Agħżel il-karatteristiċi sperimentali li tixtieq tipprova

Dan id-dokument hu mislut mis-sit web tal-EUR-Lex

Dokument 62016CJ0126

    Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) tat-22 ta’ Ġunju 2017.
    Federatie Nederlandse Vakvereniging et vs Smallsteps BV.
    Talba għal deċiżjoni preliminari, imressqa mir-Rechtbank Midden-Nederland.
    Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Direttiva 2001/23/KE – Artikoli 3 sa 5 – Trasferimenti ta’ impriżi – Żamma tad-drittijiet tal-ħaddiema – Eċċezzjonijiet – proċeduri ta’ insolvenza – ‘Pre-pack’ – Sopravivenza ta’ impriża.
    Kawża C-126/16.

    Rapporti tal-qorti - ġenerali

    IdentifikaturECLI: ECLI:EU:C:2017:489

    SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

    22 ta’ Ġunju 2017 ( *1 )

    “Rinviju għal deċiżjoni preliminari — Direttiva 2001/23/KE — Artikoli 3 sa 5 — Trasferiment ta’ impriżi — Żamma tad-drittijiet tal-ħaddiema — Eċċezzjonijiet — Proċeduri ta’ insolvenza — “pre-pack” — Sopravivenza ta’ impriża”

    Fil-Kawża C-126/16,

    li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mir-Rechtbank Midden-Nederland (qorti tal-Midden-Nederland, il-Pajjiżi l-Baxxi), permezz ta’ deċiżjoni 24 ta’ Frar 2016, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis-26 ta’ Frar 2016, fil-proċedura

    Federatie Nederlandse Vakvereniging,

    Karin van den Burg-Vergeer,

    Lyoba Tanja Alida Kukupessy,

    Danielle Paase-Teeuwen,

    Astrid Johanna Geertruda Petronelle Schenk

    vs

    Smallsteps BV,

    IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

    komposta minn L. Bay Larsen, President tal-Awla, M. Vilaras, J. Malenovský (Relatur), M. Safjan u D. Šváby, Imħallfin,

    Avukat Ġenerali: P. Mengozzi,

    Reġistratur: C. Strömholm, Amministratur,

    wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-18 ta’ Jannar 2017,

    wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

    għal Federatie Nederlandse Vakvereniging, kif ukoll għal Karin van den Burg-Vergeer, Lyoba Tanja Alida Kukupessy, Danielle Paase-Teeuwen u Astrid Johanna Geertruda Petronelle Schenk, minn A. Simsek, avukat,

    għal Smallsteps BV, minn B.F.H. Rumora-Scheltema, H.T. ten Have u R.J. van Galen, avukati,

    għall-Gvern Olandiż, minn J. Langer u M. Bulterman, bħala aġenti,

    għall-Kummissjoni Ewropea, minn M. van Beek u M. Kellerbauer, bħala aġenti,

    wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tad-29 ta’ Marzu 2017,

    tagħti l-preżenti

    Sentenza

    1

    It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 3 u 5 tad-Direttiva tal-Kunsill 2001/23/KE, tat-12 ta’ Marzu 2001, dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri relatati mas-salvagwardja tad-drittijiet tal-impjegati fil-każ ta’ trasferiment ta’ impriżi, negozji jew partijiet ta’ impriżi jew negozji (ĠU 2001 L 82, p. 16).

    2

    Din it-talba tressqet fil-kunest ta’ tilwima bejn il-Federatie Nederlandse Vakvereniging, (iktar ’il quddiem il-“FNV”), organizzazzjoni sindakali Olandiża, kif ukoll Karin van den Burg-Vergeer, Lyoba Tanja Alida Kukupessy, Danielle Paase-Teeuwen u Astrid Johanna Geertruda Petronelle Schenk, u Smallsteps BV rigward il-konstatazzjoni ta’ trasferiment tar-relazzjonijiet ta’ impjieg lejn din il-kumpannija.

    Il-kuntest ġuridiku

    Id-dritt tal-Unjoni

    3

    Id-Direttiva 2001/23 tikkostitwixxi l-kodifikazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 77/187/KE, tal-14 ta’ Frar 1977, dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri relatati mas-salvagwardja tad-drittijiet tal-impjegati fil-każ ta’ trasferiment ta’ impriżi, negozji jew partijiet ta’ impriżi jew negozji (ĠU 1977 L 61, p. 26), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill 98/50/KE, tad-29 ta’ Ġunju 1998 (ĠU 1998 L 201, p. 88).

    4

    Il-premessa 3 tad-Direttiva 2001/23 hija redatta kif ġej:

    “Huwa neċessarju li jigi provdut għall-protezzjoni ta’ l-impjegati fil-każ li jinbidel min jimpjiega, b’mod partikulari, sabiex jigi żgurat li d-drittijiet tagħhom ikunu salvagwardati.”

    5

    L-Artikolu 1(1)(a) tad-Direttiva 2001/23 jipprevedi:

    “Din id-Direttiva għandha tapplika għal kull trasferiment ta’ mpri¿a, negozju jew parti minn impriża jew negozju lil persuna oħra li timpjiega bhala riżultat ta’ trasferiment jew inkorporazzjoni legali.”

