This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62021CJ0333
Judgment of the Court (Grand Chamber) of 21 December 2023.#European Superleague Company, SL v Fédération internationale de football association (FIFA) and Union of European Football Associations (UEFA).#Request for a preliminary ruling from the Juzgado de lo Mercantil de Madrid.#Reference for a preliminary ruling – Competition – Internal market – Rules introduced by international sports associations – Professional football – Private law entities vested with regulatory, control and decision-making powers, and the power to impose sanctions – Rules on prior approval of competitions, on the participation of football clubs and players in those competitions, and also on the exploitation of commercial and media rights related to those competitions – Parallel pursuit of economic activities – Organisation and marketing of competitions – Exploitation of related commercial and media rights – Article 101(1) TFEU – Decision by an association of undertakings adversely affecting competition – Concepts of anticompetitive ‘object’ and ‘effect’ – Exemption under Article 101(3) TFEU – Conditions – Article 102 TFEU – Abuse of dominant position – Justification – Conditions – Article 56 TFEU – Restrictions on the freedom to provide services – Justification – Conditions – Burden of proof.#Case C-333/21.
Breithiúnas na Cúirte (Mór-Dhlísheomra) 2023 Nollaig 21.
European Superleague Company, S.L. v Unión de Federaciones Europeas de Fútbol (UEFA) agus Fédération internationale de football association (FIFA).
Tarchur chun réamhrialú – Iomaíocht – Margadh inmheánach – Rialacha arna dtabhairt isteach ag comhlachais idirnáisiúnta spóirt – Sacar gairmiúil – Eintitis arna rialú ag an dlí príobháideach a bhfuil cumhachtaí rialála, athbhreithnithe, cinnteoireachta agus an chumhacht chun smachtbhannaí a fhorchur – Rialacha maidir le réamhúdarú comórtas, rannpháirtíocht clubanna sacair agus imreoirí sna comórtais sin agus saothrú ceart tráchtála agus meán a bhaineann leis na comórtais sin – Feidhmiú comhthreomhar gníomhaíochtaí eacnamaíocha – Eagrú agus margú comórtas – Saothrú ceart gaolmhar tráchtála agus meán – Airteagal 101(1) CFAE – Cinneadh ó chomhlachas gnóthas a dhéanann dochar don iomaíocht – Coincheapa ‘cuspóir’ agus ‘éifeacht’ frithiomaíoch – Díolúine faoi Airteagal 101(3) CFAE – Coinníollacha – Airteagal 102 CFAE – Mí-úsáid ceannasachta – Fírinniú – Coinníollacha – Airteagal 56 CFAE – Srianta ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar – Fírinniú – Coinníollacha – Dualgas cruthúnais.
Cás C-333/21.
Breithiúnas na Cúirte (Mór-Dhlísheomra) 2023 Nollaig 21.
European Superleague Company, S.L. v Unión de Federaciones Europeas de Fútbol (UEFA) agus Fédération internationale de football association (FIFA).
Tarchur chun réamhrialú – Iomaíocht – Margadh inmheánach – Rialacha arna dtabhairt isteach ag comhlachais idirnáisiúnta spóirt – Sacar gairmiúil – Eintitis arna rialú ag an dlí príobháideach a bhfuil cumhachtaí rialála, athbhreithnithe, cinnteoireachta agus an chumhacht chun smachtbhannaí a fhorchur – Rialacha maidir le réamhúdarú comórtas, rannpháirtíocht clubanna sacair agus imreoirí sna comórtais sin agus saothrú ceart tráchtála agus meán a bhaineann leis na comórtais sin – Feidhmiú comhthreomhar gníomhaíochtaí eacnamaíocha – Eagrú agus margú comórtas – Saothrú ceart gaolmhar tráchtála agus meán – Airteagal 101(1) CFAE – Cinneadh ó chomhlachas gnóthas a dhéanann dochar don iomaíocht – Coincheapa ‘cuspóir’ agus ‘éifeacht’ frithiomaíoch – Díolúine faoi Airteagal 101(3) CFAE – Coinníollacha – Airteagal 102 CFAE – Mí-úsáid ceannasachta – Fírinniú – Coinníollacha – Airteagal 56 CFAE – Srianta ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar – Fírinniú – Coinníollacha – Dualgas cruthúnais.
Cás C-333/21.
Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2023:1011
BREITHIÚNAS NA CÚIRTE (an Mór-Dhlísheomra)
21 Nollaig 2023 ( *1 )
Clár
I. Creat dlíthiúil |
|
A. Reachtanna FIFA |
|
B. Na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA |
|
C. Airteagail Chomhlachais UEFA |
|
II. Fíricí sna príomhimeachtaí agus na ceisteanna a tarchuireadh |
|
A. Tionscadal Superleague |
|
B. Na príomhimeachtaí agus na réamhcheisteanna |
|
III. An nós imeachta os comhair na Cúirte |
|
IV. Inghlacthacht |
|
A. Na coinníollacha nós imeachta chun an t‑ordú tagartha a ghlacadh |
|
B. Inneachar an ordaithe tagartha |
|
C. Réaltacht na díospóide agus ábharthacht na gceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt |
|
V. Na ceisteanna a tharchuirtear |
|
A. Réamhbharúlacha |
|
1. Ábhar na bpríomhimeachtaí |
|
2. Infheidhmeacht dhlí an Aontais Eorpaigh maidir leis an spórt agus maidir le gníomhaíocht na gcomhlachas spóirt |
|
3. Airteagal 165 CFAE |
|
B. An chéad cheist go dtí an cúigiú ceist a bhaineann le rialacha an chomórtais |
|
1. An chéad cheist, maidir le léiriú Airteagal 102 CFAE i gcás ina bhfuil rialacha ann a bhaineann le réamhúdarú comórtas sacair idirchlub agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin |
|
(a) An coincheap ‘mí-úsáid ceannasachta’ |
|
(b) An tréithriú gurb ann do mhí-úsáid ceannasachta |
|
(c) Rialacha a aicmiú mar mhí-úsáid ceannasachta, ar rialacha iad a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin |
|
2. An dara ceist, maidir le léiriú Airteagal 101(1) CFAE i gcás ina bhfuil rialacha ann a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin |
|
(a) Coincheap an iompair a bhfuil ‘cuspóir’ nó ‘éifeacht’ aige chun dochar a dhéanamh don iomaíocht agus an tréithriú gurb ann d’iompar den sórt sin |
|
(1) An tréithriú gurb ann d’iompar a bhfuil sé mar ‘chuspóir’ aige an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh |
|
(2) An tréithriú gurb ann d’iompar a bhfuil ‘éifeacht’ aige an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh |
|
(b) Na rialacha a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin a aicmiú mar chinneadh ó chomhlachas gnóthas a bhfuil sé mar ‘chuspóir’ acu iomaíocht a shrianadh |
|
3. An tríú ceist, maidir le léiriú Airteagal 101(1) agus Airteagal 102 CFAE i gcás iompair arb é atá ann bagairt pionóis a fhorchur ar chlubanna agus ar lúthchleasaithe a ghlacann páirt i gcomórtais neamhúdaraithe |
|
4. An cúigiú ceist, maidir leis an bhféidearthacht rialacha a dhlisteanú a bhaineann le réamhúdarú comórtas agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin |
|
(a) An fhéidearthacht iompar sonrach áirithe a mheas mar iompar a thagann lasmuigh d’Airteagal 101(1) agus d’Airteagal 102 CFAE |
|
(b) An díolúine dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE |
|
(c) Réasúnú oibiachtúil i bhfianaise Airteagal 102 CFAE |
|
5. An ceathrú ceist, a bhaineann le léiriú Airteagail 101 agus 102 CFAE i gcás ina bhfuil rialacha maidir le cearta i gcomórtais spóirt |
|
(a) Sealbhú ceart a bhaineann le comórtais spóirt |
|
(b) Cearta a shaothrú i gcomórtais spóirt |
|
(c) Údar a d’fhéadfadh a bheith ann |
|
C. An séú ceist, a bhaineann le saoirse gluaiseachta |
|
1. An tsaoirse gluaiseachta ábhartha a shainaithint |
|
2. Bacainn a bheith ann ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar |
|
3. Údar a d’fhéadfadh a bheith ann |
|
Costais |
(Tarchur chun réamhrialú – Iomaíocht – Margadh inmheánach – Rialacha arna dtabhairt isteach ag comhlachais idirnáisiúnta spóirt – Sacar gairmiúil – Eintitis arna rialú ag an dlí príobháideach a bhfuil cumhachtaí rialála, athbhreithnithe, cinnteoireachta agus an chumhacht chun smachtbhannaí a fhorchur – Rialacha maidir le réamhúdarú comórtas, rannpháirtíocht clubanna sacair agus imreoirí sna comórtais sin agus saothrú ceart tráchtála agus meán a bhaineann leis na comórtais sin – Feidhmiú comhthreomhar gníomhaíochtaí eacnamaíocha – Eagrú agus margú comórtas – Saothrú ceart gaolmhar tráchtála agus meán – Airteagal 101(1) CFAE – Cinneadh ó chomhlachas gnóthas a dhéanann dochar don iomaíocht – Coincheapa ‘cuspóir’ agus ‘éifeacht’ frithiomaíoch – Díolúine faoi Airteagal 101(3) CFAE – Coinníollacha – Airteagal 102 CFAE – Mí-úsáid ceannasachta – Fírinniú – Coinníollacha – Airteagal 56 CFAE – Srianta ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar – Fírinniú – Coinníollacha – Dualgas cruthúnais)
I gCás C‑333/21,
IARRAIDH ar réamhrialú faoi Airteagal 267 CFAE ó Juzgado de lo Mercantil de Madrid (Cúirt Tráchtála Maidrid, an Spáinn), trí bhreith an 11 Bealtaine 2021, a fuarthas ag an gCúirt an 27 Bealtaine 2021, sna himeachtaí
European Superleague Company SL,
v
Fédération internationale de football association (FIFA),
Union of European Football Associations (UEFA),
idiragraithe:
A22 Sports Management SL,
Real Federación Española de Fútbol (RFEF),
Liga Nacional de Fútbol Profesional (LNFP),
tugann AN CHÚIRT (an Mór-Dhlísheomra),
agus í comhdhéanta mar seo a leanas: K. Lenaerts, Uachtarán, L. Bay Larsen, Leas-Uachtarán, A. Arabadjiev, A. Prechal, K. Jürimäe agus O. Spineanu-Matei, Uachtaráin Dlísheomra, J.-C. Bonichot, M. Safjan, L.S. Rossi, I. Jarukaitis, A. Kumin, N. Jääskinen, N. Wahl, J. Passer (Rapóirtéir) agus M. Gavalec, Breithiúna,
Abhcóide Ginearálta: A. Rantos,
Cláraitheoir: M. Ferreira, Príomhriarthóir,
ag féachaint don nós imeachta i scríbhinn agus tar éis éisteacht an 11 agus an 12 Iúil 2022,
tar éis breithniú a dhéanamh ar na barúlacha arna dtíolacadh thar ceann na bpáirtithe seo a leanas:
– |
European Superleague Company SL, ag J.-L. Dupont, avocat, B. Irissarry Robina agus M. Odriozola Alén, abogados, |
– |
Fédération internationale de football association (FIFA), ag J.M. Baño Fos, abogado, M. Hoskins, Abhcóide, agus A. Pascual Morcillo, abogado, |
– |
Union of European Football Associations (UEFA), ag H. Brokelmann, abogado, B. Keane, avocat, S. Love, Abhcóide, D. Slater agus D. Waelbroeck, avocats, |
– |
A22 Sports Management SL, ag L.A. Alonso Díez, F. Giménez-Alvear Gutiérrez-Maturana, F. Irurzun Montoro, abogados, agus M. Sánchez-Puelles González-Carvajal, procurador, |
– |
Real Federación Española de Fútbol (RFEF), ag P. Callol García, abogado, B. González Rivero, procuradora, T. González Cueto agus J. Manzarbeitia Pérez, abogados, |
– |
Liga Nacional de Fútbol Profesional (LNFP), ag D. Crespo Lasso de la Vega, Y. Martínez Mata, M. Pajares Villarroya, J. Ramos Rubio agus S. Rating, abogados, |
– |
Rialtas na Spáinne, ag L. Aguilera Ruiz agus A. Gavela Llopis, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Seice, ag M. Smolek agus J. Vláčil, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Danmhairge, ag J. Farver Kronborg, V. Pasternak Jørgensen, M. Søndahl Wolff agus Y. Thyregod Kollberg, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Gearmáine, ag J. Möller, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na hEastóine, ag N. Grünberg, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Éire, ag M. Browne, Príomh-Aturnae Stáit, A. Joyce agus M. Tierney, i gcáil Gníomhairí, le cúnamh ó S. Brittain, Abhcóide, |
– |
Rialtas na Gréige, ag K. Boskovits, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na Fraince, ag A.-L. Desjonquères, P. Dodeller, T. Stehelin agus N. Vincent, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Cróite, ag G. Vidović Mesarek, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na hIodáile, ag G. Palmieri, i gcáil Gníomhaire, le cúnamh ó D. Del Gaizo agus S.L. Vitale, avvocati dello Stato, |
– |
Rialtas na Cipire, ag I. Neophytou, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na Laitvia, ag J. Davidoviča, K. Pommere agus I. Romanovska, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas Lucsamburg, ag A. Germeaux agus T. Uri, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na hUngáire, ag M.Z. Fehér, E. Gyarmati agus K. Szíjjártó, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas Mhálta, ag A. Buhagiar, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na hOstaire, ag F. Koppensteiner, i gcáil Gníomhaire, |
– |
Rialtas na Polainne, ag B. Majczyna agus M. Wiącek, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Portaingéile, ag P. Barros da Costa, R. Capaz Coelho agus C. Chambel Alves, i gcáil Gníomhairí, agus le cúnamh ó J.L. da Cruz Vilaça, advogado, |
– |
Rialtas na Rómáine, ag E. Gane, L. Liţu agus A. Rotăreanu, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Slóivéine, ag A. Dežman Mušič agus N. Pintar Gosenca, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Slóvaice, ag E.V. Drugda agus B. Ricziová, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na Sualainne, ag O. Simonsson, M. Salborn Hodgson agus H. Shev, i gcáil Gníomhairí, |
– |
Rialtas na hÍoslainne, ag J.B. Bjarnadóttir, i gcáil Gníomhaire, le cúnamh ó G. Bergsteinsson, Dlíodóir, |
– |
Rialtas na hIorua, ag F. Bersgø, L.-M. Moen Jünge, O.S. Rathore agus P. Wennerås, i gcáil Gníomhairí, |
– |
an Coimisiún Eorpach, ag S. Baches Opi, M. Mataija, G. Meessen, C. Urraca Caviedes agus H. van Vliet, i gcáil Gníomhairí, |
tar éis éisteacht le Tuairim an Abhcóide Ghinearálta ag éisteacht an 15 Nollaig 2022,
an Breithiúnas seo a leanas:
Breithiúnas
1 |
Baineann an iarraidh seo ar réamhrialú le léiriú Airteagail 101 agus 102 CFAE, ar thaobh amháin, agus Airteagail 45, 49, 56 agus 63 CFAE, ar an taobh eile. |
2 |
Rinneadh an iarraidh in imeachtaí idir European Superleague Company SL (‘ESLC’) agus an Fédération internationale de football Association (FIFA) agus Union of European Football Associations (UEFA) maidir le hiarratas ar dhearbhú gur sháraigh FIFA agus UEFA Airteagal 101 agus Airteagal 102 CFAE, ar ordú go gcuirfí deireadh leis na sáruithe sin agus go n‑eiseofar urghairí éagsúla i gcoinne na n‑eintiteas sin. |
I. Creat dlíthiúil
A. Reachtanna FIFA
3 |
Is comhlachas dlí príobháideach é FIFA a bhfuil a cheanncheathrú san Eilvéis. De réir Airteagal 2 dá Reachtanna, in eagrán mhí Mheán Fómhair 2020 dá dtagraíonn an t‑ord tagartha (‘Reachtanna FIFA’), is é is cuspóir dó, inter alia, ‘a chomórtais idirnáisiúnta féin a eagrú’, ‘rialacha agus forálacha a leagan síos lena rialaítear an sacar agus na hábhair lena mbaineann agus a chinntiú go bhforghníomhófar iad’, agus ‘an sacar a rialú de gach cineál trí aon bheart a ghlacadh a d’fhéadfadh a bheith riachtanach nó inmholta chun sárú ar reachtanna, rialacha agus chinntí FIFA agus ar rialacha an chluiche a chosc’ ar an leibhéal domhanda. |
4 |
I gcomhréir le hAirteagail 11 agus 14 de Reachtanna FIFA, féadfaidh aon ‘chomhlachas atá freagrach as eagrú agus rialú sacair’ i dtír ar leith a bheith ina chomhalta de FIFA ar choinníoll, inter alia, go bhfuil sé ina chomhalta cheana féin de cheann de na sé chónaidhm ilchríochacha atá aitheanta ag FIFA agus dá dtagraítear in Airteagal 22 de na Reachtanna sin, lena n‑áirítear UEFA, agus go ngeallann sé roimh ré reachtanna, rialacha, treoracha agus cinntí FIFA, inter alia, a chomhlíonadh, agus cinn na cónaidhme ilchríochaí ábhartha a bhfuil an comhlachas sin ina bhall de cheana féin. Go praiticiúil, tá níos mó ná 200 cumann sacair náisiúnta ina mbaill de FIFA faoi láthair. Sa cháil sin, ceanglaítear orthu, faoi Airteagail 14 agus 15 de Reachtanna FIFA, inter alia, a gcomhaltaí nó a gcleamhnaithe féin a spreagadh chun reachtanna, rialacha, treoracha agus cinntí FIFA a chomhlíonadh, agus a chinntiú go gcomhlíonann gach páirtí leasmhar sa sacar iad, go háirithe na sraitheanna gairmiúla, na clubanna agus na himreoirí. |
5 |
Foráiltear an méid seo a leanas in Airteagal 20 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Reacht na gclubanna, na sraitheanna agus grúpaí eile clubanna’: ‘Tá clubanna, sraitheanna nó grúpaí eile clubanna atá cleamhnaithe le comhlachas ball faoi cheannas an chomhlachais sin agus ní mór dóibh a bheith aitheanta aige. Déanfar cumhachtaí, cearta agus oibleagáidí na ngrúpaí sin a leagan síos i reachtanna an chomhlachais baill agus déanfaidh an comhlachas a reachtanna agus a rialacha féin a fhormheas.’ |
6 |
In Airteagal 22 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Cónaidhmeanna’, luaitear an méid seo a leanas i míreanna 1 agus 3 de: ‘1. Déantar na comhlachais baill atá mar chuid den mhór-roinn chéanna a ghrúpáil le chéile sna cónaidhmeanna seo a leanas atá aitheanta ag FIFA: [...]
[...] Tugann an t‑aitheantas a thugann FIFA do gach cónaidhm lán‑urraim fhrithpháirteach dá chéile laistigh dá réimse inniúlachta institiúideach mar atá leagtha síos sna Reachtanna seo. [...] 3. Beidh na cearta agus na hoibleagáidí seo a leanas ag gach cónaidhm:
[...]’ |
7 |
Faoi Airteagal 24 de Reachtanna FIFA, áirítear ar chomhlachtaí FIFA, inter alia, ‘comhlacht reachtach’, ar a dtugtar ‘Comhdháil’, arb éard atá ann an ‘réamhchomhlacht’, ‘comhlacht straitéiseach agus maoirseachta’, ar a dtugtar ‘an Chomhairle’, agus ‘comhlacht feidhmiúcháin, oibríochtúil agus riaracháin’, ar a dtugtar an ‘Ardrúnaíocht’. |
8 |
Is mar seo a leanas atá an fhoclaíocht in Airteagal 67 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Cearta chun comórtas agus imeachtaí’: ‘1. Is iad FIFA, a chomhlachais ball agus a chónaidhmeanna, na sealbhóirí bunaidh – gan srian ar ábhar, am, áit ná ceart - ar na cearta uile a d’fhéadfadh teacht as comórtais agus imeachtaí eile laistigh dá ndlínse faoi seach. Áirítear ar na cearta sin cearta maoine de gach cineál, cearta taifeadta, atáirgthe agus craoltóireachta closamhairc, cearta ilmheán, cearta margaíochta agus cur chun cinn, chomh maith le cearta maoine intleachtúla amhail cearta chun comharthaí idirdhealaithe agus cóipcheart ar leith a fháil. 2. Cinnfidh an Chomhairle cineál saothraithe agus fairsinge úsáid na gceart sin agus leagfaidh sí síos forálacha speisialta chuige sin. Tá sé de shaoirse ag an gComhairle cinneadh a dhéanamh an bhfuil sé ar intinn aici na cearta sin a shaothrú ina haonar nó le tríú páirtithe, nó a saothrú a tharmligean chuig tríú páirtithe.’ |
9 |
In Airteagal 68 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Údarú craolacháin’, luaitear, i mír 1 de: ‘Is ag FIFA, comhlachais ball agus cónaidhmeanna amháin a bheidh inniúlacht chun craoladh cluichí agus imeachtaí laistigh dá ndlínse a údarú ar, inter alia, na meáin chlosamhairc, gan srian ar áit, inneachar, dáta, teicníc ná dlí.’ |
10 |
De réir Airteagal 71 de Reachtanna FIFA, dar teideal ‘Iomaíochtaí agus cluichí idirnáisiúnta’: ‘1. Tá an Chomhairle inniúil chun aon rialacha a leagan síos a bhaineann le heagrú comórtas agus cluichí idirnáisiúnta a mbíonn foirne ionadaíocha, sraitheanna, clubanna agus/nó foirne seiftithe páirteach iontu. Ní fhéadfar aon chluiche ná comórtas a dhéanamh gan údarú a fháil roimh ré ó FIFA, ó na cónaidhmeanna agus/nó ón gcomhlachas ball lena mbaineann. Beidh na socruithe faoi rialú ag na rialacha nós imeachta le haghaidh cluichí idirnáisiúnta. 2. Féadfaidh an Chomhairle forálacha a leagan síos maidir leis na cluichí agus na comórtais sin. 3. Cinnfidh an Chomhairle na critéir chun cásanna speisialta nach bhforáiltear dóibh sna Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta a údarú. 4. Cé is moite den údarú dlínse dá bhforáiltear sna Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta, féadfaidh FIFA cinneadh críochnaitheach a dhéanamh maidir le húdarú aon chluiche idirnáisiúnta nó aon iomaíocht idirnáisiúnta.’ |
11 |
In Airteagal 72 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Teagmhálacha’, luaitear, i mír 1 de: ‘Ní fhéadfaidh aon imreoir nó foireann atá cleamhnaithe le comhlachas is ball nó ball de chónaidhm a ligtear isteach go sealadach cluiche a imirt ná aon teagmháil spóirt a bheith acu le haon imreoir nó foireann eile nach bhfuil cleamhnaithe le comhlachas ball ná le ball de chónaidhm a ligeadh isteach go sealadach, gan toiliú FIFA.’ |
12 |
Foráiltear le hAirteagal 73 de na Reachtanna sin, dar teideal ‘Údarú’: ‘Aon chomhlachas, sraith nó club a bhaineann le comhlachas ball, ní fhéadfaidh sé páirt a ghlacadh i gcomórtais ar chríoch chomhlachais eile is ball ná páirt a ghlacadh iontu ach amháin in imthosca eisceachtúla. I ngach cás, beidh gá le húdarú ón dá chomhlachas is comhaltaí, ón gcónaidhm nó ó na cónaidhmeanna lena mbaineann agus ó FIFA.’ |
B. Na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA
13 |
Luaitear in Airteagal 1 de na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA, sa leagan atá i bhfeidhm ón 1 Bealtaine 2014, gurb é is cuspóir do na Rialacha sin foráil a dhéanamh maidir le húdaruithe, fógraí agus ceanglais eile is infheidhme maidir le heagrú cluichí nó comórtas idir foirne atá cleamhnaithe le comhlachais sacair náisiúnta éagsúla ar baill iad de FIFA, maidir le heagrú cluichí nó comórtas idir foirne atá cleamhnaithe leis an gcomhlachas náisiúnta céanna nuair a imrítear i dtríú tír iad, agus maidir le heagrú cluichí nó comórtas ina mbeidh gníomhaithe nó foirne nach bhfuil cleamhnaithe le comhlachas náisiúnta rannpháirteach. |
14 |
Faoi Airteagal 2 de na Rialacha sin, tagann gach cluiche idirnáisiúnta agus comórtas idirnáisiúnta, seachas cluichí a imrítear i gcomórtais a eagraíonn FIFA nó ceann de na cónaidhmeanna ilchríochacha atá aitheanta ag FIFA, faoi raon feidhme na Rialacha sin. |
15 |
De réir Airteagal 6 de na Rialacha sin, ní mór do FIFA gach cluiche idirnáisiúnta a údarú, de réir mar a bheidh, ag an gcónaidhm ilchríochach lena mbaineann agus/nó ag na cumainn sacair náisiúnta ar baill iad de FIFA a bhfuil na foirne rannpháirteacha cleamhnaithe leo nó a gcaithfidh na cluichí sin dul san iomaíocht ar a gcríoch. |
16 |
I gcomhréir le hAirteagail 7 agus 10 de na Rialacha sin, ní mór aon ‘chluiche idirnáisiúnta den chéad scoth’, a shainmhínítear mar aon chluiche idir an chéad fhoireann ionadaíoch de dhá chumann sacair náisiúnta atá ina gcomhaltaí de FIFA, a bheith údaraithe ag FIFA agus ag an gcónaidhm ilchríochach agus ag na comhlachais náisiúnta lena mbaineann araon. Os a choinne sin, faoi Airteagail 8 agus 11 de na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA, ní mór aon ‘chluiche idirnáisiúnta den dara catagóir’, a shainmhínítear mar aon chluiche a bhfuil baint ag an gcéad fhoireann ionadaíoch de chomhlachas náisiúnta aonair leis, foireann eile a dhéanann ionadaíocht ar chomhlachas náisiúnta den sórt sin, foireann comhdhéanta d’imreoirí atá cláraithe le roinnt clubanna den chomhlachas náisiúnta céanna, nó an chéad fhoireann de chlub atá ag feidhmiú sa rannán is fearr de chomhlachas náisiúnta, a bheith údaraithe ach amháin ag cónaidhmeanna ilchríochacha agus ag na comhlachais náisiúnta lena mbaineann. |
C. Airteagail Chomhlachais UEFA
17 |
Is comhlachas dlí phríobháidigh é UEFA a bhfuil a cheanncheathrú san Eilvéis. |
18 |
Luaitear in Airteagal 2(1) d’airteagail chomhlachais UEFA gurb iad seo a leanas aidhmeanna UEFA:
|
19 |
I gcomhréir le hAirteagal 5 de na reachtanna sin, aon chomhlachas a bhunaítear i dtír Eorpach atá aitheanta mar Stát neamhspleách ag tromlach chomhaltaí na Náisiún Aontaithe (NA) agus atá freagrach as sacar a eagrú sa tír sin, féadfaidh sé a bheith ina chomhalta de UEFA. Faoi Airteagal 7a de na reachtanna sin, tá oibleagáid ag gabháil leis an stádas sin ar na comhlachais lena mbaineann reachtanna, Rialacháin agus cinntí UEFA a chomhlíonadh agus iad a urramú, sa tír lena mbaineann siad, ag na sraitheanna gairmiúla atá faoina gceannas orthu agus ag clubanna agus imreoirí. Go praiticiúil, tá níos mó ná 50 cumann sacair náisiúnta ina mbaill de UEFA faoi láthair. |
20 |
Faoi Airteagail 11 agus 12 de na reachtanna sin, áirítear ar chomhlachtaí UEFA, inter alia, ‘fochomhlacht’, ar a dtugtar ‘Comhdháil’, agus ‘Coiste Feidhmiúcháin’. |
21 |
Foráiltear le hAirteagal 49 de reachtanna UEFA, dar teideal ‘Iomaíochas’: ‘1. Is é UEFA amháin a chinneann comórtais idirnáisiúnta san Eoraip a eagrú agus a dhíothú, comórtais a bhaineann lena gcomhlachais agus/nó lena gclubanna. Ní dhéanann an fhoráil seo difear do chomórtais FIFA. [...] 3. Beidh gá le húdarú roimh ré ó FIFA agus/nó UEFA agus/nó ó chomhlachais ball ábhartha, i gcomhréir leis na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA agus aon Fhorálacha Forlíontacha Cur Chun Feidhme arna nglacadh ag Coiste Feidhmiúcháin UEFA, i gcás cluichí, comórtais nó comórtais idirnáisiúnta nach bhfuil eagraithe ag UEFA ach a imrítear ar chríoch UEFA.’ |
22 |
Luaitear an méid seo a leanas in Airteagal 51 de na reachtanna sin, dar teideal ‘Caidreamh toirmiscthe’: ‘1. Ní fhéadfar grúpálacha nó comhghuaillíochtaí idir comhlachais ball UEFA nó idir sraitheanna nó clubanna atá cleamhnaithe go díreach nó go hindíreach le comhlachais ball éagsúla UEFA a bhunú gan údarú UEFA. 2. Ní fhéadfaidh baill UEFA ná sraitheanna ná clubanna atá cleamhnaithe leo cluichí a imirt ná a eagrú lasmuigh dá gcríoch féin gan údarú ó na comhlachais ball lena mbaineann.’ |
II. Fíricí sna príomhimeachtaí agus na ceisteanna a tarchuireadh
A. Tionscadal Superleague
