(1)

Il-gwerra ta’ aggressjoni mhux ipprovokata u mhux iġġustifikata tar-Russja kontra l-Ukrajna fl-24 ta’ Frar 2022 qed ikollha impatt fuq it-trasport tal-merkanzija fil-portijiet Ukreni tal-Baħar l-Iswed li jammontaw għal madwar 90 % tal-esportazzjonijiet Ukreni taċ-ċereali u taż-żrieragħ żejtnija. Kienu meħtieġa b’mod urġenti rotot loġistiċi alternattivi biex jiġu appoġġati l-bdiewa Ukreni, u għas-sigurtà tal-ikel globali u tal-Unjoni, u l-Unjoni ħadet miżuri konkreti biex tiffaċilita l-esportazzjonijiet agrikoli u l-kummerċ ġenerali bilaterali tal-Ukrajna mal-Unjoni deskritti fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Pjan ta’ Azzjoni għall-Korsiji ta’ Solidarjetà bejn l-UE u l-Ukrajna biex jiġu ffaċilitati l-esportazzjonijiet agrikoli tal-Ukrajna u l-kummerċ bilaterali mal-UE (‘Korsiji ta’ Solidarjetà bejn l-UE u l-Ukrajna’)” (2).

(2)

B’riżultat tal-isforzi konġunti mill-Istati Membri, b’mod partikolari l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja, kif ukoll l-Ukrajna, il-Moldova, is-sħab internazzjonali u l-Kummissjoni, il-Korsiji ta’ Solidarjetà bejn l-UE u l-Ukrajna saru essenzjali għall-ekonomija tal-Ukrajna, u sawru konnettività ġdida mal-Unjoni, li sservi wkoll ta’ salvagwardja kontra kriżi tal-ikel globali.

(3)

Filwaqt li nkiseb ħafna titjib, għad fadal għadd ta’ ostakli loġistiċi sinifikanti. Għadha ma nbnietx biżżejjed l-infrastruttura biex tkun tiflaħ tittratta ż-żieda qawwija tat-traffiku, hemm nuqqas ta’ tagħmir għat-trażbordi u l-kapaċità hija skarsa, u r-riżultat ta’ dan kollu huwa spejjeż loġistiċi kbar. Il-konnettività tista’ tittejjeb permezz ta’ koordinazzjoni aħjar tat-tranżitu, it-titjib tal-infrastruttura, u t-tnaqqis tal-ispejjeż ġenerali tal-loġistika, u b’hekk jiġi żgurat li ċ-ċereali u ż-żrieragħ żejtnin mill-Ukrajna jkunu jistgħu jidħlu aktar lejn iċ-ċentru tal-Unjoni, kif ukoll lil hinn minnha skont il-bżonn.

(4)

B’riżultat tal-ispejjeż loġistiċi kbar u tal-konġestjoni deskritti hawn fuq, żdiedu l-importazzjonijiet taċ-ċereali u taż-żrieragħ żejtnin mill-Ukrajna lejn l-Istati Membri qrib l-Ukrajna.

(5)

Din is-sitwazzjoni tagħmel pressjoni fuq il-prezzijiet f’għadd ta’ reġjuni fil-Bulgarija, fl-Ungerija, fil-Polonja, fir-Rumanija u fis-Slovakkja. Barra minn hekk, dawn l-importazzjonijiet qegħdin jużaw il-kapaċità tal-ħżin kollha u jokkupaw il-ktajjen loġistiċi. Dawn iċ-ċirkostanzi jaffettwaw il-vijabbiltà ekonomika u l-perspettivi tas-suq tal-bdiewa f’xi reġjuni ta’ dawk l-Istati Membri. Fl-aħħar mill-aħħar, dan jista’ jipperikola t-tħaddim normali tal-Korsiji ta’ Solidarjetà bejn l-UE u l-Ukrajna.

(6)

Sabiex is-sitwazzjoni ma tkomplix tiddeterjora b’mod rapidu, il-Kummissjoni adottat l-ewwel miżura ta’ appoġġ ta’ emerġenza mmirata lejn il-bdiewa affettwati fil-Bulgarija, fil-Polonja u fir-Rumanija permezz tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2023/739 (3), li qieset b’mod partikolari s-sitwazzjoni tal-provvista domestika u l-isfidi loġistiċi f’dawk l-Istati Membri.

(7)

Minħabba l-impatt ekonomiku negattiv kbir fl-Istati Membri kkonċernati, jeħtieġ li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din il-miżura ta’ appoġġ adottata skont ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2023/739 jitwessa’ biex ikopri l-Ungerija u s-Slovakkja u li jingħata aktar finanzjament biex tiġi indirizzata aħjar din is-sitwazzjoni.

(8)

Is-sitwazzjoni tikkostitwixxi problema speċifika skont it-tifsira tal-Artikolu 221 tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013. Din il-problema speċifika li nħolqot f’għadd limitat ta’ reġjuni f’xi Stati Membri tal-Unjoni mhijiex se tissolva billi jittieħdu l-miżuri skont l-Artikolu 219 jew l-Artikolu 220 ta’ dak ir-Regolament, minħabba li la hija marbuta b’mod speċifiku ma’ tfixkil eżistenti fis-suq jew ma’ theddida preċiża tiegħu, u lanqas ma hija marbuta ma’ miżuri biex jikkumbattu t-tixrid ta’ mard fl-annimali jew it-telf tal-fiduċja tal-konsumaturi minħabba riskji għas-saħħa pubblika, għas-saħħa tal-annimali jew għas-saħħa tal-pjanti. Barra minn hekk, biex ma tkomplix tiggrava l-qagħda tal-vijabbiltà ekonomika tal-bdiewa f’xi reġjuni fil-Bulgarija, fl-Ungerija, fil-Polonja, fir-Rumanija u fis-Slovakkja, is-sitwazzjoni teħtieġ intervent urġenti.