    6

    L-Artikolu 3(1) tad-direttiva jipprevedi:

    “Id-drittijiet u l-obbliġi ta’ min jagħmel it-trasferiment ikkaw¿ati minn kuntratt ta’ mpjieg jew minn relazzjoni ta’ mpjieg eżistenti fid-data tat-trasferiment għandhom, minħabba dan it-trasferiment, jiġu trasferiti lil min lilu jsir it-trasferiment.

    7

    L-Artikolu 4(1) tal-imsemmija direttiva jipprevedi:

    “It-trasferiment ta’ l-impriża, n-negozju jew xi parti mill-impriza jew negozju m’għandux fih innifsu jikkostitwixixi bażi għal tkeċċija minn min jagħmel it-trasferiment jew minn min lilu jsir it-trasferiment. Din id-disposizzjoni m’għandhiex tkun ta’ xkiel għal tkeċċijiet li jistgħu iseħħu għal raġunijiet ekonomiċi, tekniċi jew ta’ l-organizzazzjoni li jinvolvu bidliet fin-nies li jkunu jaħdmu.”

    8

    Skont l-Artikolu 5 tal-istess direttiva:

    “1.   Sakemm l-Istati Membri ma jipprovdux xort’oħra, l-Artikoli 3 u 4 m’ għandhomx japplikaw għal kull trasferiment ta’ impriża, negozju jew parti minn impriża jew negozju meta min ikun qed jagħmel it-trasferiment huwa s-suġġett ta’ proċedimenti ta’ falliment jew ta’ xi proċedimenti analogi ta’ falliment li kienu istitwiti bl-iskop tal-likwidazzjoni ta’ l-assi ta’ min qed jagħmel it-trasferiment u huma taħt is-superviżjoni ta’ awtorità pubblika kompetenti (li tista’ tkun prattikant tal-falliment awtorizzat minn awtorità pubblika kompetenti).

    2.   Meta l-Artikoli 3 u 4 japplikaw għal trasferiment waqt proċedimenti ta’ falliment li nfetħu għar-rigward ta’ min jagħmel it-trasferiment (kemm jekk dawk il-proċedimenti jkunu nbdew bl-iskop tal-likwidazzjoni ta’ l-assi ta’ min ikun qed jagħmel it-trasferiment kemm jekk le) u sakemm dawn il-proċedimenti jkunu taħt is-superviżjoni ta’ awtorità pubblika kompetenti (li tista’ tkun prattikant tal-falliment determinat mil-liġi nazzjonali) Stat Membru jista’ jipprovdi li:

    a)

    minkejja l-Artikolu 3(1), id-djun ta’ min ikun qed jagħmel it-trasferiment ikkawżati minn xi kuntratti ta’ mpjieg jew relazzjonijiet ta’ mpjieg u pagabbli qabel it-trasferiment jew qabel il-ftuħ tal-proċedimenti tal-falliment m’għandhomx jiġu trasferiti lil min lilu jsir it-trasferiment, sakemm dawn il-proċedimenti jikkawżaw, taħt il-liġi dak l-Istat Membru, protezzjoni għall-inqas ekwivalenti għal dik prevista f’sitwazzjonijiet koperti mid-Direttiva tal-Kunsill 80/987/KEE ta’ l-20 ta’ Ottubru 1980 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri konnessi mal-protezzjoni ta’ l-impjegati fil-każ tal-falliment ta’ min jimpjegahom [ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Vol. 1 p. 217],

    jew alternattivament, li,

    b)

    min lilu jsir it-trasferiment, min jagħmel it-trasferiment jew il-persuna jew persuni li jeżerċitaw il-funzjonijiet ta’ min jagħmel it-trasferiment, minn naha wahda, u r-rappreżentanti ta’ l-impjegati min-naha l-oħra jistgħu jaqblu li jsiru tibdiliet, sa fejn tippermetti il-liġi jew il-prattika kurrenti, għat-termini u l-kundizzjonijiet ta’ l-impjieg ta’ l-impjegati ddisinnjati għas-salvagwardja ta’ l-opportunitajiet ta’ l-impjieg billi jiżguraw is-soppravivenza ta’ l-impriża, in-negozju jew parti mill-impriża jew min-negozju.

    3.   Stat Membru jista’ japplika l-paragrafu 2(b) għal kull trasferiment meta min jagħmel it-trasferiment ikun f’qagħda ta’ kriżi ekonomika serja, kif definita mill-liġi nazzjonali, sakemm il-qagħda tiġi ddikjarata minn awtorità pubblika kompetenti u tkun miftuħa għal sorveljanza ġudizzjarja, bil-kundizzjoni li dawn id-disposizzjonijiet kienu digà jeżistu fil-liġi nazzjonali fis-17 ta’ Lulju 1998.

    […]

    4.   L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri approprjati bl-iskop li jipprevjenu l-użu hażin tal-proċedimenti ta’ falliment b’tali mod li jċaħħdu lill-impjegati mid-drittijiet previsti f’din id-Direttiva.”

