–

għal X, minn B. Burns, solicitor, H. Hofmann, Rechtsanwalt, u P. O’Shea, BL,

–

għal International Protection Appeals Tribunal, Minister for Justice and Equality, Ireland, u The Attorney General, minn M. Browne, C. Aherne u A. Joyce, bħala aġenti, assistiti minn C. Donnelly, SC, E. Doyle, BL, u A. McMahon, BL,

–

għall-Gvern Ġermaniż, minn J. Möller u A. Hoesch, bħala aġenti,

–

għall-Gvern Olandiż, minn M. K. Bulterman u minn J.M. Hoogveld, bħala aġenti,

–

għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Azéma u L. Grønfeldt, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 4(1) u (5)(e) tad-Direttiva tal-Kunsill 2004/83/KE tad‑29 ta’ April 2004 dwar livelli stabbiliti minimi għall-kwalifika u l-istat ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala refuġjati jew bħala persuni li nkella jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u l-kontenut tal-protezzjoni mogħtija (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 19, Vol. 7, p. 96), kif ukoll tal-Artikolu 8(2) u (3), tal-Artikolu 23(2) u tal-Artikolu 39(4) tad-Direttiva tal-Kunsill 2005/85/KE tal‑1 ta’ Diċembru 2005 dwar standards minimi għal proċeduri fl-Istati Membri għall-għoti u l-irtirar ta’ l-istatus ta’ rifuġjat (ĠU 2006, L 175M, p. 168).

2

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn X u, fl-ewwel lok, l-International Protection Appeals Tribunal (il-Qorti tal-Appell għall-Protezzjoni Internazzjonali, l-Irlanda, iktar ’il quddiem l-“IPAT”), fit-tieni lok, il-Minister for Justice and Equality (il-Ministru għall-Ġustizzja u għall-Ugwaljanza, l-Irlanda), fit-tielet lok, l-Irlanda u, fir-raba’ lok, l-Attorney General (l-Avukat Ġenerali, l-Irlanda) (iktar ’il quddiem, flimkien, “IPAT et”), dwar iċ-ċaħda mill-IPAT tar-rikorsi tiegħu kontra ċ-ċaħda tal-applikazzjonijiet tiegħu għal ażil u għal protezzjoni sussidjarja.

3

Id-Direttiva 2004/83 ġiet issostitwita u mħassra bid‑Direttiva 2011/95/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑13 ta’ Diċembru 2011 dwar standards għall-kwalifika ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala benefiċjarji ta’ protezzjoni internazzjonali, għal stat uniformi għar-refuġjati jew għal persuni eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja, u għall-kontenut tal-protezzjoni mogħtija (ĠU 2011, L 337, p. 9). Madankollu, peress li l-Irlanda ma pparteċipatx fl-adozzjoni ta’ din l-aħħar direttiva u peress li ma hijiex marbuta biha, id-Direttiva 2004/83 tibqa’ tapplika għal dan l-Istat Membru.

4

L-Artikolu 2(a), (d), (e), (f), (g) u (k) tad-Direttiva 2004/83 fih id-definizzjonijiet li ġejjin:

“Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:

[…]

[…]

5

Skont l-Artikolu 4 ta’ din id-direttiva:

“1.   L-Istati Membri jistgħu jqisuh bħala d-dmir ta’ l-applikant li jissottometti kemm jista’ jkun malajr l-elementi kollha meħtieġa biex tiġi sostanzjata l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. F’koperazzjoni ma’ l-applikant huwa d-dmir ta’ l-Istat Membru li jistma l-elementi rilevanti ta’ l-applikazzjoni.

2.   L-elementi riferiti fil-paragrafu 1 jikkonsistu mid-dikjarazzjonijiet ta’ l-applikant u d-dokumentazzjoni kollha għad-dispożizzjoni ta’ l-applikanti rigward l-eta ta’ l-applikant, l-ambjent minfejn ikun ġej, inkluż dak ta’ qraba rilevanti, identita, nazzjonalita(jiet), pajjiż(i) u post(ijiet) ta’ residenza ta’ qabel, applikazzjonijiet ta’ asil ta’ qabel, rotti ta’ vjaġġar, dokumenti ta’ identita u ta’ vjaġġar u r-raġunijiet għall-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali.

3.   L-istima ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali trid titwettaq fuq bażi individwali u tinkludi li jitqiesu:

[…]

4.   Il-fatt li applikant diġà kien suġġett għal persekuzzjoni jew periklu serju jew għal theddid dirett għal din il-persekuzzjoni jew dan il-perikolu, huwa indikazzjoni serja tal-biża bir-raġun ta’ persekuzzjoni jew ir-riskju veru li jsofri periklu serju, minbarra jekk ikun hemm raġunijiet tajbin li jista’jitqies li din il-persekuzzjoni jew periklu serju ma jiġix ripetut.

5.   Fejn Stati Membri japplikaw il-prinċipju skond liema huwa d-dmir ta’ l-applikant li jissostanzja l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali u fejn aspetti tad-dikjarazzjonijiet tal-applikant mhumiex appoġġjati minn xhieda dokumentarja jew xhieda oħra, dawk l-aspetti m’għandhomx jeħtieġu konferma, meta jintlaħqu l-kondizzjonijiet li ġejjin:

6

L-Artikolu 15(ċ) tal-imsemmija direttiva huwa fformulat b’dan il-mod:

“Periklu serju jikkonsisti minn:

[…]

7

Id-Direttiva 2005/85 ġiet issostitwita u mħassra bid-Direttiva 2013/32/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2013 dwar proċeduri komuni għall-għoti u l-irtirar tal-protezzjoni internazzjonali (riformulazzjoni) (ĠU 2013, L 180, p. 60). Madankollu, peress li l-Irlanda ma pparteċipatx fl-adozzjoni ta’ din l-aħħar direttiva u ma hijiex marbuta biha, id-Direttiva 2005/85 tibqa’ tapplika għal dan l-Istat Membru.

8

Il-premessa 11 tad-Direttiva 2005/85 tistipula:

“Huwa fl-interess kemm ta’ l-Istati Membri kif ukoll ta’ l-applikanti għall-ażil li jiġu deċiżi kemm jista’ jkun malajr l-applikazzjonijiet għall-ażil. L-organizzazzjoni ta’ l-ipproċessar ta’ applikazzjonijiet għall-ażil għandha titħalla għad-diskrezzjoni ta’ l-Istati Membri, sabiex, skond il-bżonnijiet nazzjonali tagħhom, ikunu jistgħu jipprijoritizzaw jew jaċċeleraw il-proċessar ta’ kull applikazzjoni, b’kont meħud ta’ l-istandards stabbiliti f’din id-Direttiva.”

9

L-Artikolu 2(b) sa (e) ta’ din id-direttiva jinkludi d-definizzjonijiet li ġejjin:

“Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:

[…]

10

L-Artikolu 8(2) u (3) tal-imsemmija direttiva jipprovdi:

“2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li d-deċiżjonijiet mill-awtorità determinanti dwar applikazzjonijiet għall-ażil jiġu meħuda wara eżami adegwat. Għal dik il-fini, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li

3.   L-awtoritajiet imsemmija fil-Kapitolu V għandhom, permezz ta’ l-awtorità determinanti jew ta’ l-applikant jew diversament, ikollhom aċċess għall-informazzjoni ġenerali msemmija fil-paragrafu 2(b), li tkun meħtieġa għat-twettiq tal-kompitu tagħhom.”

