–

għall-Orde van Vlaamse Balies u għal IG, minn S. Eskenazi u P. Wouters, advocaten,

–

għall-Belgian Association of Tax Lawyers, għal CD u għal JU, minn P. Malherbe, avocat, u P. Verhaeghe, advocaat,

–

għall-Gvern Belġjan, minn S. Baeyens, J.‑C. Halleux u C. Pochet, bħala aġenti, assistiti minn M. Delanote, advocaat,

–

għall-Gvern Ċek, minn J. Očková, M. Smolek u J. Vláčil, bħala aġenti,

–

għall-Gvern Franċiż, minn R. Bénard, A.‑L. Desjonquères, E. de Moustier u É. Toutain, bħala aġenti,

–

għall-Gvern Latvjan, minn J. Davidoviča, I. Hūna u K. Pommere, bħala aġenti,

–

għall-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, minn E. Chatziioakeimidou, I. Gurov u S. Van Overmeire, bħala aġenti,

–

għall-Kummissjoni Ewropea, minn W. Roels u P. Van Nuffel, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-validità tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/16/UE tal‑15 ta’ Frar 2011 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni u li tħassar id-direttiva 77/799/KEE (ĠU 2011, L 64, p. 1, rettifika fil-ĠU 2020, L 274, p. 58), kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2018/822 tal‑25 ta’ Mejju 2018 (ĠU 2018, L 139, p. 1, rettifiki fil-ĠU 2019, L 31, p. 108 u fil-ĠU 2020, L 279, p. 23) (iktar ’il quddiem id-“Direttiva 2011/16 kif emendata”) fid-dawl tal-Artikoli 7 u 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”).

2

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwimiet bejn, minn naħa, l-Orde van Vlaamse Balies (l-Ordni tal-Kmamar tal-Avukati Fjammingi), il-Belgian Association of Tax Lawyers, assoċjazzjoni professjonali ta’ avukati, kif ukoll IG, CD u JU, tliet avukati, u, min-naħa l-oħra, il-Vlaamse Regering (il-Gvern Fjamming, il-Belġju) dwar il-validità ta’ ċerti dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni Fjamminga dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni.

3

Id-Direttiva 2011/16 stabbilixxiet sistema ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet fiskali nazzjonali tal-Istati Membri u tistabbilixxi r-regoli u l-proċeduri li għandhom japplikaw waqt l-iskambju ta’ informazzjoni għal finijiet fiskali.

4

Id-Direttiva 2011/16 ġiet emendata diversi drabi u, b’mod partikolari, permezz tad-Direttiva 2018/822. Din id-direttiva introduċiet obbligu ta’ rapportar lill-awtoritajiet kompetenti fir-rigward tal-arranġamenti fiskali transkonfinali għall-ippjanar tat-taxxa ta’ natura potenzjalment aggressiva. F’dan ir-rigward, il-premessi 2, 4, 6, 8, 9 u 18 tad-Direttiva 2018/822 jiddikjaraw dan li ġej:

[…]

[…]

[…]

[…]

5

L-Artikolu 3 tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, intitolat “Definizzjonijiet”, jipprovdi:

“Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

[…]

[…]

6

L-Artikolu 8ab tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, intitolat “Kamp ta’ applikazzjoni u kondizzjonijiet għall-iskambju awtomatiku obbligatorju ta’ informazzjoni dwar arranġamenti transkonfinali rapportabbli”, iddaħħal permezz tal-Artikolu 1(2) tad-Direttiva 2018/822 u jipprovdi:

“1.   Kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa biex jirrikjedi li intermedjarji jippreżentaw informazzjoni li jkollhom għarfien tagħha, jew tkun fil-pussess tagħhom jew taħt il-kontroll tagħhom dwar arranġamenti transkonfinali rapportabbli lill-awtoritajiet kompetenti fi żmien 30 jum minn:

skont liem minn dawn iseħħ l-ewwel.

Minkejja l-ewwel subparagrafu, l-intermedjarji msemmijin fit-tieni paragrafu tal-punt 21 tal-Artikolu 3 għandhom ukoll ikunu meħtieġa jippreżentaw informazzjoni fi żmien 30 jum mill-jum wara li jingħataw, direttament jew permezz ta’ persuni oħrajn, għajnuna, assistenza jew pariri.

2.   Fil-każ ta’ arranġamenti kummerċjabbli, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jirrikjedu li jsir rapport perjodiku mill-intermedjarju kull 3 xhur li jagħti aġġornament li jkun fih informazzjoni rapportabbli ġdida kif imsemmi fil-punti (a), (d), (g) u (h) tal-paragrafu 14, li tkun saret disponibbli minn mindu ġie ppreżentat l-aħħar rapport.

[…]

5.   Kull Stat Membru għandu jieħu [jista’ jieħu] l-miżuri meħtieġa biex jagħti lill-intermedjarji d-dritt ta’ rinunzja mill-preżentazzjoni tal-informazzjoni dwar arranġament transkonfinali rapportabbli fejn l-obbligu ta’ rappurtar jikser il-privileġġ professjonali legali skont il-liġi nazzjonali ta’ dak l-Istat Membru. F’tali ċirkostanzi, kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa biex jirrikjedi lill-intermedjarji jinnotifikaw [jikkomunikaw], mingħajr dewmien, kwalunkwe intermedjarju ieħor jew, jekk ma jkun hemm ebda tali intermedjarju, lill-kontribwent rilevanti dwar l-obbligi tagħhom ta’ rappurtar taħt il-paragrafu 6.

L-intermedjarji jistgħu jkunu intitolati għal rinunzja taħt l-ewwel subparagrafu biss sa fejn huma jkunu joperaw fil-limiti tal-liġijiet nazzjonali rilevanti li jiddefinixxu l-professjonijiet tagħhom.

6.   Kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa biex jirrikjedi li, fejn ma jkun hemm ebda intermedjarju jew l-intermedjarju jinnotifika lill-kontribwent rilevanti jew intermedjarju ieħor dwar l-applikazzjoni ta’ rinunzja taħt il-paragrafu 5, l-obbligu li tiġi ppreżentata informazzjoni dwar arranġament transkonfinali rapportabbli jkun tal-intermedjarju notifikat l-ieħor, jew, jekk ma jkun hemm ebda tali intermedjarju, tal-kontribwent rilevanti.

[…]

9.   Kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa biex jirrikjedi li, fejn ikun hemm aktar minn intermedjarju wieħed, l-obbligu li tiġi ppreżentata informazzjoni dwar l-arranġament transkonfinali rapportabbli jkun tal-intermedjarji kollha involuti fl-istess arranġament transkonfinali rapportabbli.

Intermedjarju għandu jiġi eżentat milli jippreżenta l-informazzjoni biss sa fejn ikollu prova, skont il-liġi nazzjonali, li l-istess informazzjoni msemmija fil-paragrafu 14 tkun diġà ġiet ippreżentata minn intermedjarju ieħor.