23 |
Is cuideachta é ESLC atá faoi rialú an dlí phríobháidigh atá bunaithe sa Spáinn. Bunaíodh é ar thionscnamh grúpa clubanna sacair gairmiúla atá bunaithe sa Spáinn (Club Atlético de Madrid, Fútbol Club Barcelona agus Real Madrid Club de Fútbol), san Iodáil (Associazione Calcio Milan, Football Club Internazionale Milano agus Juventus Football Club) agus an Ríocht Aontaithe (Arsenal Football Club, Chelsea Football Club, Liverpool Football Club, Manchester City Football Club, Manchester United Football Club agus Tottenham Hotspur Football Club). De réir an ordaithe tagartha, is é an cuspóir atá leis ná comórtas sacair ghairmiúil idirnáisiúnta nua a bhunú ar a dtugtar ‘Superleague’. Chuige sin, bhunaigh sé nó bhí sé i gceist aige trí chuideachta eile a bhunú a raibh sé mar aidhm acu déileáil, ar an gcéad dul síos, le bainistíocht airgeadais, spóirt agus araíonachta an Superleague nuair a bunaíodh é, an dara ceann, saothrú na gceart meán a bhaineann leis an iomaíocht sin agus, ar an tríú dul síos, saothrú na sócmhainní tráchtála eile a bhaineann leis an iomaíocht sin. |
24 |
Is cuideachta é A22 Sports Management SL atá á rialú ag an dlí príobháideach agus a bunaíodh sa Spáinn. Cuireann sé é féin i láthair mar sholáthróir seirbhísí a bhaineann le bunú agus bainistiú comórtas sacair ghairmiúil, agus go háirithe an tionscadal Superleague. |
25 |
Maidir le seoladh an tionscadail sin, is léir ón ordú tagartha, ar an gcéad dul síos, go raibh sé beartaithe ag na clubanna sacair ghairmiúil a bhí comhdhéanta de ESLC comórtas nua idirnáisiúnta sacair a chur ar bun lena mbainfidh, ar an gcéad dul síos, 12 go 15 chlub sacair ghairmiúil a bhfuil stádas ‘comhaltaí buana’ acu agus, ar an dara dul síos, líon le sainiú de chlubanna sacair ghairmiúil a bhfuil stádas ‘clubanna cáilithe’ acu agus atá le roghnú i gcomhréir le próiseas sonrach. |
26 |
Ina dhiaidh sin, bhí an tionscadal sin bunaithe ar scairshealbhóir agus ar chomhaontú infheistíochta lena bhforáiltear, ar an gcéad dul síos, do shraith conarthaí a thabhairt i gcrích idir gach ceann de na clubanna sacair ghairmiúil a bhí rannpháirteach nó a bhí beartaithe a bheith rannpháirteach sa Superleague leis na trí chuideachta a bunaíodh nó a bhunaigh ESLC, arbh é an cuspóir a bhí leis ná a shonrú, inter alia, an bealach a raibh na clubanna sin a gcearta meán nó tráchtála a aistriú chuig ESLC chuig an gcomórtas sin agus an luach saothair as díolachán den sórt sin. Ar an dara dul síos, beartaíodh sraith conarthaí a thabhairt i gcrích idir na trí chuideachta sin, agus é mar aidhm leis sin comhordú a dhéanamh ar sholáthar na seirbhísí is gá chun an Superleague a bhainistiú, ar shaothrú na gceart a aistríodh chuig ESLC agus ar leithdháileadh na gcistí atá ar fáil do ESLC ar na clubanna rannpháirteacha. Cuireadh soláthar na gcistí sin ar fáil i litir inar gheall JP Morgan AG ESLC a dheonú, trí iasacht idirlinne de thart ar EUR 4 bhilliún, tacaíocht airgeadais agus deontas bonneagair chun bunú Superleague agus a mhaoiniú sealadach a chumasú, go dtí go n‑eagrófaí eisiúint bannaí ar na margaí caipitil. |
27 |
Ar deireadh, chuir na Scairshealbhóirí agus an Comhaontú Infheistíochta atá i gceist bunú an Superleague ar fáil agus na cistí is gá chun na críche sin a chur ar fáil faoi réir coinníoll nach mór aitheantas a fháil ó FIFA nó UEFA don iomaíocht idirnáisiúnta sin agus na rialacha arna nglacadh ag an dá eintiteas sin a bheith á gcomhlíonadh aici, nó cosaint dhlíthiúil a dheonú, ag na húdaráis inniúla riaracháin nó bhreithiúnacha, lena gcumasófar do chlubanna sacair ghairmiúil a bhfuil stádas buanchomhaltaí den chomórtas sin acu a bheith rannpháirteach ann gan difear a dhéanamh dá mballraíocht ná dá rannpháirtíocht i gcumais sacair náisiúnta, i sraitheanna gairmiúla ná i gcomórtais idirnáisiúnta ina raibh baint acu. Chuige sin, foráladh sa chomhaontú sin, inter alia, go gcuirfí tionscadal Superleague ar a shúile do FIFA agus UEFA. |
B. Na príomhimeachtaí agus na réamhcheisteanna
28 |
Tionscnaíonn na príomhimeachtaí caingean in ábhair thráchtála, in éineacht le hiarratas ar bhearta cosanta eatramhacha gan éisteacht inter partes, a thionscain ESLC os comhair Juzgado de lo Mercantil de Madrid (Cúirt Tráchtála Maidrid, an Spáinn) agus atá dírithe ar FIFA agus UEFA. |
29 |
De réir na cúirte a rinne an tarchur, rinneadh an chaingean sin tar éis do ESLC tionscadal Superleague a sheoladh agus chuir FIFA agus UEFA i gcoinne an tionscadail sin. |
30 |
I ndáil leis sin, deir an chúirt a rinne an tarchur gur fhógair FIFA agus na sé chónaidhm ilchríochacha a d’aithin FIFA, lena n‑áirítear UEFA, an 21 Eanáir 2021, ráiteas inar chuir siad in iúl ar dtús gur dhiúltaigh siad aitheantas a thabhairt don Superleague, ar an dara dul síos, go ndéanfaí aon chlub sacair ghairmiúil agus aon imreoir atá rannpháirteach sa chomórtas idirnáisiúnta sin a eisiamh ó na cinn a d’eagraigh FIFA agus UEFA agus, ar an tríú dul síos, gur ghá do na heintitis inniúla gach comórtas sacair idirnáisiúnta a eagrú nó a údarú, dá dtagraítear i reachtanna FIFA agus cónaidhmeanna ilchríochacha. Bhí an sliocht seo a leanas go háirithe sa ráiteas sin: ‘Tar éis tuairimíochta sna meáin le déanaí maidir le “Super League” Eorpach dúnta a chruthú ag clubanna Eorpacha áirithe, is mian le FIFA agus na sé chónaidhm [...] a rá arís agus béim a leagan gan débhrí nach n‑aithneodh FIFA ná an chónaidhm lena mbaineann comórtas den sórt sin. Mar thoradh air sin, shéanfaí an ceart ar aon chlub nó imreoir atá san iomaíocht ina leithéid de chomórtas páirt a ghlacadh in aon chomórtas a eagraíonn FIFA nó a chónaidhm. I gcomhréir le reachtanna FIFA agus le reachtanna na gCónaidhmeanna, ní mór don chomhlacht inniúil gach comórtas a eagrú nó a aithint ar a leibhéil faoi seach, ag FIFA ar leibhéal idirnáisiúnta agus ag an gcónaidhm lena mbaineann ar leibhéal ilchríochach.’ |
31 |
An 18 Aibreán 2021, d’fhoilsigh UEFA, cumainn sacair Shasana, na Spáinne agus na hIodáile agus roinnt de na sraitheanna gairmiúla atá faoina gcúram preaseisiúint freisin, inar luadh, inter alia, ‘go gcuirfear toirmeasc ar na clubanna lena mbaineann páirt a ghlacadh in aon chomórtas eile ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal Eorpach nó ar an leibhéal domhanda, agus go bhféadfaí an deis a dhiúltú dá n‑imreoirí ionadaíocht a dhéanamh ar a bhfoireann náisiúnta’. |
32 |
An 19 agus an 20 Aibreán 2021, chinn an chúirt a rinne an tarchur go raibh caingean ESLC inghlactha agus gur ghlac sí, mar bheart réamhchúraim agus gan éisteacht inter partes, sraith urghairí a bhí beartaithe, go bunúsach, chun FIFA, UEFA agus, tríothu, na cumainn sacair náisiúnta atá ina gcomhaltaí díobh a spreagadh chun staonadh, le linn na n‑imeachtaí breithiúnacha, ó aon iompar a d’fhéadfadh bunú an Superleague agus rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí gairmiúla sacair a chosc nó bac a chur orthu, agus go háirithe ó aon bheart araíonachta, aon phionós nó aon bhagairt go nglacfaí bearta nó smachtbhannaí den sórt sin i gcoinne clubanna nó imreoirí. |
33 |
Mar thaca lena hiarraidh ar réamhrialú, tugann an chúirt sin dá haire, go bunúsach, ar an gcéad dul síos, go leanann sé as cásdlí socair na Cúirte Breithiúnais agus na Cúirte Ginearálta nach n‑eisiatar gníomhaíocht spóirt ó raon feidhme fhorálacha Chonradh FAE a bhaineann le saoirsí gluaiseachta (breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497) agus na rialacha iomaíochta (breithiúnais an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, agus an 26 Eanáir 2005, Piau v an Coimisiún, T‑193/02, EU:T:2005:22). |
34 |
Sa dara háit, measann an chúirt a rinne an tarchur gurb iad an dá ghníomhaíocht eacnamaíocha atá éagsúil ach comhlántach, arb ionann iad agus an margadh ábhartha sa chás seo, ó thaobh an ábhair agus na tíreolaíochta de, ná comórtais idirnáisiúnta sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar chríoch an Aontais Eorpaigh, ar thaobh amháin, agus leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin, cibé acu cearta maoine, cearta taifeadta, atáirgthe agus closamhairc, cearta meán eile, cearta tráchtála nó cearta maoine intleachtúla ar an taobh eile. |
35 |
Sa tríú háit, tá sí den tuairim go bhfuil seasamh monaplachta eacnamaíche agus tráchtála ag FIFA agus UEFA, ar feadh i bhfad, ar an margadh ábhartha, rud a chuireann ar a gcumas iad féin a iompar go neamhspleách ar aon iomaíocht a d’fhéadfadh a bheith ann, rud a fhágann gur comhpháirtithe éigeantacha iad d’aon eintiteas atá ag oibriú cheana féin nó ar mian leis dul isteach sa mhargadh sin ar bhonn amháin nó ar bhonn eile agus a chuireann freagracht ar leith orthu as an iomaíocht a chaomhnú. |
36 |
I ndáil leis sin, tugann sí faoi deara, ar an gcéad dul síos, go bhfuil an cheannasacht atá ag FIFA agus UEFA ag brath ní hamháin ar ghnóthais ar mian leo dul in iomaíocht leo trí chomórtais idirnáisiúnta sacair eile a eagrú ach freisin, trí na cumainn náisiúnta sacair ar baill díobh iad, ar gach imreoir sacair eile, amhail clubanna nó imreoirí sacair ghairmiúil, cás a thug an Chúirt dá haire cheana féin (breithiúnas an 26 Eanáir 2005, Piau v an Coimisiún, T‑193/02, EU:T:2005:22). Ina dhiaidh sin, luaitear ann go bhfuil ceannasacht FIFA agus UEFA ar an margadh atá i gceist sna príomhimeachtaí bunaithe ní hamháin ar mhonaplacht eacnamaíoch agus tráchtála ach freisin, i ndeireadh na dála, ar chumhachtaí rialála, maoirseachta, cinnteoireachta agus smachtbhannaí a bheith ann a chuireann ar chumas FIFA agus UEFA na dálaí a rialáil, go docht agus go cuimsitheach, faoina bhféadfaidh na gníomhaithe eile go léir atá ar an margadh sin gníomhaíocht eacnamaíoch a dhéanamh ann. Ar deireadh, luaitear ann go gcruthaíonn an teaglaim de na heilimintí sin go léir bacainn ar iontráil, sa chleachtas, beagnach dodhéanta d’iomaitheoirí féideartha FIFA agus UEFA. Go háirithe, bíonn orthu aghaidh a thabhairt ar na rialacha maidir le réamhúdarú is infheidhme maidir le heagrú comórtas sacair idirnáisiúnta agus rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sacair ghairmiúil iontu, chomh maith leis na rialacha maidir leis na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin a leithreasú agus a shaothrú go heisiach. |
37 |
Sa cheathrú háit, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur an ionann iompar FIFA agus UEFA, ar dhá bhealach, agus mí-úsáid ceannasachta a thoirmisctear le hAirteagal 102 CFAE. |
38 |
Maidir leis an bpointe sin, luaitear ann, ar thaobh amháin, go leanann sé as cásdlí na Cúirte Breithiúnais agus na Cúirte Ginearálta (breithiúnais an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, míreanna 51 agus 52, agus an 16 Nollaig 2020, International Skating Union v an Coimisiún, T‑93/18, EU:T:2020:610, mír 70) lena gcuirtear de chúram, le dlí nó le Rialachán, tugann comhlachas spóirt atá ag gabháil do ghníomhaíocht eacnamaíoch comórtais spóirt a eagrú agus a mhargú an chumhacht chun na gnóthais eile atá údaraithe chun comórtais den sórt sin a chur ar bun go comhthreomhar, de jure nó de facto, gan an chumhacht sin a bheith faoi réir teorainneacha, oibleagáidí agus rialú iomchuí, a dheonú don chomhlachas spóirt sin mar bhuntáiste soiléir ar a chuid iomaitheoirí, rud a chuirfidh ar a chumas rochtain ar an margadh a chosc agus buntáiste a thabhairt dá ghníomhaíocht eacnamaíoch féin. |
39 |
I bhfianaise an chásdlí sin, measann an chúirt a rinne an tarchur gur féidir a mheas, sa chás seo, go mbaineann FIFA agus UEFA mí-úsáid as a gceannasacht ar an margadh atá i gceist sna príomhimeachtaí. Leis na rialacha a ghlac an dá eintiteas sin, ina gcáil mar chomhlachais agus de bhua na gcumhachtaí rialála agus maoirseachta a thug siad dóibh féin, maidir le húdarú a thabhairt roimh ré do chomórtais sacair idirnáisiúnta, cuirtear ar a gcumas dóibh cosc a chur ar ghnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht lena chéile ar an margadh sin, go háirithe ós rud é go ndéantar na cumhachtaí sin a chomhcheangal le cumhachtaí cinnteoireachta agus smachtbhannaí a chuireann ar a gcumas iallach a chur ar na cumainn náisiúnta sacair ar baill iad agus ar na himreoirí eile sacair, go háirithe clubanna agus imreoirí sacair ghairmiúil, a monaplacht ar an margadh sin a urramú. Ina theannta sin, ní leagtar síos forálacha i reachtanna FIFA agus UEFA lena n‑áirithítear go mbeidh cur chun feidhme na rialacha réamhúdaraithe sin agus, ar bhonn níos leithne, na cumhachtaí cinnteoireachta agus smachtbhannaí a chomhcheanglaítear leo á dtreorú ag cuspóirí leasa ghinearálta amháin agus ní ag leasanna tráchtála nó airgeadais a bhaineann leis an ngníomhaíocht eacnamaíoch ina mbíonn an dá eintiteas sin ag gabháil go comhthreomhar. Ar deireadh, ní dhéantar na rialacha agus na cumhachtaí sin a theorannú le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach, amhail teorainn a chur le discréid FIFA agus UEFA. Léiríonn na bearta a d’fhógair an dá eintiteas sin sa chás seo, tar éis sheoladh thionscadal Superleague, an staid sin. |
40 |
Ar an taobh eile, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur an sáraíonn FIFA agus UEFA freisin Airteagail 101 agus 102 CFAE trí na cearta dlíthiúla agus eacnamaíocha uile a bhaineann le comórtais sacair idirnáisiúnta a eagraítear i gcríoch an Aontais Eorpaigh a leithreasú, trí bhíthin reachta, agus trí shaothrú eisiach na gceart sin a fhorchoimeád dóibh féin. Leis na rialacha a ghlac FIFA i ndáil leis sin, bronnann UEFA agus na cumainn náisiúnta sacair atá ina mbaill de FIFA stádas ‘bhunsealbhóirí’ na gceart sin air, ar an gcaoi sin na cearta chuige sin a bhaint de chlubanna sacair ghairmiúil a ghlacann páirt i gcomórtais den sórt sin nó a chuireann oibleagáid orthu iad a aistriú chuig an dá eintiteas sin. Ina theannta sin, comhcheanglaítear na rialacha sin leis na rialacha maidir le réamhúdarú agus, ar bhonn níos leithne, leis na cumhachtaí rialála, maoirseachta, cinnteoireachta agus smachtbhannaí atá ag FIFA agus UEFA chun an margadh ábhartha a dhúnadh do gach gnóthas a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht le chéile nó, ar a laghad, chun iad a dhíspreagadh ó dhul isteach sa mhargadh sin, trí theorainn a chur lena gcumas leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais i dtrácht. |
41 |
Sa chúigiú háit, tugann an chúirt sin faoi deara go sáraíonn iompar FIFA agus UEFA an toirmeasc ar chomhaontuithe a leagtar síos in Airteagal 101 CFAE freisin. |
42 |
Maidir leis sin, áitíonn sí, ar an gcéad dul síos, go léiríonn Airteagail 20, 22, 67, 68 agus 71 go 73 de Reachtanna FIFA, Airteagail 49 agus 51 de Reachtanna UEFA agus na hAirteagail ábhartha de na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA an cinneadh, arna ghlacadh ag gach ceann den dá chomhlachas gnóthas sin agus is infheidhme, inter alia, i gcríoch an Aontais Eorpaigh, comhordú a dhéanamh, trína chur faoi réir comhrialacha agus coinníollacha áirithe, ar iompar na ngnóthas sin agus ar iompar na ngnóthas ar baill iad go díreach nó go hindíreach díobh ar an margadh chun comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú agus chun leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin. Beag beann ar na rialacha maidir le réamhúdarú, cinneadh agus pionóis a leagtar amach sna hAirteagail sin, tá forálacha éagsúla iontu atá ceaptha chun a áirithiú go gcomhlíonfaidh na cumainn náisiúnta sacair iad ar baill iad de FIFA agus UEFA agus clubanna sacair ghairmiúil ar baill iad de na cumainn náisiúnta sin nó atá cleamhnaithe leo. |
43 |
Ar an dara dul síos, measann an chúirt a rinne an tarchur go léirítear le scrúdú ar ábhar na rialacha atá i gceist, ar an gcomhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil ar cuid de iad, ar na haidhmeanna a shaothraíonn siad agus, sa chás seo, ar na bearta cur chun feidhme a d’fhógair FIFA agus UEFA an 21 Eanáir agus an 18 Aibreán 2021, go bhféadfadh na rialacha sin srian a chur leis an iomaíocht ar an margadh atá i gceist sna príomhimeachtaí. Ag tagairt di i ndáil leis sin do na tosca uile a luadh cheana ina anailís a bhaineann le hAirteagal 102 CFAE, cuireann sí in iúl, ar bhonn níos ginearálta, go n‑eascraíonn fadhb na hiomaíochta a thagann chun cinn i ndáil leis sin, ar deireadh, ón bhfíoras gur gnóthais iad FIFA agus UEFA a dhéanann monaplacht ar an margadh chun comórtais idirnáisiúnta sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú, go háirithe i gcríoch an Aontais Eorpaigh, agus ó shaothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin, agus ó chomhlachais arna rialú ag an dlí príobháideach a bhfuil, de bhua a reachtanna féin, cumhachtaí rialála, maoirseachta, cinnteoireachta agus smachtbhannaí acu is infheidhme maidir le gach imreoir eile sacair, bídís ina n‑oibreoirí eacnamaíocha nó ina lúthchleasaithe. Ós rud é gur ‘reachtóir agus páirtí’ iad FIFA agus UEFA, is léir go bhfuil coinbhleacht leasa ann a fhágann go bhfuil siad in ann a gcumhachtaí réamhúdaraithe a úsáid agus pionóis a fhorchur chun cosc a chur ar bhunú comórtas sacair idirnáisiúnta nach bhfuil mar chuid dá gcóras, agus, ar an gcaoi sin, cosc a chur ar aon iomaíocht a d’fhéadfadh a bheith ar an margadh. |
44 |
Sa séú háit agus ar deireadh, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur an sáraítear leis na rialacha maidir le réamhúdarú agus pionóis arna nglacadh ag FIFA agus UEFA agus na bearta a d’fhógair an dá eintiteas sin sa chás seo an 21 Eanáir agus an 18 Aibreán 2021, ag an am céanna, an tsaoirse gluaiseachta d’oibrithe atá fostaithe nó a d’fhéadfadh a bheith fostaithe ag clubanna sacair ghairmiúil ar mian leo páirt a ghlacadh i gcomórtais sacair idirnáisiúnta amhail an Superleague, na saoirsí soláthair seirbhísí agus bunaíochta atá ag na clubanna sin agus na gnóthais sin araon a thairgeann seirbhísí eile a bhaineann le heagrú agus margú comórtas den sórt sin, agus an tsaoirse gluaiseachta caipitil is gá chun na comórtais sin a bhunú. |
45 |
I ndáil leis sin, tugann an chúirt a rinne an tarchur faoi deara, go háirithe, gur léir ó chásdlí socair na Cúirte nach mór na rialacha maidir le tionscnamh poiblí nó príobháideach lena mbunaítear córas réamhúdaraithe a chosaint ní hamháin ar mhaithe le cuspóir ar mhaithe le leas an phobail ach ní mór prionsabal na comhréireachta a chomhlíonadh freisin, rud a chiallaíonn, go háirithe, nach mór feidhmiú na lánrogha atá ag an gcomhlacht atá inniúil chun údarú den sórt sin a eisiúint a theorannú le critéir thrédhearcacha, oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha (breithiúnas an 22 Eanáir 2002, Canal Satélite Digital, C‑390/99, EU:C:2002:34, mír 35 agus an cásdlí dá dtagraítear). |
46 |
Sa chás seo, ní chomhlíontar na ceanglais éagsúla sin, mar is léir ó na tosca éagsúla dá dtagraítear san anailís a rinneadh i bhfianaise Airteagail 101 agus 102 CFAE. |
47 |
Sna himthosca sin, chinn Juzgado de lo Mercantil de Madrid (Cúirt Tráchtála Mhaidrid) bac a chur ar na himeachtaí agus na ceisteanna seo a leanas a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais i gcomhair réamhrialú:
|
III. An nós imeachta os comhair na Cúirte
48 |
Ina hordú tarchuir, d’iarr Juzgado de lo Mercantil de Madrid (Cúirt Tráchtála Mhaidrid) ar an gCúirt déileáil leis an gcás seo faoin nós imeachta brostaithe dá bhforáiltear in Airteagal 105 de Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Breithiúnais. Mar thaca leis an iarraidh sin, thagair sí, ar an gcéad dul síos, do thábhacht agus d’íogaireacht na díospóide sna príomhimeachtaí agus na gceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt, ó thaobh na heacnamaíochta agus na sochaí de, a mhéid a bhaineann an díospóid sin agus na ceisteanna sin le heagrú comórtas sacair i gcríoch an Aontais Eorpaigh agus le leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin. Ar an dara dul síos, luadh go n‑ardaítear na ceisteanna sin i gcomhthéacs imeachtaí breithiúnacha náisiúnta as ar eascair bearta réamhchúraim cheana féin agus go bhfuil práinn áirithe ag baint leo, i bhfianaise na díobhála a mhaíonn na clubanna sacair gairmiúla arbh iad ESLC a bhí iontu agus, ar bhonn níos leithne, na hiarmhairtí praiticiúla agus airgeadais a bhí ag paindéim COVID-19 ar earnáil an tsacair, inter alia, i gcríoch an Aontais Eorpaigh. |
49 |
Le cinneadh an 1 Iúil 2021, dhiúltaigh Uachtarán na Cúirte don iarraidh sin ar an bhforas nár thug na himthosca a rabhthas ag brath orthu chun tacú leis an iarraidh sin údar iontu féin leis an gcás seo a chur faoi réir an nós imeachta brostaithe. |
50 |
Is éard atá sa nós imeachta sin ionstraim nós imeachta atá ceaptha freagairt do chás urghnách práinne, nach mór a shuíomh i ndáil le himthosca eisceachtúla a bhaineann go sonrach leis an gcás a ndéantar iarratas ar nós imeachta brostaithe ina leith (orduithe Uachtarán na Cúirte an 20 Nollaig 2017, M.A. agus páirtithe eile, C‑661/17, EU:C:2017:1024, mír 17, agus an 25 Feabhra 2021, Sea Watch, C‑14/21 agus C‑15/21, EU:C:2021:149, mír 22). |
51 |
Maidir leis an tábhacht agus an íogaireacht, ó thaobh na heacnamaíochta agus na sochaí de, a bhaineann le díospóid agus leis na ceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt ina leith sin, i réimse ar leith de dhlí an Aontais Eorpaigh, ní hionann sin agus a rá go bhfuil staid urghnách práinne ann agus, dá bhrí sin, nach mór dul i muinín an nós imeachta brostaithe (féach, chuige sin, orduithe Uachtarán na Cúirte an 27 Feabhra 2019, M.V. agus páirtithe eile, C‑760/18, EU:C:2019:170, mír 18, agus an 25 Feabhra 2021, Sea Watch, C‑14/21 agus C‑15/21, EU:C:2021:149, mír 24). |
52 |
Ina theannta sin, ós rud é go bhfuil díospóid phráinneach agus go bhfuil ceangal ar an gcúirt náisiúnta inniúil gach iarracht a dhéanamh chun a áirithiú go ndéanfar í a shocrú go gasta, ní thugann sé sin údar don Chúirt an cás comhfhreagrach a thíolacadh le haghaidh réamhrialú ar na himeachtaí sin, ag féachaint don ábhar agus do na coinníollacha lena chur chun feidhme (féach, chuige sin, ordú Uachtarán na Cúirte an 25 Feabhra 2021, Sea Watch, C‑14/21 agus C‑15/21, EU:C:2021:149, míreanna 26 go 29). Is faoin gcúirt náisiúnta ar tugadh an díospóid os a comhair go príomha, arb í is fearr atá in ann measúnú a dhéanamh ar na saincheisteanna sonracha atá i gceist do na páirtithe agus a mheasann gur gá ceisteanna a tharchur chuig an gCúirt, gur faoin gCúirt atá sé gach beart eatramhach iomchuí a ghlacadh, ar feitheamh chinneadh na Cúirte, chun éifeachtacht iomlán an chinnidh a iarrtar uirthi féin a áirithiú (féach, chuige sin, ordú Uachtarán na Cúirte an 25 Feabhra 2021, Sea Watch, C‑14/21 agus C‑15/21, EU:C:2021:149, mír 33), mar a rinne an chúirt a rinne an tarchur sa chás seo. |
IV. Inghlacthacht
53 |
Caitheann na cosantóirí sna príomhimeachtaí, ceann den dá idiragraí sna príomhimeachtaí a thacaíonn leo, Éire, Rialtas na Fraince agus Rialtas na Slóvaice, amhras ar inghlacthacht na hiarrata ar réamhrialú ina hiomláine. |
54 |
Go bunúsach, is de thrí chineál iad na hargóintí a chuir siad chun cinn ina leith sin. Áirítear leo, ar an gcéad dul síos, argóintí nós imeachta lena líomhnaítear go ndearnadh an t‑ordú tarchuir, ar an gcéad dul síos, tar éis bearta cosanta a ghlacadh gan éisteacht inter partes, is é sin le rá, gan éisteacht a thabhairt roimh ré do na páirtithe sna príomhimeachtaí, mar a cheanglaítear le forálacha infheidhme an dlí náisiúnta, agus, ar an dara dul síos, gan an chúirt a rinne an tarchur rialú ar iarraidh na gcosantóirí sna príomhimeachtaí go ndiúltódh sí dlínse i bhfabhar chúirteanna na hEilvéise. Ar an dara dul síos, tá argóintí de chineál foirmiúil ann a léiríonn nach gcomhlíonann ábhar an chinnidh sin na ceanglais a leagtar síos in Airteagal 94(a) de na Rialacha Nós Imeachta sa mhéid nach bhfuil sé cruinn agus mionsonraithe go leor an comhthéacs dlíthiúil agus fíorasach ina n‑iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt Bhreithiúnais. Tá fadhbanna ar leith ag baint leis sin i gcás casta a bhaineann go bunúsach le léiriú agus cur i bhfeidhm rialacha iomaíochta an Aontais Eorpaigh. Ina theannta sin, is dócha go gcuirfidh sé cosc ar na daoine lena mbaineann seasamh a ghlacadh go héifeachtach maidir leis na ceisteanna a bheidh le cinneadh. Ar an tríú dul síos, déantar argóintí substainteacha a bhaineann le cineál hipitéiseach na hiarrata ar réamhrialú a chur chun cinn, sa mhéid nach bhfuil aon díospóid ann, agus d’fhéadfadh sé go mbeadh gá le cinneadh léiritheach ón gCúirt chun iad a láimhseáil. Leanann cás den sórt sin, go háirithe, toisc nár cuireadh aon iarratas cuí ar údarú thionscadal Superleague faoi bhráid FIFA agus UEFA, agus toisc go raibh an tionscadal sin fós doiléir agus gan dul chun cinn ar an dáta a fógraíodh é agus nuair a tionscnaíodh an ghníomhaíocht ba chúis leis an díospóid sna príomhimeachtaí. |
55 |
