—

għal J. Odar, minn S. Saller u B. Renkl, avukati,

—

għal Baxter Deutschland GmbH, minn C. Grundmann, avukat,

—

għall-Gvern Ġermaniż, minn T. Henze, J. Möller u N. Graf Vitzthum, bħala aġenti,

—

għall-Kummissjoni Ewropea, minn J. Enegren u V. Kreuschitz, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 2 u tal-punt (a) tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE, tas-27 ta’ Novembru 2000, li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Vol. 4, p. 79).

2

Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn J. Odar u l-persuna li kienet timpjegah preċedentement, Baxter Deutschland GmbH (iktar ’il quddiem “Baxter”) rigward l-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija li huwa rċieva skont il-pjan ta’ previdenza soċjali (iktar ’il quddiem il-“PPS”), konkluż bejn din il-kumpannija u l-kunsill tax-xogħol tagħha.

3

Il-premessi 8, 11, 12 u 15 tad-Direttiva 2000/78 huma redatti kif ġej:

[…]

[…]

4

Skont l-Artikolu 1 tagħha, l-imsemmija direttiva “[l]-iskop [...] [tagħha] huwa li tniżżel parametru ġenerali biex tikkumbatti diskriminazzjoni fuq bażi ta’ reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali f’dak li għandu x’jaqsam ma’ l-impjieg u x-xogħol, bi skop li timplimenta fl-Istati Membri il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament”.

5

L-Artikolu 2 tal-istess direttiva, intitolat “Il-kunċett ta’ diskriminazzjoni”, jipprovdi fil-paragrafi (1) u (2) tiegħu:

“1.   Għall-iskop ta’ din id-Direttiva, ’il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament’ għandu jfisser li m’għandux ikun hemm diskriminazzjoni diretta jew indiretta għall-ebda raġuni msemmija fl-Artikolu 1.

2.   Għall-iskopijiet tal-paragrafu 1:

6

L-Artikolu 3 tad-Direttiva 2000/78, intitolat “Il-kamp ta’ applikazzjoni” jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Fil-limiti tal-kompetenzi konferiti lill-Komunità, din id-Direttiva għandha tapplika għall-persuni kollha, kemm fis-settur pubbliku kif ukoll f’dak privat, inklużi korpi pubbliċi, f’dak li jirrigwarda:

[…]

[…]”

7

L-Artikolu 6 tal-istess direttiva, intitolat “Il-ġustifikazzjoni għal trattament differenti fuq bażi ta’ età” jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Minkejja l-Artikolu 2(2), l-Istati Membri jistgħu jipprovdu li trattament differenti fuq bażi ta’ età m’għandux jikkostitwixxi diskriminazzjoni, jekk, fil-kuntest tal-liġi nazzjonali, hu objettivament u raġonevolment iġġustifikat b’għan leġittimu, inkluża politika leġittima ta’ l-impjieg, tas-suq tax-xogħol u ta’ objettivi ta’ taħriġ professjonali, u jekk il-mezzi biex jintlaħqu dawk l-għanjiet ikunu approprjati u neċessarji.

Dan it-trattament differenti jista’ b’mod partikolari jinkludi:

[…]”

8

L-Artikolu 16 ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji biex jiżguraw li:

9

Id-Direttiva 2000/78 ġiet trasposta fl-ordinament ġuridiku Ġermaniż bil-liġi ġenerali dwar l-ugwaljanza fit-trattament (Allgemeines Gleichbehandlungsgesetz), tal-14 ta’ Awwissu 2006 (BGBl. 2006 I, p. 1897, iktar ’il quddiem l-“AGG”). Din il-liġi tipprovdi fl-Artikolu 1, intitolat “Liġi Objettiv”:

“Din il-liġi għandha l-għan li timpedixxi jew li telimina kull diskriminazzjoni bbażata fuq ir-razza jew l-oriġni etnika, is-sess, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali.”

10

L-Artikolu 10 tal-AGG, intitolat “Trattament differenti permissibbli abbażi tal-età”, jipprovdi:

“Minkejja d-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 8, differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età hija awtorizzata wkoll meta hija oġġettivament u raġonevolment iġġustifikata b’għan leġittimu. Il-mezzi implementati sabiex jintlaħaq dan l-għan għandhom ikunu xierqa u neċessarji. Dawn id-differenzi ta’ trattament jistgħu b’mod partikolari jinkludu:

[…]

6.   Differenzi fil-benefiċċji mħallsa fil-kuntest ta’ pjanijiet soċjali, skont it-tifsira tal-liġi dwar l-organizzazzjoni tal-impriżi [Betriebsverfassungsgesetz], meta l-partijiet ikunu stabbilixxew regoli differenzjati ta’ allowances li huma mfassla abbażi tal-età jew it-tul ta’ snin ta’ servizz u li jagħmlu enfasi fuq il-possibbiltajiet tal-persuni kkonċernati li jsibu impjieg fis-suq tax-xogħol, li jiddependu essenzjalment fuq l-età, jew jekk il-partijiet ikunu eskludew mill-benefiċċji tal-pjan soċjali ħaddiema li huma finanzjament koperti għax huma intitolati għal pensjoni, wara li jirċievu allowances tal-qgħad meta jkunu applikabbli.”

11

Il-liġi dwar l-organizzazzjoni tal-impriżi, fil-verżjoni tagħha tal-25 ta’ Settembru 2001 (BGBl. 2001 I, p. 2518), teħtieġ, fl-Artikoli 111 sa 113 tagħha, l-adozzjoni ta’ miżuri sabiex jitnaqqsu l-effetti negattivi fuq il-ħaddiema ta’ operazzjoni ta’ ristrutturazzjoni ta’ impriża. Il-persuni li jħaddmu u l-kunsilli tax-xogħol għandhom l-obbligu li jikkonkludu pjanijiet soċjali għal dan il-għan.