[…]

13.   L-awtorità kompetenti ta’ Stat Membru fejn ġiet ippreżentata l-informazzjoni skont il-paragrafi 1 sa 12 […] għandha […] tikkomunika l-informazzjoni speċifikata fil-paragrafu 14 […] lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri l-oħra kollha […]

14.   L-informazzjoni li trid tiġi kkomunikata mill-awtorità kompetenti ta’ Stat Membru taħt il-paragrafu 13 għandha tinkludi dan li ġej, kif applikabbli:

[…]”

7

Id-decreet betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van belastingen (id-Digriet dwar il-Kooperazzjoni Amministrattiva fil-Qasam Fiskali), tal‑21 ta’ Ġunju 2013 (Belgisch Staatsblad, 26 ta’ Ġunju 2013, p. 40587, iktar ’il quddiem id-“Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013”), jittrasponi d-Direttiva 2011/16 fir-Reġjun ta’ Vlaanderen (il-Belġju).

8

Dan id-digriet kien emendat bid-decreet tot wijziging van het decreet van 21 juni 2013, wat betreft de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied met betrekking tot meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies (id-Digriet li Jemenda d-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013, għal dak li Jirrigwarda l-Iskambju Awtomatiku u Obbligatorju ta’ Informazzjoni fil-Qasam Fiskali fir-Rigward tal-Arranġamenti Transkonfinali Rapportabbli), tas‑26 ta’ Ġunju 2020 (Belgisch Staatsblad, 3 ta’ Lulju 2020, p. 49170, iktar ’il quddiem id-“Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020”), li jittrasponi d-Direttiva 2018/822.

9

Is-Subtaqsima 2 tat-Taqsima 2 tal-Kapitolu 2 tad-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013 tirregola l-obbligu, għall-intermedjarji jew għall-persuni taxxabbli kkonċernati, li jibagħtu informazzjoni dwar l-arranġamenti fiskali transkonfinali rapportabbli.

10

L-Artikolu 11/6 ta’ din is-subtaqsima, kif miżjud fid-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013 permezz tal-Artikolu 14 tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020, jiddefinixxi r-relazzjoni bejn l-obbligu ta’ rapportar u s-sigriet professjonali li ċerti intermedjarji huma marbutin bih. Huwa jittrasponi l-Artikolu 8ab(5) u (6) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata. Il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu 11/6 jipprovdi:

“Meta intermedjarju huwa marbut b’sigriet professjonali, huwa għandu:

1° jinforma lill-intermedjarju jew intermedjarji l-oħra bil-miktub u b’mod motivat li huwa ma jistax jissodisfa l-obbligu ta’ rapportar, u b’hekk jittrasferixxi dan l-obbligu ta’ rapportar awtomatikament fuq l-intermedjarju jew intermedjarji l-oħra;

2° fl-assenza ta’ intermedjarju ieħor, jinforma lill-persuna jew persuni taxxabbli kkonċernati dwar l-obbligu ta’ rapportar tagħha jew tagħhom bil-miktub u b’mod motivat.

L-eżenzjoni mill-obbligu ta’ rapportar tieħu effett biss fil-mument li fih intermedjarju jissodisfa l-obbligu previst [fl-ewwel subparagrafu].”

11

L-Artikolu 11/7 tad-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013, kif miżjud f’dan id-digriet bl-Artikolu 15 tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020, jipprovdi:

“[…] jekk l-intermedjarju jinforma lill-persuna taxxabbli kkonċernata jew lil intermedjarju ieħor bl-applikazzjoni ta’ eżenzjoni skont il-punt 1 [tal-paragrafu 1] tal-Artikolu 11/6, l-obbligu li tiġi pprovduta informazzjoni dwar arranġament transkonfinali rapportabbli jaqa’ fuq l-intermedjarju l-ieħor li ġie informat, jew fl-assenza ta’ dan, fuq il-persuna taxxabbli kkonċernata.”

12

Permezz ta’ rikorsi tal‑31 ta’ Awwissu u tal‑1 ta’ Ottubru 2020, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali ppreżentaw quddiem il-Grondwettelijk Hof (il-Qorti Kostituzzjonali, il-Belġju), li hija l-qorti tar-rinviju, rikors intiż għas-sospensjoni tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020 kif ukoll għall-annullament totali jew parzjali tiegħu.

13

Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li r-rikorrenti fil-kawża prinċipali jikkontestaw, b’mod partikolari, l-obbligu, previst fil-punt 1 tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 11/6(1) tad-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013, li ddaħħal f’dan id-digriet permezz tal-Artikolu 14 tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020, li jimponi fuq l-avukat li jaġixxi bħala intermedjarju, meta jkun marbut bis-sigriet professjonali, li jinforma lill-intermedjarji kkonċernati l-oħra bil-miktub u b’mod motivat li huwa ma jistax jissodisfa l-obbligu ta’ rapportar tiegħu. Skont ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, huwa impossibbli li dan l-obbligu ta’ informazzjoni jiġi ssodisfatt mingħajr ma jinkiser is-sigriet professjonali li bih huma marbuta l-avukati. Barra minn hekk, l-imsemmi obbligu ta’ informazzjoni ma huwiex neċessarju sabiex jiġi ggarantit li l-arranġamenti transkonfinali jiġu rrapportati peress li l-klijent, assistit jew le mill-avukat, jista’ jinforma huwa stess lill-intermedjarji l-oħra u jitlobhom jissodisfaw l-obbligu ta’ rapportar tagħhom.

14

Il-qorti tar-rinviju tirrileva li l-informazzjoni li l-avukati għandhom jibagħtu lill-awtorità kompetenti f’dak li jikkonċerna l-klijenti tagħhom hija protetta bis-sigriet professjonali jekk din l-informazzjoni tirrigwarda attivitajiet li jaqgħu taħt id-dmirijiet speċifiċi tagħhom ta’ difiża jew ta’ rappreżentanza legali jew ta’ konsulenza legali. Hija tosserva li s-sempliċi fatt li jintuża avukat huwa kopert bis-sigriet professjonali u li dan japplika, a fortiori, bl-istess mod fir-rigward tal-identità tal-klijent ta’ avukat. L-informazzjoni protetta bis-sigriet professjonali fir-rigward tal-awtoritajiet pubbliċi hija wkoll protetta fir-rigward ta’ atturi oħra, bħalma huma intermedjarji oħra.

15

Il-qorti tar-rinviju tindika li, skont ix-xogħlijiet preparatorji tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020, l-obbligu għal intermedjarju li jinforma lill-intermedjarji l-oħra b’mod motivat li huwa suġġett għas-sigriet professjonali u li għalhekk ma huwiex ser jissodisfa l-obbligu ta’ rapportar huwa meħtieġ sabiex jiġu ssodisfatti r-rekwiżiti tad-Direttiva 2018/822 u sabiex jiġi żgurat li s-sigriet professjonali ma jipprekludix ir-rapporti neċessarji.