(9)

Għaldaqstant jixraq li għall-perjodu strettament meħtieġ tiġi stabbilita miżura ta’ appoġġ ta’ emerġenza u li l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jingħataw għotja finanzjarja biex jappoġġaw lill-bdiewa affettwati miż-żieda fl-importazzjonijiet ta’ ċereali u ta’ żrieragħ żejtnin mill-Ukrajna.

(10)

Jenħtieġ li jiġi stabbilit l-ammont disponibbli għall-Bulgarija, għall-Ungerija, għall-Polonja, għar-Rumanija u għas-Slovakkja, filwaqt li jitqies b’mod partikolari l-piż rispettiv tagħhom fis-settur agrikolu tal-Unjoni, abbażi tal-limiti massimi netti għall-pagamenti diretti stabbiliti fl-Anness III tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) u t-tkabbir relattiv tal-kummerċ taċ-ċereali u taż-żrieragħ żejtnin f’dawk il-pajjiżi.

(11)

Jenħtieġ li l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jqassmu l-għajnuna permezz tal-aktar mezzi effettivi abbażi ta’ kriterji oġġettivi u mhux diskriminatorji li jqisu d-diffikultajiet u l-ħsara ekonomika li qegħdin iġarrbu l-bdiewa li jkabbru ċ-ċereali u ż-żrieragħ żejtnin fiż-żoni affettwati, filwaqt li jiżguraw li dawn il-bdiewa jkunu l-benefiċjarji aħħarija tal-għajnuna, u jevitaw li jagħtu lok għal xi distorsjoni fis-suq u fil-kompetizzjoni.

(12)

Billi l-ammont allokat lill-Bulgarija, lill-Ungerija, lill-Polonja, lir-Rumanija u lis-Slovakkja jikkumpensa biss parti mit-telf reali mġarrab mill-bdiewa fir-reġjuni affettwati, jenħtieġ li dawk l-Istati Membri jitħallew jagħtu appoġġ nazzjonali addizzjonali lil dawk il-produtturi, skont il-kundizzjonijiet u fil-limitu ta’ żmien stabbilit minn dan ir-Regolament.

(13)

Sabiex il-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jingħataw il-flessibbiltà biex iqassmu l-għajnuna skont il-ħtieġa taċ-ċirkustanzi biex jilqgħu għad-diffikultajiet tal-bdiewa, jenħtieġ li jkunu jistgħu jakkumulaw din l-għajnuna ma’ appoġġ ieħor iffinanzjat mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija u mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, mingħajr ma jagħtu kumpens żejjed lill-bdiewa.

(14)

Sabiex jiġi evitat kumpens żejjed, jenħtieġ li l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jqisu l-appoġġ li jingħata permezz ta’ strumenti ta’ appoġġ nazzjonali jew tal-Unjoni oħra, jew permezz ta’ skemi privati oħra biex jirrispondu għall-impatt taż-żieda tal-importazzjonijiet ta’ ċereali u żrieragħ żejtnin mill-Ukrajna fir-reġjuni affettwati.

(15)

Peress li l-għajnuna tal-Unjoni hija stabbilita bl-euro, u sabiex tkun żgurata l-applikazzjoni uniformi u simultanja, jeħtieġ li tiġi ffissata data għall-konverżjoni tal-ammont allokat lill-Istati Membri li ma adottawx l-euro bħala l-munita nazzjonali tagħhom, kif inhu l-każ tal-Bulgarija, tal-Ungerija, tal-Polonja u tar-Rumanija. Billi dan ir-Regolament ma jipprevedix skadenza għas-sottomissjoni tal-applikazzjonijiet għall-għajnuna, jixraq li, għall-finijiet tal-Artikolu 30(3) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2022/127 (5), titqies id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament bħala l-avveniment operattiv għar-rata tal-kambju fir-rigward tal-ammonti stabbiliti f’dan ir-Regolament.

(16)

Għal raġunijiet baġitarji, jenħtieġ li l-Unjoni tiffinanzja n-nefqa mġarrba mill-Bulgarija, mill-Ungerija, mill-Polonja, mir-Rumanija u mis-Slovakkja biss meta tali nefqa ssir sa ċerta data ta’ eliġibbiltà.

(17)

L-appoġġ għal din il-miżura ta’ emerġenza jenħtieġ li jitħallas sat-31 ta’ Diċembru 2023. Peress li ma għandhomx isiru pagamenti wara t-31 ta’ Diċembru 2023, jenħtieġ li l-Artikolu 5(2) tar-Regolament Delegat (UE) 2022/127 ma jkunx applikabbli.

(18)

Sabiex l-Unjoni tkun tista’ timmonitorja l-effiċjenza ta’ din il-miżura ta’ emerġenza, jenħtieġ li l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jibagħtu tagħrif dettaljat dwar l-implimentazzjoni tagħha lill-Kummissjoni.

(19)

Sabiex ikun żgurat li l-bdiewa jirċievu l-għajnuna malajr kemm jista’ jkun, jenħtieġ li l-Bulgarija, l-Ungerija, il-Polonja, ir-Rumanija u s-Slovakkja jkunu jistgħu jimplimentaw dan ir-Regolament mingħajr dewmien. Għalhekk jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ l-għada tal-jum tal-pubblikazzjoni tiegħu f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(20)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma skont l-opinjoni tal-Kumitat għall-Organizzazzjoni Komuni tas-Swieq Agrikoli,