istat. |
43 |
Dan il-prinċipju huwa madankollu fformulat, fl-ewwel waħda minn dawn id-dispożizzjonijiet, “[s]uġġetti għall-Artikoli 14 sa 17” tar-Regolament Nru 1408/71, u, fit-tieni waħda minn dawn id-dispożizzjonijiet, “[b]la ħsara għall-Artikolu 12 sa 16” tar-Regolament Nru 883/2004. Fil-fatt, f’ċerti sitwazzjonijiet partikolari, l-applikazzjoni pura u sempliċi tal-imsemmi prinċipju tissogra mhux li jiġu evitati, iżda, għall-kuntrarju, li jinħolqu, kemm għall-ħaddiem kif ukoll għall-persuna li timpjega u għall-organi ta’ sigurtà soċjali, kumplikazzjonijiet amministrattivi li l-effett tagħhom jista’ jkun li jiġi ostakolat l-eżerċizzju tal-moviment liberu tal-persuni koperti minn dawn ir-regolamenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat‑13 ta’ Settembru 2017, X, C‑570/15, EU:C:2017:674, punt 16, kif ukoll tas‑6 ta’ Frar 2018, Altun et, C‑359/16, EU:C:2018:63, punt 31). |
44 |
Fost dawn is-sitwazzjonijiet partikolari hemm dik, prevista, rispettivament, fl-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71 u fl-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 883/2004, tal-persuna li normalment teżerċita attività bħala persuna impjegata f’żewġ jew f’iktar Stati Membri. |
45 |
B’mod partikolari, skont l-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71, il-persuna li tagħmel parti mill-persunal sewwieq ta’ impriża li twettaq, għall-ħaddieħor jew għaliha stess, trasport internazzjonali ta’ merkanzija bit-triq u li għandha s-sede tagħha fit-territorju ta’ Stat Membru għandha tkun suġġetta għal-leġiżlazzjoni ta’ dan l-aħħar Stat jekk, hekk kif huwa l-każ għax-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali li għalihom dan ir-regolament huwa intiż li japplika, din il-persuna ma tkunx impjegata b’mod predominanti fit-territorju tal-Istat Membru li fih hija tirrisjedi, f’liema każ hija għandha tkun suġġetta għal-leġiżlazzjoni tal-Istat Membru ta’ residenza tagħha. |
46 |
Fir-rigward tal-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 883/2004, dan jipprevedi, fil-punt (b)(i) tiegħu, li l-persuna li normalment teżerċita attività bħala persuna impjegata f’żewġ jew f’iktar Stati Membri u li ma teżerċitax parti sostanzjali minn din l-attività fl-Istat Membru ta’ residenza tagħha, għandha tkun suġġetta għal-leġiżlazzjoni tal-Istat Membru li fih l-impriża jew il-persuna li timpjega għandha s-sede tagħha jew il-post tan-negozju tagħha, jekk din tkun impjegata minn impriża jew minn persuna li timpjega. Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat, f’dan ir-rigward, li persuna tista’ taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu 13 biss bil-kundizzjoni li hija teżerċita abitwalment attivitajiet sinjifikattivi fit-territorju ta’ żewġ jew ta’ iktar Stati Membri (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑13 ta’ Settembru 2017, X, C‑570/15, EU:C:2017:674, punti 18 u 19). Hekk kif jirriżulta mill-fajl li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha għad-dispożizzjoni tagħha, din il-kundizzjoni hija ssodisfatta fil-każ tax-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali. |
47 |
Mill-indikazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju jirriżulta li l-impriżi ta’ trasport inkwistjoni fil-kawża prinċipali kollha għandhom is-sede tagħhom fil-Pajjiżi l-Baxxi. Fir-rigward ta’ AFMB, din il-qorti tenfasizza li s-sede tagħha għandha titqies bħala li tinsab f’Ċipru, b’tali mod li wieħed għandu jibbaża ruħu fuq din il-premessa. |
