IL-KUMMISSJONI EWROPEA
Brussell, 2.8.2023
COM(2023) 468 final
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI
LILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL U L-BANK ĊENTRALI EWROPEW
dwar l-implimentazzjoni u r-riżultati tal-programm Pericles IV għall-protezzjoni tal-euro kontra l-kontrafazzjoni fl-2022
RAPPORT TAL-KUMMISSJONI
LILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL U L-BANK ĊENTRALI EWROPEW
dwar l-implimentazzjoni u r-riżultati tal-programm Pericles IV għall-protezzjoni tal-euro kontra l-kontrafazzjoni fl-2022
1.Ġenerali
Il-programm “Pericles IV” (minn hawn ’il quddiem “il-Programm”) huwa programm ta’ skambju, assistenza u taħriġ għall-protezzjoni tal-euro kontra l-kontrafazzjoni. Dan jissostitwixxi l-programm Pericles 2020 li opera matul il-perjodu 2013-2020, u l-programm Pericles li opera matul il-perjodu 2002-2013. Il-Programm ġie stabbilit permezz tar-Regolament (UE) 2021/840 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Mejju 2021. L-applikazzjoni tiegħu ġiet estiża għal Stati Membri mhux parteċipanti permezz tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2021/1696 tal-21 ta’ Settembru 2021. Ir-Regolament (UE) Nru 2021/840 jistabbilixxi d-durata tal-Programm sal-31 ta’ Diċembru 2027. L-Artikolu 12(3) tar-Regolament jesiġi li l-Kummissjoni tipprovdi informazzjoni annwali dwar ir-riżultati tal-Programm lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill. Dan ir-Rapport Annwali jirrispondi għal dan ir-rekwiżit għas-sena 2022. Ir-rapport jipprovdi informazzjoni dwar l-impenji u l-implimentazzjoni tal-programm “Pericles IV” fl-2022, kif ukoll dwar l-implimentazzjoni fl-2022 ta’ azzjonijiet impenjati skont is-snin u l-ġenerazzjoni preċedenti tal-programm.
2.L-impenji skont il-Programm ta’ Ħidma Annwali 2022
Il-baġit annwali għall-implimentazzjoni tal-Programm għas-sena 2022 ġie stabbilit għal EUR 850 169 u ġie ffinanzjat mil-linja baġitarja 06.030100 tal-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea għall-2022. Total ta’ EUR 828 141,12 ġew impenjati fl-2022, li huwa 97,41 % tal-baġit totali. Il-Programm huwa implimentat permezz ta’ azzjonijiet kofinanzjati (għotjiet) li joriġinaw mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri u permezz ta’ “azzjonijiet tal-Kummissjoni”, organizzati direttament mill-Kummissjoni. L-ammont totali tal-impenn jinkludi wkoll impenn ta’ EUR 27 350 biex ikopri l-ispejjeż annwali għall-użu tal-għodda eGrants, sistema ta’ ġestjoni kompletament elettronika (mingħajr karti) għall-għotjiet.
L-implimentazzjoni tal-Programm tirrifletti l-impenn tal-Istati Membri u tal-Kummissjoni biex iħarsu l-euro mill-kontrafazzjoni. Id-diskussjonijiet dwar l-istrateġija pluriennali fil-laqgħat tal-Grupp ta’ Esperti dwar il-Kontrafazzjoni tal-Euro (ECEG, Euro Counterfeiting Experts Group) għamluha possibbli li fl-2022 jiġi impenjat 97,41 % tal-baġit globali. Il-Programm ħa impenn li jiffinanzja total ta’ tmien proġetti. B’kollox, ħames għotjiet kienu mogħtija b’suċċess minn applikazzjonijiet li joriġinaw mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri. Barra minn hekk, ġew iffinanzjati tliet azzjonijiet tal-Kummissjoni.
Waħda mill-azzjonijiet tal-Kummissjoni ġiet implimentata fl-2022, filwaqt li ż-żewġ azzjonijiet l-oħra tal-Kummissjoni u l-għotjiet kollha se jiġu implimentati fl-2023 u minn hemm ’il quddiem.
