–

għal Horgan u Keegan, minn A. M. Lyne, solicitor,

–

għall-Minister for Education & Skills, il-Minister for Finance, il-Minister for Public Expenditure & Reform, Ireland u l-Attorney General, minn M. Browne, L. Williams u A. Joyce, bħala aġenti,

–

għall-Kummissjoni Ewropea, minn J. Tomkin u D. Martin, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 2(2)(a) tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE, tas-27 ta’ Novembru 2000, li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Vol. 4, p. 79).

2

Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn Tomás Horgan u Claire Keegan u l-Minister for Education & Skills (il-Ministru tal-Edukazzjoni u tal-Ħiliet, l-Irlanda), u l-Minister for Finance (il-Ministru tal-Finanzi, l-Irlanda), u l-Minister for Public Expenditure & Reform (il-Ministru għan-Nefqa Pubblika u r-Riforma, l-Irlanda), l-Irlanda, kif ukoll l-Attorney General (l-Avukat Ġenerali, l-Irlanda) dwar il-legalità ta’ miżura nazzjonali applikabbli mill-1 ta’ Jannar 2011 għall-uffiċjali rreklutati ġodda, inklużi l-għalliema ta’ skejjel nazzjonali, li tipprevedi skala ta’ salarju u ta’ klassifikazzjoni fl-iskali fil-mument tar-reklutaġġ inqas favorevoli minn dawk applikabbli għall-għalliema diġà fis-servizz.

3

L-Artikolu 1 tad-Direttiva 2000/78 jipprevedi:

“L-iskop ta’ din id-Direttiva huwa li tniżżel parametru ġenerali biex tikkumbatti diskriminazzjoni fuq bażi ta’ reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali f’dak li għandu x’jaqsam ma’ l-impjieg u x-xogħol, bi skop li timplimenta fl-Istati Membri il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament.”

4

L-Artikolu 2 ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“1.   Għall-finijiet ta’ din id-direttiva, ‘il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament’ għandu jfisser li ma għandux ikun hemm diskriminazzjoni diretta jew indiretta għall-ebda raġuni msemmija fl-Artikolu 1.

2.   Għall-għanijiet tal-paragrafu 1:

[…]

[…]”

5

Iċ-Ċirkolari 0040/2011, intitolata “Tabelli ta’ salarji ġodda għal għalliema ġodda maħtura fl-2011”, jipprovdi fil-punti 1 sa 4 tagħha:

“Introduzzjoni

Applikazzjoni ta’ rati ġodda ta’ remunerazzjoni

It-tnaqqis ta’ 10 % japplika għas-salarju bażiku fl-iskali kollha taż-żidiet. Ir-rati ta’ kuljum u fis-siegħa għal għalliema, sostituti jew le, fl-edukazzjoni primarja u r-rati fis-siegħa għal għalliema sostituti jew le, part-time fl-edukazzjoni post-primarja tnaqqsu wkoll. Ir-rati rriveduti huma stabbiliti f’anness ma’ din iċ-ċirkolari […]

It-tnaqqis ta’ 10 % għandu japplika wkoll għall-allowances kollha, bl-eċċezzjoni tal-allowances relatati mal-promozzjoni, jiġifieri l-allowances għal dmirijiet speċjali kif ukoll għall-deputati diretturi, viċi-diretturi u d-diretturi ta’ stabbilimenti ta’ edukazzjoni.

Għalliema maħtura ġodda

6

Matul is-sena 2011, T. Horgan u C. Keegan kisbu l-kwalifiki li jippermettulhom li jkollhom aċċess għall-professjoni ta’ għalliem. Fil-ħarifa ta’ dik is-sena, huma eżerċitaw din il-professjoni fi skola pubblika Irlandiża.

