IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 10.10.2023
COM(2023) 595 final
2023/0365(NLE)
Proposta għal
DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL
dwar il-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni Ewropea fil-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE, fir-rigward tal-emendar tad-Deċiżjoni Nru 3/2019 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tas-17 ta’ Diċembru 2019 biex jiġu adottati miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE
MEMORANDUM TA’ SPJEGAZZJONI
1. Suġġett tal-proposta
Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni preżenti fiha proposta dwar Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-pożizzjoni li għandha tittieħed mill-Unjoni fil-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE, dwar emenda tad-Deċiżjoni Nru 3/2019 li tadotta miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija bejn l-UE u l-Grupp ta’ Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku (AKP), iffirmat f’Cotonou fit-23 ta’ Ġunju 2000 (il-“Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou” jew is-“CPA”) (“deċiżjoni dwar miżuri tranżizzjonali”). Din tal-aħħar ġiet emendata bid-Deċiżjoni Nru 2/2020 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tal-4 ta’ Diċembru 2020, id-Deċiżjonijiet Nru 3/2021 tas-26 ta’ Novembru 2021, Nru 1/2022 tal-21 ta’ Ġunju 2022, u Nru 1/2023 tat-30 ta’ Ġunju 2023, li jestendu l-applikazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou sat-30 ta’ Novembru 2021, it-30 ta’ Ġunju 2022, it-30 ta’ Ġunju 2023, u l-31 ta’ Ottubru 2023 rispettivament. Il-Kummissjoni tipproponi estensjoni ulterjuri tal-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet kollha tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou sal-31 ta’ Diċembru 2023.
2.KUNTEST TAL-PROPOSTA
2.1.Il-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou
Mis-sena 2000, il-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou kien il-qafas għar-relazzjonijiet tal-UE ma’ 79 pajjiż tal-AKP. Il-Ftehim ġie konkluż għal perjodu ta’ 20 sena, mill-1 ta’ Marzu 2000 sad-29 ta’ Frar 2020. Sussegwentement ġie rivedut fl-2005 u fl-2010.
Fis-17 ta’ Diċembru 2019, l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou ġiet estiża permezz tad-Deċiżjoni Nru 3/2019 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE sal-31 ta’ Diċembru 2020 jew sad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim ta’ Sħubija l-ġdid bejn l-Unjoni u l-Istati AKP, skont liema jiġi l-ewwel. Din tal-aħħar ġiet emendata bid-Deċiżjoni Nru 2/2020 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tal-4 ta’ Diċembru 2020, id-Deċiżjonijiet Nru 3/2021 tas-26 ta’ Novembru 2021, Nru 1/2022 tal-21 ta’ Ġunju 2022, u Nru 1/2023, li jestendu l-applikazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou sat-30 ta’ Novembru 2021, it-30 ta’ Ġunju 2022, it-30 ta’ Ġunju 2023 u l-31 ta’ Ottubru 2023 rispettivament.
In-negozjati għal Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE ġdid tnedew f’Settembru 2018. Fil-15 ta’ April 2021, il-kapijiet negozjaturi inizjalaw it-test ta’ Ftehim ta’ Sħubija ġdid bejn l-Unjoni u l-membri tal-Organizzazzjoni tal-Istati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku (OSAKP). F’Ġunju 2021, il-Kummissjoni bagħtet il-proposta lill-Kunsill biex jiffirmaha. Il-Kunsill biddel in-natura legali tal-ftehim f’hekk imsejjaħ ftehim imħallat. Fl-20 ta’ Lulju 2023, il-Kunsill adotta deċiżjoni dwar l-iffirmar u l-applikazzjoni proviżorja tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE il-ġdid. Il-Ftehim se jiġi ffirmat fil-15 ta’ Novembru 2023 mill-UE u l-Istati Membri tagħha u mill-membri tal-OSAKP. Skont l-Artikolu 98(4) tal-Ftehim il-ġdid, l-applikazzjoni proviżorja tiegħu se tibda fl-ewwel jum tat-tieni xahar wara l-iffirmar, jiġifieri l-1 ta’ Jannar 2024. Sabiex jiġi evitat vojt ġuridiku fir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-AKP, il-Ftehim attwali jeħtieġ tiġdid tal-estensjoni tiegħu sal-31 ta’ Diċembru 2023.