Ċart I u Ċart II: Tip ta’ azzjoni ffinanzjata u l-Għadd ta’ azzjonijiet għal kull Stat Membru (l-azzjonijiet li għalihom ttieħdu impenji fl-2022, ara l-Anness I)
Wieħed għandu jinnota li l-Italja u Spanja, tnejn mill-Istati Membri l-aktar affettwati mill-kontrafazzjoni tal-euro, din is-sena reġgħu ħadu għotjiet minn Pericles. Barra minn hekk, hija partikolarament notevoli li fl-2022 il-Kroazja rċeviet ukoll għotjiet bħala parti mill-programm, minħabba li l-adeżjoni tagħha maż-żona tal-euro saret fl-1 ta’ Jannar 2023. L-isforzi kollha tagħhom isaħħu l-protezzjoni tal-euro, li huwa ta’ benefiċċju għall-Istati Membri l-oħrajn kollha.
L-azzjonijiet li għalihom ttieħdu impenji fl-2022 jikkonsistu fi tliet skambji tal-persunal, żewġ sessjonijiet ta’ taħriġ tekniku, żewġ seminars u studju wieħed. L-azzjonijiet mistennija li jsiru kemm fl-UE kif ukoll barra minnha, skont il-ħtiġijiet speċifiċi għall-protezzjoni tal-euro mill-kontrafazzjoni. Mindu twaqqaf, il-Programm ikkonsolida l-approċċ reġjonali tiegħu billi implimenta azzjonijiet li jinvolvu reġjuni fid-dinja li huma partikolarment importanti għall-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni.
3.Implimentazzjoni ta’ azzjonijiet fl-2022
Ħarsa ġenerali
Din it-taqsima tanalizza l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet kollha ffinanzjati minn Pericles fis-sena kalendarja 2022. Għaldaqstant tinkludi l-implimentazzjoni taż-żewġ azzjonijiet impenjati taħt il-baġit ta’ “Pericles IV” tal-2021 u 2022 (ħames għotjiet u azzjoni waħda tal-Kummissjoni), kif ukoll azzjonijiet impenjati taħt il-baġits preċedenti ta’ “Pericles 2020” (sitt għotjiet). Dan jenfasizza l-kontinwità tal-programm f’dik li hija l-ideazzjoni tiegħu u jirrifletti l-effettività tal-programm Pericles biex jipproteġi l-euro mill-kontrafazzjoni permezz ta’ azzjonijiet implimentati fuq bażi annwali.
Fl-2022 ġew implimentati 12-il azzjoni iffinanzjati minn Pericles, inklużi:
·l-implimentazzjoni sħiħa ta’ tmien azzjonijiet ta’ għotja mill-Istati Membri: dawn l-azzjonijiet ġew implimentati minn Spanja (tliet azzjonijiet), il-Portugall (żewġ azzjonijiet), in-Netherlands, il-Ġermanja u l-Italja (azzjoni kull wieħed) rispettivament;
·l-implimentazzjoni parzjali ta’ tliet azzjonijiet ta’ għotja mill-Istati Membri: dawn l-azzjonijiet jikkonsistu f’diversi stadji (jiġifieri skambji tal-persunal u seminars) fuq aktar minn sena kalendarja waħda u ġew implimentati parzjalment mill-Italja, ir-Rumanija u l-Kroazja rispettivament;
·l-implimentazzjoni sħiħa ta’ azzjoni kkummissjonata mill-Kummissjoni.
L-azzjonijiet ta’ hawn fuq jikkonsistu f’ħames skambji tal-persunal, erba’ konferenzi, u tliet taħriġiet tekniċi, (ara wkoll it-taqsima 2 hawn fuq). Għadd stmat ta’ 599 espert ipparteċipaw fl-azzjonijiet imsemmija hawn fuq.
Iċ-Ċart III u ċ-Ċart IV: L-oriġini tal-parteċipanti u l-Isfond professjonali tal-parteċipanti. (azzjonijiet implimentati fl-2022, ara l-Anness II)
F’termini ta’ oriġini, il-parteċipanti ġejjin minn 51 pajjiż. Il-biċċa l-kbira tat-trainees (78 %) huma parteċipanti Ewropej: 65 % ġejjin mill-Istati Membri taż-żona tal-euro, filwaqt li dawk li ġejjin minn Stati Membri mhux fiż-żona tal-euro jammontaw għal 13 % u dawk ġejjin minn pajjiżi mhux tal-UE fl-Ewropa jirrappreżentaw 6 %; 11 % tat-trainees huma mill-Amerka Latina. Finalment, 3 % tal-parteċipanti jirrappreżentaw l-Istituzzjonijiet Ewropej, 1 % ġejjin mill-Afrika u mil-Lvant Nofsani u 1 % minn reġjuni oħra.