7

It-tabelli l-ġodda tas-salarji għall-għalliema rreklutati ġodda, li jinsabu fiċ-Ċirkulari 0040/2011, jipprevedu, mill-1 ta’ Jannar 2011, tnaqqis tas-salarju ta’ 10 % għal kull skala tat-tabella ta’ salarju meta mqabbla mal-paga tal-uffiċjali li ġew irreklutati qabel din id-data.

8

Barra minn hekk, skont din iċ-ċirkolari, l-għalliema kollha rreklutati ġodda kienu kklassifikati fl-ewwel skala tat-tabella ta’ salarju applikabbli, għall-kuntrarju tal-prattika preċedenti li kienet tikklassifika għalliema ġodda fit-tieni jew fit-tielet skala ta’ din it-tabella.

9

L-għan mixtieq ta’ dawn il-miżuri kien li jindirizza l-ħtieġa ta’ tnaqqis strutturali tal-ispejjeż tas-servizz pubbliku fuq medda medja ta’ żmien, matul perijodu kkaratterizzat minn restrizzjonijiet fiskali kbar, u wkoll li jikkoreġi defiċit gravi fil-finanzi pubbliċi.

10

T. Horgan u C. Keegan ikkontestaw dawn il-miżuri quddiem l-Equality Tribunal (il-Qorti għall-Opportunitajiet Indaqs, l-Irlanda) minħabba differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età. Peress li din il-qorti ċaħdet ir-rikors tagħhom, T. Horgan u C. Keegan appellaw quddiem il-qorti tar-rinviju.

11

Din l-aħħar qorti tippreċiża li l-miżuri inkwistjoni fil-kawża prinċipali wasslu għall-koeżistenza ta’ żewġ kategoriji ta’ ħaddiema li jagħmlu xogħol tal-istess valur, iżda mħallsa b’mod differenti, id-distakk fl-età bejn dawn iż-żewġ kategoriji hija evidenti.

12

Fil-fatt, madwar 70 % tal-għalliema li bdew matul is-sena 2011 kellhom 25 snin jew iktar. Għalhekk, fil-mument tar-reklutaġġ tagħhom, l-għalliema li daħlu fis-servizz matul dik is-sena, inkluż T. Horgan u C. Keegan, huma b’mod ġenerali iżgħar mill-għalliema rreklutati qabel dik is-sena, dawn tal-aħħar huma kkunsidrati bħala grupp ta’ persuni mħallsa aħjar.

13

Madankollu, il-qorti tar-rinviju tirrileva li l-fattur li jiddetermina t-tabella ta’ salarji applikabbli għall-għalliema hija s-sena li fiha jidħlu fis-servizz, u li kull għalliem irreklutat wara l-1 ta’ Jannar 2011 għandha tapplika għalih it-tabella ta’ salarju inqas vantaġġjuża, indipendentement mill-età tiegħu fil-mument tar-reklutaġġ. Għall-kuntrarju, l-għalliema kollha rreklutati qabel dik is-sena jaqgħu taħt it-tabella ta’ salarju l-qadima u jibqgħu jaqgħu taħtha, indipendentement mill-età tagħhom fil-mument tar-reklutaġġ. Għalhekk, id-data ta’ reklutaġġ hija kriterju prima facie newtrali mill-perspettiva tal-età.

14

Il-qorti tar-rinviju tikkonstata wkoll li l-partijiet fil-kawża prinċipali ma jikkontestawx li l-istruttura tal-etajiet tal-għalliema rreklutati wara l-1 ta’ Jannar 2011 ma hijiex differenti mill-istruttura tal-etajiet tal-għalliema rreklutati qabel din id-data, irrispettivament mis-sena ta’ reklutaġġ. Din il-qorti tistaqsi, għaldaqstant, dwar jekk teżistix diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq l-età, kif qed isostnu wkoll T. Horgan u C. Keegan.