Ina theannta sin, caitheann Rialtas na Fraince, Rialtas na hUngáire agus Rialtas na Rómáine amhras ar inghlacthacht an tríú ceist go dtí an séú ceist a tharchuireann an chúirt a rinne an tarchur, ar chúiseanna atá cosúil, go bunúsach, leis na ceisteanna sin a bhfuiltear ag brath orthu chun amhras a chaitheamh ar inghlacthacht na hiarrata ar réamhrialú ina hiomláine, is é sin le rá an bhfuil siad neamh-réasúnaithe nó hipitéiseach. Baineann na príomhthosca a chuirtear chun cinn sa chomhthéacs sin le heaspa gaolmhaireacht fhíorasach nó dhlíthiúil atá fíor nó mionsonraithe go leor, san ord tagartha, idir, ar thaobh amháin, an díospóid sna príomhimeachtaí agus, ar an taobh eile, rialacha FIFA maidir leis na cearta éagsúla a bhaineann le comórtais sacair idirnáisiúnta a leithreasú agus a shaothrú (an ceathrú ceist) agus forálacha Chonradh FAE maidir le saoirsí gluaiseachta (an séú ceist). |
A. Na coinníollacha nós imeachta chun an t‑ordú tagartha a ghlacadh
56 |
I gcomhthéacs imeachtaí réamhrialaithe, ní faoin gCúirt atá sé, i bhfianaise dháileadh na bhfeidhmeanna idir í agus na cúirteanna náisiúnta, a fhíorú an ndearnadh an t‑ordú tarchuir i gcomhréir le rialacha an dlí náisiúnta lena rialaítear eagrú agus nós imeachta na gcúirteanna. Ina theannta sin, ní mór don Chúirt teorainn a chur leis an gcinneadh sin go dtí go gcuirfear i leataobh é i gcomhthéacs aon leigheasanna dá bhforáiltear leis an dlí náisiúnta (breithiúnais an 14 Eanáir 1982, Reina, 65/81, EU:C:1982:6, mír 7, agus an 29 Márta 2022, Getin Noble Bank, C‑132/20, EU:C:2022:235, mír 70). |
57 |
Sa chás seo, dá bhrí sin, ní faoin gCúirt atá sé a chinneadh cé na rialacha nós imeachta lena gcuirtear an dlí náisiúnta faoi réir cinneadh a ghlacadh amhail an t‑ordú tarchuir i gcás, mar atá sa chás seo, inar glacadh bearta réamhchúraim roimhe sin gan argóintí a mhalartú, ná a fháil amach ar glacadh an cinneadh sin i gcomhréir leis na rialacha sin. |
58 |
Ina theannta sin, i bhfianaise na n‑argóintí a rinne cuid de na cosantóirí sna príomhimeachtaí, ba cheart a thabhairt faoi deara gur féidir le cúirt náisiúnta tagairt a dhéanamh don Chúirt chun réamhrialú a dhéanamh i gcomhthéacs imeachtaí de chineál práinneach, amhail imeachtaí chun bearta cosanta nó bearta eatramhacha eile a dheonú (féach, chuige sin, breithiúnais an 24 Bealtaine 1977, Hoffmann‑La Roche, 107/76, EU:C:1977:89, míreanna 1 agus 4, agus an 13 Aibreán 2000, Lehtonen agus Castors Braine, C‑176/96, EU:C:2000:201, mír 20), in imeachtaí nach imeachtaí inter partes iad (féach, chuige sin, breithiúnais an 14 Nollaig 1971, Politi, 43/71, EU:C:1971:122, míreanna 4 agus 5, agus an 2 Meán Fómhair 2021, Finanzamt für Steuerstrafsachen und Steuerfahndung Münster, C‑66/20, EU:C:2021:670, mír 37), ar choinníoll go gcomhlíontar na coinníollacha uile a leagtar síos in Airteagal 267 CFAE agus go gcomhlíonann iarraidh den sórt sin na ceanglais uile is infheidhme maidir lena foirm agus lena hábhar (féach, chuige sin, breithiúnas an 18 Meitheamh 1998, Corsica Ferries France, C‑266/96, EU:C:1998:306, míreanna 23 agus 24). |
B. Inneachar an ordaithe tagartha
59 |
Is éard atá sa nós imeachta um réamhrialú dá bhforáiltear in Airteagal 267 CFAE ionstraim chomhair idir an Chúirt Bhreithiúnais agus na cúirteanna náisiúnta, trína gcuireann an Chúirt na pointí maidir le léiriú dhlí an Aontais Eorpaigh atá de dhíth orthu ar fáil do na cúirteanna náisiúnta ionas go mbeidh siad in ann breithiúnas a thabhairt sna díospóidí atá os a gcomhair. De réir cásdlí socair, a léirítear anois in Airteagal 94(a) agus (b) de na Rialacha Nós Imeachta, de réir an ghá atá ann léiriú a thabhairt ar dhlí an Aontais Eorpaigh a bheidh úsáideach don chúirt náisiúnta, ní mór don chúirt náisiúnta comhthéacs fíorasach agus reachtach na gceisteanna atá á gcur aici a shainiú nó, ar a laghad, míniú a thabhairt ar na himthosca fíorasacha ar a bhfuil na ceisteanna sin bunaithe. Ina theannta sin, tá sé ríthábhachtach, mar a luaitear in Airteagal 94(c) de na Rialacha Nós Imeachta, go leagfaí amach san iarraidh ar réamhrialú na cúiseanna a thug ar an gcúirt a rinne an tarchur fiosrú a dhéanamh maidir le léiriú nó bailíocht forálacha áirithe de dhlí an Aontais Eorpaigh, agus an nasc a shuíonn sí idir na forálacha sin agus an reachtaíocht náisiúnta is infheidhme maidir leis an díospóid sna príomhimeachtaí. Tá feidhm ag na ceanglais sin go háirithe i réimsí ina bhfuil cásanna casta fíorasacha agus dlíthiúla, amhail an iomaíocht (féach, chuige sin, breithiúnais an 27 Samhain 2012, Pringle, C‑370/12, EU:C:2012:756, mír 83, agus an 29 Meitheamh 2023, Super Bock Bebidas, C‑211/22, EU:C:2023:529, míreanna 23 agus 24). |
60 |
Ina theannta sin, ní hamháin go gcuirfidh an fhaisnéis a sholáthraítear san ordú tarchuir ar chumas na Cúirte freagraí úsáideacha a thabhairt ach freisin deis a thabhairt do Rialtais na mBallstát agus do pháirtithe leasmhara eile barúlacha a chur isteach i gcomhréir le hAirteagal 23 de Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (féach, chuige sin, breithiúnais an 1 Aibreán 1982, Holdijk agus páirtithe eile, 141/81 go 143/81, EU:C:1982:122, mír 7, agus an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96 agus C‑191/97, EU:C:2000:199, mír 31). |
61 |
Sa chás seo, comhlíonann an iarraidh ar réamhrialú na ceanglais a leagtar amach sa dá mhír roimhe seo den bhreithiúnas seo. Leagtar amach go mion san ordú tarchuir comhthéacs fíorasach agus reachtach na gceisteanna a tharchuirtear chuig an gCúirt. Ina dhiaidh sin, leagtar amach go mionsonrach sa chinneadh sin na cúiseanna fíorasacha agus dlíthiúla a thug ar an gcúirt a rinne an tarchur a mheas gur ghá na ceisteanna sin agus an nasc, dar leis, idir Airteagail 45, 49, 56, 63, 101 agus 102 CFAE a tharchur chuig an díospóid sna príomhimeachtaí, i bhfianaise chásdlí na Cúirte Breithiúnais agus na Cúirte Ginearálta. Ar deireadh, leagann an chúirt a rinne an tarchur amach, ar bhealach soiléir beacht, na tosca ar ar bhraith sí chun measúnuithe fíorasacha agus dlíthiúla áirithe a dhéanamh í féin. |
62 |
Go háirithe, tugann measúnuithe ábhartha na cúirte a rinne an tarchur a bhaineann, ar thaobh amháin, leis an margadh atá i gceist sna príomhimeachtaí, a shainítear mar an margadh chun comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar chríoch an Aontais Eorpaigh agus freisin saothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin, agus, ar an taobh eile, leis an staid cheannasach atá ag FIFA agus UEFA, tuiscint ar réaltacht an chaidrimh idir an díospóid sna príomhimeachtaí agus an ceathrú ceist a tarchuireadh chuig an gCúirt, trína bhfiosraíonn an chúirt a rinne an tarchur an léiriú ar Airteagal 102 CFAE chun críocha chur i bhfeidhm féideartha an Airteagail sin ar rialacha FIFA maidir le leithreasú agus saothrú na gceart atá i gceist. |
63 |
Ina theannta sin, léiríonn ábhar na mbarúlacha i scríbhinn a cuireadh faoi bhráid na Cúirte nach raibh aon deacracht ag údair na mbarúlacha i scríbhinn comhthéacs fíorasach agus dlíthiúil na gceisteanna a tharchuir an chúirt a rinne an tarchur a thuiscint, chun brí agus raon feidhme na ráiteas fíorasach is bun leo a thuiscint, d’fhonn na cúiseanna ar mheas an chúirt a rinne an tarchur gur ghá iad a chur isteach a fháil amach agus, ar deireadh, seasamh iomlán úsáideach a shainiú ina leith sin. |
C. Réaltacht na díospóide agus ábharthacht na gceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt
64 |
Is faoin gcúirt náisiúnta ar tugadh an díospóid sna príomhimeachtaí os a comhair amháin atá sé, agus ar gá di freagracht a ghlacadh as an gcinneadh breithiúnach ina dhiaidh sin, an gá atá le réamhrialú a chinneadh, i bhfianaise imthosca sonracha na díospóide sin, ionas go mbeidh sí in ann breithiúnas a thabhairt agus ábharthacht na gceisteanna a chuireann sí faoi bhráid na Cúirte. Dá bhrí sin, tá toimhde ábharthachta ag baint le ceisteanna arna dtarchur ag cúirteanna náisiúnta agus go bhféadfaidh an Chúirt diúltú rialú ar na ceisteanna sin sa chás amháin i gcás inar léir nach bhfuil aon bhaint ag an léiriú a iarrtar le fíorais iarbhír na príomhghníomhaíochta ná lena cuspóir, má tá an fhadhb hipitéiseach, nó i gcás nach bhfuil an t‑ábhar fíorasach nó dlíthiúil is gá ag an gCúirt os a comhair chun freagra úsáideach a thabhairt ar na ceisteanna sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 16 Nollaig 1981, Foglia, 244/80, EU:C:1981:302, míreanna 15 agus 18, agus an 7 Feabhra 2023, Confédération paysanne agus páirtithe eile (Só-ghineas randamach in vitro), C‑688/21, EU:C:2023:75, míreanna 32 agus 33). |
65 |
Sa chás seo, ba cheart a thabhairt faoi deara, sa bhreis ar na measúnuithe a leagtar amach i mír 61 den bhreithiúnas seo, go léiríonn ráitis na cúirte a rinne an tarchur a bhfuil achoimre orthu i míreanna 28 go 32 den bhreithiúnas seo fíorchineál na díospóide sna príomhimeachtaí. Thairis sin, léiríonn na ráitis chéanna sin agus na ráitis dá dtagraítear i míreanna 33 go 46 den bhreithiúnas seo nach léir nach mbaineann an fíoras go n‑iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt, sa chomhthéacs sin, le léiriú Airteagail 45 agus 101 CFAE le fíorais iarbhír na díospóide sna príomhimeachtaí ná lena cuspóir. |
66 |
Go háirithe, cé gur fíor go bhfuil díospóid ann idir na páirtithe sna príomhimeachtaí maidir le cé acu is féidir nó nach féidir leis an gcúirt sin, i gcomhthráth le forálacha Chonradh FAE a bhaineann le rialacha iomaíochta an Aontais Eorpaigh, na hAirteagail a bhaineann le saoirsí gluaiseachta a chur i bhfeidhm, i bhfianaise na foclaíochta inar dréachtaíodh an cineál ordaithe atá á lorg ag an iarratasóir sna príomhimeachtaí, is cosúil fós, mar a luaigh Rialtas na Spáinne ag an éisteacht, go bhfuil an chuma ar an gcúirt sin, ag an gcéim sin, go bhfuil dlínse aici é sin a dhéanamh, ós rud é nach dtagann an t‑athbhreithniú ar fhiúntas an tseasaimh sin faoi dhlínse na Cúirte. |
67 |
Dá bhrí sin, tá an iarraidh ar réamhrialú inghlactha ina hiomláine. |
V. Na ceisteanna a tharchuirtear
68 |
Leis na chéad chúig cheist uaithi, iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt Airteagail 101 CFAE agus 102 CFAE a léiriú, a bhaineann leis an toirmeasc ar chomhaontuithe frithiomaíocha agus mí-úsáid ceannasachta, d’fhonn rialú a dhéanamh ar chomhoiriúnacht sraith rialacha arna nglacadh ag FIFA agus UEFA leis an dá Airteagal sin. |
69 |
Leis an séú ceist uaithi, iarrann an chúirt sin ar an gCúirt léiriú ar Airteagail 45, 49, 56 agus 63 CFAE, a bhaineann leis na saoirsí gluaiseachta a ráthaítear le dlí an Aontais Eorpaigh, chun rialú a thabhairt, ag an am céanna, ar chomhoiriúnacht na rialacha sin leis na ceithre Airteagal sin. |
70 |
Eascraíonn an díospóid ina dtarchuirtear na ceisteanna sin chuig an gCúirt as caingean a thionscnaíonn gnóthas a dhéanann gearán, go bunúsach, maidir leis na rialacha arna nglacadh ag FIFA agus UEFA, ag féachaint dá gcineál, dá n‑ábhar, dá n‑aidhmeanna, don chomhthéacs sonrach ina bhfuil siad ina gcuid díobh agus don chur chun feidhme a d’fhéadfaí a dhéanamh díobh, go ndéantar an iomaíocht ar an margadh a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh maidir le comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú i gcríoch an Aontais Eorpaigh agus maidir le saothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin. Go sonrach, áitíonn an gnóthas sin gur sháraigh FIFA agus UEFA Airteagail 101 agus 102 CFAE, tar éis sheoladh an tionscadail le haghaidh comórtas sacair idirnáisiúnta nua a bhfuil sé ar intinn aige a bhunú, trína rá go raibh sé beartaithe acu na rialacha sin a chur chun feidhme agus trí bhéim a leagan ar na hiarmhairtí sonracha a d’fhéadfadh a bheith ag cur chun feidhme den sórt sin ar an gcomórtas lena mbaineann agus ar na clubanna agus na himreoirí rannpháirteacha. |
71 |
I bhfianaise inneachar na gceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt agus chineál na díospóide ina dtarraingítear anuas iad, is iomchuí, sula scrúdaítear na ceisteanna sin, trí shraith de réamhbharúlacha a leagan amach. |
A. Réamhbharúlacha
1. Ábhar na bpríomhimeachtaí
72 |
Baineann na ceisteanna a tharchuireann an chúirt a rinne an tarchur go heisiach le sraith rialacha faoina bhfuil sé ar intinn ag FIFA agus UEFA rialú a dhéanamh, ar thaobh amháin, ar réamhúdarú comórtas sacair idirnáisiúnta áirithe agus rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí iontu agus, ar an taobh eile, saothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin. |
73 |
I ndáil leis sin, ar an gcéad dul síos, tagann sé as foclaíocht na gceisteanna sin go bhfuil na rialacha lena mbaineann le fáil in Airteagail 22, 67, 68 agus 71 go 73 de Reachtanna FIFA agus in Airteagail 49 go 51 de Reachtanna UEFA. Mar is léir ó ráitis na cúirte a rinne an tarchur, áfach, níl na rialacha sin i gceist, sa díospóid sna príomhimeachtaí, ach amháin a mhéid atá siad infheidhme maidir le comórtais idirnáisiúnta ‘rannpháirteacha’ nó ‘ina nglacann clubanna páirt’, de réir na téarmaíochta a úsáidtear in Airteagal 71(1) de Reachtanna FIFA agus in Airteagal 49(1) de Reachtanna UEFA faoi seach. Ina theannta sin, tá na comórtais sin aicmithe mar ‘chomórtais idirchlub’ in Airteagal 22(3)(c) de Reachtanna FIFA, is cuid iad den chatagóir níos leithne de chomórtais sacair idirnáisiúnta ‘dara catagóir’ dá dtagraítear in Airteagail 8 agus 11 de na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA agus a thagann faoin sásra réamhúdaraithe dá dtagraíonn na hAirteagail sin. |
74 |
Dá bhrí sin, níl na rialacha a ghlac FIFA agus UEFA maidir le, ar an gcéad dul síos, comórtais sacair idirnáisiúnta eile a údarú roimh ré, amhail na cinn sin a bhfuil baint acu go heisiach le foirne ionadaíocha de chomhlachais sacair náisiúnta ar baill iad de FIFA agus UEFA, ar an dara dul síos, rannpháirtíocht foirne nó imreoirí sna comórtais sin agus, ar an tríú dul síos, dúshaothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin, níl siad i gceist sna príomhimeachtaí agus dá bhrí sin sa chás seo. |
75 |
A fortiori, sa chás seo, níl na rialacha a d’fhéadfadh a bheith glactha ag FIFA agus UEFA i ndáil le gníomhaíochtaí eile, ná na forálacha de Reachtanna FIFA agus UEFA a bhaineann le feidhmiú, eagrú, aidhmeanna nó fiú an dá chomhlachas sin a bheith ann, faoi shaincheist, ag cur san áireamh, i ndáil leis sin, go bhfuil sé cinntithe cheana féin ag an gCúirt, cé go bhfuil uathriail dhlíthiúil acu lena gcumasófar dóibh rialacha a ghlacadh a bhaineann leis na nithe seo a leanas, go háirithe, maidir le comórtais a eagrú ina ndisciplín, lena n‑iompar cuí agus le rannpháirtíocht lúthchleasaithe iontu (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96 agus C‑191/97, EU:C:2000:199, míreanna 67 agus 68, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, mír 60), agus an méid sin á dhéanamh acu, ní féidir le comhlachais den sórt sin srian a chur le feidhmiú na gceart agus na saoirsí a thugtar do dhaoine aonair le dlí an Aontais Eorpaigh (féach, chuige sin, breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, míreanna 81 agus 83, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, mír 52). |
76 |
Mar sin féin, ní choisceann an cinneadh a leagtar amach sa mhír roimhe seo ar dhóigh ar bith forálacha amhail iad siúd a bhaineann le heagrú nó le feidhmiú FIFA agus UEFA a chur san áireamh ag an gcúirt a rinne an tarchur i gcomhthéacs an scrúdaithe a iarrfar ar an gcúirt sin a dhéanamh chun an díospóid a réiteach sna príomhimeachtaí, sa mhéid go bhfuil bonn cirt leis an mbreithniú sin chun Airteagail Chonradh FAE a chur i bhfeidhm ina n‑iarrann an chúirt sin ar an gCúirt, i bhfianaise an léirithe a leagtar amach sa bhreithiúnas seo. |
77 |
Ina dhiaidh sin, ní mór a mheas, cé gur tionscnaíodh an díospóid sna príomhimeachtaí i gcaingean a thionscain cuideachta a d’fhógair seoladh tionscadail le haghaidh comórtas sacair idirnáisiúnta nua ar a dtugtar ‘Superleague’, agus cé go mbaineann an tríú ceist a tharchuir an chúirt a rinne an tarchur go sonrach leis an iompar sonrach inar thug FIFA agus UEFA freagra ar an seoladh sin, na cúig cheist eile a chuir an chúirt sin i gceist, as a bpáirt, rialacha FIFA agus UEFA ar a raibh an t‑iompar sin bunaithe (eadhon, na cinn a bhaineann le comórtais den chineál sin a údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil nó imreoirí iontu) agus le rialacha eile ar a raibh tuarascáil bunaithe, de réir na cúirte sin, leis an margadh ábhartha mar atá sainithe ag an margadh sin (eadhon iad siúd a bhaineann le leithreasú agus saothrú na gceart éagsúil a bhaineann leis na comórtais sin). |
78 |
Dá bhrí sin, is é is aidhm do na ceisteanna sin, arna mbreithniú i dteannta a chéile, a chur ar chumas na cúirte a rinne an tarchur a chinneadh an ionann na rialacha éagsúla sin, a mhéid is féidir iad a chur chun feidhme maidir le haon chomórtas nua sacair idirchlub a eagraítear nó a bheartaítear ar chríoch an Aontais Eorpaigh, amhail an ceann ar eascair an díospóid as a seoladh fógartha sna príomhimeachtaí, agus ag féachaint dá gcineál, dá n‑inneachar, dá n‑aidhmeanna agus don chomhthéacs sonrach inar cuid díobh iad, sárú ar Airteagail 45, 49, 56, 63, 101 agus 102 CFAE. |
79 |
Sna himthosca sin, cuirfidh an Chúirt san áireamh, ina freagraí ar na ceisteanna uile a chuirtear uirthi, saintréithe ábhartha uile rialacha FIFA agus UEFA atá i gceist sna príomhimeachtaí, mar a luaitear san ordú tarchuir agus arna meabhrú ag na páirtithe uile sna príomhimeachtaí. |
80 |
Ar deireadh, ní mór a lua nach gcuireann an chúirt a rinne an tarchur ceist ar an gCúirt, ar an taobh eile, faoin léiriú ar Airteagail 45, 49, 56, 63, 101 agus 102 CFAE d’fhonn rialú a thabhairt, ar bhealach amháin nó ar bhealach eile, ar chomhoiriúnacht thionscadal Superleague féin leis na hAirteagail éagsúla sin de Chonradh FAE. |
81 |
Thairis sin, níl saintréithe an tionscadail sin ábhartha go háirithe i gcomhthéacs na bhfreagraí atá le tabhairt ar an gcéad, an dara agus an ceathrú go dtí an séú ceist arna dtarchur ag an gcúirt a rinne an tarchur, i bhfianaise chuspóir na gceisteanna sin. Ina theannta sin, a mhéid a dhéanann na páirtithe sna príomhimeachtaí na saintréithe sin a phlé go mór, teorannóidh an Chúirt í féin, i ndáil leis sin, lena shonrú, a mhéid is gá sin, a mhéid a d’fhéadfaidís a bheith ábhartha, faoi réir na bhfíoruithe a bheidh le déanamh ag an gcúirt a rinne an tarchur. |
2. Infheidhmeacht dhlí an Aontais Eorpaigh maidir leis an spórt agus maidir le gníomhaíocht na gcomhlachas spóirt
82 |
Baineann na ceisteanna a tarchuireadh chuig an gCúirt le léiriú Airteagail 45, 49, 56, 63, 101 agus 102 CFAE i gcomhthéacs díospóid a bhaineann le rialacha arna nglacadh ag dhá eintiteas, ar comhlachais dlí phríobháidigh iad, de réir a reachtanna faoi seach, atá freagrach as sacar a eagrú agus a rialú ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a bhaineann le comórtais idirnáisiúnta sacair idirchlub a údarú roimh ré agus le leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin. |
83 |
I ndáil leis sin, ní mór a mheabhrú, sa mhéid gur gníomhaíocht eacnamaíoch é spórt a fheidhmiú, go dtagann sé faoi fhorálacha dhlí an Aontais Eorpaigh is infheidhme i gcás gníomhaíocht den sórt sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 12 Nollaig 1974, Walrave agus Koch, 36/74, EU:C:1974:140, mír 4, agus an 16 Márta 2010, Olympique Lyonnais, C‑325/08, EU:C:2010:143, mír 27). |
84 |
Ní mór a mheas nach mbaineann rialacha sonracha áirithe, ar thaobh amháin, a glacadh go heisiach ar chúiseanna neamheacnamaíocha agus, ar an taobh eile, le hábhair ar díol spéise iad ach leis an spórt iontu féin, mar rialacha nach mbaineann le haon ghníomhaíocht eacnamaíoch. Is amhlaidh atá, go háirithe, maidir le gníomhaithe eachtracha a eisiamh ó chomhdhéanamh na bhfoirne atá rannpháirteach i gcomórtais idir foirne a dhéanann ionadaíocht ar a dtír nó maidir le socrú na gcritéar rangaithe a úsáidtear chun lúthchleasaithe a bheidh rannpháirteach i gcomórtais aonair a roghnú (féach, chuige sin, breithiúnais an 12 Nollaig 1974, Walrave agus Koch, 36/74, EU:C:1974:140, mír 8; an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, míreanna 76 agus 127, agus an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96 agus C‑191/97, EU:C:2000:199, míreanna 43, 44, 63, 64 agus 69). |
85 |
Cé is moite de na rialacha sonracha sin, féadfaidh na rialacha a ghlacfaidh comhlachais spóirt chun fostaíocht nó soláthar seirbhísí imreoirí gairmiúla nó leathghairmiúla a rialú agus, ar bhonn níos leithne, rialacha a bhfuil tionchar díreach acu ar an obair nó ar sholáthar seirbhísí, cé nach ndéantar rialáil fhoirmiúil orthu, a theacht faoi raon feidhme Airteagail 45 agus 56 CFAE (féach, chuige sin, breithiúnais an 12 Nollaig 1974, Walrave agus Koch, 36/74, EU:C:1974:140, míreanna 5, 17 go 19 agus 25; an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, míreanna 75, 82 go 84 agus 87; an 12 Aibreán 2005, Simutenkov, C‑265/03, EU:C:2005:213, mír 32; agus an 16 Márta 2010, Olympique Lyonnais, C‑325/08, EU:C:2010:143, míreanna 28 agus 30). |
86 |
Ar an gcaoi chéanna, d’fhéadfadh rialacha arna nglacadh ag comhlachais den sórt sin teacht faoi raon feidhme Airteagal 49 CFAE (féach, chuige sin, breithiúnas an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, mír 28), nó fiú Airteagal 63 CFAE. |
87 |
Ar deireadh, tagann na rialacha sin agus, ar bhonn níos leithne, iompar na gcomhlachas a ghlac iad faoi raon feidhme fhorálacha Chonradh FAE a bhaineann le dlí na hiomaíochta i gcás ina gcomhlíontar na coinníollacha chun na forálacha sin a chur i bhfeidhm (féach, chuige sin, breithiúnas an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, míreanna 30 go 33), rud a chiallaíonn gur féidir na comhlachais sin a aicmiú mar ‘ghnóthais’ de réir bhrí Airteagail 101 agus 102 CFAE nó gur féidir na rialacha atá i gceist a aicmiú mar ‘chinntí ó chomhlachais gnóthas’ de réir bhrí Airteagal 101 CFAE. |
88 |
Ar bhonn níos ginearálta, ós rud é go dtagann rialacha den sórt sin faoi na forálacha sin de Chonradh FAE, ní mór, i gcás ina leagtar síos leo ceanglais is infheidhme maidir le daoine aonair, iad a cheapadh agus a chur chun feidhme i gcomhréir le prionsabail ghinearálta dhlí an Aontais Eorpaigh, go háirithe prionsabail an neamh-idirdhealaithe agus na comhréireachta (féach, chuige sin, breithiúnas an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, míreanna 60, 65 agus 66 agus an cásdlí dá dtagraítear). |
89 |
Mar sin féin, níl na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí, cibé acu as FIFA nó UEFA a thagann siad, ina gcuid de na rialacha sin a bhféadfaí an eisceacht dá dtagraítear i mír 84 den bhreithiúnas seo a chur i bhfeidhm ina leith, ar rialacha iad a chinn an Chúirt arís agus arís eile, nach mór dóibh leanúint de bheith teoranta dá cuspóir féin agus nach féidir brath orthu gach gníomhaíocht spóirt a eisiamh ó raon feidhme fhorálacha Chonradh FAE a bhaineann le dlí eacnamaíoch AE (féach, chuige sin, breithiúnais an 14 Iúil 1976, Donà, 13/76, EU:C:1976:115, míreanna 14 agus 15, agus an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, mír 26). |
90 |
Os a choinne sin, ar an gcéad dul síos, tagann na rialacha a bhaineann le feidhmiú cumhachtaí ag comhlachas spóirt, ar cumhachtaí iad a bhaineann le comórtais spóirt a údarú roimh ré, ar gníomhaíocht eacnamaíoch iad, faoi mar a thug an Chúirt faoi deara cheana, do ghnóthais a ghabhann do na comórtais sin nó a bhfuil sé beartaithe acu déanamh amhlaidh, ar an mbonn sin, faoi raon feidhme fhorálacha Chonradh FAE a bhaineann le dlí na hiomaíochta (féach, chuige sin, breithiúnas an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, mír 28). Ar an gcúis chéanna, tagann siad faoi raon feidhme fhorálacha CFAE maidir le saorghluaiseacht. |
91 |
Ar an dara dul síos, tagann na rialacha arna nglacadh ag FIFA agus UEFA chun rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtais sacair idirnáisiúnta idirchlub a rialáil faoi raon feidhme na bhforálacha sin freisin. Cé nach rialaíonn siad go foirmiúil na dálaí oibre ná coinníollacha faoina sholáthraíonn imreoirí seribhísí ná na coinníollacha chun seirbhísí a sholáthar nó, ar bhonn níos leithne, chun go bhfeidhmeoidh clubanna sacair ghairmiúil a ngníomhaíocht eacnamaíoch, ní mór a mheas go bhfuil éifeacht dhíreach ag na rialacha sin, de réir mar a bheidh, ar an obair sin, ar sholáthar seirbhísí nó ar fheidhmiú na gníomhaíochta eacnamaíche sin, ós rud é gur gá go ndéanann siad difear do chumas na n‑imreoirí agus na gclubanna páirt a ghlacadh sna comórtais atá i gceist. |
92 |