48 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, u hekk kif osservat, essenzjalment, il-qorti tar-rinviju, l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “persuna li tagħmel parti mill-persunal […] ta’ impriża”, fis-sens tal-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71, u tal-kunċett ta’ “persuna li timpjega”, fis-sens tal-Artikolu 13(1)(b)(i) tar-Regolament Nru 883/2004, kunċett li miegħu għandu jiġi assimilat, f’dan il-kuntest, dak ta’ “impriża”, użat mill-istess dispożizzjoni ta’ dan l-aħħar regolament, hija ta’ importanza deċiżiva għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ sigurtà soċjali applikabbli għax-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali. |
49 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi osservat li, għall-finijiet tad-determinazzjoni tat-tifsira tal-imsemmija kunċetti, dawn ir-regolamenti ma jagħmlu ebda riferiment għal-leġiżlazzjonijiet jew għall-prattiki nazzjonali. |
50 |
Issa, mir-rekwiżiti kemm tal-applikazzjoni uniformi tad-dritt tal-Unjoni kif ukoll tal-prinċipju ta’ ugwaljanza jirriżulta li l-kliem ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni li ma tagħmilx riferiment espliċitu għad-dritt tal-Istati Membri għall-finijiet tad-determinazzjoni tas-sens u tal-portata tagħha, għandhom normalment jingħataw, fl-Unjoni kollha, interpretazzjoni awtonoma u uniformi li għandha tinsab billi jittieħdu inkunsiderazzjoni mhux biss il-kliem tagħha iżda wkoll il-kuntest tad-dispożizzjoni u l-għan imfittex mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni (sentenza tad‑19 ta’ Marzu 2020, Compañía de Tranvías de La Coruña, C‑45/19, EU:C:2020:224, punt 14 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
51 |
Peress li l-kunċetti msemmija fil-punt 48 ta’ din is-sentenza għandhom rwol determinanti fl-identifikazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli fil-qasam tas-sigurtà soċjali skont ir-regoli ta’ kunflitt ta’ liġijiet previsti, rispettivament, fl-Artikolu 14 tar-Regolament Nru 1408/71 u fl-Artikolu 13 tar-Regolament Nru 883/2004, interpretazzjoni awtonoma ta’ dawn il-kunċetti hija iktar u iktar essenzjali, hekk kif essenzjalment irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 39 tal-konklużjonijiet tiegħu, minħabba r-regola tal-uniċità mfakkra fil-punt 41 ta’ din is-sentenza, li abbażi tagħha għandha tiġi indikata bħala applikabbli l-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru wieħed biss. |
52 |
Fir-rigward, qabelxejn, tal-kliem użat, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, għandu jittieħed inkunsiderazzjoni s-sens abitwali tiegħu fil-lingwaġġ ta’ kuljum fl-assenza ta’ kull definizzjoni, fir-Regolament Nru 1408/71 jew fir-Regolament Nru 883/2004, tal-kunċetti korrispondenti ta’ “persuna li tagħmel parti mill-persunal […] ta’ impriża”, fis-sens tal-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71, u ta’ “persuna li timpjega”, fis-sens tal-Artikolu 13(1)(b)(i) tar-Regolament Nru 883/2004 (ara, b’analoġija, is-sentenza tat‑3 ta’ Settembru 2014, Deckmyn u Vrijheidsfonds, C‑201/13, EU:C:2014:2132, punt 19 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
53 |