11

L-Artikolu 23(1) u (2) tal-istess direttiva jipprovdi:

“1.   L-Istati Membri għandhom jipproċessaw l-applikazzjonijet għall-ażil permezz ta’ proċedura ta’ eżami skond il-prinċipji u l-garanziji bażiċi tal-Kapitolu II.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li tali proċedura tkun konkluża mill-aktar fis possibbli, mingħajr preġudizzju għal eżami adegwat u komplet.

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fejn ma tistax tittieħed deċiżjoni fi żmien sitt xhur, l-applikant konċernat għandu jew

12

L-Artikolu 28(1) tad-Direttiva 2005/85 jipprevedi:

“Mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 19 u 20, l-Istati Membri jistgħu jikkunsidraw applikazzjoni għall-ażil bħala bla bażi biss jekk l-awtorità determinanti tkun stabbilixxiet li l-applikant ma jikkwalifikax għall-istatus ta’ rifuġjat skond id-Direttiva 2004/83/KE.”

13

Skont l-Artikolu 39(1)(a) u (4) tad-Direttiva 2005/85:

“1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-applikanti għall-ażil ikollhom id-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti jew tribunal, kontra dawn li ġejjin:

[…]

4.   L-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu termini ta’ żmien għall-qorti jew tribunal skond il-paragrafu 1 sabiex tiġi eżaminata d-deċiżjoni ta’ l-awtorità determinanti.”

14

X huwa ċittadin Pakistani, li daħal fl-Irlanda fl-1 ta’ Lulju 2015, wara li rrisjeda, mis-sena 2011 sas-sena 2015, fir-Renju Unit fejn huwa ma ppreżentax applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali.

15

Fit‑2 ta’ Lulju 2015, X ippreżenta fl-Irlanda applikazzjoni għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat. Din it-talba, li inizjalment kienet ibbażata fuq dikjarazzjoni falza li X irtira waqt l-ewwel intervista tiegħu, kienet tibbaża fuq il-fatt li huwa kien sab ruħu fil-viċinanza immedjata tal-isplużjoni ta’ bomba waqt attentat terroristiku li seħħ waqt funerali fil-Pakistan u li qatlet madwar erbgħin persuna, fosthom żewġ persuni li huwa kien jaf. Huwa jsostni li ġie affettwat profondament minn dan l-avveniment, b’tali mod li huwa kien jibża’ jgħix fil-Pakistan u kien jibża’ li jsofri perikolu serju jekk huwa jintbagħat lura. Huwa jsostni li jsofri minn ansjetà, dipressjoni u problemi ta’ rqad. L-imsemmija applikazzjoni ġiet miċħuda mir-Refugee Applications Commissioner (il-Kummissarju Responsabbli għall-Applikazzjonijiet tar-Refuġjati, l-Irlanda) permezz ta’ deċiżjoni tal‑14 ta’ Novembru 2016.

16

Fit‑2 ta’ Diċembru 2016, X ippreżenta appell minn din id-deċiżjoni quddiem ir-Refugee Appeals Tribunal (il-Qorti tal-Appell tar-Refuġjati, l-Irlanda). Il-proċedura dwar dan l-appell ġiet sospiża minħabba emendi leġiżlattivi li saru fil‑31 ta’ Diċembru 2016, minħabba d-dħul fis-seħħ tal-International Protection Act 2015 (il-Liġi tal-2015 dwar il-Protezzjoni Internazzjonali) li għaqdet id-diversi proċeduri ta’ protezzjoni internazzjonali previsti qabel u ħolqot, b’mod partikolari, l-International Protection Office (l-Uffiċċju għall-Protezzjoni Internazzjonali, iktar ’il quddiem l-“IPO”) u l-IPAT.

17

Fit‑13 ta’ Marzu 2017, X ippreżenta applikazzjoni għal protezzjoni sussidjarja. Iċ-ċaħda ta’ din it-talba mill-IPO, kienet ukoll appellata quddiem l-IPAT.

18

Permezz ta’ deċiżjoni tas‑7 ta’ Frar 2019, l-IPAT ċaħdet iż-żewġ appelli.

19

Fis‑7 ta’ April 2019, X ippreżenta rikors quddiem il-High Court (il-Qorti Għolja, l-Irlanda) fejn talab l-annullament ta’ din id-deċiżjoni tal-IPAT.

20

Insostenn ta’ dan ir-rikors, huwa jsostni, l-ewwel, li l-informazzjoni dwar il-pajjiż ta’ oriġini kkonsultata mill-IPAT, mill-2015 sal-2017, kienet inkompleta u skaduta, b’tali mod li l-IPAT ma ħaditx inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni prevalenti fil-Pakistan fil-mument tal-adozzjoni tad-deċiżjoni tas‑7 ta’ Frar 2019. Barra minn hekk, l-IPAT ma eżaminatx b’mod xieraq l-informazzjoni li kellha għad-dispożizzjoni tagħha.

21

It-tieni, it-terminu sabiex tingħata deċiżjoni dwar it-talba tat‑2 ta’ Lulju 2015 huwa manifestament irraġonevoli u jippreġudika l-prinċipju ta’ effettività, l-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”) u r-regoli proċedurali minimi stabbiliti mid-Direttiva 2005/85.

22

It-tielet, l-IPAT ġiet informata bl-istat ta’ saħħa mentali ta’ X, iżda naqset milli tiżgura ruħha li kellha l-provi kollha neċessarji sabiex tkun tista’ tiddeċiedi korrettament fuq it-talbiet. B’mod partikolari, l-IPAT kellha titlob perizja medika-legali, użata ġeneralment insostenn tal-applikazzjoni għall-ażil ta’ persuna li tkun ġarrbet atti ta’ tortura, jew saħansitra perizja oħra dwar l-istat ta’ saħħa mentali tagħha.

23

Ir-raba’, għal dak li jikkonċerna elementi oħra rilevanti għall-applikazzjoni tiegħu, X ma ngħatax il-benefiċċju tad-dubju, minkejja li l-istat ta’ saħħa mentali tiegħu ma ġiex debitament ikkonstatat u meħud inkunsiderazzjoni. B’hekk, ċerti elementi rilevanti tal-argumenti tiegħu ma ġewx ivverifikati jew ġew injorati u ma kien hemm ebda kooperazzjoni bejnu u bejn l-awtoritajiet kompetenti, b’mod partikolari fir-rigward tal-imsemmija perizja medika-legali.

24

Il-ħames, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża, ikkaratterizzati mill-fatt li l-applikant ammetta li l-istorja tiegħu preċedenti tal-allegati avvenimenti kienet falza u li teżisti għall-inqas possibbiltà li huwa jsofri minn problemi ta’ saħħa mentali, ikun irraġonevoli li jiġi konkluż li X ma huwiex kredibbli fir-rigward tal-aspetti essenzjali tal-argument tiegħu.

25

F’dan ir-rigward, il-High Court (il-Qorti Għolja) tosserva, qabelxejn, li l-IPAT ma kisbitx l-informazzjoni aġġornata dwar il-pajjiż ta’ oriġini u lanqas perizja medika-legali. Madankollu, hija tistaqsi jekk l-IPAT kinitx marbuta, skont id-dritt tal-Unjoni, li tikseb tali perizja u jekk huwiex kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni li teżiġi, konformement mad-dritt nazzjonali, li X jistabbilixxi, sabiex jikseb l-annullament tad-deċiżjoni tal-IPAT, anki l-eżistenza ta’ dannu li jirriżulta minn dan in-nuqqas ta’ osservanza ta’ dmir.

26

Sussegwentement, il-qorti tar-rinviju tistaqsi liema konsegwenzi hija għandha tislet mill-fatt li għaddew iktar minn tliet snin u nofs bejn it-tressiq tal-applikazzjoni tat‑2 ta’ Lulju 2015 u l-adozzjoni tad-deċiżjoni tal-IPAT fis‑7 ta’ Frar 2019, terminu għal deċiżjoni li hija tista’ tqis irraġonevoli.