    Id-dritt Olandiż

    9

    Id-dispożizzjonijiet li jirregolaw, fid-dritt Olandiż, id-drittijiet tal-ħaddiema fil-każ ta’ trasferiment tal-impriżi huma l-Artikoli 7:662 sa 7:666 u l-Artikolu 7:670(8) tal-Burgerlijk Wetboek (kodiċi ċivili, iktar ’il quddiem il-“BW”).

    10

    L-Artikolu 7:662(2)(a) tal-BW jipprevedi:

    “Għall-finijiet ta’applikazzjoni ta’ din it-taqsima għandhom japplikaw dawn id-definizzjonijiet:

    a)

    Trasferiment: it-trasferiment, wara ftehim, amalgamazzjoni jew diviżjoni, ta’ entità ekonomika li tppreżerva l-identità tagħha;

    […]”

    11

    B’mod iktar partikolari, l-Artikolu 7:663 tal-BW jipprevedi:

    “It-trasferiment ta’ impriża tinkludi ex officio t-trasferiment, liċ-ċessjonarju, tad-drittijiet u l-obbligi li jirriżultaw f’dak il-mument, għall-persuna li timpjega f’din l-impriża, mill-kuntratt ta’ xogħol li hemm bejnu stess u ħaddiem attiv fi ħdan l-impriża. Madankollu, matul is-sena wara t-trasferiment, il-persuna li timpjega u ċ-ċessjonarju jibqgħu vinkolati in solidum għall-osservanza tal-obbligi li jirriżultaw mill-kuntratt ta’ xogħol u maħluqa qabel dan il-mument.”

    12

    L-Artikolu 7:666 tal-BW jipprevedi:

    “L-Artikoli 7:662 sa 7:665 u l-Artikolu 7:670(8) ma japplikawx għat-trasferiment ta’ impriża meta:

    a)

    il-persuna li timpjega hija ddikjarata fi stat ta’ falliment u li l-impriża tidħol fil-massa tal-insolvenza […]”

    13

    Skont l-Artikolu 7:670 tal-BW:

    […]

    8.   il-persuna li timpjega ma tistax tirrixxendi l-kuntratt ta’ xogħol mal-ħaddiem attiv fl-impriża tiegħu minħabba t-trasferiment ta’ din l-impiża kif imsemmi fl-Artikolu 7:662(2)(a);

    […]”

    14

    Mill-2012 ’il hawn, diversi qrati Olandiżi rrikorrew għall-pre-pack. Din hija operazzjoni fuq l-attivi preparata qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment, bil-kunsens tal-kuratur mistenni maħtur minn qorti, u hija implementata minnu immedjatament wara li jiġi ddikjarat il-falliment. Fil-kuntest ta’ dan il-pre-pack, din il-qorti taħtar ukoll imħallef kummisarju mistenni.

    15

    Sa din il-ġurnata, fil-Pajjiżi l-Baxxi, la l-fażi preparatorja u lanqas il-pre-pack bħala tali ma huma iskritti fil-liġi iżda huma r-riżultat tal-prattika.

    Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

    16

    Sal-falliment tagħha, Estro Groep BV kienet l-ikbar kumpannija ta’ skejjel tat-tfal żgħar fil-Pajjiżi l-Baxxi. Hija kellha xi 380 stabbiliment fit-territorju kollu tal-Pajjiżi l-Baxxi kollha u kienet timpjega madwar 3600 ħaddiem.

    17

    F’Novembru 2013 sar prevedibbli li, fin-nuqqas ta’ finanzjament ġdid, Estro Groep ma kinitx ser tkun f’pożizzjoni li tissodisfa l-obbligi tagħha sas-sajf tal-2014.

    18

    Fit-tfittxija ta’ tali finanzjament, Estro Groep kienet, inizjalment, ikkoordinat mad-donaturi finanzjarji u l-azzjonisti prinċipali tagħha, kif ukoll ma’ donaturi finanzjarji oħra sabiex tikseb finanzjamenti ġodda. Madankollu, din il-konsultazzjoni, imsejħa l-“Pjan A” minn Estro Groep ma kinitx ta’ suċċess.

    19

    Fl-istess żmien tan-negozjati fil-kuntest tal-Pjan A, Estro Groep fasslet pjan alternattiv, imsejjaħ “proġett Butterfly”. Dan il-pjan alternattiv kien jipprevedi l-bidu mill-ġdid ta’ parti importanti mill-impriża Estro Groep wara pre-pack. L-imsemmi bidu mill-ġdid kellu jseħħ abbażi ta’ bidu mill-ġdid ta’ 243 ċentru minn 380, fuq iż-żamma tal-impjieg għal kważi 2500 ħaddiem fuq total ta’ madwar 3600 u fuq il-kontinwità tas-servizz fl-istabbilimenti kollha fix-xahar ta’ Lulju 2014.

    20

    Fl-implementazzjoni tal-proġett Butterfly, Estro Groep ikkuntattjat bħala xerrej potenzjali lill-kumpannija potenzjali H.I.G. Capital biss, kumpannija oħt tal-azzjonista prinċipali tagħha Bayside Capital. Ma ġiet eżaminata l-ebda possibbiltà oħra.