Rigward l-isfond professjonali tal-parteċipanti, il-membri mill-forzi tal-pulizija jirrappreżentaw 53 % tat-total. Din il-preżenza qawwija hija dovuta għall-fatt li l-awtoritajiet tal-pulizija jinsabu fuq quddiem nett fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni tal-euro, u l-persunal tal-pulizija jinkludi kemm investigaturi kif ukoll persunal tekniku. Kategoriji oħra ta’ parteċipanti jammontaw għal 47 % tat-total, u esperti mill-banek ċentrali nazzjonali jirrappreżentaw 33 %, u b’hekk jiffurmaw it-tieni l-ikbar grupp ta’ parteċipanti. Bħal fl-2021, diversi azzjonijiet fl-2022 iffukaw fuq il-parteċipazzjoni tal-banek ċentrali. Hemm ukoll parteċipazzjoni sinifikanti ta’ membri tal-ġudikatura (5 %), Istituzzjonijiet Ewropej (3 %) u zekki (2 %) u dwana (<1 %), li tirrifletti firxa sħiħa ta’ sfondi professjonali tal-parteċipanti. Fl-aħħar nett, għas-sitt sena l-implimentazzjoni tal-azzjoni tal-Kummissjoni “Ir-Raba’ Laqgħa tal-Pjattaforma 1210” tirriżulta f’parteċipazzjoni għolja ta’ rappreżentanti mill-industrija tal-makkinarju tal-ipproċessar tal-muniti (CPM - coin processing machine) (2 %), u b’hekk tkompli tafferma lis-settur privat bħala parti kkonċernata sinifikanti fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni. B’hekk, l-implimentazzjoni tal-Programm tissodisfa d-dimensjonijiet tranżnazzjonali u multidixxiplinari tal-Programm meħtieġa skont ir-Regolament (UE) Nru 331/2014 b’livell għoli ta’ diversifikazzjoni.
Punti ewlenin tal-implimentazzjoni fl-2022
Il-Programm irnexxielu jżomm u jsaħħaħ aktar il-kooperazzjoni internazzjonali reġjonali fix-Xlokk tal-Ewropa u fl-Amerka Latina fl-2022:
·fl-2022 rajna l-implimentazzjoni ta’ diversi azzjonijiet ta’ Pericles li ffukaw fuq li jħeġġu u jżommu kooperazzjoni b’saħħitha fost l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti fix-Xlokk tal-Ewropa. Dan kien jinkludi skambji ta’ persunal organizzati mill-Comando Carabinieri Antifalsificazione Monetaria (CCAFM) Taljan, il-Guardia di Finanza (GDF) u l-pulizija Rumena (GIRP), kif ukoll skambju ta’ persunal organizzat mill-Bank Nazzjonali Kroat, li kellu bħala l-għan ewlieni tiegħu li jikkondividi l-aħjar prattiki dwar il-proċeduri, l-għarfien u l-esperjenza biex jappoġġa lill-awtoritajiet Kroati u Bulgari biex jissieħbu fiż-żona tal-euro.
·Il-Brigada de Investigación del Banco de España (BIBE) Spanjola organizzat il-“Kors ta’ taħriġ dwar il-kontrafazzjoni tal-flus għal esperti minn pajjiżi tal-Amerka Latina”, li laqqa’ flimkien l-awtoritajiet ta’ 17-il pajjiż tal-Amerka Latina f’Lima, il-Peru fl-2022, filwaqt li ppromwova miżuri għall-protezzjoni tal-euro mill-kontrafazzjoni f’pajjiżi tal-Amerka Latina li huma potenzjalment suxxettibbli għalih. Din l-azzjoni appoġġat l-istabbiliment u t-tħaddim tal-Uffiċċji Ċentrali Nazzjonali (NCO - National Central Offices) kontra l-kontrafazzjoni tal-munita fil-pajjiżi li ħadu sehem. Abbażi ta’ taħriġ bl-istess format li kien sar qabel, l-Arġentina stabbiliet NCO bħal dawn.