12

L-Artikolu 112 tal-liġi dwar l-organizzazzjoni tal-impriżi, intitolat “Ftehim dwar it-tibdiliet strutturali fl-impriża u pjan soċjali” jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Jekk id-direzzjoni u l-kunsill tax-xogħol jaslu għal ftehim għall-ekwilibriju tal-interessi fir-rigward ta’ bidla strutturali maħsuba fl-impriża, il-ftehim huwa redatt bil-miktub u jiġi ffirmat miż-żewġ partijiet. L-istess japplika fil-każ ta’ ftehim li jippermetti li jiġu kkumpensati jew jitnaqqsu l-konsegwenzi ekonomiċi li jirriżultaw għall-impjegati bit-tibdil maħsub fl-impriża (pjan soċjali). Il-pjan soċjali jipproduċi l-effett ta’ ftehim ta’ impriża […]”

13

Skont l-Artikolu 127 tal-kodiċi soċjali, li jinsab fit-Titolu III tiegħu, il-ħlas ta’ allowances normali ta’ qgħad iseħħ għal żmien limitat, stabbilit skont l-età tal-ħaddiem u t-tul ta’ kontribuzzjonijiet tiegħu. Ħaddiem għandu dritt għal allowance tal-qgħad li tikkorrispondi għal 12-il xahar salarju qabel l-età ta’ 50 sena mwettqa, għal 15-il xahar wara l-età ta’ 50 sena mwettqa, għal 18-il xahar wara l-età ta’ 55 sena wettqa u għal 24-il xahar mill-età ta’ 58 sena mwettqa.

14

Baxter ikkonkludiet, fit-30 ta’ April 2004, PPS mal-kumitat ċentrali ta’ din l-impriża. Il-punti 1.1 sa 1.5 tal-Artikolu 6(1) ta’ dan il-pjan huma miktuba kif ġej:

“1.   Allowances imħallsa fil-każ fejn tintemm ir-relazzjoni ta’ xogħol (minbarra l-każijiet ta’ ‘rtirar antiċipat’)

[…]

15

Fit-13 ta’ Marzu 2008, Baxter ikkonkludiet mal-kunsill tax-xogħol tal-grupp pjan soċjali komplementari (iktar ’il quddiem il-“PSK”). L-Artikolu 7 ta’ dan il-pjan, li jikkonċerna l-allowances, huwa redatt kif ġej:

“Il-ħaddiema li jaqgħu taħt il-preżenti [PPS] u li l-kuntratt ta’ xogħol tagħhom jintemm minħabba bidliet fl-impriża jirċievu l-benefiċċji li ġejjin:

7.1   Allowance: Il-ħaddiema jirċievu allowance unika li tirriżulta mill-Artikolu 6(1) tal-[PPS].

7.2   Kjarifika: Fir-rigward tal-paragrafu 6(1.5) tal-[PPS]i, il-partijiet jaqblu dwar il-kjarifika li ġejja. Bl-iżjed bidu bikri possibbli tal-irtirar tfisser id-data li fiha l-ħaddiem jista’ jieħu l-pensjoni tax-xjuħija, anki jekk din hija pensjoni bi tnaqqis abbażi tal-fatt li ttieħdet kmieni.

[…]”

16

Ir-rikorrent fil-kawża prinċipali, J. Odar, huwa ċittadin Awstrijak li twieled fl-1950. Huwa miżżewweġ, għandu żewġt itfal dipendenti u ġie rikonoxxut li għandu diżabbiltà serja, peress li r-rata ta’ invalidità tiegħu hija ta’ 50 %. J. Odar okkupa impjieg mis-17 ta’ April 1979 ma’ Baxeter jew mal-kumpannija li Baxter issostitwixxiet, fl-aħħar lok bħala responsabbli tal-marketing.

17

Baxter temmmet ir-relazzjoni ta’ xogħol ma’ J. Odar b’ittra tal-25 ta’ April 2008 u pproponietlu li jsegwi din ir-relazzjoni ta’ xogħol fis-sit ta’ München-Unterschleißheim (il-Ġermanja). J. Odar aċċetta din il-proposta u sussegwentement iddeċieda li jirriżenja fil-31 ta’ Diċembru 2009 wara li l-partijiet kienu qablu li din ir-riżenja ma kinitx ser tnaqqas id-dritt għal allowance tiegħu.

18

Hekk kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju, J. Odar isostni fir-rigward tal-iskema Ġermaniża ta’ assigurazzjoni għall-irtirar li għandu dritt għal pensjoni tax-xjuħija ordinarja fl-età ta’ 65 sena, jiġifieri mill-1 ta’ Awwissu 2015, kif ukoll dritt għall-benefiċċju ta’ pensjoni għal diżabbiltà serja fl-età ta’ 60 sena mwettqa, jiġifieri milll-1 ta’ Awwissu 2010.

19

Baxter ħallset lil J. Odar allowance skont il-PPS għal ammont gross ta’ EUR 308 253.31. Skont il-formula standard, l-allowance li tista’ titħallas lilu titla’ sa EUR 616 506.63 gross. Filwaqt li bbażat ruħha, skont il-formula alternattiva, fuq l-ipotesi ta’ bidu tal-irtirar fl-ewwel data possibbli, jiġifieri l-1 ta’ Awwissu 2010, Baxter ikkalkolat kumpens li kien ta’ EUR 197 199.09 gross. Hija għalhekk ħallsitu l-ammont minimu ggarantit, li jikkorrispondi għal nofs ta’ EUR 616 506.63.