16

Dik il-qorti tikkonstata li r-rikorsi fil-kawża prinċipali jqajmu għalhekk il-kwistjoni tal-validità tad-Direttiva 2018/822, sa fejn introduċiet tali obbligu. Għaldaqstant, sabiex tkun tista’ tittieħed deċiżjoni definittiva dwar dawn ir-rikorsi, huwa neċessarju li qabel tiġi deċiża din il-kwistjoni.

17

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Grondwettelijk Hof (il-Qorti Kostituzzjonali), minn naħa, ordnat is-sospensjoni, b’mod partikolari, tal-punt 1 tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 11/6(1) tad-Digriet tal‑21 ta’ Ġunju 2013, kif introdott permezz tal-Artikolu 14 tad-Digriet tas‑26 ta’ Ġunju 2020, sa fejn din id-dispożizzjoni timponi fuq l-avukat li jaġixxi bħala intermedjarju obbligu ta’ informazzjoni fil-konfront ta’ intermedjarju ieħor li ma huwiex il-klijent tiegħu, u dan sad-data tal-pubblikazzjoni tas-sentenza li tiddeċiedi fuq l-imsemmija rikorsi. Min-naħa l-oħra, dik il-qorti ddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel id-domanda preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“Il-punt 2 tal-Artikolu 1 tad-[Direttiva 2018/822] jikser id-dritt għal smigħ xieraq iggarantit mill-Artikolu 47 tal-[Karta] u d-dritt għar-rispett tal-ħajja privata ggarantit mill-Artikolu 7 tal-[Karta], sa fejn l-Artikolu 8ab(5) il-ġdid li huwa daħħal fid-[Direttiva 2011/16], jipprevedi li, jekk Stat Membru jieħu l-miżuri neċessarji sabiex jagħti lill-intermedjarji d-dritt li jiġu eżentati mill-obbligu li jipprovdu informazzjoni dwar arranġament transkonfinali li għandu jkun is-suġġett ta’ dikjarazzjoni meta l-obbligu ta’ dikjarazzjoni jikser is-sigriet professjonali applikabbli skont id-dritt nazzjonali tal-imsemmi Stat Membru, dan l-Istat Membru għandu jobbliga lill-imsemmija intermedjarji li jinnotifikaw mingħajr dewmien lil kull intermedjarju ieħor jew, fejn ma jkunx hemm tali intermedjarju, lill-persuna taxxabbli rilevanti, bl-obbligi ta’ dikjarazzjoni tiegħu, sa fejn dan l-obbligu għandu bħala effett li avukat li jaġixxi bħala intermedjarju jkun obbligat li jaqsam ma’ intermedjarju ieħor li ma jkunx il-klijent tiegħu l-informazzjoni li huwa jikseb fl-eżerċizzju tal-attivitajiet essenzjali tal-professjoni tiegħu, jiġifieri d-difiża jew ir-rappreżentanza legali tal-klijent u l-għoti ta’ pariri legali, anki fl-assenza ta’ kwalunkwe proċedura ġudizzjarja?”

18

Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li għalkemm id-domanda magħmula tagħmel riferiment għall-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, kemm fir-rigward tal-intermedjarji kif ukoll, fl-assenza ta’ intermedjarju, fir-rigward tal-persuna taxxabbli kkonċernata, minn qari tat-talba għal deċiżjoni preliminari fl-intier tagħha madankollu jirriżulta li l-qorti tar-rinviju, fir-realtà, għandha dubju biss dwar il-validità ta’ dan l-obbligu sa fejn il-komunikazzjoni għandha ssir, minn avukat li jaġixxi bħala intermedjarju, fis-sens tal-punt 21 tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva (iktar ’il quddiem l-“avukat intermedjarju”), lil intermedjarju ieħor li ma jkunx il-klijent tiegħu.

19

Fil-fatt, meta l-komunikazzjoni prevista fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata ssir mill-avukat intermedjarju lill-klijent tiegħu, kemm jekk dan tal-aħħar ikun intermedjarju ieħor jew il-persuna taxxabbli kkonċernata, din il-komunikazzjoni ma tistax iddaħħal inkwistjoni r-rispett tad-drittijiet u tal-libertajiet iggarantiti mill-Artikoli 7 u 47 tal-Karta, minn naħa, minħabba l-assenza ta’ kwalunkwe obbligu ta’ sigriet professjonali tal-avukat intermedjarju fil-konfront tal-klijent tiegħu u, min-naħa l-oħra, minħabba l-fatt li, fl-istadju tal-eżekuzzjoni minn dan il-klijent tal-obbligi ta’ rapportar tiegħu taħt din id-direttiva, il-kunfidenzjalità tar-relazzjoni bejn l-avukat intermedjarju u l-imsemmi klijent tipprekludi li dan tal-aħħar ikun jista’ jintalab jiżvela lil terzi u, b’mod partikolari, lill-amministrazzjoni fiskali, l-eżistenza tal-konsultazzjoni tiegħu ma’ avukat.

20

Għalhekk, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju qiegħda essenzjalment titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja teżamina l-validità, fid-dawl tal-Artikoli 7 u 47 tal-Karta, tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata sa fejn l-applikazzjoni tiegħu mill-Istati Membri għandha l-effett li timponi fuq l-avukat li jaġixxi bħala intermedjarju, fis-sens tal-punt 21 tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, meta dan ikun eżentat mill-obbligu ta’ rapportar, previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 8ab tal-imsemmija direttiva, minħabba s-sigriet professjonali li huwa marbut bih, l-obbligu li jikkomunika mingħajr dewmien lil kull intermedjarju ieħor li ma jkunx il-klijent tiegħu l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqu skont il-paragrafu 6 tal-imsemmi Artikolu 8ab.

21

F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, konformement mal-Artikolu 8ab(1) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa sabiex l-intermedjarji jkunu obbligati jgħaddu lill-awtoritajiet kompetenti l-informazzjoni li jkollhom għarfien tagħha jew li tkun fil-pussess jew taħt il-kontroll tagħhom dwar l-arranġamenti transkonfinali rapportabbli f’terminu ta’ tletin jum. L-obbligu ta’ rapportar previst f’din id-dispożizzjoni japplika għall-arranġamenti transkonfinali rapportabbli kollha u, għalhekk, kemm għall- arranġamenti imfassla għal għan speċifiku, iddefiniti fil-punt 25 tal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, u kemm għall-arranġamenti kummerċjabbli, iddefiniti fil-punt 24 ta’ dan l-Artikolu 3.

22

Għandu jiġi kkonstatat li, fl-eżerċizzju tal-attivitajiet tagħhom, l-avukati jistgħu jkunu “intermedjarji” fis-sens tal-punt 21 tal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, minħabba l-fatt li huma jistgħu jipprattikaw huma stess attivitajiet ta’ tfassil, ta’ kummerċjalizzazzjoni, ta’ organizzazzjoni, ta’ tqegħid għad-dispożizzjoni għall-finijiet ta’ implimentazzjoni jew ta’ ġestjoni ta’ implimentazzjoni ta’ arranġamenti transkonfinali rapportabbli jew, fin-nuqqas ta’ dan, minħabba l-fatt li jistgħu jagħtu assistenza, għajnuna jew konsulenza fir-rigward ta’ tali attivitajiet. B’hekk, bħala prinċipju, l-avukati li jeżerċitaw tali attivitajiet huma suġġetti għall-obbligu ta’ rapportar previst fl-Artikolu 8ab(1) ta’ din id-direttiva.

