—

l-adozzjoni tal-IA mill-MSMEs tiddependi primarjament fuq il-kapaċità tad-diriġenti u l-impjegati tagħhom li jużawha, inkluż fir-rigward tar-riskji, minn qabel l-implimentazzjoni ta’ dawn it-teknoloġiji;

—

finanzjament adegwat biss jippermetti li jiġi kkumpensat l-iżvantaġġ tad-daqs u l-maturità li de facto jxekklu l-iżvilupp tal-IA fl-MSMEs. F’dan ir-rigward, il-KESE jilqa’ l-pakkett imħabbar mill-KE ta’ EUR 1,98 biljun taħt il-programm Ewropa Diġitali (6). Iċ-ċentri tal-innovazzjoni jipprovdu l-aqwa aċċess għall-aktar kapaċitajiet diġitali moderni u għat-taħriġ ta’ dawk ikkonċernati;

—

l-MSMEs jeħtieġu bażijiet tad-data esterni tajbin. Il-KESE diġà enfasizza l-importanza li jiġi żgurat aċċess universali għall-big data fis-settur pubbliku u li jiġu stabbiliti interfaċċi għall-ipprogrammar tal-applikazzjonijiet robusti, kif ukoll pjattaformi Ewropej għall-kondiviżjoni sikura tad-data (7), bħal Gaia-X. Huwa ppropona wkoll approċċ kollettiv għall-ġestjoni u l-iskambju tad-data u enfasizza l-importanza li tiġi żviluppata data altruwista (8);

—

għall-provvista ta’ teknoloġiji tal-IA, aċċess għad-data, standardizzazzjoni u aċċess għall-finanzjament, l-MSMEs jeħtieġu regoli ċari u omoġenji fi ħdan is-suq Ewropew, kondizzjonijiet għal kompetizzjoni tajba, li hija stess tiġġenera tkabbir u impjiegi. Barra minn hekk, huma stess għandhom jipparteċipaw kemm jista’ jkun kmieni fil-proċess ta’ żvilupp ta’ standards u regolamenti fil-livell Ewropew. Soluzzjonijiet ċari u trasparenti għal kwistjonijiet etiċi u ta’ responsabbiltà se jippermettu biex tinkiseb il-fiduċja taċ-ċittadini u tal-konsumaturi, u se jħeġġu lill-MSMEs jadottaw l-IA.

—

jippromovi permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali fehim ġenerali tajjeb tal-IA miċ-ċittadini, sabiex il-komponenti kollha tas-soċjetà ċivili, inklużi l-MSMEs, ikunu jistgħu jadottaw din it-teknoloġija l-ġdida u jaħdmu b’kompetenza u responsabbiltà f’dan il-qasam. Huwa essenzjali li t-taħriġ akkademiku jiġi ssupplimentat b’apparati prattiċi u li jiġi introdott taħriġ kontinwu adegwat u affordabbli għall-ħaddiema li jaħdmu għal rashom, id-diriġenti tal-MSMEs u l-impjegati tagħhom (9). Fir-rigward tad-diriġenti, jeħtieġ li jiġi ffaċilitat l-aċċess tagħhom għal għarfien espert estern permezz ta’ sħubijiet B2B, IA li tkun tista’ tintlaħaq minn kulħadd u l-forniment ta’ “AI-as-a-Service”;

—

jiġi żgurat li l-MSMEs jkollhom aċċess faċli kemm għall-finanzjament pubbliku kif ukoll għal dak privat u jiġu attivati sinerġiji ta’ finanzjament Ewropew maħsuba għalihom;

—

jiġu żgurati l-infrastruttura u l-konnessjonijiet meħtieġa fiż-żoni kollha, inklużi dawk rurali, biex jiġi evitat id-distakk diġitali u jiġi pprovdut aċċess għal data rilevanti u interoperabbli, li l-agrikoltura, b’mod partikolari, hija utent kbir tagħha;

—

tiġi żgurata koordinazzjoni tajba bejn l-atturi kollha u l-livelli kollha;

—

titrawwem sensibilizzazzjoni ġenerali dwar l-isfidi taċ-ċibersigurtà (10), kif ukoll dwar il-ħsara ekonomika u soċjetali kkawżata minn data preġudikata u mir-riskji potenzjali emerġenti l-oħrajn. Id-diversità umana fid-disinn tal-għodod tal-IA hija mezz essenzjali biex tittejjeb il-kwalità tad-data;

—

jixxerrdu b’mod wiesa’ l-prattiki tajba u xhieda ta’ suċċess fil-qasam, tiġi ffaċilitata l-kondiviżjoni ta’ feedback ta’ esperjenza biex jingħata bidu għall-ispinta meħtieġa għall-adozzjoni mifruxa tal-IA mill-MSMEs.

—

jinbdew fuq skala żgħira, biex jiġu ispirati politiki adegwati u proporzjonati, anke jekk dan ifisser li jiġu adattati aktar tard għall-intrapriżi kbar;

—

tissaħħaħ iċ-ċertezza legali u jiġi promoss fehim tajjeb tar-regoli sabiex jiġi ffaċilitat l-użu mill-intrapriżi u jiġu appoġġjati l-investimenti tagħhom stess ħalli jiġu żviluppati l-innovazzjoni u l-IA;

—

jiġi ffaċilitat il-fehim tal-IA minn kulħadd permezz ta’ koordinazzjoni aħjar u aktar sinerġiji bejn l-istrumenti u l-inizjattivi politiċi, bis-saħħa ta’ pjattaforma apposta tal-MSMEs;

—

titrawwem minn qabel esperimentazzjoni fuq skala sħiħa, b’mod partikolari, permezz ta’ protokolli ta’ impenn operazzjonali. Il-KESE jfakkar l-importanza li jkun hemm “siti ta’ ttestjar” u “sandboxes” regolatorji li jippermettu li jiġu sperimentati ideat ġodda u ttestjati” (11), kif ukoll il-ħtieġa li dawn l-apparati jiġu vvalutati sabiex jiġu adattati bl-aħjar mod possibbli (12). Iċ-ċentri tal-innovazzjoni diġitali, in-Network Enterprise Europe u l-pjattaformi fuq talba għandhom jaħdmu f’koordinazzjoni mill-qrib biex jappoġġjaw l-isforzi ta’ implimentazzjoni tal-SMEs;

—

jitrawwem approċċ pan-Ewropew billi jitlesta s-suq uniku Ewropew u jiġu aġġustati l-politiki għall-ħtiġijiet tal-Istati Membri, mill-iżvilupp tal-IA sal-adozzjoni tagħha;

—

jiġi ffaċilitat aċċess tat-tip “open data” filwaqt li jiġu rrispettati l-protezzjoni u s-sjieda tad-data kif ukoll jiżdiedu l-flussi tad-data biex jiġu fornuti s-sistemi bbażati fuq l-IA;

—

jiġi żgurat suq uniku Ewropew trasparenti sabiex jitnaqqsu r-riskji u tiżdied it-trasferibbiltà tas-soluzzjonijiet tal-IA għall-MSMEs. L-interoperabbiltà tal-infrastrutturi diġitali essenzjali hija kundizzjoni ewlenija għal dan.