    21

    Fil-5 ta’ Ġunju 2014, Estro Groep ressqet quddiem ir-Rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam, il-Pajjiżi Baxxi) rikors għall-ħatra ta’ kuratur mistenni. Dan inħatar fl-10 ta’ Ġunju 2014.

    22

    Fl-20 ta’ Ġunju 2014, Smallsteps ġiet ikkostitwita sabiex tieħu bħala impriża li ser tibda mill-ġdid, f’isem H.I.G. Capital, parti kbira mill-iskejjel ta’ tfal żgħar ta’ Estro Groep fil-kuntest tal-proġett Butterfly.

    23

    Fit-3 ta’ Lulju 2014, il-persunal kollu ta’ Estro Groep irċieva posta elettronika li tindika li t-talba għad-dikjarazzjoni tal-falliment kienet se tkun imressqa fl-4 ta’ Lulju 2014 u li tispeċifika li l-persunal kien eventwalment imsejjaħ għal laqgħa qabel din it-talba.

    24

    Fl-4 ta’ Lulju 2014, Estro Groep ressqet quddiem ir-Rechtbank Amsterdam (qorti ta’ Amsterdam), talba għas-sospensjoni ta’ pagament. Fil-5 ta’ Lulju 2014, din it-talba nbidlet f’talba għad-dikjarazzjoni tal-falliment li ġie ddikjarat fl-istess ġurnata.

    25

    Fl-istess ġurnata, fil-5 ta’ Lulju 2014, ġie ffirmat pre-pack bejn il-kuratur u Smallsteps li abbażi tiegħu, din tal-aħħar xtrat l-impriża li fiha madwar 250 stabbiliment u ntrabtet sabiex toffri impjieg lil kważi 2600 ħaddiem ta’ Estro Groep fil-ġurnata tad-dikjarazzjoni tal-falliment.

    26

    Fis-7 ta’ Lulju 2014, il-kuratur keċċa lill-ħaddiema kollha ta’ Estro Groep. Kważi 2600 ħaddiema li kienu preċedentement impjegati minn Estro Groep ġew offruti kuntratt ta’ xogħol ġdid mingħand Smallsteps u iktar minn elf finalment ġew imkeċċija.

    27

    Il-FNV u l-erba’ rikorrenti oħra li kienu jaħdmu fiċ-ċentri meħuda minn Smallsteps, iżda li, wara d-dikjarazzjoni ta’ falliment ta’ Estro Groep, ma ġewx offruti kuntratti ta’ xogħol ġodda, ippreżentaw rikors quddiem il-qorti tar-rinviju li permezz tiegħu talbu, prinċipalment, sabiex jiġi kkonstatat li d-Direttiva 2001/23 tapplika għall-pre-pack konkluż bejn Estro Groep u Smallsteps, u li, b’hekk, l-imsemmija erba’ rikorrenti kellhom jitqiesu bħala li issa jaħdmu ipso jure għal Smallsteps, billi jiġu ppreżervati l-kundizzjonijiet ta’ xogħol tagħhom. Sussidjarjament, huma talbu li jiġi kkonstatat li l-Artikoli 7:662 et seq tal-BW japplikaw xorta, peress li t-trasferiment tal-impriża seħħ qabel il-ġurnata tad-dikjarazzjoni ta’ falliment ta’ Estro Groep. Smallsteps ikkontestat it-talbiet tar-rikorrenti.

    28

    F’dawn iċ-ċirkustanzi, ir-Rechtbank Midden-Nederland (qorti ta’ Midden-Nederland) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tressaq quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

    “1)

    Fil-każ ta’ trasferiment tal-impriża ddikjarata f’falliment, li jseħħ fil-kuntest ta’ falliment preċedut minn pre-pack taħt l-istħarriġ tal-qorti, u intiż b’mod espliċitu sabiex jinżammu (partijiet tal-impriża), il-proċedura Olandiża ta’ falliment hija konformi mal-għan u l-iskop tad-Direttiva 2001/23 u l-Artikolu 7:666, paragrafu 1, il-parti inizjali u s-subparagrafu (a), BW, f’dan ir-rigward, (għadu) effettivament konformi mad-Direttiva?

    2)

    Id-Direttiva 2001/23 hija applikabbli fil-każ fejn, qabel saħansitra l-bidu tal-falliment, il-“kuratur mistenni” maħtur mill-qorti jinforma ruħu dwar is-sitwazzjoni tad-debitur, jeżamina l-possibbiltajiet ta’ eventwali bidu mill-ġdid tal-attivitajiet tal-impriża minn terz u jħejji ruħu wkoll sabiex jgħaddi għall-atti li għandhom isiru eżatt wara l-falliment sabiex jitwettaq dan il-bidu mill-ġdid permezz ta’ operazzjoni fuq assi li tinvolvi trasferiment tal-impriża tad-debitur jew ta’ parti minnha fid-data tal-falliment jew eżatt wara, u dawn l-attivitajiet huma segwiti, totalment jew parzjalment b’mod (prattikament) mhux interrott?