23

Madankollu, skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, kull Stat Membru jista’ jieħu l-miżuri meħtieġa sabiex jagħti lill-intermedjarji, u b’mod partikolari lill-avukati intermedjarji, eżenzjoni mill-obbligu li jipprovdu informazzjoni dwar arranġament transkonfinali rapportabbli meta l-obbligu ta’ rapportar imur kontra s-sigriet professjonali applikabbli taħt id-dritt tal-imsemmi Stat Membru. F’tali każ, kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri meħtieġa sabiex l-intermedjarji jkunu meħtieġa jikkomunikaw mingħajr dewmien lil kull intermedjarju ieħor, jew, fl-assenza ta’ tali intermedjarju, lill-persuna taxxabbli kkonċernata, l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqhom taħt il-paragrafu 6 ta’ dan l-artikolu. Dan il-paragrafu jipprevedi li, f’tali każ, l-obbligu ta’ rapportar jaqa’ taħt ir-responsabbiltà tal-intermedjarju l-ieħor li jkun irċieva l-komunikazzjoni, jew, fl-assenza ta’ tali intermedjarju, tal-persuna taxxabbli kkonċernata.

24

Madankollu, għandu jiġi enfasizzat li, skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, l-intermedjarji ma jistgħux jibbenefikaw minn eżenzjoni skont l-ewwel subparagrafu ta’ dan l-artikolu ħlief sa fejn jaġixxu fil-limiti tal-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti li tiddefinixxi l-professjoni tagħhom, punt dan li, jekk ikun il-każ, għandu jiġi vverifikat mill-qrati nazzjonali fil-kuntest tal-applikazzjoni ta’ din il-leġiżlazzjoni. Għaldaqstant, huwa biss fir-rigward tal-avukati intermedjarji li jaġixxu effettivament f’tali limiti li għandha tiġi eżaminata l-validità tal-Artikolu 8ab(5) ta’ din id-direttiva fid-dawl tal-Artikoli 7 u 47 tal-Karta.

25

F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 7 tal-Karta, li jirrikonoxxi lil kull persuna d-dritt għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja tagħha, ta’ darha u tal-komunikazzjonijiet tagħha, jikkorrispondi għall-Artikolu 8(1) tal-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl‑4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem il-“KEDB”), filwaqt li l-Artikolu 47, li jiggarantixxi d-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali, jikkorrispondi għall-Artikolu 6(1) tal-KEDB.

26

Konformement mal-Artikolu 52(3) tal-Karta, li huwa intiż li jiżgura l-koerenza neċessarja bejn id-drittijiet inklużi fiha u d-drittijiet korrispondenti ggarantiti mill-KEDB mingħajr ma tiġi ppreġudikata l-awtonomija tad-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha għalhekk tieħu inkunsiderazzjoni, fl-interpretazzjoni li hija tagħti fir-rigward tad-drittijiet iggarantiti mill-Artikoli 7 u 47 tal-Karta, id-drittijiet korrispondenti ggarantiti mill-Artikolu 8(1) u mill-Artikolu 6(1) tal-KEDB, kif interpretati mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“Qorti EDB”), bħala livell minimu ta’ protezzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑2 ta’ Frar 2021, Consob, C‑481/19, EU:C:2021:84, punti 36 u 37).

27

Fir-rigward tal-validità tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata fid-dawl tal-Artikolu 7 tal-Karta, mill-ġurisprudenza tal-Qorti EDB jirriżulta li l-Artikolu 8(1) tal-KEDB jipproteġi l-kunfidenzjalità ta’ kull korrispondenza bejn individwi u jagħti protezzjoni msaħħa lill-iskambji bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom (ara, f’dan is-sens, Qorti EDB, sentenza tas‑6 ta’ Diċembru 2012, Michaud vs Franza, CE:ECHR:2012:1206JUD001232311, punti 117 u 118). Bħal din id-dispożizzjoni, li l-protezzjoni tagħha ma tkoprix biss l-attività ta’ difiża iżda wkoll il-konsulenza legali, l-Artikolu 7 tal-Karta jiggarantixxi neċessarjament is-sigriet ta’ din il-konsulenza legali, u dan kemm fir-rigward tal-kontenut tagħha kif ukoll fir-rigward tal-eżistenza tagħha. Fil-fatt, kif irrilevat il-Qorti EDB, il-persuni li jikkonsultaw avukat jistgħu raġonevolment ikollhom l-aspettattiva li l-komunikazzjonijiet tagħhom ser jibqgħu privati u kunfidenzjali (Qorti EDB, sentenza tad‑9 ta’ April 2019, Altay vs It-Turkija (Nru 2), CE:ECHR:2019:0409JUD001123609, punt 49). Għaldaqstant, ħlief għal sitwazzjonijiet eċċezzjonali, dawn il-persuni għandhom ikunu jistgħu leġittimament ikollhom fiduċja fil-fatt li l-avukat tagħhom ma huwa ser jiżvela lil ħadd, mingħajr il-kunsens tagħhom, li huma kienu kkonsultawh.

28

Il-protezzjoni speċifika li l-Artikolu 7 tal-Karta u l-Artikolu 8(1) tal-KEDB jagħtu lis-sigriet professjonali tal-avukati, li jimplika fuq kollox obbligi li jaqgħu fuq l-avukati, hija ġġustifikata mill-fatt li l-avukati għandhom funzjoni fundamentali f’soċjetà demokratika, jiġifieri d-difiża tal-individwi (Qorti EDB, sentenza tas‑6 ta’ Diċembru 2012, Michaud vs Franza, CE:ECHR:2012:1206JUD001232311, punti 118 u 119). Din il-funzjoni fundamentali timplika, minn naħa, ir-rekwiżit, li l-importanza tiegħu hija rrikonoxxuta fl-Istati Membri kollha, li kull individwu għandu jkollu l-possibbiltà li jikkonsulta bil-libertà kollha l-avukat tiegħu, li l-professjoni stess tiegħu tinkludi, fl-essenza tagħha, il-kompitu li jagħti, b’mod indipendenti, pariri legali lil dawk kollha li jeħtiġuhom u, min-naħa l-oħra, ir-rekwiżit korrelattiv ta’ lealtà min-naħa tal-avukat fil-konfront tal-klijent tiegħu (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑18 ta’ Mejju 1982, AM & S Europe vs Il‑Kummissjoni, 155/79, EU:C:1982:157, punt 18).