L-implimentazzjoni tal-programm fl-2022 kienet ikkaratterizzata wkoll minn diversi azzjonijiet li ffukaw fuq żviluppi topiċi fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni tal-munita:
·Diversi azzjonijiet iffukaw fuq it-theddida tal-internet/darknet fil-qasam tal-kontrafazzjoni tal-euro, u b’mod partikolari indikaw l-użu potenzjali tiegħu bħala pjattaforma ta’ distribuzzjoni. Il-Bundeskriminal Amt Ġermaniż (BKA) implimenta sensiela ta’ tliet workshops imsejħa COPE, li qajmu għarfien u introduċew tekniki investigattivi meħtieġa għal investigazzjonijiet ta’ flus kontrafatti relatati mal-internet/darknet u żguraw l-iskambju ta’ approċċi tal-aħjar prattika, permezz ta’ studji ta’ każijiet fejn il-parteċipanti għaddew minn passi differenti ta’ investigazzjoni ta' flus kontrafatti diġitali. Barra minn hekk, il-konferenzi organizzati mill-pulizija Netherlandiża u l-Bank tal-Portugall kellhom ukoll id-distribuzzjoni ta’ kontrafazzjonijiet fuq id-darknet/l-internet bħala wieħed mill-punti fokali ewlenin tagħhom.
·Prijorità oħra indirizzata minn diversi azzjonijiet hija l-ġlieda kontra klassijiet ta’ kwalità għolja ta’ kontrafazzjonijiet, l-implimentazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 1210/2010 u t-trattament ta’ muniti tal-euro li mhumiex tajba għaċ-ċirkolazzjoni. L-azzjonijiet b’dan l-enfasi inkludew l-attività ta’ taħriġ għall-esperti tekniċi dwar l-analiżi tal-muniti kontrafatti organizzata mill-Banco de Espana, kif ukoll ir-Raba’ laqgħa tal-Pjattaforma 1210 organizzata bħala Azzjoni tal-Kummissjoni, li laqqgħet flimkien il-partijiet ikkonċernati mill-industrija tal-Magni tal-Ipproċessar tal-Muniti u ċ-Ċentri Nazzjonali għall-Analiżi tal-Muniti.
4.Monitoraġġ tal-indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi
L-Artikolu 12(2) tar-Regolament (UE) 2021/840 jiddikjara li dan ir-rapport jenħtieġ iqis l-indikaturi kwantitattivi u kwalitattivi tal-programm “Pericles IV”. Id-data annwali dwar dawn l-indikaturi hija kif ġej:
1.Għadd ta’ euro kontrafatti individwati (karti tal-flus: 376 000 fl-2022 / muniti: 297 998 fl-2022): Il-mira għal dan l-indikatur hija li l-għadd ta’ euro kontrafatti individwati (karti tal-flus u muniti) jinżamm taħt kontroll fil-medda ta’ +/- 5 % meta mqabbel mal-medja tal-2014-2020 (671 000/174 112). L-għadd ta’ karti tal-flus kontrafatti huwa aktar baxx, u l-għadd ta’ muniti huwa ogħla milli mistenni. Madankollu, ta’ min jinnota li r-rabta bejn il-programm u dawn l-indikaturi hija indiretta biss, peress li hemm varjetà ta’ fatturi esterni li għandhom rwol importanti fl-iżvilupp tal-indikaturi. Dawn il-fatturi esterni jinkludu l-progress tal-investigazzjonijiet tal-pulizija, l-ammont ta’ produzzjoni kontrafatta u l-impatt tal-pandemija tal-COVID-19 fuq iċ-ċirkolazzjoni tal-flus.
2.Għadd ta’ ħwienet tax-xogħol illegali żarmati (10 fl-2022): Il-mira għall-għadd ta’ ħwienet tax-xogħol illegali żarmati hija li l-għadd jinżamm taħt kontroll f’medja ta’ +/- 10 % meta mqabbel mal-2019 (22). L-għadd ta’ ħwienet tax-xogħol illegali żarmati fl-2022 huwa inqas milli mistenni. Kif spjegat fl-indikatur 1, ir-rabta bejn il-programm u dan l-indikatur hija indiretta biss, peress li hemm varjetà ta’ fatturi esterni li għandhom rwol importanti fl-iżvilupp tal-indikaturi.
3.Għadd ta’ awtoritajiet kompetenti uniċi li applikaw għall-Programm (6 fl-2022): Dan l-indikatur għandu l-għan li jkejjel l-interess tal-awtoritajiet nazzjonali kompetenti fil-programm. L-objettiv intermedju għall-2024 huwa 12 u l-mira għall-2027 hija 24. Il-fatt li fit-tieni sena l-għadd ta’ applikanti uniċi laħaq 50 % tal-objettiv intermedju għall-2024 huwa konformi mal-aspettattivi.
4.Rata ta’ sodisfazzjon tal-parteċipanti fl-azzjonijiet iffinanzjati mill-programm (100 % fl-2021): Dan l-indikatur ikejjel il-kwalità tat-taħriġiet kif perċepita mill-parteċipanti. Il-mira hija 75 %. Il-rata ta’ feedback pożittiv hija ferm ogħla mill-mira.