    3)

    Hemm differenza f’dan ir-rigward skont jekk il-pre-pack għandux bħala għan prinċipali t-tkomplija tal-impriża jew jekk, permezz tal-pre-pack u l-bejgħ tal-assi fil-forma ta’ “tkomplija tal-impriża” eżatt wara l-falliment, il-kuratur (mistenni) jkollux prinċipalment l-għan li jżid sal-massimu tiegħu d-dħul tat-trasferiment għall-kredituri kollha jew jekk il-qbil għat-trasferiment tal-assi jkun seħħ qabel il-falliment fil-kuntest ta’ pre-pack (tkomplija tal-impriża) u l-eżekuzzjoni tiegħu tiġi fformalizzata jew imwettqa wara l-falliment?

    4)

    Fil-kuntest ta’ pre-pack qabel il-falliment tal-impriża, il-mument tat-trasferiment tal-impriża jiġi stabbilit, għall-finijiet tal-applikazzjoni tad-Direttiva 2001/23 u tal-Artikoli 7:662 et seq BW li jirriżultaw minnha, bil-qbil effettiv, li jseħħ qabel il-falliment, li l-impriża tiġi ttrasferita jew dan il-mument huwa stabbilit permezz tad-data li fiha effettivament tgħaddi, miċ-ċedent għaċ-ċessjonarju, il-kwalità ta’ imprenditur tal-entità inkwistjoni?”

    Fuq it-talba għal ftuħ mill-ġdid tal-proċedura orali

    29

    Wara li ġew ippreżentati l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, Smallsteps, permezz ta’ att ippreżentat fir-reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-25 ta’ April 2017, talab li jiġi ordnat il-ftuħ mill-ġdid tal-fażi orali tal-proċedura. Smallsteps sostniet, insostenn ta’ din it-talba, essenzjalment, li l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali fihom malintiżi fir-rigward tal-proċedura tal-pre-pack.

    30

    F’dan ir-rigward, hemm lok li jitfakkar li l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea u r-Regoli tal-Proċedura ma jipprevedux il-possibbiltà, għall-persuni kkonċernati msemmija fl-Artikolu 23 ta’ dan l-Istatut, li jippreżentaw osservazzjonijiet b’risposta għall-konklużjonijiet ippreżentati mill-Avukat Ġenerali (ara, b’mod partikolari, is-sentenza tal-4 ta’ Settembru 2014, Vnuk, C-162/13, EU:C:2014:2146, punt 30).

    31

    Skont it-tieni paragrafu tal-Artikolu 252 TFUE, l-Avukat Ġenerali għandu d-dmir li pubblikament, bl-ikbar imparzjalità u b’indipendenza sħiħa jipproponi konklużjonijiet motivati dwar il-kawżi li, skont l-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, jeħtieġu l-intervent tiegħu. Il-Qorti tal-Ġustizzja ma hija marbuta la mill-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali u lanqas mill-motivazzjoni li abbażi tagħha huwa jasal għal dawn il-konklużjonijiet (sentenza tat-3 ta’ Diċembru 2015, Banif Plus Bank, C-312/14, EU:C:2015:794, punt 33).

    32

    Konsegwentement, in-nuqqas ta’ qbil ta’ persuna kkonċernata mal-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ikunu liema jkunu l-mistoqsijiet li jkun qed jeżamina hawn, ma jistax fih innifsu jikkostitwixxi bażi li tiġġustifika l-ftuħ mill-ġdid tal-proċedura orali (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-17 ta’ Settembru 2015, Mory et vs Il-Kummissjoni, C-33/14 P, EU:C:2015:609, punt 26).

    33

    F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’, fi kwalunkwe mument, wara li tisma’ lill-Avukat Ġenerali, tordna l-ftuħ mill-ġdid tal-proċedura orali, konformement mal-Artikolu 83 tar-Regoli tal-Proċedura tagħha, jekk tqis li ma għandhiex informazzjoni biżżejjed jew li l-kawża għandha tiġi deċiża abbażi ta’ argument li ma ġiex diskuss bejn il-persuni kkonċernati (ara, is-sentenza tad- 9 ta’ Ġunju 2016, Pesce et, C‑78/16 u C‑79/16, EU:C:2016:428, punt 27).

    34

    Madankollu, f’din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja tikkunsidra, wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li għandha l-elementi neċessarji kollha sabiex tagħti deċiżjoni f’din il-kawża.

    35

    Fid-dawl ta’ din il-kunsiderazzjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja tqis li ma hemmx lok li tinfetaħ mill-ġdid il-fażi orali tal-proċedura.

    Fuq id-domandi preliminari

    Fuq l-ewwel u t-tielet domandi

    36

    Preliminarjament, għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, fil-kuntest tal-proċedura ta’ kooperazzjoni bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja, stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE, hija l-kompetenza ta’ din tal-aħħar li tagħti lill-qorti nazzjonali risposta utli li tgħinha tiddeċiedi l-kawża quddiemha. F’dan id-dawl, jekk ikun il-każ, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tifformula mill-ġdid id-domandi magħmula lilha (sentenza tal-1 ta’ Frar 2017, Município de Palmela, C-144/16, EU:C:2017:76, punt 20 u l-ġurisprudenza ċċitata).