20

B’ittra tat-30 ta’ Ġunju 2010. J. Odar ippreżenta rikors quddiem l-Arbeitsgericht München Huwa talab lil din tal-aħħar li tikkundanna lil Baxter li tħallsu allowance addizzjonali għal ammont gross ta’ EUR 271 988.22. Din is-somma tikkorrispondi mad-differenza bejn l-allowance li tħallset lilu u s-somma li huwa kien jirċievi, bl-istess anzjanità fl-impriża, kieku huwa kellu l-età ta’ 54 sena meta r-relazzjoni tiegħu magħha kienet intemmet. J. Odar iqis li l-kalkolu tal-allowance previst mill-PPS jiżvantaġġah minħabba l-età u d-diżabbiltà tiegħu.

21

Il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-kompatibbiltà mad-Direttiva 2000/78 tal-punt 6 tat-tielet sentenza tal-Artikolu 10 tal-AGG u tar-regola li tinsab fil-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS. Hija tirrileva li, jekk l-ewwel minn dawn iż-żewġ dispożizzjonijiet nazzjonali ma hijiex konformi mad-dritt tal-Unjoni u, konsegwentement, ma tapplikax, hemm lok li jintlaqa’ r-rikors imsemmi ppreżentat quddiemha minn J. Odar. Fil-fatt, ir-regola li tinsab fit-tieni dispożizzjoni ma tistax tibbaża ruħha fuq regola inkompatibbli ma’ din l-istess direttiva.

22

F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-Arbeitsgericht München iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

23

Permezz tal-ewwel żewġ domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 2(6) u 6(1) tad-Direttiva 2000/78 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li huma jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età tista’ tkun leġittima meta, fil-kuntest tal-iskema ta’ previdenza soċjali partikolari ta’ impriża, l-imsieħba soċjali jkunu eskludew mill-benefiċċji tal-pjan soċjali ħaddiema li għandhom kopertura ekonomika għar-raġuni li huma għandhom dritt għall-ħlas ta’ pensjoni tax-xjuħija, jekk ikun il-każ wara li jkunu rċevew allowances tal-qgħad.

24

F’dan ir-rigward, għandha l-ewwel nett titfakkar il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja li d-domandi dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni magħmula mill-qorti nazzjonali fil-kuntest leġiżlattiv u fattwali, li dik il-qorti hija responsabbli li tiddefinixxi, u li ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tistħarreġ l-eżattezza, jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Ir-rifjut tal-Qorti tal-Ġustizzja li tiddeċiedi fuq domanda magħmula minn qorti nazzjonali huwa possibbli biss jekk ikun jidher b’mod manifest li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni ma għandha ebda relazzjoni mar-realtà jew mas-suġġett tal-kawża prinċipali, meta l-problema tkun ta’ natura ipotetika jew inkella meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex il-punti ta’ fatt u ta’ liġi neċessarji sabiex tirrispondi utilment għad-domandi li jkunu sarulha (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi tat-22 ta’ Ġunju 2010, Melki u Abdeli, C-188/10 u C-189/10, Ġabra p. I-5667, punt 27; tad-29 ta’ Marzu 2012, SAG ELV Slovensko et, C-599/10, punt 15, kif ukoll tat-12 ta’ Lulju 2012, VALE Építési kft, C-378/10, punt 18).

25

Għandu jiġi kkonstatat li dan huwa preċiżament il-każ.

26

Fil-fatt, l-ewwel żewġ domandi huma bbażati fuq il-premessa, li tinsab fil-punt 6 tat-tielet sentenza tal-Artikolu 10 tal-AFF, li l-imsieħba soċjali jiskludu mill-benefiċċji tal-pjan soċjali ħaddiema li għandhom kopertura ekonomika għar-raġuni li huma għandhom dritt għall-ħlas ta’ pensjoni ta’ rtirar, jekk ikun il-każ wara li jkunu rċevew allowances tal-qgħad.

27

Issa, xejn fid-deċiżjoni tar-rinviju ma jindika li l-kawża prinċipali tikkonċerna tali ipoteżi. Bil-kontra, il-qorti tar-rinviju rrilevat li, bid-differenza tal-possibbiltà prevista f’din id-dispożizzjoni tal-AGG, il-PPS ma jippermettix l-esklużjoni mill-benefiċċju tal-allowance għal tkeċċija tal-ħaddiema li waslu biex jirtiraw u lanqas ma tipprovdi t-teħid inkunsiderazzjoni tad-dritt tal-ħaddiem għall-allowances tal-qgħad. Hekk kif jirriżulta mil-proċess, J. Odar irċieva allowance ta’ tkeċċija, iżda din ġiet imnaqqsa skont il-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS, moqri flimkien mal-punt 7.2 tal-Artikolu 7 tal-PSK, li ġie kkontestat permezz tar-rikors tiegħu quddiem din il-qorti.

28

Jidher għalhekk b’mod manifest li l-kwistjoni tal-kompatibbiltà mal-punt 6 tat-tielet sentenza tal-Artikolu 10 tal-AGG mad-Direttiva 2000/78 tippreżenta natura astratta u purament ipotetika fir-rigward tas-suġġett tal-kawża prinċipali.

29

F’dawn iċ-ċirkustanzi, ma hemmx lok li tingaħta risposta għall-ewwel u t-tieni domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju.

30

Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 2(2) u 6(1) tad-Direttiva 2000/78 għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu regoli li jaqgħu taħt skema ta’ previdenza soċjali partikolari ta’ impriża li jipprevedu, għall-ħaddiema tagħha li għandhom iktar minn età ta’ 54 sena u li jitkeċċew minħabba raġuni ekonomika, li l-ammont tal-allowance li għalih huma għandhom dritt jiġi kkalkolat skont l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar, kuntrarjament għall-metodu standard ta’ kalkolu, li jipprovdi li tali allowance hija bbażata b’mod partikolari fuq l-anzjanità fl-impriża, b’mod li l-allowance imħallsa lil dawn il-ħaddiema hija inqas mill-allowance li tirriżulta mill-applikazzjoni ta’ dan il-metodu standard għalkemm tal-inqas nofs huwa nofs dan tal-aħħar.