2.2.Il-Kunsill tal-Ministri AKP-UE
Il-Kunsill tal-Ministri AKP-UE huwa korp fil-livell ministerjali, stabbilit permezz tal-Ftehim (l-Artikolu 15 tas-CPA). Jinkludi, minn naħa waħda, membri tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u membri tal-Kummissjoni Ewropea u, min-naħa l-oħra, membru tal-gvern ta’ kull Stat tal-AKP. Il-funzjonijiet tal-Kunsill tal-Ministri jinkludu, fost affarijiet oħra, li jieħu d-deċiżjonijiet meħtieġa għall-implimentazzjoni u l-eżekuzzjoni tas-CPA. Il-Kunsill tal-Ministri jieħu d-deċiżjonijiet tiegħu bi ftehim komuni bejn il-Partijiet. Sabiex id-deċiżjonijiet ikunu validi, għandhom ikunu preżenti (i) nofs il-membri tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea (jiġifieri 14-il Ministru mill-Istati Membri tal-UE), (ii) membru wieħed tal-Kummissjoni, u (iii) żewġ terzi tal-membri li jirrappreżentaw il-gvernijiet tal-Istati tal-AKP (jiġifieri membri tal-gvernijiet minn 55 Stat differenti tal-AKP).
2.3.Miżuri tranżizzjonali
L-Artikolu 95(4), it-tieni subparagrafu tas-CPA jgħid hekk: “Il-Kunsill tal-Ministri għandu jadotta kull miżura tranżitorja li tista’ tkun meħtieġa sakemm il-Ftehim il-ġdid jidħol fis-seħħ”. Skont l-Artikolu 95(4), it-tieni subparagrafu tas-CPA, jistgħu jiġu applikati miżuri tranżizzjonali biex tiġi estiża l-applikabbiltà tas-CPA kollu jew ta’ partijiet minnu, sad-data tal-applikazzjoni tal-Ftehim il-ġdid (l-applikazzjoni provviżorja jew id-dħul fis-seħħ). Sabiex tinżamm kontinwità ġuridika, politika u istituzzjonali mal-AKP, minħabba li l-Ftehim il-ġdid mhux se jkun applikabbli qabel l-iskadenza tal-qafas ġuridiku eżistenti, huwa meħtieġ li jiġu estiżi l-miżuri tranżizzjonali adottati biex il-Ftehim attwali jibqa’ jkun applikabbli.
2.4.L-emenda ta’ miżuri tranżizzjonali mill-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE
F’konformità mal-Artikolu 95(4) tas-CPA, id-deċiżjoni dwar il-miżuri tranżizzjonali għandha tittieħed mill-Kunsill tal-Ministri AKP-UE. Madankollu, skont l-Artikolu 15(4) tas-CPA, il-Kunsill tal-Ministri jista’ jiddelega setgħat lill-Kumitat tal-Ambaxxaturi. Għal dan il-għan, fit-23 ta’ Mejju 2019, il-Kunsill tal-Ministri ddelega s-setgħa li jadotta d-deċiżjoni dwar il-miżuri tranżizzjonali lill-Kumitat tal-Ambaxxaturi. Skont l-Artikolu 16(2) tas-CPA, il-Kumitat tal-Ambaxxaturi jista’ jadotta jew jemenda deċiżjonijiet vinkolanti fuq il-partijiet fil-mandat mogħti lilu mill-Kunsill tal-Ministri.
Skont l-Artikolu 1 tar-Regoli ta’ Proċedura tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi, dan għandu jiltaqa’ regolarment, b’mod partikolari biex iħejji l-laqgħat tal-Kunsill tal-Ministri, u kull meta dan ikun meħtieġ, fuq talba ta’ waħda mill-partijiet. Permezz ta’ din il-flessibilità, il-Kumitat tal-Ambaxxaturi jista’ jiżgura li l-emenda tad-deċiżjoni dwar il-miżuri tranżizzjonali ssir f’waqtha, u sa mhux aktar tard mill-31 ta’ Ottubru 2023.
Għalhekk, f’waħda mil-laqgħat tiegħu, il-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE għandu jadotta l-emenda tad-deċiżjoni dwar il-miżuri tranżizzjonali (“l-att previst”). L-għan tal-att previst huwa li jkompli jestendi l-applikazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou fl-intier tiegħu, sal-31 ta’ Diċembru 2023.
3.Il-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni
Il-Kummissjoni tipproponi li d-deċiżjoni attwali dwar il-miżura tranżizzjonali tas-CPA tiġi emendata fid-dawl tal-estensjoni tal-applikazzjoni tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou sal-31 ta’ Diċembru 2023.