    37

    F’dan il-każ, hemm lok li l-ewwel sat-tielet domandi, li għandhom jiġu analizzati flimkien, għandhom jiġu interpretati li qed jistaqsu, essenzjalment, jekk id-Direttiva 2001/23, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(1), għandux jiġi interpretat fis-sens li l-protezzjoni lill-ħaddiema ggarantita mill-Artikoli 3 u 4 ta’ din id-direttiva tinżammx, f’sitwazzjoni, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, fejn it-trasferiment ta’ impriża jseħħ wara dikjarazzjoni ta’ falliment fil-kuntest ta’ pre-pack, imħejji preċedentement u implementat immedjatament wara d-dikjarazzjoni ta’ falliment, huwa f’tali kuntest, li b’mod partikolari, “kuratur mistenni”, maħtur mill-qorti, jeżamina l-possibbiltajiet ta’ prosegwiment eventwali tal-attivitajiet ta’ din l-impriża minn terz u jħejji ruħu wkoll sabiex jgħaddi għall-atti li għandhom isiru eżatt wara l-falliment bil-għan li jitwettaq dan l-għan, u, barra minn hekk, jekk ikun rilevanti, f’dan ir-rigward, li l-għan segwit mill-operazzjoni pre-peck, jirrigwarda kemm il-kontinwazzjoni tal-attivitajiet tal-impriża inkwistjoni kif ukoll il-massimazzjoni tal-prodott tat-trasferiment għall-kredituri kollha ta’ din l-impriża.

    38

    Mill-bidu nett, għandu jiġi rrilevat li d-Direttiva 2001/23 hija intiża li tipproteġi, kif jirriżulta mill-premessa 3 tagħha, lill-ħaddiema, b’mod partikolari billi tiżgura ż-żamma tad-drittijiet tagħhom f’każ ta’ bidla tat-tmexxija tal-impriża.

    39

    F’dan ir-rigward, l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 3(1) ta’ din id-direttiva jipprevedi li d-drittijiet u l-obbligi li jirriżultaw għaċ-ċedent minn kuntratt ta’ xogħol jew relazzjoni ta’ xogħol eżistenti fid-data ta’ trasferiment ta’ impriża għandhom, minħabba dan il-fatt, jiġu ttrasferiti liċ-ċessjonarju. F’dak li jirrigwarda l-Artikolu 4(1) tal-imsemmija direttiva, dan jipproteġi lill-ħaddiema mit-tkeċċija mwettqa miċ-ċedent jew miċ-ċessjonarju abbażi biss tat-trasferiment.

    40

    Permezz ta’ deroga, l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23 jipprevedi li s-sistema ta’ protezzjoni, imsemmija f’dawn l-Artikoli 3 u 4, ma tapplikax għat-trasferiment ta’ impriżi mwettqa fil-kundizzjonijiet speċifikati minn din id-dispożizzjoni, sakemm l-Istati Membri ma jistabbilixxux mod ieħor.

    41

    Madankollu, l-imsemmi Artikolu 5(1), sa fejn, bħala prinċipju, jagħmel inapplikabbli s-sistema ta’ protezzjoni tal-ħaddiema fil-każ ta’ ċerti trasferimenti ta’ impriża u jiddevja b’hekk mill-għan prinċipali li huwa l-bażi tad-Direttiva 2001/23, għandu neċessarjament ikun suġġett għal interpretazzjoni stretta (ara, fir-rigward tal-Artikolu 3(3) tad-Direttiva 77/187, kif emendata bid-Direttiva 98/50, is-sentenza tal-4 ta’ Ġunju 2002, Beckmann, C-164/00, EU:C:2002:330, punt 29).

    42

    Jekk jirriżulta mill-kliem stess tal-ewwel parti tas-sentenza tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23 li l-Istati Membri għandhom il-fakultà, fiċ-ċirkustanzi li jiġġustifikaw l-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, li jimplementaw is-sistema ta’ protezzjoni tal-ħaddiema, stabbilita fl-Artikoli 3 u 4 ta’ din id-direttiva, fil-kawża prinċipali, madankollu, l-Istat Membru inkwistjoni ma użax din il-fakultà, kif ikkonferma l-Gvern Olandiż, waqt is-seduta.

    43

    Minn dan isegwi, li l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23, billi jippermetti deroga mis-sistema ta’ protezzjoni tal-ħaddiema, huwa applikabbli għal kawża bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, bil-kundizzjoni, madankollu, li l-proċedura msemmija tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti f’din id-dispożizzjoni.

    44

    F’dan ir-rigward, l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23, jispeċifika, b’mod kumulattiv, li ċ-ċedent għandu jkun suġġett għal proċedura ta’ falliment jew għal proċeduri ta’ insolvenza simili. Barra minn hekk, din il-proċedura għandha tinbeda għall-finijiet tal-likwidazzjoni tal-beni taċ-ċedent u tkun taħt il-kontroll ta’ awtorità pubblika kompetenti.