Ar an tríú dul síos, is é is cuspóir do na rialacha arna nglacadh ag FIFA chun saothrú na gceart éagsúil a bhaineann le comórtais sacair idirnáisiúnta rialú a dhéanamh ar na coinníollacha faoina bhféadfaidh gnóthais arb iad sealbhóirí na gceart sin iad a shaothrú nó a tharmligean chuig gnóthais tríú páirtí, agus gníomhaíochtaí den sórt sin de chineál eacnamaíoch. Ina theannta sin, tá tionchar díreach acu ar na coinníollacha faoina bhféadfadh na gnóthais tríú páirtí sin nó gnóthais eile a bheith ag súil chun leas a bhaint as na cearta sin nó faoina ndéanfar iad a shannadh nó a cheadúnú, i bhfoirm ar bith, chun dul i mbun gníomhaíochtaí idirghabhála (amhail athdhíol na gceart atá i gceist le craoltóirí agus le soláthraithe seirbhíse meán eile) nó gníomhaíochtaí deiridh (amhail craoladh nó atarchur cluichí áirithe ar an teilifís nó tríd an idirlíon) ar de chineál eacnamaíoch iad freisin. |
93 |
Thairis sin, tá na gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla sin a bhaineann le comórtais spóirt a eagrú, an seó spóirt a mhargú, é a chraoladh agus fógraíocht a dhéanamh comhlántach nó fite fuaite ina chéile, mar a luaigh an Chúirt cheana féin (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96 agus C‑191/97, EU:C:2000:199, míreanna 56 agus 57, agus an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, mír 33). |
94 |
Dá réir sin, tagann rialacha uile FIFA agus UEFA, i bhfianaise na rialacha sin a iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt, faoi raon feidhme Airteagail 45, 49, 56, 63, 101 agus 102 CFAE. |
3. Airteagal 165 CFAE
95 |
Chuir na páirtithe uile sna príomhimeachtaí agus líon mór na rialtas a ghlac páirt sna himeachtaí os comhair na Cúirte tuairimí éagsúla in iúl maidir leis na hiarmhairtí a d’fhéadfadh a bheith ag gabháil le hAirteagal 165 CFAE i gcomhthéacs na bhfreagraí atá le tabhairt ar na ceisteanna éagsúla a chuir an chúirt a rinne an tarchur. |
96 |
I ndáil leis sin, ba cheart a thabhairt faoi deara, ar an gcéad dul síos, nach mór Airteagal 165 CFAE a léamh i bhfianaise Airteagal 6(e) CFAE, lena bhforáiltear go bhfuil inniúlacht ag an Aontas Eorpach gníomhaíochtaí a chur i gcrích chun tacú le gníomhaíochtaí na mBallstát i réimsí an oideachais, na gairmoiliúna, na hóige agus an spóirt, nó chun na gníomhaíochtaí sin a chomhordú nó a fhorlíonadh. Léirítear go nithiúil le hAirteagal 165 CFAE an fhoráil sin trí shonrú a dhéanamh ar na cuspóirí a shanntar do ghníomhaíocht an Aontais Eorpaigh sna réimsí lena mbaineann agus ar na modhanna is féidir a úsáid chun rannchuidiú leis na cuspóirí sin a bhaint amach. |
97 |
Dá bhrí sin, maidir leis na cuspóirí a shanntar do ghníomhaíocht an Aontais Eorpaigh i réimse an spóirt, luaitear sa dara fomhír d’Airteagal 165(1) CFAE go rannchuideoidh an tAontas Eorpach leis an spórt Eorpach a chur chun cinn, agus aird á tabhairt ar a shaintréithe sonracha, ar a struchtúir atá bunaithe ar ghníomhaíocht dheonach agus ar a fheidhm shóisialta agus oideachasúil, agus, sa fhleasc deiridh de mhír 2 de, gurb é gníomhaíocht an Aontais Eorpaigh sa réimse sin an ghné Eorpach den spórt a fhorbairt, cothroime agus oscailteacht i gcomórtais spóirt agus comhar idir comhlachtaí atá freagrach as an spórt a chur chun cinn, agus sláine coirp agus mhorálta na lúthchleasaithe agus na lúthchleasaithe a chosaint, go háirithe na lúthchleasaithe is óige. |
98 |
Maidir leis na modhanna a fhéadfar a úsáid chun rannchuidiú leis na cuspóirí sin a bhaint amach, foráiltear le hAirteagal 165 CFAE, i mír 3 de, go bhfuil an tAontas Eorpach chun comhar le tríú tíortha agus leis na heagraíochtaí idirnáisiúnta inniúla i réimse an spóirt a chur chun cinn agus, i mír 4 de, go bhféadfaidh Parlaimint na hEorpa agus Comhairle an Aontais Eorpaigh, ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach, nó an Chomhairle, ag gníomhú di ina haonar ar thogra ón gCoimisiún, bearta dreasachta nó moltaí a ghlacadh faoi seach. |
99 |
Ar an dara dul síos, mar is léir ó fhoclaíocht Airteagal 165 CFAE agus ó fhoclaíocht Airteagal 6(e) CFAE, tá sé beartaithe ag údair na gConarthaí inniúlacht tacaíochta a thabhairt don Aontas Eorpach, leis na forálacha sin, lena gcuirtear ar a chumas gan ‘beartas’ a sheoladh, dá bhforáiltear i bhforálacha eile de Chonradh FAE, ach ‘gníomhaíocht’ i roinnt réimsí sonracha, lena n‑áirítear spórt. Dá bhrí sin, is bunús dlí iad na forálacha sin lena n‑údaraítear don Aontas Eorpach an inniúlacht tacaíochta sin a fheidhmiú, faoi na coinníollacha agus laistigh de na teorainneacha a leagtar síos leo, lena n‑áirítear, de réir na chéad fhleisce d’Airteagal 165(4) CFAE, aon chomhchuibhiú ar dhlíthe agus ar Rialacháin arna nglacadh ar an leibhéal náisiúnta a eisiamh. Thairis sin, leis an inniúlacht tacaíochta sin, cuirtear ar chumas an Aontais Eorpaigh gníomhartha dlí a ghlacadh chun tacú le gníomhaíocht na mBallstát, agus chun na críche sin amháin, i gcomhréir le hAirteagal 6 CFAE, agus chun na críche sin amháin. |
100 |
Dá réir sin, agus mar is léir freisin ó chomhthéacs Airteagal 165 CFAE, go háirithe a chur isteach i gCuid a Trí de Chonradh FAE, atá dírithe ar ‘bheartais an Aontais Eorpaigh agus gníomhaíochtaí inmheánacha’, agus ní i gCuid a hAon den Chonradh sin, ina bhfuil forálacha prionsabail lena n‑áirítear, faoi Theideal II, ‘forálacha a bhfuil feidhm ghinearálta acu’ a bhaineann, inter alia, le hardleibhéal fostaíochta a chur chun cinn, le cosaint shóisialta leormhaith a ráthú, leis an gcomhrac i gcoinne an idirdhealaithe, le cosaint an chomhshaoil nó le cosaint tomhaltóirí, ní hionann an tAirteagal sin agus foráil de chur i bhfeidhm ginearálta de chineál trasghearrthach. |
101 |
Dá bhrí sin, cé nach mór d’institiúidí inniúla an Aontais Eorpaigh na gnéithe agus na cuspóirí éagsúla a liostaítear in Airteagal 165 CFAE a chur san áireamh nuair a ghlacfaidh siad, ar bhonn an Airteagail sin agus faoi na coinníollacha a leagtar síos leis, bearta dreasachta nó moltaí i réimse an spóirt, ní gá na gnéithe agus na cuspóirí éagsúla agus na bearta dreasachta agus na moltaí sin a ionchorprú ná a chur san áireamh ar bhealach ceangailteach i gcur i bhfeidhm na rialacha a n‑iarrann an chúirt a rinne an tarchur orthu ar an gCúirt, cibé acu a bhaineann siad le saoirsí gluaiseachta daoine, seirbhísí agus caipitil (Airteagail 45, 49, 56 agus 63 CFAE) nó leis na rialacha iomaíochta (Airteagail 101 agus 102 CFAE). Ar bhonn níos leithne, ní féidir a mheas gur riail speisialta é Airteagal 165 CFAE lena mbaintear an spórt d’fhorálacha uile nó de chuid na bhforálacha eile de dhlí príomha an Aontais Eorpaigh a d’fhéadfaí a chur i bhfeidhm maidir leis an spórt nó lena gceanglaítear go gcaithfear leis an spórt go sonrach i gcomhthéacs an chur i bhfeidhm sin. |
102 |
Is amhlaidh, ar an tríú dul síos, go bhfuil tábhacht shóisialta agus oideachasúil shuntasach ag baint le gníomhaíocht spóirt, mar a léirítear anois in Airteagal 165 CFAE, don Aontas Eorpach agus dá shaoránaigh (féach, chuige sin, breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, mír 106, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, míreanna 33 agus 34). |
103 |
Ina theannta sin, tá gnéithe sonracha ag baint leis an ngníomhaíocht sin, go háirithe maidir leis an spórt amaitéarach, ar gnéithe iad a d’fhéadfaí a fheiceáil mar ghníomhaíocht eacnamaíoch i gcleachtadh an spóirt (féach, chuige sin, breithiúnas an 13 Aibreán 2000, Lehtonen agus Castors Braine, C‑176/96,EU:C:2000:201, mír 33). |
104 |
Ar deireadh, d’fhéadfaí na gnéithe sonracha sin a chur san áireamh, i measc eilimintí eile agus a mhéid a bheidh siad ábhartha, agus Airteagail 45 agus 101 CFAE á gcur i bhfeidhm, á thabhairt faoi deara, áfach, nach bhféadfar an méid sin a chur san áireamh ach amháin i gcomhthéacs na gcoinníollacha agus na gcritéar maidir le cur i bhfeidhm a leagtar síos i ngach ceann de na hAirteagail sin agus i gcomhlíonadh na gcoinníollacha agus na gcritéar sin. Is amhlaidh atá maidir le hAirteagail 49, 56, 63 agus 102 CFAE. |
105 |
Go háirithe, i gcás ina n‑áitítear go bhfuil riail arna glacadh ag comhlachas spóirt ina bacainn ar shaorghluaiseacht oibrithe nó ar chomhaontú frithiomaíoch, ní mór, in aon chás, tréithriú na rialach sin mar chonstaic nó mar chomhaontú frithiomaíoch a bheith bunaithe ar scrúdú iarbhír ar inneachar na rialach sin sa chomhthéacs iarbhír ina n‑iarrtar í a chur chun feidhme (féach, chuige sin, breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, míreanna 98 go 103; an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96 agus C‑191/97, EU:C:2000:199, míreanna 61 go 64, agus an 13 Aibreán 2000, Lehtonen agus Castors Braine, C‑176/96, EU:C:2000:201, míreanna 48 go 50). I scrúdú den sórt sin, d’fhéadfaí a chur san áireamh, mar shampla, cineál, eagrú nó feidhmiú an spóirt lena mbaineann agus, go sonrach, a mhéid gairmiúlachta, an bealach ina ndéantar é, an chaoi a n‑idirghníomhaíonn na gníomhaithe éagsúla lena mbaineann agus an ról atá ag na struchtúir nó na comhlachtaí atá freagrach as ar gach leibhéal, lena gcuireann an tAontas comhar chun cinn, i gcomhréir le hAirteagal 165(3) CFAE. |
106 |
Thairis sin, i gcás ina suitear gurb ann do bhacainn ar shaorghluaiseacht d’oibrithe, tá an deis ag an gcomhlachas a ghlac an riail atá i gceist a léiriú go bhfuil údar cuí leis, go bhfuil sé riachtanach agus comhréireach i bhfianaise cuspóirí áirithe a d’fhéadfaí a mheas mar chuspóirí dlisteanacha (féach, chuige sin, breithiúnas an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, mír 104), atá ag brath ar ghnéithe sonracha an spóirt lena mbaineann. |
107 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, ní mór na ceisteanna a d’ardaigh an chúirt a rinne an tarchur maidir leis na rialacha iomaíochta a scrúdú agus ansin na ceisteanna a bhaineann le saoirse gluaiseachta a scrúdú ina dhiaidh sin. |
B. An chéad cheist go dtí an cúigiú ceist a bhaineann le rialacha an chomórtais
108 |
Baineann an chéad dá cheist, go bunúsach, leis an mbealach nach mór rialacha amhail rialacha FIFA agus UEFA, a bhaineann le húdarú a thabhairt roimh ré do chomórtais idirnáisiúnta sacair idirchlub agus do rannpháirtíocht na gclubanna sacair ghairmiúil agus na lúthchleasaithe sna comórtais sin, a thuiscint i bhfianaise, ar thaobh amháin, Airteagal 102 CFAE agus, ar an taobh eile, d’Airteagal 101(1) CFAE. |
109 |
Baineann an tríú ceist leis an gcaoi nach mór cur chun feidhme fógartha na rialacha sin, i bhfoirm na ndearbhuithe agus dá dtagraítear i míreanna 30 agus 31 thuas, a thuiscint i bhfianaise na nAirteagal sin. |
110 |
Baineann an ceathrú ceist, maidir leis an gcaoi a dtuigfear, i bhfianaise na nAirteagal sin, rialacha amhail na cinn arna nglacadh ag FIFA maidir leis na cearta chun leas a bhaint as na comórtais sin. |
111 |
Maidir leis an gcúigiú ceist, a ardaítear i gcás nach mór a mheas gurb ionann na rialacha dá dtagraítear sna trí mhír roimhe seo den bhreithiúnas seo agus mí-úsáid ceannasachta a thagann faoi raon feidhme Airteagal 102 CFAE nó comhaontú frithiomaíoch a thoirmisctear le hAirteagal 101(1) CFAE, is é is aidhm di cur ar chumas na cúirte a rinne an tarchur a chinneadh an bhféadfar glacadh leis na rialacha sin mar sin féin i bhfianaise chásdlí na Cúirte maidir le hAirteagal 102 CFAE nó faoi na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 101(3) CFAE. |
112 |
I bhfianaise raon feidhme na gceisteanna éagsúla sin, tá sé tábhachtach, mar réamhphointe, a mheabhrú, sa chéad áit, go bhfuil Airteagail 101 agus 102 CFAE infheidhme maidir le haon eintiteas atá ag gabháil do ghníomhaíocht eacnamaíoch agus nach mór, sa cháil sin, é a aicmiú mar ghnóthas, beag beann ar a fhoirm dhlíthiúil agus ar an gcaoi a maoinítear é (féach, chuige sin, breithiúnais an 23 Aibreán 1991, Höfner agus Elser, C‑41/90, EU:C:1991:161, mír 21; an 11 Nollaig 2007, ETI agus páirtithe eile, C‑280/06, EU:C:2007:775, mír 38, agus an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, míreanna 20 agus 21). |
113 |
Dá bhrí sin, tá feidhm ag na hAirteagail sin, inter alia, maidir le heintitis a foirmíodh i bhfoirm comhlachas arb é is cuspóir dóibh, de réir a reachtanna, spórt ar leith a eagrú agus a rialú, a mhéid a dhéanann na heintitis sin gníomhaíocht eacnamaíoch i ndáil leis an spórt sin, trí earraí nó seirbhísí a thairiscint, agus a mhéid nach mór iad a aicmiú, ar an mbonn sin, mar ‘ghnóthais’ (féach, chuige sin, breithiúnas an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, míreanna 22, 23 agus 26). |
114 |
Thairis sin, tá Airteagal 101 CFAE infheidhme freisin maidir le heintitis a d’fhéadfaí a aicmiú mar ‘chomhlachais gnóthas’ cé nach gá gur gnóthais iad féin. |
115 |
Sa chás seo, i bhfianaise ábhar an cháis sna príomhimeachtaí agus ráitis na cúirte a rinne an tarchur, ní mór a chinneadh go bhfuil Airteagail 101 agus 102 CFAE infheidhme maidir le FIFA agus UEFA sa mhéid go ndéanann an dá chomhlachas sin gníomhaíocht eacnamaíoch déshaothraithe, mar is léir ó mhíreanna 34, 90 agus 92 den bhreithiúnas seo, maidir le comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar chríoch an Aontais Eorpaigh agus maidir le leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin, agus nach mór iad a aicmiú, ar an mbonn sin, mar ‘ghnóthais’. Thairis sin, tá feidhm ag Airteagal 101 CFAE maidir leo ós rud é gurb iad na comhlachais sacair náisiúnta atá ina gcomhaltaí de na comhlachais sin a fhéadfar iad féin a aicmiú mar ‘ghnóthais’ sa mhéid go ndéanann siad gníomhaíocht eacnamaíoch a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar an leibhéal náisiúnta agus le saothrú na gceart atá nasctha leis na comórtais sin, nó a bhfuil siad féin mar chomhaltaí nó mar eintitis chleamhnaithe acu féin ar féidir iad a aicmiú amhlaidh, amhail clubanna sacair. |
116 |
Sa dara háit, murab ionann agus Airteagal 102 CFAE, nach dtagraíonn ach d’iompar aontaobhach gnóthas a bhfuil ceannasacht acu, ina n‑aonar nó i dteannta a chéile, féachtar le hAirteagal 101 CFAE aghaidh a thabhairt ar chineálacha éagsúla iompair arb é an comhar idir roinnt gnóthas is cúis leo go coitianta, eadhon ‘comhaontuithe idir gnóthais’, ‘cleachtais lena mbaineann’ agus ‘cinntí comhlachas gnóthas’, gan a seasamh ar an margadh a chur san áireamh (féach, chuige sin, breithiúnas an 16 Márta 2000, Compagnie maritime belge transports agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑395/96 P agus C‑396/96 P, EU:C:2000:132, míreanna 34 go 36). |
117 |
Sa chás seo, ceanglaítear le cur i bhfeidhm Airteagal 102 CFAE maidir le heintiteas amhail FIFA nó UEFA, i measc coinníollacha eile, a léiriú go bhfuil ceannasacht ag an eintiteas sin ar mhargadh ar leith. Sa chás seo, is léir ó ráitis na cúirte a rinne an tarchur go measann sí go bhfuil ceannasacht ag gach ceann den dá eintiteas sin ar an margadh maidir le comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú i gcríoch an Aontais Eorpaigh agus maidir le leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin. Dá réir sin, is bunaithe ar an réamhleagan fíorasach agus dlíthiúil sin, nach féidir, ina theannta sin, a dhiúltú ag féachaint, go háirithe, don fhíoras gurb iad FIFA agus UEFA an t‑aon chomhlachas a eagraíonn agus a mhargaíonn comórtais den sórt sin ar scála domhanda agus Eorpach, murab ionann agus an staid atá i réim maidir le disciplíní spóirt eile, gurb iomchuí freagra a thabhairt ar cheisteanna na cúirte a rinne an tarchur maidir le léiriú Airteagal 102 CFAE. |
118 |
Maidir le hAirteagal 101(1) CFAE, is éard atá i gceist lena chur i bhfeidhm i gcás eintiteas amhail FIFA nó UEFA ‘comhaontú’, ‘cleachtas gaolmhar’ nó ‘cinneadh ó chomhlachas gnóthas’ a bhunú, a d’fhéadfadh a bheith de chineálacha éagsúla agus a d’fhéadfadh a bheith i bhfoirmeacha éagsúla. Go háirithe, an cinneadh ó chomhlachas arb é atá ann reachtaíocht a ghlacadh nó a chur chun feidhme a dhéanann difear díreach do na coinníollacha faoina bhféadfadh gníomhaíocht eacnamaíoch na ngnóthas atá ina gcomhaltaí go díreach nó go hindíreach den chomhlachas sin a bheith ina ‘cinneadh ó chomhlachas gnóthas’ de réir bhrí na forála sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 19 Feabhra 2002, Wouters agus páirtithe eile, C‑309/99, EU:C:2002:98, mír 64, agus an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, míreanna 42 go 45). Sa chás seo, is i bhfianaise cinntí den chineál sin a iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt an léiriú ar Airteagal 101(1) CFAE, eadhon iad siúd a bhaineann, i gcás FIFA agus UEFA, le rialacha a ghlacadh a bhaineann le comórtais sacair idirnáisiúnta idirchlub a údarú roimh ré, le rialú rannpháirtíocht na gclubanna sacair ghairmiúil agus na n-imreoirí sna comórtais sin agus leis na pionóis a d’fhéadfaí a fhorchur i gcás nach gcomhlíontar na rialacha sin maidir le réamhúdarú agus réamh-rannpháirtíocht. |
119 |
Sa tríú háit agus ar deireadh, a mhéid a bhaineann na ceisteanna a tharchuireann an chúirt a rinne an tarchur le hAirteagal 101 CFAE agus le hAirteagal 102 CFAE araon, ba cheart a mheabhrú go bhféadfadh an t‑iompar céanna a bheith ina chúis le sárú ar an gcéad agus ar an dara ceann den dá Airteagal sin, fiú má shaothraíonn siad cuspóirí agus raon feidhme éagsúil. Dá bhrí sin, féadfaidh feidhm a bheith ag na hAirteagail sin go comhuaineach i gcás ina gcomhlíontar a gcoinníollacha cur i bhfeidhm faoi seach (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Aibreán 1989, Saeed Flugreisen agus Silver Line Reisebüro, 66/86, EU:C:1989:140, mír 37; an 16 Márta 2000, Compagnie maritime belge transports agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑395/96 P agus C‑396/96 P, EU:C:2000:132, mír 33, agus an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18,EU:C:2020:52, mír 146). Ní mór, dá bhrí sin, iad a léiriú agus a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach, agus aird chuí á tabhairt, áfach, ar na gnéithe sonracha a léiríonn gach ceann de na hAirteagail sin. |
1. An chéad cheist, maidir le léiriú Airteagal 102 CFAE i gcás ina bhfuil rialacha ann a bhaineann le réamhúdarú comórtas sacair idirchlub agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin
120 |
Lena céad cheist, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 102 CFAE le léiriú sa chaoi go gciallaíonn mí-úsáid ceannasachta gurb é atá i gceist le comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach agus a dhéanann ag an am céanna gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas, glacadh agus cur chun feidhme rialacha a fhágann go gcruthóidh tríú gnóthas, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, iomaíocht sacair nua idirchlub faoi réir a réamhúdaraithe, gan teorainn a chur leis an gcumhacht sin le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil sé trédhearcach, oibiachtúil agus neamh-idirdhealaitheach. |
121 |
É sin ráite, mar is léir ó fhoclaíocht na rialacha dá dtagraíonn an cheist sin agus ó na ráitis san ord tagartha atá mar bhonn leis an gceist sin, ní hamháin go mbaineann na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí le húdarú a thabhairt roimh ré do chomórtais sacair idirnáisiúnta idir clubanna ach freisin leis an bhféidearthacht do chlubanna sacair ghairmiúil agus d’imreoirí páirt a ghlacadh i gcomórtais den sórt sin. Mar is léir ó na ráitis sin freisin, tá ag gabháil le neamhchomhlíonadh na rialacha sin, ina theannta sin, pionóis is infheidhme maidir le daoine nádúrtha nó dlítheanacha a shárú, pionóis lena n‑áirítear, mar a luaitear sa tríú ceist arna tarchur ag an gcúirt a rinne an tarchur agus mar a thug na páirtithe uile sna príomhimeachtaí le fios, clubanna sacair ghairmiúil a eisiamh ó na comórtais uile arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA, toirmeasc ar imreoirí atá rannpháirteach i gcomórtais sacair idirchlub nó toirmeasc orthu páirt a ghlacadh i gcluichí idir foirne a dhéanann ionadaíocht ar chumainn sacair náisiúnta. |
122 |
I bhfianaise na dtosca sin, ní mór a mheas, leis an gcéad cheist dá cuid, go n‑iarrann an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 102 CFAE le léiriú sa chaoi go gciallaíonn mí-úsáid ceannasachta go bhfuil comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach agus a dhéanann ag an am céanna gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla a bhaineann le heagrú comórtas, glacadh agus cur chun feidhme rialacha lena gcuirtear cruthú na n‑eagraíochtaí sin faoi réir a n‑údaraithe roimh ré, i gcríoch an Aontais Eorpaigh, comórtas nua sacair idirchlub le gnóthas tríú páirtí agus lena rialaítear rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus na himreoirí i gcomórtas den sórt sin, faoi phian smachtbhannaí, gan na cumhachtaí éagsúla sin a theorannú le critéir ábhartha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil sé trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
(a) An coincheap ‘mí-úsáid ceannasachta’
123 |
Dearbhaítear le hAirteagal 102 CFAE nach bhfuil sé ag luí leis an margadh inmheánach agus toirmisctear leis, a mhéid a d’fhéadfadh sé difear a dhéanamh don trádáil idir Ballstáit, aon mhí-úsáid ag gnóthas amháin nó níos mó ag a bhfuil ceannasacht sa mhargadh inmheánach nó i gcuid shubstaintiúil de. |
124 |
Mar is léir ó chásdlí socair na Cúirte, féachann an tAirteagal sin lena áirithiú nach ndéanfar dochar don iomaíocht chun dochair don leas ginearálta, do ghnóthais aonair agus do thomhaltóirí trí phionós a ghearradh ar iompar gnóthas a bhfuil ceannasacht acu, rud a chuireann srian ar an iomaíocht ar thuillteanais agus a d’fhéadfadh díobháil dhíreach a dhéanamh dóibh, nó a choisceann nó a shaobhann an iomaíocht sin agus a d’fhéadfadh díobháil indíreach a dhéanamh dóibh dá bhrí sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 17 Feabhra 2011, TeliaSonera Sverige, C‑52/09, EU:C:2011:83, míreanna 22 agus 24; an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 20, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, míreanna 41 agus 44). |
125 |
Clúdaítear le hiompar den sórt sin aon chleachtas, i margadh ina bhfuil an leibhéal iomaíochta lagaithe cheana féin, go díreach mar thoradh ar ghnóthas amháin nó níos mó a bheith i gceannasacht, lena gcuirtear bac, trí úsáid a bhaint as modhanna atá éagsúil ó na modhanna lena rialaítear iomaíocht ar na tuillteanais idir gnóthais, ar an méid iomaíochta atá ar an margadh a choinneáil ar bun nó ar fhorbairt na hiomaíochta sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 14 Deireadh Fómhair 2010, Deutsche Telekom v an Coimisiún, C‑280/08 P, EU:C:2010:603, míreanna 174 agus 177; an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 24, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, mír 68). |
126 |
Mar sin féin, níl sé i gceist le hAirteagal 102 CFAE cosc a chur ar ghnóthais ceannasacht a bhaint amach, ar a bhfiúntas féin, ar mhargadh amháin nó níos mó ná a áirithiú go bhfanfaidh gnóthais iomaíocha nach bhfuil chomh héifeachtúil céanna leo siúd a bhfuil seasamh den sórt sin acu ar an margadh (féach, chuige sin, breithiúnais an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 21; an 6 Meán Fómhair 2017, Intel v an Coimisiún, C‑413/14 P, EU:C:2017:632, mír 133, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, mír 73). |
127 |
Os a choinne sin, d’fhéadfadh iomaíocht ar fhiúntas, de réir sainmhínithe, imeacht nó imeallú gnóthas iomaíoch nach bhfuil chomh héifeachtúil sin agus nach bhfuil chomh tarraingteach céanna, dá bhrí sin, do thomhaltóirí ó thaobh, inter alia, praghsanna, aschuir, rogha, cáilíochta nó nuálaíochta de (féach, chuige sin, breithiúnais an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 22; an 6 Meán Fómhair 2017, Intel v an Coimisiún, C‑413/14 P, EU:C:2017:632, mír 134, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, mír 45). |
128 |
A fortiori, cé go gcuireann sé an fhreagracht ar leith ar ghnóthais gan díobháil a dhéanamh, trína n‑iompar, d’iomaíocht éifeachtach neamhshaofa sa mhargadh inmheánach, ní dhéantar coir as Airteagal 102 CFAE as ceannasacht a bheith acu ann féin, ach as mí-úsáid an tsuímh sin amháin (féach, chuige sin, breithiúnais an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 23, agus an 6 Nollaig 2012, AstraZeneca v an Coimisiún, C‑457/10 P, EU:C:2012:770, mír 188). |
(b) An tréithriú gurb ann do mhí-úsáid ceannasachta
129 |
Chun bheith in ann a mheas, i gcás ar leith, nach mór an t‑iompar sin a aicmiú mar ‘mhí-úsáid ceannasachta’, is gá, mar riail ghinearálta, a léiriú, trí dhul i muinín modhanna atá éagsúil ó na modhanna lena rialaítear iomaíocht ar thuillteanais idir gnóthais, go bhfuil an éifeacht iarbhír nó fhéideartha ag an iompar sin an iomaíocht sin a shrianadh trí ghnóthais iomaíocha atá chomh héifeachtúil céanna a eisiamh ón margadh nó ó na margaí lena mbaineann (féach, chuige sin, breithiúnas an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 25), nó trí chosc a chur ar a bhforbairt ar na margaí sin, cé gur féidir gurb iad na margaí sin a bheith ina margaí ceannasacha, gaolmhara nó comharsanachta araon, i gcás ina bhfuil sé beartaithe go mbeidh éifeachtaí iarbhír nó féideartha ag an iompar sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 14 Samhain 1996, Tetra Pak v an Coimisiún, C‑333/94 P, EU:C:1996:436, míreanna 25 go 27; an 17 Feabhra 2011, TeliaSonera Sverige, C‑52/09, EU:C:2011:83, míreanna 84 go 86, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, mír 76). |