Fir-rigward tas-sens abitwali ta’ dan il-kliem, għandu jiġi osservat li, bħala regola ġenerali, ir-relazzjoni bejn “persuna li timpjega” u l-“persunal” impjegat tagħha timplika l-eżistenza ta’ rabta ta’ subordinazzjoni bejniethom. |
54 |
Sussegwentement, għal dak li jirrigwarda l-kuntest li taħtu jaqgħu l-kunċetti previsti fil-punt 48 ta’ din is-sentenza, hemm lok, qabelxejn, li jitfakkar li l-applikazzjoni tas-sistema ta’ regoli ta’ kunflitt ta’ liġijiet stabbilita mir-regolamenti li taħthom jaqgħu dawn il-kunċetti tiddependi biss mis-sitwazzjoni oġġettiva li fiha jinsab il-ħaddiem ikkonċernat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑4 ta’ Ġunju 2015, Fischer–Lintjens, C‑543/13, EU:C:2015:359, punt 38 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
55 |
Barra minn hekk, fil-kuntest tal-interpretazzjoni tar-regolamenti fil-qasam tas-sigurtà soċjali li ppreċedew ir-Regolament Nru 883/2004, b’mod partikolari ta’ dik tad-dispożizzjonijiet dwar ir-regoli ta’ kunflitt ta’ liġijiet fil-każ ta’ kollokament tal-ħaddiema, inklużi fl-Artikolu 13(a) tar-Regolament Nru 3 tal-Kunsill KEE tal‑25 ta’ Settembru 1958 dwar is-sigurtà soċjali tal-ħaddiema migranti (ĠU 1958, 30, p. 561), u sussegwentement fl-Artikolu 14(1)(a) tar-Regolament Nru 1408/71, il-Qorti tal-Ġustizzja essenzjalment iddeċidiet li l-impriża li taħtha “normalment jaqa’” il-ħaddiem, fis-sens tal-imsemmija dispożizzjonijiet, hija dik li taħt l-awtorità tagħha dan jinsab, fejn tali kundizzjoni hija dedotta miċ-ċirkustanzi kollha tal-impjieg inkwistjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑5 ta’ Diċembru 1967, van der Vecht, 19/67, EU:C:1967:49, p. 457, u tal‑10 ta’ Frar 2000, FTS, C‑202/97, EU:C:2000:75, punt 24). |
56 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja b’mod partikolari ddeċidiet li impriża li kkollokat ħaddiem impjegat fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor sabiex hemmhekk huwa jwettaq xogħol ma’ entità oħra kellha titqies bħala l-unika persuna li timpjega lil dan il-ħaddiem, b’mod partikolari fid-dawl tal-kontinwità, għat-tul kollu tal-impjieg, tar-rabta ta’ subordinazzjoni bejn l-imsemmi ħaddiem u din il-persuna li timpjega, b’tali mod li dan ix-xogħol kellu jitqies bħala li twettaq għal din l-impriża, fis-sens tal-Artikolu 13(a) tar-Regolament Nru 3. Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li din ir-rabta ta’ subordinazzjoni kienet tirriżulta, b’mod partikolari, mill-fatt li l-impriża inkwistjoni kienet tħallas is-salarju u setgħet tkeċċi lil dan l-istess ħaddiem minħabba nuqqasijiet li huwa jkun wettaq fit-twettiq tax-xogħol tiegħu mal-entità utenti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 1970, Manpower, 35/70, EU:C:1970:120, punti 17, 18 u 20). |
57 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat ukoll li, sabiex jiġi evalwat jekk ħaddiem jaqax taħt il-kunċett ta’ “persuna li normalment twettaq attività bħala persuna impjegata f’żewġ Stati Membri jew iktar”, fis-sens tal-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71, kunċett li issa jinsab fl-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 883/2004, hemm lok li tittieħed inkunsiderazzjoni l-eżistenza eventwali ta’ diverġenza bejn, minn naħa, l-informazzjoni prevista fil-kuntratti ta’ xogħol inkwistjoni u, min-naħa l-oħra, il-mod li bih l-obbligi twettqu fil-prattika fil-kuntest ta’ dawn il-kuntratti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑4 ta’ Ottubru 2012Format Urządzenia i Montaże Przemysłowe, C‑115/11, EU:C:2012:606, punt 41). |