29

Issa, l-obbligu li jipprevedi l-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata għall-avukat intermedjarju meta, minħabba s-sigriet professjonali li huwa marbut bih taħt id-dritt nazzjonali, ikun eżentat mill-obbligu ta’ rapportar, previst fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu 8ab, li jikkomunika mingħajr dewmien lill-intermedjarji l-oħra li ma humiex il-klijenti tiegħu bl-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqhom skont il-paragrafu 6 tal-imsemmi Artikolu 8ab, jimplika neċessarjament il-konsegwenza li dawn l-intermedjarji l-oħra jiksbu għarfien dwar l-identità tal-avukat intermedjarju li jkun qiegħed jagħmel il-komunikazzjoni, dwar l-evalwazzjoni tiegħu fis-sens li l-arranġament inkwistjoni huwa rapportabbli kif ukoll dwar il-fatt li huwa ġie kkonsultat dwar dan is-suġġett.

30

F’dawn iċ-ċirkustanzi u sa fejn dawn l-intermedjarji l-oħra ma jkollhomx neċessarjament għarfien tal-identità tal-avukat intermedjarju u tal-fatt li huwa ġie kkonsultat dwar l-arranġament transkonfinali rapportabbli, l-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, jimplika ndħil fid-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom, iggarantit fl-Artikolu 7 tal-Karta.

31

Barra minn hekk, għandu jiġi osservat li dan l-obbligu ta’ komunikazzjoni jwassal, indirettament, għal indħil ieħor f’dan l-istess dritt, li jirriżulta mill-iżvelar, mit-terzi intermedjarji li jkunu rċevew din il-komunikazzjoni, lill-amministrazzjoni fiskali tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju.

32

Fil-fatt, mill-Artikolu 8ab(1), (9), (13) u (14) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata jirriżulta li l-identifikazzjoni tal-intermedjarji tinsab fost l-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta fl-eżekuzzjoni tal-obbligu ta’ rapportar, fejn din l-identifikazzjoni hija s-suġġett ta’ skambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri. Għaldaqstant, fil-każ ta’ komunikazzjoni skont l-Artikolu 8ab(5) ta’ din id-direttiva, it-terzi intermedjarji li jkunu rċevew din il-komunikazzjoni, hekk informati dwar l-identità tal-avukat intermedjarju u dwar il-konsultazzjoni tiegħu dwar l-arranġament transkonfinali rapportabbli li ma jkunux huma stess marbuta bis-sigriet professjonali, ser ikollhom jinformaw lill-awtoritajiet kompetenti, imsemmija fl-Artikolu 3(1) tal-imsemmija direttiva, mhux biss bl-eżistenza ta’ dan l-arranġament u bl-identità tal-persuna jew tal-persuni taxxabbli kkonċernati, iżda wkoll bl-identità u bil-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju.

33

Għaldaqstant, għandu jiġi eżaminat jekk dawn il-każijiet ta’ ndħil fid-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom, iggarantit fl-Artikolu 7 tal-Karta, jistgħux jiġu ġġustifikati.

34

F’dan il-kuntest, għandu jitfakkar li d-drittijiet stabbiliti fl-Artikolu 7 tal-Karta ma jidhrux li huma prerogattivi assoluti, iżda għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni fir-rigward tal-funzjoni tagħhom fis-soċjetà. Fil-fatt, kif jirriżulta mill-Artikolu 52(1) tal-Karta, din taċċetta limitazzjonijiet għall-eżerċizzju ta’ dawn id-drittijiet, kemm-il darba dawn il-limitazzjonijiet ikunu previsti fil-liġi, jirrispettaw il-kontenut essenzjali tal-imsemmija drittijiet u, b’osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, ikunu neċessarji u effettivament jissodisfaw għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni Ewropea jew il-ħtieġa li jiġu protetti d-drittijiet u l-libertajiet ta’ ħaddieħor (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, Privacy International, C‑623/17, EU:C:2020:790, punti 63 u 64).

35

Fl-ewwel lok, fir-rigward tar-rekwiżit li kull limitazzjoni għall-eżerċizzju tad-drittijiet fundamentali għandha tkun prevista fil-liġi, dan ir-rekwiżit jimplika li l-att li jippermetti l-indħil f’dawn id-drittijiet għandu jiddefinixxi huwa stess il-portata tal-limitazzjoni għall-eżerċizzju tad-dritt ikkonċernat, filwaqt li għandu jiġi ppreċiżat, minn naħa, li dan ir-rekwiżit ma jeskludix li l-limitazzjoni inkwistjoni tkun ifformulata f’termini suffiċjentement miftuħin sabiex tkun tista’ tiġi adattata għal każijiet differenti kif ukoll għall-bidliet fis-sitwazzjonijiet. Min-naħa l-oħra, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’, jekk ikun il-każ, tispeċifika, permezz ta’ interpretazzjoni, il-portata konkreta tal-limitazzjoni fir-rigward kemm tat-termini stess tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni inkwistjoni kif ukoll tal-istruttura ġenerali tagħha u tal-għanijiet imfittxija minnha, kif interpretati fid-dawl tad-drittijiet fundamentali ggarantiti mill-Karta (sentenza tal‑21 ta’ Ġunju 2022, Ligue des droits humains, C‑817/19, EU:C:2022:491, punt 114 u l-ġurisprudenza ċċitata).

36

F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li, minn naħa, il-paragrafu 5 tal-Artikolu 8ab tad-Direttiva 2011/16 kif emendata jipprevedi espliċitament l-obbligu, għall-avukat intermedjarju eżentat mill-obbligu ta’ rapportar minħabba s-sigriet professjonali li huwa marbut bih, li jikkomunika lill-intermedjarji l-oħra l-obbligi ta’ rapportar li huma għandhom skont il-paragrafu 6 ta’ dan l-artikolu. Min-naħa l-oħra, kif ġie kkonstatat fil-punti 29 u 30 ta’ din is-sentenza, l-indħil fid-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom, stabbilit fl-Artikolu 7 tal-Karta, huwa l-konsegwenza diretta ta’ tali komunikazzjoni mill-avukat lil intermedjarju ieħor li ma huwiex il-klijent tiegħu, b’mod partikolari meta dan tal-aħħar, sal-mument ta’ din il-komunikazzjoni, ma kienx jaf bl-identità ta’ dan l-avukat u bil-konsultazzjoni tiegħu dwar l-arranġament transkonfinali rapportabbli.

37

Barra minn hekk, fir-rigward tal-indħil li jirriżulta indirettament mill-imsemmi obbligu ta’ komunikazzjoni minħabba l-iżvelar, mit-terzi intermedjarji li rċevew il-komunikazzjoni, tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju lill-amministrazzjoni fiskali, dan huwa dovut, kif ġie kkonstatat fil-punti 31 u 32 ta’ din is-sentenza, għall-portata tal-obbligi ta’ informazzjoni li jirriżultaw mill-Artikolu 8ab(1), (9), (13) u (14) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata.

38

F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jitqies li l-prinċipju ta’ legalità huwa ssodisfatt.