    45

    Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-kundizzjoni skont liema ċ-ċedent għandu jkun suġġett għal proċedura ta’ falliment jew ta’ insolvenza simili, din ma tistax tiġi estiża, fid-dawl tar-rekwiżit ta’ interpretazzjoni stretta, imfakkar fil-punt 41 ta’ din is-sentenza, għal operazzjoni li tħejji l-falliment iżda li ma jwassalx għalih, kif imsemmi diġà mill-Avukat Ġenerali fil-punt 76 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

    46

    Madankollu, f’dan il-każ, kif jirriżulta mill-punt 14 ta’ din is-sentenza, l-operazzjoni pre-pack inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija, ċertament, ippreparata qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment iżda hija tiġi implementata wara. Peress li tali operazzjoni, timplika effettivament il-falliment, hija, għaldaqstant, tista’ taqa’ taħt il-kunċett ta’ “proċedura ta’ falliment” fis-sens tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23.

    47

    Fit-tieni lok, l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23, jeżiġi li l-proċedura ta’ falliment jew ta’ stralċ simili jinbdew għall-finijiet tal-likwidazzjoni tal-beni taċ-ċedent. F’dan ir-rigward, huwa mifhum, kif jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, li ma tissodisfax lil din il-kundizzjoni proċedura intiża għall-prosegwiment tal-attività tal-impriża kkonċernata (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-25 ta’ Lulju 1991, d’Urso et, C-362/89, EU:C:1991:326, punti 31 u 32, kif ukoll tas-7 ta’ Diċembru 1995, Spano et, C-472/93, EU:C:1995:421, punt 25).

    48

    Fir-rigward tad-differenzi bejn dawn iż-żewġ tipi ta’ proċedura, kif speċifika l-Avukat Ġenerali fil-punti 57 u 58 tal-konklużjonijiet tiegħu, proċedura hija intiża għall-prosegwiment tal-attività li għandha l-għan li tiġi ssalvagwardjata n-natura operazzjonali tal-impriża jew tal-unitajiet vijabbli. Min-naħa l-oħra proċedura li twassal għal-likwidazzjoni tal-beni intiża li timmassimizza d-diżinteressament kollettiv tal-kredituri. Minkejja li ma huwiex eskluż li tista’ teżisti ċerta koinċidenza bejn dawn iż-żewġ għanijiet li jsegwu proċedura speċifika, l-għan prinċipali ta’ proċedura fir-rigward tal-prosegwiment ta’ attività tal-impriża jibqa’, fi kwalunkwe każ, is-salvagwardja tal-impriża kkonċernata.

    49

    F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li operazzjoni pre-pack, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, hija intiża sabiex tħejji ċ-ċessjoni tal-impriża fl-iċken dettalji sabiex tippermetti l-bidu mill-ġdid rapidu tal-unitajiet vijabbli tal-impriża wara d-dikjarazzjoni ta’ falliment sabiex b’hekk tiġi evitata d-diżordni li tista’ tirriżulta miċ-ċessjoni brutali tal-attivitajiet ta’ din l-impriża fid-data tad-dikjarazzjoni tal-falliment, b’mod li jiġi ppreżervat il-valur tal-imsemmija impriża u l-impjiegi.

    50

    F’dawn iċ-ċirkustanzi, u suġġett għall-verifika mill-qorti tar-rinviju, għandu jiġi kkunsidrat li tali operazzjoni ma hijiex intiża, b’mod definittiv, għal-likwidazzjoni tal-impriża, l-għan ekonomiku u soċjali li hija ssegwi ma jistax jispjega u lanqas jiġġustifika li, meta l-impriża kkonċernata tkun suġġetta għal trasferiment totali jew parzjali, il-ħaddiema tagħha jiġu miċħuda d-drittijiet lilhom irrikonoxxuti fid-Direttiva 2001/23 (ara, b’analoġija, is-sentenza tas-7 ta’ Diċembru 1995, Spano et, C-472/93, EU:C:1995:421, punti 28 kif ukoll 30).

    51

    Fid-dawl tal-konstatazzjoni, imwettqa fil-punt 48 ta’ din is-sentenza, is-sempliċi fatt li l-imsemmija operazzjoni pre-pack tista’ tirrigwarda wkoll kemm il-massimazzjoni tad-diżinteressament tal-kredituri ma tistax tittrasformaha fi proċedura miftuħa għall-finijiet tal-likwidazzjoni tal-beni taċ-ċedent, fis-sens tal-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23.

    52

    Minn dan isegwi li tali operazzjoni għandha tiġi kkunsidrata bħala li għandha bħala għan prinċipali s-salvagwardja tal-impriża falluta, anki jekk ma taqax taħt l-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23, konformement mal-ġurisprudenza ċċitata fil-punt 47 ta’ din is-sentenza.

    53

    Fit-tielet lok, fir-rigward tal-kundizzjoni skont liema l-proċedura, imsemmija fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23, għandha tkun taħt is-superviżjoni ta’ awtorità pubblika, għandu jiġi rrilevat li l-fażi tal-operazzjoni pre-pack, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tippreċedi d-dikjarazzjoni ta’ falliment, ma għandha l-ebda bażi fil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni.