27

Fl-aħħar nett, din il-qorti tesprimi dubji dwar il-fatt li dikjarazzjoni falza waħda biss, li kienet is-suġġett ta’ spjegazzjoni min-naħa ta’ X qabel ma dan irtiraha hekk kif ippreżentat ruħha okkażjoni, tista’ tkun biżżejjed sabiex tiġġustifika l-kontestazzjoni tal-kredibbiltà ġenerali ta’ X.

28

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-High Court (il-Qorti Għolja) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

29

Il-qorti tar-rinviju talbet li l-kawża tiġi suġġetta għall-proċedura b’urġenza għal deċiżjoni preliminari prevista fl-Artikolu 23a tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea u fl-Artikolu 107 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja.

30

Fis‑17 ta’ Diċembru 2021, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fuq proposta tal-Imħallef Relatur u wara li nstema’ l-Avukat Ġenerali, li ma kienx hemm lok li tilqa’ din it-talba, peress li din il-qorti ma kienet ipproduċiet ebda element li jippermetti li jiġi kkonstatat li kien hemm urġenza li tingħata deċiżjoni dwar din il-kawża. B’mod partikolari, l-imsemmija qorti la semmiet sitwazzjoni ta’ detenzjoni ta’ X u lanqas a fortiori ma esponiet ir-raġunijiet li għalihom ir-risposti tal-Qorti tal-Ġustizzja setgħu jkunu determinanti għal eventwali liberazzjoni tiegħu.

31

Fl-ewwel lok, IPAT et jirrilevaw li, bil-kontra ta’ dak li tissuġġerixxi l-formulazzjoni tal-ewwel domanda, il-qorti tar-rinviju ma kkonstatatx ksur totali tad-dmir ta’ kooperazzjoni li kellhom l-awtoritajiet kompetenti u lanqas ma setgħet tagħmel tali konstatazzjoni abbażi tal-fatti tal-kawża pendenti quddiemha. Din il-kwistjoni hija, għaldaqstant, ipotetika u tistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra minn hekk, sabiex tagħti deċiżjoni determinanti fuq il-fatti tal-kawża prinċipali, li ma huwiex fil-ġurisdizzjoni tagħha. Issa, tali kunsiderazzjonijiet japplikaw ukoll għat-tieni u għat-tielet domanda, minħabba r-rabta tagħhom fil-qrib mal-ewwel domanda.

32

Fit-tieni lok, ir-raba’ u l-ħames domanda huma wkoll ipotetiċi, peress li l-High Court (il-Qorti Għolja) ma kkonstatatx nuqqas ta’ osservanza tal-obbligu li tingħata deċiżjoni f’terminu raġonevoli.

33

Fit-tielet lok, risposta għas-sitt domanda ma hijiex neċessarja, peress li l-IPAT ħadet inkunsiderazzjoni provi mediċi prodotti minn X, mingħajr ma qegħdithom inkwistjoni.

34

Fir-raba’ lok, is-seba’ domanda hija ipotetika, peress li X ippreċiża li ma jikkontestax il-konklużjonijiet tal-IPAT dwar il-kredibbiltà tiegħu u li l-gideb ammess ma kienx, bil-kontra ta’ dak li tinsinwa din il-kwistjoni, l-uniku element li wassal lill-IPAT sabiex tikkunsidra li l-kredibbiltà ta’ X ma kinitx stabbilita. Fil-fatt, kien biss tardivament ħafna li X semma elementi prinċipali relatati mal-ġrajjiet fil-passat u ma talabx il-protezzjoni internazzjonali fl-applikazzjoni inizjali tiegħu.

35

Skont ġurisprudenza stabbilita, fil-kuntest tal-proċedura stabbilita bl-Artikolu 267 TFUE, hija biss il-qorti nazzjonali li quddiemha titressaq il-kawża u li għandha tassumi r-responsabbiltà tad-deċiżjoni li tingħata, li għandha tevalwa, fid-dawl taċ-ċirkustanzi partikolari tal-kawża, kemm in-neċessità ta’ deċiżjoni preliminari sabiex tkun f’pożizzjoni li tagħti d-deċiżjoni tagħha, kif ukoll ir-rilevanza tad-domandi magħmula lill-Qorti tal-Ġustizzja. Konsegwentement, meta d-domandi magħmula jkunu jirrigwardaw l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja hija, bħala prinċipju, marbuta li tagħti deċiżjoni (sentenza tal‑20 ta’ Settembru 2022, VD u SR, C‑339/20 u C‑397/20, EU:C:2022:703, punt 56).

36

Ir-rifjut li tingħata deċiżjoni dwar domanda preliminari magħmula minn qorti nazzjonali huwa possibbli biss meta jkun jidher b’mod manifest li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni ma jkollha l-ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tal-kawża prinċipali, meta l-problema tkun ta’ natura ipotetika jew meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex għad-dispożizzjoni tagħha l-punti ta’ fatt u ta’ liġi meħtieġa sabiex tagħti risposta utli għad-domandi li jkunu sarulha (sentenza tal‑20 ta’ Settembru 2022, VD u SR, C‑339/20 u C‑397/20, EU:C:2022:703, punt 57).

37

Barra minn hekk, fil-kuntest tat-tqassim tal-ġurisdizzjoni bejn il-qrati tal-Unjoni u dawk nazzjonali, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-kuntest fattwali u leġiżlattiv tad-domandi preliminari, kif iddefinit mid-deċiżjoni tar-rinviju (sentenza tal‑20 ta’ Ottubru 2022, Centre public d’action sociale de Liège (Irtirar jew sospensjoni ta’ deċiżjoni ta’ ritorn), C‑825/21, EU:C:2022:810, punt 35).

38

Għaldaqstant, peress li l-qorti tar-rinviju ddefinixxiet il-kuntest fattwali u leġiżlattiv li jagħmlu parti minnu d-domandi li hija qiegħda tagħmel, ma huwiex il-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tivverifika l-eżattezza ta’ dan (sentenza tal‑5 ta’ Marzu 2019, Eesti Pagar, C‑349/17, EU:C:2019:172, punt 50).

39

Fil-każ ineżami, fl-ewwel lok, mill-ewwel sat-tielet domanda jirriżulta li l-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar jekk il-punti ta’ fatt deskritti jikkostitwixxux ksur tal-obbligu ta’ kooperazzjoni u liema konsegwenzi hija għandha, jekk ikun il-każ, tislet minn tali konstatazzjoni, fid-dawl tal-limiti li d-dritt nazzjonali jimponi fuq il-ġurisdizzjoni ta’ din il-qorti. Kuntrarjament għal dak li jallegaw IPAT et, dawn id-domandi ma għandhom xejn ipotetiku, peress li huma fil-qalba tal-kawża prinċipali. Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja hija mistiedna tirrispondi għal dawn id-domandi billi tinterpreta d-dritt tal-Unjoni u, għaldaqstant, tista’ tipproċedi mingħajr ma tagħti deċiżjoni determinanti fuq il-fatti fil-kawża prinċipali.

40

Fit-tieni lok, peress li mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta mingħajr ekwivoku li l-High Court (il-Qorti Għolja) tipprevedi li tikkonstata nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu li tingħata deċiżjoni f’terminu raġonevoli, ir-raba’ u l-ħames domanda ma jistgħux ikunu ipotetiċi minħabba s-sempliċi fatt li din il-qorti għadha ma għamlitx tali konstatazzjoni.