58 |
B’mod partikolari, il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li l-istituzzjoni kkonċernata tista’, jekk ikun il-każ, tieħu inkunsiderazzjoni, minbarra l-kliem tad-dokumenti kuntrattwali, fatturi bħall-mod li bih il-kuntratti ta’ xogħol bejn il-persuna li timpjega kkonċernata u l-ħaddiem ikkonċernat kienu ġew eżegwiti fil-prattika fil-passat, iċ-ċirkustanzi madwar il-konklużjoni ta’ dawn il-kuntratti u, b’mod iktar ġenerali, il-karatteristiċi u l-modalitajiet tal-attivitajiet eżerċitati mill-impriża kkonċernata, sa fejn dawn il-fatturi jistgħu jiċċaraw in-natura vera tax-xogħol inkwistjoni (sentenza tal‑4 ta’ Ottubru 2012, Format Urządzenia i Montaże Przemysłow, C‑115/11, EU:C:2012:606, punt 45). |
59 |
Il-Qorti tal-Ġustizzja żiedet li, jekk minn fatturi rilevanti għajr minn dokumenti kuntrattwali jirriżulta li s-sitwazzjoni ta’ ħaddiem impjegat hija effettivament differenti minn dik deskritta f’tali dokumenti, l-obbligu li jiġi applikat korrettament ir-Regolament Nru 1408/71 jimplika li l-istituzzjoni kkonċernata, irrispettivament mill-kliem tad-dokumenti kuntrattwali, għandha tibbaża il-konstatazzjonijiet tagħha fuq is-sitwazzjoni reali tal-ħaddiem impjegat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑4 ta’ Ottubru 2012, Format Urządzenia i Montaże Przemysłowe, C‑115/11, EU:C:2012:606, punt 46). |
60 |
Fid-dawl tal-fatturi msemmija fil-punti 52 sa 59 ta’ din is-sentenza, hemm lok, fir-rigward tal-kunċetti msemmija fil-punt 48 ta’ din is-sentenza, li jittieħdu inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni oġġettiva li fiha jinsab il-ħaddiem impjegat ikkonċernat u ċ-ċirkustanzi kollha tal-impjieg tiegħu. |
61 |
F’dan il-kuntest, għalkemm il-konklużjoni ta’ kuntratt ta’ xogħol bejn il-ħaddiem impjegat u impriża tista’ tkun indikatur tal-eżistenza ta’ rabta ta’ subordinazzjoni bejn dak tal-ewwel u dik tat-tieni, dan il-fatt ma jistax, waħdu, jippermetti li tiġi konkluża b’mod deċiżiv l-eżistenza ta’ tali rabta. Fil-fatt, għall-finijiet ta’ tali konklużjoni, jeħtieġ ukoll li tittieħed inkunsiderazzjoni mhux biss l-informazzjoni li tinsab formalment fil-kuntratt ta’ xogħol iżda wkoll il-mod li bih l-obbligi imposti kemm fuq il-ħaddiem kif ukoll fuq l-impriża inkwistjoni jitwettqu fil-prattika fil-kuntest ta’ dan il-kuntratt. Għalhekk, irrispettivament mill-kliem tad-dokumenti kuntrattwali, hemm lok li tiġi identifikata l-entità li taħt l-awtorità effettiva tagħha jinsab il-ħaddiem, li tkun effettivament responsabbli għall-piż tas-salarju korrispondenti u li jkollha s-setgħa effettiva tkeċċi lil dan il-ħaddiem. |
62 |
Għandu jiġi rrilevat li l-interpretazzjoni esposta fil-punti 60 u 61 ta’ din is-sentenza hija sostnuta mill-għanijiet imfittxija mid-dispożizzjonijiet imsemmija fil-punt 48 ta’ din is-sentenza kif ukoll, b’mod iktar ġenerali, mir-Regolamenti Nri 1408/71 u 883/2004 fl-intier tagħhom. |