15

Fir-rigward tal-ġustifikazzjoni ta’ diskriminazzjoni indiretta eventwali, il-qorti tar-rinviju tosserva li żewġ ġustifikazzjonijiet kienu ġew invokati, jiġifieri, minn naħa, il-ħtieġa għall-Irlanda li tindirizza l-kriżi ekonomika u, min-naħa l-oħra, l-obbligu li jkun hemm konformità ma’ ftehim kollettiv li jipprojbixxi kull tnaqqis addizzjonali mir-remunerazzjoni tal-uffiċjali rreklutati qabel is-sena 2011.

16

Din il-qorti tqis li dawn il-motivi individwali ma humiex ġustifikazzjonijiet validi, iżda li kombinazzjoni tagħhom tista’ tkun.

17

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Labour Court (il-Qorti tax-Xogħol, l-Irlanda) iddeċidiet li tissospendi l-kawża quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

18

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 2(2)(b) tad-Direttiva 2000/78 għandux jiġi interpretat fis-sens li miżura bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li, b’effett minn data partikolari, tipprevedi l-applikazzjoni waqt ir-reklutaġġ ta’ għalliema ġodda ta’ tabella ta’ salarju u ta’ klassifikazzjoni fl-iskali inqas favorevoli minn dawk applikati, skont ir-regoli preċedenti għal din il-miżura, għall-għalliema rreklutati qabel din id-data, tikkostitwixxi diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq l-età, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

19

L-ewwel nett, għandu jitfakkar li mill-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2000/78, moqri flimkien mal-Artikolu 1 ta’ din tal-aħħar, jirriżulta li, għall-finijiet ta’ din id-direttiva, il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament jeżiġi l-assenza ta’ kull diskriminazzjoni diretta jew indiretta bbażata, b’mod partikolari, fuq l-età. Barra minn hekk, mill-Artikolu 2(2)(b) tal-imsemmija direttiva jirriżulta li, għall-finijiet tagħha, diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq l-età tirriżulta meta dispożizzjoni, kriterju jew prassi li jidhru newtrali jistgħu jpoġġu f’sitwazzjoni ta’ żvantaġġ lil persuni ta’ età partikolari, meta mqabbla ma’ persuni oħra, sakemm din id-dispożizzjoni, dan il-kriterju jew din il-prassi ma humiex oġġettivament iġġustifikati minn skop leġittimu u sakemm il-mezzi sabiex jintlaħaq dan l-iskop ma jkunux xierqa u neċessarji.

20

Għalhekk, sabiex jiġi stabbilit jekk T. Horgan u C. Keegan jistgħu jinvokaw il-prinċipju mfakkar fil-punt preċedenti, għandu jiġi vverifikat jekk l-għalliema rreklutati wara l-1 ta’ Jannar 2011 u dawk irreklutati qabel din id-data jingħataw trattament differenti minħabba l-età li kellhom waqt ir-reklutaġġ tagħhom.

21

F’dan ir-rigward, jirriżulta mill-proċess li għandha għad-dispożizzjoni tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja li l-Irlanda għażlet li jinbidlu l-kundizzjonijiet ta’ remunerazzjoni għall- uffiċjali rreklutati ġodda, inklużi l-għalliema, mill-1 ta’ Jannar 2011, tnaqqis ta’ 10 % fil-paga u klassifikazzjoni fl-ewwel skala tat-tabella ta’ salarju minflok klassifikazzjoni fit-tieni u fit-tielet skala.

22

Dawn il-kundizzjonijiet huma applikabbli għas-sitwazzjoni ta’ T. Horgan u ta’ C. Keegan kif ukoll għal għalliema rreklutati wara din id-data u ma huwiex ikkontestat li dawn jeżerċitaw xogħol simili għal dak tal-għalliema rreklutati qabel l-imsemmija data.

23

Min-naħa l-oħra, l-għalliema rreklutati qabel l-1 ta’ Jannar 2011 ġew neċessarjament ikklassifikati fl-iskali tagħhom fuq il-bażi tat-termini u l-kundizzjonijiet preċedenti fis-seħħ fid-data tar-reklutaġġ tagħhom, dan iddetermina l-ammont tar-remunerazzjoni tagħhom.