41

Fit-tielet lok, il-fatt li l-IPAT ħadet inkunsiderazzjoni l-provi mediċi prodotti minn X, mingħajr ma kkontestahom, bl-ebda mod ma jinvalida r-rilevanza tas-sitt domanda li tirrigwarda l-eventwali obbligu li titwettaq perizja medika-legali addizzjonali.

42

Fir-raba’ lok, permezz tal-oġġezzjonijiet tagħhom għall-ammissibbiltà tas-seba’ domanda, IPAT et jikkontestaw il-konstatazzjonijiet fattwali magħmula mill-qorti tar-rinviju kif ukoll l-evalwazzjoni ta’ din tal-aħħar fir-rigward tar-rilevanza ta’ din id-domanda għas-soluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali. Madankollu, ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tissostitwixxi ruħha għall-qorti tar-rinviju la f’dak li jirrigwarda l-konstatazzjoni tal-fatti u lanqas fir-rigward ta’ tali evalwazzjoni.

43

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-oġġezzjonijiet magħmula minn IPAT et dwar l-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari għandhom jiġu miċħuda bħala infondati.

44

Permezz tal-ewwel u tas-sitt domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 għandux jiġi interpretat fis-sens li l-obbligu ta’ kooperazzjoni previst f’din id-dispożizzjoni jimponi fuq l-awtorità determinanti li tikseb, minn naħa, informazzjoni aġġornata dwar il-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw is-sitwazzjoni ġenerali eżistenti fil-pajjiż ta’ oriġini ta’ applikant għall-ażil u ta’ protezzjoni internazzjonali kif ukoll, min-naħa l-oħra, perizja medika-legali dwar is-saħħa mentali tiegħu, meta jkun hemm indizji ta’ problemi ta’ saħħa mentali li jistgħu jirriżultaw minn avveniment trawmatiku li seħħ f’dan il-pajjiż ta’ oriġini.

45

Qabelxejn, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 4 tad-Direttiva 2004/83 huwa, hekk kif jirriżulta mit-titolu tiegħu, relatat ma’ “Stima [evalwazzjoni] ta’ fatti u ċirkostanzi”.

46

Skont il-paragrafu 1 ta’ din id-dispożizzjoni, minn naħa, l-Istati Membri jistgħu jqisu li huwa d-dmir tal-applikant li jissottometti kemm jista’ jkun malajr l-elementi kollha meħtieġa sabiex tiġi ssostanzjata l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. Min-naħa l-oħra, huwa d-dmir tal-Istat Membru li jevalwa, b’kooperazzjoni mal-applikant, l-elementi rilevanti tal-applikazzjoni.

47

Hekk kif diġà ddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja, l-evalwazzjoni tal-fatti u taċ-ċirkustanzi ssir f’żewġ stadji distinti. L-ewwel stadju jikkonċerna l-istabbiliment taċ-ċirkustanzi fattwali li jistgħu jikkostitwixxu l-provi insostenn tal-applikazzjoni, filwaqt li t-tieni stadju jikkonċerna l-evalwazzjoni ġuridika ta’ dawn il-provi, li tikkonsisti f’li jiġi deċiż jekk, fid-dawl tal-fatti li jikkaratterizzaw każ speċifiku, il-kundizzjonijiet bażiċi previsti fl-Artikoli 9 u 10 jew 15 tad-Direttiva 2004/83 għall-għoti ta’ protezzjoni internazzjonali humiex issodisfatti (sentenza tat‑22 ta’ Novembru 2012, M., C‑277/11, EU:C:2012:744, punt 64).

48

Madankollu, għalkemm, skont l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83, huwa l-applikant li għandu jippreżenta, kemm jista’ jkun malajr, l-elementi kollha neċessarji sabiex jissostanzja l-applikazzjoni tiegħu għal protezzjoni internazzjonali, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ċċarat li l-awtoritajiet tal-Istati Membri għandhom, jekk ikun il-każ, jikkooperaw b’mod attiv miegħu sabiex jiddeterminaw u jikkompletaw l-elementi rilevanti tal-applikazzjoni, peress li dawn l-awtoritajiet huma, barra minn hekk, ta’ spiss f’pożizzjoni aħjar mill-applikant sabiex ikollhom aċċess għal ċerti tipi ta’ dokumenti (sentenza tat‑22 ta’ Novembru 2012, M., C‑277/11, EU:C:2012:744, punti 65 u 66).

49

Għal dak li jirrigwarda l-ambitu ta’ din il-kooperazzjoni, mill-kuntest li minnu tagħmel parti din id-dispożizzjoni u b’mod partikolari, minn naħa, mill-Artikolu 4(1) u mill-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2005/85 jirriżulta li l-awtorità determinanti hija inkarigata li twettaq eżami xieraq tal-applikazzjonijiet u wara tagħti d-deċiżjoni tagħha dwarhom (sentenza tal‑25 ta’ Jannar 2018, F, C‑473/16, EU:C:2018:36, punt 40).

50

B’mod partikolari, hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 59 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-evalwazzjoni li tirrigwarda l-kwistjoni dwar jekk iċ-ċirkustanzi stabbiliti jikkostitwixxux jew le theddida tali li l-persuna kkonċernata tista’ bir-raġun tibża’, fid-dwal tas-sitwazzjoni individwali tagħha, li tkun effettivament is-suġġett ta’ atti ta’ persekuzzjoni għandha, fil-każijiet kollha, issir b’viġilanza u prudenza, peress li huma inkwistjoni kwistjonijiet ta’ integrità tal-persuna umana u tal-libertajiet individwali, kwistjonijiet li jaqgħu taħt il-valuri fundamentali tal-Unjoni (sentenza tat‑2 ta’ Marzu 2010, Salahadin Abdulla et, C‑175/08, C‑178/08, C‑176/08 u C‑179/08, EU:C:2010:105, punti 89 u 90).

51

Minn naħa l-oħra, mill-Artikolu 4(3)(a) sa (ċ) u (5) tad-Direttiva 2004/83 jirriżulta li l-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali għandha tinkludi evalwazzjoni individwali ta’ din l-applikazzjoni filwaqt li tieħu inkunsiderazzjoni b’mod partikolari l-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw il-pajjiż tal-oriġini tal-persuna kkonċernata fil-mument li tingħata deċiżjoni dwar l-applikazzjoni, informazzjoni u dokumenti rilevanti ppreżentati minn dan kif ukoll il-pożizzjoni individwali u ċ-ċirkustanzi personali ta’ dan tal-aħħar. Fejn xieraq, l-awtorità kompetenti għandha tikkunsidra wkoll l-ispjegazzjonijiet fornuti għal dak li jirrigwarda l-assenza ta’ provi u l-kredibbiltà ġenerali tal-applikant (ara, b’analoġija, is-sentenza tal-25 ta’ Jannar 2018, F, C‑473/16, EU:C:2018:36, punt 41).

52

Għandu wkoll jitfakkar li, hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 58 tal-konklużjonijiet tiegħu, skont l-Artikolu 28(1) tad-Direttiva 2005/85, l-Istati Membri jistgħu jikkunsidraw applikazzjoni għall-ażil bħala infondata biss jekk l-awtorità determinanti tkun stabbilixxiet li l-applikant ma jissodisfax il-kundizzjonijiet meħtieġa sabiex jitlob l-istatus ta’ rifuġjat skont id-Direttiva 2004/83.