Fid-dawl ta’ dan ta’ hawn fuq, il-pożizzjoni proposta tal-Unjoni għandha tiġi adottata f’sessjoni tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE.
4.Bażi ġuridika
4.1Bażi ġuridika proċedurali
4.1.1.Prinċipji
L-Artikolu 218(9) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi deċiżjonijiet li jistabbilixxu “l-pożizzjonijiet li għandhom jiġu adottati f’isem l-Unjoni f’sede stabbilita fi ftehim, meta dik is-sede tintalab tadotta atti li jkollhom effetti legali, sakemm dawn ma jkunux atti li jissupplimentaw jew jemendaw il-qafas istituzzjonali tal-ftehim.”
Il-kunċett ta’ “atti li jkollhom effetti legali” jinkludi l-atti li jkollhom effetti legali skont ir-regoli tad-dritt internazzjonali li jirregola s-sede inkwistjoni. Dan jinkludi wkoll l-istrumenti li ma għandhomx effett vinkolanti skont id-dritt internazzjonali, iżda li “jistgħu jinfluwenzaw b’mod determinanti l-kontenut tal-leġiżlazzjoni adottata mil-leġiżlatur tal-Unjoni”.
4.1.2.Applikazzjoni għall-każ preżenti
Skont l-Artikolu 95(4), it-tieni subparagrafu, tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE ffirmat f’Cotonou fit-23 ta’ Ġunju 2000, jistgħu jiġu applikati l-miżuri tranżizzjonali biex tiġi estiża l-applikabilità tas-CPA kollu jew ta’ partijiet minnu, sad-data tal-applikazzjoni tal-Ftehim il-ġdid (l-applikazzjoni proviżorja jew id-dħul fis-seħħ wara r-ratifika mill-Partijiet kollha). B’mod partikolari, “Il-Kunsill tal-Ministri għandu jadotta kull miżura tranżitorja li tista’ tkun meħtieġa sakemm il-Ftehim il-ġdid jidħol fis-seħħ”.
Għalhekk huwa ċar li l-att li l-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE huwa msejjaħ li jadotta jikkostitwixxi att li għandu effetti legali. Id-deċiżjoni prevista tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi tkun vinkolanti skont id-dritt internazzjonali f’konformità mal-Artikoli 15 u 16 tal-Ftehim.
Il-Kumitat tal-Ambaxxaturi huwa korp stabbilit skont l-Artikolu 16 tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou.
L-Unjoni Ewropea hija parti kontraenti flimkien mal-Istati Membri għall-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou u b’hekk tkun marbuta bid-deċiżjoni prevista tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi.
Għalhekk, il-bażi ġuridika proċedurali għad-deċiżjoni proposta hija l-Artikolu 218(9) TFUE.
4.2.Bażi ġuridika sostantiva
4.2.1.Prinċipji
Il-bażi ġuridika sostantiva għal deċiżjoni skont l-Artikolu 218(9) TFUE tiddependi primarjament fuq l-objettiv u l-kontenut tal-att previst li fir-rigward tiegħu tittieħed pożizzjoni f’isem l-Unjoni. Jekk l-att previst ikollu żewġ għanijiet jew ikollu żewġ komponenti u jekk wieħed minn dawk l-għanijiet jew il-komponenti jkun identifikabbli bħala ewlieni, filwaqt li l-ieħor ikun sempliċiment inċidentali, id-deċiżjoni skont l-Artikolu 218(9) TFUE trid tissejjes fuq bażi ġuridika sostantiva waħda, jiġifieri dik meħtieġa mill-għan jew mill-komponent ewlieni jew predominanti.
4.2.2.Applikazzjoni għall-każ preżenti
L-għan ewlieni u l-kontenut tal-att previst huma relatati ml-funzjonament tas-CPA kollu kemm hu, b’mod partikolari l-estensjoni tal-applikazzjoni tiegħu lil hinn mid-data tal-iskadenza prevista. Għaldaqstant il-bażi ġuridika sostantiva tad-Deċiżjoni tal-Kunsill trid tiġi determinata fid-dawl tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou fl-intier tiegħu.
Is-CPA ġie konkluż bħala ftehim ta’ assoċjazzjoni u b’hekk kien ibbażat fuq l-Artikolu 310 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, l-ekwivalenti tal-Artikolu 217 TFUE. B’riżultat ta’ dan, il-bażi ġuridika sostantiva tad-Deċiżjoni proposta hija l-Artikolu 217 TFUE.