24

Minn dan isegwi li din id-differenza fit-trattament tirriżulta mid-data ta’ reklutaġġ tal-għalliema rispettivi, peress li huwa abbażi ta’ din id-data li ir-regoli l-qodma jew ir-regoli l-ġodda dwar l-iskala ta’ salarju u l-klassifikazzjoni fl-iskali għandhom japplikaw.

25

B’hekk, l-uniku kriterju rilevanti għall-finijiet tal-applikazzjoni tar-regoli l-ġodda ta’ remunerazzjoni tat-tabella ta’ salarju u tal-klassifikazzjoni tal-iskala hija l-kwalità ta’ “uffiċjal irreklutat ġdid mill-1 ta’ Jannar 2011”, u dan, indipendentement mill-età tal-uffiċjal fil-mument tar-reklutaġġ tiegħu. Għaldaqstant, dan il-kriterju, li tissuġġetta l-applikazzjoni tar-regoli l-ġodda biss għad-data ta’ reklutaġġ bħala element oġġettiv u newtrali, huwa manifestament mhux konness ma xi teħid inkunsiderazzjoni tal-età tal-persuni rreklutati (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-22 ta’ Diċembru 2008, Centeno Mediavilla et vs Il-Kummissjoni, C-443/07 P, EU:C:2008:767, punti 81 u 83).

26

Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju ppreċiżat li, jekk, fil-mument tar-reklutaġġ tagħhom, T. Horgan, C. Keegan u l-għalliema l-oħra rreklutati wara l-1 ta’ Jannar 2011 kienu, fil-biċċa l-kbira, l-iżgħar mill-għalliema li ġew irreklutati qabel din id-data, peress li, f’dik id-data, madwar 70 % kellhom mhux iktar minn 25 sena, huwa wkoll paċifiku li irrispettivament mis-sena ta’ reklutaġġ, kemm l-għalliema rreklutati wara l-1 ta’ Jannar 2011 kif ukoll dawk irreklutati qabel din id-data kellhom medja ta’ 25 sena.

27

Minn dak li ntqal jirriżulta li l-kundizzjonijiet il-ġodda ta’ remunerazzjoni imposti mill-Irlanda ma humiex ibbażati fuq kriterju li huwa intrinsikament jew indirettament marbut mal-età tal-għalliema, tant li ma jistax jiġi kkunsidrat li l-leġiżlazzjoni l-ġdida toħloq differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ Ġunju 2012, Tyrolean Airways Tiroler Luftfahrt Gesellschaft, C-132/11, EU:C:2012:329, punti 29 u 30).

28

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-Artikolu 2(2)(b) tad-Direttiva 2000/78 għandu jiġi interpretat fis-sens li miżura bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li, b’effett minn data partikolari, tipprevedi l-applikazzjoni waqt ir-reklutaġġ ta’ għalliema ġodda ta’ tabella ta’ salarju u ta’ klassifikazzjoni fl-iskali inqas favorevoli minn dawk applikati, skont ir-regoli preċedenti għal din il-miżura, għall-għalliema rreklutati qabel din id-data, tikkostitwixxi diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq l-età, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

29

Fid-dawl tar-risposta mogħtija għall-ewwel domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għat-tieni sar-raba’ domandi.

30

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjonijiet tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 2(2)(b) tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE, tas-27 ta’ Novembru 2000, li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol, għandu jiġi interpretat fis-sens li miżura bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li, b’effett minn data partikolari, tipprevedi l-applikazzjoni waqt ir-reklutaġġ ta’ għalliema ġodda ta’ tabella ta’ salarju u ta’ klassifikazzjoni fl-iskali inqas favorevoli minn dawk applikati, skont ir-regoli preċedenti għal din il-miżura, għall-għalliema rreklutati qabel din id-data, tikkostitwixxi diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq l-età, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.