53

Għaldaqstant, meta persuna tissodisfa l-kundizzjonijiet sostantivi previsti fl-Artikoli 9 u 10 jew 15 tad-Direttiva 2004/83 sabiex tibbenefika mill-għoti ta’ protezzjoni internazzjonali, l-Istati Membri huma obbligati, bla ħsara għar-raġunijiet ta’ esklużjoni previsti minn din id-direttiva, jagħtu l-protezzjoni internazzjonali mitluba, peress li dawn l-Istati ma għandhomx setgħa diskrezzjonali f’dan ir-rigward (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tad‑29 ta’ Lulju 2019, Torubarov, C‑556/17, EU:C:2019:626, punt 50 u l-ġurisprudenza ċċitata).

54

Mill-ġurisprudenza mfakkra fil-punti 48 sa 53 tas-sentenza preżenti jirriżulta li l-obbligu ta’ kooperazzjoni previst fl-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 jimplika li l-awtorità determinanti, f’dan il-każ l-IPO, ma tistax twettaq eżami xieraq tal-applikazzjonijiet u lanqas, għaldaqstant, tiddikjara applikazzjoni infondata mingħajr ma tieħu inkunsiderazzjoni, fil-mument li tagħti deċiżjoni dwar l-applikazzjoni, minn naħa, il-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw is-sitwazzjoni ġenerali eżistenti fil-pajjiż ta’ oriġini kif ukoll, min-naħa l-oħra, l-elementi rilevanti kollha marbuta mal-pożizzjoni individwali u ċ-ċirkustanzi personali tal-applikant.

55

Fir-rigward tal-fatti rilevanti dwar is-sitwazzjoni ġenerali eżistenti fil-pajjiż ta’ oriġini, minn qari flimkien tal-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 u tal-Artikolu 8(2)(b) tad-Direttiva 2005/85 jirriżulta li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li tinkiseb informazzjoni preċiża u aġġornata dwar is-sitwazzjoni ġenerali eżistenti fil-pajjiżi ta’ oriġini tal-applikanti għall-ażil u, jekk ikun il-każ, fil-pajjiżi li minnhom ikunu għaddew (sentenza tat‑22 ta’ Novembru 2012, M., C‑277/11, EU:C:2012:744, punt 67).

56

Fir-rigward tal-elementi rilevanti marbuta mal-pożizzjoni individwali u ċ-ċirkustanzi personali tal-applikant, għandu jitfakkar li d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2005/85 ma jillimitawx il-mezzi li jista’ jkollhom l-awtoritajiet kompetenti u, b’mod partikolari, ma jeskludux l-użu tal-perizji fil-kuntest tal-proċess ta’ evalwazzjoni tal-fatti u taċ-ċirkustanzi sabiex jiġu ddeterminati b’iktar preċiżjoni l-bżonnijiet reali ta’ protezzjoni internazzjonali tal-applikant, bil-kundizzjoni li l-modalitajiet ta’ eventwali użu, f’dan il-kuntest, ta’ perizja jkunu konformi mad-dispożizzjonijiet l-oħra tad-dritt tal-Unjoni rilevanti, b’mod partikolari mad-drittijiet fundamentali ggarantiti mill-Karta (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑25 ta’ Jannar 2018, F (C‑473/16, EU:C:2018:36, punti 34 sa 35).

57

L-evalwazzjoni individwali hekk meħtieġa tista’ għalhekk tinkludi b’mod partikolari l-użu ta’ perizja medika-legali, jekk tali perizja tirriżulta neċessarja jew rilevanti sabiex jiġu evalwati, bil-viġilanza u bil-prudenza meħtieġa, il-bżonnijiet reali ta’ protezzjoni internazzjonali tal-applikant, bil-kundizzjoni li l-modalitajiet ta’ tali użu jkunu konformi, b’mod partikolari, mad-drittijiet fundamentali ggarantiti mill-Karta.

58

Minn dan jirriżulta li l-awtorità determinanti għandha marġni ta’ diskrezzjoni dwar in-neċessità u r-rilevanza ta’ tali perizja u li, meta tikkonstata tali neċessità jew tali rilevanza, hija għandha tikkoopera mal-applikant sabiex tiksibha, fil-limiti msemmija fil-punt preċedenti.

59

Fl-aħħar nett, sa fejn mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-High Court (il-Qorti Għolja) tistaqsi, b’mod iktar partikolari, dwar jekk il-konstatazzjonijiet magħmula fil-punti 54 sa 58 ta’ din is-sentenza japplikawx ukoll għall-IPAT, għandu jiġi rrilevat li din il-qorti ppreċiżat, b’risposta għal domanda magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, li mil-leġiżlazzjoni Irlandiża applikabbli jirriżulta li l-IPAT hija mitluba twettaq stħarriġ sħiħ u ex nunc tad-deċiżjonijiet tal-IPO, li għandu, b’mod partikolari, is-setgħa li jeżiġi li l-Ministru għall-Ġustizzja u għall-Ugwaljanza jwettaq investigazzjonijiet jew jipprovdilu informazzjoni u li l-IPAT tista’, b’mod partikolari skont tali elementi, tikkonferma d-deċiżjonijiet tal-IPO jew tannullahom u tirrakkomanda, b’mod vinkolanti, li jingħata l-istatus ta’ refuġjat jew ta’ protezzjoni sussidjarja.

60

F’tali ċirkustanzi, għandu jiġi kkonstatat li l-imsemmija konstatazzjonijiet japplikaw ukoll għall-IPAT. Fil-fatt, tali stħarriġ tal-fondatezza tal-motivi tad-deċiżjoni tal-IPO jimplika l-kisba u l-eżami tal-informazzjoni preċiża u aġġornata dwar is-sitwazzjoni eżistenti fil-pajjiż ta’ oriġini tal-applikant li fuqha tkun ibbażata, fost oħrajn, din id-deċiżjoni, kif ukoll il-possibbiltà li jiġu ordnati miżuri istruttorji, sabiex tkun tista’ tingħata deċiżjoni ex nunc. L-IPAT tista’ għalhekk tkun obbligata tikseb u teżamina tali informazzjoni preċiża u aġġornata, inkluż perizja medika-legali meqjusa rilevanti jew neċessarja.

61

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għall-ewwel u għas-sitt domanda għandha tkun li l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 għandu jiġi interpretat fis-sens li l-obbligu ta’ kooperazzjoni previst f’din id-dispożizzjoni jimponi fuq l-awtorità determinanti li tikseb, minn naħa, informazzjoni preċiża u aġġornata dwar il-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw is-sitwazzjoni ġenerali eżistenti fil-pajjiż ta’ oriġini ta’ applikant għall-ażil u għal protezzjoni internazzjonali kif ukoll, min-naħa l-oħra, perizja medika-legali dwar is-saħħa mentali tiegħu, meta jkunu jeżistu indizji ta’ problemi ta’ saħħa mentali li jistgħu jirriżultaw minn avveniment trawmatiku li seħħ f’dan il-pajjiż ta’ oriġini u meta l-użu ta’ tali perizja jkun neċessarju jew rilevanti sabiex jiġu evalwati l-bżonnijiet reali ta’ protezzjoni internazzjonali tal-imsemmi applikant, bil-kundizzjoni li l-modalitajiet ta’ użu ta’ tali perizja jkunu konformi, b’mod partikolari, mad-drittijiet fundamentali ggarantiti mill-Karta.

62

Permezz tat-tieni u tat-tielet domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 għandux jiġi interpretat fis-sens li l-konstatazzjoni, fil-kuntest tal-eżerċizzju tat-tieni livell ta’ stħarriġ ġudizzjarju previst mid-dritt nazzjonali, ta’ ksur tal-obbligu ta’ kooperazzjoni previst f’din id-dispożizzjoni, għandha twassal, waħedha, għall-annullament tad-deċiżjoni li tiċħad l-appell ippreżentat kontra deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, jew jekk jistax jiġi impost fuq l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali li juri li d-deċiżjoni li tiċħad l-appell setgħet kienet differenti fl-assenza ta’ tali ksur.