63 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-għan tar-Regolament Nru 1408/71 huwa li jiġi żgurat il-moviment liberu tal-ħaddiema impjegati u tal-ħaddiema li jaħdmu għal rashom fl-Unjoni Ewropea, filwaqt li jiġu osservati l-karatteristiċi speċifiċi għal-leġiżlazzjonijiet nazzjonali ta’ sigurtà soċjali (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad‑9 ta’ Marzu 2006, Piatkowski, C‑493/04, EU:C:2006:167, punt 19). Bl-istess mod, hekk kif jirriżulta, b’mod partikolari, mill-premessi 1 u 45 tiegħu, ir-Regolament Nru 883/2004 huwa intiż li jiżgura koordinazzjoni bejn is-sistemi nazzjonali ta’ sigurtà soċjali tal-Istati Membri sabiex jiġi ggarantit l-eżerċizzju effettiv tal-moviment liberu tal-persuni u, għaldaqstant, li jikkontribwixxi għat-titjib tal-livell ta’ għajxien u tal-kundizzjonijiet ta’ impjieg tal-persuni li jiċċaqilqu fi ħdan l-Unjoni (sentenza tat‑13 ta’ Lulju 2017, Szoja, C‑89/16, EU:C:2017:538, punt 34). Fil-fatt, dan l-aħħar regolament immodernizza u ssemplifika r-regoli inklużi fir-Regolament Nru 1408/71, filwaqt li żamm l-istess għan ta’ dan tal-aħħar (sentenza tas‑6 ta’ Ġunju 2019, V, C‑33/18, EU:C:2019:470, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
64 |
Hekk kif jirriżulta mill-punti 42 sa 44 ta’ din is-sentenza, l-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71 jaqa’ taħt dan l-għan inkwantu dan jipprevedi regoli derogatorji mir-regola tal-Istat Membru ta’ impjieg prevista fl-Artikolu 13(2)(a) ta’ dan ir-regolament preċiżament sabiex jiġu evitati il-kumplikazzjonijiet li, inkella, jistgħu jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ din l-aħħar regola għal sitwazzjonijiet li jinvolvu l-eżerċizzju ta’ attivitajiet f’żewġ jew f’iktar Stati Membri. L-istess japplika għall-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 883/2004, li ssemplifika r-regoli inklużi fl-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71 filwaqt li huwa intiż, bħal din l-aħħar dispożizzjoni, li jevita dawn l-istess kumplikazzjonijiet. |
65 |
Minn din il-perspettiva, ir-regoli derogatorji previsti fid-dispożizzjonijiet imsemmija fil-punt 48 ta’ din is-sentenza huma intiżi li jiżguraw li, skont ir-regola tal-uniċità mfakkra fil-punt 41 ta’ din is-sentenza, il-ħaddiema impjegati li jeżerċitaw attivitajiet f’żewġ jew f’iktar Stati Membri jkunu suġġetti għal-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru wieħed biss, billi jistabbilixxu għal dan il-għan kriterji ta’ konnessjoni li jieħdu inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni oġġettiva ta’ dawn il-ħaddiema sabiex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu tagħhom. |
66 |
Issa, interpretazzjoni tal-kunċetti użati f’dawn id-dispożizzjonijiet li ma tkunx tieħu inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni oġġettiva tal-ħaddiem impjegat iżda li tkun ibbażata biss fuq kunsiderazzjonijiet formali, bħall-konklużjoni ta’ kuntratt ta’ xogħol, tkun twassal sabiex tippermetti lill-impriżi jċaqilqu l-post li għandu jitqies bħala rilevanti għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ sigurtà soċjali applikabbli, mingħajr ma tali ċaqliq ikun jaqa’, fir-realtà, taħt l-għan li jiġi ggarantit l-eżerċizzju effettiv tal-moviment liberu tal-ħaddiema. |
67 |