31

Fir-rigward, l-ewwel lok, tal-kwistjoni jekk il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali taqax taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2000/78, għandu jiġi enfasizzat li jirriżulta kemm mit-titolu u mill-premessi kif ukoll mill-kontenut u mill-għan ta’ din id-direttiva li din hija intiża sabiex tistabbilixxi kuntest ġenerali sabiex tiżgura għal kull persuna l-ugwaljanza fit-trattament “fil-qasam ta’ l-impjieg u tax-xogħol”, billi toffrilha protezzjoni effettiva kontra d-diskriminazzjonijiet ibbażati fuq waħda mir-raġunijiet imsemmija fl-Artikolu 1 tal-istess direttiva, li fosthom hemm l-età.

32

B’mod iktar partikolari, mill-Artikolu 3(1)(ċ) tad-Direttiva 2000/78 jirriżulta li din id-direttiva tapplika, fil-limiti tal-kompetenzi mogħtija lill-Unjoni Ewropea “għall-persuni kollha, kemm fis-settur pubbliku kif ukoll f’dak privat, inklużi korpi pubbliċi” f’dak li jirrigwarda, b’mod partikolari “il-kundizzjonijiet għall-impjieg u tax-xogħol, inklużi sensji u paga”.

33

Billi jipprovdi t-tnaqqis tal-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija tal-ħaddiema li għandhom età iktar minn 54 sena, il-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS jaffettwa l-kundizzjonijiet ta’ tkeċċija ta’ dawn il-ħaddiema fis-sens tal-Artikolu 3(1)(ċ) tad-Direttiva 2000/78. Għalhekk, tali dispożizzjoni nazzjonali taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva.

34

Hekk kif jirriżulta mill-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, meta jadottaw miżuri li jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2000/78, li tikkonkretizza, fil-qasam tal-impjieg u tax-xogħol, il-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni abbażi tal-età, l-imsieħba soċjali għandhom jaġixxu fl-osservanza ta’ din id-direttiva (sentenzi tat-13 ta’ Settembru 2011, Prigge et, C-447/09, Ġabra p. I-8003, punt 48, kif ukoll tas-7 ta’ Ġunju 2012, Tyrolean Airways Tiroler Luftfahrt, C-132/11, punt 22).

35

Fir-rigward tal-kwistjoni jekk ir-regoli inkwistjoni fil-kawża prinċipali fihomx differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età fis-sens tal-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2000/78, hemm lok li jiġi rrilevat li l-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS għandu bħala effett, fir-rigward tal-ħaddiema li jkunu qabżu l-età ta’ 54 sena u li jkunu tkeċċew minħabba raġuni ekonomika u li fil-każ tagħhom tkun intemmet ir-relazzjoni ta’ xogħol permezz ta’ ftehim komuni bejn l-impriża u l-ħaddiem, li l-allowance ikkalkolata skont il-formula standard hija pparagunata ma’ dik miksuba skont il-formula alternattiva. L-iżgħar ammont jingħata lill-ħaddiem ikkonċernat, fejn dan madankollu għandu l-garanzija li jirċievi ammont li jikkorrispondi ma’ nofs dak li jirriżulta mill-applikazzjoni tal-formula standard.

36

Skont dawn id-dispożizzjonijiet, lil J. Odar tħallas ammont ta’ EUR 308 357.10 li jikkorrispondi ma’ nofs l-allowance li tirriżulta mill-applikazzjoni tal-formula standard. Jekk huwa kellu 54 sena meta tkeċċa, J. Odar għandu dritt, jekk l-elementi l-oħra jibqgħu l-istess, għal allowance li titla’ għal EUR 580 357.10. Il-fatt li għandu età iktar minn 54 sena għalhekk wassal għall-applikazzjoni tal-metodu komparattiv u l-ħlas ta’ ammont inqas minn dak li huwa kellu d-dritt li jitlob kieku ma qabiżx din l-età. Jidher għalhekk li l-metodu ta’ kalkolu previst mill-PPS f’każ ta’ tkeċċija għal raġuni ekonomika jikkostitwixxi differenza fit-trattament direttament ibbażata fuq l-età.

37

Għandu jiġi eżaminat jekk din id-differenza fit-trattament tistax tiġi ġġustifikata fir-rigward tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2000/78. Din id-dispożizzjoni tipprovdi fil-fatt li differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età ma tikkostitwixxix diskriminazzjoni meta hija oġġettivament u raġonevolment iġġustifikata, fil-kuntest tad-dritt nazzjonali, minn għan leġittimu, b’mod partikolari minn għanijiet leġittimi ta’ politika tal-impjieg, tas-suq tax-xogħol u tat-taħriġ professjonali, u li l-mezzi sabiex jitwettaq dan l-għan huma xierqa u neċessarji.

38

Fir-rigward tal-għan tal-miżuri nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-qorti tar-rinviju tosserva li t-termini tal-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS ma jipprovdu ebda informazzjoni dwar l-għanijiet segwiti. Mill-proċess ippreżentat lill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta madankollu li dawn tal-aħħar jiġu konfużi mal-għan tar-regola li tinsab fil-punt 6 tat-tielet sentenza tal-Artikolu 10 tal-AGG. Hekk kif tirrileva l-qorti tar-rinviju, ir-regoli magħżula fil-kuntest tal-pjan soċjali mill-imsieħba soċjali għandhom ikunu ta’ natura li jippromwovu effettivament l-għan imsemmi ta’ din id-dispożizzjoni tal-AGG u li ma jkunux ta’ ħsara b’mod sproporzjonat għall-interessi tal-gruppi ta’ età żvantaġġati.