63

Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li, skont l-indikazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju fit-talba tagħha għal deċiżjoni preliminari kif ukoll fir-risposta tagħha għad-domanda magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, l-IPAT għandha titqies li hija qorti tal-ewwel istanza li lilha ġew fdati l-kompiti ta’ stħarriġ ġudizzjarju previsti fl-Artikolu 39 tad-Direttiva 2005/85. Huwa abbażi ta’ dan li hija mitluba twettaq l-istħarriġ komplet invokat fil-punt 59 tas-sentenza preżenti, li jimplika li hija għandha l-kompetenza sabiex tagħti deċiżjoni ex nunc abbażi tal-elementi prodotti quddiemha, u jekk ikun il-każ fuq it-talba tagħha, u li hija awtorizzata tikkonferma jew tannulla, skont dawn l-elementi, deċiżjoni tal-IPO u, jekk ikun il-każ, tirrakkomanda, b’mod vinkolanti, li l-istatus ta’ refuġjat jew ta’ protezzjoni sussidjarja għandu jingħata. Għandu jingħad ukoll li ma ġiex allegat quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja u li minn ebda element tal-proċess li għandha l-Qorti tal-Ġustizzja ma jirriżulta li l-istħarriġ ġudizzjarju li l-IPAT hija għalhekk mitluba teżerċita fuq id-deċiżjonijiet tal-IPO li jiċħdu applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ma jissodisfax ir-rekwiżiti ta’ dan l-Artikolu 39.

64

Minn din it-talba u minn din ir-risposta jirriżulta li l-qorti tar-rinviju għandha, min-naħa tagħha, titqies li hija qorti tat-tieni istanza inkarigata, kif hija ppreċiżat, bl-istħarriġ tad-deċiżjonijiet tal-IPAT limitat, minn naħa, għall-eċċess ta’ poter, għall-iżbalji ta’ liġi jew sostanzjali ta’ fatt, għan-natura irrazzjonali jew sproporzjonata ta’ tali deċiżjoni u għall-ksur tal-prinċipji ta’ ekwità tal-proċeduri jew tal-protezzjoni tal-aspettattivi leġittimi kif ukoll, min-naħa l-oħra, fil-każ ta’ konstatazzjoni ta’ tali illegalità, għall-annullament ta’ dawn id-deċiżjonijiet u għar-rinviju tal-kawżi quddiem din tal-aħħar.

65

Kif ippreċiżat ukoll din il-qorti, hija għandha, madankollu, tastjeni milli tiddeċiedi tali annullament u tali rinviju jekk jidher li, anki fl-assenza ta’ illegalità kkonstatata, id-deċiżjoni tal-IPAT ma setgħetx tkun differenti. Fil-fatt, id-dritt Irlandiż jimponi fuq il-parti li titlob l-annullament ta’ din id-deċiżjoni l-oneru li tipprova li l-imsemmija deċiżjoni setgħet kienet differenti fl-assenza ta’ din l-illegalità.

66

Issa, peress li d-Direttiva 2005/85 ma tinkludi ebda regola dwar il-possibbiltà li jsir appell mid-deċiżjoni li tiddeċiedi dwar l-appell minn deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali jew li tirregola espliċitament is-sistema ta’ eventwali appell, għandu jitqies li l-protezzjoni mogħtija mill-imsemmi Artikolu 39, moqri fid-dawl tal-Artikoli 18 u 47 tal-Karta, hija limitata għall-eżistenza ta’ rimedju ġudizzjarju u ma teżiġix l-istabbiliment ta’ diversi livelli ta’ ġurisdizzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Settembru 2018, Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (Effett sospensiv tal-appell), C‑180/17, EU:C:2018:775, punt 33).

67

Fl-assenza ta’ leġiżlazzjoni tal-Unjoni f’dan il-qasam, huwa għalhekk, skont il-prinċipju ta’ awtonomija proċedurali, l-ordinament ġuridiku intern ta’ kull Stat Membru li għandu jiddeċiedi dwar l-istabbiliment eventwali ta’ tieni livell ta’ ġurisdizzjoni kontra sentenza li tiddeċiedi dwar rikors intiż għal deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali u li jirregola, jekk ikun il-każ, il-modalitajiet proċedurali ta’ dan it-tieni livell ta’ ġurisdizzjoni, bil-kundizzjoni, madankollu, li dawn il-modalitajiet ma jkunux, fis-sitwazzjonijiet li jaqgħu taħt id-dritt tal-Unjoni, inqas favorevoli milli f’sitwazzjonijiet simili suġġetti għad-dritt intern (prinċipju ta’ ekwivalenza) u li ma jirrendux impossibbli fil-prattika jew eċċessivament diffiċli l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni (prinċipju ta’ effettività). (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas‑26 ta’ Settembru 2018, Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (Effett sospensiv tal-appell), C‑180/17, EU:C:2018:775, punti 34 u 35, kif ukoll tal‑15 ta’ April 2021, État belge (Elementi sussegwenti għad-deċiżjoni ta’ trasferiment), C‑194/19, EU:C:2021:270, punt 42).

68

Fir-rigward tal-prinċipju ta’ ekwivalenza, mir-risposta tal-qorti tar-rinviju għad-domanda li saritilha mill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-modalitajiet proċedurali invokati fil-punti 64 u 65 ta’ din is-sentenza japplikaw dejjem għall-istħarriġ tat-tieni livell li din il-qorti teżerċita, kemm meta s-sitwazzjoni taqa’ taħt id-dritt tal-Unjoni kif ukoll meta taqa’ taħt id-dritt intern.

69

Fir-rigward tal-prinċipju ta’ effettività, ma jidhirx li l-oneru li jintwera li, fl-assenza ta’ ksur ikkonstatat tal-obbligu ta’ kooperazzjoni, id-deċiżjoni tal-IPO u/jew dik tal-IPAT setgħet tkun differenti jrendi impossibbli fil-prattika jew eċċessivament diffiċli l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni, aspett li madankollu għandu jiġi vverifikat mill-qorti tar-rinviju.

70

Fil-fatt, minn naħa, tali oneru lanqas ma jidher li jimplika li applikant għal protezzjoni internazzjonali għandu juri li d-deċiżjoni kienet tkun differenti fl-assenza ta’ dan il-ksur, iżda biss li ma jistax jiġi eskluż li d-deċiżjoni setgħet kienet differenti.

71

Min-naħa l-oħra, jekk jirriżulta mill-bidu nett jew jekk l-awtorità kompetenti jirnexxielha turi quddiem il-qorti tar-rinviju, jekk ikun il-każ b’risposta għall-allegazzjonijiet tal-applikant għall-protezzjoni internazzjonali, li, anki fl-assenza tal-imsemmi ksur, id-deċiżjoni fl-ebda każ ma setgħet tkun differenti, ma jidhirx li hemm drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni li l-eżerċizzju tagħhom isir impossibbli fil-prattika jew eċċessivament diffiċli. Fil-fatt, il-qorti tar-rinviju tippreżenta ruħha bħala li teżerċita hija stess stħarriġ fuq il-fondatezza tal-imsemmija deċiżjoni, b’tali mod li, f’tali każ, annullament u r-rinviju tal-kawża quddiem l-IPAT jirriskjaw li sempliċement jiddupplikaw dan l-istħarriġ u jtawwlu bla bżonn il-proċedura.