5.Feedback tal-parteċipanti li diġà ħadu sehem f’azzjonijiet preċedenti ta’ Pericles dwar l-impatt tal-Programm fuq l-attivitajiet tagħhom fil-protezzjoni tal-euro mill-kontrafazzjoni (97,51 % fl-2022): Dan l-indikatur ikejjel is-sostenibbiltà tal-azzjonijiet tal-programm. Il-mira hija 75 %. Il-perċentwal ta’ feedback pożittiv huwa ferm ogħla mill-mira.
5.Konklużjonijiet u t-triq ’il quddiem
Il-programm “Pericles IV”, bħall-predeċessur tiegħu, jibqa’ għodda importanti u effiċjenti fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni. Il-Programm jifforma l-bażi għall-appoġġ ta’ studji, iż-żamma u l-iżvilupp ta’ kooperazzjoni, u l-iskambju tal-aħjar prattiki fost l-atturi kollha involuti fil-ġlieda kontra l-kontrafazzjoni tal-euro. Dan huwa appoġġat ukoll mill-fatt li fl-2022 ġie impenjat 97,41 % tal-baġit kumplessiv, u dan jirrifletti l-interess tal-Istati Membri fil-programm.
Il-Kummissjoni tqassam b’mod regolari r-riżultati tal-azzjonijiet appoġġati skont il-Programm lill-esperti tal-Grupp ta’ Esperti dwar il-Kontrafazzjoni tal-Euro (Euro Counterfeit Experts Group, ECEG). Fl-2021, kien hemm tliet laqgħat tal-ECEG. Il-Programm juri livell għoli ta’ konsistenza u komplementarjetà ma’ programmi u azzjonijiet rilevanti oħra fil-livell tal-Unjoni minħabba li huwa ddedikat b’mod esklużiv għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra forma speċifika ta’ kriminalità organizzata, b’mod partikolari l-kontrafazzjoni tal-euro. Din il-komplementarjetà hija ċara fir-rigward tal-istrument tal-Assistenza Teknika u Skambju tal-Informazzjoni (TAIEX) tad-DĠ NEAR, li jintuża l-iktar biex jiġu appoġġati n-negozjati tal-adeżjoni, u l-Fond tas-Sigurtà Interna - il-Pulizija tad-DĠ HOME, li jkopri l-prevenzjoni tal-kriminalità u l-ġlieda kontriha inġenerali. Wara l-inklużjoni tal-falsifikazzjoni tal-flus bħala waħda mill-prijoritajiet fil-Pjan ta’ Azzjoni Operazzjonali tal-EMPACT, il-Kummissjoni qiegħda tikkoordina mill-qrib mal-entità fit-tmun tal-EMPACT sabiex tiġi mmassimizzata l-komplementarjetà bejn iż-żewġ sorsi ta’ finanzjament.
Abbażi tar-riżultati tal-implimentazzjoni tal-Programm u tal-analiżi kontinwa tat-theddidiet emerġenti li ġew diskussi fl-ECEG, il-prijoritajiet għall-2023 huma dawn li ġejjin:
·L-attivitajiet ta’ appoġġ bl-għan li jtejbu l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri li huma milquta b’mod partikolari mill-produzzjoni u mid-distribuzzjoni ta’ kontrafazzjonijiet;
·It-trawwim ta’ kooperazzjoni mal-awtoritajiet ta’pajjiżi terzi fejn hemm suspett jew evidenza tal-produzzjoni ta’ euro kontrafatti;
·Iż-żamma ta' qafas effiċjenti għall-ħarsien tal-euro fix-Xlokk tal-Ewropa;
·Żviluppi topiċi:
oid-distribuzzjoni online ta’ kontrafazzjonijiet u komponenti ta’ kwalità għolja fuq id-darknet, u “karti tal-flus użati fil-films” jew “prodotti repliki għall-vidjografija” (inklużi karti tal-flus b’disinn mibdul),
ol-appoġġ għall-istabbiliment / għar-rinfurzar ta’ uffiċċji ċentrali nazzjonali (NCOs),
omuniti tal-euro: il-ġlieda kontra klassijiet ta’ kwalità għolja ta’ kontrafazzjonijiet, l-implimentazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 1210/2010 u t-trattament ta’ muniti tal-euro li mhumiex tajba għaċ-ċirkolazzjoni.