39

Skont l-Artikolu 112 tal-liġi dwar l-organizzazzjoni tal-impriżi, fil-verżjoni tagħha tal-25 ta’ Settembru 2001, is-sens u l-għan ta’ pjan soċjali huwa li jikkumpensa jew inaqqas il-konsegwenzi tal-bidliet strutturali fl-impriża kkonċernata. Fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu, il-Gvern Ġermaniż ippreċiża f’dan ir-rigward li l-allowances imħallsa skont pjan ta’ previdenza soċjali ma humiex intiżi speċifikament sabiex jiffaċilitaw l-inserzjoni mill-ġdid fil-ħajja professjonali.

40

Differenzazzjoni bbażata fuq l-età tal-allowances imħallsa skont pjan ta’ previdenza soċjali ssegwi għan ibbażat fuq il-konstatazzjoni li, peress li dawn huma żvantaġġi ekonomiċi għall-futur, ċerti impjegati li ma humiex ikkonfrontati ma’ tali żvantaġġi li jirriżultaw mit-telf tal-impjieg tagħhom, jew li huma jiġu kkonfrontati inqas meta pparagunati ma’ oħrajn, jistgħu b’mod ġenerali jiġu esklużi minn dawn id-drittijiet.

41

Il-Gvern Ġermaniż jirrileva f’dan ir-rigward li pjan soċjali għandu jipprevedi tqassim tal-mezzi limitati b’mod li huwa jkun jista’ jissodisfa l-“funzjoni ta’ tranżizzjoni” tiegħu fir-rigward tal-ħaddiema kollha u mhux biss dawk fosthom li għandhom l-iktar età. Tali pjan ma jistax bħala prinċipju jwassal sabiex jipperikola s-sopravivenza tal-impriża jew tal-impjiegi li jibqgħu. Il-punt 6 tat-tielet sentenza tal-Artikolu 10 tal-AGG jippermetti wkoll li jiġu limitati l-possibbiltajiet ta’ abbuż li jikkonsistu, għal ħaddiem, li jibbenefika minn allowance iddestinata għas-sostenn tat-tfittxija ta’ impjieg ġdid filwaqt li huwa jkun wasal biex jirtira.

42

Din id-dispożizzjoni nazzjonali għalhekk għandha bħala għan l-għoti ta’ kumpens għall-futur, il-protezzjoni ta’ ħaddiema iżgħar u l-għajnuna għall-inserzjoni professjonali mill-ġdid tagħhom, filwaqt li tieħu inkunsiderazzjoni n-neċessità ta’ tqassim ġust tal-mezzi finanzjarji limitati ta’ pjan soċjali.

43

Tali għanijiet jistgħu jiġġustifikaw, bħala deroga għall-prinċipju tal-projbizzjoni tad-diskriminazzjonijiet ibbażati fuq l-età, differenzi fit-trattament marbuta, b’mod partikolari, ma’ “l-istabbiliment ta’ kondizzjonijiet speċjali [...] l-impjieg u x-xogħol, inkluzi l-kundizzjonijiet ta’ sensji u pagi, għaż-żgħażagħ, ħaddiema ta’ età [...] sabiex jippromwovu l-integrazzjoni professjonali tagħhom jew jiżguraw il-protezzjoni tagħhom” fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2000/78.

44

Minbarra dan, għandu jitqies li huwa leġittimu l-għan li jiġi evitat li allowance ta’ tkeċċija ma tkunx ta’ benefiċċju għal persuni li ma jfittxux impjieg ġdid, iżda jirċievu dħul ta’ sostituzzjoni li jieħu l-forma ta’ pensjoni tax-xjuħija (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-12 ta’ Ottubru 2010, Ingeniørforeningen i Danmark, C-499/08, Ġabra p. I-9343, punt 44).

45

F’dawn iċ-ċirkustanzi, hemm lok li jiġi ammess li għanijiet bħal dawk segwiti mill-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS għandhom, bħala prinċipju, jitqiesu li huma ta’ natura li jiġġustifikaw “objettivament u raġonevolment”, “fil-kuntest tal-liġi nazzjonali”, hekk kif jipprovdi l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2000/78, differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età.

46

Għad irid jiġi vverifikat jekk il-miżuri implementati biex jitwettqu dawn l-għanijiet humiex xierqa u neċessarji u jekk ma jeċċedux dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq l-għan imfittex.

47

Għandu jitfakkar f’dan ir-rigward li l-Istati Membri u, skont il-każ, l-imsieħba soċjali fil-livell nazzjonali għandhom marġni ta’ diskrezzjoni wiesa’ fl-għażla mhux biss tat-tfittxija ta’ għan partikolari fil-qasam ta’ politika soċjali u tal-impjieg, iżda wkoll fid-definizzjoni ta’ miżuri li jistgħu jwettquh (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-5 ta’ Lulju 2012, Hörnfeldt, C-141/11, punt 32).

48

Fir-rigward tan-natura xierqa tad-dispożizzjonijiet inkwistjoni tal-PPS u tal-PSK, hemm lok li jiġi rrilevat li t-tnaqqis tal-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija mogħti lill-ħaddiema li, fid-data tat-tkeċċija tagħhom, jibbenefikaw minn kopertura ekonomika li ma tidhirx irraġonevoli fir-rigward tal-għan ta’ tali pjanijiet soċjali, jikkonsisti sabiex tingħata protezzjoni iktar sinjifikattiva lill-ħaddiema li għalihom it-tranżizzjoni lejn impjieg ġdid jirriżulta delikat minħabba l-mezzi finanzjarji limitati tagħhom.