Barra minn hekk, il-fatt li l-impriżi jitħallew iċaqilqu l-post li għandu jitqies bħala li huwa rilevanti għall-finijiet tad-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali ta’ sigurtà soċjali applikabbli, bil-mod indikat fil-punt preċedenti, ikun iwassal sabiex jiġi injorat il-fatt li, hekk kif jirriżulta mill-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 54 ta’ din is-sentenza, ir-regoli ta’ kunflitt ta’ liġijiet previsti, b’mod partikolari, fl-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71 u fl-Artikolu 13(1) tar-Regolament Nru 883/2004 ma jiddependux fuq l-għażla libera tal-ħaddiem impjegat, tal-impriżi jew tal-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, iżda fuq is-sitwazzjoni oġġettiva li fiha jinsab dan il-ħaddiem. |
68 |
Ċertament, is-sistema stabbilita minn kull wieħed minn dawn ir-regolamenti hija biss sistema ta’ koordinazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet tal-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà soċjali u mhux armonizzazzjoni tal-imsemmija leġiżlazzjonijiet. Issa, huwa inerenti għal tali sistema li jkun hemm differenzi bejn is-sistemi ta’ sigurtà soċjali tal-Istati Membri, b’mod partikolari f’dak li jirrigwarda l-livell tal-kontribuzzjonijiet soċjali li għandhom jitħallsu fir-rigward tal-eżerċizzju ta’ attività partikolari. (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑15 ta’ Jannar 1986, Pinna, 41/84, EU:C:1986:1, punt 20, kif ukoll tad‑9 ta’ Marzu 2006, Piatkowski, C‑493/04, EU:C:2006:167, punt 20 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
69 |
Madankollu, l-għan tal-imsemmija regolamenti, hekk kif imfakkar fil-punt 63 ta’ din is-sentenza, jissogra li jiġi kompromess jekk l-interpretazzjoni adottata tal-kunċetti previsti fil-punt 48 ta’ din is-sentenza tkun tiffaċilita l-possibbiltà għall-impriżi li jagħmlu użu minn arranġamenti purament artifiċjali sabiex jużaw il-leġiżlazzjoni tal-Unjoni bl-uniku għan li jieħdu vantaġġ mid-differenzi eżistenti bejn is-sistemi nazzjonali. B’mod partikolari, tali użu ta’ din il-leġiżlazzjoni jissogra li tiġi eżerċitata pressjoni ’l isfel fuq is-sistemi ta’ sigurtà soċjali tal-Istati Membri u eventwalment, fl-aħħar mill-aħħar, fuq il-livell ta’ protezzjoni offrut minnhom. |
70 |
Fl-aħħar nett, il-kunsiderazzjonijiet preċedenti ma jistgħux jiġu kkontestati permezz tal-argument li dawn il-kunċetti għandhom ikunu bbażati esklużivament fuq il-kriterju tal-eżistenza ta’ kuntratt ta’ xogħol, peress li dan il-kriterju, li huwa faċli li jiġi vverifikat, jippreżenta vantaġġi f’termini ta’ ċertezza legali sa fejn jippermetti li tiġi ggarantita prevedibbiltà aħjar tas-sistema ta’ sigurtà soċjali applikabbli. |
71 |
Fil-fatt, hekk kif sostna ġustament il-Gvern Olandiż, il-fatt li l-imsemmija kunċetti jiġu interpretati permezz ta’ kriterji li huma intiżi li jiddeterminaw is-sitwazzjoni reali tal-ħaddiem ikkonċernat jippermetti preċiżament li tiġi żgurata l-osservanza tal-prinċipju ta’ ċertezza legali. |
72 |
Barra minn hekk, kemm ir-Regolamenti Nri 1408/71 u 574/72 kif ukoll ir-Regolamenti Nri 883/2004 u 987/2009 jipprevedu mekkaniżmi ta’ informazzjoni u ta’ kooperazzjoni intiżi li jiżguraw l-applikazzjoni korretta tad-dispożizzjonijiet imsemmija fil-punt 48 ta’ din is-sentenza. |
73 |
Għalhekk, minn naħa, minbarra l-fatt li l-Artikolu 84a tar-Regolament Nru 1408/71 jimponi fuq l-istituzzjonijiet u fuq il-persuni koperti minnu obbligu reċiproku ta’ informazzjoni u ta’ kooperazzjoni, l-Artikolu 12a tar-Regolament Nru 574/72 jipprevedi, b’mod partikolari, regoli dwar l-iskambju ta’ informazzjoni għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 14(2) tar-Regolament Nru 1408/71. |
