Eagrán sealadach

TUAIRIM AN ABHCÓIDE GHINEARÁLTA

SZPUNAR

arna tabhairt an 4 Iúil 2024 (1)

Cás C‑277/23

E. P.

v

Ministarstvo financija Republike Hrvatske, Samostalni sektor za drugostupanjski upravni postupak

[Iarraidh ar réamhrialú ón Ustavni sud Republike Hrvatske (Cúirt Bhunreachtúil, an Chróit)]

(Tarchur chun réamhrialú – Saoránacht an Aontais – Ceart saorghluaiseachta agus cónaí faoi shaoirse ar chríoch na mBallstát – Reachtaíocht fhioscach – Cáin ioncaim – Asbhaint bhunúsach phearsanta le haghaidh leanbh cleithiúnach a fhaigheann cúnamh soghluaisteachta a áireamh – Cúnamh a théann thar an tairseach uasta a cheadaítear leis an reachtaíocht sin – Clár Erasmus + – Gluaiseacht go Ballstát ina bhfuil costais airmheánacha maireachtála níos airde – Toirmeasc ar idirdhealú – Srian ar an tsaorghluaiseacht)

I.      Réamhrá

1.        Cruthaíodh clár Erasmus (EuRopean Action Scheme for the Mobility of University Students) agus tagairt á déanamh do thréimhse den Renaissance le linn a raibh mic léinn agus intleachtóirí in ann dul timpeall na hEorpa gan srian. Tugadh ainm fhealsamh, fhileolaí, dhiagaire agus dhaonnachaí Érasme de Rotterdam (1469-1536) air, a raibh cónaí air agus a d’oibrigh in a lán réigiún den Eoraip, agus é mar shaoránacht den domhan. Mheas sé gurbh iad na naisc amháin a bhí aige le tíortha eile a thug an t‑eolas, an taithí agus na smaointí a bhí mar phríomhchúram a chuid taighde. (2)

2.        Ó thús a chruthaithe, in 1987, cuireadh a lán glúnta de mhic léinn óga ar a gcumas leis chun dul timpeall na hEorpa gan srian chun críocha oideachais, ag cur leis an tabhairt le chéile idir daoine de chuid na hEorpa. Réitíodh an bealach leis le haghaidh Eoraip d’oideachas, cuid doscartha den Eoraip de na saoránaigh agus saoránacht an Aontais. Inniu, cuireann clár Erasmus + le baint amach chomhoibriú an Aontais sna réimsí riachtanacha is iad an t‑oideachas agus an oiliúint, atá nasctha go dlúth le forbairt eacnamaíoch agus shóisialta an Aontais, agus luachanna an Aontais a chur chun cinn, i gcomhréir le hAirteagal 2 CAE.(3) Agus céard faoi amárach? Amárach, caithfidh an clár seo leanúint ar aghaidh de shoghluaisteacht na mac léinn a chothú mar chuspóir a bhaineann leis an leas ginearálta, agus chun luachanna an Aontais a dhaingniú. Ná déanaimis dearmad, go bhfuil ‘gá le bunchloch oideachasúil ag daonlathas san Aontas’. (4)

3.        Sa chás seo, cuirtear ceist ar an gCúirt Bhreithiúnais, go bunúsach, faoi léiriú Airteagail 18, 20, 21 agus 165 de CFAE. Go bunúsach, caithfear ceisteanna cinntitheacha atá os comhair na cúirte a rinne an tarchur, an Ustavni sud Republike Hrvatske (Cúirt Bhunreachtúil, an Chróit), a fhreagairt, a bhféadfaí a achoimriú mar seo a leanas: an féidir leis na hÚdaráis Chánacha de Bhallstát leas a bhaint as deontas Erasmus, go páirteach, a fhaigheann mac léinn den Bhallstát sin? An bhfuil an modh ina gcaitear go míbhuntáisteach le tuismitheoir cáiníocóra ar aon dul le cuspóir chlár Erasmus +, is é chun gluaiseacht na mac léinn a chur chun cinn?

4.        Tugtar deis don Chúirt Bhreithiúnais leis an iarraidh ar réamhrialú seo chun tabhairt faoi ghluaiseacht mac léinn athuair, le cúlra reachtaíocht Bhallstáit maidir le buntáistí cánacha faoi leith, agus déanann sí mar a rinneadh ina cásdlí roimhe maidir leis an tsaorghluaiseacht mac léinn.(5)

II.    An dlí lena mbaineann

A.      Dlí an Aontais

5.        Foráiltear le hAirteagal 21(1) CFAE ‘[go m]beidh an ceart ag gach saoránach den Aontas gluaiseacht agus cónaí faoi shaoirse ar chríoch na mBallstát, faoi réir na dteorainneacha agus na gcoinníollacha dá bhforáiltear sna Conarthaí agus sna forálacha arna nglacadh lena gcur chun feidhme’.

6.        Foráiltear le hAirteagal 165 CFAE i míreanna 1 agus 2:

‘1.      Rannchuideoidh an tAontas le hoideachas de chaighdeán a fhorbairt tríd an gcomhar idir Ballstáit a chothú agus, más gá, trí thacú lena ngníomhaíocht agus í a fhorlíonadh, agus freagracht na mBallstát i leith inneachar an teagaisc agus eagrúchán an chórais oideachais agus a n‑éagsúlacht chultúrtha agus teanga á hurramú aige.

[...]

2.      Is é is aidhm do ghníomhaíocht an Aontais:

–      éirim Eorpach an oideachais a fhorbairt go háirithe trí theangacha na mBallstát a theagasc agus a leathadh;

–      taobhú le soghluaisteacht mhac léinn agus múinteoirí, lena n‑áirítear aitheantas acadúil dioplómaí agus tréimhsí staidéir;

–      comhar a chur ar aghaidh idir bunaíochtaí oideachais;

–      malartuithe faisnéise agus taithí a fhorbairt ar shaincheisteanna is coiteann do chórais oideachais na mBallstát;

–      taobhú le forbairt comhaiseag idir daoine óga agus idir teagascóirí sochoideachasúla, agus rannpháirtíocht na ndaoine óga i saol daonlathach na hEorpa a chothú;

[...]’

7.        Foráiltear le haithris 40 de Rialachán (AE) Uimh. 1288/2013, (6) ina leagan atá infheidhme ar fhíorais na caingne sna príomhimeachtaí (‘Rialachán Erasmus +’):

‘D’fhonn rochtain ar an gClár a fheabhsú, ba cheart na deontais chun tacú le soghluaisteacht an duine aonair a choigeartú ar chostais mhaireachtála agus chothaithe na tíre aíochta. I gcomhréir leis an reachtaíocht náisiúnta, ba cheart na Ballstáit a spreagadh chomh maith chun na deontais sin a dhíolmhú ó aon chánacha agus tobhaigh shóisialta. Beidh feidhm ag an díolúine chéanna maidir le comhlachtaí poiblí nó príobháideacha a dhámhann tacaíocht airgeadais den sórt sin do na daoine aonair lena mbaineann.’

8.        Foráiltear le hAirteagal 6(1) de Rialachán Erasmus +, dar teideal ‘Gníomhaíochtaí an Chláir’:

‘I réimsí an oideachais agus na hoiliúna, saothrófar na cuspóirí seo a leanas leis an gClár trí bhíthin na gcineálacha gníomhaíochta seo a leanas:

(a)      soghluaisteacht foghlama daoine aonair;

[...]’

9.        Foráiltear le hAirteagal 18(7) den Rialachán sin, dar teideal ‘Buiséad’:

‘Déanfar na cistí do shoghluaisteacht foghlama daoine aonair dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 6(1) agus i bpointe (a) d’Airteagal 12 atá le bainistiú ag gníomhaireacht náisiúnta nó ag gníomhaireachtaí náisiúnta (“gníomhaireacht náisiúnta”) a leithdháileadh ar bhonn an daonra agus an chostais mhaireachtála sa Bhallstát, an fhaid idir príomhchathracha na mBallstát agus feidhmíochta. Is ionann paraiméadar na feidhmíochta agus 25 % d’iomlán na gcistí de réir na gcritéar dá dtagraítear i mír 8 agus i mír 9. Maidir le comhpháirtíochtaí straitéiseacha dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 8(1) agus i bpointe (a) d’Airteagal 14 (1) a roghnóidh gníomhaireacht náisiúnta agus a ndéanfaidh an ghníomhaireacht sin bainistiú orthu, leithdháilfear na cistí ar bhonn critéar a shaineoidh an Coimisiún i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 36(3). Beidh na foirmlí sin, a mhéid is féidir, neodrach maidir le córais éagsúla oideachais agus oiliúna na mBallstát, déanfar laghduithe móra ar an mbuiséad bliantúil a leithdháiltear ar na Ballstáit ó bhliain go chéile a sheachaint leo agus déanfar neamhchothromaíochtaí iomarcacha i leibhéal an chúnaimh a leithdháiltear a íoslaghdú leo.’

10.      Foráiltear le hAirteagal 67 de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004,(7) dar teideal ‘Baill den teaghlach a bhfuil cónaí orthu i mBallstát eile’:

‘Beidh duine i dteideal sochair theaghlaigh i gcomhréir le reachtaíocht an Bhallstáit inniúil, lena n‑áirítear dá bhaill teaghlaigh a bhfuil cónaí orthu i mBallstát eile, amhail is go raibh cónaí orthu sa chéad Bhallstát. Beidh ceart ag pinsinéir do shochair theaghlaigh i gcomhréir le reachtaíocht an Bhallstáit atá freagrach as a phinsean.’

[Aistriúchán neamhoifigiúil]

B.      Dlí na Cróite

11.      Foráiltear le hAirteagal 6 den Zakon o porezu na dohodak (dlí maidir le cáin ioncaim), sa leagan a bhí infheidhme tráth na n‑imeachtaí (8) (‘ZPD’), go laghdaítear bonn na cánach ioncaim leis an asbhaint phearsanta.

12.      Liostaítear in Airteagal 10 de ZPD na méideanna atá díolmhaithe ó cháin ioncaim. I measc na méideanna sin, tá le fáil, go háirithe:

–      na ‘scoláireachtaí atá ceaptha do mhic léinn le haghaidh oideachas lánaimseartha sna hinstitiúidí ardoideachais agus na hollscoileanna, chomh maith le dochtúireachtaí agus iardhochtúireachtaí, dá gcuirtear maoiniú ar fáil ina leith i mbuiséad an Stáit de Phoblacht na Cróite agus na scoláireachtaí a íoctar, is é sin dá leithdháiltear ó bhuiséad an Aontais Eorpaigh, dá rialaítear le coinbhinsiúin idirnáisiúnta sonracha agus atá ceaptha do mhic léinn i gcomhair oideachas lánaimseartha in institiúidí ardoideachais’ (mír 13);

–      na ‘scoláireachtaí atá ceaptha do mhic léinn a roghnaíodh le linn comórtais phoiblí, atá oscailte do gach mac léinn ar théarmaí comhionanna, le haghaidh oideachas lánaimseartha sna hinstitiúidí ardoideachais, a íocann, is é sin a bhronnann fondúireachtaí, forais agus institiúidí eile atá cláraithe i bPoblacht na Cróite chun críocha foghlama nó taighde eolaíochta, dá rialaítear a ngníomhaíochtaí le forálacha speisialta agus arna mbunú chun críche deontais a bhronnadh’ (mír 18), agus

–      na méideanna ‘a íoctar mar dheontais ó chistí agus cláir an Aontais trí bhíthin údaráis chreidiúnaithe i gcomhréir le Rialacháin an Aontais Eorpaigh i bPoblacht na Cróite le haghaidh cur i bhfeidhm gníomhaíochtaí soghluaisteachta faoi réir chláir agus chistí an Aontais chun críocha oideachais agus breisoideachais, i gcomhréir le Rialachán Airgeadais an Choimisiúin Eorpaigh, suas go dtí na méideanna atá forordaithe’ (mír 20).