39

Fit-tieni lok, fir-rigward tal-osservanza tal-kontenut essenzjali tad-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom, iggarantit fl-Artikolu 7 tal-Karta, għandu jiġi rrilevat li l-obbligu ta’ komunikazzjoni, stabbilit fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, iwassal biss b’mod limitat għat-tneħħija, fir-rigward ta’ terz intermedjarju u tal-amministrazzjoni fiskali, tal-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukat intermedjarju u l-klijent tiegħu. B’mod partikolari, din id-dispożizzjoni ma tipprevedix l-obbligu, u lanqas l-awtorizzazzjoni, għall-avukat intermedjarju li jikkondividi, mingħajr il-kunsens tal-klijent tiegħu, informazzjoni dwar il-kontenut ta’ dawn il-komunikazzjonijiet ma’ intermedjarji oħra u għalhekk dawn tal-aħħar ma humiex ser ikunu f’pożizzjoni li jibagħtu tali informazzjoni lill-amministrazzjoni fiskali.

40

F’dawn iċ-ċirkustanzi, ma jistax jitqies li l-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, jippreġudika l-kontenut essenzjali tad-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom, stabbilit fl-Artikolu 7 tal-Karta.

41

Fit-tielet lok, fir-rigward tal-osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, dan jeżiġi li l-limitazzjonijiet li jistgħu b’mod partikolari jiġu imposti minn atti tad-dritt tal-Unjoni għal drittijiet u libertajiet stabbiliti fil-Karta ma għandhomx jaqbżu l-limiti ta’ dak li huwa xieraq u neċessarju sabiex jiġu ssodisfatti l-għanijiet leġittimi mfittxija jew il-ħtieġa ta’ protezzjoni tad-drittijiet u tal-libertajiet ta’ ħaddieħor, filwaqt li, meta jkun hemm għażla bejn diversi miżuri xierqa, għandha tintgħażel l-inqas waħda oneruża. Barra minn hekk, għan ta’ interess ġenerali ma jistax jiġi segwit mingħajr ma jittieħed inkunsiderazzjoni l-fatt li huwa għandu jkun irrikonċiljat mad-drittijiet fundamentali kkonċernati mill‑miżura, u dan billi jinstab bilanċ bejn, minn naħa, l-għan ta’ interess ġenerali u, min-naħa l‑oħra, id-drittijiet inkwistjoni, sabiex jiġi żgurat li l-inkonvenjenzi kkawżati minn din il-miżura ma jkunux sproporzjonati meta mqabbla mal-għanijiet mixtieqa. B’hekk, il-possibbiltà li tiġi ġġustifikata limitazzjoni għad-drittijiet iggarantiti fl-Artikolu 7 tal-Karta għandha tiġi evalwata fid-dawl tal-gravità tal-indħil ikkawżat minn tali limitazzjoni u filwaqt li jiġi vverifikat li l-importanza tal-għan ta’ interess ġenerali segwit minn din il-limitazzjoni hija proporzjonat ma’ din il-gravità (sentenzi tas‑26 ta’ April 2022, Il‑Polonja vs Il‑Parlament u Il‑Kunsill, C‑401/19, EU:C:2022:297, punt 65, kif ukoll tat‑22 ta’ Novembru 2022, Luxembourg Business Registers u Sovim, C‑37/20 u C‑601/20, EU:C:2022:912, punt 64).

42

Għaldaqstant, għandu jiġi vverifikat, qabelxejn, li l-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, jissodisfa għan ta’ interess ġenerali rrikonoxxut mill-Unjoni. Fl-affermattiv, ikollu mbagħad jiġi żgurat, l-ewwel, li dan l-obbligu huwa xieraq sabiex jintlaħaq dan l-għan, it-tieni, li l-indħil fid-dritt fundamentali għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukati u l-klijenti tagħhom li jista’ jirriżulta minn dan l-obbligu ta’ komunikazzjoni huwa limitat għal dak li huwa strettament neċessarju, fis-sens li l-għan imfittex ma jistax raġonevolment jintlaħaq b’mod daqstant effikaċi permezz ta’ mezzi oħra li huma inqas ta’ preġudizzju għal dan id-dritt, u, it-tielet, kemm-il darba dan ikun effettivament il-każ, li dan l-indħil ma huwiex sproporzjonat meta mqabbel mal-imsemmi għan, li jimplika b’mod partikolari bbilanċjar bejn l-importanza tiegħu u l-gravità tal-imsemmi ndħil (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑22 ta’ Novembru 2022, Luxembourg Business Registers u Sovim, C‑37/20 u C‑601/20, EU:C:2022:912, punt 66).

43

Kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 88 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-emenda introdotta fid-Direttiva 2011/16 bid-Direttiva 2018/822 tagħmel parti mill-kuntest ta’ kooperazzjoni fiskali internazzjonali fil-ġlieda kontra l-ippjanar tat-taxxa aggressiv, kooperazzjoni li hija espressa b’mod konkret permezz ta’ skambju ta’ informazzjoni bejn Stati Membri. F’dan ir-rigward, b’mod partikolari mill-premessi 2, 4, 8 u 9 tad-Direttiva 2018/822 jirriżulta li l-obbligi ta’ rapportar u ta’ komunikazzjoni, stabbiliti bl-Artikolu 8ab tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, għandhom l-għan li jikkontribwixxu għall-prevenzjoni tar-riskju ta’ evażjoni u ta’ frodi fiskali.

44

Issa, il-ġlieda kontra l-ippjanar fiskali aggressiv u l-prevenzjoni tar-riskju ta’ evażjoni u ta’ frodi fiskali jikkostitwixxu għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni, fis-sens tal-Artikolu 52(1) tal-Karta, li jistgħu jippermettu li ssir limitazzjoni għall-eżerċizzju tad-drittijiet iggarantiti mill-Artikolu 7 tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni legali kontra talba għal informazzjoni fil-qasam fiskali), C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punt 87).

45

Fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk l-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, huwiex xieraq u neċessarju għat-twettiq tal-imsemmija għanijiet, il-Gvern Franċiż u l-Gvern Latvjan isostnu, essenzjalment, li tali komunikazzjoni tippermetti b’mod partikolari li l-intermedjarji l-oħra jsiru konxji tad-dmir tagħhom li jikkonformaw ruħhom mal-obbligu ta’ rapportar u b’hekk li jiġi evitat li dawn l-intermedjarji l-oħra ma jiġux informati bil-fatt li l-obbligu ta’ rapportar tal-arranġament transkonfinali jkun qiegħed jiġi ttrasferit fuqhom b’applikazzjoni tal-Artikolu 8ab(6) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata. B’hekk, skont dawn il-gvernijiet, fin-nuqqas ta’ obbligu ta’ komunikazzjoni għall-avukat intermedjarju, ikun hemm ir-riskju li l-arranġament transkonfinali ma jiġi rrapportat bl-ebda mod, bi ksur tal-għanijiet imfittxija minn din id-direttiva.

46

Issa, anki jekk jitqies li l-obbligu ta’ komunikazzjoni, stabbilit fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, huwa effettivament xieraq sabiex jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra l-ippjanar fiskali aggressiv u għall-prevenzjoni tar-riskju ta’ evażjoni u ta’ frodi fiskali, għandu jiġi kkonstatat li dan l-obbligu, madankollu, ma jistax jitqies li huwa strettament neċessarju sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet u, b’mod partikolari, sabiex jiġi żgurat li l-informazzjoni dwar l-arranġamenti transkonfinali rapportabbli tintbagħat lill-awtoritajiet kompetenti.