74 |
Min-naħa l-oħra, il-possibbiltajiet u l-obbligi reċiproċi ta’ informazzjoni u ta’ kooperazzjoni previsti mir-Regolament Nru 883/2004 għall-istituzzjonijiet u għall-persuni koperti minn dan ir-regolament, bħal dawk li jinsabu fl-Artikolu 76 tal-imsemmi regolament, u l-proċedura għall-applikazzjoni tal-Artikolu 13 ta’ dan l-istess regolament, prevista fl-Artikolu 16 tar-Regolament Nru 987/2009, huma intiżi li jippermettu lill-istituzzjonijiet u lill-persuni kkonċernati jkollhom l-elementi neċessarji sabiex jiżguraw l-applikazzjoni korretta tal-kunċett ta’ “persuna li timpjega” fil-kuntest tad-determinazzjoni tal-leġiżlazzjoni applikabbli skont l-Artikolu 13(1)(b) tar-Regolament Nru 883/2004. |
75 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li, kemm għall-finijiet tal-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71 kif ukoll għall-finijiet tal-Artikolu 13(1)(b)(i) tar-Regolament Nru 883/2004, xufier internazzjonali ta’ trakkijiet għandu jitqies bħala li huwa impjegat, mhux mill-impriża li magħha huwa formalment ikkonkluda kuntratt ta’ xogħol, iżda mill-impriża ta’ trasport li teżerċita awtorità effettiva fuqu, li, effettivament, hija responsabbli għall-piż tas-salarju korrispondenti u li għandha s-setgħa effettiva li tkeċċih. |
76 |
F’dan il-każ, mill-indikazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju jirriżulta li x-xufiera ta’ trakkijiet ikkonċernati kienu marbuta, matul il-perijodi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma’ AFMB permezz ta’ kuntratti ta’ xogħol li fihom AFMB kienet indikata bħala l-persuna li timpjega lil dawn il-ħaddiema u d-dritt tax-xogħol Ċiprijott kien iddikjarat applikabbli. |
77 |
Madankollu, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jirriżulta li dawn ix-xufiera ta’ trakkijiet, li dejjem żammew ir-residenza tagħhom fil-Pajjiżi l-Baxxi matul dawn il-perijodi, kienu ġew magħżula, qabel il-konklużjoni tal-kuntratti ta’ xogħol ma’ AFMB, mill-impriżi ta’ trasport infushom u li huma eżerċitaw, wara l-konklużjoni tal-imsemmija kuntratti, l-attività professjonali tagħhom għan-nom u għar-riskju ta’ dawn l-impriżi ta’ trasport. Barra minn hekk, għalkemm il-ftehimiet ta’ amministrazzjoni tal-flotta konklużi bejn l-imsemmija impriżi ta’ trasport u AFMB kienu jafdaw lil din tal-aħħar l-amministrazzjoni tat-trakkijiet u għalkemm AFMB kienet inkarigata mill-amministrazzjoni tas-salarji, mill-indikazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju jirriżulta li, fir-realtà, il-piż effettiv ta’ dawn is-salarji kien sostnut, permezz tal-kummissjoni mħallsa lil AFMB, mill-impriżi ta’ trasport inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Barra minn hekk, id-deċiżjoni ta’ impriża ta’ trasport li ma tirrikorrix iktar għas-servizzi ta’ xufier ta’ trakkijiet kienet, bħala regola ġenerali, twassal għat-tkeċċija immedjata ta’ dan tal-aħħar minn AFMB b’mod li, bla ħsara għal verifika mill-qorti tar-rinviju, l-impriża ta’ trasport kellha s-setgħa effettiva ta’ tkeċċija. |
78 |
Fl-aħħar nett, għandu jingħad ukoll li parti mix-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali kienu, qabel il-konklużjoni tal-kuntratti ta’ xogħol ma’ AFMB, diġà impjegati tal-impriżi ta’ trasport u li, skont il-konstatazzjonijiet magħmula mill-qorti tar-rinviju, “l-andament ta’ kuljum tal-affarijiet ma nbidilx jew bilkemm inbidel wara l-intervent ta’ AFMB fir-relazzjoni bejn ix-[xufiera ta’ trakkijiet] u [dawn l-impriżi]”, peress li dawn ikomplu, fil-fatt, ikunu għad-dispożizzjoni sħiħa u taħt l-awtorità tal-imsemmija impriżi. |