4.3. Konklużjoni
L-għan ewlieni u l-kontenut tal-att previst jirrigwardaw il-funzjonament tas-CPA kollu kemm hu, b’mod partikolari l-estensjoni tal-applikazzjoni tiegħu lil hinn mid-data tal-iskadenza prevista. Għaldaqstant il-bażi ġuridika sostantiva tad-Deċiżjoni tal-Kunsill trid tiġi determinata fid-dawl tal-Ftehim ta’ Sħubija ta’ Cotonou fl-intier tiegħu.
Is-CPA ġie konkluż bħala ftehim ta’ assoċjazzjoni u għalhekk kien ibbażat fuq l-Artikolu 310 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, l-ekwivalenti tal-Artikolu 217 TFUE. Għalhekk il-bażi ġuridika sostantiva tad-Deċiżjoni proposta hija l-Artikolu 217 TFUE.
2023/0365 (NLE)
Proposta għal
DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL
dwar il-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni Ewropea fil-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE, fir-rigward tal-emendar tad-Deċiżjoni Nru 3/2019 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tas-17 ta’ Diċembru 2019 biex jiġu adottati miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE
IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,
Wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 217 flimkien mal-Artikolu 218(9) tiegħu,
Wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea,
Billi:
(1)Il-Ftehim ta’ Sħubija bejn il-membri tal-Grupp ta’ Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku (“AKP”) minn banda waħda, u l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa l-oħra (“il-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE”) ġie ffirmat f’Cotonou fit-23 ta’ Ġunju 2000. Il-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE daħal fis-seħħ fl-1 ta’ April 2003 u għandu jiġi applikat sal-31 ta’ Ottubru 2023 f’konformità mad-Deċiżjoni Nru 3/2019 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tas-17 ta’ Diċembru 2019 li tadotta miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE (“deċiżjoni dwar miżuri tranżizzjonali”) kif emendata bid-Deċiżjoni Nru 1/2023 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE tat-30 ta’ Ġunju 2023 biex tiġi emendata d-Deċiżjoni Nru 3/2019 tal-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE biex jiġu adottati miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE.
(2)Skont l-Artikolu 95(4), l-ewwel subparagrafu, tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE, in-negozjati għal Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE ġdid tnedew f’Settembru 2018. Il-Ftehim il-ġdid mhux se jkun lest biex jiġi applikat sad-data tal-iskadenza tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE attwali. Għalhekk huwa meqjus neċessarju li tiġi emendata d-Deċiżjoni Nru 3/2019 dwar il-miżuri tranżizzjonali biex tkompli tiġi estiża l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE attwali.
(3)L-Artikolu 95(4), it-tieni subparagrafu, tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE jipprevedi li l-Kunsill tal-Ministri jadotta miżuri tranżizzjonali li jistgħu jkunu meħtieġa sakemm il-Ftehim l-ġdid jidħol fis-seħħ.
(4)Skont l-Artikolu 15(4) tas-CPA, fit-23 ta’ Mejju 2019, il-Kunsill tal-Ministri AKP-UE ddelega s-setgħat ta’ adozzjoni ta’ miżuri tranżizzjonali lill-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE. Il-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE għandu jkollu laqgħa regolari li fiha jieħu d-deċiżjoni li jemenda l-miżuri tranżizzjonali skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE.
(5)Huwa xieraq li tiġi stabbilita l-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni fil-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE, peress li l-att previst jorbot lill-Unjoni.
(6)Id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE se jibqgħu jiġu applikati bil-għan li tinżamm il-kontinwità fir-relazzjonijiet bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u l-Istati AKP, min-naħa l-oħra. Għaldaqstant, il-miżuri tranżizzjonali emendati mhumiex maħsuba bħala emendi fil-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE kif previst fl-Artikolu 95(3) tiegħu,
ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:
Artikolu 1
Il-pożizzjoni li għandha tittieħed f’isem l-Unjoni fil-Kumitat tal-Ambaxxaturi AKP-UE, skont l-Artikolu 95(4) tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE, hija li tiġi emendata d-Deċiżjoni Nru 3/2019 dwar miżuri tranżizzjonali biex l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta’ Sħubija AKP-UE fl-intier tagħhom tiġi estiża sal-31 ta’ Diċembru 2023.
Artikolu 2
Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Kummissjoni.
Magħmul fi Brussell,
Għall-Kunsill
Il-President