47

Fil-fatt, fl-ewwel lok, l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuq l-intermedjarji huma stabbiliti b’mod ċar fid-Direttiva 2011/16 kif emendata, b’mod partikolari fl-Artikolu 8ab(1) tagħha. Skont din id-dispożizzjoni, l-intermedjarji kollha huma, bħala prinċipju, obbligati jibagħtu lill-awtoritajiet kompetenti l-informazzjoni li jkollhom għarfien tagħha jew li tkun fil-pussess jew taħt il-kontroll tagħhom dwar l-arranġamenti transkonfinali rapportabbli. Barra minn hekk, skont l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 8ab(9) ta’ din id-direttiva, kull Stat Membru għandu jieħu l-miżuri neċessarji sabiex jeżiġi li, meta jkun hemm iktar minn intermedjarju wieħed, l-obbligu li tintbagħat informazzjoni jaqa’ fuq l-intermedjarji kollha li jipparteċipaw fl-istess arranġament transkonfinali rapportabbli. B’hekk, l-ebda intermedjarju ma jista’ jsostni b’mod utli li huwa ma kienx jaf bl-obbligi ta’ rapportar li għalihom huwa direttament u individwalment suġġett, minħabba s-sempliċi fatt li għandu l-kwalità ta’ intermedjarju.

48

Fit-tieni lok, fir-rigward tal-argument tal-Gvern Latvjan fis-sens li l-obbligu ta’ komunikazzjoni jnaqqas ir-riskju li l-intermedjarji l-oħra jibbażaw ruħhom fuq il-fatt li l-avukat intermedjarju ser jiddikjara l-informazzjoni meħtieġa lill-awtoritajiet kompetenti u li jastjenu għal din ir-raġuni milli jagħmlu rapport huma stess, għandu jiġi kkonstatat, minn naħa, li, sa fejn il-konsultazzjoni ta’ avukat hija suġġetta għas-sigriet professjonali, l-intermedjarji l-oħra ma jkollhomx, kif ġie rrilevat fil-punt 30 ta’ din is-sentenza, neċessarjament għarfien tal-identità tal-avukat intermedjarju u tal-konsultazzjoni tiegħu dwar l-arranġament transkonfinali rapportabbli, ħaġa din li, f’tali każ, teskludi a fortiori tali riskju.

49

Min-naħa l-oħra, anki fil-każ kuntrarju li l-intermedjarji l-oħra jkollhom tali għarfien, ma hemmx lok li wieħed jibża’ li dawn ser iserrħu rashom, mingħajr verifika, li l-avukat intermedjarju ser jagħmel ir-rapportar meħtieġ, peress li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 8ab(9) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata jispeċifika li intermedjarju huwa eżentat mill-obbligu li jibgħat informazzjoni fil-każ biss li jkun jista’ jipprova li din l-istess informazzjoni kienet diġà ntbagħtet minn intermedjarju ieħor. Barra minn hekk, billi tipprevedi espressament, fl-Artikolu 8ab(5) tagħha, li s-sigriet professjonali jista’ jwassal għal eżenzjoni mill-obbligu ta’ rapportar, id-Direttiva 2011/16 kif emendata tagħmel lill-avukat intermedjarju persuna li mingħandha l-intermedjarji l-oħra ma jistgħux, a priori, jistennew xi inizjattiva ta’ natura li teżentahom mill-obbligi ta’ rappportar tagħhom stess.

50

Fit-tielet lok, għandu jitfakkar li kull intermedjarju li, minħabba s-sigriet professjonali li huwa marbut bih taħt id-dritt nazzjonali, huwa eżentat mill-obbligu ta’ rapportar previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 8ab tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, jibqa’ madankollu obbligat li jikkomunika mingħajr dewmien lill-klijent tiegħu l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqu skont il-paragrafu 6 ta’ dan l-artikolu.

51

Fir-raba’ lok, fir-rigward tal-iżvelar, mit-terzi intermedjarji li jkunu rċevew il-komunikazzjoni, tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju lill-amministrazzjoni fiskali, dan l-iżvelar lanqas ma jidher strettament neċessarju sabiex jintlaħqu l-għanijiet tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, jiġifieri l-ġlieda kontra l-ippjanar fiskali aggressiv u l-prevenzjoni tar-riskju ta’ evażjoni u ta’ frodi fiskali.

52

Fil-fatt, minn naħa, l-obbligu ta’ rapportar li jaqa’ fuq l-intermedjarji l-oħra li ma humiex suġġetti għas-sigriet professjonali u, fin-nuqqas ta’ tali intermedjarji, dak li jaqa’ fuq il-persuna taxxabbli kkonċernata, jiggarantixxu, bħala prinċipju, li l-amministrazzjoni fiskali tiġi informata bl-arranġamenti transkonfinali rapportabbli. Barra minn hekk, l-amministrazzjoni fiskali tista’, wara li tkun irċeviet tali informazzjoni, titlob jekk ikun hemm bżonn informazzjoni addizzjonali dwar l-arranġament inkwistjoni direttament lill-persuna taxxabbli kkonċernata, li mbagħad tkun tista’ tikkuntattja lill-avukat tagħha sabiex jassistiha, jew twettaq kontroll tas-sitwazzjoni fiskali tal-imsemmija persuna taxxabbli.

53

Min-naħa l-oħra, fid-dawl tal-eżenzjoni mir-rapport prevista fl-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata, l-iżvelar lill-amministrazzjoni fiskali tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju ma jippermettix, fi kwalunkwe każ, li din l-amministrazzjoni teżiġi mingħandu informazzjoni mingħajr il-kunsens tal-klijent tiegħu.

54

Waqt is-seduta quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, il-Kummissjoni madankollu sostniet, essenzjalment, li dan l-iżvelar tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju huwa neċessarju sabiex jippermetti lill-amministrazzjoni fiskali tivverifika li dan ikun qiegħed jinvoka b’mod iġġustifikat is-sigriet professjonali.

55

Dan l-argument ma jistax jiġi aċċettat.

56

Huwa minnu li, kif ġie rrilevat fil-punt 24 ta’ din is-sentenza, it-tieni subparagrafu tal-paragrafu 5 tal-Artikolu 8ab tad-Direttiva 2011/16 kif emendata jispeċifika li l-avukati intermedjarji ma jistgħux jibbenefikaw minn eżenzjoni skont l-ewwel subparagrafu ta’ dan il-paragrafu ħlief sa fejn jaġixxu fil-limiti tal-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti li tiddefinixxi l-professjoni tagħhom. Madankollu, l-għan tal-obbligi ta’ rapportar u ta’ komunikazzjoni, previsti fl-Artikolu 8abta’ din id-direttiva, ma huwiex li jiġi kkontrollat li l-avukati intermedjarji jaġixxu f’dawn il-limiti, iżda dak tal-ġlieda kontra l-prattiki fiskali potenzjalment aggressivi u dak li jiġi evitat ir-riskju ta’ evażjoni u ta’ frodi fiskali, billi jiġi żgurat li l-informazzjoni dwar l-arranġamenti transkonfinali rapportabbli tintbagħat lill-awtoritajiet kompetenti.