49

Għalhekk, għandu jiġi kkunsidrat li dispożizzjoni bħall-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS ma tidhirx manifestament mhux xierqa sabiex tilħaq l-għan leġittimu ta’ politika tal-impjieg bħal dik segwita mil-leġiżlatur Ġermaniż.

50

F’dak li jikkonċerna n-natura neċessarja ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, hemm lok, ċertament, li jiġi rrilevat li l-punt 7.2 tal-Artikolu 7 tal-PSK jipprovdi li l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar, fis-sens tal-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS, tikkorrispondi mad-data li fiha l-ħaddiem jista’ jitlob il-benefiċċju ta’ pensjoni tax-xjuħija, anki jekk hija pensjoni li tinkludi tnaqqis tad-drittijiet minħabba l-fatt li hija ġiet attivata b’mod antiċipat.

51

Madankollu, bħalma ġie kkonstatat fil-punt 27 ta’ din is-sentenza, il-PPS jipprevedi biss it-tnaqqis tal-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija mogħtija lil dawn il-ħaddiema.

52

F’dan ir-rigward, hemm lok li jiġi rrilevat, minn naħa, li l-punt 1.5 tal-Artikolu 6 tal-PPS jipprovdi li l-allowance mogħtija lill-ħaddiem ikkonċernat tikkorrispondi mal-ammont, ikkalkolat skont il-formula standard jew skont il-formula alternattiva, li huwa l-inqas għoli, fejn il-benefiċjarju għandu madankollu l-garanzija li l-ammont li ser jiġi effettivament imħallas lilu ser ikun tal-inqas ugwali għal nofs dak miksub skont il-formula standard. Minbarra dan, hekk kif jirriżulta mit-tabella riprodotta fil-punt 14 ta’ din is-sentenza, il-fattur tal-età, li jikkostitwixxi wieħed mill-koeffiċjenti tal-formula standard u tal-formula alternattiva, jiżdied progressivament sa mill-età ta’ 18 sena (0.35), sa dik ta’ 57 sena (1.70). Huwa biss ta’ 59 sena li dan il-fattur jibda jonqos (1.50) sabiex jilħaq ir-rata minima tiegħu fl-età ta’ 64 sena (0.30). Min-naħa l-oħra, hekk kif jipprovdi t-tielet subparagrafu ta’ din id-dispożizzjoni, anki jekk l-applikazzjoni tal-formula alternattiva twassal għal riżultat ugwali għal żero, il-ħaddiem ikkonċernat ikollu dritt għall-ħlas ta’ allowance ugwali għal nofs dak ikkalkolat skont il-formula standard.

53

Fir-rigward tal-evalwazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju, għandu jiġi rrilevat li l-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS huwa r-riżultat ta’ ftehim innegozjat bejn ir-rappreżentanti tal-impjegati u dawk li jħaddmu li eżerċitaw għalhekk id-dritt tagħhom ta’ negozjar kollettiv rikonoxxut bħala dritt fundamentali. Il-fatt li l-imsieħba soċjali jitħallew jiddefinixxu bilanċ bejn l-interessi rispettivi tagħhom joffri flessibbiltà kunsiderevoli, peress li kull waħda mill-partijiet tista’, skont il-każ, tittermina l-kuntratt (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-12 ta’ Ottubru 2010, Rosenbladt, C-45/09, Ġabra p. I-9391, punt 67).

54

Fir-rigward ta’ dak li ntqal, it-tielet domanda għandha tiġi risposta li l-Artikoli 2(2) u 6(1) tad-Direttiva 2000/78 għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux regoli li jaqgħu taħt skema ta’ previdenza soċjali partikolari ta’ impriża li jipprevedu, għall-ħaddiema ta’ età iktar minn 54 sena u li jitkeċċew minħabba raġuni ekonomika, li l-ammont tal-allowance li għaliha għandhom dritt jiġi kkalkolat skont l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar, kuntrarjament għall-metodu standard ta’ kalkolu, li skont dan tali allowance hija bbażata b’mod partikolari fuq l-anzjanità fl-impriża, b’mod li l-allowance imħallsa lil dawn il-ħaddiema hija inferjuri mill-allowance li tirriżulta mill-applikazzjoni ta’ dan il-metodu standard għalkemm hija tal-inqas nofs din tal-aħħar.

55

Permezz tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 2(2) tad-Direttiva 2000/78 għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi regoli li jaqgħu taħt skema ta’ previdenza soċjali partikolari ta’ impriża, li jipprevedu, għall-ħaddiema li għandhom età iktar minn 54 sena u li tkeċċew għal raġuni ekonomika, li l-ammont tal-allowance li għaliha għandhom dritt huwa kkalkolat skont l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar, kuntrarjament għall-metodu standard ta’ kalkolu, skont liema tali allowance hija bbażata b’mod partikolari fuq l-anzjanità fl-impriża, b’mod li l-allowance imħallsa hija inqas mill-allowance li tirriżulta mill-applikazzjoni ta’ dan il-metodu standard għalkemm hija tal-inqas ugwali għal nofs din tal-aħħar, u li tieħu inkunsiderazzjoni, waqt l-implementazzjoni ta’ dan il-metodu ieħor ta’ kalkolu, il-possibbiltà li persuna tirċievi pensjoni ta’ rtirar antiċipata mħallsa minħabba diżabbiltà.

