52009PC0199(02)

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 21.4.2009

KOM(2009) 199 wersja ostateczna

Zalecenie

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii pomocy wzajemnej

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii średnioterminowej pomocy finansowej UE

Zalecenie

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii pomocy wzajemnej

oraz

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii średnioterminowej pomocy finansowej UE

UZASADNIENIE

WPROWADZENIE

W ostatnich latach Rumunia odnotowała bardzo wysoki wzrost gospodarczy wynoszący średnio 6,5 % od 2002 r., a nawet 7,1 % w 2008 r. Wzrost ten wynikał głównie z popytu krajowego na spożycie i inwestycje, któremu sprzyjał finansowany ze środków zagranicznych dynamiczny rozwój pośrednictwa finansowego, a także znaczny wzrost wynagrodzeń. Wysokie tempo zadłużania się za granicą doprowadziło do szybkiej kumulacji długu zewnętrznego, który pod koniec 2008 r. wyniósł 53 % PKB, a powszechne zaciąganie pożyczek w obcej walucie zwiększyło wrażliwość budżetów gospodarstw domowych i bilansów przedsiębiorstw na nagłe zmiany kursu wymiany walut. Presja popytu krajowego uległa dalszemu nasileniu w wyniku prowadzenia procyklicznej polityki budżetowej, przy gwałtownym wzroście zadłużenia publicznego netto z 1,2 % PKB w 2005 r. do 5,4 % PKB w 2008 r., wbrew powtarzającym się opiniom Rady i wskazówkom Komisji w zakresie polityki z czerwca 2008 r. wzywającym do konsolidacji finansów publicznych i polepszenia zarządzania budżetem.

Światowe pogorszenie koniunktury gospodarczej i większa niechęć do podejmowania ryzyka wobec wewnętrznych słabości doprowadziły do znacznego zmniejszenia napływu kapitału do Rumunii. Wzrosła presja na kurs walutowy, w wyniku czego od sierpnia 2007 r. skumulowana deprecjacja wyniosła ponad 30 %. W czwartym kwartale 2008 r. popyt krajowy zmniejszył się o ponad 4 % rok do roku, głównie ze względu na spadek spożycia prywatnego, w porównaniu z dwucyfrową stopą wzrostu, która charakteryzowała trzy pierwsze kwartały. Dodatkowo rozwój konkurencyjności zewnętrznej i wydajności uległ zahamowaniu w wyniku powolnego tempa reform strukturalnych podejmowanych od momentu przystąpienia do UE. Rząd napotyka również coraz większe trudności na rynku obligacji ze średnim dochodem wynoszącym od roku około 300 punktów bazowych i prawie całkowicie opartym na obligacjach o krótkim terminie wymagalności.

W tej sytuacji w dniu 6 marca 2009 r. władze Rumunii[1] zwróciły się do WE o wsparcie równowagi bilansu płatniczego i wystąpiły do MFW i do Banku Światowego z podobnym wnioskiem. Mimo że obecnie kryzys nie jest poważny, rumuńskie władze są zdania, że zewnętrzna pomoc finansowa na tym etapie jest uzasadniona w celu zwiększenia bufora rumuńskich rezerw walutowych, opierając się na scenariuszu zakładającym pojawienie się w okresie następnych dwóch lat znacznych napięć w obszarze finansowania zewnętrznego zarówno dla sektora publicznego, jak i prywatnego. Program taki przyczyniłby się również do zwiększenia zaufania do zdolności Rumunii w zakresie wywiązywania się z jej zobowiązań zewnętrznych.

W dniu 9 marca Komisja wspólnie z prezydencją Rady ogłosiła, że UE jest gotowa uczestniczyć wspólnie z MFW w wypracowaniu skoordynowanego pakietu finansowania wspierającego stabilność bilansu płatniczego Rumunii. Podkreślono jednak, że warunkiem przyznania pakietu pomocy finansowej jest zdecydowane zobowiązanie władz rumuńskich do wdrożenia wspierającego programu politycznego.

W oparciu o rozmowy z Komisją i MFW władze Rumunii prześlą list intencyjny do Komisji i MFW, w którym przedstawią kluczowe elementy ich programu dostosowania gospodarczego. Warunkiem udzielenia przez Radę pomocy finansowej dla Rumunii jest otrzymanie tego listu intencyjnego. Podstawowym celem programu dostosowania gospodarczego jest złagodzenie skutków gwałtownego spadku napływu kapitału prywatnego, przy jednoczesnym wdrażaniu środków polityki w celu zaradzenia nierównowadze zewnętrznej i budżetowej oraz celem wzmocnienia sektora finansowego. W świetle tego programu instytucje macierzyste dziewięciu największych banków zagranicznych, zarejestrowanych na terenie Rumunii podpisały skoordynowane zobowiązanie do utrzymania swoich łącznych ekspozycji na Rumunię oraz do zapewnienia w razie potrzeby dodatkowego kapitału.

ZMIANY I PERSPEKTYWY MAKROEKONOMICZNE

Po kilku latach znacznego wzrostu PKB wynoszącego średnio 6,5 % rok do roku od 2002 r., nastąpiło jego znaczne ograniczenie w czwartym kwartale 2008 r. do 2,9 % rok do roku. Wynikało to w głównej mierze ze zmniejszenia spożycia prywatnego o prawie 4 % rok do roku, czemu towarzyszyło praktyczne zaprzestanie akcji kredytowej przez banki. W czwartym kwartale nakłady brutto na środki trwałe gwałtownie spadły z ponad 30 % rok do roku w pierwszym kwartale do nieznacznie poniżej 3 %. Po stronie podaży spowolnienie było spowodowane skurczeniem się sektora przemysłu o około 8 %, w porównaniu z jego zwiększaniem się o 5,5 % w pierwszym kwartale 2008 r. Również sektory budownictwa i usług odnotowały znaczne spowolnienie.

Gwałtowny spadek popytu krajowego w czwartym kwartale doprowadził również do ograniczenia importu, którego roczna stopa wzrostu osiągnęła pod koniec roku wartości ujemne (-18 %) i zmniejszyła się jeszcze bardziej w styczniu 2009 r. (-28 % rok do roku, w w RON). Znacznie pogorszyły się również wyniki związane z eksportem (-8 % rok do roku w grudniu 2008 r. i -13 % w styczniu 2009 r.) Ogólnie w 2008 r. deficyt obrotów bieżących nieznacznie się zmniejszył, ale nadal pozostaje na wysokim poziomie wynoszącym 12,3 % PKB w porównaniu z 13,5 % PKB w 2007 r. Po stronie finansowania, bezpośrednie inwestycje zagraniczne pokryły w 2008 r. około 54 % deficytu obrotów bieżących. Pozostała część deficytu została w przeważającej części sfinansowana zadłużeniem zewnętrznym (głównie prywatnym), które wzrosło do około 53 % PKB pod koniec 2008 r.