57

Issa, kif jirriżulta mill-punti 47 sa 53 ta’ din is-sentenza, l-imsemmija direttiva tiżgura tali informazzjoni tal-amministrazzjoni fiskali, mingħajr ma huwa meħtieġ, għal dan il-għan, l-iżvelar lilha tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju.

58

F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-eventwalità li l-avukati intermedjarji jistgħu jinvokaw b’mod żbaljat is-sigriet professjonali sabiex jevitaw l-obbligu ta’ rapportar tagħhom ma tistax tippermetti li jiġi kkunsidrat li huma strettament neċessarji l-obbligu ta’ komunikazzjoni, previst fl-Artikolu 8ab(5) ta’ din id-direttiva, u l-iżvelar bħala konsegwenza ta’ dan l-obbligu, lill-amministrazzjoni fiskali, tal-identità u tal-konsultazzjoni tal-avukat intermedjarju li jkun għamel il-komunikazzjoni.

59

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata jikser id-dritt għar-rispett tal-komunikazzjonijiet bejn l-avukat u l-klijent tiegħu, iggarantit fl-Artikolu 7 tal-Karta, sa fejn jipprevedi, essenzjalment, li l-avukat intermedjarju, suġġett għas-sigriet professjonali, huwa obbligat jikkomunika lil kull intermedjarju ieħor li ma huwiex il-klijent tiegħu l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqu.

60

Fir-rigward tal-validità tal-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata fid-dawl tal-Artikolu 47 tal-Karta, għandu jitfakkar li d-dritt għal smigħ xieraq, iggarantit f’din l-aħħar dispożizzjoni, huwa kkostitwit minn diversi elementi. Dan jinkludi, b’mod partikolari, id-drittijiet tad-difiża, il-prinċipju ta’ opportunitajiet ugwali għall-partijiet, id-dritt ta’ aċċess għall-qrati u d-dritt ta’ aċċess għal avukat, kemm f’materji ċivili kif ukoll f’materji kriminali. L-avukat ma jkunx f’pożizzjoni li jiggarantixxi l-funzjoni ta’ konsulenza, ta’ difiża u ta’ rappreżentanza tal-klijent tiegħu b’mod xieraq, u għalhekk dan tal-aħħar ikun imċaħħad mid-drittijiet mogħtija lilu mill-Artikolu 47 tal-Karta, jekk l-avukat, fil-kuntest ta’ proċedura ġudizzjarja jew tal-preparazzjoni għaliha, ikun obbligat jikkoopera mal-awtoritajiet pubbliċi billi jibgħatilhom informazzjoni li jkun kiseb matul konsultazzjonijiet legali li jkunu seħħew fil-kuntest ta’ tali proċedura (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Ġunju 2007, Ordre des barreaux francophones et germanophone et, C‑305/05, EU:C:2007:383, punti 31 u 32).

61

Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet jirriżulta li r-rekwiżiti li joħorġu mid-dritt għal smigħ xieraq jimplikaw, mid-definizzjoni tagħhom stess, rabta ma’ proċedura ġudizzjarja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Ġunju 2007, Ordre des barreaux francophones et germanophone et, C‑305/05, EU:C:2007:383, punt 35).

62

Issa, għandu jiġi kkonstatat li tali rabta ma hijiex stabbilita f’dan il-każ.

63

Fil-fatt, mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 8ab(1) u (5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata u, b’mod partikolari, mit-termini previsti f’dawn id-dispożizzjonijiet jirriżulta li l-obbligu ta’ komunikazzjoni jitnissel fi stadju bikri, mhux iktar tard minn meta l-arranġament transkonfinali rapportabbli jiġi ffinalizzat u jkun lest sabiex jiġi implimentat, u għaldaqstant barra mill-kuntest ta’ proċedura ġudizzjarja jew ta’ preparazzjoni għaliha.

64

Kif irrileva, essenzjalment, l-Avukat Ġenerali fil-punt 41 tal-konklużjonijiet tiegħu, f’dan l-istadju bikri, l-avukat intermedjarju ma jaġixxix bħala difensur tal-klijent tiegħu f’tilwima u s-sempliċi fatt li l-pariri tal-avukat jew l-arranġament transkonfinali li kien is-suġġett tal-konsultazzjoni tiegħu jistgħu jagħtu lok għal tilwima fi stadju ulterjuri ma jfissirx li l-intervent tal-avukat seħħ fil-kuntest jew għall-finijiet tad-dritt tad-difiża tal-klijent tiegħu.

65

F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jitqies li l-obbligu ta’ komunikazzjoni li jissostitwixxi, għall-avukat intermedjarju marbut bis-sigriet professjonali, l-obbligu ta’ rapportar previst fl-Artikolu 8ab(1) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata ma jimplikax indħil fid-dritt għal smigħ xieraq, iggarantit fl-Artikolu 47 tal-Karta.

66

Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha jirriżulta li r-risposta li għandha tingħata għad-domanda magħmula hija li l-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva 2011/16 kif emendata huwa invalidu fid-dawl tal-Artikolu 7 tal-Karta sa fejn l-applikazzjoni tiegħu mill-Istati Membri għandha l-effett li timponi fuq l-avukat li jaġixxi bħala intermedjarju fis-sens tal-punt 21 tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, meta dan ikun eżentat mill-obbligu ta’ rapportar, previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 8ab tal-imsemmija direttiva, minħabba s-sigriet professjonali li bih huwa marbut, l-obbligu li jikkomunika mingħajr dewmien lil kull intermedjarju ieħor li ma jkunx il-klijent tiegħu l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqu skont il-paragrafu 6 tal-imsemmi Artikolu 8ab.

67

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija dik il-qorti li għandha tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 8ab(5) tad-Direttiva tal-Kunsill 2011/16/UE tal‑15 ta’ Frar 2011 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni u li tħassar id-direttiva 77/799/KEE, kif emendata bid-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2018/822 tal‑25 ta’ Mejju 2018, huwa invalidu fid-dawl tal-Artikolu 7 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea sa fejn l-applikazzjoni tiegħu mill-Istati Membri għandha l-effett li timponi fuq l-avukat li jaġixxi bħala intermedjarju fis-sens tal-punt 21 tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, kif emendata, meta dan ikun eżentat mill-obbligu ta’ rapportar, previst fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 8ab tal-imsemmija direttiva, kif emendata, minħabba s-sigriet professjonali li bih huwa marbut, l-obbligu li jikkomunika mingħajr dewmien lil kull intermedjarju ieħor li ma jkunx il-klijent tiegħu l-obbligi ta’ rapportar li jaqgħu fuqu skont il-paragrafu 6 tal-imsemmi Artikolu 8ab.