130 |
Ní mór an léiriú sin, a bhféadfadh úsáid scálaí éagsúla anailíse a bheith i gceist leis de réir an chineáil iompair atá i gceist i gcás ar leith, a dhéanamh mar sin féin, i ngach cás, trí mheasúnú a dhéanamh ar na himthosca fíorasacha ábhartha uile (féach, chuige sin, breithiúnais an 19 Aibreán 2012, Tomra Systems agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑549/10 P, EU:C:2012:221, mír 18, agus an 19 Eanáir 2023, Unilever Italia Mkt. Operations, C‑680/20, EU:C:2023:33, mír 40), cibé acu a bhaineann siad leis an iompar sin féin, leis an margadh nó leis na margaí ábhartha nó le feidhmiú na hiomaíochta air. Thairis sin, ní mór don léiriú sin féachaint lena shuíomh, ar bhonn anailís agus fianaise beachta nithiúla, go bhfuil an cumas ag an iompar sin, ar a laghad ar bith, éifeachtaí eisiatacha a bheith aige (féach, chuige sin, breithiúnas an 19 Eanáir 2023, Unilever Italia Mkt. Operations, C‑680/20, EU:C:2023:33, míreanna 42, 51 agus 52 agus an cásdlí dá dtagraítear). |
131 |
Sa bhreis air sin, ní hamháin go bhféadfaí iompar a bhfuil sé d’éifeacht iarbhír nó fhéideartha aige srian a chur le hiomaíocht ar fhiúntas trí ghnóthais iomaíocha atá chomh héifeachtúil céanna a eisiamh ón margadh nó na margaí ábhartha a aicmiú mar ‘mhí-úsáid ceannasachta’, d’fhéadfaí a aicmiú freisin mar ‘mhí-úsáid ceannasachta’ iompar a léirítear go bhfuil a éifeacht iarbhír nó a éifeacht fhéideartha aige, nó fiú a chuspóir, cosc a chur, ag céim roimhe sin, ar thabhairt isteach bacainní ar iontráil nó ar úsáid beart foriaimh eile nó modhanna eile seachas na modhanna sin lena rialaítear iomaíocht ar na tuillteanais, gnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht lena chéile fiú mura bhfuil rochtain acu ach ar an margadh nó ar na margaí sin agus, agus an méid sin á dhéanamh, chun cosc a chur ar fhorbairt na hiomaíochta sna margaí sin chun aimhleasa tomhaltóirí, trí theorainn a chur le táirgeadh, forbairt táirgí nó seirbhísí malartacha nó nuálaíocht (féach, chuige sin, breithiúnas an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, míreanna 154 go 157). |
132 |
Dá bhrí sin, cé nach bhfuil cosc ar Bhallstát sa cháil sin cearta eisiacha nó cearta speisialta a thabhairt do ghnóthas, le dlí nó le Rialachán, ar mhargadh, níor cheart go mbeadh an cás sin in ann, áfach, a chur ar chumas an ghnóthais sin mí-úsáid a bhaint as an gceannasacht a eascraíonn as sin, mar shampla trí na cearta atá i gceist a fheidhmiú ar bhealach a chuireann cosc ar ghnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht le chéile rochtain a fháil ar an margadh ábhartha nó ar mhargaí gaolmhara nó ar mhargaí comharsanachta (féach, chuige sin, breithiúnais an 10 Nollaig 1991, Merci convenzionali porto di Genova, C‑179/90, EU:C:1991:464, mír 14, agus an 13 Nollaig 1991, GB-Inno-BM, C‑18/88, EU:C:1991:474, míreanna 17 go 19 agus 24). Tá feidhm ag ceanglas den sórt sin, a fortiori, i gcás ina dtugann cearta den sórt sin an chumhacht don ghnóthas sin a chinneadh an bhfuil gnóthais eile údaraithe chun a ngníomhaíocht eacnamaíoch a shaothrú agus, má údaraítear, cad iad na coinníollacha faoina n‑údaraítear iad (féach, chuige sin, breithiúnas an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, míreanna 38 agus 51). |
133 |
Go deimhin, ní féidir cothabháil nó forbairt neamhshaofa na hiomaíochta sa mhargadh inmheánach a ráthú ach amháin má áirithítear comhdheiseanna idir gnóthais. An chumhacht a thabhairt do ghnóthas a bhfuil gníomhaíocht eacnamaíoch ar leith ar bun aige cinneadh a dhéanamh, de jure nó fiú de facto, cé na gnóthais eile atá údaraithe freisin chun an ghníomhaíocht sin a dhéanamh agus na coinníollacha a leagan síos faoina bhféadfar an ghníomhaíocht sin a fheidhmiú i gcás coinbhleacht leasa agus a thugann buntáiste soiléir di ar a chuid iomaitheoirí, trína chur ar a chumas cosc a chur orthu rochtain a fháil ar an margadh i dtrácht nó tacú lena ghníomhaíocht féin (féach, chuige sin, breithiúnais an 13 Nollaig 1991, GB-Inno-BM, C‑18/88, EU:C:1991:474, mír 25; an 12 Feabhra 1998, Raso agus páirtithe eile, C-163/96-, EU:C:1998:54, míreanna 28 agus 29, agus an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, míreanna 51 agus 52) agus, á dhéanamh sin, cosc a chur ar fhorbairt iomaíochta ar fhiúntas tomhaltóirí, trí theorainn a chur leis an táirgeadh, le forbairt táirgí nó seirbhísí malartacha nó fiú le nuálaíocht. |
134 |
Dá bhrí sin, ní mór leithdháileadh ceart eisiach nó speisialta lena dtugtar cumhacht den sórt sin don ghnóthas lena mbaineann, nó staid chomhchosúil ar na margaí ábhartha, a bheith faoi réir teorainneacha, oibleagáidí agus rialaithe a d’fhéadfadh an gnóthas sin mí-úsáid a bhaint as a cheannasacht, ionas nach sárófar, uaidh féin, Airteagal 102 CFAE, arna léamh i gcomhar le hAirteagal 106 CFAE (féach, chuige sin, breithiúnas an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, mír 53). |
135 |
Go sonrach, i gcás ina bhfuil sé de chumhacht ag an ngnóthas lena mbaineann na coinníollacha a chinneadh faoina bhféadfaidh gnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht le chéile dul isteach sa mhargadh nó cinneadh a dhéanamh ar bhonn cás ar chás i ndáil leis sin, trí chinneadh lena ndeonaítear réamhúdarú nó lena ndiúltaítear réamhúdarú don rochtain sin, ní mór teorainn a chur leis an gcumhacht sin, ionas nach sáróidh sí Airteagal 102 CFAE, arna léamh i gcomhar le hAirteagal 106 CFAE, trí chritéir shubstaintiúla thrédhearcacha shoiléire bheachta (féach, de réir analaí, breithiúnas an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, míreanna 84 go 86, 90, 91 agus 99), a chuireann cosc ar é a úsáid go treallach. Ní mór na critéir sin a bheith iomchuí chun feidhmiú neamh-idirdhealaitheach na cumhachta sin a áirithiú agus chun rialú éifeachtach a chumasú (féach, chuige sin, breithiúnas an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, mír 99). |
136 |
Ina theannta sin, ní mór an chumhacht atá i gceist a rialú le rialacha nós imeachta trédhearcacha agus neamh-idirdhealaitheacha a bhaineann, go háirithe, leis na teorainneacha ama is infheidhme maidir le hiarratas ar réamhúdarú a chur isteach agus maidir le cinneadh a ghlacadh ina leith. I ndáil leis sin, níor cheart go mbeadh na teorainneacha ama a leagtar síos amhlaidh chun aimhleasa gnóthas a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht lena chéile trí chosc a chur orthu rochtain éifeachtach a fháil ar an margadh (féach, de réir analaí, breithiúnas an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, míreanna 86 agus 92) agus, ar deireadh thiar, chun táirgeadh, forbairt táirgí nó seirbhísí malartacha agus nuálaíocht a theorannú. |
137 |
Tá ceanglais atá comhionann leo siúd a leagtar amach sna trí mhír roimhe seo den bhreithiúnas seo níos riachtanaí fós i gcás inarb é iompar féinrialaitheach an ghnóthais é, agus ní mar gheall ar leithdháileadh ceart eisiach nó speisialta ag Ballstát go gcuireann gnóthas a bhfuil ceannasacht aige é féin i riocht a bheith in ann gnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht le chéile a chosc ó dhul isteach i margadh ar leith (féach, chuige sin, breithiúnas an 13 Nollaig 1991, GB-Inno-BM, C‑18/88, EU:C:1991:474, mír 20). D’fhéadfadh sé sin a bheith amhlaidh i gcás ina bhfuil sé de chumhacht ag an ngnóthas sin rialáil, faireachán agus pionóis a fhorchur lena gcuirtear ar a chumas an rochtain sin a údarú nó a rialú, agus dá bhrí sin modh difriúil ó na modhanna a bhíonn ar fáil do ghnóthais de ghnáth agus a rialaíonn iomaíocht ar na tuillteanais idir na gnóthais sin. |
138 |
Dá bhrí sin, ní mór teorainneacha, oibleagáidí agus rialú a bheith ag gabháil le cumhacht den sórt sin a d’fhéadfadh an riosca mí-úsáide ceannasachta a chosc, ionas nach sárófar Airteagal 102 CFAE. |
(c) Rialacha a aicmiú mar mhí-úsáid ceannasachta, ar rialacha iad a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin
139 |
Sa chás seo, is léir ó ráitis na cúirte a rinne an tarchur go ndéanann FIFA agus UEFA araon gníomhaíocht eacnamaíoch chun comórtais sacair idirnáisiúnta a eagrú agus a mhargú agus chun leas a bhaint as na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin. Dá bhrí sin, a mhéid a dhéanann siad amhlaidh, is gnóthais iad an dá chomhlachas. Thairis sin, tá ceannasacht acu araon, nó monaplacht fiú, ar an margadh comhfhreagrach. |
140 |
Ina dhiaidh sin, leanann sé ó na ráitis san ord tagartha go bhfuil na rialacha a bhfuil an chúirt sin ag iarraidh ar an gCúirt ina bhfianaise leagtha amach sna reachtanna arna nglacadh ag FIFA agus UEFA, ina gcáil mar chomhlachais agus de bhua na gcumhachtaí rialála agus maoirseachta a thug siad dá chéile, agus go dtugann siad don dá eintiteas sin ní hamháin an chumhacht chun cruthú agus eagrú, ag gnóthas tríú páirtí, iomaíochta sacair idirchlub nua i gcríoch an Aontais Eorpaigh a údarú, ach freisin an chumhacht chun rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus na himreoirí i gcomórtas den sórt sin a rialáil, ar phian pionóis. |
141 |
Ar deireadh, de réir na ráiteas ón gcúirt a rinne an tarchur, ní dhéantar na cumhachtaí éagsúla sin a theorannú trí chritéir shubstainteacha ná trí rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil agus neamh-idirdhealaitheach. |
142 |
I ndáil leis sin, leanann sé ón gcásdlí a luaitear i mír 75 den bhreithiúnas seo go bhfuil sé oscailte do chomhlachais atá freagrach as disciplín spóirt, amhail FIFA agus UEFA, rialacha a ghlacadh, a chur chun feidhme agus a fhorfheidhmiú, ar rialacha iad a bhaineann ní hamháin, go ginearálta, le heagrú agus le reáchtáil comórtas idirnáisiúnta sa disciplín sin, sa chás seo sacar gairmiúil, ach freisin, go sonrach, lena n‑údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sacair ghairmiúil iontu. |
143 |
Maidir leis an spórt, a bhfuil tábhacht shuntasach shóisialta agus chultúrtha ag baint leis san Aontas Eorpach (féach, chuige sin, breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, mír 106, agus an 16 Márta 2010, Olympique Lyonnais, C‑325/08, EU:C:2010:143, mír 40), ach freisin sna meáin, is saintréith é, inter alia, go n‑eagraítear go leor comórtas ar an leibhéal Eorpach agus ar an leibhéal náisiúnta araon, ina n‑iarrtar ar go leor clubanna agus gníomhaithe páirt a ghlacadh ann. Ina theannta sin, is saintréith é, cosúil le spóirt áirithe eile, go bhfuil rannpháirtíocht sna comórtais sin curtha in áirithe d’fhoirne a bhfuil torthaí áirithe spóirt bainte amach acu (féach, chuige sin, breithiúnas an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, mír 132), iompar na gcomórtas sin bunaithe ar choimhlint na bhfoirne sin agus ar dheireadh a chur leo de réir a chéile. Dá bhrí sin, tá sé bunaithe go bunúsach ar fhiúntas spóirt, nach féidir a ráthú ach amháin má théann na foirne go léir lena mbaineann in iomaíocht faoi choinníollacha aonfhoirmeacha rialála agus teicniúla, lena n‑áirithítear leibhéal áirithe comhionannais deiseanna. |
144 |
Leis na gnéithe sonracha éagsúla sin, is féidir a mheas go bhfuil sé dlisteanach eagrú agus seoladh comórtas idirnáisiúnta sacair ghairmiúil a chur faoi réir rialacha comhchoiteanna atá ceaptha aonchineálacht agus comhordú na gcomórtas sin a áirithiú laistigh d’amchlár foriomlán agus, ar bhonn níos leithne, comórtais spóirt a reáchtáil a bheidh bunaithe ar chomhdheiseanna agus ar chomhfhiúntas a chur chun cinn go leordhóthanach agus go héifeachtach. Ina theannta sin, tá sé dlisteanach comhlíonadh na rialacha comhchoiteanna sin a áirithiú trí bhíthin rialacha amhail na rialacha sin a chuir FIFA agus UEFA i bhfeidhm maidir leis na comórtais sin a údarú roimh ré agus maidir le rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sna comórtais sin. |
145 |
Dá bhrí sin, a mhéid atá na rialacha sin maidir le réamhúdarú agus rannpháirtíocht dlisteanach i gcomhthéacs sonrach an tsacair ghairmiúil agus na ngníomhaíochtaí eacnamaíocha a eascraíonn as feidhmiú an spóirt sin, ní féidir glacadh na rialacha sin ná a gcur chun feidhme a aicmiú, i bprionsabal ná go ginearálta, mar ‘mhí-úsáid ceannasachta’ (féach, de réir analaí, maidir le srian ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar, breithiúnas an 11 Aibreán 2000, Deliège, C‑51/96-agus C‑191/97, EU:C:2000:199, mír 64). |
146 |
Is amhlaidh atá maidir le pionóis a fhorchuirtear atá coimhdeach leis na rialacha sin, a mhéid atá pionóis den sórt sin dlisteanach, i bprionsabal, d’fhonn éifeachtacht na rialacha sin a áirithiú (féach, chuige sin, breithiúnas an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, mír 44). |
147 |
Ar an taobh eile, níl aon cheann de na gnéithe sonracha a bhaineann le sacar gairmiúil cosúil le rialacha a ghlacadh agus, a fortiori, rialacha maidir le réamhúdarú agus rannpháirtíocht a chur chun feidhme, ar gnéithe iad nach bhfuil, i gcoitinne, faoi réir teorainneacha, oibleagáidí agus rialaithe lena bhféadfaí mí-úsáid ceannasachta a chosc, agus, go háirithe, nach rialaítear iad le critéir shubstainteacha ná le rialacha nós imeachta atá in ann a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach, cé go dtugann siad an chumhacht don eintiteas a n‑iarrtar orthu iad a chur chun feidhme chun cosc a chur ar aon ghnóthas iomaíoch teacht isteach sa mhargadh. Ní mór a mheas go sáraíonn rialacha den sórt sin Airteagal 102 CFAE, mar a leanas ó mhíreanna 134 go 138 den bhreithiúnas seo. |
148 |
Ar an gcaoi chéanna, in éagmais critéir shubstainteacha agus rialacha nós imeachta lena n‑áirithítear go bhfuil na pionóis a fhorchuirtear sa bhreis ar na rialacha sin trédhearcach, oibiachtúil, beacht, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach, ní mór a mheas go sáraíonn pionóis den sórt sin, de bharr a gcineáil féin, Airteagal 102 CFAE sa mhéid go bhfuil siad lánroghnach. Fágann cás den sórt sin nach féidir a fhíorú, ar bhealach trédhearcach agus oibiachtúil, an bhfuil údar lena gcur chun feidhme ar bhonn cás ar chás agus an bhfuil sé comhréireach i bhfianaise shaintréithe na hiomaíochta idirnáisiúnta pleanáilte idirchlub lena mbaineann. |
149 |
I ndáil leis sin, ní bhaineann sé le hábhar nach bhfuil monaplacht dhlíthiúil ag FIFA agus UEFA agus go bhféadfadh gnóthais iomaíocha, go teoiriciúil, comórtais nua a chruthú nach bhfuil faoi réir na rialacha arna nglacadh agus arna gcur i bhfeidhm ag an dá chomhlachas sin. Mar is léir ó ráitis na cúirte a rinne an tarchur, is é ceannasacht FIFA agus UEFA maidir leis an margadh chun comórtais idirnáisiúnta sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú nach féidir, sa chleachtas, iomaíocht a chruthú, ar bhealach inmharthana, lasmuigh dá n‑éiceachóras, i bhfianaise an rialaithe a fheidhmíonn siad, go díreach nó trí na cumainn náisiúnta sacair ar baill díobh iad, ar chlubanna, imreoirí agus cineálacha eile comórtas, amhail iad siúd a eagraítear ar an leibhéal náisiúnta. |
150 |
Sa chás seo, áfach, is faoin gcúirt a rinne an tarchur a bheidh sé na rialacha atá i gceist a aicmiú sna príomhimeachtaí i bhfianaise Airteagal 102 CFAE, tar éis di na seiceálacha breise a dhéanamh a d’fhéadfadh a bheith riachtanach di. |
151 |
I bhfianaise an mhéid sin, ní mór a lua, ionas go dtionólfar go bhfuil na rialacha maidir le húdarú roimh ré do chomórtais spóirt agus maidir le rannpháirtíocht iontu, amhail iad siúd atá i gceist sna príomhimeachtaí, faoi rialú ag critéir thrédhearcacha, oibiachtúla agus bheachta shubstainteacha agus ag rialacha nós imeachta trédhearcacha agus neamh-idirdhealaitheacha nach gcuireann cosc ar rochtain éifeachtach ar an margadh, is gá, go háirithe, na critéir agus na rialacha mionsonraithe sin a leagan síos, i bhfoirm inrochtana, sula gcuirfear na rialacha sin chun feidhme. Thairis sin, chun go measfar na critéir agus na rialacha mionsonraithe sin a bheith neamh-idirdhealaitheach, is gá, ag féachaint, inter alia, don fhíoras go ndéanann eintitis amhail FIFA agus UEFA iad féin gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla ar an margadh lena mbaineann a rialacha maidir le réamhúdarú agus rannpháirtíocht, nach bhfágann na critéir chéanna agus na rialacha mionsonraithe céanna eagrú agus margú comórtas tríú páirtí ná rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí iontu faoi réir ceanglais atá éagsúil ó na ceanglais is infheidhme maidir le comórtais arna n‑eagrú agus arna margú ag an eintiteas cinnteoireachta, go bhfuil siad comhionann le chéile nó comhchosúil ach go bhfuil siad dodhéanta nó thar a bheith deacair a chomhlíonadh sa chleachtas ag gnóthas nach bhfuil an stádas céanna aige agus atá ag comhlachas nó nach bhfuil na cumhachtaí céanna aige agus atá ag an eintiteas sin agus, dá bhrí sin, nach ionann é agus cás an eintitis sin. Ar deireadh, ionas nach mbeidh na pionóis a fhorchuirtear sa bhreis ar na rialacha réamhúdaraithe agus rannpháirtíochta amhail na cinn atá i gceist sna príomhimeachtaí lánroghnach, ní mór iad a rialú le critéir nach mór dóibh a bheith trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach, ach a áiritheoidh freisin go gcinnfear na pionóis sin, i ngach cás sonrach, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, ag féachaint, inter alia, do chineál, fad agus tromchúis an tsáraithe arna bhunú. |
152 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar an gcéad cheist nach mór Airteagal 102 CFAE a léiriú sa chaoi go gciallaíonn mí-úsáid ceannasachta gurb é atá i gceist le comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a dhéanann ag an am céanna gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas, glacadh agus cur chun feidhme rialacha a fhágann go bhfuil cruthú, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, coinníollach ar a réamhúdarú, comórtas nua sacair idirchlub ag gnóthas tríú páirtí, a rialaíonn rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtas den sórt sin, ar phian pionóis, gan na cumhachtaí éagsúla sin a theorannú le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil sé trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
2. An dara ceist, maidir le léiriú Airteagal 101(1) CFAE i gcás ina bhfuil rialacha ann a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus le rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin
153 |
Leis an dara ceist uaithi, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 101(1) CFAE le léiriú sa chaoi is go gciallaíonn cinneadh ó chomhlachas gnóthas arb é is cuspóir nó is éifeacht dó iomaíocht a chosc ná glacadh agus cur chun feidhme, go díreach nó trí na comhlachais sacair náisiúnta ar comhaltaí den chomhlachas sin iad, a ghlacadh agus a chur chun feidhme, go díreach nó trí na comhlachais náisiúnta sacair atá ina gcomhaltaí den chomhlachas sin, agus cinneadh ó chomhlachas gnóthas arb é is cuspóir nó éifeacht dó iomaíocht a chosc, rialacha lena gcruthaítear, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, comórtas nua sacair idirchlub ag gnóthas tríú páirtí faoi réir a réamhúdaraithe, gan an chumhacht sin a bheith imscríofa le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil sé trédhearcach, oibiachtúil agus neamh-idirdhealaitheach. |
154 |
Ós amhlaidh atá, i bhfianaise na ráiteas san ordú tagartha atá mar bhunús leis an gceist sin, agus ar chúiseanna atá comhionann leo siúd a leagtar amach i mír 121 den bhreithiúnas seo, ní mór a chinneadh, leis an gceist sin, go n‑iarrann an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 101(1) CFAE le léiriú sa chaoi go gciallaíonn sé gurb é cinneadh ó chomhlachas gnóthas arb é is cuspóir dó iomaíocht a chosc é rialacha a ghlacadh agus a chur chun feidhme, go díreach nó trí na cumainn náisiúnta sacair ar baill den chomhlachas sin iad, lena gcuirtear cruthú na gcomhlachas sin faoi réir a n údaraithe roimh ré, ar chríoch an Aontais Eorpaigh, ar iomaíocht sacair idirchlub nua ag gnóthas tríú páirtí agus a rialaíonn rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtas den sórt sin, faoi phian smachtbhannaí, gan na cumhachtaí éagsúla sin a theorannú le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
(a) Coincheap an iompair a bhfuil ‘cuspóir’ nó ‘éifeacht’ aige chun dochar a dhéanamh don iomaíocht agus an tréithriú gurb ann d’iompar den sórt sin
155 |
Ar an gcéad dul síos, dearbhaítear le hAirteagal 101(1) CFAE go bhfuil sé ar neamhréir leis an margadh inmheánach agus toirmisctear leis gach comhaontú idir gnóthais, gach cinneadh ag comhlachais gnóthas agus cleachtais chomhbheartaithe a d’fhéadfadh difear a dhéanamh don trádáil idir Ballstáit agus arb é a gcuspóir nó a n‑éifeacht iomaíocht sa mhargadh inmheánach a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh. |
156 |
Sa chás seo, mar is léir ó fhoclaíocht na ceiste, ní iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt, go bunúsach, ach an bhfuil Airteagal 101(1) CFAE le léiriú sa chaoi is gurb é ‘cuspóir nó éifeacht’ cinntí comhlachas gnóthas amhail iad siúd a chorpraíonn rialacha FIFA agus UEFA dá dtagraítear ann ná ‘cosc’ a chur ar an iomaíocht. |
157 |
Mar sin féin, cuirtear in iúl go soiléir san ordú tarchuir freisin na cúiseanna a thug ar an gcúirt sin an tuairim a ghlacadh go bhféadfadh cinntí na gcomhlachas gnóthas sin difear a dhéanamh don trádáil idir na Ballstáit. |
158 |
Ar an dara dul síos, ionas gur féidir a mheas, i gcás ar leith, go dtagann comhaontú, cinneadh ó chomhlachas gnóthas nó cleachtas comhbheartaithe faoin toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 101(1) CFAE, is gá, i gcomhréir le foclaíocht na forála sin, a léiriú gurb é is cuspóir don iompar sin iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh nó go bhfuil éifeacht den sórt sin ag an iompar sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 30 Meitheamh 1966, LTM, 56/65, EU:C:1966:38, leathanach 359, agus an 29 Meitheamh 2023, Super Bock Bebidas, C‑211/22, EU:C:2023:529, mír 31). |
159 |
Chuige sin, is gá, mar chéad chéim, scrúdú a dhéanamh ar chuspóir an iompair atá i gceist. I gcás ina gcruthófar, tar éis scrúdú den sórt sin, go bhfuil cuspóir frithiomaíoch ag an iompar sin, ní gá a éifeacht ar iomaíocht a scrúdú. Dá bhrí sin, is i gcás nach féidir a mheas go bhfuil cuspóir frithiomaíoch den sórt sin ag an iompar sin, agus sa chás sin amháin, gur gá, ina dhiaidh sin, an éifeacht sin a scrúdú (féach, chuige sin, breithiúnais an 30 Meitheamh 1966, LTM, 56/65, EU:C:1966:38, leathanach 359, agus an 26 Samhain 2015, Maxima Latvija, C‑345/14, EU:C:2015:784, míreanna 16 agus 17). |
160 |
Tá difríocht idir an scrúdú atá le déanamh ag brath ar cé acu atá nó nach bhfuil cosc, srianadh nó saobhadh iomaíochta mar ‘chuspóir’ nó ‘éifeacht’ ag an iompar i dtrácht, agus gach ceann den dá choincheap sin faoi réir córas dlí agus fianaise ar leith (féach, chuige sin, breithiúnas an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, mír 63). |
(1) An tréithriú gurb ann d’iompar a bhfuil sé mar ‘chuspóir’ aige an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh
161 |
Mar is léir ó chásdlí socair na Cúirte, mar a achoimríodh, go háirithe, i mbreithiúnas an 23 Eanáir 2018, F. Hoffmann‑La Roche agus páirtithe eile (C‑179/16, EU:C:2018:25, mír 78), agus an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile (C‑307/18, EU:C:2020:52, mír 67), ní mór an coincheap ‘cuspóir’ frithiomaíoch a léiriú go docht, cé nach léir ó mhíreanna 158 agus 159 den bhreithiúnas seo, gur eisceacht ón gcoincheap ‘éifeacht’ fhrithiomaíoch é, mar sin féin. |
162 |
Dá bhrí sin, ní mór a thuiscint go dtagraíonn an coincheap sin go heisiach do chineálacha áirithe comhordaithe idir gnóthais lena nochtar leibhéal leordhóthanach díobhála don iomaíocht chun go measfar nach gá scrúdú a dhéanamh ar a n‑éifeachtaí. De bharr a gcineáil féin, d’fhéadfaí a mheas go ndéanann cineálacha áirithe comhordaithe idir gnóthais dochar d’fheidhmiú cuí na gnáthiomaíochta (féach, chuige sin, breithiúnais an 30 Meitheamh 1966, LTM, 56/65, EU:C:1966:38, leathanach 359; an 23 Eanáir 2018, F. Hoffmann‑La Roche agus páirtithe eile, C‑179/16, EU:C:2018:25, mír 78, agus an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, mír 67). |
163 |
Ar na cineálacha iompair nach mór a mheas mar iompar den sórt sin, áirítear, ar an gcéad dul síos, iompar claonpháirteach áirithe a dhéanann dochar ar leith don iomaíocht, amhail cairtéil chothrománacha as a dtagann socrú praghsanna, teorannú ar an acmhainneacht táirgeachta nó leithdháileadh custaiméirí. D’fhéadfadh na cineálacha iompair sin a bheith ina gcúis le méadú ar phraghsanna nó laghdú ar aschur agus, dá bhrí sin, le soláthar, as a n‑eascródh mí-úsáid acmhainní, chun dochair do ghnóthais úsáideoirí agus do thomhaltóirí (féach, chuige sin, breithiúnais an 20 Samhain 2008, Beef Industry Development Society agus Barry Brothers, C‑209/07, EU:C:2008:643, míreanna 17 agus 33; an 11 Meán Fómhair 2014, CB v an Coimisiún, C‑67/13 P, EU:C:2014:2204, mír 51, agus an 16 Iúil 2015, ING Pensii, C‑172/14, EU:C:2015:484, mír 32). |