56

Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-kwistjoni jekk il-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS, moqri flimkien mal-punt 7.2 tal-Artikolu 7 tal-PSK, fihx differenza fit-trattament ibbażata fuq id-diżabbiltà fis-sens tal-Artikolu 2(1) tad-Direttiva 2000/78, hemm lok li jiġi rrilevat li l-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija mħallsa lill-impjegat ikkonċernat huwa mnaqqas, skont il-punt 7.2 ta’ dan l-Artikolu 7, billi tittieħed inkunsiderazzjoni l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar. Issa, l-ammissjoni għall-benefiċċju ta’ pensjoni ta’ rtirar hija suġġetta għal kundizzjoni ta’ età minima u din l-età hija differenti għall-persuni li għandhom diżabbiltà serja.

57

Hekk kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punt 50 tal-konklużjonijiet tagħha, l-ewwel element tal-metodu ta’ kalkolu skont il-formula alternattiva huwa dejjem inferjuri, fil-każ ta’ ħaddiem b’diżabbiltà serja, għal dak applikabbli għal ħaddiem li ma għandux diżabbiltà li għandu l-istess età. F’dan il-każ, il-fatt li dan il-kalkolu huwa bbażat, b’mod apparentement newtru, fuq l-età fil-bidu tal-irtirar għandu bħala riżultat li l-ħaddiema b’diżabbiltà serja, li jibbenefikaw mill-possibbiltà ta’ bidu tal-irtirar f’età iżgħar, jiġifieri 60 sena u mhux 63 sena bħalma huwa l-każ għall-ħaddiema li ma għandhomx diżabbiltà, jirċievu allowance ta’ tkeċċija għal ammont inqas, u dan minħabba d-diżabbiltà serja tagħhom.

58

Hekk kif jirriżulta mill-osservazzjonijiet ta’ J. Odar u bħalma ammettiet Baxter waqt is-seduta, l-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija li huwa kien jirċievi, jekk huwa ma jbatix minn diżabbiltà serja, huwa ta’ EUR 570 839.47.

59

Isegwi li l-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS, moqri flimkien mal-punt 7.2 tal-Artikolu 7 tal-PSK, li l-applikazzjoni tiegħu għandha bħala effett li l-ammont ta’ allowance ta’ tkeċċija mħallas lil ħaddiem b’diżabbiltà serja huwa inqas minn dak li jirċievi ħaddiem li ma għandux diżabbiltà, iwassal għal differenza fit-trattament indirettament ibbażata fuq il-kriterju tad-diżabbiltà fis-sens tad-dispożizzjonijiet magħquda tal-Artikoli 1 u 2(2)(a) tad-Direttiva 2000/78.

60

Fit-tieni lok, hemm lok li jiġi eżaminat jekk, fil-kuntest bħal dak irregolat mid-dispożizzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-ħaddiema li jbatu minn diżabbiltà serja u li jinsabu f’kategorija ta’ età li toqrob lejn l-irtirar jinsabux f’sitwazzjoni paragunabbli, fis-sens tal-Artikolu 2(2)(a) tad-Direttiva 2000/78, ma’ dik tal-ħaddiema li ma għandhomx diżabbiltà li jappartjenu għall-istess kategorija ta’ età. Il-Gvern Ġermaniż fil-fatt isostni li dawn iż-żewġ kategoriji ta’ ħaddiema jinsabu f’sitwazzjonijiet ta’ bidu oġġettivament differenti f’dak li jikkonċerna d-dritt tagħhom li jirċievu pensjoni.

61

Għandu jiġi enfasizzat, f’dan ir-rigward, li l-ħaddiema li jappartjenu f’kategorija ta’ età li toqrob lejn l-irtirar jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli ma’ dik ta’ ħaddiema oħra kkonċernati mill-pjan soċjali peress illi r-relazzjoni ta’ xogħol tagħhom ma’ min jimpjegahom tieqaf għall-istess raġuni u fl-istess kundizzjonijiet.

62

Fil-fatt, il-vantaġġ soċjali mogħti lill-ħaddiema b’diżabbiltà serja, li jikkonsisti li jkunu jistgħu jitolbu pensjoni tal-irtirar minn età li hija tlett snin inqas minn dik stabbilita għall-ħaddiema li ma għandhomx diżabbiltà, ma jistax iqegħedhom f’sitwazzjoni speċifika meta pparagunati ma’ dawn il-ħaddiema.

63

Skont l-Artikolu 2(2)(b) tad-Direttiva 2000/78, għandu jiġi eżaminat jekk id-differenza fit-trattament eżistenti bejn dawn iż-żewġ kategoriji ta’ ħaddiema hijiex oġġettivament u raġonevolment iġġustifikata minn għan leġittimu, jekk il-miżuri implementati biex dan jitwettaq humiex xierqa u jekk jaqbżux dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq l-għan segwit mil-leġiżlatur Ġermaniż.

64

F’dan ir-rigward, minn naħa, kien diġà kkonstatat, fil-punti 43 sa 45 ta’ din is-sentenza, li għanijiet bħal dawk segwiti mill-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS għandhom, bħala prinċipju, jitqiesu li huma ta’ natura li jiġġustifikaw “objettivamet u raġonevolment”, “fil-kuntest tal-liġi nazzjonali” hekk kif jipprovdi l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2000/78, differenza fit-trattament ibbażata fuq l-età. Min-naħa l-oħra, hekk kif jirriżulta mill-punt 49 ta’ din is-sentenza, tali dispożizzjoni nazzjonali ma tidhirx manifestament mhux xierqa sabiex tilħaq l-għan leġittimu ta’ politika tal-impjieg bħal dik segwita mil-leġiżlatur Ġermaniż.

