52012DC0522

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Pierwsze sprawozdanie w sprawie stosowania art. 13, 16 i 17 dyrektywy 2010/13/UE w latach 2009-2010 Promowanie utworów europejskich w unijnych audiowizualnych usługach medialnych dostępnych w stałym programie i na żądanie

I. WPROWADZENIE

Niniejsze sprawozdanie, składające się z dwóch części, sporządzono na podstawie art. 13 ust. 3 i art. 16 ust. 3 dyrektywy 2010/13/UE (zwanej dalej „dyrektywą o audiowizualnych usługach medialnych”)[1].

Jest to pierwsze sprawozdanie Komisji w sprawie stosowania art. 13, dotyczącego promocji utworów europejskich w ramach usług na żądanie w UE, od chwili przyjęcia dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych i obejmuje lata 2009-2010. Zgodnie z art. 13 sprawozdanie opiera się zarówno na danych, które państwa członkowskie były zobowiązane dostarczyć do grudnia 2011 r., jak i na niezależnym badaniu przeprowadzonym w roku 2011[2] (zwanym dalej „badaniem”). Następne sprawozdanie w sprawie stosowania art. 13 jest przewidziane najpóźniej za cztery lata.

Niniejszy dokument zawiera również sprawozdanie w sprawie stosowania art. 16 i 17[3] dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, które dotyczą promocji utworów europejskich oraz niezależnych produkcji w usługach telewizyjnych w UE, w latach 2009-2010. Sprawozdanie to jest składane co dwa lata.

W odróżnieniu od wcześniejszych sprawozdań dotyczących poprzednich art. 4 i 5 dyrektywy 89/552/EWG (dyrektywa „Telewizja bez granic”)[4], niniejsze sprawozdanie nie uwzględnia krajów EOG[5] z uwagi na opóźnienia w transpozycji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych do dorobku EOG. W związku z powyższym od krajów tych nie zbierano danych do celów niniejszego sprawozdania.

II SPRAWOZDANIA

1. SPRAWOZDANIE KOMISJI W SPRAWIE STOSOWANIA ART. 13

1.1. Uwagi ogólne

W wyniku przeglądu dyrektywy 89/552/EWG w odpowiedzi na konwergencję wszystkich mediów audiowizualnych jej zakres został poszerzony o usługi nieliniowe. Dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych stanowi, że usługi na żądanie powinny również promować utwory europejskie i różnorodność kulturową. Podobnie jak w przypadku art. 16 i 17, art. 13 ma zadanie zarówno gospodarcze, jak i kulturowe, a jego celem jest poprawa kondycji europejskiej branży audiowizualnej. Państwa członkowskie są zobowiązane do dopilnowania, aby usługi na żądanie podlegające ich jurysdykcji promowały, w granicach możliwości i w stosowny sposób, produkcję utworów europejskich oraz dostęp do nich. Ze względu na pionierski i specyficzny charakter usług na żądanie przepisy art. 13 są elastyczne, jeżeli chodzi o metody stosowane do promowania utworów europejskich. W art. 13 ust. 1 przedstawiono przykładowe sposoby takiej promocji: udział finansowy w produkcji utworów europejskich i zakupie praw do nich, bądź też udostępnianie lub eksponowanie utworów europejskich w katalogu audycji oferowanych przez dostawców usług.

Promocja i dostępność programów europejskich to niektóre z zagadnień podnoszonych w kontekście pojawiania się połączonych usług i zjawiska konwergencji. Już od wielu lat obserwujemy rozpowszechnianie i użytkowanie treści audiowizualnych poprzez sieć internetową. Może to obejmować treści, które docierają do widzów poza kontrolą operatorów sieci kablowych, dostawców usług internetowych czy nadawców. Wraz z pojawieniem się odbiorników telewizyjnych i przystawek set-top box umożliwiających łączność z siecią internetową oraz coraz powszechniejszym użytkowaniem komputerów typu tablet i telefonów typu smartfon konwergencja w coraz większym stopniu staje się częścią codziennej rzeczywistości.

1.1.1. Art. 13 w kontekście europejskiego sektora usług na żądanie

W przedmiotowym okresie stan rozwoju rynku usług na żądanie w UE był bardzo zróżnicowany.