13.      Foráiltear le hAirteagal 36 de ZPD:

‘(1)      Maidir le cónaitheoirí, déanfar méid iomlán an ioncaim a fhaightear de réir Airteagal 5 den dlí seo a laghdú trí asbhaint bhunúsach phearsanta de mhéid 2 200.00 kuna [na Cróite (HRK), (thart ar EUR 292)] do gach mí den tréimhse chánach a bhfuil an cháin socraithe ina leith. [...]

(2)      Is féidir leis na cónaitheoirí an asbhaint phearsanta dá ndéantar tagairt uirthi i mír 1 den Airteagal seo a mhéadú ar bhonn na méideanna seo a leanas:

[...]

2.      le haghaidh na leanaí cleithiúnacha: 0.5 den asbhaint bhunúsach phearsanta le haghaidh an chéad linbh, 0.7 le haghaidh an dara leanbh, 1.0 le haghaidh an tríú leanbh, 1.4 le haghaidh an cheathrú leanbh, 1.9 le haghaidh an chúigiú leanbh agus, le haghaidh gach leanbh eile, méadaítear an fhachtóir asbhainte pearsanta bunúsaí ar mhodh de réir a chéile de 0.6, 0.7, 0.8, 0.9, 1.0 ... níos mó ná fachtóir na hasbhainte pearsanta bunúsaí den leanbh roimhe sin [...]

[...]

(4)      Is iad dlúthbhaill teaghlaigh cleithiúnach agus leanaí cleithiúnacha iad daoine nádúrtha a bhfuil ioncam inchánach, an t-ioncam díolmhaithe agus na méideanna eile nach meastar, de réir bhrí an dlí seo, mar ioncam, nach mó ná méid a fhreagraíonn do chúig oiread na hasbhainte bunúsaí dá dtagraítear i mír 1 den Airteagal seo faoi chúig, ar bhonn bliantúil.

(5)      Trí bhíthin maolú ar mhír 4 den Airteagal seo, agus an ceart chun asbhainte pearsanta do dhlúthbhaill teaghlaigh cleithiúnach agus do leanaí cleithiúnacha á gcinneadh, ní chuirtear san áireamh méideanna dá bhforáiltear faoi fhorálacha speisialta i leith cúnaimh shóisialaigh, liúntais leanaí, cúnamh do leanaí nuabheirthe, i.e. méideanna atá beartaithe le haghaidh trealaimh do leanbh nuabheirthe, agus pinsin teaghlaigh a íoctar tar éis bhás tuismitheora. [...]’

14.      Foráiltear le hAirteagal 54 de ZPD, le haghaidh cáiníocóirí áirithe a bhfuil cónaí orthu i gceantair chuidithe agus sa bhaile de Vukovar (an Chróit), amhail an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí, méid níos airde den asbhaint bhunúsach phearsanta agus, dá bharr sin, asbhaint níos airde do leanaí cleithiúnacha, agus na fachtóirí arna leagan amach in Airteagal 36(2)(1) de ZPD á gcur i bhfeidhm. De réir an ordaithe tarchur, bhí HRK 3 000 (thart ar EUR 398) i gceist tráth na bhfíoras agus bhí HRK 2 700 (thart ar EUR 358) i gceist roimhe sin.

III. Fíorais na díospóide sna príomhimeachtaí, na ceisteanna arna dtarchur agus an nós imeachta os comhair na Cúirte Breithiúnais

15.      Faigheann an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí, náisiúnach de chuid na Cróite, an chuid is mó dá hioncam ó fhostaíocht a bhfuil tuarastal ag dul léi. Dlítear cáin ioncaim uirthi agus formhuirear cánach ioncaim mar ioncam inchánach speisialta d’údarás áitiúil. Agus a háit chónaithe á cur san áireamh, baineann sí tairbhe as na buntáistí airgeadais dá bhforáiltear le ZPD.

16.      Is léir ón ordú tarchuir, le linn na dtréimhsí inchánacha le haghaidh na mblianta roimh 2014, gur bhain an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí tairbhe as an gceart chun chur leis an asbhaint bhunúsach (cuid neamhincháinithe de na méideanna arna bhfáil) i gcomhair leanbh cleithiúnach a bhí ina mac léinn lánaimseartha, le linn na tréimhse ábhartha, san Fhionlainn ar chúrsa ollscoile, de réir Airteagal 36(2)(2) agus Airteagal 54(1)(2) de ZPD.

17.      Le cinneadh an 27 Iúil 2015, chuir an Porezna uprava Ministarstva financija Republike Hrvatske (Údarás Cánach Aireacht Airgeadais Phoblacht na Cróite) in iúl don iarratasóir sna príomhimeachtaí, ar an gcéad dul síos, go raibh difríocht idir na méideanna cánach ioncaim agus forchánach de bharr gur scriosadh an asbhaint bhunúsach dá leanbh, ball cleithiúnach den teaghlach, le haghaidh thréimhse an 1 Eanáir go 31 Nollaig 2014 agus, ar an dara dul síos, an méid a bhí le híoc aici ina leith.

18.      Rinne an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí agóid i gcoinne an measúnú cánach seo leis an Samostalni sektor za drugostupanjski upravni postupak Ministarstva financija Republike Hrvatske (Aireacht Airgeadais Phoblacht na Cróite, Earnáil Neamhspleách um Nós Imeachta Riaracháin ar an Dara Céim).

19.      Dar léi, séanadh an ceart uirthi go mícheart chun chur leis an asbhaint bhunúsach chun críocha cánacha i gcomhair 2014 le haghaidh a linbh chleithiúnaigh. Maidir leis sin, cuireann sí in iúl go bhfuair an leanbh sin cúnamh soghluaisteachta ó ollscoil Fhionlannach Y i gcomhair bhliain acadúil 2014/2015, faoi chlár Erasmus +, le haghaidh a thréimhse staidéir sa Bhallstát sin. Cuireann sí in iúl go bhfuil sé soiléir ón measúnú cánach atá faoi chonspóid go dtéann an cúnamh soghluaisteachta seo thar an tairseach infheidhme de HRK 11 000 (thart ar EUR 1 460), dá bhforáiltear in Airteagal 36(4) agus (5) de ZPD, le haghaidh ceart chun chur leis an asbhaint bhunúsach, mar bheart de chuid beartais shóisialta, a bhaineann le cáin ioncaim i leith an bhaill chleithiúnaigh den teaghlach faoi Airteagal 36(1) agus (4) de ZPD (‘na forálacha atá faoi chonspóid’). Bíodh sin mar atá, áitíonn sí go gcaithfidh an cúnamh soghluaisteachta sin a bheith cáilithe mar ‘chúnamh sóisialta’ agus, dá bharr sin, níor chóir é a chur san áireamh agus an ceart chun cur leis sin a áireamh, de bharr Airteagal 36(5) de ZPD.

20.      Ina cinneadh an 17 Iúil 2019, dhiúltaigh Earnáil Neamhspleách um Nós Imeachta Riaracháin ar an Dara Céim na hAireachta Airgeadais a maíomh mar a bheith gan bhunús.

21.      Thaisc an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí achomharc i gcoinne an chinnidh sin os comhair an Upravni sud Osijek (Cúirt Riaracháin Osijek, an Chróit), a dhiúltaigh an chúirt sin mar bheith gan bhunús an 30 Eanáir 2020.

22.      Dhiúltaigh an Visoki upravni sud Republike Hrvatske (Cúirt Riaracháin Achomhairc, an Chróit) an t‑achomharc sin a thaisc an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí i gcoinne an chinnidh sin chomh maith an 20 Eanáir 2021.

23.      Thaisc an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí achomharc bunreachtúil i gcoinne an chinnidh sin os comhair an Ustavni sud Republike Hrvatske (Cúirt Bhunreachtúil) inter alia. Áitíonn sí mar thacaíocht dá maíomh, inter alia, gur sáraíodh an oibleagáid dá leagtar síos in Airteagal 141(c) den Bhunreacht chun na cearta suibiachtúla a fhaigheann sí ó dhlí an Aontais a chosaint. Áitíonn sí go ndearnadh leatrom uirthi faoi Airteagal 18 CFAE, agus gur fágadh í faoi mhíbhuntáiste faoi Airteagail 20(2)(a) agus 21(1) CFAE, ar bhonn gur fheidhmigh a leanbh a cheart chun gluaiseacht agus cónaí i mBallstát eile chun críocha oideachais.

24.      Cuireann an chúirt a rinne an tarchur ceist, in éagmais chásdlí na Cúirte Breithiúnas lena bhféadtar freagra a thabhairt ar na gearáin ina líomhnaítear sárú ar phrionsabal maidir le cosc ar idirdhealú nó nádúr díréireach na mbeart cánacha a bhaineann le soghluaisteacht mac léinn faoi chlár Erasmus +, an bhfuil feidhm ag dlí an Aontais i gcás an iarratasóra sna príomhimeachtaí agus, le bheith cruinn faoi, cé acu a bhfuil an reachtaíocht chánach atá faoi chonspóid i gcomhréir le hAirteagail 18, 20, 21 agus Airteagal 165(2) CFAE chomh maith le hAirteagal 67 de Rialachán Uimh. 883/2004.

25.      Agus í den tuairim gur tháinig ceisteanna maidir le léiriú dhlí an Aontais chun cinn, chinn an Ustavni sud Republike Hrvatske (Cúirt Bhunreachtúil), lena cinneadh an 18 Aibreán 2023, a fuarthas ag an gCúirt Bhreithiúnais an 28 Aibreán 2023, bac a chur ar na himeachtaí agus na ceisteanna seo a leanas a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais le haghaidh réamhrialú:

‘(1)      Maidir leis na forálacha d’Airteagail 18, 20, 21 agus den dara fhleasc d’Airteagal 165(2) de CFAE, an bhfuil léiriú le déanamh amhail go gcuirtear cosc leo ar reachtaíocht Bhallstáit ar dá réir a chuirtear tuismitheoir óna cheart chun cur leis an méid bunúsach a bhaintear in aghaidh na bliana as a bhonn cánach ioncaim le haghaidh leanbh cleithiúnach i gcás inar íocadh leis an leanbh sin cúnamh soghluaisteachta mac léinn ar mó é ná an tairseach socraithe forordaithe, mar mhac léinn cleithiúnach a d’fheidhmigh a shaoirse ghluaiseachta agus chónaithe chun críocha oideachais i mBallstát eile, rud a fhágann gur bhain sé úsáid, de bhun gníomhartha cur chun feidhme náisiúnta, as bearta dá bhforáiltear le hAirteagal 6(1)(a) de [Rialachán Erasmus +] chun críocha fheidhmiú na gluaiseachta mac léinn ó Bhallstát ina bhfuil costais airmheánacha maireachtála níos ísle nó meánach go Ballstát ina bhfuil costais airmheánacha maireachtála níos airde, mar a shainmhínítear le critéir an Choimisiúin Eorpaigh de réir bhrí Airteagal 18(7) den Rialachán sin?

(2)      Maidir le hAirteagal 67 de [Rialachán Uimh. 883/2004], an bhfuil léiriú le déanamh amhail go gcuirtear cosc leis ar reachtaíocht Bhallstáit ar dá réir a chuirtear tuismitheoir óna cheart chun cur leis an méid bunúsach a bhaintear in aghaidh na bliana as a bhonn cánach ioncaim le haghaidh mac léinn cleithiúnach, dar tugadh an cúnamh saorghluaiseachta mac léinn le linn tréimhse staidéir i mBallstát eile dá bhforáiltear in Airteagal 6(1)(a) de [Rialachán Erasmus +]?’

26.      Chuir Rialtas na Cróite chomh maith leis an gCoimisiún barúlacha i scríbhinn isteach os comhair na Cúirte Breithiúnais. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais gan éisteacht ó bhéal a reáchtáil sa chás seo.

IV.    Anailís

27.      Sa chás atá i gceist sna príomhimeachtaí, bhain náisiúnach de chuid na Cróite, mac léinn lánaimseartha, leas as cúnamh soghluaisteachta d’ollscoil Fhionlannach le haghaidh tréimhse staidéir ollscoile i gcomhair cúig mhí san Fhionlainn le linn bhliain ollscoile 2014/2015 faoi chlár Erasmus +. Bhí iarmhairtí ar áireamh cánach ioncaim dá mháthair toisc go bhfuair sé an cúnamh sin, is é sin gur sáraíodh an tairseach, dá bhforáiltear leis an reachtaíocht náisiúnta, agus ar dá réir a chailleann an mháthair, atá fostaithe sa Chróit, a ceart mar cháiníocóir chun cur leis an asbhaint bhunúsach le haghaidh leanaí cleithiúnacha, mar bheart de bheartas sóisialta. Is léir ordú tarchuir, ós rud é gur scriosadh an asbhaint dá bhforáiltear sa reachtaíocht le haghaidh na tréimhse atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí, go raibh ar an iarratasóir sna príomhimeachtaí an difríocht sna méideanna cánach ioncaim agus an formhuirir a íoc, thart ar HRK 4 500 (thart ar EUR 597).

28.      Is é substaint an iarratais le haghaidh réamhrialú ná cé acu a chuirtear bac le dlí an Aontais ar reachtaíocht náisiúnta ina gcuirtear cúnamh soghluaisteachta a fhaigheann leanbh cleithiúnach de cháiníocóir faoi chlár Erasmus + san áireamh, as a dtagann iarmhairtí míbhuntáisteacha agus méid na hasbhainte bunúsaí dá bhfuil an cáiníocóir tuismitheora i dteideal agus a cháin nó a cáin ioncaim a áireamh.

29.      Sula scrúdaítear na ceisteanna arna dtarchur le haghaidh réamhrialú, caithfear an agóid a chuir Rialtas na Cróite isteach maidir le hinghlacthacht na gceisteanna a chur i leataobh.

A.      Maidir le hinghlacthacht na gceisteanna arna dtarchur

30.      Measann Rialtas na Cróite go gcaithfear na ceisteanna le haghaidh réamhrialú a dhearbhú mar bheith inghlactha ar an mbunús go rialaítear staid chánach an iarratasóra sna príomhimeachtaí agus, go háirithe, áireamh a cáin ioncaim chomh maith lena ceart chun asbhainte cánach bunúsaí leis an dlí náisiúnta. Dar leis an Rialtas seo, níl sé chóir rannpháirtíocht amháin i gclár Erasmus + a mheas amhail is go gcuirtear gach duine le nasc le mac léinn a bhfuil páirt á glacadh sa chlár. In éineacht leis seo, áitíonn an Rialtas go mbaineann an cás seo le staid inmheánach amháin, mar gheall ar náisiúntacht an iarratasóra sna príomhimeachtaí, toisc go n‑oibríonn sí agus go dtuilleann sí tuarastal sa Chróit agus toisc nár bhain sí úsáid phearsanta as an tsaoirse gluaiseachta agus nár bhain sí tairbhe as cúnamh soghluaisteachta mac léinn faoin gclár sin.

31.      Ní dóigh liom go n‑éireoidh le hargóintí amhail siúd, i mo thuairim.

32.      Ar an gcéad dul síos, i ndáil le hábharthacht na gceisteanna arna gcur os comhair na Cúirte Breithiúnais, ba chóir a chuimhneamh go bhfuil sé faoin gcúirt náisiúnta amháin a bhfuil na himeachtaí os a comhair an fhreagracht a ghlacadh i gcomhair an chinnidh dhlíthiúil atá á thabhairt, measúnú a dhéanamh i bhfianaise na ngnéithe sonracha de na himeachtaí sin, an gá i leith réamhrialú chun bheith in ann breithiúnas a thabhairt agus ábharthacht na gceisteanna a tharchuireann sí chuig an gCúirt Bhreithiúnais araon. Is dá thoradh sin go meastar go bhfuil na ceisteanna a tharchuireann na cúirteanna náisiúnta ábhartha agus nach bhféadfadh an Chúirt Bhreithiúnais diúltú chun breithiúnas a thabhairt orthu ach amháin i gcás ina bhfuil sé soiléir nach bhfuil aon bhaint ag an mbreithiúnas ar fhírinne nó ábhar na bpríomhimeachtaí, i gcás ina bhfuil an fhadhb hipitéiseach nó mura bhfuil an t‑eolas fíriciúil nó dlíthiúil ag an gCúirt Bhreithiúnais chun freagra úsáideach a thabhairt chun na ceisteanna sin a fhreagairt.(9)

33.      Ní hé sin an cás sa chás seo. Ba chóir a thabhairt faoi deara go leagann an chúirt a rinne an tarchur síos go mion na cúiseanna a bhí mar bhunús a tuairim go bhfuil léiriú ar dhlí an Aontais de dhíth d’fhonn cinneadh a dhéanamh agus go bhféadfadh tionchar a bheith ag na ceisteanna arna dtarchur le haghaidh réamhrialú ar thoradh na bpríomhimeachtaí. Míníonn an chúirt a rinne an tarchur, ag féachaint d'ábhar an ghnímh atá os a comhair, in éagmais chásdlí na Cúirte Breithiúnais lena bhféadtar freagra a thabhairt ar na gearáin ina líomhnaítear sárú ar an toirmeasc ar idirdhealú nó nádúr díréireach na mbeart cánacha a bhaineann le soghluaisteacht mac léinn faoi chlár Erasmus +, go gceanglaítear uirthi, go háirithe, chun teacht ar a cinneadh, a scrúdú an bhfuil na gníomhartha aonair is ábhar don chaingean a tugadh os a comhair contrártha d’Airteagail 18, 20, 21 agus Airteagal 165(2) CFAE.

34.      Ar an dara dul síos, maidir leis an argóint ar dá réir a gcaithfear an chaingean sna príomhimeachtaí a mheas mar bheith ‘go hiomlán inmheánach’ maidir le hAirteagail 18, 20 agus 21 CFAE, ba chóir a chuimhneamh, de réir cásdlí seasmhach, ní fhéadfaí rialacha CFAE maidir le saorghluaiseacht daoine agus na hachtanna arna nglacadh chun iad a chur chun feidhme a fheidhmiú ar ghníomhaíochtaí nach léiríonn aon ghné lena gceanglaítear iad le haon cheann de na cásanna a beartaíodh le dlí an Aontais, agus a bhfuil gach gné ábhartha dá chuid laistigh de Bhallstát amháin. Ar an taobh eile, mar a chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl go soiléir, tagann aon náisiúnach den Aontas a bhain úsáid as an gceart chun saorghluaiseachta i mBallstát eile faoi réir raon feidhme na bhforálacha sin, beag beann ar a áit chónaithe nó a háit chónaithe agus a náisiúntacht.(10)

35.      Sa chás seo, ba chóir a thabhairt faoi deara go n‑áirítear na sonraí riachtanacha chun an Chúirt Bhreithiúnais a chur ar a cumas le cinneadh go bhfuil nasc ag staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí le dlí an Aontais. Thairis sin, mar a chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl cheana féin, cé go dtagann cánachas díreach faoi réir inniúlacht na mBallstát, caithfidh na Ballstáit sin an inniúlacht sin a fheidhmiú i gcomhréir le dlí an Aontais, (11) go háirithe leis na forálacha CFAE maidir leis an tsaoirse atá aitheanta do gach saoránach den Aontas chun gluaiseacht agus cónaí faoi shaoirse laistigh de chríoch na mBallstát (12) agus i gcomhréir le prionsabal na córa comhionainne.

36.      Sa chomhthéacs sin, ba chóir a thabhairt faoi deara, i gcodarsnacht leis éard a mhaíonn Rialtas na Cróite, ní fhéadfaí staid náisiúnaigh de Bhallstát, amhail an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí, nár bhain úsáid as an gceart chun saorghluaiseachta a mheas mar staid go hiomlán inmheánach ar an mbonn sin amháin. Cé go bhfuil sé fíor nár fheidhmigh an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí an ceart go pearsanta agus nár bhain sí tairbhe as cúnamh soghluaisteachta mac léinn faoi chlár Erasmus +, ina ainneoin sin tá sé fós fíor gur fheidhmigh a leanbh a cheart chun saorghluaiseachta (13) agus, ar an taobh eile, mar a thugann an chúirt a rinne an tarchur faoi deara, nach bhfuil aon amhras go bhfuil cóireáil cánach mhíbhuntáisteach an iarratasóra sna príomhimeachtaí, is í, sa chás seo, an tuismitheoir cáiníocóra, ceangailte leis an gcúnamh soghluaisteachta a bhain a leanbh tairbhe as faoin gclár sin.

37.      Ar an gcaoi sin, sílim go bhfuil na ceisteanna a chuir an chúirt a rinne an tarchur inghlactha.

B.      Maidir le cúlra an cháis

1.      Maidir leis an gcéad cheist le haghaidh réamhrialú

38.      Lig dom cuir i gcuimhne duit i dtosach báire, i gcomhréir le cásdlí seasta na Cúirte Breithiúnais, ní áirítear le hAirteagal 21 CFAE an ceart chun gluaiseacht agus cónaí faoi shaoirse amháin laistigh de chríoch na mBallstát, ach foráiltear cosc leis ar idirdhealú ar bhonn náisiúntachta freisin. Dá bharr sin, caithfear staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí a scrúdú i bhfianaise na forála sin amháin, (14) i bhfianaise Airteagal 165 CFAE.

39.      Lena céad cheist, tá an chúirt a rinne an tarchur ag iarraidh a fháil amach, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 21 CFAE arna léamh i bhfianaise an dara fleasc d’Airteagal 165(2) CFAE le léiriú amhail is go gcuirtear cosc leis ar reachtaíocht Bhallstáit lena gcuirtear san áireamh, chun críocha áireamh mhéid na hasbhainte bunúsaí a bhfuil cáiníocóir tuismitheora i dteideal i gcomhair leanbh cleithiúnach, cúnamh soghluaisteachta oideachais as ar bhain an leanbh tairbhe faoi chlár Erasmus +, dá thoradh air sin go gcailltear an ceart chun cur leis an asbhaint sin agus cáin ioncaim á háireamh.

40.      Measann Rialtas na Cróite nach ndéantar idirdhealú (go díreach ná go hindíreach) i gcoinne na daoine lena mbaineann agus nach gcuirtear bac leo ar a saorghluaiseacht laistigh den Aontas. I gcodarsnacht leis sin, is é tuairim an Choimisiúin gur srian iad na forálacha sin ar shaorghluaiseacht na ndaoine dá bhforáiltear le hAirteagal 21 CFAE, arna léamh i bhfianaise Airteagal 165 CFAE agus Airteagal 4(3) CAE, ós rud é, sa chás seo, go mbaineann cóireáil mhíbhuntáisteach ioncam an iarratasóra sna príomhimeachtaí go díreach le feidhmiú a linbh dá cheart chun saorghluaiseachta.

41.      Tá an cás seo, mar sin, san áit ina dtagann réimse an chánachais dhírigh agus réimse shaorghluaiseacht na saoránach den Aontas le chéile. D’fhonn freagra úsáideach a thabhairt don Chúirt Bhreithiúnais ar an gcéad cheist arna tarchur le haghaidh réamhrialú, agus cuspóirí chlár Erasmus + á gcur san áireamh, déanfaidh mé anailís go hachomair ar shainghné an chúnaimh soghluaisteachta faoin gclár seo (Roinn A) agus, ar an dara dul síos, an cheist maidir le cibé acu an idirdhealú ar fhorais náisiúntachta agus/nó srian ar shaorghluaiseacht shaoránaigh an Aontais í an reachtaíocht atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí (Roinn B).

(a)    Maidir le sainghné an chúnaimh soghluaisteachta faoi Chlár Erasmus +

42.      Chun sainghné an chúnaimh soghluaisteachta faoi chlár Erasmus + a thuiscint níos fearr, ba mhaith liom achoimre achomair a thabhairt ar bhunús an chláir sin. Amhail is go bhfuil dlúthbhaint ag dul chun cinn dhlíthiúil an chláir seo le gníomhaíocht an Aontas sa réimse oideachais agus oiliúna, a ráthaítear in Airteagail 165 agus 166 CFAE, scrúdóidh mé a ndul chun cinn comhuaineach sna míreanna seo a leanas.

(1)    Bunúis ghníomhaíocht an Aontais sa réimse oideachais agus chlár Erasmus +

43.      Lig dom tosú le tabhairt faoi deara, cé go raibh túis d’fhéidearthacht ghníomhaíocht an Aontais sa réimse oideachais i gConradh na Róimhe 1957, níor ghlac an Chomhairle cinneadh ach in 1963 maidir le comhbheartas gairmoiliúna (iar-Airteagal 128 de Chonradh CEE),(15) lenar cuireadh tús leis an bplé maidir leis an nasc idir gairmoiliúint agus oideachas ginearálta.(16) Ón bpointe seo amach, cuireadh a lán céimeanna i gcrích chun an t‑oideachas agus an oiliúint a chur i gcroí chomhoibriú na hEorpa, lenar cuireadh institiúidí an Aontais ar a gcumas chun cláir oiliúna agus oideachais a chur ar bun.

44.      Tá sé tábhachtach an tréimhse idir 1985 go 1992 a mheas, inar bunaíodh cláir Comett (comhoibriú ollscoile-gnó), Erasmus (soghluaisteacht mac léinn agus comhoibriú ollscoile) agus Lingua (cur chun cinn múinte teangacha iasachta). Tráth dá raibh, le linn na tréimhse céanna, ráthaíodh comhoibriú sa réimse oideachais i gConradh CE.(17) Le teacht i bhfeidhm Chonradh Maastricht 1992, tá an téarma ‘oideachas’ le fáil den chéad uair i gConradh CE, (18) lena n‑aithnítear an tábhacht, i dtógáil Eorpach, de ról comhlántach an Aontais as córais oideachais Eorpacha de chaighdeán mhaith a chur chun cinn agus príomhchuspóirí dá ghníomh, i gcomhthéacs dearbhú soiléir de fhreagracht bhunúsach na mBallstát le haghaidh a gcóras oideachais, dá n‑urramaíodh go hiomlán prionsabal na coimhdeachta ar an gcaoi sin. Thairis sin, cuireadh deireadh le pléanna dlíthiúla agus conspóidí faoin ábhar nuair a cuireadh an réimse oideachais isteach i reachtaíocht phríomha lenar cuireadh bunús dlíthiúil soiléir ar fáil. (19) Daingníodh an dul chun cinn reachtaíochta agus dlíthiúil seo le hAirteagal 165 CFAE, dá gcuireadh isteach sna Conarthaí ar deireadh le Conradh Liospóin. (20)

45.      Cruthaíodh clár Erasmus in 1987, i ndiaidh níos mó ná 15 bliana de phléanna agus bhí sé beartaithe chun malartuithe mac léinn a chur chun cinn go heisiach idir ollscoileanna i mBallstáit dhifriúla.(21) Réitíodh an bealach leis le haghaidh Eoraip d’oideachas, cuid doscartha den Eoraip de shaoránaigh. (22) I rith na chéad bhliana don chlár a bheith ann, ghlac 3 200 mac léinn d’ollscoileanna de 11 Bhallstát páirt sa chlár. (23) As sin amach, léirítear an rath iontach de Chlár Erasmus le méid na mac léinn atá i gcónaí ag méadú a ghlacann páirt sa chlár. In 2017, bhain 9 milliún daoine tairbhe as an gclár agus, faoin 2024, bhain níos mó ná 15 mhilliún daoine tairbhe as, lena n‑áirítear, go háirithe, mic léinn d’ollscoileanna ach freisin daltaí freisin de mheánscoileanna, bunscoileanna, printísigh, oideoirí, oiliúnóirí agus céimithe óga ag glacadh páirte i réimse leathan de thionscadail oideachais, oiliúna agus shoghluaisteachta na hóige.

46.      Is dá thoradh ar na gníomhaíochtaí den Aontas sa réimse oideachais agus oiliúna chomh maith le dul chun cinn chlár Erasmus, a tugadh ‘clár Erasmus +’ air as sin amach, go bhfuil cuspóirí an chláir sin ráthaithe in Airteagal 165 CFAE.(24)

(2)    Cuspóir choiteann ghníomhaíocht an Aontais sa réimse oideachais agus Rialachán Erasmus +: chun soghluaisteacht na mac léinn a chur chun cinn

47.      Glacadh Rialachán Erasmus +, atá infheidhme sa chás seo, ar bhunús Airteagal 165(4) agus Airteagal 166(4) CFAE. Foráiltear le hAirteagal 165(1) CFAE gurb é cuspóir ginearálta an Aontais go rannchuideoidh an tAontas ‘le hoideachas de chaighdeán a fhorbairt tríd an gcomhar idir Ballstáit a chothú agus, más gá, trí thacú lena ngníomhaíocht agus í a fhorlíonadh, agus freagracht na mBallstát i leith inneachar an teagaisc agus eagrúchán an chórais oideachais agus a n‑éagsúlacht chultúrtha agus teanga á hurramú aige’. Foráiltear leis an dara fleasc d’Airteagal 165(2) CFAE cuspóir sonrach ghníomhaíocht an Aontais, is é sin ‘taobhú le soghluaisteacht mac léinn agus múinteoirí’.(25)

48.      Ráthaíodh gníomhaíocht an Aontais freisin in Airteagal 6(1)(a) de Rialachán Erasmus +, lena bhforáiltear, i réimse oideachais agus oiliúna, go saothraítear clár Erasmus + a chuspóirí trí bhíthin sraith gníomhaíochtaí, lena n‑áirítear ‘soghluaisteacht foghlama daoine aonair’. (26) I ndáil leis sin, foráiltear le hAirteagal 7 den Rialachán sin go bhfuil sé mar aidhm ag an ngníomhaíocht sin chun tacú go háirithe le ‘soghluaisteacht na mac léinn i ngach timthriall den ardoideachas’.

(3)    Na sainghnéithe de dheontais Erasmus +

49.      Cuirim in iúl duit, ó chruthú chlár Erasmus, measadh prionsabal na comhlántachta idir maoiniú an Aontais agus maoiniú na mBallstát mar ghné riachtanach i gcónaí le haghaidh dhul chun cinn an chláir. Is é sin an cás go háirithe maidir le maoiniú na soghluaisteachta mac léinn, ag féachaint do nádúr comhlántachta deontas Erasmus +, a bhfuil sé mar aidhm aonair acu íoc as na costais bhreise a bhaineann leis an tsoghluaisteacht. (27)

50.      Is dá thoradh ar aithris 40 de Rialachán Erasmus + le haghaidh rochtain ar an gClár a fheabhsú, ba cheart na deontais chun tacú le soghluaisteacht an duine aonair a choigeartú ar chostais mhaireachtála agus chothaithe na tíre aíochta. Foráiltear leis an aithris sin go háirithe, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, go gcaithfear tacaíocht a thabhairt do na Ballstáit freisin na deontais a dhíolmhú ó gach cáin agus ó gach tobhach sóisialta.

51.      I ndáil leis sin, maidir le buiséad Chlár Erasmus +, foráiltear le hAirteagal 18 de Rialachán Erasmus + go ndéanfar na cistí do shoghluaisteacht foghlama daoine aonair dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 6(1) agus i bpointe (a) d’Airteagal 12, den Rialachán sin, atá le bainistiú ag gníomhaireacht náisiúnta nó ag gníomhaireachtaí náisiúnta a leithdháileadh ‘ar bhonn an daonra agus an chostais mhaireachtála sa Bhallstát, an fhaid idir príomhchathracha na mBallstát agus feidhmíochta’. (28)

52.      Mar a thugann an Coimisiún faoi deara, a mhéid is atá cuspóir ginearálta agus sonrach chlár Erasmus + chun soghluaisteacht foghlama daoine aonair a chur chun cinn, is é cuspóir dheontais Erasmus + cúnamh a thabhairt do chostais bhreise nach dtiocfadh chun cinn in éagmais soghluaisteachta.(29)

53.      Is é sin an comhthéacs de réir a chéile agus rialaitheach i bhfianaise a chaithfear an cheist dhlíthiúil a mheas dá gcuir an chúirt a rinne an tarchur.

(b)    Maidir le hidirdhealú a d’fhéadfadh a bheith ann atá bunaithe ar an náisiúntacht nó ar shrian ar an tsaorghluaiseacht saoránach den Aontas

54.      Ós rud é go bhfuil an chúirt a rinne an tarchur in amhras faoi idirdhealú indíreach a d’fhéadfadh a bheith ann atá bunaithe ar an náisiúntacht, táim chun tosú leis an bpointe seo.

(1)    Maidir le hidirdhealú a d’fhéadfadh a bheith ann

55.      Maidir leis an gcánachas díreach, ba chóir a chuimhneamh, de réir cásdlí seasmhach, lasmuigh de na réimsí ina gcomhchuibhítear dlí fioscach an Aontais, tá sé faoi na Ballstáit le cinneadh faoi na gnéithe bunaithe de gach cáin, le haghaidh a bhféiniúlacht fhioscach a urramú, ach caithfear an chumhacht seo a fheidhmiú i gcomhréir le dlí an Aontais. Chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl go sonrach go mbaineann sé seo go háirithe le rogha an ráta cánach, a d’fhéadfadh a bheith comhréireach nó forchéimnitheach, ach baineann sé freisin leis an mbunús cánach agus an rud atá inchánach.(30)

56.      Sa chomhthéacs seo, caithfidh na Ballstáit cumhacht amhail sin i gcomhréir le dlí an Aontais, go háirithe, i gcomhréir le prionsabal na córa comhionainne. Thairis sin, baineann an riachtanas sin leis na bearta lena n‑úsáidtear an chumhacht sin agus cur i bhfeidhm na mbearta sin araon. Thairis sin, de réir cásdlí seasmhach, de bharr phrionsabal na córa comhionainne is gá nach gcaitear le cásanna inchomparáide ar bhealaí éagsúla agus nach gcaitear le cásanna éagsúla ar an mbealach céanna, ach i gcás ina bhfuil údar maith oibiachtúil leis an gcóir sin.(31) Maidir leis sin, ba chóir a thabhairt faoi deara gur thug an Chúirt Bhreithiúnais breithiúnas cheana féin nach féidir inchomparáideacht cásanna a mheasúnú ach amháin i gcomhthéacs córas cánach aonair. (32) Caithfear a chuimhneamh freisin nach gcuirtear cosc amháin leis na rialacha de chóir chomhionann ar idirdhealuithe soiléire atá bunaithe ar náisiúntacht, ach freisin ar gach foirm chleite d’idirdhealú dá bhfuil an toradh céanna acu má chuirtear critéir idirdhealaithe eile i bhfeidhm. (33)

57.      Sa chás seo, cuireann an chúirt a rinne an tarchur in iúl go bhfuil sé deacair grúpa tagartha a aimsiú lena bhféadfaí comparáid a dhéanamh le staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí chun a fháil amach cé go bhfuil sárú ar phrionsabal na córa comhionainne sa chás seo.

58.      Measann an chúirt sin, go háirithe, ar an gcéad dul síos, go bhféadfaí difríocht sa chóireáil a chruthú le cur i bhfeidhm na bhforálacha atá faoi chonspóid, maidir leis na costais a íocann tuismitheoirí i gcomhair chothabháil a leanaí cleithiúnacha, idir, ar thaobh amháin, na tuismitheoirí cáiníocóra le leanbh cleithiúnach a d’fheidhmigh a cheart nó a ceart chun saorghluaiseachta faoi chlár Erasmus + chun dul chuig Ballstát ina bhfuil na costais mhaireachtála mar an gcéanna nó níos airde, amhail staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí, agus, ar an taobh eile, na tuismitheoirí cáiníocóra le leanbh cleithiúnach a d’fheidhmigh a cheart nó a ceart i gcomhthéacs an chláir chéanna chun dul chuig Ballstát ina bhfuil na costais mhaireachtála mar an gcéanna nó níos ísle, chomh maith leo siúd le leanbh nár fheidhmigh an ceart sin chun staidéir ollscoile a dhéanamh, dóibh siúd nach bhfuil aon chostas acu a bhaineann le soghluaisteacht.

59.      Bíodh sin mar atá, cuireann an chúirt a rinne an tarchur in iúl í féin, agus cuspóirí Rialachán Erasmus + á gcur san áireamh go háirithe, nach bhfuil staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí inchomparáide, ní go ginearálta leis na daoine inchánacha atá faoi réir cáin tuarastail le leanaí nár fheidhmigh a gceart chun saorghluaiseachta, ná leis na daoine inchánach ar deonaíodh cúnamh soghluaisteachta dá leanaí faoi réir chlár Erasmus + i gcomhair fanacht staidéir ollscoile sna Ballstáit ina bhfuil na costais mhaireachtála mar an gcéanna nó níos ísle.

60.      I gcodarsnacht leis sin, is cosúil go measann an chúirt sin go bhfuil staid an iarratasóra sna príomhimeachtaí éagsúil ó staid na ndaoine inchánacha eile atá faoi réir cáin tuarastail agus, ar an mbonn sin, is gá nach gcaitear léi ar an mbealach fioscach céanna.

61.      I ndáil leis sin, caithfear a thabhairt faoi deara, i bhfianaise chuspóirí chlár Erasmus + agus shainghné na ndeontas atá bronnta faoin gclár seo, (34) níl staid na n‑aicmí tuismitheoirí inchánacha inchomparáide.(35) I gcodarsnacht leis sin, agus sainghnéithe dheontais Erasmus + á gcur san áireamh, tá staideanna éagsúla i gceist a gcaithfear deileáil leo ar bhealaí éagsúla, lena dtugtar le fios nár chóir go gcuirfí an cúnamh de chlár Erasmus + san áireamh le haghaidh áireamh na cánach atá le híoc ar ioncam tuismitheora cáiníocóra, is faoin gcúirt a rinne an tarchur é le cinneadh.

62.      Ar aon nós, táim cinnte gur srian ar shaorghluaiseacht na mac léinn iad na forálacha atá faoi chonspóid, mar gheall ar na cúiseanna seo a leanas.

(2)    Maidir le srian ar an tsaorghluaiseacht a bheith ann

63.      Ba mhaith liom a thabhairt chun cuimhne, mar náisiúnach Crótach, go bhfuil stádas náisiúnach ag an iarratasóir sna príomhimeachtaí de bharr Airteagal 20(1) CFAE, agus mar a chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl arís agus arís eile, ceaptar é a bheith stádas bunúsach na náisiúnach de na Ballstáit.(36) Dá thoradh air sin, is féidir léi leas a bhaint as na cearta a bhaineann leis an stádas sin, lena n‑áirítear i gcás inarb iomchuí i ndáil lena Ballstát bunaigh, go háirithe an ceart chun saorghluaiseachta agus chun cónaí a bheith uirthi laistigh de chríoch na mBallstát, dá mbronntar le hAirteagal 21 CFAE. (37)

64.      Tugaim faoi deara freisin gur cásdlí socair é gur srian ar na saoirsí dá n‑aithnítear le hAirteagal 21(1) CFAE do gach saoránach den Aontas é dlí náisiúnta lena gcuirtear náisiúnaigh áirithe faoi mhíbhuntáiste mar gheall ar an mbonn amháin gur bhain siad leas as a gceart chun saorghluaiseachta agus chun cónaí a bheith orthu i mBallstát eile.(38) Thug an Chúirt Bhreithiúnais breithiúnas cheana féin nach ndeimhnítear leis an gConradh go bhfuil an tsaoirse chun saorghluaiseachta a fheidhmíonn saoránach den Aontas neodrach in ábhar na cánach. Maidir leis sin, shonraigh sí, ar thaobh amháin, agus na difríochtaí idir dlíthe na mBallstát san ábhar seo á gcur san áireamh, gur féidir le feidhmiú cirt amhail sin a bheith níos buntáistí nó níos míbhuntáistí, ag brath ar an gcás. Ar an taobh eile, tá an prionsabal céanna infheidhme a fortiori ar shuíomh ina mbaineann an duine lena mbaineann úsáid as a gceart chun saorghluaiseachta, ach maíonn siad a bheith ina n-íospartach de chóireáil mhíbhuntáisteach toisc gur fheidhmigh ball teaghlaigh a gceart chun saorghluaiseachta. (39)

65.      Tugaim faoi deara, áfach, mar is léir ón ordú tarchuir agus mar a thugann an Coimisiún faoi deara, go raibh tionchar díreach ag feidhmiú leanbh cleithiúnach an iarratasóra sna príomhimeachtaí dá cheart chun saorghluaiseachta i gcomhthéacs chlár Erasmus + ar cheart an iarratasóra chun asbhainte cánach.(40)

66.      Sna cúinsí seo, is léir é freisin ó chásdlí na Cúirte Breithiúnais nach féidir leis na háiseanna atá curtha ar fáil leis an gConradh maidir le saorghluaiseacht na saoránach den Aontas a n‑éifeachtaí iomlán a chur i gcrích más rud é go bhféadfaí cur ina luí ar dhuine gan an ceart sin a fheidhmiú, mar gheall ar chonstaicí atá ann de bharr a chónaí i mBallstát eile, mar gheall ar Rialachán óna Bhallstát tionscnaimh lena ngearrtar pionós air toisc gur fheidhmigh sé na háiseanna sin amháin. (41) Caithfear a chuimhneamh, mar a chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl freisin, go bhfuil an cheist seo tábhachtach go háirithe i réimse an oideachais, agus na cuspóirí a shaothraítear le hAirteagal 6(e) agus an dara fleasc d’Airteagal 165(2) CFAE á gcur san áireamh, is é sin, go háirithe, taobhú le soghluaisteacht mac léinn agus múinteoirí. (42) Más rud é go bhfuil na Ballstáit inniúil, de bharr Airteagal 165(1) CFAE, maidir le hábhar múinte agus eagrú a gcóras oideachais faoi seach, caithfidh siad an inniúlacht sin a fheidhmiú i gcomhréir le dlí an Aontais agus, go háirithe na forálacha den Chonradh a bhaineann le saorghluaiseacht agus cónaí i gcríoch na mBallstát, mar a dheonaítear le hAirteagal 21(1) CFAE do gach saoránach den Aontas. (43)

67.      Maidir leis sin, is gá le rá go bhfuil an cuspóir comhchoiteann dá dtugadh do ghníomhaíocht an Aontais i réimse an oideachais, faoi Airteagal 165(2) CFAE agus faoi Rialachán Erasmus +, is é chun taobhú le soghluaisteacht mac léinn agus múinteoirí.(44) Maidir leis an gcuspóir sin, chinn an Chúirt Bhreithiúnais cheana féin go mbaineann sé leis an leas ginearálta agus gur cuid é de na gníomhaíochtaí a chuirtear le hAirteagal 165 CFAE ar an Aontas i gcomhthéacs an bheartais maidir le hoideachas, gairmoiliúint, óige agus spóirt agus gur dlúthchuid de shaorghluaiseacht daoine í soghluaisteacht in oideachas agus oiliúint agus gur ceann de na príomhchuspóirí de ghníomhaíocht an Aontais í. (45)

68.      Sa chás seo, fiú nach bhfuil cúnamh shoghluaisteacht Erasmus +, é féin, faoi réir cánach sa Chróit, is fíor go ngearradh pionós leis na forálacha atá faoi chonspóid ar an iarratasóir sna príomhimeachtaí a bhfuil leanbh cleithiúnach aici a d’fheidhmigh a cheart chun saorghluaiseachta agus chun cónaí san Fhionlainn. Toisc go bhforáiltear leis na forálacha sin go gcuirtear méid chúnamh shoghluaisteacht Erasmus + san áireamh dá mbain an leanbh cleithiúnach tairbhe as bhí sé dá thoradh air sin gur chaill sí a ceart chun cur leis an asbhaint bhunúsach.

69.      Mar a mhíníonn an chúirt a rinne an tarchur agus mar a thugann an Coimisiún faoi deara go ceart, tá sé go háirithe soiléir ó thuarascáil i gcomhair 2017 d’Ombudsman Phoblacht na Cróite (46). De réir na tuarascála sin, dhearbhaigh ollscoileanna na Cróite gur dhiúltaigh a lán mic léinn a raibh suim acu i gclár Erasmus + leis i ndiaidh a fháil amach, de réir léiriú Aireacht Airgeadais na Cróite, go mbainfí an ceart chun cur leis an asbhaint bhunúsach i gcomhair mac léinn cleithiúnach dá dtuismitheoirí mar gheall ar fháil chúnamh Erasmus +. Cuireann an chúirt a rinne an tarchur leis sin, i ndiaidh mholadh an Ombudsman, leasaíodh ZPD in 2018.(47)

70.      Ar an gcaoi sin, is é mo thuairim gurb é nádúr na bhforálacha atá faoi chonspóid amhail is go gcuirtear ina luí ar shaoránaigh den Aontas, amhail na mic léinn ollscoileanna, gan a gceart chun saorghluaiseachta agus cónaí i mBallstát eile i bhfeidhm chun críocha oideachais mar gheall go gcuirfear isteach le feidhmiú an chirt sin ar cheart a dtuismitheoirí cáiníocóirí chun cáin a asbhaint.

(3)    Maidir leis an mbonn cirt

71.      Cuirim in iúl duit nach bhféadtar bunús maith a thabhairt do shrian ar fheidhmiú na saorghluaiseachta agus cónaí i bhfianaise dhlí an Aontais ach i gcás ina bhfuil sé bunaithe ar cheisteanna oibiachtúla de leas ginearálta atá neamhspleách ó náisiúntacht na ndaoine lena mbaineann agus i gcás ina bhfuil sé comhréireach leis an gcuspóir a shaothraítear leis an dlí náisiúnta. Is comhréireach é beart i gcás ina bhfuil sé cuí chun an cuspóir a shaothraítear a bhaint amach, agus nuair nach dtéann sé thar éard atá riachtanach chun an cuspóir a bhaint amach.(48)

72.      Ar an gcéad dul síos, maidir le haithint ceiste oibiachtúla de leas ginearálta, sonraíonn an chúirt a rinne an tarchur go saothraítear leis na forálacha atá faoi chonspóid, i gcomhréir le prionsabail an chomhionannais agus chóir an chórais airgeadais agus eagraithe mhaith d’acmhainní poiblí atá teoranta, gur aidhm dlisteanach é lena saothraítear le ceartú, i bhfianaise na meánchánacha agus na meánchostas, an neamhionannas sóisialta agus nithiúil idir na cáiníocóirí a bhfuil leanaí cleithiúnacha acu agus dóibh nach n‑íocann costais a bhaineann le cothabháil leanaí. (49)

73.      Maidir leis sin, bhí sé mar éifeacht dhlisteanach ag na forálacha atá faoi chonspóid inniúlacht ranníocach na dtuismitheoirí cáiníocóra a chur san áireamh i ndáil leis an gcáin tuarastail.(50) Bíodh sin mar atá, amhail is léir gur srian ar shaorghluaiseacht na mac léinn ollscoileanna laistigh den Aontas Eorpach iad na forálacha seo, ní fhéadtar údar maith a thabhairt do na forálacha seo i bhfianaise phrionsabal na comhréireachta.

74.      Ar an dara dul síos, maidir leis an gcomhréireacht, caithfear a chuimhneamh gur léir ó chásdlí seasmhach na Cúirte Breithiúnais go bhfuil Rialachán den nádúr is go gcuirtear srian ar shaoirse bhunúsach a ráthaítear leis an gConradh, amhail an ceart chun saorghluaiseachta agus cónaí de shaoránaigh an Aontais, agus nach bhféadtar údar maith a thabhairt dó ach amháin i gcás ina bhfuil sé cuí chun baint amach an chuspóra dhlisteanaigh a urramú agus i gcás nach dtéann sé thar éard atá riachtanach chun é sin a bhaint amach, (51) agus is faoin gcúirt a rinne an tarchur chun é sin a dheimhniú.

75.      I dtosach báire, maidir leis an nádúr cuí de na forálacha atá faoi chonspóid, tagann an cheist chun cinn an bhfuil na forálacha sin cuí chun an chuspóir a bhaint amach, a shaothraítear leis an reachtaíocht atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí, ar bhealach stuama agus chórasach.

76.      Is cosúil go bhfuil an freagra i ndáil leis seo diúltach.

77.      Léirítear i m’anailís maidir le nádúr sonrach dheontais soghluaisteachta Erasmus +, a mhéid is atá sé mar aidhm chlár Erasmus + soghluaisteacht mac léinn a chur chun cinn chun críocha oideachais, go háirithe i gcomhthéacs oideachas ollscoile, cuireann na deontais sin le costais bhreise amháin nach dtiocfadh chun cinn in éagmais soghluaisteachta agus, mar thoradh air sin, ní chuireann siad le laghdú chaiteachas a dtuismitheoirí cáiníocóra i gcomhthéacs a n‑oibleagáide cothabhála (maidir le leanaí cleithiúnacha).(52)

78.      Dá toradh sin, mar a thugann an chúirt a rinne an tarchur faoi deara, agus tairseach le haghaidh teidlíocht i gcomhair ceart chun cur leis an liúntas bunúsach á chur ar fáil gan na difríochtaí idir aicmí éagsúla tuismitheoirí cáiníocóra a chur san áireamh, tagann na forálacha atá faoi chonspóid salach ar an gcuspóir dlisteanach d’Airteagal 36(2) de ZPD, dá n‑aithnítear ceart chun asbhainte bunúsaí i gcomhair leanbh cleithiúnach chun na críche neamhionannais shóisialta agus nithiúla idir cáiníocóirí a cheartú.

79.      Maidir leis sin, tá amhras orm faoi chomhsheasmhacht na bhforálacha atá faoi chonspóid a mhéid is go bhfuil sé soiléir ón ordú tarchuir, gur chuir Rialtas na Cróite in iúl, d’fhonn údar maith a thabhairt do leasú na bhforálacha sin, go raibh sé mar éifeacht ag an réiteach reachtaíochta roimhe sin, is é an réiteach a bhí infheidhme ar an iarratasóir sna príomhimeachtaí, go raibh daoine óga, go háirithe dóibh as cúlraí faoi mhíbhuntáiste, ag fáil réidh leis an smaoineamh chun tabhairt faoi chlár Erasmus +. Is léir ón gcinneadh sin freisin nár cuireadh san áireamh leis an leasú sin na méideanna de dheontais Erasmus + ón gcatagóir na méideanna dá gcuireadh san áireamh agus cáin ioncaim na dtuismitheoirí cáiníocóra á háireamh agus ar a mbonn a raibh na húdaráis chánach in ann an ceart chun asbhainte sin a dhiúltú dóibh.(53)

80.      Is dá toradh air sin nach bhfuil na forálacha atá faoi chonspóid cuí chun an cuspóir de leas ginearálta dá saothraítear leo a bhaint amach, is é sin an cumas de thuismitheoirí a chur san áireamh chun cáin ioncaim a íoc.

81.      Ar an dara dul síos, maidir leis an ngá go mbaintear amach an cuspóir sin leis na forálacha atá faoi chonspóid, is léir ón leasú reachtaíochta atá faoi chonspóid go ndeachaigh na forálacha sin thar éard atá riachtanach chun an cuspóir a shaothraítear a bhaint amach. Léirítear leis sin, go háirithe, go raibh reachtas na Cróite in ann glacadh le bearta níos lú sriantach, agus nádúr sonrach cúnaimh soghluaisteachta agus cuspóir chlár Erasmus + á gcur san áireamh, agus, ar an gcaoi sin, gan na tuismitheoirí cáiníocóra de leanaí a bhain tairbhe as cúnamh soghluaisteachta faoi chlár Erasmus + á gcur faoi mhíbhuntáiste gan údar maith, agus, dá thoradh air sin, a bhain úsáid as a gceart chun saorghluaiseachta le dul chun staidéar a dhéanamh in ollscoil i mBallstát eile.

2.      Maidir leis an dara ceist le haghaidh réamhrialú

82.      Lena dara ceist le haghaidh réamhrialú, ceistíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, comhréireacht na bhforálacha atá faoi chonspóid le hAirteagal 67 de Rialachán Uimh. 883/2004. Measann Rialtas na Cróite agus an Coimisiún nach bhfuil feidhm ag Airteagal 67 den Rialachán sin sa chás seo.

83.      Caithfear a chuimhneamh go bhforáiltear le hAirteagal 3(1)(j) de Rialachán Uimh. 883/2004 go bhfuil feidhm aige sin ar ‘gach reachtaíocht a bhaineann le brainse de shlándáil shóisialta maidir leis [...] na sochair theaghlaigh’. Mar sin, d’fhonn a chinneadh cé acu a thagann sochar faoi leith faoi réir na sochar teaghlaigh dá dtagraítear san fhoráil sin, ba chóir a thabhairt faoi deara, de réir bhrí Airteagal 1(z) de Rialachán Uimh. 883/2004, sa leagan atá infheidhme ar na fíorais sna príomhimeachtaí, go gciallaíonn an téarma ‘sochair theaghlaigh’ ‘gach sochar comhchineáil nó gach sochar in airgead tirim atá beartaithe chun costais teaghlaigh a íoc, gan airleacain i leith íocaíochtaí cothabhála agus liúntas speisialta breithe clainne nó uchtaithe a luaitear in Iarscríbhinn I a áireamh’ (béim curtha leis).

84.      Maidir leis an gceart chun asbhainte cánach i gcomhair leanbh cleithiúnach atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí, ba chóir a thabhairt faoi deara go bhfuil sé soiléir ón gcreat dlíthiúil nach sochar comhchineáil é asbhaint amhail sin chun cúiteamh a dhéanamh do chostais teaghlaigh ach is buntáiste chánach é lena laghdaítear méid na cánach ioncaim faoi choinníollacha áirithe. (54)

85.      Ar an gcaoi sin, a mhéid nach sochar teaghlaigh an ceart chun asbhainte cánach atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí de réir bhrí Airteagal 1(z) de Rialachán Uimh. 883/2004, níl feidhm ag Airteagal 67 den Rialachán sin ar reachtaíocht amhail í atá faoi chonspóid sna príomhimeachtaí.

V.      Conclúid

86.      Ag féachaint don mhéid atá thuas, molaim go bhfreagraíonn an Chúirt Bhreithiúnais an chéad cheist le haghaidh réamhrialú a tharchuir an Ustavni sud Republike Hrvatske (Cúirt Bhunreachtúil, an Chróit) mar seo a leanas:

Ní mór Airteagal 21 CFAE, arna léamh i bhfianaise an dara fleasc d’Airteagal 165(2) CFAE,

mar seo a leanas:

go gcuirtear cosc leis ar reachtaíocht Bhallstáit, chun críocha áireamh mhéid na hasbhainte bunúsaí a bhfuil tuismitheoir cáiníocóra i dteideal i gcomhair leanbh cleithiúnach, lena gcuirtear san áireamh cúnamh soghluaisteachta oideachais as ar bhain an leanbh tairbhe faoi chlár Erasmus +, dá thoradh air sin go gcailltear an ceart chun cur leis an asbhaint sin agus cáin ioncaim á háireamh.

1      Bunteanga: an Fhraincis.

2      Pépin, L., Histoire de la coopération européenne dans le domaine de l’éducation et de la formation. Comment l’Europe se construit – Un exemple, Oifig na bhFoilseachán Oifigiúil de na Comhphobail Eorpacha, Lucsamburg, 2006, lch. 116.

3      Foráiltear le hAirteagal 2 CAE ‘[go bhfuil] an tAontas fothaithe ar luachanna an mheasa ar dhínit an duine, ar an tsaoirse, ar an daonlathas, ar an gcomhionannas, ar an smacht reachta agus ar an meas ar chearta an duine, lena n‑áirítear na cearta atá ag daoine ar de ghrúpaí mionlaigh iad. Is comhluachanna ag Ballstáit na luachanna sin i sochaí arb iad is sainairíonna inti an t‑iolrachas, an neamhidirdhealú, an chaoinfhulaingt, an ceartas, an dlúthpháirtíocht agus an comhionannas idir mná agus fir’.

4      Grimonprez, K., The European Union and Education for Democratic Citizenship. Legal Foundations for EU Learning at School, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden‑Baden, 2020, lch. 17.

5      Féach, go háirithe, breithiúnas an 24 Deireadh Fómhair 2013, Thiele Meneses, (C‑220/12, ‘breithiúnas Thiele Meneses’, EU:C:2013:683).

6      Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2013 lena mbunaítear ‘Erasmus +’: clár an Aontais um oideachas, um oiliúint, um an óige agus um an spórt agus lena n‑aisghairtear Cinneadh Uimh, 1719/2006/CE, Cinneadh Uimh. 1720/2006/CE agus Cinneadh Uimh. 1298/2008/CE (IO 2013 L 347, lch. 50). Aisghaireadh an Rialachán sin le Rialachán (AE) 2021/817 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, an 20 Bealtaine 2021, lena mbunaítear Erasmus +: Clár an Aontais um oideachas agus oiliúint, um óige agus spórt agus lena n‑aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1288/2013 (IO 2021 L 189, lch. 1).

7      Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2004 maidir le Comhordú na gCóras Slándála Sóisialta (IO 2004 L 166, lch. 1).

8      Narodne novine, br 177/04, 73/08, 80/10, 114/11, 22/12, 144/12, 43/13, 120/13, 125/13 agus 148/13.

9      Féach, go háirithe, breithiúnais an 21 Nollaig 2023, Royal Antwerp Football Club (C‑680/21, EU:C:2023:1010, mír 35 agus an cásdlí dá dtagraítear).

10      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas an 1 Aibreán 2008, Gouvernement de la Communauté française agus gouvernement wallon (C‑212/06, EU:C:2008:178, míreanna 33 agus 34 agus an cásdlí dá dtagraítear). Féach, freisin, breithiúnas an 15 Samhain 2016, Ullens de Schooten (C‑268/15, EU:C:2016:874, mír 50). Rinne an Chúirt Bhreithiúnais achoime ar na ceithre shuíomh ina bhféadfadh cásanna a thagann chun cinn as staideanna atá go hiomlán inmheánach ach atá fós inghlactha le haghaidh réamhrialú mar mheabhrúchán i míreanna 50 go 53 den bhreithiúnas sin.

11      Breithiúnas an 11 Meán Fómhair 2007, Schwarz agus Gootjes-Schwarz (C‑76/05, EU:C:2007:492, mír 69 agus an cásdlí dá dtagraítear).

12      Breithiúnas an 12 Iúil 2005, Schempp (C‑403/03, EU:C:2005:446, ‘breithiúnas Schempp’ , mír 19 agus an cásdlí dá dtagraítear).

13      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas Schempp (míreanna 22 agus 23 agus an cásdlí dá dtagraítear).

14      Féach breithiúnais an 8 Meitheamh 2017, Freitag (C‑541/15, EU:C:2017:432, mír 31 agus an cásdlí dá dtagraítear) agus an 19 Samhain 2020, ZW (C‑454/19, EU:C:2020:947, míreanna 28 agus 29).

15      Aisghaireadh Airteagal 128 de Chonradh CEE le Conradh Maastricht in 1992, arna shíniú an 7 Feabhra 1992 (IO 1992 C 191, lch. 1) agus a cuireadh chun feidhme an 1 Samhain 1993. Cuireadh Airteagail 165 agus 166 CFAE in ionad Airteagail 126 agus 127 de Chonradh CE faoi seach. Féach nóta ag bun an leathanaigh 18 den Tuairim seo.

16      Cinneadh 63/266/CEE ón gComhairle, an 2 Aibreán 1963, lena leagtar síos prionsabail ghinearálta le haghaidh comhbheartas gairmoiliúna a chur i bhfeidhm (IO 1963 63, lch. 1338).

17      Féach Pépin, L., Histoire de la coopération européenne dans le domaine de l’éducation et de la formation, op. cit., lch. 16 go 18, 97 agus 143 et seq.

18      I gcomhréir le hAirteagal 3(p) de Chonradh CE, ‘áireofar le gníomhaíocht an an Chomhphobail, i gcomhréir leis na coinníollacha agus de réir thráthchlár an Chonartha seo, cúnamh d’oideachas agus oiliúint de chaighdeán maith’. Rinneadh tagairt leis an bhforáil seo d’Airteagail 126 de Chonradh CE (oideachas) agus 127 de Chonradh CE (gairmoiliúint) is iad Airteagail 165 agus 166 CFAE faoi seach.

19      Féach Pépin, L., Histoire de la coopération européenne dans le domaine de l’éducation et de la formation, op. cit., lch. 39 et seq.

20      Féach breithiúnas an 13 Feabhra 1985, Gravier (293/83, EU:C:1985:69, mír 31 an chuid atá i bhfeidhm) i ndáil leis an ról bunúsach a bhí ag dlínse na Cúirte Breithiúnais i réimse chomhoibriú oideachais na hEorpa. Cuireadh ardoideachas laistigh de raon feidhme an Chonartha (iar-Airteagal 128 de Chonradh CEE) leis an mbreithiúnas sin agus cuireadh an Coimisiún ar a chumas chun moladh go nglactar cláir mhórscála amhail Comett agus Erasmus. Féach, freisin, breithiúnais an 2 Feabhra 1988, Blaizot agus páirtithe eile (24/86, EU:C:1988:43, mír 29 agus mír 1 den chuid oibríochtúil); an 30 Bealtaine 1989, an Coimisiún v an Chomhairle (242/87, EU:C:1989:217, mír 37), chomh maith leis an 11 Meitheamh 1991, an Ríocht Aontaithe agus páirtithe eile v an Chomhairle (C‑51/89, C‑90/89 agus C‑94/89, EU:C:1991:241, míreanna 10 agus 31). Le haghaidh anailís ar an gcásdlí seo, féach Lenaerts, K ‘Education in European Community Law after “Maastricht”’, Common Market Law Review, Uimh. 31, 1994, lch. 7 ag 41, go háirithe lch. 19 et seq.

21      In ainneoin na ndeacrachtaí a bhí ag an tús, go háirithe easaontú maidir leis an mbuiséad agus an bunús dlíthiúil, léirigh Coimisiún Delors an togra maidir le cinneadh lena nglactar clár gníomhaíochta an Chomhphobail Eorpaigh maidir le soghluaisteacht mac léinn (ERASMUS) don Chomhairle an 3 Eanáir 1986 (IO 1986 C 73, lch. 4). Ghlac an Chomhairle leis an togra seo, a thacaigh Comhairle Eorpach Londain den 5 agus 6 Nollaig 1986 (DOC/86/2) ar deireadh an 15 Meitheamh 1987 [Cinneadh 87/327/CEE (IO 1987 L 166, lch. 20)]. Maidir le bunús an chláir seo, féach, go háirithe, Traversa, E., ‘Histoire juridique méconnue du programme “Erasmus” (1985-1987)’, Revue du Droit de l’Union Européenne, Uimh. 4, 2017, lch. 1 go 20.

22      Féach Conclúidí Chomhairle Eorpach Fontainebleau an 25 agus 26 Meitheamh 1984 (DOC/84/2). Féach Richonier, M., ‘Comment l’Europe des citoyens (éducation et santé publique) est‑elle née en 1987 ? Histoire d’un commencement (1984-1989)’, L’Europe en Formation, Uimh. 3, 2012, lch. 163 go 194. Féach freisin, Jones, H. C., ‘Origins of the Erasmus programme. Development of Erasmus + and the Future’, Vox, Uimh. 124, Márta 2023, lch. 17 go 27, chomh maith le ‘Education in a Changing Europe’, Charles Gittins Memorial. Lecture presented at the University College of Wales, Swansea, an Bhreatain Bheag, an Ríocht Aontaithe, 16 Márta 1992, lch. 6. Maidir leis an nasc idir an ghné Eorpach d’oideachas agus saorántacht an Aontais, féach Grimonprez, K., The European Union and Education for Democratic Citizenship. Legal Foundations for EU Learning at School, op. cit., lch. 634.

23      Bhain sé le Ríocht na Beilge, Ríocht na Danmhairge, Poblacht Chónaidhme na Gearmáine, Éire, an Phoblacht Heilléanach, Ríocht na Spáinne, Poblacht na Fraince, Poblacht na hIodáile, Ríocht na hÍsiltíre, Poblacht na Portaingéile agus Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann. Ó imeacht na Ríochta Aontaithe ón Aontas, ghlac 33 thír páirt i ngach gníomhaíocht de Chlár Erasmus +, is é sin na 27 mBallstát den Aontas Eorpach chomh maith leis an Íoslainn, Lichtinstéin, Poblacht na Macadóine Thuaidh, an Iorua, an tSeirbia agus an Tuirc.

24      Féach, i ndáil leis sin, Traversa, E., ‘Histoire juridique méconnue du programme “Erasmus” (1985-1987)’, op. cit., lch. 19.

25      Béim curtha leis. Maidir le léirmhíniú Airteagal 165 CFAE, féach Grimonprez, K., The European Union and Education for Democratic Citizenship. Legal Foundations for EU Learning at School, op. cit, lch. 595 go 686.

26      Béim curtha leis. Maidir lena chuspóir ghinearállta, foráiltear le hAirteagal 4(b) agus (f) de Rialachán Erasmus + go gcuireann Clár Erasmus le baint amach na gcuspóirí den chreat straitéiseach le haghaidh comhar Eorpach san oideachas agus san oiliúint (Oideachas agus Oiliúint 2020), chomh maith le cur chun cinn na luachanna Eorpacha, i gcomhréir le hAirteagal 2 CAE. Níos nithiúla ná sin, de réir bhrí Airteagal 5(1)(a) de Rialachán Erasmus +, saothraítear a lán cuspóirí sonracha leis an gclár sin, go háirithe an cuspóir chun ‘leibhéal na n‑inniúlachtaí agus na scileanna lárnacha a fheabhsú go háirithe i ndáil le hábharthacht na n‑inniúlachtaí agus na scileanna sin maidir le margadh an tsaothair agus le rannchuidiú le sochaí chomhtháite, go háirithe trí dheiseanna soghluaisteachta foghlama a mhéadú, agus trí chomhar idir saol an oideachais agus na hoiliúna chomh maith le saol na hoibre a neartú’(béim curtha leis).

27      Féach, go háirithe, clár ERASMUS. Tuarascáil Bhliantúil ó 1994 a léirigh an Coimisiún, COM(95) 416 final, lch. 10.

28      Béim curtha leis. Foráiltear le hAirteagal 12(1)(a) de Rialachán Erasmus +, i réimse na ndaoine óga, go saothraíodh na cuspóirí sonracha dá leagtar síos in Airteagal 11 den Rialachán seo trí bhíthin na gníomhaíochta maidir le ‘soghluaisteacht foghlama daoine aonair’.

29      Is léir ó Threoir Chlár Erasmus + 2014 go háirithe go bhfaigheann mic léinn d’ardoideachais deontas ón Aontas ‘mar chúnamh dá gcostais taistil agus mhaireachtála le linn a dtréimhse staidéir nó sochrúcháin oibre thar lear’. Braitheann méid an deontais ar cé acu a bhfuil an costas maireachtála sa Bhallstát ‘cinn scríbe’ níos airde, mar an gcéanna nó níos ísle ná sa Bhallstát ‘baile’. Chun na críche sin, rangnaítear na Ballstáit i dtrí ghrúpa leis an treoir sin. Is cuid de Ghrúpa 1 an Fhionlann (tír ina bhfuil an costas maireachtála níos airde) agus is cuid de Ghrúpa 2 an Chróit (tír ina bhfuil an costas maireachtála ar mheánchostas). Maidir le soghluaisteacht ón gCróit go dtí an Fhionlainn, foráiltear sa treoir sin go mbeidh méid an chúnaimh sa réim uachtarach a bhaineann leis an meándeontas a bhronnann an ghníomhaireacht náisiúnta in éineacht le EUR 50 ar a laghad, is é sin idir EUR 250 agus EUR 550 in aghaidh na míosa. Féach ‘Erasmus +. Treoir an Chláir’, an Coimisiún Eorpach, 2014. lch. 49 agus 50.

30      Féach breithiúnais an 16 Márta 2021, an Coimisiún v an Ungáir (C‑596/19 P, EU:C:2021:202, mír 44), agus an 23 Samhain 2023, Ministarstvo financija (C‑682/22, EU:C:2023:920, mír 34).

31      Féach, go háirithe i ndáil leis sin, breithiúnas an 9 Meán Fómhair 2021, Hauptzollamt B (Laghdú Fioscach Roghnach) (C‑100/20, EU:C:2021:716, míreanna 31 agus 32, chomh maith leis an gcásdlí dá dtagraítear).

32      Féach, go háirithe, breithiúnas an 15 Meán Fómhair 2011, Schulz-Delzers agus Schulz (C‑240/10, EU:C:2011:591, mír 40).

33      Féach, go háirithe, breithiúnais an 12 Feabhra 1974, Sotgiu (152/73, EU:C:1974:13, mír 11); an 14 Feabhra 1995, Schumacker (C‑279/93, EU:C:1995:31, mír 26), agus an 24 Feabhra 2015, Sopora (C‑512/13, EU:C:2015:108, mír 23).

34      Féach míreanna 43 go 52 den Tuairim seo.

35      Maidir leis sin, thug an Coimisiún faoi deara go bhfuil sé deacair staideanna na dtuismitheoirí cáiníocóra a bhfuil leanaí acu a bhain tairbhe as cúnamh soghluaisteachta na mac léinn le staid na dtuismitheoirí a bhfuil leanaí acu a fuair ioncam ó obair mic léinn nó ó dheontais nach mbaineann leis an tsoghluaisteacht.

36      Féach breithiúnais an 20 Meán Fómhair 2001, Grzelczyk (C‑184/99, EU:C:2001:458, mír 31); Schempp (mír 15), chomh maith leis an 18 Aibreán 2024, Préfet du Gers et Institut national de la statistique et des études économiques (C‑716/22, EU:C:2024:339, mír 40).

37      Féach, go háirithe, breithiúnais an 26 Deireadh Fómhair 2006, Tas-Hagen agus Tas (C‑192/05, EU:C:2006:676, mír 19), agus Thiele Meneses (míreanna 18 agus 19 agus an cásdlí dá dtagraítear).

38      Féach, go háirithe, breithiúnais an 11 Iúil 2002, D’Hoop (C‑224/98, EU:C:2002:432, mír 31); Thiele Meneses (mír 22), agus an 26 Bealtaine 2016, Kohll agus Kohll-Schlesser (C‑300/15, EU:C:2016:361, mír 42).

39      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas Schempp (míreanna 45 agus 46). Mar mheabhrúchán, sa chás as ar tháinig an breithiúnas sin, chuir an chúirt a rinne an tarchur an cheist le fáil amach ar cuireadh bac le hAirteagail 12 CE agus 18 CE ar údaráis chánacha na Gearmáine as diúltú chun an liúntas cothaithe a d’íoc an t‑iarratasóir dá iarbhean chéile dá raibh cónaí uirthi san Ostair a bhaint. Chuir an t‑iarratasóir, nár fheidhmigh a cheart chun saorghluaiseachta, i gcoinne na cailliúna buntáiste fioscaí de bharr bhogadh a iarmhná céile ón nGearmáin go dtí an Ostair. Bíodh sin mar atá, ós rud é nach raibh íocaíocht liúntais amhail sin do thairbheoir a raibh cónaí orthu san Ostair inchomparáide le híocaíocht do thairbheoir a raibh cónaí orthu sa Ghearmáin, ar an mbonn go raibh an dá shuíomh faoi réir Rialacháin chánacha éagsúla, chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach raibh an choireáil sin idirdhealaitheach.

40      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas Schempp (mír 25).

41      Féach, go háirithe, breithiúnas Thiele Meneses (mír 23 agus an cásdlí dá dtagraítear).

42      Féach, go háirithe, breithiúnais an 11 Iúil 2002, D’Hoop (C‑224/98, EU:C:2002:432, mír 32); an 7 Iúil 2005, an Coimisiún v an Ostair (C‑147/03, EU:C:2005:427, mír 44), agus Thiele Meneses (mír 24).

43      Féach, go háirithe, breithiúnais Thiele Meneses (mír 21); an 26 Feabhra 2015, Martens (C‑359/13, EU:C:2015:118, mír 23), agus an 25 Iúil 2018, A (Cúnamh do dhuine faoi mhíchumas) (C‑679/16, EU:C:2018:601, mír 58).

44      Féach míreanna 46 go 48 den Tuairim seo.

45      Breithiúnas Thiele Meneses (mír 48 agus an cásdlí dá dtagraítear).

46      Tuarascáil ar fáil ag: https://www.ombudsman.hr/hr/download/izvjesce-pucke-pravobraniteljice-za-2017-godinu/?wpdmdl= 4745&refresh= 63c90d728a8151674120562.

47      Is léir ón ordú tarchuir gur cuireadh leasuithe i bhfeidhm, gan éifeacht chúsghabhálach, ar an reachtaíocht chánach faoi chonspóid in 2018, de chineál amhail is nár cuireadh san áireamh a thuilleadh, de bharr Airteagal 17(2)(10) nua de ZPD, sa chomhthéacs áireamh na hasbhainte bunúsaí, méideanna amhail, ‘scoláireachtaí, duaiseanna le haghaidh barr feabhais do dháltaí agus mic léinn dá mbronntar ó bhuiséid agus deontais dá maoinítear ón mbuiséad, cistí agus cláir den Aontas Eorpach agus cistí idirnáisiúnta eile a rialaítear le forálacha speisialta agus coinbhinsiúin idirnáisiúnta chun críocha oideachais agus gairmoiliúna’. Chuir Rialtas na Cróite in iúl sa doiciméad cúiseanna le haghaidh an togra leasaithe do Pharlaimint na Cróite go raibh sé mar éifeacht ag an réiteach reachtaíochta roimhe sin ‘[...] nár roghnaigh na daoine óga, go háirithe de chúlraí atá faoi mhíbhuntáiste, chun tabhairt faoi na cláir faoi chonspóid ar bhonn nach féidir leo fós a bheith cleithiúnach dá dtuismitheoirí’.

48      Féach, go háirithe, breithiúnais Thiele Meneses (mír 29); an 26 Feabhra 2015, Martens (C‑359/13, EU:C:2015:118, mír 34), agus an 22 Feabhra 2024, Direcţia pentru Evidenţa Persoanelor şi Administrarea Bazelor de Date (C‑491/21, EU:C:2024:143, mír 52).

49      Ar an gcaoi sin, de réir leis an gcúirt a rinne an tarchur, ní bhronntar ceart leis an bhforáil sin chun cur leis an asbhaint bhunúsach i gcomhair leanaí cleithiúnacha do cháiníocóirí dá mbaineann a leanaí tairbhe, le linn bliain chánach, as ioncam neamhincháinithe de mhéid áirithe, de réir bhrí mheasúnú na reachtaíochta lena gcuirtear an leanbh ar a chumas chun cúnamh a thabhairt dá chothabháil óna thuarastal féin agus chun na costais a laghdú dá dtuilleann a thuismitheoirí mar chuid dá n‑oibleagáid chun cothabháil a chur ar fáil, i gcodarsnacht le cáiníocóirí a bhfuil leanaí acu nach mbaineann tairbhe as tuarastal neamhincháinithe – nó méid fíorbheag amháin – agus ar an gcaoi sin nach bhféadtar a gcothabháil a bheith curtha ar fáil ach trí bhíthin thuarastal a thuismitheoirí.

50      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas an 21 Nollaig 2021, Finanzamt V (Oidhreacht – Liúntas páirteach agus baint codanna coimeádta) (C‑394/20, EU:C:2021:1044, mír 52).

51      Féach breithiúnas Thiele Meneses (mír 49 agus an cásdlí dá dtagraítear).

52      Féach míeanna 43 go 52 den Tuairim seo.

53      Féach, i ndáil leis sin, nóta ag bun leathanach 47 den Tuairim seo.

54      Féach, i ndáil leis sin, breithiúnas an 16 Meitheamh 2022, an Coimisiún v an Ostair (Innéacsú Sochar Teaghlaigh) (C-328/20, EU:C:2022:468, mír 61).