79 |
Mill-indikazzjonijiet preċedenti jirriżulta li, irrispettivament mil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni li taħtha jaqgħu x-xufiera ta’ trakkijiet fil-kawża prinċipali, jiġifieri r-Regolament Nru 1408/71 jew ir-Regolament Nru 883/2004, dawn tal-aħħar jidhru li kienu parti, matul il-perijodi inkwistjoni, mill-persunal tal-impriżi ta’ trasport u kellhom lil dawn l-impriżi bħala persuni li jimpjegaw, fis-sens, rispettivament, tal-Artikolu 14(2)(a) ta’ dan l-ewwel regolament u tal-Artikolu 13(1)(b) tat-tieni regolament, b’tali mod li l-leġiżlazzjoni ta’ sigurtà soċjali applikabbli għalihom tidher li hija l-leġiżlazzjoni Olandiża, fatt li madankollu għandu jiġi vverifikat mil-qorti tar-rinviju. |
80 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament Nru 1408/71 u l-Artikolu 13(1)(b)(i) tar-Regolament Nru 883/2004 għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-persuna li timpjega lil xufier internazzjonali ta’ trakkijiet, fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, hija l-impriża li teżerċita awtorità effettiva fuq dan ix-xufier ta’ trakkijiet, effettivament issostni l-piż tas-salarju korrispondenti u għandha s-setgħa effettiva li tkeċċih, u mhux l-impriża li magħha l-imsemmi xufier ta’ trakkijiet ikkonkluda kuntratt ta’ xogħol u li hija formalment indikata f’dan il-kuntratt bħala l-persuna li timpjega lil dan l-istess xufier. |
Fuq it-tieni u t-tielet domanda
81 |
Fid-dawl tar-risposta mogħtija għall-ewwel domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għat-tieni u t-tielet domanda. |
Fuq l-ispejjeż
82 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: |
L-Artikolu 14(2)(a) tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1408/71 tal‑14 ta’ Ġunju 1971 dwar il-pubblikazzjoni [l-applikazzjoni] ta’ l-iskemi tas-sigurtà soċjali għall-persuni impjegati, għall-persuni li jaħdmu għal rashom u l-membri tal-familji tagħhom li jiċċaqilqu fi ħdan il-Komunità, fil-verżjoni tiegħu emendata u aġġornata bir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 118/97 tat‑2 ta’ Diċembru 1996, kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 631/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑31 ta’ Marzu 2004, kif ukoll l-Artikolu 13(1)(b)(i) tar-Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 dwar il-kordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali, kif emendat bir-Regolament (UE) Nru 465/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑22 ta’ Mejju 2012, għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-persuna li timpjega lil xufier internazzjonali ta’ trakkijiet, fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, hija l-impriża li teżerċita awtorità effettiva fuq dan ix-xufier ta’ trakkijiet, effettivament issostni l-piż tas-salarju korrispondenti u għandha s-setgħa effettiva li tkeċċih, u mhux l-impriża li magħha l-imsemmi xufier ta’ trakkijiet ikkonkluda kuntratt ta’ xogħol u li hija formalment indikata f’dan il-kuntratt bħala l-persuna li timpjega lil dan l-istess xufier. |
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Olandiż.