    54

    F’dan ir-rigward, għaldaqstant, din l-operazzjoni ma hijiex ġestita taħt is-superviżjoni tal-qorti, iżda, jif jirriżulta mill-proċess quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, mill-amministrazzjoni tal-impriża li tmexxi n-negozjati u tadotta d-deċiżjonijiet bi preparazzjoni tal-bejgħ tal-impriża falluta.

    55

    Fil-fatt, minkejja li huwa maħtur mill-qorti, fuq talba tal-impriża falluta, il-kuratur mistenni kif ukoll l-imħallef kummissarju mistenni formalment ma għandhom l-ebda setgħa. Għaldaqstant, ma huma superviżjonati minn ebda awtorità pubblika.

    56

    Barra dan, sa fejn, rapidament wara l-bidu tal-falliment, il-kuratur jitlob u jirċievi l-awtorizzazzjoni tal-imħallef kummissarju għaċ-ċessjoni tal-impriża, dan tal-aħħar għandu jkun ġie infurmat u, essenzjalment, u ma jkun qajjem ebda oppożizzjoni għal din iċ-ċessjoni, qabel id-dikjarazzjoni ta’ falliment.

    57

    Madankollu, kif irrileva l-Avukat Ġenerali, essenzjalment, fil-punt 82 tal-konklużjonijiet tiegħu, din il-proċedura tista’ tinvalida kompletament il-kontenut tas-superviżjoni eventwali minn awtorità pubblika kompetenti fuq il-proċedura ta’ falliment u, għaldaqstant, ma tissodisfax il-kundizzjoni ta’ superviżjoni minn awtorità msemmija fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23.

    58

    Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li operazzjoni ta’ pre-pack bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tissodisfax ir-rekwiżiti kollha previsti fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/23 u li, konsegwentement, ma tidderogax mis-sistema ta’ protezzjoni prevista fl-Artikoli 3 u 4 ta’ din id-direttiva.

    59

    Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, ir-risposta li għandha tingħata għall-ewwel u t-tielet domandi magħmula hija li d-Direttiva 2001/23, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(1) tagħha għandu jiġi interpretat f’dan is-sens li l-protezzjoni tal-ħaddiema ggarantita permezz tal-Artikoli 3 u 4 ta’ din id-direttiva tinżamm fis-sitwazzjoni, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, fejn it-trasferiment ta’ impriża jseħħ wara dikjarazzjoni ta’ falliment fil-kuntest ta’ pre-pack, ippreparata preċedentement u implementata immedjatament wara d-dikjarazjzoni ta’ falliment, fil-kuntest ta’ liema, b’mod partikolari, “kuratur mistenni”, maħtur minn qorti, jeżamina l-possibbiltajiet ta’ prosegwiment eventwali tal-attivitajiet ta’ din l-impriża minn terz u jħejji ruħu wkoll sabiex jgħaddi għall-atti li għandhom isiru eżatt wara l-falliment sabiex jitwettaq dan il-prosegwiment, u, barra minn hekk, ma huwiex rilevanti, f’dan ir-rigward, li l-għan segwit minn din l-operazzjoni ta’ pre-pack tirrigwarda wkoll il-massimazzjoni tal-prodott taċ-ċessjoni għall-kredituri kollha tal-impriża inkwistjoni.

    Fuq ir-raba’ domanda

    60

    Fid-dawl tar-risposta mogħtija għall-ewwel sat-tielet domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għar-raba’ domanda.

    Fuq l-ispejjeż

    61

    Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

     

    Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

     

    Id-Direttiva tal-Kunsill 2001/23/KE, tat-12 ta’ Marzu 2001, dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri relatati mas-salvagwardja tad-drittijiet tal-impjegati fil-każ ta’ trasferiment ta’ impriżi, negozji jew partijiet ta’ impriżi jew negozji, u b’mod partikolari l-Artikolu 5(1), għandu jiġi interpretat fis-sens li l-protezzjoni tal-ħaddiema ggarantita permezz tal-Artikoli 3 u 4 ta’ din id-direttiva tinżamm fis-sitwazzjoni, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, fejn it-trasferiment ta’ impriża jseħħ wara dikjarazzjoni ta’ falliment fil-kuntest ta’ pre-pack, ippreparata preċedentement u implementata immedjatament wara d-dikjarazjzoni ta’ falliment, fil-kuntest ta’ liema, b’mod partikolari, “kuratur mistenni”, maħtur minn qorti, jeżamina l-possibbiltajiet ta’ prosegwiment eventwali tal-attivitajiet ta’ din l-impriża minn terz u jħejji ruħu wkoll sabiex jgħaddi għall-atti li għandhom isiru eżatt wara l-falliment sabiex jitwettaq dan il-prosegwiment, u, barra minn hekk, ma huwiex rilevanti, f’dan ir-rigward, li l-għan segwit minn din l-operazzjoni ta’ pre-pack tirrigwarda wkoll il-massimazzjoni tal-prodott taċ-ċessjoni għall-kredituri kollha tal-impriża inkwistjoni.

     

    Firem


    ( *1 ) Lingwa tal-kawża: l-Olandiż

    Fuq