- Podczas boomu gospodarczego niedobory siły roboczej wynikające z ogromnej fali migracji oraz stosunkowo dużej ilości niewykwalifikowanej siły roboczej przyczyniły się do powstania spirali wzrostu płac i cen, przy wzroście płac znacznie przekraczającym słaby wzrost wydajności. Wzrost płac pozostał na bardzo wysokim poziomie w pierwszych dwóch kwartałach 2008 r. (przy wzroście płac nominalnych wynoszącym około 25 % rok do roku), ale od tego czasu uległ spowolnieniu, osiągając poziom 13 % rok do roku w styczniu 2009 r. Niezależnie od spadku cen surowców i żywności inflacja CPI ponownie wzrosła z 6,3 % w grudniu 2008 r. do 6,9 % w lutym 2009 r. w wyniku nominalnej efektywnej deprecjacji, która w tym samym okresie wyniosła 8 %.

Biorąc pod uwagę gwałtowne spowolnienie działalności gospodarczej w czwartym kwartale 2008 r. oraz prawdopodobne dalsze pogorszenie światowych perspektyw gospodarczych, przewiduje się, że wzrost PKB w 2009 r. będzie ujemny i wyniesie około -4 % w wyniku zmniejszenia konsumpcji i inwestycji, częściowo skompensowanego korektą deficytu bilansu płatniczego.

FINANSE PUBLICZNE

W okresie dynamicznego wzrostu popytu w latach 2005-2008 Rumunia prowadziła procykliczną politykę budżetową, przy jednoczesnym wzroście deficytu nominalnego z 1,2 PKB w 2005 r. do 5,4 % PKB w 2008 r. i wzroście realnego PKB wynoszącym średnio 6,5 %, wbrew powtarzającym się opiniom Rady z lutego 2008 r. w sprawie programu konwergencji Rumunii i wskazówkom Komisji w zakresie polityki z czerwca 2008 r. Wynikało to w znacznej mierze z ogólnie słabego planowania i wykonania budżetu. Nadzwyczajne dochody były zwykle wydawane w procesie przyjmowania poprawek do budżetu w trakcie roku budżetowego i nie tworzono dodatkowych rezerw na gorsze czasy. Słabości administracji publicznej również przyczyniły się do powtarzającego się niewykonania planów wydatków kapitałowych i część środków przeznaczonych w budżecie na inwestycje przeznaczano na wydatki bieżące, takie jak płace w sektorze publicznym i transfery socjalne. Wzrost wynagrodzeń w sektorze publicznym pobudzał wzrost wynagrodzeń w sektorze prywatnym, przy wyższym poziomie płac w sektorze publicznym. W latach 2005-2008 wartość płac w sektorze publicznym podwoiła się w ujęciu nominalnym. Co więcej, znaczna część wydatków jest skoncentrowana w ostatnich tygodniach roku, co bardzo negatywnie wpływa na wiarygodność i przewidywalność budżetu. Pomimo zaleceń zawartych we wskazówkach Komisji w zakresie polityki z czerwca 2008 nie poczyniono żadnych postępów w zakresie wdrażania wiążących średnioterminowych ram polityki budżetowej.

Budżet na rok 2009 r. przedłożony przez nowy rząd i przyjęty przez Parlament pod koniec lutego zawiera szereg środków mających na celu ograniczenie deficytu z 5,4 % PKB w 2008 r. do 2,0 % PKB w 2009 r., przy zakładanym wzroście realnego PKB wynoszącym 2,5 %. Środki te obejmują zamrożenie przyjmowania nowych pracowników i cięcia szeregu premii w sektorze publicznym, zmniejszenie wydatków na towary i usługi, ograniczanie wzrostu płac w sektorze publicznym i powiązanie rent i emerytur z poziomem inflacji, a nie ze wzrostem płac. Z drugiej strony rząd planuje znacznie zwiększyć inwestycje publiczne. Jednakże w chwili przyjęcia budżetu jasne było już, że takie cele dotyczące deficytu są nierealistyczne, głównie ze względu na zbyt optymistyczny scenariusz makroekonomiczny i przewidywania dotyczące dochodów. Ponadto wobec braku kompleksowej reformy polityki wydatków, realizacja środków dotyczących wydatków wiązała się z potencjalnymi zagrożeniami.

RYNKI FINANSOWE

Rumuński system finansowy jest zdominowany przez sektor bankowy, który w ciągu ostatnich kilku lat rozwijał się bardzo dynamicznie. Pod koniec 2008 r. łączna wartość aktywów netto sektora bankowego w Rumunii wynosiła około 315 mld RON (62 % PKB). Znaczna część banków należy do podmiotów zagranicznych. W grudniu 2008 r. instytucje kredytowe z większością kapitału zagranicznego (w tym oddziały banków zagranicznych) kontrolowały około 88 % ogółu aktywów netto wszystkich instytucji kredytowych działających w Rumunii. Najbardziej eksponowane na zagrożenia są banki z Austrii, Grecji, Francji i Włoch.

W ciągu ostatnich kilku lat rumuński sektor bankowy promował szybką ekspansję akcji kredytowej, przy wzroście do 122 % stosunku pożyczek do depozytów w 2008 r. Mimo że wzrost akcji kredytowej rozpoczął się od niskiego poziomu, dynamiczny rozwój głównie pożyczek denominowanych w walucie obcej (stanowiących około 59 % ogółu kredytów krajowych udzielonych sektorowi prywatnemu w styczniu 2009 r.) sprawił, że rumuński sektor bankowy jest w istotny sposób zależny od finansowania zagranicznego. W drugiej połowie 2008 r. akcja kredytowa uległa znacznemu spowolnieniu, zmniejszając tempo wzrostu w ujęciu rocznym z ponad 60 % w czerwcu 2008 r. do 36,5 % w grudniu 2008 r.

Mimo że wydaje się, że obecnie pozycja sektora bankowego pozostaje stosunkowo stabilna i charakteryzuje się wysoką kapitalizacją (ze współczynnikiem adekwatności kapitałowej wynoszącym 12,3 % pod koniec 2008 r.), stabilność finansowa Rumunii może znaleźć się pod presją. Pogarszające się perspektywy makroekonomiczne oznaczają, że w nadchodzących miesiącach odsetek niedochodowych kredytów prawdopodobnie będzie wzrastał w szybkim tempie. Ponadto rumuński sektor prywatny jest w znacznej mierze zależny od kredytów denominowanych w walucie obcej i dalsza deprecjacja RON miałaby poważne konsekwencje dla równowagi finansowej gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.

BILANS PłATNICZY A FINANSOWANIE ZOBOWIąZAń ZEWNęTRZNYCH

Trwający od kilku lat rumuński boom gospodarczy charakteryzował się pojawieniem się znacznej nierównowagi zewnętrznej oraz akumulacji zobowiązań zewnętrznych na krytycznym poziomie. Deficytu obrotów bieżących wzrósł z 5,8 % PKB w 2004 r. do 13,5 % PKB w 2007 r. i pozostał na poziomie powyżej 12 % w 2008 r. W konsekwencji pod koniec 2008 r. zadłużenie zewnętrzne brutto wyniosło 55 % PKB.

Od początku października 2008 r. rumuńskie rynki finansowe znajdują się pod stałą presją. Obniżanie stopnia korzystania ze wspomagania (dźwigni), słabe podstawy gospodarki rumuńskiej i nadanie jej oceny w kategorii „sub-investment” mają negatywny wpływ na następujące rynki: walutowy, międzybankowy, akcji i obligacji. Przewiduje się, że przez jakiś czas finansowanie zewnętrzne pozostanie pod znaczną presją, ponieważ bezpośrednie inwestycje zagraniczne i inne napływy kapitałowe i finansowe w latach 2009-2011 prawdopodobnie nie wystarczą w pełni do pokrycia utrzymującego się, choć malejącego, deficytu obrotów bieżących oraz konieczności prologowania znacznego, krótko- i długoterminowego zadłużenia denominowanego w walutach obcych.

W związku z powyższym Komisja jest zdania, że równowaga bilansu płatniczego Rumunii jest poważnie zagrożona i zaleca Radzie podjęcie decyzji o udzieleniu pomocy wzajemnej. Szacuje się, że potrzeby finansowe Rumunii w okresie do pierwszego kwartału 2011 r. wyniosą 20 mld EUR. Suma ta uwzględnia środki na rzecz przeciwdziałania spodziewanemu utrzymywaniu się deficytu obrotów bieżących, niecałkowitemu prolongowaniu pożyczek dobiegających terminu wymagalności, pewnym odpływom kapitału oraz ma pozwolić na akumulację oficjalnych rezerw walutowych do poziomu zgodnego z zasadą ostrożności. Przyjmuje się, że po przyznaniu wzajemnej pomocy stopa prolongowania ekspozycji banków zagranicznych na Rumunię wyniesie 100 %, zgodnie z wymaganym zobowiązaniem głównych zagranicznych banków do utrzymania ich ekspozycji na ten kraj (jak potwierdzono w ich wspólnym oświadczeniu z dnia 26 marca 2009 r.), natomiast stopa prolongowania zadłużenia zewnętrznego podmiotów korporacyjnych wobec ich spółek macierzystych oraz zadłużenia zewnętrznego banków rumuńskich w 2009 r. wyniosłaby 50 %. Na lata 2010 i 2011 zakłada się, że wszystkie zobowiązania zagraniczne dobiegające terminu zapadalności zostaną w 100 % przedłużone wraz z przewidywaną stabilizacją rynku finansowego oraz początkiem poprawy sytuacji na największych rynkach eksportowych Rumunii. Oprócz wystarczająco wysokiego docelowego poziomu rezerw walutowych (wynoszącego ponad 100 % pozostałego do spłaty krótkoterminowego zadłużenia zewnętrznego) przyjęto również konserwatywne założenia dotyczące innych odpływów kapitałowych, takich jak odpływy depozytów nierezydentów, spadek kredytów kupieckich i odpływ inwestycji portfelowych w celu włączenia dodatkowych buforów do obliczeń. Zakładany wzrost PKB wynosi -4 % w 2009 r. i około 0 % w 2010 r. Szacuje się, że deficyt obrotów bieżących wyniesie 7,5 % PKB w 2009 r. i 6,5 % PKB w 2010 r.

POMOC UE W RAMACH INSTRUMENTU WSPIERAJąCEGO BILANS PłATNICZY JAKO ELEMENT DZIAłAń MIęDZYNARODOWYCH

Wobec poważnych problemów Rumunii z równowagą bilansu płatniczego oraz pod warunkiem zobowiązania się przez władze tego kraju do wdrożenia szeroko zakrojonego programu dostosowania budżetowego, finansowego i strukturalnego, Komisja, po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym w dniu 17 marca 2009 r., zaleca Radzie udzielenie wzajemnej pomocy przewidzianej w art. 119 Traktatu.

Komisja, po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, zwraca się ponadto z wnioskiem, aby po przyjęciu wspomnianej powyżej decyzji o udzieleniu Rumunii wzajemnej pomocy na podstawie zalecenia Komisji, Rada przyjęła decyzję w sprawie udzielenia Rumunii średnioterminowej pomocy finansowej w ramach instrumentu UE, którego beneficjentem są państwa członkowskie (zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 332/2002 z dnia 18 lutego 2002 r.), w wysokości do 5 mld EUR w celu wsparcia równowagi bilansu płatniczego tego kraju.

W obecnej sytuacji charakteryzującej się ograniczonym napływem kapitału i znaczną nierównowagą zewnętrzną i budżetową odpowiednim środkiem wydaje się być średnioterminowa pomoc finansowa na rzecz Rumunii w ramach instrumentu pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich (zgodnie z rozporządzeniem nr 332/2002). Bezpośrednim celem jest ułatwienie systematycznej korekty deficytu bilansu płatniczego, łagodząc w ten sposób nadmierną presję na kurs walutowy, która w przeciwnym wypadku mogłaby mieć poważny wpływ na równowagę finansową przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, prowadząc do pogłębienia recesji i napięć w sektorze bankowym.

Szacuje się, że potrzeby w zakresie finansowania w okresie do pierwszego kwartału 2011 r. wyniosą 20 mld EUR. Pomoc UE dla Rumunii udzielana jest w powiązaniu ze wsparciem Międzynarodowego Funduszu Walutowego na podstawie promesy kredytowej w wysokości 11,40 mld SDR (około 12,95 mld EUR, 1085 % udziału Rumunii w kapitale zakładowym MFW). Dodatkowa pomoc multilateralna wynosząca 2 mld EUR zostanie udzielona w następujący sposób: oprócz normalnej działalności kredytowej Bank Światowy zapewnia 1 mld EUR, a EBI i EBOR – kolejny 1 mld EUR.

Dnia 26 marca 2009 r. instytucje macierzyste dziewięciu największych banków zagranicznych zarejestrowanych na terenie Rumunii zobowiązały się wspólnie do utrzymania swoich całkowitych ekspozycji na Rumunię w okresie objętym programem oraz uzgodniły udzielenie wsparcia ich rumuńskim podmiotom zależnym w celu zachowania ich obecnej dobrej sytuacji finansowej w okresie zakłóceń na rynku i spowolnienia gospodarczego. Zobowiązanie to zostanie potwierdzone w poszczególnych oficjalnych pismach najważniejszych banków do Narodowego Banku Rumunii, który wraz z krajowymi organami nadzoru będzie monitorował realizację tego zobowiązania. Pomoc finansowa udzielana jest jako wsparcie dla zdecydowanego zobowiązania władz rumuńskich do wdrożenia kompleksowego programu gospodarczego. Program ten został uzgodniony z władzami rumuńskimi.

Komisja w regularnych odstępach czasu będzie weryfikowała, we współpracy z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, poprzez misje i regularne sprawozdania władz, czy związane z pomocą finansową warunki dotyczące polityki gospodarczej zostały spełnione. Podczas realizacji programu Komisja będzie również zapewniała wskazówki w zakresie polityki oraz pomoc techniczna w specyficznych dziedzinach. Główne elementy programu to:

a) Konsolidacja finansów publicznych

Rząd zobowiązał się do podjęcia dodatkowych starań na rzecz korekty budżetowej w wysokości 1,1 % PKB, dodatkowo w stosunku do środków o wartości 3 % PKB włączonych do budżetu na 2009 r. przyjętego w lutym 2009 r. Na podstawie skorygowanej prognozy, przewidującej zmniejszenie się PKB o 4 % w 2009 r., oraz uwzględniając dodatkowe środki budżetowe, władze przyjęły docelowy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 5,1 % PKB, zakładając istotne dostosowanie strukturalne w porównaniu z wynikiem za 2008 r. W drugim kwartale 2009 r. Parlament przyjmie zmieniony, oparty na uaktualnionej perspektywie gospodarczej, budżet na 2009 r. oraz pozostałe środki.

Konsolidacja finansów publicznych będzie skoncentrowana po stronie wydatków. Pierwotne wydatki rządowe zostaną ograniczone o kolejnych 0,85 punktów procentowych PKB w porównaniu z budżetem na 2009 r. Zostanie to osiągnięte poprzez (i) cięcia (o szacunkowo 4-4,5 % w porównaniu z poziomem z 2008 r.) wartości płac w sektorze publicznym poprzez przewidziane na 2009 r. podwyżki płac w sektorze publicznym (ogółem 5 %) lub równoważne dalsze cięcia zatrudnienia i ograniczenie zatrudnienia publicznego, w tym poprzez zastępowanie tylko 1 z 7 odchodzących pracowników; (ii) dodatkowe ograniczenie wydatków na towary i usługi oraz zmniejszenie dotacji dla przedsiębiorstw publicznych; (iii) cięcia wydatków kapitałowych na towary takie jak pojazdy i sprzęt biurowy oraz zapewnienie realistycznego harmonogramu projektów inwestycyjnych, które uzyskały wsparcie UE. Niemniej jednak przewiduje się, że w 2009 r. poziom inwestycji publicznych znacznie wzrośnie w porównaniu z 2008 r. (około 6,5 % PKB w 2009 r. w porównaniu z 5,75 % PKB w 2008 r.). Po stronie dochodów przewiduje się, że środki mające na celu zlikwidowanie niektórych odliczeń i ulg podatkowych (w szczególności dotyczących samochodów firmowych oraz amortyzacji środków o zmienionej wycenie) doprowadzą do wygenerowania dodatkowego dochodu w wysokości 0,25 % PKB. Rząd zobowiązał się do kontynuowania ukierunkowanej na ograniczenie wydatków konsolidacji finansów publicznych oraz do dalszego ograniczenia deficytu do poziomu 4,1 % PKB w 2010 r. i 3 % PKB w 2011 r.

W całym okresie realizacji programu Komisja będzie na bieżąco przedstawiać wskazówki i porady dla władz Rumunii w celu zapewnienia trwałej korekty deficytu.

b) Reforma zarządzania budżetem

W celu udzielenia pomocy na rzecz osiągnięcia trwałego niższego deficytu budżetowego podjęte zostaną środki ukierunkowane na udoskonalenie strategii i procedury budżetowej. Kluczowym elementem tych działań będzie ustawa o odpowiedzialności finansowej, która między innymi nałoży wymóg ustanowienia procedur udoskonalonych budżetów wieloletnich, wprowadzi ograniczenia dotyczące wprowadzania zmian do budżetu w danym roku budżetowym oraz określi zasady budżetowe celem poprawienia realizacji budżetu i osiągnięcia całkowitej zgodności z wymogami paktu stabilności i wzrostu. Ustawa ta powinna również doprowadzić do stworzenia rady fiskalnej zapewniającej niezależny i ekspercki nadzór.

W celu poprawienia przewidywalności i przejrzystości budżetu zostanie przeprowadzona restrukturyzacja publicznego systemu wynagrodzeń, w tym poprzez ujednolicenie i uproszczenie skali płac i zreformowanie systemu premii. Działania te mają na celu rozwiązanie najważniejszych problemów dotyczących publicznego systemu wynagrodzeń, a mianowicie: premie obejmują zbyt dużą część całkowitego wynagrodzenia, nie istnieje jednolita skala płac, a płace w poszczególnych częściach systemu wynagrodzeń regulowane są przez dużą liczbę aktów prawnych.

W celu zapewnienia długoterminowej stabilności finansów publicznych przeprowadzona zostanie reforma kluczowych elementów systemu emerytalnego. Zmiany będą obejmowały dążenie do indeksacji wysokości emerytur w ramach publicznych systemów emerytalnych w oparciu o ceny konsumpcyjne, ograniczenie zakresu uznaniowych podwyżek emerytur oraz dalsze podnoszenie wieku emerytalnego powyżej obecnie uzgodnionego poziomu (zwłaszcza dla kobiet), uwzględniając zmiany oczekiwanej długości życia. Dodatkowo wprowadzone zostaną składki emerytalne dla grup pracowników sektora publicznego, którzy obecnie nie podlegają takim składkom. Program przewiduje dalsze wprowadzanie drugiego filaru emerytalnego wraz z podwyżkami składek rozłożonymi w regularnych odstępach, jak pierwotnie planowano.

c) Polityka pieniężna i dotycząca sektora finansowego

Polityka pieniężna będzie w dalszym ciągu koncentrować się na stabilności cen i osiągnięciu celu inflacyjnego NBR (obecnie 3,5% ±1 procent pod koniec 2009 r.). W odniesieniu do sektora finansowego NBR przeprowadzi testy skrajnych warunków w odniesieniu do bilansów i portfeli kredytowych poszczególnych banków według różnych scenariuszy zgodnie z wytycznymi UE w zakresie oceny, które zostaną wykorzystane do oceny potencjalnego wzrostu funduszy własnych koniecznego do zapewnienia, by wskaźniki płynności kształtował się powyżej 10 % w całym okresie objętym programem. Po przeprowadzeniu testów skrajnych warunków, zgodnie ze swoim zobowiązaniem do odpowiedniego wspierania swoich podmiotów zależnych (potwierdzonym w ich wspólnym oświadczeniu z dnia 26 marca 2009 r.), banki macierzyste zostaną zobowiązane do zapewnienia do końca 2009 r. wystarczających środków do pokrycia wszelkich potencjalnych niedoborów stwierdzonych w wyniku testów skrajnych warunków.

Ponadto w programie przewidziano, że przepisy dotyczące banków i likwidacji zostaną zmienione, tak aby umożliwić terminową i skuteczną reakcję w przypadku trudności finansowych banku. Kluczowym celem tych zmian będzie wzmocnienie uprawnień zarządców banków, które zostały poddane specjalnemu zarządowi. Dodatkowo do rozwiązań związanych z bankami, inne środki mają na celu wzmocnienie uprawnień naprawczych NBR poprzez wprowadzenie przepisów umożliwiających mu zwrócenie się do znaczących udziałowców o podwyższenie ich kapitału zakładowego i udzielenie wsparcia finansowego dla banku, a także zakazanie lub ograniczenie podziału zysków. Nadzór finansowy zostanie wzmocniony zgodnie z odpowiednim prawodawstwem UE. Dodatkowo wprowadzone zostaną bardziej szczegółowe wymogi dotyczące sprawozdawczości na temat płynności oraz – we właściwym czasie – należy zwiększyć minimalny ustawowy współczynnik adekwatności kapitałowej z 8 % do 10 %. Ponadto zmienione zostaną procedury uruchamiania gwarancji depozytów w celu uproszczenia i przyspieszenia wypłat. Na mocy zmienionych przepisów gwarancje depozytów będą uruchamiane w terminie 21 dni po podjęciu decyzji przez NBR. Co więcej, w celu zagwarantowania wystarczającej płynności NBR zobowiązał się do poszerzenia zakresu aktywów akceptowanych jako zabezpieczone;

d) Reformy strukturalne

Program będzie również obejmował środki reform strukturalnych zgodnie z obszarami polityki określonymi w zaleceniach dla poszczególnych państw przedstawionych przez Radę w ramach strategii lizbońskiej. Reformy będą obejmowały działania polityczne ukierunkowane na podniesienie wydajności i skuteczności administracji publicznej, polepszenie jakości wydatków publicznych, odpowiednie wykorzystanie i rosnącą absorpcję funduszy wspólnotowych, poprawę funkcjonowania otoczenia biznesu oraz zwalczanie niezarejestrowanej pracy. Komisja również przyczynia się do rozwijania lokalnego potencjału poprzez fundusze strukturalne, których część została przeznaczona na wsparcie techniczne.

Program ten znalazł odzwierciedlenie w warunkach dotyczących polityki gospodarczej włączonych do zalecenia Komisji w sprawie decyzji Rady. Związane z wypłatą pożyczek UE szczegółowe warunki dotyczące polityki gospodarczej zostaną określone w protokole ustaleń, który zostanie podpisany z władzami Rumunii. Program ten zostanie również włączony do aktualizacji programu konwergencji Rumunii.

Decyzja będąca przedmiotem niniejszego wniosku wygasłaby po trzech latach od momentu jej wejścia w życie. Aby zagwarantować odpowiednią elastyczność w kontekście obecnej sytuacji rynkowej, proponuje się dopuszczenie możliwości wykorzystywania transakcji swapów stopy procentowej na potrzeby operacji pożyczkowych finansujących przedmiotową pożyczkę. Aby budżet UE był chroniony, uczestnicy potencjalnej transakcji swapowej musieliby mieć najwyższą wiarygodność kredytową.

Zgodnie z wnioskiem Komisji z dnia 8 kwietnia 2009 r. w sprawie rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 332/2002 ustanawiające instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich, Komisja, w tym Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych, i Europejski Trybunał Obrachunkowy mają prawo kierowania swoich urzędników albo też należycie upoważnionych przedstawicieli do przeprowadzenia technicznych lub finansowych kontroli lub audytów, które uznają za niezbędne w kontekście zarządzania tymi środkami pomocy finansowej. Zagwarantowane zostanie, że wszystkie podejrzewane lub faktyczne przypadki oszustw, korupcji lub innej nielegalnej działalności związanej z zarządzaniem pomocą WE na rzecz równowagi bilansu płatniczego, które stanowią zagrożenie dla interesów finansowych WE, będą podlegały dochodzeniu i odpowiedniemu postępowaniu. Komisja będzie niezwłocznie informowana o wszystkich takich przypadkach oraz o środkach podjętych w związku z nimi przez właściwe organy. Protokół ustaleń i umowa pożyczki będą także zawierały już nowe przepisy techniczne wniosku Komisji w sprawie rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 332/2002.

Równolegle z warunkami dotyczącymi polityki Komisja będzie również nadal monitorowała postępy w dziedzinie zwalczania korupcji w ramach z mechanizmu współpracy i weryfikacji. Okres trwania mechanizmu zależny od długości programu pomocy. W lutym 2009 r. w sprawozdaniu okresowym stwierdzono, że władze Rumunii powinny przywrócić tempo reformy sądowniczej oraz walki z korupcją, a także przeciwdziałać pewnemu regresowi w tej dziedzinie, który nastąpił w ostatnich miesiącach. Oznacza to w szczególności przyjęcie kodeksów koniecznych do zmodernizowania systemu prawnego oraz wykazanie – poprzez szybkie rozstrzygnięcie poważnych spraw związanych z korupcją – że system prawny jest zdolny do wdrażania przepisów w niezależny i skuteczny sposób.

Równolegle z warunkami dotyczącymi polityki Komisja będzie również nadal monitorowała właściwe wykorzystanie przedakcesyjnych i poakcesyjnych transferów UE, między innymi poprzez ocenę zgodności i regularne kontrole.

Zalecenie

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii pomocy wzajemnej

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 119,

uwzględniając zalecenie Komisji przedstawione po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

a także mając na uwadze, co następuje:

1. Rumuński rynek kapitałowy i rynek finansowy znalazły się ostatnio pod wzrastającą presją w następstwie światowego pogorszenia koniunktury gospodarczej oraz w związku z coraz większymi obawami co do stanu rumuńskiej gospodarki w obliczu znacznego deficytu bilansu płatniczego, a także wobec gwałtownie rosnącego deficytu publicznego. Wzrosła również presja na kurs walutowy, co oznacza znaczne zagrożenie dla stabilności sektora bankowego.

2. W reakcji na powyższą sytuację rząd oraz Narodowy Bank Rumunii (NBR) opracowały kompleksową strategię w celu ustabilizowania polityki makroekonomicznej i ograniczenia presji na rynku finansowym, a następnie przedstawił tę strategię w liście intencyjnym, który Komisja otrzymała w dniu […] r. Kluczowym elementem programu gospodarczego jest ograniczenie deficytu budżetowego z 5,4% PKB w 2008 r. do 5,1 % PKB w 2009 r. i do poziomu poniżej 3 % PKB do 2011 r. W celu udzielenia pomocy na rzecz osiągnięcia trwałego niższego deficytu budżetowego podjęte zostaną środki ukierunkowane na udoskonalenie strategii i procedury budżetowej. Powyższy program gospodarczy, a w szczególności wyznaczone w nim cele budżetowe, znajdą swoje odzwierciedlenie w budżecie państwa i w programie konwergencji.

3. Rada dokonuje regularnie przeglądów polityki gospodarczej prowadzonej przez Rumunię, głównie w kontekście corocznych przeglądów rumuńskiego zaktualizowanego programu konwergencji i realizacji krajowego programu reform oraz systematycznego przeglądu postępów Rumunii w kontekście sprawozdania z konwergencji i rocznego sprawozdania z postępów.

4. Przewiduje się, że finansowanie zewnętrzne pozostanie pod znaczną presją, ponieważ bezpośrednie inwestycje zagraniczne i inne napływy kapitałowe i finansowe w latach 2009-2011 prawdopodobnie nie w pełni pokryją utrzymujący się, choć malejący, deficyt obrotów bieżących oraz konieczność prolongowania znacznego, krótko- i długoterminowego długu denominowanego w walucie obcej. Szacuje się, że potrzeby Rumunii w zakresie finansowania zewnętrznego w okresie do pierwszego kwartału 2011 r. wyniosą 20 mld EUR.. Przyjmuje się, że po przyznaniu wzajemnej pomocy stopa prolongowania ekspozycji banków zagranicznych na Rumunię wyniesie 100 %, zgodnie z wymaganym zobowiązaniem głównych zagranicznych banków do utrzymania ich narażenia na Rumunię (jak potwierdzono w ich wspólnym oświadczeniu z dnia 26 marca 2009 r.), natomiast stopa prolongowania zadłużenia zewnętrznego podmiotów korporacyjnych wobec ich spółek macierzystych oraz zadłużenia zewnętrznego banków rumuńskich w 2009 r. wyniosłaby 50 %. Na lata 2010 i 2011 zakłada się, że wszystkie dobiegające terminu zapadalności zobowiązania zagraniczne zostaną w 100 % prolongowane zgodnie z przewidywaną stabilizacją rynku finansowego oraz początkiem poprawy sytuacji na największych rynkach eksportowych Rumunii. Oprócz wystarczająco wysokiego docelowego poziomu rezerw walutowych (wynoszącego ponad 100 % pozostałego do spłaty krótkoterminowego zadłużenia zewnętrznego) przyjęto również konserwatywne założenia dotyczące innych odpływów kapitałowych, takich jak odpływy depozytów nierezydentów, spadek kredytów kupieckich i odpływ inwestycji portfelowych w celu włączenia dodatkowych buforów do obliczeń.

5. Rumuńskie władze zwróciły się do UE, międzynarodowych instytucji finansowych o udzielenie znacznej pomocy finansowej na potrzeby wsparcia równowagi bilansu płatniczego i osiągnięcia poziomu rezerw dewizowych zgodnego z zasadą ostrożności.

6. Równowaga bilansu płatniczego Rumunii jest w poważnym stopniu zagrożona, w związku z czym uzasadnione jest pilne udzielenie przez Wspólnotę wzajemnej pomocy finansowej,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Wspólnota udzieli Rumunii wzajemnej pomocy.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Rady

Przewodniczący

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie udzielenia Rumunii średnioterminowej pomocy finansowej Wspólnoty

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 332/2002[2] z dnia 18 lutego 2002 r. ustanawiające instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich, w szczególności jego art. 3 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

a także mając na uwadze, co następuje:

7. Decyzją Rady [….] Rumunii zostanie udzielona wzajemna pomoc.

8. Mimo spodziewanej poprawy na rachunku obrotów bieżących, w marcu 2009 r. Komisja, MFW i władze Rumunii oszacowały, że potrzeby Rumunii w zakresie finansowania zewnętrznego w okresie do pierwszego kwartału 2011 r. wyniosą około 20 mld EUR, ponieważ niedawny rozwój sytuacji na rynkach finansowych może pociągnąć za sobą poważne niekorzystne zmiany na rachunku obrotów kapitałowych i rachunku finansowym w bilansie płatniczym.

9. Uzasadnione jest udzielenie Rumunii wsparcia wspólnotowego do maksymalnej wysokości 5 mld EUR w ramach instrumentu średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich, który został ustanowiony rozporządzeniem (WE) nr 332/2002. Pomocy tej należy udzielić w powiązaniu z pożyczką Międzynarodowego Funduszu Walutowego w wysokości 11,40 mld SDR (ok. 12,95 mld EUR) na podstawie promesy kredytowej MFW, która powinna zostać zatwierdzona w dniu 6 maja 2008 r. Bank Światowy również zgodził się udzielić Rumunii pożyczki w wysokości 1 mld EUR, natomiast EBI i EBOR zapewnią ogółem 1 mld EUR dodatkowej pomocy.

10. Pomoc wspólnotowa powinna być zarządzana przez Komisję. Szczegółowe warunki dotyczące polityki gospodarczej, uzgodnione z władzami Rumunii po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, powinny zostać zapisane w protokole ustaleń. Szczegółowe warunki finansowe powinny zostać określone przez Komisję w umowie pożyczki.

11. Komisja w regularnych odstępach czasu będzie weryfikowała poprzez misje i regularne sprawozdania władz Rumunii, czy związane z pomocą finansową warunki dotyczące polityki gospodarczej zostały spełnione.

12. Podczas realizacji programu Komisja będzie zapewniała wskazówki w zakresie polityki oraz pomoc techniczną w specyficznych dziedzinach.

13. Europejski Trybunał Obrachunkowy ma prawo do przeprowadzania wszelkich kontroli i audytów finansowych, które uzna za konieczne w kontekście zarządzania przedmiotową pomocą. Służby Komisji, w szczególności Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych, mają prawo kierowania swoich urzędników albo też należycie upoważnionych przedstawicieli do przeprowadzenia technicznych lub finansowych kontroli lub audytów, które uzna za niezbędne w kontekście zarządzania środkami średnioterminowej pomocy finansowej Wspólnoty.

14. Równolegle z warunkami dotyczącymi polityki Komisja będzie również nadal monitorowała postępy w dziedzinie zwalczania korupcji w ramach mechanizmu współpracy i weryfikacji. Okres trwania mechanizmu zależny od długości programu pomocy. Równolegle z warunkami dotyczącymi polityki Komisja będzie również nadal monitorowała właściwe wykorzystanie przedakcesyjnych i poakcesyjnych transferów UE, między innymi poprzez ocenę zgodności i regularne kontrole.

15. Celem udzielanej pomocy finansowej powinno być wsparcie równowagi bilansu płatniczego w Rumunii i przyczynienie się w ten sposób do zrealizowania rządowego programu gospodarczego,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

16. Wspólnota udziela Rumunii średnioterminowej pożyczki do maksymalnej wysokości 5 mld EUR, przy czym średni okres wymagalności pożyczki wynosi nie dłużej niż siedem lat.

17. Pomoc finansowa Wspólnoty udostępniona będzie przez okres trzech lat począwszy od pierwszego dnia po wejściu w życie niniejszej decyzji.

Artykuł 2

18. Pomocą zarządza Komisja w sposób zgodny z zobowiązaniami Rumunii i zaleceniami Rady, zwłaszcza z zaleceniami dla poszczególnych państw w kontekście realizacji krajowego programu reform oraz programu konwergencji.

19. Komisja uzgadnia z władzami Rumunii, po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, szczegółowe warunki dotyczące polityki gospodarczej związane z pomocą finansową, zgodnie z art. 3 ust. 5. Warunki te są określane w protokole ustaleń zgodnie z zobowiązaniami i zaleceniami, o których mowa w ust. 1. Szczegółowe warunki finansowe są określane przez Komisję w umowie pożyczki.

20. Komisja weryfikuje w regularnych odstępach czasu, we współpracy z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, czy związane z pomocą finansową warunki dotyczące polityki gospodarczej zostały spełnione. W tym celu władze Rumunii przedkładają do dyspozycji Komisji wszelkie niezbędne informacje i w pełni z nią współpracują. Komisja informuje Komitet Ekonomiczno-Finansowy o ewentualnym refinansowaniu pożyczek lub zmianie warunków finansowych.

21. Rumunia jest gotowa do przyjęcia i wprowadzenia w życie dodatkowych środków konsolidacyjnych mających na celu stabilności makrofinansowej, w przypadku gdyby takie środki okazały się niezbędne w okresie objętym pomocą. Władze Rumunii z wyprzedzeniem konsultują z Komisją ewentualne przyjęcie takich dodatkowych środków.

Artykuł 3

22. Pomoc finansowa Wspólnoty zostanie przekazana Rumunii przez Komisję w nie więcej niż pięciu transzach, których wysokość zostanie określona w protokole ustaleń.

23. Warunkiem uruchomienia pierwszej transzy jest wejście w życie umowy pożyczki i protokołu ustaleń.

24. Jeżeli będzie to wymagane w celu finansowania pożyczki, dozwolone jest ostrożne dokonywanie transakcji swapów procentowych z kontrahentami posiadającymi najwyższą wiarygodność kredytową.

25. Komisja podejmuje decyzję o uruchomieniu kolejnych transz po uzyskaniu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego.

26. Wypłata każdej następnej transzy jest uzależniona od zadowalających wyników realizacji nowego programu gospodarczego rumuńskiego rządu, który musi zostać włączony do programu konwergencji Rumunii i krajowego programu reform, a w szczególności od spełnienia szczegółowych warunków dotyczących polityki gospodarczej, które zostały określone w protokole ustaleń. Należą do nich między innymi:

a) przyjęcie przejrzyście zdefiniowanego, średniookresowego programu polityki fiskalnej, mającego na celu obniżenie do 2011 r. deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do poziomu nieprzekraczającego określonej w Traktacie wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB;

b) przyjęcie i wykonanie zmienionego budżetu na 2009 r. (do drugiego kwartału 2009 r.) z docelowym deficytem instytucji rządowych i pozarządowych nie wyższym niż 5,1% PKB wg metodyki ESA 95;

c) obniżenie w ujęciu nominalnym wartości płac w sektorze publicznym w porównaniu z poziomem z 2008 r. poprzez przewidziane na 2009 r. podwyżki płac w sektorze publicznym (ogółem 5 % w ujęciu nominalnym) (lub równoważne dalsze cięcia zatrudnienia) i ograniczenie zatrudnienia publicznego, w tym poprzez zastępowanie tylko 1 z 7 odchodzących pracowników;

d) wprowadzenie dodatkowych ograniczeń wydatków na towary i usługi oraz zmniejszenie dotacji dla przedsiębiorstw publicznych;

e) udoskonalenie zarządzania budżetem poprzez przyjmowanie i wykonywanie wiążących średniookresowych ram budżetowych, nałożenie ograniczeń dotyczących wprowadzania zmian do budżetu w danym roku budżetowym, włączenie zasad budżetowych i stworzenia rady fiskalnej celem zapewnienia niezależnego i eksperckiego nadzoru;

f) zreformowanie publicznego systemu wynagrodzeń, w tym poprzez ujednolicenie i uproszczenie skali płac i zreformowanie systemu premii;

g) zreformowanie kluczowych parametrów systemu emerytalnego poprzez dążenie do indeksacji wysokości emerytur na cenach konsumpcyjnych, a nie płacach, stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego powyżej obecnie uzgodnionego poziomu, zwłaszcza dla kobiet, a także wprowadzenie składek emerytalnych dla grup pracowników sektora publicznego, którzy obecnie nie podlegają takim składkom;

h) zmiana przepisów dotyczących banków i likwidacji, tak aby umożliwić terminową i skuteczną reakcję w przypadku trudności finansowych banku. Kluczowym celem tych zmian będzie wzmocnienie uprawnień zarządców banków, które zostały poddane specjalnemu zarządowi. Dodatkowo do rozwiązań związanych z bankami, należy wzmocnić uprawnienia naprawcze NBR poprzez wprowadzenie przepisów umożliwiających mu zwrócenie się do znaczących udziałowców o podwyższenie ich kapitału zakładowego i udzielenie wsparcia finansowego dla banku, a także zakazanie lub ograniczenie podziału zysków. Nadzór finansowy zostanie wzmocniony zgodnie z odpowiednim prawodawstwem UE. Dodatkowo wprowadzone zostaną bardziej szczegółowe wymogi dotyczące sprawozdawczości na temat płynności oraz – we właściwym czasie – należy zwiększyć minimalny ustawowy współczynnik adekwatności kapitałowej z 8 % do 10 %. Ponadto należy zmienić procedury uruchamiania gwarancji depozytów bankowych w celu uproszczenia i przyspieszenia wypłat. Na mocy zmienionych przepisów gwarancje depozytów będą uruchamiane w terminie 21 dni po podjęciu decyzji przez NBR. Co więcej, w celu zagwarantowania wystarczającej płynności NBR zobowiązał się do poszerzenia zakresu aktywów akceptowanych jako zabezpieczenie;

i) wprowadzenie środków reformy strukturalnej w dziedzinach polityki określonych w zaleceniach dla poszczególnych państw przedstawionych w ramach strategii lizbońskiej. Reformy będą obejmowały środki ukierunkowane na podniesienie wydajności i skuteczności administracji publicznej, polepszenie jakości wydatków publicznych, odpowiednie wykorzystanie i rosnącą absorpcję funduszy wspólnotowych, ograniczenie obciążeń administracyjnych, podatkowych i prawnych nakładanych na przedsiębiorstwa oraz zwalczanie niezarejestrowanej pracy, poszerzając w ten sposób podstawę opodatkowania.

27. W celu zapewnienia sprawnej realizacji warunków programu oraz celem odpowiedniego przywrócenia równowagi Komisja będzie na bieżąco zapewniać porady i wskazówki dotyczące polityk budżetowej, rynku finansowego i reform strukturalnych.

28. Rumunia otwiera specjalny rachunek prowadzony przez Narodowy Bank Rumunii do celów administrowania środkami otrzymanymi w ramach średnioterminowej pomocy finansowej Wspólnoty.

Artykuł 4

Niniejsza decyzja skierowana jest do Rumunii.

Artykuł 5

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

W imieniu Rady

Przewodniczący

OCENA WPŁYWU NA BUDŻET

(por. art. 16 regulaminu wewnętrznego)

DZIEDZINA POLITYKI: TYTUŁ 01 – SPRAWY GOSPODARCZE I FINANSOWE

DZIAŁANIE: OPERACJE I INSTRUMENTY FINANSOWE

TYTUŁ DZIAłANIA: ŚREDNIOTERMINOWA POMOC FINANSOWA WSPÓLNOTY NA RZECZ RUMUNII

1. TYTUŁ WNIOSKU: POZYCJA W BUDŻECIE I TYTUŁ

01 04 01 01 Gwarancja WE związana z pożyczkami wspólnotowymi zaciągniętymi na wsparcie bilansu płatniczego

2. PODSTAWA PRAWNA:

Artykuły 119 i 308 Traktatu WE; Rozporządzenie Rady nr 332/2002 z dnia 18 lutego 2002 r.

3. KWOTY OGÓŁEM ZA ROK BUDŻETOWY (W EUR)

Pozycja ta określa strukturę gwarancji udzielanej przez Unię Europejską. Umożliwi ona Komisji obsługę długu (kwoty głównej, odsetek i innych kosztów) w przypadku niewywiązywania się dłużnika (Rumunii) ze spłaty.

Wpis w budżecie („p.m.”) odzwierciedlający gwarancję budżetową zostanie uruchomiony tylko w przypadku faktycznego wykorzystania gwarancji. Oczekuje się, że gwarancja budżetowa nie zostanie uruchomiona.

3a – Obecny rok

Nie dotyczy

CA |

Środki na początku roku budżetowego (budżet) |

Przesunięcia |

Dodatkowe środki |

Środki ogółem |

Środki przeznaczone już na inny program prac |

Dostępne saldo |

Kwota na proponowane działanie |

3b - Przeniesienia

Nie dotyczy

CA |

Przeniesienia |

Środki przeznaczone już na inny program prac |

Dostępne saldo |

Kwota na proponowane działanie |

3c - Następny rok budżetowy

Nie dotyczy

CA |

Środki na początku roku budżetowego (budżet) | p.m. |

Przesunięcia |

Dodatkowe środki |

Środki ogółem |

Środki przeznaczone już na inny program prac |

Dostępne saldo |

Kwota na proponowane działanie | p.m. |

4. OPIS DZIAŁANIA

Proponowaną średnioterminową pomoc finansową na rzecz Rumunii stanowi wspólnotowa pożyczka (która będzie finansowana z kredytów i pożyczek zaciągniętych przez Wspólnotę na międzynarodowych rynkach kapitałowych) w wysokości 5 mld EUR. Pożyczka ta zostanie udzielona w powiązaniu z międzynarodowym pakietem finansowym, w tym pożyczką MFW w wysokości 11,40 mld SDR (około 12,95 mld EUR), na którą została udzielona promesa kredytowa. Bank Światowy zobowiązał się do zapewnienia ogółem 1 mld EUR, natomiast EBI i EBOR również zapewnią ogółem 1 mld EUR. Celem średnioterminowej pomocy finansowej Wspólnoty na rzecz Rumunii jest wsparcie równowagi bilansu płatniczego w Rumunii, która jest poważnie zagrożona, i pośrednio wsparcie dla nowego programu gospodarczego rządu zmierzającego m.in. do odzyskania zaufania inwestorów oraz złagodzenia napięć, które panują na rynkach finansowych. W związku z międzynarodowymi powiązaniami (w tym międzybankowymi), pomoc Wspólnoty stanowi jednocześnie wkład w szerszą stabilność finansową, wykraczającą poza jej beneficjenta. Wspierany w ten sposób nowy pakiet gospodarczy obejmuje przyspieszone zmniejszanie deficytu w latach 2009-2011, co zredukuje potrzeby budżetowe w zakresie finansowania. Pomoc, którą zarządza Komisja w porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, przyczynia się również do zagwarantowania udziału UE w kształtowaniu polityki gospodarczej w Rumunii oraz zgodności tej polityki ze zobowiązaniami Rumunii w ramach UE i z zaleceniami Rady, w szczególności na temat realizacji krajowego programu reform oraz programu konwergencji.

Dnia 26 marca 2009 r. instytucje macierzyste dziewięciu największych banków zagranicznych zarejestrowanych na terenie Rumunii zobowiązały się wspólnie do utrzymania swojego całkowitego narażenia w Rumunii w okresie objętym programem oraz uzgodniły udzielenie wsparcia ich rumuńskim podmiotom zależnym w celu zachowania ich obecnej dobrej sytuacji finansowej w okresie zakłóceń na rynku i spowolnienia gospodarczego. Wraz z pomocą zapewnioną przez Wspólnotę, MFW, Bank Światowy, EBI i EBOR oświadczenie to podkreśla wszechstronny charakter pomocy udzielonej władzom Rumunii.

Pożyczki i kredyty zaciągnięte przez Wspólnotę na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych na potrzeby pożyczki udzielanej Rumunii są objęte gwarancją wspólnotową. Środki są pożyczane na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych. Kwota główna pożyczek, które zostaną udzielone Rumunii, wynosi 5 mld EUR.

Struktura gwarancji udzielonej przez Unię Europejską umożliwi Komisji obsługę długu w przypadku niewywiązywania się Rumunii ze spłaty.

Aby wywiązać się ze swoich zobowiązań, Komisja może czerpać ze swoich zasobów gotówkowych na potrzeby tymczasowej obsługi długu. W takim przypadku zastosowanie ma art. 12 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r. wykonującego decyzję 2000/597/WE, Euratom w sprawie systemu środków własnych Wspólnot (Dz.U. L 130 z 31.5.2000, s. 1).

5. PRZYJĘTA METODA OBLICZEŃ

Nie dotyczy.

6. HARMONOGRAM PŁATNOŚCI (W EURO)

Nie dotyczy.

Pozycja | Środki | Płatności |

Rok n | Rok n+1 | Rok n+2 | Rok n+3 | Kolejne lata budżetowe |

Rok n |

Rok n+1 |

Rok n |

Rok n+1 |

Razem |

[1] Zgodnie z zakresem uprawnień w sprawie niewspólnotowych pożyczek dla państw członkowskich UE przyjętym przez Komitet Ekonomiczno-Finansowy w dniu 29 września 2008 r., nastąpiło to w drodze przekazania pisma Ministra Finansów Gheorghe’a Pogei do Komisarza Joaquina Almunii. Podobne pismo zostało wystosowane przez członka Komitetu Ekonomiczno-Finansowego Stefana Nanu do Sekretarz Komitetu Odile Renard Basso oraz do członka Komisji w Komitecie Marca Butidy.

[2] Dz.U. L 53 z 23.2.2002, s. 1.