164 |
Cé nach gá go ndéanfadh siad dochar don iomaíocht, d’fhéadfaí a mheas freisin, i gcásanna áirithe, go bhfuil cuspóir frithiomaíoch ag cineálacha eile iompair. Tá feidhm aige sin, go háirithe, maidir le cineálacha áirithe comhaontuithe cothrománacha seachas na cinn cairtéal, mar shampla na cinn as a n‑eisiatar gnóthais iomaíocha ón margadh (féach, chuige sin, breithiúnais an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, míreanna 76, 77, 83 go 87 agus 101, agus an 25 Márta 2021, Lundbeck v an Coimisiún, C‑591/16 P, EU:C:2021:243, míreanna 113 agus 114), nó maidir le cineálacha áirithe cinntí a dhéanann comhlachais gnóthas (féach, chuige sin, breithiúnas an 27 Eanáir 1987, Verband der Sachversicherer v an Coimisiún, 45/85, EU:C:1987:34, mír 41). |
165 |
Chun a chinneadh, i gcás ar leith, an nochtar le comhaontú, le cinneadh ó chomhlachas gnóthas nó le cleachtas comhbheartaithe, mar gheall ar a chineál féin, go bhfuil díobháil leordhóthanach á déanamh don iomaíocht mar chuspóir aige iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh, is gá scrúdú a dhéanamh, ar an gcéad dul síos, ar inneachar an chomhaontaithe, an chinnidh nó an chleachtais i dtrácht; ar an dara dul síos, ar an gcomhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil ar cuid de é; agus ar an tríú dul síos, na haidhmeanna atá siad ag iarraidh a bhaint amach (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Meán Fómhair 2014, CB v an Coimisiún, C‑67/13 P, EU:C:2014:2204, mír 53, agus an 23 Eanáir 2018, F. Hoffmann‑La Roche agus páirtithe eile, C‑179/16, EU:C:2018:25, mír 79). |
166 |
I ndáil leis sin, ar an gcéad dul síos, maidir le comhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil an iompair atá i gceist, ní mór cineál na n‑earraí nó na seirbhísí lena mbaineann agus na fíorchoinníollacha atá ina saintréithe de struchtúr agus d’fheidhmiú na hearnála nó na margaí atá i gceist a chur san áireamh (breithiúnais an 11 Meán Fómhair 2014, CB v an Coimisiún, C‑67/13 P, EU:C:2014:2204, mír 53, agus an 23 Eanáir 2018, F. Hoffmann‑La Roche agus páirtithe eile, C‑179/16, EU:C:2018:25, mír 80). Ar an taobh eile, ní gá ar bhealach ar bith scrúdú a dhéanamh, gan trácht ar éifeachtaí an iompair sin ar iomaíocht a léiriú, bíodh siad iarbhír nó féideartha agus diúltach nó dearfach, mar a leanas ón gcásdlí a luaitear i míreanna 158 agus 159 den bhreithiúnas seo. |
167 |
Ina dhiaidh sin, maidir leis na haidhmeanna a shaothraítear leis an iompar atá i gceist, is gá na haidhmeanna atá leis an iompar sin a bhaint amach maidir le hiomaíocht a chinneadh. Os a choinne sin, níl an fíoras gur ghníomhaigh na gnóthais lena mbaineann gan rún suibiachtúil an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh agus go raibh cuspóirí dlisteanacha áirithe á saothrú acu cinntitheach chun críocha Airteagal 101(1) CFAE a chur i bhfeidhm (féach, chuige sin, breithiúnais an 6 Aibreán 2006, General Motors v an Coimisiún, C‑551/03 P, EU:C:2006:229, míreanna 64 agus 77 agus an cásdlí dá dtagraítear, agus an 20 Samhain 2008, Beef Industry Development Society agus Barry Brothers, C‑209/07, EU:C:2008:643, mír 21). |
168 |
Ar deireadh, agus na tosca uile dá dtagraítear sna trí mhír roimhe seo den bhreithiúnas seo á gcur san áireamh, ní mór a léiriú, in aon chás, na cúiseanna beachta a bhaineann leis an iompar atá i gceist chun díobháil leordhóthanach a dhéanamh don iomaíocht, lena dtugtar bonn cirt don chonclúid go bhfuil sé mar chuspóir aige an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh (féach, chuige sin, breithiúnas an 11 Meán Fómhair 2014, CB v an Coimisiún, C‑67/13 P, EU:C:2014:2204, mír 69). |
(2) An tréithriú gurb ann d’iompar a bhfuil ‘éifeacht’ aige an iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh
169 |
Le coincheap an iompair a bhfuil ‘éifeacht’ fhrithiomaíoch aige, cuimsítear aon iompar nach féidir a mheas go bhfuil ‘cuspóir’ frithiomaíoch aige, ar choinníoll go léirítear gurb é éifeacht iarbhír nó fhéideartha an iompair sin iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh go suntasach (féach, chuige sin, breithiúnais an 28 Bealtaine 1998, Deere v an Coimisiún, C‑7/95 P, EU:C:1998:256, mír 77, agus an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, mír 117). |
170 |
Chuige sin, is gá scrúdú a dhéanamh ar an iomaíocht sa chomhthéacs iarbhír ina dtarlódh sí in éagmais an chomhaontaithe, an chinnidh ó chomhlachas gnóthas nó an chleachtais chomhbheartaithe atá i gceist (breithiúnais an 30 Meitheamh 1966, LTM, 56/65, EU:C:1966:38, leathanach 360, agus an 30 Eanáir 2020, Generics (UK) agus páirtithe eile, C‑307/18, EU:C:2020:52, mír 118), tríd an margadh nó na margaí ar a bhfuil an t‑iompar sin beartaithe chun a éifeachtaí a bheith aige a shainiú, agus ansin trí na margaí sin a shaintréithriú, bíodh siad iarbhír nó féideartha. Is éard atá i gceist leis an scrúdú sin féin na cúinsí ábhartha go léir a chur san áireamh. |
(b) Na rialacha a bhaineann le comórtais sacair idirchlub a údarú roimh ré agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin a aicmiú mar chinneadh ó chomhlachas gnóthas a bhfuil sé mar ‘chuspóir’ acu iomaíocht a shrianadh
171 |
Sa chás seo, is léir ó na ráitis san ordú tarchuir, ar dtús, go bhfuil rialacha FIFA agus UEFA i bhfianaise na rialacha sin a bhfuil an chúirt a rinne an tarchur ag iarraidh ar an gCúirt an chumhacht a thabhairt don dá eintiteas sin ní hamháin cruthú agus eagrú aon chomórtais sacair ar chríoch an Aontais Eorpaigh a údarú, is é sin le rá, aon chomórtas nua sacair idirchlub atá beartaithe ag tríú gnóthas, ach chomh maith leis sin an chumhacht chun rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtas den sórt sin a rialú, faoi réir smachtbhannaí. |
172 |
Go sonrach, maidir le hinneachar rialacha FIFA, is léir ó na ráitis san ord tagartha go bhforáiltear leo, ar an gcéad dul síos, nach féidir aon ghrúpa idirnáisiúnta clubanna ná sraitheanna eile a bhunú gan toiliú an eintitis sin agus an chomhlachais náisiúnta sacair ar baill de na clubanna nó na sraitheanna sin. Ar an dara dul síos, ní féidir aon chluiche ná comórtas a dhéanamh gan údarú a fháil roimh ré ó FIFA, UEFA ná ó na cumainn sin. Ar an tríú dul síos, ní féidir le haon imreoir ná foireann atá cleamhnaithe le cumann sacair náisiúnta atá ina bhall de FIFA nó UEFA cluiche a imirt nó teagmháil spóirt a bheith acu le haon imreoir eile nó le foireann neamh-chleamhnaithe, gan toiliú FIFA. Ar an gceathrú dul síos, ní fhéadfaidh cumainn, sraitheanna ná clubanna a bhaineann le cumann náisiúnta sacair atá ina bhall de FIFA dul isteach i gcumann eile nó páirt a ghlacadh i gcomórtais laistigh de dhlínse chríochach an chomhlachais sin ach go heisceachtúil agus le húdarú FIFA, UEFA agus an dá chumann atá i gceist. |
173 |
Foráiltear le rialacha UEFA, de réir an ordaithe tagartha, ar an gcéad dul síos, gurb é an t‑eintiteas sin amháin a dhéanfaidh cinneadh maidir le comórtais idirnáisiúnta a eagrú agus a dhíothú, laistigh dá dhlínse chríochach, a bhfuil baint acu le cumainn sacair náisiúnta ar comhaltaí iad de UEFA nó de chlubanna atá cleamhnaithe leo, cé is moite de chomórtais arna n‑eagrú ag FIFA. Ar an dara dul síos, ní mór údarú a fháil roimh ré ó FIFA, UEFA agus/nó ó na cumainn is comhaltaí lena mbaineann, i gcomhréir leis na Rialacha maidir le Cluichí Idirnáisiúnta FIFA, le haghaidh cluichí, comórtais nó comórtais idirnáisiúnta nach bhfuil eagraithe ag UEFA ach a imrítear laistigh dá dhlínse chríche. Ar an tríú dul síos, ní fhéadfar aon ghrúpáil ná comhghuaillíocht idir sraitheanna nó clubanna atá cleamhnaithe go díreach nó go hindíreach le cumainn sacair náisiúnta éagsúla atá ina mbaill de UEFA a bhunú gan údarú UEFA. |
174 |
Thairis sin, ní dhéantar, de réir na cúirte a rinne an tarchur, aon cheann de na cumhachtaí atá ag FIFA agus UEFA dá bhrí sin a theorannú le critéir shubstainteacha nó le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil agus neamh-idirdhealaitheach, amhail iad siúd dá dtagraítear i mír 151 den bhreithiúnas seo. |
175 |
Ina dhiaidh sin, leanann sé ó mhíreanna 142 go 149 den bhreithiúnas seo, cé go gceadaíonn cineál sonrach na gcomórtas sacair idirnáisiúnta agus na fíorchoinníollacha a léiríonn struchtúr agus feidhmiú an mhargaidh chun na comórtais sin a eagrú agus a mhargú i gcríoch an Aontais Eorpaigh rialacha maidir le réamhúdarú amhail iad siúd ar meabhraíodh go bhfuil siad dlisteanach, i bprionsabal, ní féidir leis na fachtóirí comhthéacsúla sin, i gcodarsnacht leis sin, an easpa critéar substainteach agus rialacha nós imeachta a dhlisteanú lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil rialacha den sórt sin trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach. |
176 |
Ar deireadh, cé go bhféadfaí glacadh na rialacha sin maidir le réamhúdarú a spreagadh trí chuspóirí dlisteanacha áirithe a bhaint amach, amhail a áirithiú go gcomhlíontar prionsabail, luachanna agus rialacha an chluiche is bun leis an sacar gairmiúil, is amhlaidh fós go gcuireann na rialacha sin faoi réir na gcumhachtaí réamhúdaraithe agus pionóis a fhorchur ar na heintitis a ghlac iad, ina gcáil mar chomhlachais gnóthas, chun aon iomaíocht sacair idirnáisiúnta a eagrú agus a mhargú seachas iad siúd a eagraíonn an dá eintiteas sin go comhthreomhar, i gcomhthéacs gníomhaíocht eacnamaíoch a fheidhmiú. Agus an méid sin á dhéanamh acu, tugann na rialacha sin an chumhacht do na heintitis sin rochtain aon ghnóthais a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht leis an margadh lena mbaineann a údarú, a rialú nó a choinníoll, agus cinneadh a dhéanamh maidir leis an méid iomaíochta a d’fhéadfadh a bheith ar an margadh sin agus maidir leis na coinníollacha faoina bhféadfar teacht ar aon iomaíocht den sórt sin. Ar an mbonn sin, tá na rialacha sin de chineál a chumasóidh, mura n‑eisiafar ón margadh sin aon ghnóthas iomaíoch, fiú amháin chomh héifeachtach céanna, teorainn a chur, ar a laghad, le dearadh agus margú comórtas malartach nó comórtas nua de bhua a bhformáide nó a n‑ábhair. Agus é sin á dhéanamh acu, tá siad den sórt sin freisin chun aon deis a bhaint de chlubanna sacair ghairmiúil agus d’imreoirí páirt a ghlacadh sna comórtais sin, cé go bhféadfaidís, mar shampla, formáid nuálach a thairiscint, agus prionsabail, luachanna agus rialacha an chluiche atá mar bhonn leis an spórt sin á n‑urramú ag an am céanna. I mbeagán focal, baineann siad an deis den lucht féachana agus de na breathnóirí teilifíse freastal ar na comórtais sin nó féachaint orthu. |
177 |
Ina theannta sin, a mhéid a ghabhann leis na rialacha maidir le húdarú roimh ré do chomórtais sacair idirnáisiúnta idirchlub rialacha a bhaineann le rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus na himreoirí sna comórtais sin agus leis na pionóis a d’fhéadfadh a bheith mar thoradh ar an rannpháirtíocht sin, ba cheart a lua go bhfuil na rialacha sin ar bhealach soiléir lena dtreiseofar an cuspóir frithiomaíoch a bhaineann le haon sásra réamhúdaraithe nach bhfuil faoi réir teorainneacha, oibleagáidí agus rialaithe lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach. Neartaíonn siad an bhacainn ar dhul isteach a eascraíonn as sásra den sórt sin, trí chosc a chur ar aon ghnóthas a eagraíonn iomaíocht a d’fhéadfadh a bheith in iomaíocht le chéile úsáid éifeachtach a bhaint as na hacmhainní atá ar fáil ar an margadh, eadhon clubanna agus gníomhaithe a nochtann iad féin, i gcás rannpháirtíocht in iomaíocht nach bhfuil údarú faighte aige roimh ré ó FIFA agus UEFA, do phionóis nach bhfuil, mar a luadh i mír 148 den bhreithiúnas seo, imscríofa ag aon chritéar substainteach ná ag aon rialacha nós imeachta lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
178 |
Ar na cúiseanna sin go léir, ní mór a mheas, i gcás nach gcuirtear teorainn leo le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach, amhail iad siúd dá dtagraítear i mír 151 den bhreithiúnas seo, go bhfuil leibhéal leordhóthanach dochair don iomaíocht ag rialacha maidir le réamhúdarú, rannpháirtíocht agus pionóis amhail iad siúd atá i gceist sna príomhimeachtaí agus, dá bhrí sin, go bhfuil siad ceaptha iomaíocht a chosc. Dá bhrí sin, tagann siad faoi raon feidhme an toirmisc a leagtar síos in Airteagal 101(1) CFAE, gan aon ghá lena éifeachtaí iarbhír nó féideartha a scrúdú. |
179 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar an dara ceist nach mór Airteagal 101(1) CFAE a léiriú sa chaoi is go gciallaíonn sé gurb é cinneadh ó chomhlachas gnóthas arb é is cuspóir dó iomaíocht a chosc é rialacha a ghlacadh agus a chur chun feidhme, go díreach nó trí na comhlachais sacair náisiúnta ar comhaltaí den chomhlachas sin iad, lena gcuirtear cruthú rialacha laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, maidir le comórtas nua sacair idirchlub ag gnóthas tríú páirtí faoi réir a réamhúdaraithe, agus lena rialaítear rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus na himreoirí i gcomórtas den sórt sin, faoi phian smachtbhannaí, gan na cumhachtaí éagsúla sin a theorannú le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta a d’fhéadfadh a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
3. An tríú ceist, maidir le léiriú Airteagal 101(1) agus Airteagal 102 CFAE i gcás iompair arb é atá ann bagairt pionóis a fhorchur ar chlubanna agus ar lúthchleasaithe a ghlacann páirt i gcomórtais neamhúdaraithe
180 |
Lena tríú ceist, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 101(1) agus Airteagal 102 CFAE le léiriú sa chaoi gur cinneadh ó chomhlachas gnóthas de chineál frithiomaíoch nó gur mí-úsáid ceannasachta é go bhfógróidh eintitis amhail FIFA agus UEFA go poiblí go bhforchuirfear pionóis ar aon chlub sacair ghairmiúil agus ar aon imreoir atá rannpháirteach i gcomórtas sacair idirchlub nach bhfuil údarú faighte aige roimh ré, i gcás nach bhfuil na pionóis sin faoi réir critéir shubstainteacha agus rialacha nós imeachta lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
181 |
I bhfianaise na bhfreagraí a tugadh ar an dá cheist roimhe seo, agus go sonrach i bhfianaise na mbreithnithe a leagtar amach i míreanna 148 agus 177 den bhreithiúnas seo, as a leanann gurb ionann fógra poiblí den sórt sin agus cur chun feidhme rialacha atá contrártha d’Airteagal 102 CFAE agus d’Airteagal 101(1) CFAE araon agus, dá bhrí sin, go dtagann sé freisin faoi na toirmisc a leagtar síos leis an dá fhoráil sin, ní gá an cheist seo a fhreagairt go neamhspleách. |
4. An cúigiú ceist, maidir leis an bhféidearthacht rialacha a dhlisteanú a bhaineann le réamhúdarú comórtas agus rannpháirtíocht clubanna agus lúthchleasaithe sna comórtais sin
182 |
Lena cúigiú ceist, nach mór déileáil léi roimh an gceathrú ceist a mhéid a bhaineann sé leis na rialacha céanna FIFA agus UEFA leis na rialacha dá dtagraítear sa chéad trí cheist, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagal 101(3) CFAE agus cásdlí na Cúirte a bhaineann le hAirteagal 102 CFAE le léiriú sa chaoi go bhféadfadh na rialacha sin faoina bhfuil comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a dhéanann gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas ag an am céanna, cruthú comórtas sacair idirchlub ag tríú páirtí ar chríoch an Aontais Eorpaigh a chur faoi réir a n‑údaraithe roimh ré, agus rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus na himreoirí i gcomórtais den sórt sin a rialú, ar phian pionóis, leas a bhaint as díolúine nó a mheas go bhfuil bonn cirt leo. |
(a) An fhéidearthacht iompar sonrach áirithe a mheas mar iompar a thagann lasmuigh d’Airteagal 101(1) agus d’Airteagal 102 CFAE
183 |
Is léir ó chásdlí socair na Cúirte nach gá go dtiocfadh aon chomhaontú idir gnóthais nó aon chinneadh ag comhlachas gnóthas lena gcuirtear teorainn le saoirse caingne gnóthas ar páirtithe iad sa chomhaontú sin nó atá faoi réir chomhlíonadh an chinnidh sin faoi raon feidhme an toirmisc a leagtar síos in Airteagal 101(1) CFAE. Má scrúdaítear comhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil roinnt de na comhaontuithe sin agus cinntí áirithe, d’fhéadfaí a chinneadh, ar an gcéad dul síos, go bhfuil údar leo trí chuspóir dlisteanach amháin nó níos mó a shaothrú ar mhaithe le leas an phobail nach de chineál frithiomaíoch iontu féin iad, ar an dara dul síos, go bhfuil fíorghá leis na modhanna sonracha a úsáidtear chun na cuspóirí sin a shaothrú chun na críche sin agus, ar an tríú dul síos, fiú má tharlaíonn sé go bhfuil an éifeacht bhunúsach ag na modhanna sin an iomaíocht a shrianadh nó a shaobhadh, ar a laghad, nach dtéann an éifeacht bhunúsach sin thar a bhfuil riachtanach, go háirithe tríd an iomaíocht uile a dhíothú. Féadfaidh feidhm a bheith ag an gcásdlí sin, go háirithe, i gcás comhaontuithe nó cinntí i bhfoirm rialacha arna nglacadh ag comhlachas amhail comhlachas trádála nó spóirt, chun cuspóirí áirithe eiticiúla nó dualeolaíochta a shaothrú agus, ar bhonn níos leithne, chun saothrú gníomhaíochta gairmiúla a rialáil, má léiríonn an comhlachas lena mbaineann go gcomhlíontar na coinníollacha a luaitear go díreach (féach, chuige sin, breithiúnais an 19 Feabhra 2002, Wouters agus páirtithe eile, C‑309/99, EU:C:2002:98, mír 97; an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, míreanna 42 go 48, agus an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, míreanna 93, 96 agus 97). |
184 |
Go sonrach, i réimse an spóirt, thug an Chúirt dá haire, i bhfianaise na faisnéise a bhí ar fáil di, nach dtagann na rialacha frithdhópála arna nglacadh ag an gCoiste Idirnáisiúnta na gCluichí Oilimpeacha (CICO) faoi raon feidhme an toirmisc a leagtar síos in Airteagal 101(1) CFAE, cé go gcuireann siad teorainn le saoirse gníomhaíochta lúthchleasaithe agus go bhfuil an éifeacht bhunúsach acu iomaíocht fhéideartha eatarthu a shrianadh trí thairseach a shainiú arb ionann láithreacht nandrólóin agus dópáil, chun cothroime, ionracas agus oibiachtúlacht an spóirt iomaíoch a áirithiú do lúthchleasaithe, a sláinte a chosaint agus seasamh leis na luachanna eiticiúla i gcroílár an spóirt, lena n‑áirítear an tuillteanas (féach, chuige sin, breithiúnas an 18 Iúil 2006, Meca-Medina agus Majcen v an Coimisiún, C‑519/04 P, EU:C:2006:492, míreanna 43 go 55). |
185 |
Mar sin féin, níl feidhm ag an gcásdlí dá dtagraítear i mír 183 den bhreithiúnas seo i gcásanna a bhaineann le hiompar, is cuma cé acu a thionscnaíonn sé nó nach dtionscnaíonn sé ó chomhlachas den sórt sin agus is cuma cé acu a bhféadfaí a bheith ag brath ar chuspóirí dlisteanacha ar mhaithe le leas an phobail, a sáraíonn Airteagal 102 CFAE, mar atá, ina theannta sin, go hintuigthe cheana féin ach go riachtanach, ó chásdlí na Cúirte (féach, chuige sin, breithiúnas an 1 Iúil 2008, MOTOE, C‑49/07, EU:C:2008:376, mír 53). |
186 |
Ós rud é, ar thaobh amháin, nach bhfuil an easpa intinn shuibiachtúil chun iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh agus saothrú cuspóirí a d’fhéadfadh a bheith dlisteanach cinntitheach chun críocha Airteagal 101(1) CFAE a chur i bhfeidhm agus, ar an taobh eile, nach mór Airteagail 101 agus 102 CFAE a léiriú agus a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach, ní mór a mheas nach féidir feidhm a bheith ag an gcásdlí dá dtagraítear i mír 183 den bhreithiúnas seo i gcás iompar nach bhfuil ach ‘éifeacht bhunúsach’ aige srian a chur ar an iomaíocht, ar a laghad, trí shrian a chur le saoirse gníomhaíochta gnóthas áirithe, rud a léiríonn, maidir leis an iomaíocht sin, méid díobhála a thugann le tuiscint gurb é ‘an éifeacht’ atá acu ná srian a chur le cosc, srianadh nó saobhadh gnóthas áirithe. Dá bhrí sin, ní gá a chinneadh, ina dhiaidh sin, an bhféadfadh an t‑iompar sin teacht faoi raon feidhme an chásdlí sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 28 Feabhra 2013, Ordem dos Técnicos Oficiais de Contas, C‑1/12, EU:C:2013:127, mír 69; an 4 Meán Fómhair 2014, API agus páirtithe eile, C‑184/13 go C‑187/13, C‑194/13, C‑195/13 agus C‑208/13, EU:C:2014:2147, mír 49, agus an 23 Samhain 2017, CHEZ Elektro Bulgaria agus FrontEx International, C‑427/16 agus C‑428/16, EU:C:2017:890, míreanna 51, 53, 56 agus 57). |
187 |
Maidir le hiompar arb é is cuspóir dó iomaíocht a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh, is de bhun Airteagal 101(3) CFAE amháin atá sé, dá bhrí sin, agus ar choinníoll go gcomhlíontar na coinníollacha uile a leagtar síos san fhoráil sin go bhféadfar díolúine ón toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 101(1) CFAE a dheonú di (féach, chuige sin, breithiúnas an 20 Samhain 2008, Beef Industry Development Society agus Barry Brothers, C‑209/07, EU:C:2008:643, mír 21). |
188 |
Sa chás seo, i bhfianaise na ráiteas san ordú tarchuir agus na bhfreagraí a thug an Chúirt i bhfianaise na ráiteas sin ar na chéad trí cheist a tharchuir an chúirt a rinne an tarchur, ní mór a mheas nach bhfuil an cásdlí dá dtagraítear i mír 183 den bhreithiúnas seo infheidhme i gcás rialacha amhail na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí. |
(b) An díolúine dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE
189 |
Leanann ó fhoclaíocht Airteagal 101(3) CFAE go bhféadfadh aon chomhaontú, cinneadh ó chomhlachas gnóthas nó cleachtas comhbheartaithe atá contrártha d’Airteagal 101(1) CFAE, cibé acu mar gheall ar a chuspóir nó a éifeacht fhrithiomaíoch, tairbhiú de dhíolúine má chomhlíonann sé na coinníollacha uile a leagtar síos chun na críche sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Iúil 1985, Remia agus páirtithe eile v an Coimisiún, 42/84, EU:C:1985:327, mír 38, agus an 11 Meán Fómhair 2014, MasterCard agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑382/12 P, EU:C:2014:2201, mír 230), ag coimeád i gcuimhne dóibh go bhfuil na coinníollacha sin níos déine ná na coinníollacha dá dtagraítear i mír 183 den bhreithiúnas seo. |
190 |
I gcomhréir le hAirteagal 101(3) CFAE, tá tairbhe na díolúine sin, i gcás ar leith, faoi réir ceithre choinníoll charnacha. Ar an gcéad dul síos, ní mór a shuíomh le leibhéal leordhóthanach dóchúlachta (breithiúnas an 6 Deireadh Fómhair 2009, GlaxoSmithKline Services agus páirtithe eile v an Coimisiún agus páirtithe eile, C‑501/06 P, C‑513/06 P, C‑515/06 P agus C‑519/06 P, EU:C:2009:610, mír 95), go gcaithfidh an comhaontú, an cinneadh ó chomhlachas gnóthas nó an cleachtas comhbheartaithe i dtrácht a bheith in ann gnóthachain éifeachtúlachta a bhaint amach trí rannchuidiú le feabhas a chur ar tháirgeadh nó ar dháileadh na n‑earraí nó na seirbhísí lena mbaineann nó le dul chun cinn teicniúil nó eacnamaíoch a chur chun cinn. Ar an dara dul síos, ní mór a shuí, a mhéid céanna, go bhfuil cion cothrom den tairbhe a eascraíonn as na gnóthachain éifeachtúlachta sin forchoimeádta d’úsáideoirí. Ar an tríú dul síos, níor cheart don chomhaontú, don chinneadh ná don chleachtas atá i gceist srianta a fhorchur ar na gnóthais rannpháirteacha nach bhfuil fíor-riachtanach chun na gnóthachain éifeachtúlachta sin a bhaint amach. Ar an gceathrú dul síos, níor cheart go dtabharfadh an comhaontú, an cinneadh ná an cleachtas sin deis do na gnóthais rannpháirteacha deireadh a chur leis an iomaíocht éifeachtach uile i ndáil le cuid shubstaintiúil de na táirgí nó na seirbhísí lena mbaineann. |
191 |
Is faoin bpáirtí atá ag brath ar dhíolúine den sórt sin a léiriú, trí argóintí agus fianaise diongbháilte, go gcomhlíontar na coinníollacha uile is gá chun tairbhe a bhaint as (féach, chuige sin, breithiúnais an 11 Iúil 1985, Remia agus páirtithe eile v an Coimisiún, 42/84, EU:C:1985:327, mír 45, agus an 6 Deireadh Fómhair 2009, GlaxoSmithKline Services agus páirtithe eile v an Coimisiún agus páirtithe eile, C‑501/06 P, C‑513/06 P, C‑515/06 P agus C‑519/06 P, EU:C:2009:610, mír 82). I gcás ina gcuireann na hargóintí agus an fhianaise sin iallach ar an bpáirtí eile iad a bhréagnú go diongbháilte, is ceadmhach, in éagmais frisnéis den sórt sin, a chinneadh go bhfuil an dualgas cruthúnais ar an bpáirtí atá ag brath ar Airteagal 101(3) CFAE comhlíonta (féach, chuige sin, breithiúnais an 7 Eanáir 2004, Aalborg Portland agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑204/00 P, C‑205/00 P, C‑211/00 P, C‑213/00 P, C‑217/00 P agus C-219/00 P, EU:C:2004:6, mír 79, agus an 6 Deireadh Fómhair 2009, GlaxoSmithKline Services agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑501/06 P, C‑513/06 P, C‑515/06 P agus C‑519/06 P, EU:C:2009:610, mír 83). |
192 |
Go háirithe, maidir leis an gcéad choinníoll dá dtagraítear i mír 190 den bhreithiúnas seo, ní hionann na gnóthachain éifeachtúlachta nach mór a bheith indéanta leis an gcomhaontú, leis an gcinneadh a rinne comhlachas gnóthas nó leis an gcleachtas comhbheartaithe a bhaint amach ná aon bhuntáiste a dhíorthaíonn na gnóthais rannpháirteacha as an gcomhaontú, as an gcinneadh nó as an gcleachtas sin le linn a ngníomhaíochta eacnamaíche, ach sin amháin do na buntáistí oibiachtúla suntasacha a fhágann an comhaontú, an cinneadh nó an cleachtas sin, arna bhreithniú go sonrach, gur féidir iad a bhaint amach, sna hearnálacha nó sna margaí éagsúla lena mbaineann. Ina theannta sin, d’fhonn an chéad choinníoll sin a mheas mar chomhlíonadh, is gá ní hamháin réaltacht agus fairsinge na ngnóthachan éifeachtúlachta sin a shuí, ach a léiriú freisin gur de chineál iad chun na míbhuntáistí iomaíochta a eascraíonn as an gcomhaontú, as an gcinneadh nó as an gcleachtas i dtrácht a fhritháireamh (féach, chuige sin, breithiúnais an 13 Iúil 1966, Consten agus Grundig v an Coimisiún, 56/64 agus 58/64, EU:C:1966:41, leathanach 502, agus an 11 Meán Fómhair 2014, MasterCard agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑382/12 P, EU:C:2014:2201, míreanna 232, 234 agus 236, agus, de réir analaí, an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 43). |
193 |
Maidir leis an dara coinníoll dá dtagraítear i mír 190 den bhreithiúnas seo, tá sé le suíomh an bhfuil tiochar dearfach ag na gnóthachain éifeachtúlachta a d’fhéadfaí a bhaint as an gcomhaontú, an gcinneadh ó chomhlachas gnóthas nó an gcleachtas comhbheartaithe ar gach úsáideoir, cibé acu gairmithe, tomhaltóirí idirmheánacha nó tomhaltóirí deiridh iad, ar na hearnálacha nó ar na margaí éagsúla lena mbaineann (féach, chuige sin, breithiúnais an 23 Samhain 2006, Asnef-Equifax agus Administración del Estado, C‑238/05, EU:C:2006:734, mír 70, agus an 11 Meán Fómhair 2014, MasterCard agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑382/12 P, EU:C:2014:2201, míreanna 236 agus 242). |
194 |
Dá bhrí sin, i gcás amhail an cás atá i gceist sna príomhimeachtaí, i gcás ina bhfuil an t‑iompar lena sáraítear Airteagal 101(1) CFAE frithiomaíoch mar chuspóir, is é sin le rá, go ndéanann sé díobháil leordhóthanach don iomaíocht, agus ina bhfuil sé, thairis sin, amhail go ndéanfaidh sé difear do chatagóirí éagsúla úsáideoirí nó tomhaltóirí, is gá a chinneadh an bhfuil éifeacht fhabhrach ag an iompar sin ar gach ceann díobh agus, má tá, a mhéid atá éifeacht fhabhrach aige ar gach ceann díobh. |
195 |
I gcás na bpríomhimeachtaí, dá bhrí sin, is faoin gcúirt a rinne an tarchur a bheidh sé a mheas an bhfuil na rialacha maidir le réamhúdarú, rannpháirtíocht agus pionóis atá i gceist sna príomhimeachtaí de chineál a d’imreodh tionchar fabhrach ar na catagóirí éagsúla ‘úsáideoirí’, amhail cumainn sacair náisiúnta, clubanna gairmiúla nó amaitéaracha, imreoirí gairmiúla nó amaitéaracha, imreoirí óga agus, ar bhonn níos leithne, tomhaltóirí, bídís ina lucht féachana nó ina mbreathnóirí teilifíse. |
196 |
Mar sin féin, ba cheart a mheabhrú, cé go bhféadfadh sé go ndealraíonn sé go bhfuil na rialacha sin dlisteanach, i bprionsabal, trí rannchuidiú lena áirithiú go n‑urramófar prionsabail, luachanna agus rialacha an chluiche is bun leis an sacar gairmiúil, go háirithe cineál oscailte agus fiúntais na gcomórtas lena mbaineann, agus trí chineál éigin athdháileadh bunaithe ar dhlúthpháirtíocht a áirithiú laistigh den sacar, ní dhéantar comhlachais a ghlac na rialacha sin a dhíolmhú ón oibleagáid comhlachais a bhfuil na rialacha sin glactha acu a bhunú, toisc go bhfuil cuspóirí den sórt sin ann, ar cuspóirí iad atá inmholta de réir mar is féidir, os comhair na cúirte a rinne an tarchur, go mbíonn gnóthachain éifeachtúlachta réadacha agus inchainníochtaithe mar thoradh ar shaothrú na gcuspóirí sin, ar thaobh amháin, agus go bhfritháiríonn siad na míbhuntáistí a eascraíonn as na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí i dtéarmaí iomaíochta, ar an taobh eile. |
197 |
Maidir leis an tríú coinníoll dá dtagraítear i mír 190 den bhreithiúnas seo, a bhaineann le cé acu atá nó nach bhfuil an t‑iompar i dtrácht fíor-riachtanach nó riachtanach, baineann sé le measúnú agus comparáid a dhéanamh ar thionchar faoi seach an iompair sin agus ar na bearta malartacha atá beartaithe go hiarbhír, d’fhonn a chinneadh an féidir na gnóthachain éifeachtúlachta a bhfuiltear ag súil leo ón iompar sin a bhaint amach trí bhearta nach bhfuil chomh sriantach céanna ar an iomaíocht. Ar an taobh eile, ní féidir rogha a dhéanamh idir iompar den sórt sin agus bearta malartacha den sórt sin i gcás ina ndealraíonn sé nach bhfuil na bearta sin chomh sriantach céanna ar iomaíocht. |
198 |
Maidir leis an gceathrú coinníoll dá dtagraítear i mír 190 den bhreithiúnas seo, is éard atá i gceist le fíorú ar chomhlíonadh an choinníll, i gcás ar leith, scrúdú a dhéanamh ar na tosca cainníochtúla agus cáilíochtúla ar saintréith iad d’fheidhmiú na hiomaíochta sna hearnálacha nó sna margaí lena mbaineann, d’fhonn a chinneadh an dtugann an comhaontú, an cinneadh ó chomhlachas gnóthas nó an cleachtas comhbheartaithe atá i gceist deis do na gnóthais rannpháirteacha deireadh a chur leis an iomaíocht éifeachtach go léir i ndáil le cuid shubstaintiúil de na táirgí nó de na seirbhísí lena mbaineann. Go háirithe, i gcás ina ndéanann comhlachas gnóthas cinneadh nó comhaontú a bhfuil gnóthais tar éis aontú dó i dteannta a chéile, d’fhéadfadh an sciar mór den mhargadh atá i seilbh na ngnóthas sin a bheith, i measc imthosca ábhartha eile agus i gcomhthéacs anailís fhoriomlán ar na gnóthais sin, ina tháscaire ar an bhféidearthacht a thugann an cinneadh nó an comhaontú sin do na gnóthais rannpháirteacha, ag féachaint dá inneachar agus dá chuspóir nó dá éifeacht, deireadh a chur leis an iomaíocht éifeachtach uile, cúis lena n‑eisiatar ann féin tairbhe na díolúine dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE. D’fhéadfadh sé gur imthoisc eile é cibé acu a fhágann nó nach bhfágann cinneadh nó comhaontú den sórt sin, agus deireadh á chur le cineál iomaíochta éifeachtaí nó bealach rochtana ar an margadh, daoine eile ann (féach, chuige sin, breithiúnas an 22 Deireadh Fómhair 1986, Metro v an Coimisiún, 75/84, EU:C:1986:399, míreanna 64, 65 agus 88). |
199 |
Chun a chinneadh an gcomhlíontar an ceathrú coinníoll sin sa chás seo, beidh ar an gcúirt a rinne an tarchur a chur san áireamh, ar an gcéad dul síos, nach bhfuil na rialacha maidir le réamhúdarú, rannpháirtíocht agus pionóis atá i gceist sna príomhimeachtaí faoi rialú ag critéir shubstainteacha agus ag rialacha nós imeachta lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach. Ní mór a mheas go bhfuil cás den sórt sin ann a chuirfeadh ar chumas na n‑eintiteas a ghlac na rialacha sin cosc a chur ar an iomaíocht ar fad ar an margadh chun comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar chríoch an Aontais Eorpaigh. |
200 |
Ar bhonn níos ginearálta, d’fhéadfadh sé gur ghá, chun scrúdú a dhéanamh ar na coinníollacha éagsúla dá dtagraítear i mír 190 thuas, aird a thabhairt ar shaintréithe agus ar ghnéithe sonracha na hearnála nó na margaí a bhaineann leis an gcomhaontú, leis an gcinneadh ó chomhlachas gnóthas nó leis an gcleachtas comhbheartaithe atá i gceist, má tá na saintréithe agus na sainiúlachtaí sin cinntitheach maidir le toradh an scrúdaithe sin (féach, chuige sin, breithiúnais an 6 Deireadh Fómhair 2009, GlaxoSmithKline Services agus páirtithe eile v an Coimisiún agus páirtithe eile, C‑501/06 P, C‑513/06 P, C‑515/06 P agus C‑519/06 P, EU:C:2009:610, mír 103, agus an 11 Meán Fómhair 2014, MasterCard agus páirtithe eile v an Coimisiún, C‑382/12 P, EU:C:2014:2201, mír 236). |
(c) Réasúnú oibiachtúil i bhfianaise Airteagal 102 CFAE
201 |
I gcomhréir leis an méid dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE, leanann sé ó chásdlí na Cúirte Breithiúnais a bhaineann le hAirteagal 102 CFAE go bhféadfadh gnóthas a bhfuil ceannasacht aige údar a thabhairt le hiompar a d’fhéadfadh teacht faoi raon feidhme an toirmisc a leagtar síos san Airteagal sin (breithiúnais an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 40, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio ElettricoNazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, mír 46). |
202 |
Go háirithe, féadfaidh gnóthas den sórt sin a léiriú, chuige sin, go bhfuil gá lena iompar go hoibiachtúil nó go bhféadfaí an éifeacht eisiatach a ghabhann leis a fhrithchothromú, nó fiú níos mó ná é a fhrithchothromú, le gnóthachain éifeachtúlachta a théann chun tairbhe tomhaltóirí freisin (breithiúnais an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 41, agus an 12 Bealtaine 2022, Servizio Elettrico Nazionale agus páirtithe eile, C‑377/20, EU:C:2022:379, míreanna 46 agus 86). |
203 |
Maidir leis an gcéad chuid den rogha mhalartach sin, leanann sé ó mhír 147 den bhreithiúnas seo nach féidir tabhairt isteach rialacha lánroghnacha, ag FIFA agus UEFA, maidir le réamhúdarú comórtas idirnáisiúnta sacair idirchlub, rialú rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sna comórtais sin agus forchur pionós a mheas in aon chás, ag féachaint go sonrach don chineál lánroghnach sin, go bhfuil údar oibiachtúil leis an tabhairt isteach sin le ceanglais theicniúla nó tráchtála, murab ionann agus an cás dá rialófaí na rialacha sin le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta lena gcomhlíontar ceanglais na trédhearcachta, na soiléireachta, an bheachtais, na neodrachta agus na comhréireachta a bhfuil feidhm acu sa réimse sin. Dá réir sin, ní mór a mheas go bhfuil sé d’aidhm ag na rialacha, na rialuithe agus na pionóis sin, ó thaobh oibiachtúil de, eagrú aon iomaíochta den chineál sin a fhorchoimeád do na heintitis sin, agus an baol ann deireadh a chur leis an iomaíocht ar fad ó thríú gnóthas, agus mar thoradh air sin gurb ionann iompar den sórt sin agus mí-úsáid ceannasachta a thoirmisctear le hAirteagal 102 CFAE agus nach bhfuil údar leis de bharr riachtanas oibiachtúil. |
204 |
Maidir leis an dara cuid den rogha mhalartach sin, is faoin ngnóthas a bhfuil ceannasacht aige a léiriú, ar an gcéad dul síos, go bhféadfadh a iompar a bheith in ann gnóthachain éifeachtúlachta a bhaint amach, trí réaltacht agus méid na ngnóthachan sin a shuí, ar an dara dul síos, go gcuireann na gnóthachain éifeachtúlachta sin ar neamhní na héifeachtaí díobhálacha is dócha a bheadh ag an iompar sin ar an iomaíocht agus ar leasanna tomhaltóirí ar an margadh nó ar na margaí ábhartha, ar an tríú dul síos, go bhfuil an t‑iompar sin fíor-riachtanach chun na gnóthachain éifeachtúlachta sin a bhaint amach agus, ar an gceathrú dul síos, nach gcuireann sé deireadh le hiomaíocht éifeachtach trí na foinsí iomaíochta iarbhír nó féideartha go léir nó an chuid is mó díobh a bhaint (féach, chuige sin, breithiúnas an 27 Márta 2012, Post Danmark, C‑209/10, EU:C:2012:172, mír 42). |
205 |
Ar an gcaoi chéanna leis an díolúine dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE, ceanglaítear leis an réasúnú sin go léireoidh an gnóthas atá ag brath air, trí bhíthin argóintí agus fianaise diongbháilte, go gcomhlíontar na coinníollacha uile is gá chun tairbhe a bhaint as. |
206 |
Sa chás seo, is faoin gcúirt a rinne an tarchur a bheidh sé a rialú an gcomhlíonann na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí na coinníollacha uile lena gcumasaítear iad a mheas mar rialacha a bhfuil údar leo i bhfianaise Airteagal 102 CFAE, tar éis di a chur ar chumas na bpáirtithe a ndualgas cruthúnais a chomhlíonadh, mar a mheabhraítear i mír 191 den bhreithiúnas seo. |
207 |
Mar sin féin, ní mór a urramú, maidir leis an gceathrú ceann de na coinníollacha sin, atá infheidhme i gcomhthéacs Airteagal 101(3) agus in Airteagal 102 CFAE araon, i bhfianaise chineál na rialacha sin – lena gcuirtear eagrú agus margú aon chomórtais sacair idirchlub ar chríoch an Aontais Eorpaigh faoi réir údarú roimh ré ó FIFA agus UEFA gan critéir shubstainteacha iomchuí agus rialacha nós imeachta iomchuí a bheith ag gabháil leis an gcumhacht sin – agus maidir leis an gceannasacht, fiú monaplacht, atá, mar a léiríonn an chúirt a rinne an tarchur, faoi úinéireacht an dá eintiteas sin ar an margadh lena mbaineann, ní mór a chinneadh go dtugann na rialacha sin deis do na heintitis sin cosc a chur ar an iomaíocht ar fad ar an margadh sin, mar a luaitear i mír 199 den bhreithiúnas seo. |
208 |
Ina theannta sin, ní mór a mheabhrú gur leor mainneachtain ceann amháin de na ceithre choinníoll charnacha dá dtagraítear i míreanna 190 agus 204 den bhreithiúnas seo a chomhlíonadh chun cosc a chur ar rialacha amhail na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí ó thairbhe a bhaint as an díolúine dá bhforáiltear in Airteagal 101(3) CFAE nó má mheastar go bhfuil údar maith leo i bhfianaise Airteagal 102 CFAE. |
209 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar an gcúigiú ceist nach mór Airteagal 101(3) agus Airteagal 102 CFAE a léiriú sa chaoi is nach bhféadfadh rialacha faoina bhfuil comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a dhéanann gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas ag an am céanna, a chruthaíonn, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, comórtais sacair idirchlub ag gnóthas tríú páirtí faoi réir a n‑údaraithe roimh ré, agus rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtais den sórt sin a rialú, faoi réir smachtbhannaí, tairbhe a bhaint as díolúine ó chur i bhfeidhm Airteagal 101(1) CFAE nó a mheas go bhfuil údar maith leis faoi Airteagal 102 CFAE ach amháin má léirítear, trí argóintí diongbháilte agus trí fhianaise dhiongbháilte, go gcomhlíontar na coinníollacha uile is gá chun na gcríoch sin. |
5. An ceathrú ceist, a bhaineann le léiriú Airteagail 101 agus 102 CFAE i gcás ina bhfuil rialacha maidir le cearta i gcomórtais spóirt
210 |
Lena ceathrú ceist, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagail 101 agus 102 CFAE le léiriú mar chosc ar rialacha arna leagan síos ag comhlachais sacair ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach agus gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla a bhaineann le heagrú comórtas á ndéanamh acu, lena n‑ainmnítear, ar an gcéad dul síos, na comhlachais sin mar shealbhóirí bunaidh na gceart uile a d’fhéadfadh teacht as comórtais a thagann faoina ‘dlínse’, lena n‑áirítear na cearta a bhaineann le comórtas arna eagrú ag tríú gnóthas, agus lena dtugtar, ar an dara dul síos, cumhacht eisiach do na comhlachais sin maidir leis na cearta sin a mhargú. |
211 |
I ndáil leis sin, ba cheart a thabhairt faoi deara, ina mbarúlacha i scríbhinn agus ó bhéal os comhair na Cúirte, gur áitigh FIFA agus UEFA nach mór rialacha dhlí príobháideach na hEilvéise dá dtagraíonn an chúirt a rinne an tarchur – agus go háirithe Airteagal 67(1) agus Airteagal 68(1) de Reachtanna FIFA – a thuiscint, a mhéid a bhaineann siad leis na cearta a d’fhéadfadh eascairt as comórtais, cluichí agus imeachtaí eile a thagann faoi ‘dhlínse’ FIFA agus UEFA, sa mhéid is nach bhfuil siad infheidhme maidir le gach comórtas a thagann faoi dhlínse chríochach agus cumhachtaí faoi seach an dá eintiteas sin, ach amháin maidir le comórtais a eagraíonn na heintitis sin, ina measc, d’eisiamh na gcomórtas sin a d’fhéadfadh eintitis nó gnóthais tríú páirtí a eagrú. De réir a léirithe féin ar na rialacha sin, ní féidir le FIFA agus UEFA, dá bhrí sin, a éileamh gur sealbhóirí na gceart a d’fhéadfadh eascairt as comórtais arna n‑eagrú ag eintitis nó gnóthais tríú páirtí den sórt sin iad. |
212 |
Sna himthosca sin, agus é á thabhairt faoi deara, mar a rinne an t‑iarratasóir sna príomhimeachtaí ag an éisteacht os comhair na Cúirte, go bhféadfaí na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí a thuiscint ar bhealach eile i bhfianaise na mbríonna éagsúla a d’fhéadfadh a bheith leis an téarma ‘cúirt nó binse’, agus go mbainfeadh na rialacha sin tairbhe as a leasú dá bhrí sin chun deireadh a chur le haon débhríocht a d’fhéadfadh a bheith ann ina leith sin, freagróidh an Chúirt an cheist seo tríd an léiriú dá dtagraítear sa mhír roimhe seo a mheas mar réamhleagan agus tríd an nasc comhlántachta idir na rialacha atá i gceist agus na rialacha maidir le réamhúdarú, rannpháirtíocht agus pionóis is ábhar do na ceisteanna roimhe seo a chur san áireamh. Dá bhrí sin, tá freagra den sórt sin gan dochar don fhreagra a d’fhéadfaí a thabhairt ar an gceist ar leithligh an gcuireann Airteagail 101 agus 102 CFAE bac ar rialacha trína n‑ainmníonn eintiteas amhail FIFA féin é féin nó trína n‑ainmníonn sé eintiteas amhail UEFA mar shealbhóirí bunaidh na gceart uile a d’fhéadfadh eascairt as comórtais a eagraíonn eintitis nó gnóthais tríú páirtí cé go dtagann siad faoina ndlínse chríochach agus faoina gcumhachtaí faoi seach. |
(a) Sealbhú ceart a bhaineann le comórtais spóirt
213 |
Faoi Airteagal 345 CFAE, tá Conarthaí AE agus CFAE gan dochar do na rialacha sna Ballstáit lena rialaítear an córas úinéireachta maoine. |
214 |
Dá bhrí sin, ní féidir a mheas go gcuirtear bac le hAirteagail 101 agus 102 CFAE, i bprionsabal, ar rialacha amhail Airteagail 67 agus 68 de Reachtanna FIFA, sa mhéid is go n‑ainmnítear leis na rialacha sin an t‑eintiteas sin agus UEFA mar shealbhóirí bunaidh na gceart uile a d’fhéadfadh teacht as comórtais sacair ghairmiúil idirchlub a eagraíonn siad i gcríoch an Aontais Eorpaigh, le comórtas fíor-riachtanach na gclubanna sacair ghairmiúil agus na n‑imreoirí atá rannpháirteach sna comórtais sin. |
215 |
Os a choinne sin, ní mór go dtógfadh léiriú na Cúirte ar Airteagail 101 agus 102 CFAE agus cur i bhfeidhm na nAirteagal sin ag an gcúirt a rinne an tarchur mar thúsphointe go bhféadfadh córas úinéireachta maoine na gceart a bhfuil feidhm ag na rialacha sin maidir leo a bheith éagsúil ó Bhallstát amháin go Ballstát eile agus gur i bhfianaise an dlí is infheidhme maidir le maoin agus maoin intleachtúil, dá bhrí sin, nach mór do líon mór rialtas a rinne idirghabháil os comhair na Cúirte an bhrí atá le tabhairt don choincheap ‘seilbh bhunaidh’ dá dtagraítear sna rialacha sin a scrúdú, go bunúsach. Dá bhrí sin, tá sé ráite ag cuid acu nach mór anailís a dhéanamh ar an gcoincheap sin, a mhéid a bhaineann sé leo agus chun go mbeidh sé i gcomhréir le forálacha a ndlí baile is infheidhme maidir le maoin agus maoin intleachtúil, mar ‘aistriú deonach’ nó ‘aistriú éigeantach’ ceart ag clubanna sacair ghairmiúil chuig cumainn sacair náisiúnta, tráth a mballraíochta sna comhlachais sin, arna fhorlíonadh le haistriú na gceart sin ina dhiaidh sin chuig FIFA agus UEFA, tráth a mballraíochta sna comhlachais sin. |
216 |
Ní bhaineann an cás seo, áfach, leis an gceist sin, a mbeadh i gceist lena scrúdú go gcuirfí san áireamh freisin Airteagal 17 den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, ar riail dlí é atá beartaithe cearta a thabhairt do dhaoine aonair tríd an gceart chun maoine agus an ceart chun maoine intleachtúla a chumhdach, gan na cearta sin a dheonú absalóideach ná doláimhsithe, áfach, (féach, chuige sin, breithiúnas an 29 Iúil 2019, Spiegel Online, C‑516/17, EU:C:2019:625, mír 56), mar a luaigh an Chúirt cheana féin maidir leis na cearta atá i gceist go sonrach sa chás seo (breithiúnais an 18 Iúil 2013, FIFA v an Coimisiún, C‑204/11 P, EU:C:2013:477, mír 110, agus an 18 Iúil 2013, UEFA v an Coimisiún, C‑201/11 P, EU:C:2013:519, mír 102). |
(b) Cearta a shaothrú i gcomórtais spóirt
217 |
Maidir leis an gceist an gcuirtear bac le hAirteagal 101(1) agus le hAirteagal 102 CFAE ar na rialacha dá dtagraíonn an chúirt a rinne an tarchur a mhéid nach mbaineann siad a thuilleadh le húinéireacht bunaidh na gceart a d’fhéadfadh eascairt as comórtais sacair ghairmiúil idirchlub arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA, ach maidir le saothrú tráchtála na gceart sin, leanann sé, ar an gcéad dul síos, ó mhíreanna 115, 117, 118, 139 agus 140 den bhreithiúnas seo go bhféadfar féachaint ar na rialacha sin ag an am céanna, ar thaobh amháin, mar ‘chinneadh ó chomhlachas gnóthas’ de réir bhrí Airteagal 101(1) CFAE agus, ar an taobh eile, mar iompar a eascraíonn as ‘gnóthas’ i ‘sainphost’ agus a eascraíonn as feidhmiú cumhachta rialála, ar bealach é atá éagsúil ó na modhanna lena rialaítear iomaíocht ar na tuillteanais idir gnóthais. |
218 |
Ina dhiaidh sin, le hAirteagal 101(1)(b) agus Airteagal 102(b) CFAE, cuirtear toirmeasc sainráite ar chinntí ag comhlachais gnóthas agus ar chleachtais drochúsáide arb é atá iontu iomaíocht a chosc nó a shrianadh trí theorainn nó rialú a dhéanamh, i measc paraiméadair eile iomaíochta, táirgthe agus margaí chun aimhleasa tomhaltóirí. |
219 |
Mar a tugadh faoi deara, go háirithe, ó roinnt de na rialtais a chuir barúlacha faoi bhráid na Cúirte agus an Choimisiúin, is é cuspóir na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí, mar a léirítear leis an scrúdú ar a bhfuil iontu, sásra eisiach agus comhchoiteann a chur in ionad, ar bhealach éigeantach agus iomlán, na gceart uile a d’fhéadfadh eascairt as comórtais sacair ghairmiúil idirchlub arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA, de gach foirm, le haghaidh aon mhodh saothraithe eile a d’fhéadfaí a roghnú gan bhac, in éagmais na rialacha sin, ag clubanna sacair ghairmiúil a bheidh rannpháirteach i gcluichí arna n‑eagrú i gcomhthéacs na gcomórtas sin, cibé acu an modh aonair, déthaobhach nó iltaobhach é an modh saothraithe sin. |
220 |
Tá forchoimeádas ag rialacha amhail na rialacha sin a leagtar amach in Airteagail 67 agus 68 de Reachtanna FIFA, maidir leis an gcomhlachas sin, i dtéarmaí soiléire beachta, an chumhacht eisiach chun a chinneadh, le rialacha, na coinníollacha maidir le saothrú agus úsáid na gceart sin aige féin nó ag tríú páirtí. Ina theannta sin, coimeádann siad an chumhacht eisiach do FIFA agus UEFA chun craoladh cluichí nó imeachtaí a údarú, lena n‑áirítear iad siúd a bhaineann le comórtais sacair idirchlub, ar mheáin chlosamhairc nó ar mheáin eile, gan srian le suíomh, ábhar, dáta ná modhanna teicniúla. |
221 |
Thairis sin, cuireann na rialacha sin faoi réir na gcumhachtaí sin, i dtéarmaí atá chomh haonchiallach céanna, na cearta sin go léir, bídís ina gcearta maoine, ina gcearta a bhaineann le taifeadadh, atáirgeadh agus craoladh, le cearta ilmheán, le cearta margaíochta agus cur chun cinn nó le cearta maoine intleachtúla. |
222 |
Agus an méid sin á dhéanamh acu, cuireann na rialacha sin ar chumas FIFA agus UEFA an tairiscint ar chearta atá nasctha leis na comórtais idirchlub a eagraíonn siad a rialú ina n‑iomláine agus, dá bhrí sin, cosc a chur ar aon chomórtas idirchlub sacair ghairmiúil, maidir leis na cearta a bhaineann leis na cluichí ina nglacann siad páirt. Is léir ó na doiciméid atá os comhair na Cúirte nach bhfuil an modh oibríochta iomaíoch sin ag an margadh ar bhealach ar bith teoiriciúil ach, os a choinne sin, fíor agus nithiúil, agus go raibh sé ann, mar shampla, sa Spáinn go dtí 2015, maidir leis na cearta closamhairc a bhaineann leis na comórtais arna n‑eagrú ag an gcomhlachas náisiúnta sacair lena mbaineann. |
223 |
Ar deireadh, maidir le comhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí, ba cheart a thabhairt faoi deara, ar an gcéad dul síos, gurb iad na cearta éagsúla a d’fhéadfadh eascairt as comórtais sacair ghairmiúil idirchlub an phríomhfhoinse ioncaim is féidir a tharraingt siar ó na comórtais sin, go háirithe ag FIFA agus UEFA, mar eagraithe ar na comórtais sin, agus ag clubanna sacair ghairmiúil, nach bhféadfaí na comórtais sin a reáchtáil gan bheith rannpháirteach iontu. Dá bhrí sin, tá na cearta sin i gcroílár na gníomhaíochta eacnamaíche a eascraíonn as comórtais den sórt sin, agus dá bhrí sin tá dlúthbhaint ag a ndíol le heagrú na gcomórtas sin. |
224 |
Sa mhéid sin, déantar an mhonaplacht a thugtar leis na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí don eintiteas a d’achtaigh iad, eadhon FIFA, agus UEFA, maidir le saothrú agus margú ceart, a chomhcheangal leis an rialú iomlán atá ag na heintitis sin ar eagrú agus margaíocht comórtas, de bhua na rialacha is ábhar do na chéad trí cheist de chuid na cúirte a rinne an tarchur, agus treisíonn sí raon feidhme dlíthiúil, eacnamaíoch agus praiticiúil na rialacha sin. |
225 |
Ar an dara dul síos, beag beann ar an ngníomhaíocht eacnamaíoch as a n‑eascraíonn siad, tá na cearta atá i gceist sna príomhimeachtaí, a thuigtear amhlaidh, ina ngné riachtanach den chóras iomaíochta neamhshaofa a bhfuil sé mar aidhm ag Conarthaí AE agus FAE é a bhunú agus a choinneáil, mar a luaigh an Chúirt cheana féin maidir leis na cearta trádmhairc atá ag clubanna sacair ghairmiúil (féach, chuige sin, breithiúnas an 12 Samhain 2002, Arsenal Football Club, C‑206/01, EU:C:2002:651, míreanna 47 agus 48). Is ionann iad agus cearta dá luach eacnamaíoch féin atá faoi chosaint dlí chun táirge nó seirbhís atá ann cheana a shaothrú ar bhonn tráchtála i bhfoirmeacha éagsúla, sa chás seo cluiche nó sraith cluichí ina dtagann club ar leith ar cheann amháin nó níos mó de na cluichí eile. |
226 |
Dá bhrí sin, is paraiméadar iomaíochta é a dhéanann na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí a eisiamh ó smacht na gclubanna sacair ghairmiúil a ghlacann páirt i gcomórtais idirchlub arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA. |
227 |
Ar an tríú dul síos, murab ionann agus comórtais sacair idirchlub a eagrú sa chiall is go docht, ar gníomhaíocht eacnamaíoch de chineál ‘cothrománach’ é nach mbaineann ach leis na heintitis nó na gnóthais atá ag eagrú na gcomórtas sin faoi láthair nó a d’fhéadfadh a bheith á n‑eagrú, tá margaíocht ‘ingearach’ ar na cearta éagsúla a bhaineann leis na comórtais sin sa mhéid is go mbaineann sé, ar thaobh an tsoláthair, leis na heintitis nó na gnóthais chéanna agus, ar thaobh an éilimh, le gnóthais ar mian leo na cearta sin a cheannach, cibé acu iad a athdhíol le craoltóirí agus soláthraithe seirbhíse meán eile (trádáil) nó cluichí a chraoladh trí líonraí cumarsáide leictreonaí éagsúla agus meáin éagsúla, amhail teilifís líneach nó ar éileamh, raidió, idirlíon, trealamh teileafónaíochta soghluaiste agus meáin eile atá ag teacht chun cinn. Thairis sin, is dócha go ndíolfaidh na craoltóirí éagsúla sin spás nó am le gnóthais atá gníomhach in earnálacha eacnamaíocha eile, chun críocha fógraíochta nó urraíochta, chun a chur ar chumas na ngnóthas sin a dtáirgí nó a seirbhísí a chur le linn craoltóireacht comórtas. |
228 |
Dá bhrí sin, is iad rialacha amhail iad siúd atá i gceist sna príomhimeachtaí, ag féachaint dá n‑inneachar, na haidhmeanna atá beartaithe go hoibiachtúil a bhaint amach maidir le hiomaíocht agus maidir leis an gcomhthéacs eacnamaíoch agus dlíthiúil ar cuid de iad, ní hamháin chun cosc a chur ar an iomaíocht uile idir clubanna sacair ghairmiúil atá cleamhnaithe leis na cumainn sacair náisiúnta atá ina gcomhaltaí de FIFA agus de UEFA, i gcomhthéacs mhargú na gceart éagsúil a bhaineann le cluichí ina bhfuil siad rannpháirteach, ach freisin chun difear a dhéanamh d’fheidhmiú na hiomaíochta chun aimhleasa gnóthas tríú páirtí atá ag oibriú ar shraith de mhargaí meán iartheachtach ón margaíocht sin, chun dochair do thomhaltóirí agus do bhreathnóirí teilifíse. |
229 |
Go háirithe, is féidir le rialacha den sórt sin cead a thabhairt don dá eintiteas dá dtugann siad monaplacht sa réimse sin, i bhfoirm smacht iomlán ar sholáthar, praghsanna díola iomarcacha agus mí-úsáideacha dá bhrí sin a ghearradh (féach, chuige sin, breithiúnais an 14 Feabhra 1978, United Brands agus United Brands Continentaal v an Coimisiún, 27/76, EU:C:1978:22, mír 250, agus an 11 Nollaig 2008, Kanal 5 agus TV 4, C‑52/07, EU:C:2008:703, míreanna 28 agus 29), nach bhfuil ach cumhacht margála theoranta ag ceannaitheoirí cearta iarbhír nó ionchasacha a priori, i bhfianaise an róil bhunúsaigh agus fhíor-riachtanaigh atá ag comórtais agus cluichí sacair ghairmiúil idirchlub, mar tháirgí préimhe atá in ann lucht féachana leathan a mhealladh agus a choinneáil i rith na bliana, sa phacáiste clár agus clár is féidir le craoltóirí a thairiscint dá gcustaiméirí agus, ar bhonn níos ginearálta, do bhreathnóirí teilifíse. Ina theannta sin, trí oibleagáid a chur ar cheannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha cearta foinse a fháil ó dhá dhíoltóir gach ceann acu ag tairiscint raon táirgí eisiacha d’aon tairiscint mhalartach agus ag a bhfuil íomhá agus clú an‑láidir, is dócha go gcuirfidh siad i gceannas ar na ceannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha sin a n‑iompraíocht sa mhargadh a aontú agus a thairiscint dá gcustaiméirí féin, rud a laghdóidh rogha agus nuálaíocht chun aimhleas tomhaltóirí agus breathnóirí teilifíse. |
230 |
Ar na cúiseanna sin go léir, féadfar a mheas gurb é atá i rialacha amhail iad siúd atá i gceist sna príomhimeachtaí, ar bhealach éigeantach agus iomlán, sásra le haghaidh shaothrú eisiach na gceart uile a d’fhéadfadh eascairt as comórtais sacair ghairmiúil idirchlub arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA le haghaidh aon mhodh saothraithe eile a d’fhéadfaí a roghnú gan bhac ina n‑éagmais, mar shásra arb é a ‘aidhm’ iomaíocht ar na margaí éagsúla lena mbaineann a chosc nó a shrianadh, de réir bhrí Airteagal 101(1) CFAE, agus gur ‘mí-úsáid’ ceannasachta é, de réir bhrí Airteagal 102 CFAE, mura suitear a n‑údar cuí. Is amhlaidh atá i gcás ina gcomhcheanglaítear rialacha den sórt sin le rialacha maidir le réamhúdarú, rannpháirtíocht agus pionóis amhail iad siúd atá faoi réir na gceisteanna roimhe seo. |
(c) Údar a d’fhéadfadh a bheith ann
231 |
Maidir leis an gceist an féidir leis na rialacha sin na coinníollacha uile, dá dtagraítear i míreanna 190 agus 204 den bhreithiúnas seo, a chomhlíonadh, ar coinníollacha iad nach mór a chomhlíonadh chun tairbhe a bhaint as díolúine faoi Airteagal 101(3) CFAE agus a mheas go bhfuil bonn cirt leo i bhfianaise Airteagal 102 CFAE, ba cheart a thabhairt faoi deara gur faoin gcúirt a rinne an tarchur atá sé rialú a dhéanamh ar an bpointe sin, tar éis dó a chur ar chumas na bpáirtithe sna príomhimeachtaí a ndualgas cruthúnais faoi seach a chomhlíonadh. |
232 |
É sin ráite, ní mór a thabhairt faoi deara, ar an gcéad dul síos, gur áitigh roinnt rialtas agus an Coimisiún, os comhair na Cúirte, na cosantóirí sna príomhimeachtaí, go bhfágann na rialacha sin gur féidir gnóthachain éifeachtúlachta a bhaint amach, trí chuidiú le feabhas a chur ar tháirgeadh agus ar dháileadh araon. Trí chead a thabhairt do cheannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha ceannach ceart a chaibidliú le dhá dhíoltóir eisiacha, roimh gach ceann de na comórtais idirnáisiúnta nó Eorpacha a d’eagródh siad, laghdódh siad go mór a gcostais idirbhirt agus an éiginnteacht a bheadh rompu dá gcaithfidís dul i mbun caibidlíochta ar bhonn cás ar chás leis na clubanna rannpháirteacha, ar dócha go n‑imeodh a seasaimh agus a leasanna faoi seach ó chéile i margú na gceart sin. Ina theannta sin agus thar aon ní eile, chuirfeadh siad ar chumas na gceannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha sin rochtain a bheith acu, faoi choinníollacha sonraithe agus á gcur i bhfeidhm go comhsheasmhach ar an leibhéal idirnáisiúnta nó ar an leibhéal Eorpach, ar chearta atá i bhfad níos tarraingtí ná na cearta a thairgeann na clubanna a ghlacann páirt i gcluiche ar leith dóibh i gcomhpháirt, ós rud é go mbeadh cáil FIFA nó UEFA ar na cearta sin agus go mbainfeadh siad, murach sin, le ceann amháin de na comórtais ina n‑iomláine a d’eagraigh siad, ar a laghad le baisc mhór cluichí sceidealta ag céimeanna éagsúla an chomórtais sin (cluichí cáilitheacha, cluichí grúpa agus an chéim dheiridh). |
233 |
Mar sin féin, is faoin gcúirt a rinne an tarchur atá sé, i bhfianaise na n‑argóintí agus na fianaise atá le tabhairt ar aird ag na páirtithe sna príomhimeachtaí, méid na ngnóthachan éifeachtúlachta sin a chinneadh agus, má shuitear réaltacht agus méid na ngnóthachan sin, a rialú an mbeadh gnóthachain éifeachtúlachta den sórt sin de chineál a dhéanfadh na míbhuntáistí iomaíochta a eascraíonn as na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí a fhritháireamh. |
234 |
Ar an dara dul síos, d’áitigh na cosantóirí sna príomhimeachtaí, roinnt rialtas agus an Coimisiún go bhfuil cion cothrom den tairbhe is cosúil a eascraíonn as na gnóthachain éifeachtúlachta arna nginiúint ag na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí forchoimeádta d’úsáideoirí. Dá bhrí sin, déantar an brabús a eascraíonn as díol láraithe na gceart éagsúil a bhaineann le comórtais sacair idirchlub arna n‑eagrú ag FIFA agus UEFA a leithdháileadh, go suntasach, ar mhaoiniú nó ar thionscadail atá beartaithe chun cineál áirithe athdháileadh bunaithe ar dhlúthpháirtíocht a áirithiú sa sacar, ní hamháin chun leasa clubanna sacair ghairmiúil a ghlacann páirt sna comórtais sin ach freisin dóibh siúd nach bhfuil rannpháirteach sna comórtais sin, clubanna amaitéaracha, imreoirí gairmiúla, sacar ban, imreoirí óga agus catagóirí eile imreoirí sacair. Ar an gcaoi chéanna, rachadh an feabhas ar tháirgeadh agus ar dháileadh mar thoradh ar an díolachán láraithe sin agus athdháileadh comhpháirteach an bhrabúis a ghineann sé chun tairbhe do lucht tacaíochta, do thomhaltóirí, is é sin le rá breathnóirí teilifíse agus, ar bhonn níos leithne, do shaoránaigh uile an Aontais Eorpaigh a chleachtann sacar ar leibhéal amaitéarach. |
235 |
Is léir go bhfuil na hargóintí sin diongbháilte prima facie i bhfianaise shaintréithe na gcomórtas sacair idirchlub a eagraítear ar scála domhanda nó Eorpach. Tá feidhmiú cuí, inbhuanaitheacht agus rath na gclubanna sin bunaithe ar chothromaíocht a choinneáil agus ar chomhionannas deiseanna áirithe a chaomhnú idir na clubanna sacair ghairmiúil atá rannpháirteach iontu, i bhfianaise an chaidrimh idirspleáchais idir na clubanna sin, mar a leanas ó mhír 143 den bhreithiúnas seo. Ina theannta sin, braitheann na comórtais sin ar chlubanna sacair níos lú gairmiúla agus ar chlubanna sacair amaitéaracha a dhéanann infheistíocht go háitiúil in earcú agus in oiliúint imreoirí cumasacha óga, a mbeidh cuid acu ina ngairmithe agus a d’fhéadfadh a bheith ag súil le bheith páirteach i gclub a ghlacann páirt iontu (féach, chuige sin, breithiúnas an 16 Márta 2010, Olympique Lyonnais, C‑325/08, EU:C:2010:143, míreanna 41 go 45). Ar deireadh, is féidir le hoibríocht sacair atá bunaithe ar an dlúthpháirtíocht, ar choinníoll gur fíor an oibríocht í, a fheidhm oideachasúil agus shóisialta a neartú san Aontas Eorpach. |
236 |
É sin ráite, ní mór an tairbhe a ghineann díol láraithe na gceart chun comórtais sacair idirchlub do gach catagóir úsáideoirí – lena n‑áirítear ní hamháin clubanna gairmiúla agus amaitéaracha agus imreoirí sacair eile, ach freisin lucht féachana agus breathnóirí teilifíse – a bhunú ar bhealach fíor agus nithiúil. |
237 |
Dá bhrí sin, i ndeireadh na dála, is faoin gcúirt a rinne an tarchur atá sé a chinneadh, i bhfianaise na fianaise, go háirithe fianaise cuntasaíochta agus airgeadais, a bheidh le tabhairt ar aird ag na páirtithe sna príomhimeachtaí, an bhfuil bunús leis na hargóintí atá i gceist, cibé acu a bhaineann siad le dlúthpháirtíocht ‘chothrománach’ idir clubanna atá rannpháirteach sna comórtais sin nó le dlúthpháirtíocht ‘ingearach’ leis na himreoirí sacair éagsúla eile, ag féachaint do na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí. |
238 |
Ar an tríú dul síos, is faoin gcúirt a rinne an tarchur a bheidh sé a chinneadh, i bhfianaise na fianaise atá le tabhairt ar aird ag na páirtithe sna príomhimeachtaí, an bhfuil na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí fíor-riachtanach chun gur féidir na gnóthachain éifeachtúlachta dá dtagraítear thuas a bhaint amach agus chun a áirithiú go ndéanfar sciar cothrom den tairbhe a eascraíonn as sin a athdháileadh go comhpháirteach agus go leithleach ar gach úsáideoir, cibé acu oibreoirí sacair ghairmiúil nó amaitéaraigh, nó breathnóirí teilifíse. |
239 |
Ar an gceathrú dul síos, cé acu a cheadaíonn nó nach gceadaíonn na rialacha atá i gceist iomaíocht éifeachtach maidir le cuid shubstaintiúil de na táirgí nó de na seirbhísí lena mbaineann, ní mór a thabhairt faoi deara, agus deireadh á chur leis an iomaíocht ar fad ó thaobh an tsoláthair de, nach ndealraíonn sé, astu féin, go gcuireann na rialacha sin deireadh leis an iomaíocht ar thaobh an éilimh. Cé gur dócha go gceanglóidh siad ar cheannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha praghas níos airde a íoc chun cearta a fháil, agus, ar an gcaoi sin, líon na gceannaitheoirí atá in ann é sin a dhéanamh a laghdú, nó fiú iad a spreagadh le grúpáil le chéile, cuireann siad ar a gcumas, mar mhalairt air sin, rochtain a fháil ar tháirge atá níos tarraingtí ó thaobh ábhair agus íomhá araon de, a bhfuil iomaíocht láidir ann ina leith i bhfianaise na rogha atá aige i bpacáiste na gclár nó na gclár a d’fhéadfaí a thairiscint do chustaiméirí agus, ar bhonn níos leithne, do lucht féachana. |
240 |
Mar sin féin, ní féidir leis an gcúirt a rinne an tarchur measúnú a dhéanamh ar réaltacht agus ar thábhacht an chomórtais sin ach amháin trí na fíorchoinníollacha dlíthiúla agus eacnamaíocha a chur san áireamh ina rialaíonn FIFA saothrú agus margú na gceart éagsúil (closamhairc, ilmheán, margaíochta nó eile) atá nasctha le comórtais, ar bhonn Airteagail 67 agus 68 dá Reachtanna. In éagmais iomaíocht idir díoltóirí agus dá bhrí sin ‘trí tháirgí’, féadfar an iomaíocht sin a áirithiú, inter alia, trí bhíthin nós imeachta oscailte, trédhearcach agus neamh-idirdhealaitheach ceant, roghnúcháin nó tairisceana, as a dtiocfaidh cinnteoireacht neamhchlaonta agus ar an gcaoi sin cead a thabhairt do cheannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha dul san iomaíocht go héifeachtach agus go neamhshaofa ‘do tháirgí’. D’fhéadfadh sé a bheith ag brath freisin ar an ré ina dtairgtear na cearta sin, bíodh siad eisiach nó neamheisiach, ar a raon feidhme geografach, ar líon na gcluichí (liotáin) agus ar an gcineál cluichí (cluichí cáilitheacha, cluichí grúpa nó cluichí díbeartha) a gcuireann siad ar a gcumas iad a chraoladh, agus ar gach coinníoll dlíthiúil, teicniúil agus airgeadais eile faoinar féidir na cearta a cheannach. Lasmuigh de na paraiméadair dhlíthiúla sin, d’fhéadfadh an iomaíocht a bheith ag brath freisin ar líon na gceannaitheoirí iarbhír nó ionchasacha, ar a suíomhanna margaidh faoi seach agus ar naisc fhéideartha eatarthu agus le himreoirí sacair eile, amhail clubanna sacair ghairmiúil, gnóthais eile nó FIFA agus UEFA iad féin. |
241 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar an gceathrú ceist nach mór Airteagail 101 agus 102 CFAE a léiriú mar seo a leanas:
|
C. An séú ceist, a bhaineann le saoirse gluaiseachta
242 |
Leis an séú ceist uaithi, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an bhfuil Airteagail 45, 49, 56 agus 63 CFAE le léiriú mar rialacha lena gcuirtear bac ar na comhlachais atá freagrach as an sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a dhéanann gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas ag an am céanna, a chuireann faoi deara, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, go gcruthóidh gnóthas tríú páirtí comórtais sacair idirchlub faoi réir a n‑údaraithe roimh ré, agus lena rialaítear rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sacair ghairmiúil i gcomórtais den sórt sin, faoi phian smachtbhannaí, i gcás nach rialaítear na rialacha sin le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta atá in ann a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
1. An tsaoirse gluaiseachta ábhartha a shainaithint
243 |
I gcás ina n‑iarrann cúirt náisiúnta ar an gCúirt maidir le léiriú ar fhorálacha éagsúla Chonradh FAE a bhaineann le saoirsí gluaiseachta, d’fhonn rialú a dhéanamh ar bheart a thagann faoi raon feidhme roinnt de na saoirsí sin ag an am céanna, agus is léir, i bhfianaise a chuspóra, go bhfuil an beart sin nasctha go príomha le ceann de na saoirsí sin agus go bhfuil sé tánaisteach do na saoirsí eile, teorannaíonn an Chúirt, i bprionsabal, a scrúdú don tsaoirse lena mbaineann go príomha (féach, chuige sin, breithiúnais an 8 Meán Fómhair 2009, Liga Portuguesa de Futebol Profissional agus Bwin International, C‑42/07, EU:C:2009:519, mír 47, agus an 7 Meán Fómhair 2022, Cilevičs agus páirtithe eile, C‑391/20, EU:C:2022:638, míreanna 50 agus 51). |
244 |
Sa chás seo, iarrann an chúirt a rinne an tarchur ar an gCúirt maidir leis an léiriú ar fhorálacha Chonradh FAE a bhaineann le saorghluaiseacht oibrithe, saoirse bunaíochta, saoirse chun seirbhísí a sholáthar agus saorghluaiseacht caipitil. Mar sin féin, is é is cuspóir do na rialacha ar a n‑iarrtar ar an gcúirt sin rialú sna príomhimeachtaí, ar an gcéad dul síos, eagrú agus margú aon chomórtais nua sacair idirchlub ar chríoch an Aontais Eorpaigh a chur faoi réir údarú roimh ré ó FIFA agus UEFA, agus dá bhrí sin go mbeidh aon ghnóthas ar mian leis tabhairt faoi ghníomhaíocht eacnamaíoch den sórt sin in aon Bhallstát ag brath ar údarú den sórt sin a dheonú. Cé gur fíor go bhfuil rialacha ag gabháil leis na rialacha sin maidir le réamhúdarú lena rialaítear rannpháirtíocht clubanna agus imreoirí sacair ghairmiúil sna comórtais sin, féadfar a mheas, chun críocha an fhreagra atá le tabhairt ar an gceist seo, gur comórtais thánaisteacha iad na comórtais sin, sa mhéid is go bhfuil siad coimhdeach leo. |
245 |
Dá bhrí sin, féadfar rialacha FIFA agus UEFA atá i gceist sna príomhimeachtaí a mheas mar rialacha a bhaineann go príomha leis an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar, lena gcumhdaítear na seirbhísí uile nach dtairgtear ar bhonn cobhsaí leanúnach ó bhunaíocht sa Bhallstát cinn scríbe (breithiúnas an 7 Meán Fómhair 2022, Cilevičs agus páirtithe eile, C‑391/20, EU:C:2022:638, mír 53). |
246 |
Sna himthosca sin, déanfaidh an Chúirt a scrúdú a theorannú d’Airteagal 56 CFAE. |
2. Bacainn a bheith ann ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar
247 |
Le hAirteagal 56 CFAE, lena gcumhdaítear an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar do sholáthraithe agus d’fhaighteoirí seirbhísí den sórt sin araon, cuirtear cosc ar aon bheart, fiú más infheidhme gan idirdhealú, a d’fhéadfadh bac a chur ar fheidhmiú na saoirse sin trí ghníomhaíocht na soláthraithe sin i mBallstáit seachas na Ballstáit ina bhfuil siad bunaithe a thoirmeasc, a bhac nó a laghdú (féach, chuige sin, breithiúnais an 8 Meán Fómhair 2009, Liga Portuguesa de Futebol Profissional agus Bwin International, C‑42/07, EU:C:2009:519, mír 51, agus an 3 Márta 2020, Google Ireland, C‑482/18, EU:C:2020:141, míreanna 25 agus 26). |
248 |
Sa chás seo, is amhlaidh atá i gcás na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí. Sa mhéid nach rialaítear na rialacha sin, i gcomhréir le ráitis na cúirte a rinne an tarchur, le critéir shubstainteacha nó le rialacha nós imeachta lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach, cuireann siad ar chumas FIFA agus UEFA rialú a dhéanamh, ar bhonn lánroghnach, ar an bhféidearthacht atá ag aon ghnóthas tríú páirtí comórtais sacair idirchlub a eagrú agus a mhargú ar chríoch an Aontais Eorpaigh, an deis a bheith ag aon chlub sacair ghairmiúil páirt a ghlacadh sna comórtais sin agus, ina theannta sin, an fhéidearthacht a bheith ag aon ghnóthas eile seirbhísí a sholáthar a bhaineann le heagrú nó margú na gcomórtas sin, mar a thug an tAbhcóide Ginearálta faoi deara, go bunúsach, i bpointí 175 agus 176 dá Thuairim. |
249 |
Agus an méid sin á dhéanamh, ní hé amháin go gcuireann na rialacha sin bac ar na gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla lena mbaineann nó nach mbeidh siad chomh tarraingteach céanna, ach coisctear iad go hiomlán, trí theorainn a chur le rochtain gach iontrálaí nua ar na gníomhaíochtaí sin (féach, de réir analaí, breithiúnais an 10 Márta 2009, Hartlauer, C‑169/07, EU:C:2009:141, mír 34, agus an 8 Meitheamh 2023, Prestige agus Limousine, C‑50/21, EU:C:2023:448, mír 62). |
250 |
Dá bhrí sin, tá na rialacha sin ina mbacainn ar an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar a chumhdaítear in Airteagal 56 CFAE. |
3. Údar a d’fhéadfadh a bheith ann
251 |
Féadfar bearta nach de thionscnamh Stáit iad a cheadú, cé go gcuireann siad bac ar an tsaoirse gluaiseachta a chumhdaítear i gConradh FAE, má shuitear, ar an gcéad dul síos, go bhfuil údar lena nglacadh le cuspóir dlisteanach ar mhaithe le leas an phobail, seachas de chineál eacnamaíoch amháin, agus, ar an dara dul síos, go gcomhlíonann siad prionsabal na comhréireachta, rud a chiallaíonn go bhfuil siad iomchuí chun an cuspóir sin a bhaint amach agus nach dtéann siad thar a bhfuil riachtanach chun é a bhaint amach (féach, chuige sin, breithiúnais an 15 Nollaig 1995, Bosman, C‑415/93, EU:C:1995:463, mír 104, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, mír 48). Go sonrach, maidir leis an gcoinníoll a bhaineann le hoiriúnacht beart den sórt sin, ba cheart a mheabhrú nach féidir a mheas go bhfuil siad iomchuí chun an cuspóir a bhfuiltear ag brath air a bhaint amach ach amháin má léiríonn siad imní dáiríre é a bhaint amach ar bhealach comhsheasmhach córasach (féach, chuige sin, breithiúnais an 8 Meán Fómhair 2009, Liga Portuguesa de Futebol Profissional agus Bwin International, C‑42/07, EU:C:2009:519, mír 61, agus an 6 Deireadh Fómhair 2020, an Coimisiún v an Ungáir (Ardoideachas), C‑66/18, EU:C:2020:792, mír 178). |
252 |
Ar an gcaoi chéanna agus a dhéantar i gcás bearta maidir le tionscnamh Stáit, is faoi údar na mbeart maidir le tionscnamh neamh-Stáit atá i gceist a léiriú go gcomhlíontar an dá choinníoll charnacha sin (féach, de réir analaí, breithiúnais an 21 Eanáir 2016, an Coimisiún v an Chipir, C-515/14, EU:C:2016:30, mír 54, agus an 18 Meitheamh 2020, an Coimisiún v an Ungáir (Trédhearcacht na gcomhlachas), C‑78/18, EU:C:2020:476, mír 77). |
253 |
Sa chás seo, ag féachaint do na tosca a leagtar amach i míreanna 142 go 144 agus 196 den bhreithiúnas seo, ní mór a mheas go bhféadfadh údar cuí a bheith le rialacha a ghlacadh a bhaineann le húdarú a thabhairt roimh ré do chomórtais sacair idirchlub agus do rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí gairmiúla sna comórtais sin, trí chuspóirí leasa ghinearálta lena n‑áiritheofar, sula n‑eagrófar na comórtais sin, go n‑eagrófar iad i gcomhréir le prionsabail, luachanna agus rialacha an chluiche atá mar bhonn leis an sacar gairmiúil, lena n‑áirítear luachanna na hoscailteachta, an fhiúntais agus na dlúthpháirtíochta, ach freisin go ndéanfar na comórtais sin a chomhtháthú, ar bhealach atá aonchineálach agus comhordaithe go hábhartha, i gcóras eagraithe na gcomórtas náisiúnta, Eorpach agus idirnáisiúnta. |
254 |
Mar sin féin, ní féidir leis na cuspóirí sin údar a thabhairt le rialacha den sórt sin a ghlacadh i gcás nach bhfuil critéir shubstainteacha agus rialacha nós imeachta ag gabháil leo lena bhféadfaí a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, beacht agus neamh-idirdhealaitheach, mar is léir ó mhíreanna 147, 175, 176 agus 199 den bhreithiúnas seo. |
255 |
D’fhonn córas réamhúdaraithe den chineál a bhunaítear leis na rialacha sin a mheas mar chóras a bhfuil bonn cirt leis, ní mór dó, ar aon chuma, a bheith bunaithe ar chritéir oibiachtúla, neamh-idirdhealaitheacha a bhfuil eolas orthu roimh ré, ar bhealach a d’imeodh feidhmiú na lánrogha a thugann sé don chomhlacht a chumhachtaítear chun an réamhúdarú sin a dheonú nó a dhiúltú agus chun cosc a chur ar úsáid na cumhachta sin go treallach (féach, chuige sin, breithiúnais an 22 Eanáir 2002, Canal Satélite Digital, C‑390/99, EU:C:2002:34, mír 35, agus an 13 Meitheamh 2019, TopFit agus Biffi, C‑22/18, EU:C:2019:497, mír 65). |
256 |
Sa chás seo, ag féachaint do na ráitis ón gcúirt a rinne an tarchur dá dtagraítear i mír 248 den bhreithiúnas seo, is dealraitheach nach féidir a mheas go bhfuil údar maith le cuspóir dlisteanach ar mhaithe le leas an phobail leis na rialacha atá i gceist sna príomhimeachtaí. |
257 |
I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar an séú ceist nach mór Airteagal 56 CFAE a léiriú sa chaoi go gcuirtear bac leis ar rialacha faoina bhfuil comhlachais atá freagrach as sacar ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal Eorpach, agus a dhéanann gníomhaíochtaí eacnamaíocha éagsúla atá nasctha le heagrú comórtas ag an am céanna, a chuireann faoi deara, laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, go gcruthóidh gnóthas tríú páirtí comórtais sacair idirchlub faoi réir a n‑údaraithe roimh ré, agus go rialaíonn siad rannpháirtíocht clubanna sacair ghairmiúil agus imreoirí i gcomórtais den sórt sin, faoi phian smachtbhannaí, i gcás nach rialaítear na rialacha sin le critéir shubstainteacha agus le rialacha nós imeachta atá in ann a áirithiú go bhfuil siad trédhearcach, oibiachtúil, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach. |
Costais
258 |
Ós rud é, i gcás na bpáirtithe sna príomhimeachtaí, gur céim iad na himeachtaí sin sna himeachtaí atá ar feitheamh os comhair na cúirte a rinne an tarchur, is faoin gcúirt sin atá an cinneadh maidir le costais. Níl na costais a tabhaíodh agus barúlacha á gcur faoi bhráid na Cúirte, seachas costais na bpáirtithe sin, inghnóthaithe. |
Ar na forais sin, rialaíonn an Chúirt (an Mór-Dhlísheomra) mar seo a leanas: |
|
|
|
|
|
Sínithe |
( *1 ) Bunteanga: an Spáinnis.