72

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għat-tieni u għat-tielet domanda għandha tkun li l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83 għandu jiġi interpretat fis-sens li l-konstatazzjoni, fil-kuntest tal-eżerċizzju tat-tieni livell ta’ stħarriġ ġudizzjarju previst mid-dritt nazzjonali, ta’ ksur tal-obbligu ta’ kooperazzjoni previst f’din id-dispożizzjoni, ma għandhiex neċessarjament twassal, waħedha, għall-annullament tad-deċiżjoni li tiċħad l-appell ippreżentat kontra deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, peress li jista’ jiġi impost fuq l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali li juri li d-deċiżjoni li tiċħad l-appell setgħet kienet differenti fl-assenza ta’ tali ksur.

73

Permezz tar-raba’ u tal-ħames domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk id-dritt tal-Unjoni, fosthom b’mod partikolari l-Artikolu 23(2) u l-Artikolu 39(4) tad-Direttiva 2005/85, għandux jiġi interpretat fis-sens li t-termini li ddekorrew bejn, minn naħa, il-preżentata tal-applikazzjoni għall-ażil, u, min-naħa l-oħra, l-adozzjoni tad-deċiżjonijiet tal-awtorità determinanti u tal-qorti tal-ewwel istanza kompetenti, jistgħu jiġu ġġustifikati minn emendi leġiżlattivi li saru fl-Istat Membru matul dawn il-perijodi ta’ żmien u, jekk dan ma kienx il-każ, jekk in-natura mhux raġonevoli ta’ xi wieħed minn dawn it-termini ta’ żmien tistax twassal, waħedha, għall-annullament tad-deċiżjoni tal-qorti tal-ewwel istanza kompetenti.

74

Hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 89 sa 93 tal-konklużjonijiet tiegħu, mill-istruttura, mil-loġika u mill-għanijiet tad-Direttiva 2005/85 jirriżulta, qabelxejn, li għandha ssir distinzjoni bejn it-termini previsti, rispettivament, fl-Artikolu 23(2) u fl-Artikolu 39(4) tagħha, fejn l-ewwel wieħed japplika għall-proċedura amministrattiva, filwaqt li t-tieni wieħed jirrigwarda l-proċedura ġudizzjarja.

75

Sussegwentement, kif jirriżulta wkoll mill-kliem ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, l-imsemmija termini ma humiex ta’ natura vinkolanti għat-teħid ta’ deċiżjoni.

76

Fl-aħħar nett, peress li l-ewwel waħda minn dawn id-dispożizzjonijiet tipprevedi li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-proċedura amministrattiva titlesta malajr kemm jista’ jkun, peress li t-tieni waħda minnhom tippermetti espressament lill-Istati Membri jistabbilixxu termini għall-eżami mill-qorti kompetenti tad-deċiżjoni meħuda mill-awtorità determinanti u peress li l-premessa 11 tad-Direttiva 2005/85 tindika li huwa fl-interess kemm tal-Istati Membri kif ukoll tal-applikanti li l-applikazzjonijiet jiġu deċiżi malajr kemm jista’ jkun, din id-direttiva titlob il-ħeffa fl-eżami kemm tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali kif ukoll tal-appelli ppreżentati kontra, b’mod partikolari, id-deċiżjonijiet li jiċħdu tali applikazzjonijiet.

77

Fil-fatt, l-effettività tal-aċċess għall-istatus mogħti mill-protezzjoni internazzjonali teħtieġ li l-eżami tal-applikazzjoni jsir f’terminu ta’ żmien raġonevoli (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑8 ta’ Mejju 2014, N., C‑604/12, EU:C:2014:302, punt 45). Barra minn hekk, mill-kliem stess tal-Artikolu 47 tal-Karta jirriżulta li l-protezzjoni ġudizzjarja effettiva teżiġi li l-kawża ta’ persuna tinstema’, b’mod partikolari, f’terminu raġonevoli minn qorti.

78

Għaldaqstant, hija l-qorti tar-rinviju li għandha teżamina jekk id-deċiżjonijiet meħuda fi tmiem il-fażi amministrattiva mill-IPO u fi tmiem il-proċedura ġudizzjarja tal-ewwel istanza mill-IPAT, rispettivament, ġewx adottati f’terminu raġonevoli, fid-dawl taċ-ċirkustanzi tal-każ.

79

Għal dak li jirrigwarda dawn iċ-ċirkustanzi, mill-ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li, meta tul il-proċedura ma jkunx stabbilit permezz ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni, in-natura “raġonevoli” tal-perijodu ta’ żmien li l-istituzzjoni tieħu sabiex tadotta l-att inkwistjoni għandha tkun evalwata fid-dawl taċ-ċirkustanzi kollha partikolari għal kull kawża u, b’mod partikolari, tal-importanza tat-tilwima għall-persuna kkonċernata, tal-kumplessità tal-kawża u tal-imġiba tal-partijiet fil-kawża (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑25 ta’ Ġunju 2020, CSUE vs KF, C‑14/19 P, EU:C:2020:492, punt 122 u l-ġurisprudenza ċċitata).

80

Issa, ma jidhrux fost dawn iċ-ċirkustanzi partikolari ta’ kull kawża emendi leġiżlattivi li saru fi Stat Membru matul il-fażijiet amministrattivi jew ġudizzjarji tat-trattament ta’ kawża. Fil-fatt, mill-elementi rrilevati fil-punti 76 u 77 tas-sentenza preżenti jirriżulta li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li dawn il-proċeduri jitmexxew malajr kemm jista’ jkun u, fi kwalunkwe każ, f’terminu raġonevoli. Għaldaqstant, huma ma jistgħux jinvokaw ċirkustanzi li jaqgħu taħt ir-responsabbiltà tagħhom, bħal emendi leġiżlattivi, sabiex jiġġustifikaw nuqqas ta’ għarfien possibbli ta’ dan ir-rekwiżit.

81

Madankollu, hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 103 sa 105 tal-konklużjonijiet tiegħu, kwalunkwe ksur tar-rekwiżit ta’ trattament tal-kawżi f’terminu raġonevoli fil-qasam tal-protezzjoni internazzjonali, kemm matul il-fażijiet amministrattivi kif ukoll ġudizzjarji, ma jistax ikollu bħala konsegwenza, waħdu, l-annullament ta’ deċiżjoni li tiċħad appell intiż għall-annullament ta’ deċiżjoni li ma laqgħetx applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, sakemm l-iskadenza tat-terminu raġonevoli ma kellhiex bħala konsegwenza ksur tad-drittijiet tad-difiża.

82

Fil-fatt, peress li d-deċiżjonijiet dwar jekk l-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali humiex fondati jew le għandhom jittieħdu fid-dawl tal-kriterji materjali għall-għoti ta’ tali protezzjoni, previsti mid-Direttiva 2004/83, in-nuqqas ta’ osservanza ta’ terminu raġonevoli ma jistax iwassal, fl-assenza ta’ kull indizju li t-tul eċċessiv ta’ proċedura amministrattiva jew ġudizzjarja kellu effett fuq is-soluzzjoni tat-tilwima, għall-annullament tad-deċiżjoni amministrattiva jew tad-deċiżjoni ġudizzjarja kkontestata (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑8 ta’ Mejju 2014, Bolloré vs Il-Kummissjoni, C‑414/12 P, mhux ippubblikata, EU:C:2014:301, punt 84).