Według danych z ww. badania szacunkowa liczba usług na żądanie w roku 2009 wynosiła 435[6]. Ponad jedna czwarta z nich to usługi oferujące wcześniej nadane audycje telewizyjne, a podstawowe systemy dostarczania usług to sieć internetowa, a następnie telewizja IPTV. W 2009 r. najwięcej usług na żądanie było dostępnych we Francji (73 usługi), następnie w Zjednoczonym Królestwie (66) i w Niemczech (47). W większości państw członkowskich liczba usług na żądanie wahała się od 10 do 20. Większość z nich była swobodnie dostępna, bez żadnego abonamentu. Usługi te były z reguły finansowane z reklam lub z funduszy publicznych.

Jak wyjaśniono niżej w pkt 1.1.2, nie we wszystkich sprawozdaniach krajowych uwzględniono dane na temat usług na żądanie. 14 spośród sprawozdań krajowych, które zawierają takie dane, wskazuje na bardzo zróżnicowany stan rozwoju rynku. W roku 2010 pięć państw członkowskich[7] zgłosiło całkowitą liczbę usług na żądanie przekraczającą 10. Najwięcej usług oferowanych jest w Zjednoczonym Królestwie (82) i na Słowacji (36), a najmniej w Irlandii i Hiszpanii (3), we Wspólnocie Francuskiej Belgii (2) i w Austrii (1). Na Cyprze nie oferuje się żadnych usług na żądanie.

Podział usług na żądanie[8] również różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich i trudno zidentyfikować jeden trend w zakresie preferowanego rodzaju usług: sześć państw członkowskich[9] zgłosiło przewagę usług VOD, z reguły z dostępem warunkowym; kolejne sześć[10] zgłosiło przewagę swobodnie dostępnych usług telewizji na życzenie, jedno państwo[11] zgłosiło kombinację usług telewizji na życzenie i usług mieszanych dostępnych nieodpłatnie, a jeszcze jedno[12] zgłosiło przewagę usług mieszanych.

Przedmiotowe badanie oraz sprawozdania krajowe wskazują na pewne różnice w liczbie usług na żądanie w niektórych państwach członkowskich. Może to wynikać z różnic w interpretacji tego, jakie typy usług należy wziąć pod uwagę. Zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ust. 1 lit. g) dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych nie należy zgłaszać usług oferujących treści audiowizualne tylko jako element dodatkowy. Telewizja na życzenie natomiast stanowi usługę na żądanie i należy ją zgłosić, chyba że oferowane audycje są dokładnie takie same, jak te nadawane w telewizji.[13]. Chociaż brzmienie art. 13 nie odnosi się bezpośrednio do rodzaju treści oferowanych przez usługi na żądanie, jego cel jest taki sam jak art. 16 i 17 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. Dlatego usługi na żądanie oferujące wyłącznie wiadomości, sport, gry lub przekazy handlowe powinny być wyłączone ze sprawozdań krajowych na temat stosowania art. 13. Podobnie udział procentowy utworów europejskich, w stosownych przypadkach, powinien zasadniczo być obliczany jako udział procentowy kwalifikujących się godzin[14].

1.1.2. Metodologia stosowana przez Komisję

Celem badania przeprowadzonego w 2011 r. była analiza sytuacji w zakresie wdrażania art. 13 w państwach członkowskich UE na koniec 2010 r. oraz analiza treści usług nieliniowych w UE. Badanie miało również dostarczyć Komisji niezbędnych danych do ustanowienia wskaźników skuteczności działania dotyczących stosowania art. 13.

Zaczynając od trzech przykładów promocji utworów europejskich w zakresie usług nieliniowych zawartych w art. 13 ust. 1 dyrektywy, w badaniu przeanalizowano poszczególne warianty monitoringu oraz ich wykonalność.

Na tej podstawie Komisja zidentyfikowała serię wskaźników, które określono następnie w kwestionariuszach przesłanych organom krajowym. W szczególności w zakresie eksponowania wymieniono kilka wariantów, takich jak: opis utworów z uwzględnieniem kraju pochodzenia, przeglądarka z wyszukiwaniem według pochodzenia, narzędzia rekomendacyjne o utworach europejskich, sekcje usług poświęcone utworom europejskim, zwiastuny promujące utwory europejskie lub promocje utworów europejskich. Wskaźniki te mogą wymagać dopracowania do celów dalszych sprawozdań.

1.1.3. Metody wdrażania i monitorowania stosowane przez państwa członkowskie

a) Obecna sytuacja w zakresie ustawodawstwa krajowego

Wyniki badania dotyczące stosowania art. 13

Na koniec 2010 r. 14 państw członkowskich powtórzyło brzmienie dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych bez nakładania konkretnych obowiązków dotyczących dostawców usług na żądanie. W niektórych przypadkach to krajowe organy regulacyjne mają określić w dalszym terminie odpowiednie metody promowania utworów europejskich.

Jeżeli chodzi o monitorowanie, to badanie wykazało, że większość państw członkowskich polega na informacjach podawanych przez dostawców usług na żądanie, bez żadnej weryfikacji. Niezależny monitoring jest prowadzony tylko w dwóch państwach członkowskich, a dane podawane przez dostawców usług na żądanie są weryfikowane w kolejnych czterech.

Sprawozdania krajowe

Dziewięć sprawozdań krajowych nie zawierało żadnych informacji ze względu na opóźnioną transpozycję dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych lub opóźnione wykonanie przepisów krajowych wdrażających dyrektywę. Pięć państw członkowskich zgłosiło brak zarejestrowanych[15] lub uznanych[16] usług na żądanie w przedmiotowym okresie.

Spośród państw członkowskich, które wdrożyły dyrektywę (tj. nałożyły obowiązek promowania utworów europejskich w usługach na żądanie), tylko w sześciu przypadkach[17] sprawozdania wykazały, że ich przepisy określają konkretne środki.

Środki te różnią się w poszczególnych państwach członkowskich: w Republice Czeskiej, Hiszpanii, we Włoszech i w Austrii usługi na żądanie podlegają obowiązkowi zarezerwowania części katalogu na utwory europejskie (odpowiednio 10 %, 30 %, 20 % i 50 %[18]). Następujące państwa zgłosiły obowiązek udziału w finansowaniu utworów europejskich: Wspólnota Francuska Belgii, Republika Czeska, Hiszpania i Włochy (odpowiednio: do 2,2 % i co najmniej 1 % oraz 5 % obrotu)[19]. Obowiązek eksponowania utworów europejskich w katalogach uwzględniono w przepisach Wspólnoty Francuskiej Belgii, w Bułgarii oraz w Austrii (dla prywatnych usług na żądanie). Możliwe sposoby eksponowania obejmują w szczególności wstawki reklamowe, oddzielne zakładki, artykuły prasowe i audycje promocyjne oraz odpowiednią identyfikację utworów europejskich lub wskazanie kraju pochodzenia.

b) Metody monitorowania stosowane przez organy krajowe

Chociaż informacje na ten temat znalazły się w niewielu sprawozdaniach, dane na temat stosowania art. 13 są zbierane przez organy krajowe przede wszystkim bezpośrednio od dostawców usług na żądanie.

Niektóre państwa członkowskie zaznaczyły, że poinformowały już lub zamierzają poinformować dostawców usług na żądanie o konieczności rejestracji lub dopełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 13[20]. Francuski organ regulacyjny CSA poinformował o kontrolach wyrywkowych dotyczących udziału i eksponowania utworów europejskich w katalogach. W odniesieniu do Belgii (Wspólnota Francuska), gdzie określono ogólny obowiązek eksponowania, przekazano interesujące i szczegółowe informacje dotyczące monitorowania prowadzonego przez organ regulacyjny w zakresie udziału „zdarzeń promocyjnych” poświęconych utworom europejskim w usługach na żądanie[21].

Komisja podkreśla znaczenie prowadzenia skutecznego monitoringu w celu zapewnienia właściwego stosowania art. 13. Chociaż dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych nie zawiera obowiązku ustanowienia konkretnych systemów monitorowania, Komisja zwraca się z prośbą do tych organów krajowych, które jeszcze tego nie zrobiły, aby wdrożyły systemy umożliwiające weryfikację danych przekazywanych przez dostawców usług na żądanie.

1.2. Stosowanie art. 13 - Audiowizualne usługi medialne na żądanie

Wyniki badania[22]

Udział utworów europejskich w usługach telewizji na życzenie był znacznie większy (96,2 % całkowitej liczby godzin) niż udział utworów europejskich w usługach VOD (wynoszący tylko 45,1 % całkowitej liczby godzin). Katalogi telewizji na życzenie są ściśle powiązane z treściami nadawanymi przez usługi telewizyjne. Utwory europejskie były znacznie bardziej eksponowane w katalogach oferowanych przez nadawców (81,1 % godzin) niż przez podmioty niezależne (46,7 % godzin) i operatorów telekomunikacyjnych (31,2 %). Były również znacznie bardziej eksponowane w katalogach oferowanych w ramach usług publicznych (99,1 % godzin) niż handlowych (55,8 % godzin). Usługi o najniższym udziale utworów europejskich były reprezentowane przede wszystkim przez nowe podmioty na rynku[23] (10-20 %). Udział utworów europejskich pod względem „kwalifikowalnych godzin”[24] (64,5 %) był zbliżony do ogólnego udziału w katalogach (65,1 %).

Sprawozdania krajowe

Dane przekazane w sprawozdaniach krajowych są niekompletne i niewystarczająco reprezentatywne, aby wyciągnąć wiarygodne wnioski na temat stosowania art. 13.

Pomimo braku konkretnych obowiązków w przepisach krajowych niektórych państw, 14 sprawozdań krajowych zawiera pewne dane, które – w różnym stopniu – dotyczą opcji promowania utworów europejskich stosowanych w praktyce przez dostawców usług na żądanie. Sprawozdania te wykazały dość duży udział utworów europejskich w katalogach. Średni udział wynosił od 40 % (Hiszpania[25]) do 88,9 % (Dania) w 2009 r. i od 36,4 % (Portugalia) do 100 % (Austria[26]) w 2010 r. Ze względu na ograniczoną liczbę sprawozdań i bardzo małą liczbę usług na żądanie (dwie lub trzy) odnotowaną w niektórych państwach członkowskich jakiekolwiek obliczenia wartości średnich dla UE byłyby bezsensowne. Porównanie zgłoszonych udziałów procentowych korzystania z utworów europejskich oraz oferowanych utworów europejskich również nie pozwala na wyciągnięcie wiarygodnych wniosków. Pięć państw członkowskich[27] zgłosiło również udział finansowy w produkcjach europejskich, a w sześciu sprawozdaniach krajowych[28] znalazły się informacje na temat wykorzystywania pewnych narzędzi do eksponowania[29].

Komisja z zadowoleniem przyjmuje względnie duży udział utworów europejskich w usługach na żądanie.

2. OPINIA KOMISJI NA TEMAT STOSOWANIA ART. 16 i 17

2.1. Uwagi ogólne

2.1.1. Art. 16 i 17 w kontekście europejskiego środowiska audiowizualnego

W latach 2009-2010 europejski rynek audiowizualny kontynuował stabilny wzrost. Dane wskazują na trend przyspieszonego zwiększania liczby kanałów. Według Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego w grudniu 2010 r. w krajach UE-27 było 7 622 kanałów telewizyjnych — z których 3 126 to kanały lokalne — w porównaniu z 6 067 w roku 2008. Oznacza to wzrost o 25,6 %, czyli większy niż w latach 2006-2008.

W tym samym czasie odnotowano spadek całkowitej liczby uwzględnionych kanałów[30] w porównaniu z poprzednim okresem: ich liczba zmalała z 1 679 w roku 2008 do 1 313 w roku 2009 i 1 390 w roku 2010 w odniesieniu do utworów europejskich[31], ze względu na zmianę metodologii umożliwiającą wyłączenie bardzo małych kanałów z obowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w pkt 2.1.2.1. Jednakże przy zastosowaniu metodologii użytej w poprzednim sprawozdaniu, tj. uwzględniając kanały zwolnione z obowiązku sprawozdawczego, dane pokazują, że liczba uwzględnionych kanałów wzrosła o 21,8 % od roku 2008 (1 679) do 2010 (2 045), przy czym tempo wzrostu było nieco mniejsze, niż zarejestrowane na rynku.

2.1.2. Metody wdrażania i monitorowania stosowane przez państwa członkowskie

2.1.2.1. Zmiany w metodologii

Ze względu na pojawienie się kanałów o bardzo małym udziale widowni (poniżej 0,3 %) postanowiono umożliwić w takich przypadkach ubieganie się o indywidualne zwolnienie z obowiązku sprawozdawczego wynikającego z art. 16 i 17. Szczegółowe warunki udzielania takich zwolnień znajdują się w „Zmienionych wytycznych dotyczących monitorowania stosowania art. 16 i 17 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych”, które będą przedmiotem przeglądu po ich pierwszym pełnym wdrożeniu przewidywanym na rok 2014.[32].

Ogólnie rzecz biorąc, liczba sprawozdań krajowych zawierających dane dla wszystkich uwzględnionych kanałów wzrosła w porównaniu z poprzednim okresem. W piętnastu z dwudziestu siedmiu sprawozdań przedstawiono dane statystyczne na temat utworów europejskich dla wszystkich kanałów w latach 2009 i 2010 (odpowiednio w 12 i 11 w latach 2007 i 2008). Dla produkcji niezależnych 14 i 15 sprawozdań krajowych zawierało dane statystyczne dla wszystkich kanałów odpowiednio w latach 2009 i 2010 (11 w latach 2007 i 2008). Komisja docenia ten trend, który odzwierciedla wzrost skuteczności monitorowania przez krajowe organy regulacyjne. Trend ten można jednak wytłumaczyć także – przynajmniej częściowo – zwolnieniem bardzo małych kanałów z obowiązku sprawozdawczego, ze względu na fakt, że kanały te z reguły mają więcej trudności z przedstawieniem danych statystycznych.

2.1.2.2. Monitoring

Jak stwierdzono w poprzednich sprawozdaniach, nie ma jednolitej metodologii monitoringu w całej UE. Na mocy przepisów właściwy organ na Cyprze mógł w okresie odniesienia monitorować tylko nadawanie kanałów w technologii analogowej[33]. Grecja i Słowenia zgłosiły trudności z uzyskiwaniem danych od wszystkich kanałów[34].

W trzech państwach członkowskich odnotowano jednak poprawę sytuacji. Słoweński organ regulacyjny zaczął weryfikować dane przekazywane przez niektórych nadawców. Włączenie danych dotyczących publicznych kanałów regionalnych do sprawozdania Niemiec również należy uznać za usprawnienie monitoringu. Starania szwedzkiego organu nadzorczego zmierzające do zwiększenia świadomości nadawców na temat znaczenia prawidłowego wdrożenia art. 16 i 17 wydają się przynosić owoce, ponieważ udział utworów europejskich, który w poprzednim okresie był mniejszy niż wymagana kwota, przekroczył próg 50 % w latach 2009 i 2010.

Można jednak wciąż wiele poprawić. Komisja ponownie podkreśla znaczenie monitoringu w celu zapewnienia właściwego stosowania art. 16 i 17. Chociaż dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych nie zawiera obowiązku ustanowienia konkretnych systemów monitorowania, Komisja zwraca się z prośbą do tych organów krajowych, które jeszcze tego nie zrobiły, aby wdrożyły systemy umożliwiające weryfikację danych przekazywanych przez nadawców.

2.2. Stosowanie art. 16 - udział większościowy utworów europejskich

Średni czas transmisji poświęcony utworom europejskim we wszystkich zgłoszonych kanałach w UE-27 wynosił 63,8 % w roku 2009 i 64,3 % w roku 2010[35]. Dane wskazują na tendencję wzrostową, jak pokazano w tabeli poniżej, co częściowo kompensuje spadek zarejestrowany w okresie od 2006 do 2007 r.

2009-2010: wzrost o 0,5 punktu procentowego 2007-2010: wzrost o 1,7 punktu procentowego

W latach 2007-2010 silniejszy wzrost zaobserwowano w „nowych państwach członkowskich”[36].

UE-15: spadek o 1,7 punktu procentowego (65,8 % w 2007 r., 64,1 % w 2010 r.) UE-12: wzrost o 5,9 punktu procentowego (58,7 % w 2007 r., 64,6 % w 2010 r.)

Komisja docenia postępy zarejestrowane w krajach UE-12, które pozwoliły im przekroczyć w niewielkim stopniu poziom osiągnięty przez UE-15.

Na poziomie państw członkowskich średni udział czasu transmisji poświęconego na utwory europejskie w czasie okresu odniesienia wahał się od 44 % (Irlandia) do 83 % (Węgry) w roku 2009 i od 47,4 % (Słowenia i Zjednoczone Królestwo) do 81 % (Węgry) w roku 2010. W tym samym okresie tendencja była wzrostowa w 12 państwach członkowskich, spadkowa w 12 i stabilna w trzech.

Tendencje dotyczące czasu transmisji zarezerwowanego na utwory europejskie w latach 2007-2010 w każdym państwie członkowskim przedstawiono na wykresach.[37].

Zasada dotycząca promocji utworów europejskich w usługach liniowych zasadniczo działa dobrze, chociaż ma ograniczone skutki w zakresie obiegu audycji w UE, ponieważ nie zapewnia dystrybucji utworów europejskich pochodzenia zagranicznego. Utwory europejskie pochodzenia zagranicznego stanowią do 8,1 % całkowitej liczby kwalifikowalnych godzin transmisji, podczas gdy większość utworów nieeuropejskich jest pochodzenia amerykańskiego[38]. Niektórym odnoszącym sukcesy utworom audiowizualnym, takim jak „Borgen” lub koprodukcja „Borgia”, udało się przekroczyć granice między państwami, ale takich przypadków wciąż jest zbyt mało. Jest niezmiernie ważne, aby istniały utwory europejskie, które przemawiają do widowni z różnych krajów. Można to osiągnąć na przykład za pomocą koprodukcji, które przemawiają do szerszej europejskiej publiczności.

Średnie wskaźniki zgodności dla UE dotyczące utworów europejskich były w miarę stabilne w okresie sprawozdawczym, ale odnotowały znaczący wzrost w latach 2007-2010, z 59,6 % do 69,6 %, przy czym duży wzrost zaobserwowano w krajach UE-15 (11,3 punktu procentowego).

Należy zauważyć, że wskaźniki zgodności odzwierciedlają nie tylko osiągnięcia kanałów odnośnie do udziału utworów europejskich, ale również poziom przekazanych/nieprzekazanych danych. Poprawa w okresie odniesienia dotycząca ilości przekazywanych danych (zob. pkt 2.1.2.1.) przyczyniła się do podwyższenia wskaźników zgodności.

Trzy państwa członkowskie[39] miały trudności z osiągnięciem wymaganego udziału utworów europejskich w całym okresie odniesienia. Jednocześnie dwa państwa członkowskie, które w poprzednim okresie zarejestrowały wartości średnie poniżej 50 %, osiągnęły wymagany udział utworów europejskich w roku 2010[40]. Komisja zachęca odnośne państwa członkowskie do wspierania wysiłków podejmowanych przez kanały podlegające ich jurysdykcji w celu poprawy lub utrzymania ich wyników w nadchodzących latach.

2.3. Stosowanie art. 17 dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych - utwory europejskie wyprodukowane przez producentów niezależnych (produkcje niezależne) i utwory nowe

Na poziomie UE średni udział zarezerwowany dla produkcji niezależnych we wszystkich zgłoszonych kanałach we wszystkich państwach członkowskich wynosił 34,1 % w roku 2009 i 33,8 % w roku 2010, wykazując nieznaczny spadek w okresie sprawozdawczym.

2009-2010: spadek o 0,3 punktu procentowego (34,1 % w 2009 r., 33,8 % w 2010 r.) 2007-2010: spadek o 1,5 punktu procentowego (35,3 % w 2007 r., 33,8 % w 2010 r.)

Tę tendencję spadkową zauważono już w dziewiątym sprawozdaniu[41]. Państwa członkowskie zachęca się więc do zastanowienia się nad możliwościami odwrócenia tej tendencji.

Na poziomie państw członkowskich średni udział czasu transmisji poświęconego na produkcje niezależne wynosił od 14,5 % (Słowenia) do 59,7 % (Belgia) w roku 2009 i od 14,8 % (Włochy) do 61,7 % (Belgia) w roku 2010. Tak jak w poprzednim okresie wszystkie państwa członkowskie osiągnęły udział utworów niezależnych wynoszący 10 %. 21 państw członkowskich w roku 2009 i 19 w roku 2010 zgłosiło wyniki powyżej 25 % całkowitego kwalifikowalnego czasu transmisji poświęconego na produkcje niezależne.

Kraje UE-12 prawie doścignęły UE-15:

UE-15: spadek o 4 punkty procentowe (38,5 % w 2007 r., 34,5 % w 2010 r.) UE-12: wzrost o 1,7 punktu procentowego (31,2 % w 2007 r., 32,9 % w 2010 r.)

Chociaż kraje UE-12 odnotowały większy wzrost niż UE-15, udział produkcji niezależnych osiągnięty przez nie w 2010 r. pozostał mniejszy niż ten osiągnięty przez UE-15.

Średnie wskaźniki zgodności dla UE dotyczące utworów niezależnych są podobne jak dla utworów europejskich, przy czym odnotowano umiarkowany wzrost w okresie sprawozdawczym i znaczący wzrost w latach 2007-2010 (11,5 punktu procentowego), w szczególności w krajach UE-15 (15,4 punktu procentowego).

Jeżeli chodzi o nowe utwory europejskie wyprodukowane przez producentów niezależnych (utwory nowe[42]), wartości średnie dla UE również wykazują tendencję spadkową:

2009-2010: spadek o 0,3 punktu procentowego (62,1 % w 2009 r., 61,8 % w 2010 r.) 2007-2010: spadek o 1,2 punktu procentowego (63 % w 2007 r., 61,8 % w 2010 r.)

W odniesieniu do obu grup państw członkowskich[43]wyniki dotyczące lat 2007-2010 są następujące:

UE-15: wzrost o 0,6 punktu procentowego (65,4 % w 2007 r., 66 % w 2010 r.) UE-12: spadek o 4 punkty procentowe (60 % w 2007 r., 56 % w 2010 r.)

Chociaż ogólne wyniki dotyczące utworów nowych są zadowalające, Komisja zachęca państwa członkowskie, w szczególności UE-12, do podejmowania działań na rzecz promocji transmisji niezależnych utworów nowych w swoich krajach.

3. WNIOSKI

Niniejsze pierwsze sprawozdanie nie zapewnia wystarczających danych do wyciągnięcia wniosków na temat promocji utworów europejskich przez dostawców usług na żądanie (art. 13). Spóźniona transpozycja dyrektywy w państwach członkowskich i bardzo nierówny rozwój rynków usług na żądanie utrudniają ewentualną analizę czy porównania. Sposób transpozycji art. 13 jest również zróżnicowany w poszczególnych państwach członkowskich. W niektórych krajach przepisy narzucają określone narzędzia do promocji utworów europejskich, a w innych nie określono żadnych konkretnych środków, jakie mają być stosowane przez dostawców usług na żądanie. Zgodnie z art. 13 ust. 3 Komisja uwzględni rozwój technologii i przeanalizuje niniejsze zagadnienia w kontekście pojawiania się skomunikowanych urządzeń i zjawiska konwergencji. Komisja wkrótce rozpocznie rozmowy z państwami członkowskimi na temat odpowiednich sposobów wdrażania art. 13.

Jeżeli chodzi o art. 16 dyrektywy, to dane przekazane przez państwa członkowskie wykazały, że ogólne wyniki w okresie odniesienia uległy poprawie. Średnia wartość dla utworów europejskich osiągnięta w roku 2010, wynosząca 64,3 % i znacznie przekraczająca udział określony w art. 16, odzwierciedla zasadniczo prawidłowe stosowanie tego przepisu w całej UE. Jednakże znacząca większość utworów europejskich składa się z utworów krajowych. Państwa członkowskie zachęca się do ścisłego monitorowania osiągnięć wszystkich kanałów podlegających ich jurysdykcji i wspierania niezgodnych kanałów w osiągnięciu wymaganego udziału utworów europejskich.

W 2010 r. przy wartości średniej wynoszącej 33,8 % wymogi art. 17 dotyczące nadawania produkcji niezależnych były spełnione z nawiązką. Jednakże wyniki wskazują na tendencję spadkową w odniesieniu do poziomu z 2007 r. zarówno dla utworów niezależnych, jak i utworów nowych. Chociaż kraje UE-12 odnotowały lepsze wyniki w zakresie produkcji niezależnych niż UE-15, wzywa się wszystkie państwa członkowskie do monitorowania stosowania art. 17 przez nadawców i zachęcania do podejmowania wysiłków zmierzających do transmitowania większego udziału europejskich produkcji niezależnych i utworów nowych. Wzrost ich udziału pomoże wesprzeć i umocnić branżę produkcji niezależnej w UE oraz zwiększy zatrudnienie w tym sektorze.

Komisja wzywa państwa członkowskie do wzięcia pod uwagę niewielkiego obiegu utworów europejskich pochodzenia zagranicznego i w miarę możliwości do rozwiązania tego problemu.

Zmiany głównych wskaźników w latach 2007-2010 (UE-27)

|| || || || || || || || || ||

[1]               Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych). Niniejsza wersja skodyfikowana zastępuje dyrektywę 89/552/EWG, zmienioną dyrektywą 97/36/WE oraz dyrektywą 2007/65/WE.

[2]               Badanie dostępne na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/avpolicy/info_centre/library/studies/index_en.htm#promot.

[3]               Poprzednie art. 4 i 5 dyrektywy 89/552/EWG.

[4]               Dyrektywa Rady 89/552/EWG z dnia 3 października 1989 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (Dz.U. L 298 z 17.10.1989, s. 23).

[5]               Norwegia, Islandia, Liechtenstein.

[6]               Liczba ta dotyczy krajów UE-30, w tym krajów EOG.

[7]               Belgia (Wspólnota Flamandzka), Republika Czeska, Dania, Słowacja i Zjednoczone Królestwo.

[8]               Kwestionariusz przesłany państwom członkowskim przez Komisję uwzględniał podział na usługi telewizji na życzenie, wideo na żądanie (VOD) oraz usługi mieszane (VOD/telewizja na życzenie).

[9]               Belgia (97,7 %), Bułgaria (100 %), Dania (100 %), Hiszpania (75 %), Luksemburg (80 %) i Portugalia (55,6 %) .

[10]             Republika Czeska (86,2 %), Irlandia (100 %), Grecja (76,9 %), Austria (100 %), Rumunia (100 %) i Słowacja (58,3 %).

[11]             Finlandia.

[12]             Szwecja.

[13]             Zob. motyw 27 dyrektywy audiowizualnej

[14]             Z wyłączeniem wiadomości, sportu, gier i przekazów handlowych

[15]             Estonia, Łotwa, Litwa i Węgry.

[16]             W Niderlandach na koniec 2010 r. zgłoszono 23 usługi, ale organ ds. mediów nie określił jeszcze kryteriów do ustalenia, czy kwalifikują się one jako audiowizualne usługi medialne na żądanie - zob. dokument roboczy służb - część I - sekcja 2.

[17]             Belgia-Wspólnota Francuska, Bułgaria, Republika Czeska, Hiszpania, Włochy (dyrektywa jeszcze nie wdrożona w roku 2010) i Austria. Dwóch państw członkowskich nie uwzględniono na liście: Łotwy, gdzie przepisy nakładają obowiązek oferowania utworów europejskich, ale nie określają konkretnego udziału procentowego, oraz Węgier, gdzie w przepisach uwzględniono kwoty tylko na utwory węgierskie (w międzyczasie przepis ten został zmieniony).

[18]             W Austrii tylko w odniesieniu do publicznych usług na żądanie.

[19]             W Republice Czeskiej i we Włoszech udział finansowy jest rozwiązaniem alternatywnym wobec obowiązku oferowania określonego udziału utworów europejskich w katalogu.

[20]             W szczególności Republika Czeska, Łotwa, Niderlandy i Szwecja.

[21]             Zob. uwagi dotyczące stosowania art. 13 w Belgii - Wspólnota Francuska - Dokument roboczy służb - część I - sekcja 2

[22]             Ze względów technicznych monitoring przeprowadzono w pierwszej połowie 2011 r.

[23]             M.in. Apple iTunes, Lovefilm w Niemczech i Blinkbox w Zjednoczonym Królestwie.

[24]             Zob. przypis 14.

[25]             Liczba ta dotyczy jednej usługi zgłoszonej w 2009 r.

[26]             Liczba ta dotyczy jednej usługi telewizji na życzenie zgłoszonej w 2010 r.

[27]             Belgia-Wspólnota Francuska, Bułgaria, Grecja, Hiszpania i Szwecja.

[28]             Belgia-Wspólnota Francuska, Bułgaria, Grecja, Hiszpania, Rumunia i Szwecja.

[29]             Zob. Dokument roboczy służb - część I - sekcja 2.

[30]             Kanały „uwzględnione”: całkowita liczba zidentyfikowanych kanałów minus liczba kanałów niedziałających oraz kanałów zwolnionych z obowiązku sprawozdawczego (zob. pkt 2.1.2.1.), a także kanałów zwolnionych (ze względu na charakter emitowanego programu) lub wyłączonych (ze względu na wyłączenia prawne) - zob. wskaźnik 1 w Dokumencie roboczym służb - część II - załącznik 1.

[31]             W odniesieniu do utworów niezależnych liczba kanałów uwzględnionych zmalała z 1 585 w roku 2007 do 1 311 w roku 2009 i 1 387 w roku 2010.

[32]             http://ec.europa.eu/avpolicy/docs/reg/tvwf/eu_works/guidelines_2011_en.pdf.

[33]             Sytuacja ta zmieniła się z dniem 1 lipca 2011 r.

[34]             Zob. komentarze Grecji i Słowenii w Dokumencie roboczym służb - część II - sekcja 3.

[35]             Dane dla poziomu UE wynikają z matematycznej średniej ze wszystkich średnich krajowych obliczonych na podstawie danych statystycznych przekazanych przez państwa członkowskie. Nie były ważone, ponieważ nie wszystkie parametry niezbędne do prawidłowego ważenia były dostępne dla wszystkich kanałów.

[36]             Państwa członkowskie, które dołączyły do UE w latach 2004 i 2007 (UE-12) – do UE-15 zalicza się państwa członkowskie, które dołączyły do UE wcześniej (do roku 1995).

[37]             Zob. Dokument roboczy służb - część II - sekcja 2.

[38]             Badanie - zob. przypis 2.

[39]             Irlandia, Słowenia i Zjednoczone Królestwo

[40]             Cypr i Szwecja.

[41]             Dziewiąty komunikat w sprawie stosowania art. 4 i 5 dyrektywy 89/552/EWG, zmienionej dyrektywą 97/36/WE oraz dyrektywą 2007/65/WE, w latach 2007-2008, dostępny pod adresem: http://ec.europa.eu/avpolicy/reg/tvwf/implementation/promotion/index_en.htm.

[42]             tj. utwory nadawane w okresie pięciu lat od daty ich produkcji.

[43]             Zob. przypis 36.