65

Sabiex jiġi eżaminat jekk il-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS, moqri flimkien mal-punt 7.2 tal-Artikolu 7 tal-PSK, jeċċedix dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet segwiti, din id-dispożizzjoni għandha tiġi sostitwita fil-kuntest li fih hija tinsab u li jittieħed inkunsiderazzjoni d-dannu li hija tista’ toħloq lill-persuni intiżi.

66

Baxter u l-Gvern Ġermaniż essenzjalment isostnu li t-tnaqqis tal-ammont tal-allowance ta’ tkeċċija li jirċievi J. Odar huwa ġġustifikat mill-vantaġġ mogħti lill-ħaddiema li għandhom diżabbiltà serja, li jikkonsisti li jkunu jistgħu jitolbu pensjoni ta’ rtirar minn età inqas minn tlett snin dik stabbilita għall-ħaddiema li ma għandhomx diżabbiltà.

67

Dan ir-raġunament ma jistax madankollu jiġi aċċettat. Fil-fatt, minn naħa, hemm diskriminazzjoni abbażi tad-diżabbiltà meta l-miżura inkwistjoni ma hijiex iġġustifikata minn fatturi oġġettivi li ma humiex relatati ma’ tali diskriminazzjoni (ara, b’analoġija, is-sentenzi tas-6 ta’ April 2000, Jørgensen, C-226/98, Ġabra p. I-2447, punt 29; tat-23 ta’ Ottubru 2003, Schönheit u Becker, C-4/02 u C-5/02, Ġabra p. I-12575, punt 67, kif ukoll tat-12 ta’ Ottubru 2004, Wippel, C-313/02, Ġabra p. I-9483, punt 43). Min-naħa l-oħra, tali raġunament iwassal sabiex tiġi kompromessa l-effettività tad-dispożizzjonijiet nazzjonali li jipprevedu dan il-vantaġġ, fejn il-ġustifikazzjoni hija, b’mod ġenerali, li jittieħed kunsiderazzjoni tad-diffikultajiet u tar-riskji partikolari li jiltaqgħu magħhom il-ħaddiema li jbatu minn diżabbiltà serja.

68

Jidher għalhekk li l-imsieħba soċjali, billi jsegwu l-għan leġittimu ta’ tqassim ekwu tal-mezzi finanzjarji limitati allokati għal pjan soċjali u proporzjonali mal-bżonnijiet tal-ħaddiema kkonċernati, naqsu li jieħdu kunsiderazzjoni ta’ elementi rilevanti li jikkonċernaw, b’mod partikolari, il-ħaddiema b’diżabbiltà serja.

69

Huma fil-fatt injoraw kemm ir-riskju li jgħaddu minnu l-persuni li jbatu minn diżabbiltà serja, li jiltaqgħu b’mod ġenerali ma’ iktar diffikultajiet mill-ħaddiema li ma għandhomx diżabbiltà sabiex jidħlu mill-ġdid fis-suq tax-xogħol, kif ukoll tal-fatt li dan ir-riskju jiżdied iktar ma dawn joqorbu lejn l-età tal-irtirar. Issa, dawn il-persuni għandhom bżonnijiet speċifiċi marbuta kemm mal-protezzjoni li titlob is-sitwazzjoni tagħhom kif ukoll man-neċessità li tiġi maħsuba l-possibbiltà ta’ aggravazzjoni eventwali tagħha. Hekk kif irrilevat l-Avukat Ġenerali fil-punt 68 tal-konklużjonijiet tagħha, għandu jittieħed inkunsiderazzjoni r-riskju li l-persuni li jbatu minn diżabbiltà serja jiġu esposti għal bżonnijiet finanzjarji fissi marbuta mad-diżabbiltà tagħhom u/jew li, meta jixjieħu, dawn il-bżonnijiet finanzjarji jiżdiedu.

70

Isegwi li, meta tasal għall-ħlas ta’ allowance ta’ tkeċċija għal raġuni ekonomika lil ħaddiem b’diżabbiltà serja għal ammont inqas minn dak li jirċievi ħaddiem li ma għandux diżabbiltà, il-miżura inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandha bħala effett li tipproduċi ħsara eċċessiva għall-interessi leġittimi tal-ħaddiema b’diżabbiltà serja u teċċedi għalhekk dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta’ politika soċjali mfittxija mil-leġiżlatur Ġermaniż.

71

Għalhekk, id-differenza fit-trattament li tirriżulta mill-punt 1.5 tal-Artikolu 6(1) tal-PPS ma tistax tiġi ġġustifikata skont l-Artikolu 2(2)(b)(i) tad-Direttiva 2000/78.

72

Fir-rigward tal-kunsiderazzjonijiet li jippreċedu, ir-raba’ domanda għandha tiġi risposta li l-Artikolu 2(2) tad-Direttiva 2000/78 għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi regoli li jaqgħu taħt skema ta’ previdenza soċjali partikolari ta’ impriża li jipprevedu, għall-ħaddiema tagħha li għandhom età iktar minn 54 sena u li jitkeċċew minħabba raġuni ekonomika, li l-ammont tal-allowance li għaliha huma għandhom dritt jiġi kkalkolat skont l-ewwel data possibbli ta’ bidu tal-irtirar, kuntrarjament għall-metodu standard ta’ kalkolu, skont liema tali allowance hija bbażata b’mod partikolari fuq l-anzjanità fl-impriża, b’mod li l-allowance imħallsa hija inqas mill-allowance li tirriżulta mill-applikazzjoni ta’ dan il-metodu standard għalkemm hija tal-inqas ugwali għal nofs din tal-aħħar, u li jieħdu inkunsiderazzjoni, waqt l-implementazzjoni ta’ dan il-metodu l-ieħor, il-possibbiltà li ħaddiem jirċievi pensjoni ta’ rtirar antiċipat imħallsa minħabba diżabbiltà.

73

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi: