IZVJEŠĆE KOMISIJE EUROPSKOM PARLAMENTU I VIJEĆU

O HRANI I SASTOJCIMA HRANE PODVRGNUTIMA IONIZIRAJUĆEM ZRAČENJU ZA 2013.

1.       Uvod

Ovim izvješćem, prema članku 7. stavku 4. Direktive 1999/2/EZ Europskog parlamenta i Vijeća o usklađivanju zakonodavstava država članica o hrani i sastojcima hrane podvrgnutim ionizirajućem zračenju[1], obuhvaća se razdoblje od 1. siječnja do 31. prosinca 2013. U njemu su iznesene informacije koje je Europskoj komisiji dostavilo 26 država članica. Malta i Hrvatska nisu dostavile podatke za 2013. Hrvatska je pristupila EU-u 1. srpnja 2013.

2.       Pravna osnova i pozadina

Člankom 7. stavkom 3. Direktive 1999/2/EZ od država članica se zahtijeva da svake godine Komisiji dostave sljedeće:

– rezultate kontrola provedenih u objektima za ozračivanje ionizirajućim zračenjem, posebno u pogledu vrsta i količina hrane i sastojaka hrane podvrgnutih zračenju kao i primijenjenih doza,

i

– rezultate kontrola provedenih na proizvodima u fazi prodaje i podatke o metodama koje se upotrebljavaju za otkrivanje ozračenja ionizirajućim zračenjem

Člankom 7. stavkom 4. Direktive od Komisije se zahtijeva da u Službenom listu Europske unije objavi sljedeće:

– pojedinosti o ovlaštenim objektima za ozračivanje u državama članicama kao i svim izmjenama njihova statusa,

– izvješće o informacijama koje svake godine dostavljaju nacionalna nadzorna tijela.

Opće informacije o ozračivanju hrane dostupne su na web-mjestu Glavne uprave Europske komisije za zdravlje i potrošače[2].

2.1.      Objekti za ozračivanje

Hranu i sastojke hrane smije se ozračivati samo u ovlaštenim objektima za ozračivanje. Za objekte u EU-u odobrenja izdaju nadležna tijela država članica. Člankom 7. stavkom 3. Direktive 1999/2/EZ od država članica se zahtijeva da Komisiju obavijeste o popisu ovlaštenih objekata za ozračivanje.

Ozračivanje hrane i sastojaka hrane smije se provoditi samo upotrebom sljedećih izvora koji su navedeni u Prilogu II. Direktivi:

– gama-zraka iz radionuklida 60Co ili 137Cs,

– rendgenskih zraka iz uređaja koji rade na ili ispod nominalne energetske razine (najveća kvantna energija) od 5 MeV,

– elektrona iz uređaja koji rade na ili ispod nominalne energetske razine (najveća kvantna energija) od 10 MeV.

Popis ovlaštenih objekata za ozračivanje u državama članicama javno je dostupan kako ga je objavila Komisija[3].

2.2.      Ozračena hrana i sastojci hrane

Ozračivanje sušenog aromatičnog bilja, začina i začinskog bilja na razini EU-a dopušteno je Direktivom 1999/3/EZ Europskog parlamenta i Vijeća o utvrđivanju popisa Zajednice hrane i sastojaka hrane podvrgnutih ionizirajućem zračenju[4]. Osim toga, sedam država članica Komisiju je obavijestilo da zadržavaju nacionalna ovlaštenja za određenu hranu i sastojke hrane u skladu s člankom 4. stavkom 4. Direktive 1999/2/EZ. Komisija je objavila popis nacionalnih ovlaštenja[5].

Svaka ozračena hrana koja sadržava jedan ozračeni sastojak ili više njih mora se označiti riječima „ozračeno” ili „podvrgnuto ionizirajućem zračenju”. Ako se ozračeni proizvod upotrebljava kao sastojak složene hrane, iste riječi navode se uz njegovu oznaku na popisu sastojaka. U pogledu proizvoda koji se prodaju u rasutom stanju, te riječi trebaju biti navedene uz naziv proizvoda na oznaci ili obavijesti iznad ili pokraj spremnika u kojem se nalaze proizvodi;

Kako bi se provodilo ispravno označivanje ili kako bi se otkrili proizvodi bez ovlaštenja, Europski odbor za normizaciju (CEN) normirao je nekoliko analitičkih metoda nakon što mu je Komisija dodijelila mandat.

3.       Rezultati kontrola provedenih u objektima za ozračivanje i primijenjene doze

U ovom dijelu izvješća iznose se rezultati kontrola provedenih u objektima za ozračivanje, posebno u pogledu kategorija i količina ozračenih proizvoda te primijenjenih doza. Prema informacijama koje su dostavile države članice, kontrolama koje su provela nadležna tijela potvrđena je sukladnost ovlaštenih objekata za ozračivanje sa zahtjevima Direktive 1999/2/EZ.

U tablicama i slikama u nastavku navedeni su rezultati kontrola provedenih u ovlaštenim objektima za ozračivanje u državama članicama tijekom 2013., posebno u pogledu kategorija i količina ozračene hrane i sastojaka hrane te primijenjenih doza.

3.1.      Sažetak za EU

U tablici u nastavku sažete su količine hrane (u tonama) podvrgnute ionizirajućem zračenju u ovlaštenim objektima za ozračivanje smještenima u 13 država članica Europske unije:

Država članica || Broj ovlaštenih objekata || Ozračene količine (tone)

Belgija || 1 || 3399,3

Bugarska || 2 || Hrana nije ozračivana

Češka || 1 || 24,4

Njemačka || 4 || 103,3

Estonija || 1 || 35,2

Španjolska || 3* || 871,0

Francuska || 5 || 691,0

Italija || 1 || Hrana nije ozračivana

Mađarska || 1 || 6,7

Nizozemska || 2 || 1678,6

Poljska || 2 || 66,7

Rumunjska || 1 || Hrana nije ozračivana

Ujedinjena Kraljevina || 1 || Hrana nije ozračivana

Ukupno: || 25 || 6876,2

*     Hrana nije ozračivana u dva od tri objekta

U Europskoj uniji postoji 25 ovlaštenih objekata za ozračivanje koji se nalaze u 13 država članica. U 7 od 25 ovlaštenih objekata hrana nije ozračivana. Tijekom 2013. hrana je ozračivana samo u 9 od 13 država članica.

U histogramu u nastavku sažete su količine hrane (u tonama) i kategorije proizvoda podvrgnutih ionizirajućem zračenju u ovlaštenim objektima za ozračivanje u Europskoj uniji tijekom 2013.:

U sljedećim državama članicama nema ovlaštenih objekata: Danska, Irska, Grčka, Cipar, Latvija, Litva, Luksemburg, Austrija, Slovenija, Slovačka, Finska, Švedska, Portugal.

U tablicama u nastavku navedene su kategorije proizvoda koji su ozračeni u predmetnim državama članicama te primijenjene doze.

3.2.      Belgija

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 4 – 7,9

Dehidrirana krv, plazma, koagulati || 2,2 – 6,6

Zamrznuti žablji kraci || 2,7 – 4,7

Iznutrice peradi || 3,1 – 4,4

3.3.      Češka

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 5,66 – 9,92

Sušeno povrće i voće* || 6,65 – 8,7

*     Leccinum sp., Suillus luteus, Boletus edulis i mješavine sušenih gljiva

3.4.      Njemačka

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 5 – 10

3.5.      Estonija

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 10

3.6.      Španjolska

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 9,31

3.7.      Francuska

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 5 – 10

Zamrznuti žablji kraci || 1 – 10

Strojno otkošteno meso peradi || 4 – 10

3.8.      Mađarska

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 2 – 10

3.9.      Nizozemska

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 4 – 8

Piletina || 3 – 5

Sušeno povrće i voće || 2 – 8

Bjelanjci || 1

Zamrznuti žablji kraci || 4 – 8

Kozice || 3

3.10.    Poljska

Hrana || Apsorbirana doza (kGy):

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 5 – 10

4.       Rezultati kontrola provedenih na proizvodima u fazi prodaje i podaci o metodama koje se upotrebljavaju za otkrivanje ozračene hrane

U tablicama u nastavku navedeni su rezultati kontrola provedenih na proizvodima u fazi prodaje i podaci o metodama koje su upotrijebljene za otkrivanje ozračenja ionizirajućim zračenjem.

4.1.      Sažetak za EU

U tablici u nastavku sažet je broj analiziranih uzoraka i rezultati kontrola za čitavu Europsku uniju:

Država članica || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Ukupni broj uzoraka || Udio u ukupnom broju uzoraka za EU

BE || 104 || 16 || 3 || 123 || 2,1 %

BG || 5 || 0 || 0 || 5 || 0,1 %

CZ || 26 || 1 || 3 || 30 || 0,5 %

DK || NPK || NPK || NPK || NPK ||

DE || 2839 || 9 || 38 || 2886 || 50,5 %

EE || NPK || NPK || NPK || NPK ||

IE || 90 || 0 || 1 || 91 || 1,6 %

EL || 10 || 0 || 0 || 10 || 0,2 %

ES || 162 || 0 || 0 || 162 || 2,8 %

FR || 167 || 0 || 7 || 174 || 3,0 %

HR || NDP || NDP || NDP || NDP ||

IT || 535 || 10 || 8 || 553 || 9,7 %

CY || NPK || NPK || NPK || NPK ||

LV || 8 || 0 || 5 || 13 || 0,2 %

LT || 95 || 0 || 2 || 97 || 1,7 %

LU || 18 || 0 || 2 || 20 || 0,4 %

HU || 81 || 0 || 0 || 81 || 1,4 %

MT || NDP || NDP || NDP || NDP ||

NL || 340 || 0 || 20 || 360 || 6,3 %

AT || 65 || 0 || 7 || 72 || 1,3 %

PL || 296 || 3 || 10 || 308 || 5,4 %

PT || 19 || 1 || 3 || 23 || 0,4 %

RO || 201 || 4 || 3 || 208 || 3,6 %

SI || 28 || 0 || 0 || 28 || 0,5 %

SK || 21 || 0 || 0 || 21 || 0,4 %

FI || 252 || 7 || 13 || 272 || 4,8 %

SE || NPK || NPK || NPK || NPK ||

UK || 149 || 22 || 5 || 176 || 3,1 %

Ukupno za EU: || 5511 || 73 || 130 || 5713 || 100 %

96,4 % || 1 % || 2 % || 100 % ||

NDP: nisu dostavljeni podaci NPK: nije provedena kontrola

U histogramu u nastavku sažet je broj analiziranih uzoraka i dobiveni rezultati po državama članicama:

4.2.      Belgija. Broj uzoraka: 123

|| || Broj uzoraka: 123 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Voće (sušeno) || 5 || 0 || 0 || EN 1788

Gljive (svježe) || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Tjestenina || 7 || 6 || 1* || EN 1788

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 4 || 0 || 0 || EN 1788

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Mekušci || 20 || 0 || 0 || EN 1788

Kozice || 18 || 0 || 0 || EN 1788

Začinsko bilje i začini || Začinsko bilje i začini (zamrznuti) || 16 || 2 || 0 || EN 1788

Čaj || 19 || 2 || 0 || EN 1788

Meso i mesni proizvodi || Žablji kraci || 2 || 6 || 1* || EN 1788

Ostalo || Dodaci prehrani || 10 || 0 || 1** || EN 1788

Ukupno: || 104 || 16 || 3 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 85 % || 13 % || 2 % ||

*      pogrešno označen

**    ozračivanje nije dopušteno

4.3.      Bugarska. Broj uzoraka: 5

|| || Broj uzoraka: 5 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 4 || 0 || 0 || EN 1788

Čaj || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Ukupno: || 5 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.4.      Češka: broj uzoraka: 30

|| || Broj uzoraka: 30 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Češnjak || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Polugotovi rezanci || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 8 || 1 || 0 || EN 1788

Biljni čajevi / infuzije || 2 || 0 || 0 || EN 1788

Ostalo || Dodaci prehrani (juka u prahu)* || 4 || 0 || 1 || EN 1788

Juha* || 5 || 0 || 2 || EN 1788

Ukupno: || 26 || 1 || 3 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 87 % || 3 % || 10 % ||

*          Uzorci su bili pozitivni na ozračivanje. Ozračeni proizvodi nisu bili označeni. U popratnim dokumentima uz ozračenu hranu ili dokumentima koji se odnose na nju nije bilo navedeno da je ozračena, zbog čega nije bilo moguće ustanoviti je li proizvod ozračen u objektu koji ima ovlaštenje EU-a.

4.5.         Danska

Zbog ograničenih financijskih resursa tijekom 2013. nisu se provodile kontrole proizvoda u fazi prodaje.

4.6.         Njemačka: broj uzoraka: 2886

Broj uzoraka: 2886 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Proizvodi od žitarica || 9 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787

Žitarice || 1 || 0 || 0 || EN 1787

Voće (sušeno) || 80 || 0 || 0 || EN 13708 EN 1788 EN 1787 EN 13751

Voće (svježe) || 51 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788 EN 1787

Gljive (svježe) || 14 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 142 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Krumpir || 10 || 0 || 0 || EN 1788

Sjemenke mahunarki || 66 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 36 || 0 || 1* || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Povrće (svježe) || 19 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Ribe, rakovi, školjke i proizvodi od njih || Rakovi, školjke, dagnje i druge akvatične životinje (uključujući proizvode od njih) || 148 || 0 || 5** || EN 1786 EN 1788 EN 1787 EN 13751

Ribe i proizvodi od riba || 41 || 0 || 1*** || EN 1784 EN 1786 EN 1788

Ribe i morski plodovi (sušeni) || 14 || 0 || 0 || EN 1786 EN 1788 EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 1124 || 6 || 3** || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Začinsko bilje i začini (začini ili mirodije) || 197 || 0 || 6* || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Čaj || 201 || 0 || 1* || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Meso i mesni proizvodi || Meso (osim peradi i divljači) || 31 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786 EN 1787

Mesni proizvodi (osim kobasica) || 48 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Ostalo || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 1787 EN 13751

Meso peradi || 118 || 0 || 0 || EN 1786

Kobasičarski proizvodi || 30 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Mlijeko i mliječni proizvodi || Maslac (sa začinskim biljem) || 6 || 0 || 0 || EN 1786

Sir (koji sadržava začine / začinsko bilje) || 41 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787

Mlijeko i mliječni proizvodi || 1 || 0 || 0 || EN 1787

Ostalo || Kava || 0 || 0 || 1*** || EN 1788

Dodaci prehrani || 154 || 1 || 4*** || EN 1788 EN 13751

Gotova jela || 24 || 0 || 0 || EN 1786 EN 1788 EN 13751

Ostalo || 33 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 1787 EN 13751

Umaci i juhe (dehidrirani) || 199 || 2 || 16* || EN 1788 EN 13751

Ukupno: || 2839 || 9 || 38 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 98 % || 0 % || 1 % ||

*      pogrešno označeni

**    pogrešno označeni i/ili ozračivanje nije dopušteno

***  ozračivanje nije dopušteno

4.7.      Estonija

Zbog nedostatka laboratorija koji provode analize u pogledu ionizirajućeg zračenja u Estoniji se tijekom 2013. nisu provodile kontrole proizvoda u fazi prodaje. Također, estonska nadležna tijela tvrde da nije bilo slučajeva sumnje u pogledu moguće nesukladne ozračene hrane na njihovu tržištu.

4.8.      Irska: broj uzoraka: 91

Broj uzoraka: 91 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Bobičasto voće || 4 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Žitarice, sjemenke, povrće i voće || 4 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Polugotovi rezanci || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Rajčica u prahu || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Začinsko bilje i začini || 26 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Meso i mesni proizvodi || Mješavina za hamburgere || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Ostalo || Dodaci prehrani || 52 || 0 || 1* || EN 1788 EN 13751

Ukupno: || 90 || 0 || 1 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 99 % || 0 % || 1 % ||

 *         pogrešno označeni

4.9.      Grčka: broj uzoraka: 10

Broj uzoraka: 10 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 9 || 0 || 0 || EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Ukupno: || 10 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.10.    Španjolska: broj uzoraka: 162

Broj uzoraka: 162 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Voće (sušeno) || 8 || 0 || 0 || EN 13708

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 12 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Orašasti plodovi || 4 || 0 || 0 || EN 1787

Uljano sjemenje || 32 || 0 || 0 || EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 24 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Ribe i riblji proizvodi || 17 || 0 || 0 || EN 1786

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 45 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 10 || 0 || 0 || EN 13751

Meso i mesni proizvodi || Meso || 10 || 0 || 0 || EN 1786

Ukupno: || 162 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.11.    Francuska: broj uzoraka: 174

Broj uzoraka: 174 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Žitarice, sjemenke, povrće i voće || 54 || 0 || 0 || EN 1787

Ostalo || 8 || 0 || 0 || EN 1788

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Kozice || 20 || 0 || 1* || EN 1786

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 44 || 0 || 2* || EN 1788

Meso i mesni proizvodi || Žablji kraci || 10 || 0 || 0 || EN 1786

Meso i mesni proizvodi || 31 || 0 || 4* || EN 1784

Ukupno: || 167 || 0 || 7 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 96 % || 0 % || 4 % ||

*     pogrešno označeni

4.12.    Italija: broj uzoraka: 553

Broj uzoraka: 553 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Žitarice || 2 || 2 || 0 || EN 1788 EN 13751

Voće (sušeno) || 8 || 0 || 0 || EN 13708 EN 13784 EN 1787

Voće (svježe) || 7 || 0 || 0 || EN 13708 EN 1788 EN 1787 EN 13751

Češnjak || 17 || 1 || 0 || EN 1788 EN 13784 EN 13751

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 14 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Orašasti plodovi || 20 || 0 || 0 || EN 13784 EN 1787 EN 13751

Luk || 22 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13784 EN 13751

Ostalo povrće || 4 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Krumpir || 26 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13784 EN 13751

Sjemenke mahunarki || 12 || 0 || 0 || EN 13784 EN 13751

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Rakovi, školjke, dagnje i druge akvatične životinje (uključujući proizvode od njih) || 95 || 1 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Ribe i riblji proizvodi || 18 || 0 || 0 || EN 1786 EN 1788 EN 13784

Kozice || 38 || 3 || 4*** || EN 1788 EN 13751

Surimi || 0 || 2 || 0 || EN 1788

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 124 || 0 || 1* || EN 1788 EN 13784 EN 13783 EN 1787 EN 13751

Dodaci prehrani || 25 || 0 || 1** || EN 1788 EN 13784 EN 13751

Čaj || 13 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1787 EN 13751

Meso i mesni proizvodi || Žablji kraci || 14 || 0 || 2 || EN 1786 EN 13751

Meso (osim peradi i divljači) || 36 || 0 || 0 || EN 1786 EN 13784

Meso peradi || 39 || 0 || 0 || EN 1786 EN 13784

Ostalo || Gotova jela || 0 || 1 || 0 || EN 1788

Umaci i juhe (dehidrirani) || 1 || 0 || 0 || EN 13751

|| Ukupno: || 535 || 10 || 8 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 97 % || 2 % || 1 % ||

*          pogrešno označeni

**        pogrešno označeni i/ili ozračivanje nije dopušteno

***       pogrešno označeni i/ili ozračeni u objektu koji nema ovlaštenje EU-a

4.13.    Cipar

Zbog nedostatka laboratorija koji provode analize u pogledu ionizirajućeg zračenja na Cipru se tijekom 2013. nisu provodile kontrole proizvoda u fazi prodaje.

4.14.    Latvija: broj uzoraka: 13

|| || Broj uzoraka: 13 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Ostalo || Dodaci prehrani || 5 || 0 || 5* || EN 1788

Ukupno: || 8 || 0 || 5 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 62 % || 0 % || 38 % ||

*      ozračivanje nije dopušteno

4.15.    Litva: broj uzoraka: 97

|| || Broj uzoraka: 97 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Ostalo || Dodaci prehrani || 95 || 0 || 2* || EN 13783

Ukupno: || 95 || 0 || 2 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 98 % || 0 % || 2 % ||

*          ozračeni u u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a

4.16.    Luksemburg: broj uzoraka: 20

|| || Broj uzoraka: 20 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Sirove zamrznute velike kozice || 10 || 0 || 0 || EN 1788

Meso i mesni proizvodi || Žablji kraci || 5 || 0 || 0 || EN 1786

Ostalo || Dodaci prehrani || 3 || 0 || 2* || EN 1788

Ukupno: || 18 || 0 || 2 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 90 % || 0 % || 10 % ||

*          u Luksemburgu ozračivanje nije dopušteno, proizvodi potječu iz SAD-a

4.17.    Mađarska: broj uzoraka: 81

|| || Broj uzoraka: 81 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 81 || 0 || 0 || EN 1788

Ukupno: || 81 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.20.    Nizozemska: broj uzoraka: 360

|| || Broj uzoraka: 360 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Ostalo || 101 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Dostavljeni su podaci samo za kategoriju hrane || 40 || 0 || 8* || EN 1788 EN 13751

Začinsko bilje i začini || Dostavljeni su podaci samo za kategoriju hrane || 83 || 0 || 1*** || EN 1788 EN 13751

Meso i mesni proizvodi || Dostavljeni su podaci samo za kategoriju hrane || 3 || 0 || 0*** || EN 1788 EN 13751

Ostalo || Hrana za posebne prehrambene potrebe || 3 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Dodaci prehrani || 83 || 0 || 11** || EN 1788 EN 13751

Perad || 27 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Ukupno: || 340 || 0 || 20 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 94 % || 0 % || 6 % ||

*      pogrešno označeni

**    ozračeni u u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a

***  nije naveden razlog

4.21.    Austrija: broj uzoraka: 72

|| || Broj uzoraka: 72 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Ribe,  rakovi, školjke i proizvodi od njih || Rakovi, školjke, dagnje i druge akvatične životinje (uključujući proizvode od njih) || 20 || 0 || 2** || EN 1786

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 30 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Ostalo || Umaci i juhe (dehidrirani) || 15 || 0 || 5* || EN 1788 EN 13751

Ukupno: || 65 || 0 || 7 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 90 % || 0 % || 10 % ||

*      pogrešno označeni

**    ozračivanje nije dopušteno

4.22.    Poljska: broj uzoraka: 308

|| || Broj uzoraka: 308 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Bobičasto voće || 1 || 0 || 0 || EN 1787

Žitarice, sjemenje, povrće i voće || 1 || 0 || 0 || EN 1784

Suho voće || 4 || 0 || 0 || EN 13708

Voće (svježe) || 2 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Voće (tropsko) || 7 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Češnjak || 13 || 0 || 0 || EN 1788

Gljive (svježe); Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Luk || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Krumpir || 2 || 0 || 0 || EN 1788

Sjemenke mahunarki || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Juhe || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Čaj || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Povrće (svježe) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Ribe, rakovi, školjke i proizvodi od njih || Rakovi ili mekušci (zamrznuti) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Rakovi, školjke, dagnje i druge akvatične životinje (uključujući proizvode od njih) || 5 || 0 || 0 || EN 1786

Ribe i riblji proizvodi || 15 || 0 || 0 || EN 1786

Kozice || 4 || 0 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 63 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Češnjak || 4 || 0 || 0 || EN 1788

Biljni čajevi / infuzije || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini (svježi) || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Ostalo || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Čaj || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 2 || 0 || 0 || EN 1788

Meso i mesni proizvodi || Meso || 9 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Meso (osim peradi i divljači) || 5 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Meso različitih ptica, klokana, zečeva) || 5 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Meso peradi || 5 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1786

Mlijeko i mliječni proizvodi || Sir koji sadržava začine / začinsko bilje || 32 || 1 || 7* || EN 1788

Sir (svježi) || 4 || 0 || 0 || EN 1788

Sir (zreli) || 1 || 1 || 0 || EN 1788

Mlijeko i mliječni proizvodi || 3 || 0 || 0 || EN 1788

Ostalo || Bobičasto voće || 1 || 0 || 0 || EN 1787

Suho voće || 2 || 0 || 0 || EN 13708

Hrana za posebne prehrambene potrebe || 8 || 0 || 1** || EN 1788 EN 13751

Dodaci prehrani || 19 || 0 || 2*** || EN 1788 EN 13751

Voće (tropsko) || 2 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Biljni čajevi / infuzije || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Gljive (svježe); Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 10 || 0 || 0 || EN 1788

Ostalo || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Umaci i juhe (dehidrirani) || 19 || 0 || 0 || EN 1788

Juhe || 5 || 1 || 0 || EN 1788

Čaj || 23 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 1 || 0 || 0 || EN 1788

Ukupno: || 296 || 3 || 10 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 96 % || 1 % || 3 % ||

*      pogrešno označeni

**    ozračivanje nije dopušteno

***  ostalo, pogrešno označeni

4.23.    Portugal: broj uzoraka: 23

|| || Broj uzoraka: 23 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 6 || 0 || 0 || EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Ostalo || Dodaci prehrani || 12 || 1 || 3* || EN 13751

Ukupno: || 19 || 1 || 3 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 83 % || 4 % || 13 % ||

*          ozračivanje nije dopušteno

4.24.    Rumunjska: broj uzoraka: 208

|| || Broj uzoraka: 208 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Voće (sušeno) || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Sjemenke || 13 || 0 || 0 || EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 3 || 0 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 133 || 4 || 3* || EN 1788 EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 22 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Čaj || 5 || 0 || 0 || EN 13751

Ostalo || Hrana za posebne prehrambene potrebe || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Dodaci prehrani || 22 || 0 || 0 || EN 1788 EN 13751

Ukupno: || 201 || 4 || 3 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 97 % || 2 % || 1 % ||

*      ozračeni u u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a

4.25.    Slovenija: broj uzoraka: 28

|| || Broj uzoraka: 28 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Bobičasto voće || 5 || 0 || 0 || EN 1787 EN 13751

Češnjak || 5 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 5 || 0 || 0 || EN 1787 EN 13751

Čaj || 5 || 0 || 0 || EN 13751 en 1787

Meso i mesni proizvodi || Pileći temeljac || 1 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Meso i mesni proizvodi || 2 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Meso peradi || 3 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Ostalo || Juha || 2 || 0 || 0 || EN 1788 EN 1786 EN 13751

Ukupno: || 28 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.26.    Slovačka: broj uzoraka: 21

|| || Broj uzoraka: 21 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Začinsko bilje i začini || Ostalo || 4 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Meso i mesni proizvodi || Ostalo || 1 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Mlijeko i mliječni proizvodi || Sir (zreli) || 1 || 0 || 0 || EN 1784

Ostalo || Ostalo || 15 || 0 || 0 || EN 1784 EN 1788

Ukupno: || 21 || 0 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 100 % || 0 % || 0 % ||

4.27.    Finska: broj uzoraka: 272

|| || Broj uzoraka: 272 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Bobičasto voće || 14 || 0 || 1* || EN 13751

Proizvodi od žitarica || 8 || 0 || 0 || EN 13751

Voće (sušeno) || 3 || 0 || 0 || EN 13751

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Orašasti plodovi || 0 || 0 || 4* || EN 13751

Povrće i proizvodi od povrća (sušeni) || 30 || 0 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 111 || 1 || 2** || EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 7 || 0 || 0 || EN 13751

Čaj || 19 || 0 || 1* || EN 13751

Ostalo || Aminokiselinski pripravak || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Sastojak pića || 8 || 0 || 0 || EN 13751

Kakao-lom || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Prehrambeni aditiv || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Hrana za posebne prehrambene potrebe || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Dodaci prehrani || 33 || 5 || 4* || EN 13751

Gotova jela || 7 || 1 || 1* || EN 13751

Proteinski pripravci || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Umaci i juhe (dehidrirani) || 4 || 0 || 0 || EN 13751

Ukupno: || 252 || 7 || 13 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 93 % || 3 % || 5 % ||

*      pogrešno označeni, ozračeni u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a, ozračivanje nije dopušteno

**    pogrešno označeni, ozračeni u objektima koji nema ovlaštenje EU-a.

4.28.    Švedska

Tijekom 2013. nisu se provodile kontrole proizvoda u fazi prodaje.

4.29.    Ujedinjena Kraljevina: broj uzoraka: 176

|| || Broj uzoraka: 176 ||

Kategorija hrane || Hrana analizirana u fazi prodaje || Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Žitarice, sjemenke, povrće, voće i proizvodi od njih || Češnjak || 3 || 1 || 0 || EN 13751

Polugotovi rezanci || 34 || 8 || 4* || EN 1788 EN 13751

Chutney od manga || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Orašasti plodovi || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Krekeri od riže || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini || Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 84 || 6 || 0 || EN 1788 EN 13751

Pasta od curryja || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Biljni čajevi / infuzije || 1 || 1 || 0 || EN 13751

Začinsko bilje i začini (svježi) || 5 || 1 || 0 || EN 13751

Čaj || 2 || 0 || 0 || EN 13751

Ostalo || Kava || 1 || 0 || 0 || EN 13751

Dodaci prehrani || 11 || 4 || 1* || EN 1788 EN 13751

Umaci i juhe (dehidrirani) || 4 || 1 || 0 || EN 13751

Ukupno: || 149 || 22 || 5 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 85 % || 13 % || 3 % ||

*      pogrešno označeni, ozračeni u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a, ozračivanje nije dopušteno

5.       Sažetak

Ovim izvješćem obuhvaća se razdoblje od 1. siječnja do 31. prosinca 2013. U njemu su iznesene informacije koje je Komisiji dostavilo 26 država članica. Malta i Hrvatska nisu dostavile podatke za 2013.

Godine 2013. u 13 država članica djelovalo je 25 ovlaštenih objekata za ozračivanje u skladu s člankom 7. stavkom 2. Direktive 1999/2/EZ. U Španjolskoj je ovlašten jedan novi objekt. Ni jedan ovlašteni objekt nije zatvoren. U sedam objekata za ozračivanje tijekom 2013. nije ozračivana hrana.

U državama članicama EU-a ukupno je 6876 tona proizvoda podvrgnuto ionizirajućem zračenju, a 84 % od toga ozračeno je uglavnom u trima državama članicama: Belgija (49,4 %), Nizozemska (24,4 %) i Španjolska  (12,7 %). Dva proizvoda koja su se najviše ozračivala bili su žablji kraci (46,4 %) i sušeno aromatično bilje i začini (24,4 %). U odnosu na prethodnu godinu , 2012. (7972 tona), ukupna količina proizvoda koji su ozračeni u EU-u smanjena je za 14 %.

Informacije o provedenim kontrolama proizvoda u fazi prodaje dostavilo je 26 država članica. Četiri države članice tijekom 2013. nisu provodile analitičke kontrole u okviru službenih kontrola i inspekcija.

Tijekom 2013. 22 države članice analizirale su ukupno 5713 uzoraka.  Iz triju država članica došlo je 66 % uzoraka (Njemačka 50,5 %, Italija 9,7 % i Nizozemska 6,3 %; podaci za 2012.: Njemačka 52,4 %, Nizozemska 7,2 % i Ujedinjena Kraljevina 6,2 %). Njemačka je i dalje vodeća u pogledu kontrole hrane u fazi prodaje. Ukupno 5511 uzoraka (96,5 %) bilo je sukladno s odredbama Direktive 1999/2/EZ, 130 uzoraka (2,3 %) bilo je nesukladno, a za 73 uzorka (1,5 %) podaci su bili nepotpuni. Dva glavna razloga nesukladnosti testiranih uzoraka bila su slična kao i prethodnih godina: pogrešno označivanje i zabranjeno ozračivanje; razlog nesukladnosti bilo je i ozračivanje u objektima koji nemaju ovlaštenje EU-a. Razlozi nesukladnosti istaknuti su u svakoj tablici u kojoj se iznose rezultati kontrola provedenih u državama članicama.

6.       Ispravak Izvješća Komisije Europskom parlamentu i Vijeću o sastojcima hrane podvrgnutima ionizirajućem zračenju za godinu 2012. (COM(2014) 52 završna verzija)

Ovim ispravkom odjeljak 4.10 Španjolska zamjenjuje se sljedećim:

4.10.    Španjolska

Hrana analizirana u fazi prodaje || Broj uzoraka: 141 || Upotrijebljena metoda CEN‑a

Sukladni || Nepotpuni podaci || Nesukladni

Aromatično bilje, začini i začinsko bilje (sušeni) || 77 || 1 || 0 || EN 1788; EN 13751; EN 1787

Ribe i riblji proizvodi || 30 || 0 || 0 || EN 1786

Biljni čajevi / infuzije || 8 || 0 || 0 || EN 13751

Meso i mesni proizvodi || 2 || 0 || 0 || EN1786

Gljive ili proizvodi od gljiva (sušeni) || 9 || 0 || 0 || EN 1788; EN 13751

Orašasti plodovi || 6 || 0 || 0 || EN1787

Povrće (sušeno) || 8 || 0 || 0 || EN13751; EN1787

Ukupno: || 140 || 1 || 0 ||

Ukupni udio u broju analiziranih uzoraka: || 99 % || 1 % || 0 % ||

[1]       Direktiva 1999/2/EZ Europskog parlamenta i Vijeća od 22. veljače 1999. o usklađivanju zakonodavstava država članica o hrani i sastojcima hrane podvrgnutim ionizirajućem zračenju (SL L 66, 13.3.1999., str. 16.).

[2]       http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm

[3]       SL C 265, 1.9.2012., str. 3.

[4]       Direktiva 1999/3/EZ Europskog parlamenta i Vijeća od 22. veljače 1999. o utvrđivanju popisa Zajednice hrane i sastojaka hrane podvrgnutih ionizirajućem zračenju (SL L 66, 13.3.1999., str. 24.).

[5]       SL C 283, 24.11.2009., str. 5.