83

Min-naħa l-oħra, meta jkunu jeżistu indizji li t-tul eċċessiv ta’ proċedura amministrattiva jew ġudizzjarja seta’ kellu effett fuq is-soluzzjoni tat-tilwima, in-nuqqas ta’ osservanza ta’ terminu raġonevoli jista’ jwassal għall-annullament tad-deċiżjoni amministrattiva jew tad-deċiżjoni ġudizzjarja kkontestata, b’mod partikolari meta dan in-nuqqas ta’ osservanza jkollu l-konsegwenza li jiġu ppreġudikati d-drittijiet tad-difiża li huma drittijiet fundamentali li jifformaw parti integrali mill-prinċipji ġenerali tad-dritt li l-Qorti tal-Ġustizzja tiżgura l-osservanza tagħhom (ara, b’analoġija, is-sentenza tal‑25 ta’ Ottubru 2011, Solvay vs Il-Kummissjoni, C‑110/10 P, EU:C:2011:687, punti 47 sa 52).

84

Għaldaqstant, għalkemm il-proċess ippreżentat lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jinkludi ebda element intiż sabiex jistabbilixxi li n-natura, jekk huwa l-każ, irraġonevoli ta’ wieħed miż-żewġ termini inkwistjoni fil-kawża prinċipali kellha l-konsegwenza li jiġu ppreġudikati d-drittijiet tad-difiża ta’ X, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika dan il-fatt.

85

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għar-raba’ u l-ħames domanda għandha tkun li d-dritt tal-Unjoni, fosthom b’mod partikolari l-Artikolu 23(2) u l-Artikolu 39(4) tad-Direttiva 2005/85, għandu jiġi interpretat fis-sens li:

86

Permezz tas-seba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 4(5)(e) tad-Direttiva 2004/83 għandux jiġi interpretat fis-sens li dikjarazzjoni falza, li tinsab fl-applikazzjoni inizjali għal protezzjoni internazzjonali, li kienet ġiet spjegata u rtirata min-naħa tal-applikant għall-ażil hekk kif ippreżentat ruħha l-okkażjoni, hija ta’ natura li tipprekludi, waħedha, l-istabbiliment tal-kredibbiltà ġenerali tiegħu, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

87

Konformement mal-Artikolu 4(5) tad-Direttiva 2004/83, meta l-Istati Membri japplikaw il-prinċipju li jipprovdi li huwa d-dmir tal-applikant li jissostanzja l-applikazzjoni tiegħu u meta ċerti aspetti tad-dikjarazzjonijiet tal-applikant ma jkunux issostanzjati minn provi dokumentarji jew provi oħra, dawk l-aspetti ma għandhomx jeħtieġu konferma, meta jiġu ssodisfatti l-kundizzjonijiet elenkati fil-punti (a) sa (e) ta’ din id-dispożizzjoni:

88

Dawn il-kundizzjonijiet kumulattivi huma marbuta mal-fatt li l-applikant ikun ippreżenta l-applikazzjoni tiegħu għal protezzjoni internazzjonali malajr kemm jista’ jkun, li jkun verament għamel sforz sabiex jissostanzja l-applikazzjoni tiegħu, li huwa jkun ippreżenta l-elementi rilevanti kollha għad-dispożizzjoni tiegħu, li huwa jkun ipprovda spjegazzjoni sodisfaċenti dwar l-assenza ta’ elementi probatorji oħra, li d-dikjarazzjonijiet tal-applikant jitqiesu li huma koerenti u plawżibbli, li ma jkunux kontradetti mill-informazzjoni ġenerali u speċifika magħrufa u rilevanti għall-applikazzjoni tiegħu u li l-kredibbiltà ġenerali tal-applikant tkun ġiet stabbilita.

89

Barra minn hekk, mill-Artikolu 4(5) tad-Direttiva 2004/83 jirriżulta li, meta r-rekwiżiti elenkati fil-punti (a) sa (e) ta’ din id-dispożizzjoni ma jkunux issodisfatti b’mod kumulattiv, id-dikjarazzjonijiet tal-applikanti għall-ażil li ma jkunux issostanzjati minn provi jistgħu jeħtieġu konferma (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑2 ta’ Diċembru 2014, A et., C‑148/13 sa C‑150/13, EU:C:2014:2406, punt 51).

90

Minn dan jirriżulta li l-kredibbiltà ġenerali tal-applikant għall-ażil hija element, fost oħrajn, li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni sabiex jiġi vverifikat, matul l-ewwel stadju ta’ evalwazzjoni, previst fl-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2004/83, li jikkonċerna l-istabbiliment taċ-ċirkustanzi fattwali li jistgħu jikkostitwixxu l-provi insostenn tal-applikazzjoni, jekk id-dikjarazzjonijiet tal-applikanti għall-ażil jeħtiġux konferma.

91

Issa, għandu jiġi kkunsidrat li l-konstatazzjonijiet magħmula, f’każ partikolari, dwar il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4(5)(a) sa (d) tad-Direttiva 2004/83, jistgħu jinfluwenzaw l-evalwazzjoni tal-kredibbiltà ġenerali tal-applikant imsemmija fil-punt (e) ta’ din id-dispożizzjoni.

92

Madankollu, hekk kif irrileva, essenzjalment, l-Avukat Ġenerali fil-punt 109 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-evalwazzjoni tal-kredibbiltà ġenerali tal-applikant għall-ażil ma tistax tkun limitata għat-teħid inkunsiderazzjoni tal-imsemmija kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4(5)(a) sa (d) tad-Direttiva 2004/83, iżda għandha titwettaq, kif irrileva l-Gvern Ġermaniż, billi jittieħed inkunsiderazzjoni, fil-kuntest ta’ evalwazzjoni globali u individwali, kull element ieħor rilevanti tal-każ.

93

Fil-kuntest ta’ tali analiżi, ċertament, dikjarazzjoni falza li tinsab fl-applikazzjoni inizjali għal protezzjoni internazzjonali tikkostitwixxi element rilevanti li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni. Madankollu, din ma tistax, waħedha, tipprekludi li l-kredibbiltà ġenerali tal-applikant tiġi stabbilita. Fil-fatt, huma wkoll rilevanti l-fatt li din id-dikjarazzjoni falza kienet ġiet spjegata u rtirata min-naħa tal-applikant għall-ażil hekk kif ippreżentat ruħha l-okkażjoni, il-pretensjonijiet li ssostitwixxew din id-dikjarazzjoni falza u l-aġir sussegwenti tal-applikant għall-ażil.

94

Fl-aħħar nett, jekk l-evalwazzjoni tal-elementi rilevanti kollha tal-kawża prinċipali kellha twassal sabiex il-kredibbiltà ġenerali tal-applikant għall-ażil ma tkunx tista’ tiġi stabbilita, id-dikjarazzjonijiet tiegħu li ma humiex issostanzjati minn provi jistgħu għalhekk jeħtieġu konferma, f’liema każ l-Istat Membru kkonċernat jista’ jkollu jikkoopera ma’ dan l-applikant, hekk kif tfakkar, b’mod partikolari, fil-punti 47 u 48 tas-sentenza preżenti, sabiex ikunu jistgħu jiġu ssodisfatti l-elementi kollha ta’ natura li jissostanzjaw l-applikazzjoni għall-ażil.

95

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għas-seba’ domanda għandha tkun li l-Artikolu 4(5)(e) tad-Direttiva 2004/83 għandu jiġi interpretat fis-sens li dikjarazzjoni falza, li tinsab fl-applikazzjoni inizjali għal protezzjoni internazzjonali, li kienet ġiet spjegata u rtirata min-naħa tal-applikant għall-ażil hekk kif ippreżentat ruħha l-okkażjoni, ma hijiex ta’ natura li tipprekludi, waħedha, l-istabbiliment tal-kredibbiltà ġenerali tiegħu, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

96

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Ewwel Awla) taqta’ u tiddeċiedi: