(1)

Is é meatán an phríomh-chomhpháirt atá sa ghás nádúrtha, agus tá sé ar an dara gás is mó, seachas dé-ocsaíd charbóin, a chuireann leis an athrú aeráide agus is é is cúis le timpeall aon trian den téamh atá ag tarlú faoi láthair.

(1)

Tá an meatán ar an dara gás is mó, seachas dé-ocsaíd charbóin, a chuireann leis an athrú aeráide agus is é is cúis le timpeall aon trian den téamh atá ag tarlú faoi láthair. D’fhoilsigh an Painéal Idir-Rialtasach ar an Athrú Aeráide (IPCC) sa Séú Tuarascáil Mheasúnachta uaidh an cinneadh go bhfuil gá le laghduithe móra ar astaíochtaí antrapaigineacha meatáin faoi 2030 chun fanacht faoi bhun 1,5  oC.

(2)

Ar an leibhéal móilíneach, cé go bhfanann an meatán san atmaisféar go ceann tréimhse is giorra (idir 10 agus 12 bhliain) ná an dé-ocsaíd charbóin (na céadta blianta), is suntasaí a iarmhairt ceaptha teasa ar an aeráid, agus rannchuidíonn sé le foirmiú an ózóin, ar truailleán aeir láidir é is cúis le fadhbanna sláinte tromchúiseacha . Tá ardú géar tagtha ar mhéid an mheatáin san atmaisféar ar bhonn domhanda le 10 mbliana anuas.

(2)

Cé go bhfuil meánaga cónaithe atmaisféarach níos giorra ag an meatán (idir 10 mbliana agus 12 bhliain) ná mar atá ag an dé-ocsaíd charbóin (na céadta blianta), baineann iarmhairt ceaptha teasa ar an aeráid leis atá breis agus 80 oiread  (1a) níos mó ná iarmhairt ceaptha teasa na dé-ocsaíde carbóin (CO2) thar thréimhse 20 bliain . Tá ardú géar tagtha ar mhéid an mheatáin san atmaisféar ar bhonn domhanda le 10 mbliana anuas.

(2a)

(3a)

I rún ó Pharlaimint na hEorpa an 21 Deireadh Fómhair 2021 maidir le straitéis AE chun astaíochtaí meatáin a laghdú  (1a) , iarrtar ar an gCoimisiún anailís a dhéanamh ar na himpleachtaí do bheartais agus do bhearta a bhaineann le tréimhse ama 20 bliain a úsáid do phoitéinseal téimh dhomhanda, mar chomhlánú ar an gcreat ama 100 bliain atá in úsáid faoi láthair i gcomhréir le treoirlínte Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC) maidir le fardail gás ceaptha teasa. Tugtar faoi deara ann freisin, ach tuilleadh trédhearcachta a bheith ann faoi impleachtaí gearrthéarmacha an téimh dhomhanda a bhaineann le hastaíochtaí meatáin, gur chabhrú a bheadh ann le beartais aeráide an Aontais a dhéanamh níos eolasaí, agus cuirtear i bhfios go láidir ann nár cheart úsáid a bhaint, ar bhealach ar bith, as an méadrach comhlántach sin chun moill a chur ar an ngníomhaíocht is gá chun astaíochtaí CO2 a laghdú go mór agus go tapa freisin.

(4)

De réir shonraí an Aontais maidir le fardail gás ceaptha teasa (‘GCT’), meastar go bhfuil an earnáil fuinnimh freagrach as 19 % de na hastaíochtaí meatáin laistigh den Aontas. Ní áirítear leis sin na hastaíochtaí meatáin atá nasctha le hídiú fuinnimh iontaise an Aontais atá ag tarlú lasmuigh den Aontas.

(4)

De réir shonraí an Aontais maidir le fardail gás ceaptha teasa (‘GCT’), is ón talmhaíocht a thagann 53 % d’astaíochtaí meatáin antrapaigineacha, tagann 26 % ó dhramhaíl agus meastar gurb í an earnáil fuinnimh is cúis 19 % de na hastaíochtaí meatáin laistigh den Aontas. Ní áirítear leis sin na hastaíochtaí meatáin atá nasctha le hídiú fuinnimh iontaise an Aontais atá ag tarlú lasmuigh den Aontas. Is é an tAontas an t-allmhaireoir gáis iontaise is mó ar domhan, agus dá bhrí sin, imríonn an tAontas ról tábhachtach in astaíochtaí meatáin a spreagadh ar fud an domhain.

(5)

Nasctar le chéile sa Chomhaontú Glas don Eoraip sraith chuimsitheach beart agus tionscnamh a threisíonn a chéile go frithpháirteach agus atá dírithe ar an aeráidneodracht a bhaint amach san Aontas faoi 2050. Sonraítear sa Teachtaireacht maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (14) go ndéanfar dícharbónú na hearnála gáis a éascú, lena n-áirítear trí aghaidh a thabhairt ar cheist na n-astaíochtaí meatáin ó earnáil an gháis. Ghlac an Coimisiún straitéis AE chun astaíochtaí meatáin a laghdú (‘an Straitéis Meatáin’) i mí Dheireadh Fómhair 2020 ina leagtar amach bearta chun astaíochtaí meatáin a laghdú san Aontas Eorpach, lena n-áirítear in earnáil an fhuinnimh, agus go hidirnáisiúnta. I Rialachán (AE) 2021/1119 (15) (‘an Dlí Aeráide Eorpach’), chumhdaigh an tAontas sa reachtaíocht sprioc na haeráidneodrachta ar fud an gheilleagair faoi 2050, agus bhunaigh sé gealltanas ceangailteach inmheánach de chuid an Aontais um laghdú 55 % ar a laghad faoi bhun leibhéil 1990 sna glanastaíochtaí gás ceaptha teasa (astaíochtaí tar éis asbhaint na n-aistrithe) faoi 2030. Leis an leibhéal laghduithe sin ar astaíochtaí GCT a bhaint amach, ba cheart na hastaíochtaí meatáin ó earnáil an fhuinnimh a laghdú faoi thimpeall 58 % faoi 2030 i gcomparáid le 2020 .

(5)

Nasctar le chéile sa Chomhaontú Glas don Eoraip sraith chuimsitheach beart agus tionscnamh a threisíonn a chéile go frithpháirteach agus atá dírithe ar an aeráidneodracht a bhaint amach san Aontas faoi 2050. Sonraítear sa Teachtaireacht maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (14) go ndéanfar dícharbónú na hearnála gáis a éascú, lena n-áirítear trí aghaidh a thabhairt ar cheist na n-astaíochtaí meatáin ó earnáil an gháis. Ghlac an Coimisiún straitéis AE chun astaíochtaí meatáin a laghdú (‘an Straitéis Meatáin’) i mí Dheireadh Fómhair 2020 ina leagtar amach bearta chun astaíochtaí meatáin a laghdú san Aontas Eorpach, lena n-áirítear in earnáil an fhuinnimh, agus go hidirnáisiúnta. I Rialachán (AE) 2021/1119 (15) (‘an Dlí Aeráide Eorpach’), chumhdaigh an tAontas sa reachtaíocht sprioc na haeráidneodrachta ar fud an gheilleagair faoi 2050, agus bhunaigh sé gealltanas ceangailteach inmheánach de chuid an Aontais um laghdú 55 % ar a laghad faoi bhun leibhéil 1990 sna glanastaíochtaí gás ceaptha teasa (astaíochtaí tar éis asbhaint na n-aistrithe) faoi 2030. Tugann an Coimisiún le fios sa mheasúnú tionchair a ghabhann leis an Rialachán seo gur féidir 77 % d’iomlán na n-astaíochtaí meatáin réamh-mheasta a bheidh os cionn na bonnlíne a laghdú in 2030 go leibhéal níos lú ná suim na dtairbhí sóisialta agus comhshaoil  (15a) . Beidh sé sin ina rannchuidiú dearfach leis an téamh domhanda a theorannú go 1,5  oC agus chuirfeadh sé ar chumas an Aontais a bheith ar thús cadhnaíochta maidir le hastaíochtaí meatáin a chomhrac agus slándáil fuinnimh a neartú .

(6)

Áirítear astaíochtaí meatáin le raon feidhme spriocanna an Aontais do laghduithe ar gháis cheaptha teasa do 2030 a leagtar amach sa Dlí Aeráide Eorpach, agus sna spriocanna náisiúnta ceangailteacha chun astaíochtaí a laghdú de réir Rialachán (AE) 2018/842 (16). Níl aon chreat dlíthiúil ann ar leibhéal an Aontais faoi láthair áfach, ina leagtar amach bearta sonracha chun astaíochtaí meatáin antraipigineacha in earnáil an fhuinnimh a laghdú. Ina theannta sin, cé go gcumhdaítear astaíochtaí meatáin ó scagadh na hola mianraí agus an gháis i dTreoir 2010/75 (17) maidir le hastaíochtaí tionsclaíocha, ní chumhdaítear gníomhaíochtaí eile in earnáil an fhuinnimh.

(6)

Tagann astaíochtaí meatáin ó réimse leathan earnálacha, lena n-áirítear an talmhaíocht, dramhaíl, fuíolluisce agus fuinneamh. Áirítear astaíochtaí meatáin le raon feidhme spriocanna an Aontais do laghduithe ar gháis cheaptha teasa do 2030 a leagtar amach sa Dlí Aeráide Eorpach, agus sna spriocanna náisiúnta ceangailteacha chun astaíochtaí a laghdú de réir Rialachán (AE) 2018/842 (16). Níl aon chreat dlíthiúil ann ar leibhéal an Aontais faoi láthair, áfach, ina leagtar amach spriocanna agus bearta sonracha lena gcumhdaítear gach earnáil chun astaíochtaí meatáin antrapaigineacha a laghdú , agus laghdú suntasach á dhéanamh dá bhrí sin ar astaíochtaí meatáin san Aontas faoi 2030, i gcomhréir le Comhaontú Pháras . Ina theannta sin, cé go gcumhdaítear astaíochtaí meatáin ó scagadh na hola mianraí agus an gháis i dTreoir 2010/75 (17) maidir le hastaíochtaí tionsclaíocha, ní chumhdaítear gníomhaíochtaí eile in earnáil an fhuinnimh.

(7)

Sa chomhthéacs seo, ba cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo ar laghdú na n-astaíochtaí meatáin sa taiscéalaíocht agus táirgeadh réamhtheachtach ola agus gáis iontaise, i mbailiú agus próiseáil gáis iontaise, i dtarchur, dáileadh, stóráil faoi thalamh an gháis agus críochfoirt gáis iontaise leachtaithe (GNL), agus ba cheart go mbeadh feidhm aige ar mhianaigh ghuail faoi thalamh agus dhromchla atá á n-oibriú, agus ar mhianaigh ghuail atá dúnta nó tréigthe.

(7)

Sa chomhthéacs seo, ba cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo ar laghdú na n-astaíochtaí meatáin sa taiscéalaíocht agus táirgeadh réamhtheachtach ola agus gáis iontaise, i mbailiú agus próiseáil gáis iontaise, i dtarchur, dáileadh, stóráil faoi thalamh an gháis agus críochfoirt gáis iontaise leachtaithe (GNL), agus ba cheart go mbeadh feidhm aige ar pheitriceimiceáin, ar mhianaigh ghuail faoi thalamh agus dhromchla atá á n-oibriú, agus ar mhianaigh ghuail atá dúnta nó tréigthe.

(7a)

Ós rud é go dtagann nafta agus leachtanna gáis nádúrtha lena n-úsáid san earnáil pheitriceimiceach freisin as taiscéalaíocht agus táirgeadh réamhtheachtach agus as bailiú agus próiseáil ola agus gáis iontaise agus go mbíonn astaíochtaí meatáin mar thoradh orthu. Ba cheart an earnáil pheitriceimiceach a bheith faoi réir na mbeart maidir le faireachán agus tuairisciú, brath agus deisiú sceite, agus faoi réir teorainneacha le scaoileadh agus bladhmadh cosúil leo siúd in earnáil an fhuinnimh.

(8)

Na rialacha maidir le tomhas cruinn, tuairisciú agus fíorú ar astaíochtaí meatáin sna hearnálacha ola, gáis agus guail, chomh maith le rialacha maidir le laghdú ar na hastaíochtaí sin, lena n-áirítear trí shuirbhéanna braite agus deisithe sceití agus srianta ar scaoileadh agus ar bhladhmadh, ba cheart go dtabharfaí aghaidh orthu le creat dlíthiúil iomchuí an Aontais. Ba cheart go bhfaighfí rialacha i gcreat den sórt sin chun trédhearcacht a fheabhsú maidir le hallmhairí fuinnimh iontaise isteach san Aontas, agus na dreasachtaí á bhfeabhsú dá réir do ghlacadh níos forleithne na réiteach maolaithe meatáin ar fud na cruinne.

(8)

Na rialacha maidir le tomhas cruinn, tuairisciú agus fíorú ar astaíochtaí meatáin sna hearnálacha ola, gáis agus guail, chomh maith le rialacha maidir le laghdú ar na hastaíochtaí sin, lena n-áirítear trí shuirbhéanna braite agus deisithe sceití agus srianta ar scaoileadh agus ar bhladhmadh, agus cosaint oibrithe ar astaíochtaí meatáin á háirithiú, ba cheart go dtabharfaí aghaidh orthu le creat dlíthiúil iomchuí an Aontais. Leis na rialacha a leagtar síos sa Rialachán seo, ba cheart trédhearcacht a fheabhsú maidir le hallmhairí fuinnimh iontaise isteach san Aontas, agus ba cheart glacadh níos forleithne na réiteach maolaithe astaíochtaí meatáin ar fud na cruinne a bheith mar thoradh orthu amach anseo .

(9)

Is dócha go mbeidh infheistíochtaí ó oibreoirí rialáilte de dhíth ar mhaithe le comhlíontacht na n-oibleagáidí faoin Rialachán seo, agus ba cheart go gcuirfí na costais a bhainfeadh leis na hinfheistíochtaí sin san áireamh agus taraifí á chomhshocrú, faoi réir phrionsabail na héifeachtúlachta.

(9)

Is dócha go mbeidh infheistíochtaí ó oibreoirí rialáilte de dhíth ar mhaithe le comhlíontacht na n-oibleagáidí faoin Rialachán seo, agus ba cheart go gcuirfí na costais bhreise a bhainfeadh leis na hinfheistíochtaí sin san áireamh agus taraifí á chomhshocrú, faoi réir phrionsabail na héifeachtúlachta. De réir na Gníomhaireachta Idirnáisiúnta Fuinnimh (IEA), tá bearta laghdaithe meatáin an-éifeachtach ó thaobh costais de sna hearnálacha ola agus gáis, go háirithe i bhfianaise na bpraghsanna margaidh méadaithe ar ghás, agus bheadh teorainn leis na hinfheistíochtaí riachtanacha le haghaidh na mbeart sin, le tréimhse ghearr aisíoca  (1a) . Níor cheart go mbeadh ualach airgeadais díréireach ar úsáideoirí deiridh agus ar thomhaltóirí mar thoradh ar na costais riachtanacha. Ba cheart, dá bhrí sin, costais a bhaineann le hinfheistíochtaí i nglanchostais atá os cionn nialais a chur san áireamh agus taraifí á socrú. Ba cheart teaghlaigh leochaileacha a chosaint ar ualaí airgeadais díréireacha a bhaineann leis an Rialachán seo. Na bearta iomchuí a dhéanann na hoibreoirí chun astaíochtaí meatáin a chosc agus a íoslaghdú, ba cheart gurbh iad na bearta inar mó tionchar sochaíoch na n-astaíochtaí ná tionchar sochaíoch an bhirt mhaolaithe.

(10)

Ba cheart do gach Ballstát údarás inniúil amháin ar a laghad a cheapadh chun maoirseacht a dhéanamh go gcomhlíonann na hoibreoirí go héifeachtach na hoibleagáidí a leagtar síos sa Rialachán seo, agus ba cheart dóibh fógra a thabhairt don Choimisiún faoi cheapachán mar sin agus faoi aon athruithe air sin. Ba cheart do na húdaráis inniúla gach beart riachtanach a ghlacadh chun comhlíontacht na gceanglas a leagtar amach sa Rialachán seo a áirithiú. Agus tréithe trasteorann na n-oibríochtaí agus na n-astaíochtaí meatáin in earnáil an fhuinnimh á gcur san áireamh, ba cheart d’údaráis inniúla comhoibriú le chéile agus leis an gCoimisiún. Sa chomhthéacs sin, ba cheart don Choimisiún agus d’údaráis inniúla na mBallstát líonra údarás inniúil a bhunú le chéile a chuireann an Rialachán seo i bhfeidhm chun dlúthchomhar a chothú, leis na socruithe riachtanacha ann chun faisnéis agus dea-chleachtais a mhalartú, agus chun gur féidir tabhairt faoi chomhairliúcháin.

(10)

Ba cheart do gach Ballstát údarás inniúil amháin ar a laghad a cheapadh chun maoirseacht a dhéanamh go gcomhlíonann na hoibreoirí go héifeachtach na hoibleagáidí a leagtar síos sa Rialachán seo, agus ba cheart dóibh fógra a thabhairt don Choimisiún faoi cheapachán mar sin agus faoi aon athruithe air sin. Ba cheart don Bhallstát acmhainní leordhóthanacha airgeadais agus daonna a chur ar fáil do na húdaráis inniúla a cheapfar agus ba cheart dóibh na bearta uile is gá a dhéanamh chun comhlíonadh an Rialacháin seo a áirithiú. Ba cheart don údarás inniúil pointe teagmhála a bhunú. Agus tréithe trasteorann na n-oibríochtaí agus na n-astaíochtaí meatáin in earnáil an fhuinnimh á gcur san áireamh, ba cheart d’údaráis inniúla comhoibriú le chéile agus leis an gCoimisiún. Sa chomhthéacs sin, ba cheart don Choimisiún agus d’údaráis inniúla na mBallstát líonra údarás inniúil a bhunú le chéile a chuireann an Rialachán seo i bhfeidhm chun dlúthchomhar a chothú, leis na socruithe riachtanacha ann chun faisnéis agus dea-chleachtais a mhalartú, agus chun gur féidir tabhairt faoi chomhairliúcháin.

(12)

D’fhonn feidhmiú a gcúraimí a áirithiú, ba cheart d’oibreoirí an cúnamh go léir is gá a sholáthar do na húdaráis inniúla. Ina theannta sin, ba cheart d’oibreoirí gach gníomhaíocht riachtanach a ghlacadh atá sainaitheanta ag na húdaráis inniúla laistigh den tréimhse arna cinneadh ag na húdaráis inniúla nó d’aon tréimhse eile a chomhaontaítear leis na húdaráis inniúla.

(12)

D’fhonn feidhmiú a gcúraimí a áirithiú, ba cheart d’oibreoirí an cúnamh go léir is gá a sholáthar do na húdaráis inniúla. Ina theannta sin, ba cheart d’oibreoirí gach gníomhaíocht riachtanach a ghlacadh atá sainaitheanta ag na húdaráis inniúla laistigh den tréimhse arna cinneadh ag na húdaráis inniúla nó d’aon tréimhse eile a chomhaontaítear leis na húdaráis inniúla. Ba cheart do na Ballstáit faireachán a dhéanamh go rialta ar staid na hearnála chun aon mhoill a d’fhéadfadh a bheith ar chur i bhfeidhm an Rialacháin seo mar gheall ar easpa oibrithe agus teicneolaíochtaí oilte a bhrath.

(12a)

De réir Rialachán (CE) Uimh. 1367/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle  (1a) agus Threoir 2003/4/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle  (1b) is faisnéis chomhshaoil iad astaíochtaí isteach sa chomhshaol. Dá bhrí sin, aon fhoras leis na Ballstáit nó institiúidí, comhlachtaí, oifigí nó gníomhaireachtaí an Aontais diultú faisnéis a thabhairt maidir le rochtain ar fhaisnéis, is ar bhealach sriantach atá an foras sin le léirmhíniú, agus aird á tabhairt ar an dóigh a rachadh an nochtadh chun leas an phobail agus ar an mbaineann an fhaisnéis a iarrtar le hastaíochtaí sa chomhshaol.

(13)

Ba cheart cigireachtaí a bheith mar an príomhshásra a bheadh ar fáil do na húdaráis inniúla, lena n-áireofaí iniúchadh ar dhoiciméadacht agus taifid, tomhais astaíochtaí agus cigireachtaí ar an láthair. Ba cheart go dtarlódh na cigireachtaí ar bhonn tráthrialta, ar bhonn breithmheasa ar an riosca comhshaoil arna stiúradh ag na húdaráis inniúla. Ina theannta sin, ba cheart go gcuirfí cigireachtaí i gcrích chun gearáin chuí-réasúnaithe agus tarluithe neamh-chomhlíontachta a imscrúdú, agus chun deisiúcháin nó athsholáthairtí comhpháirteanna a dhéanamh i gcomhréir leis an Rialachán seo. I gcás ina sainaithníonn siad sárú tromchúiseach ar cheanglais an Rialacháin seo, ba cheart d’údaráis inniúla fógra a eisiúint faoi ghníomhaíochtaí ceartaitheacha a thabharfaidh an t-oibreoir i gcrích. Ba cheart d’údaráis inniúla taifid a choinneáil ar na cigireachtaí agus ba cheart an fhaisnéis ábhartha a chur ar fáil i gcomhréir le Treoir 2003/4/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19).

(13)

Ba cheart cigireachtaí a bheith mar an príomhshásra a bheadh ar fáil do na húdaráis inniúla, lena n-áireofaí iniúchadh ar dhoiciméadacht agus taifid, tomhais astaíochtaí agus cigireachtaí ar an láthair. Ba cheart go dtarlódh na cigireachtaí ar bhonn tráthrialta, ar bhonn breithmheasa ar an riosca comhshaoil arna stiúradh ag na húdaráis inniúla. Ba cheart sásraí rialaithe atá bunaithe cheana agus atá ar fáil do na húdaráis inniúla a chur san áireamh. Ba cheart do na húdaráis inniúla samplaí den dea-chleachtas a shainaithint. Ina theannta sin, ba cheart go gcuirfí cigireachtaí i gcrích chun gearáin chuí-réasúnaithe agus tarluithe neamh-chomhlíontachta a imscrúdú, agus chun deisiúcháin nó athsholáthairtí comhpháirteanna a dhéanamh i gcomhréir leis an Rialachán seo. I gcás ina sainaithníonn siad sárú ar cheanglais an Rialacháin seo, ba cheart d’údaráis inniúla fógra a eisiúint faoi ghníomhaíochtaí ceartaitheacha a thabharfaidh an t-oibreoir i gcrích. Ba cheart d’údaráis inniúla taifid a choinneáil ar na cigireachtaí agus ba cheart an fhaisnéis ábhartha a chur ar fáil i gcomhréir le Treoir 2003/4/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19).

(14)

I bhfianaise chomh cóngarach agus atá roinnt foinsí astaíochtaí meatáin do limistéir uirbeacha nó chónaitheacha, ba cheart go mbeadh daoine nádúrtha nó dlítheanacha dá ndearnadh díobháil le sáruithe ar an Rialachán seo in ann gearáin chuí-réasúnaithe a chur faoi bhráid na n-údarás inniúil. Ba cheart go gcoinneofaí gearánaigh ar an eolas faoin nós imeachta agus faoi na cinntí a glacadh, agus ba cheart go bhfaighidís cinneadh críochnaitheach laistigh d’achar réasúnach ó thaisceadh an ghearáin.

(14)

I bhfianaise chomh cóngarach agus atá roinnt foinsí astaíochtaí meatáin do limistéir uirbeacha nó chónaitheacha agus i bhfianaise a dtionchair ar an tsláinte , ar an gcomhshaol agus ar an aeráid, ba cheart go mbeadh daoine nádúrtha nó dlítheanacha in ann gearáin chuí-réasúnaithe a chur faoi bhráid na n-údarás inniúil maidir le sáruithe féideartha ar an Rialachán seo . Sa chomhthéacs sin, ba cheart go bhfágfadh an Tairseach Eorpach don Cheartas gur féidir gearáin a chur isteach agus go dtabharfaí rochtain d’údaráis inniúla, chomh maith le faisnéis. Ba cheart go gcoinneofaí gearánaigh ar an eolas faoin nós imeachta agus faoi na cinntí a glacadh, agus ba cheart go bhfaighidís cinneadh críochnaitheach laistigh d’achar réasúnach ó thaisceadh an ghearáin.

(15)

Is féidir creidiúnacht na sonraí tuairiscithe a fheabhsú le creat fíoraithe láidir. Ina theannta sin, éilítear le leibhéal mionsonraí agus le castacht theicniúil na dtomhas astaíochtaí meatáin go ndéantar fíorú ceart ar shonraí astaíochtaí meatáin arna dtuairisciú ag oibreoirí agus oibreoirí mianaigh. Cé gur féidir féinfhíorú a dhéanamh, is le fíorú tríú páirtí a áirithítear neamhspleáchas agus trédhearcacht níos mó. Ina theannta sin, éascaítear tacar comhchuibhithe inniúlachtaí agus leibhéal saineolas nach mbeadh ar fáil do gach eintiteas poiblí seans. Ba cheart d’fhíoraitheoirí a bheith creidiúnaithe ag comhlachtaí creidiúnúcháin i gcomhréir le Rialachán (CE) 765/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20). Ba cheart d’fhíoraitheoirí creidiúnaithe neamhspleácha a áirithiú dá réir gur ceart iad na tuairiscí astaíochtaí arna n-ullmhú ag oibreoirí agus oibreoirí mianaigh agus go gcomhlíonann siad na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo. Ba cheart dóibh na sonraí sna tuairiscí astaíochtaí a athbhreithniú lena n-iontaofacht, a gcreidiúnacht agus a gcruinneas a mheasúnú i gcoinne chaighdeáin Eorpacha nó idirnáisiúnta saor in aisce agus ar fáil go poiblí arna bhforbairt ag comhlachtaí neamhspleácha agus arb é an Coimisiún a dhéanann infheidhme iad. Ba cheart go gcumhachtófaí an Coimisiún dá réir chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh chun críche infheidhmeacht na gcaighdeán Eorpach nó idirnáisiúnta sin a ionchorprú agus a leagan amach. Is éagsúil iad na fíoraitheoirí leis na húdaráis inniúla, agus ba cheart go mbeidís neamhspleách ar na hoibreoirí agus ar na hoibreoirí mianaigh, ar cheart dóibh gach cúnamh is gá a sholáthar dóibh le feidhmiú na ngníomhaíochtaí fíoraithe a chumasú nó a éascú, go háirithe maidir le rochtain ar an áitreabh agus cur i láthair doiciméadachta nó taifead.

(15)

Is féidir creidiúnacht na sonraí tuairiscithe a fheabhsú le creat fíoraithe láidir. Ina theannta sin, éilítear le leibhéal mionsonraí agus le castacht theicniúil na dtomhas astaíochtaí meatáin go ndéantar fíorú ceart ar shonraí astaíochtaí meatáin arna dtuairisciú ag oibreoirí agus oibreoirí mianaigh. Cé gur féidir féinfhíorú a dhéanamh, is le fíorú tríú páirtí a áirithítear neamhspleáchas agus trédhearcacht níos mó. Ina theannta sin, éascaítear tacar comhchuibhithe inniúlachtaí agus leibhéal saineolas nach mbeadh ar fáil do gach eintiteas poiblí seans. Ba cheart d’fhíoraitheoirí a bheith creidiúnaithe ag comhlachtaí creidiúnúcháin i gcomhréir le Rialachán (CE) 765/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20). Ba cheart d’fhíoraitheoirí creidiúnaithe neamhspleácha a áirithiú dá réir gur ceart iad na tuairiscí astaíochtaí arna n-ullmhú ag oibreoirí agus oibreoirí mianaigh agus go gcomhlíonann siad na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo. Ba cheart na gníomhaíochtaí fíorúcháin a dhéanamh i gcomhréir le caighdeáin agus modheolaíochtaí reatha Eorpacha nó idirnáisiúnta agus aird chuí á tabhairt ar chineál ghníomhaíochtaí an oibreora. Ba cheart do na fíoraitheoirí na sonraí sna tuairiscí astaíochtaí a athbhreithniú lena n-iontaofacht, a gcreidiúnacht agus a gcruinneas a mheasúnú i gcoinne chaighdeáin Eorpacha nó idirnáisiúnta saor in aisce agus ar fáil go poiblí arna bhforbairt ag comhlachtaí neamhspleácha agus arb é an Coimisiún a dhéanann infheidhme iad. Chun cruinneas na sonraí a áirithiú, ba cheart d’fhíoraitheoirí seiceálacha suímh fógartha agus gan réamhfhógra a dhéanamh. Ba cheart go gcumhachtófaí an Coimisiún dá réir chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh chun críche infheidhmeacht na gcaighdeán Eorpach nó idirnáisiúnta sin a ionchorprú agus a leagan amach. Is éagsúil iad na fíoraitheoirí leis na húdaráis inniúla, agus ba cheart go mbeidís neamhspleách ar na hoibreoirí agus ar na hoibreoirí mianaigh, ar cheart dóibh gach cúnamh is gá a sholáthar dóibh le feidhmiú na ngníomhaíochtaí fíoraithe a chumasú nó a éascú, go háirithe maidir le rochtain ar an áitreabh agus cur i láthair doiciméadachta nó taifead.

(16)

Ba cheart an fhaisnéis sna tuairiscí astaíochtaí a cuireadh faoi bhráid na n-údarás inniúil a chur ar fáil don Choimisiún i bhfianaise an róil fhíoraithe a bheidh inchurtha i leith na Faireachlainne Idirnáisiúnta um Astaíochtaí Meatáin (IMEO), go háirithe maidir le modheolaíochtaí um chomhiomlánú sonraí agus um anailísiú agus fíorú ar mhodheolaíochtaí agus próisis staidrimh a úsáideann cuideachtaí lena sonraí tuairiscithe astaíochtaí a chainníochtú. D’fhéadfaí a áireamh leis na critéir thagartha ina leith sin caighdeáin agus treoirdhoiciméid OGMP. Ba cheart go gcuirfí an fhaisnéis arna léiriú ag IMEO ar fáil don phobal agus ba cheart don Choimisiún úsáid a bhaint as an bhfaisnéis sin le haghaidh a thabhairt ar aon easnaimh shainaitheanta maidir le tomhas, tuairisciú agus fíorú na sonraí astaíochtaí meatáin.

(16)

Agus a n-oibleagáidí á gcomhlíonadh acu agus a gcumhachtaí á bhfeidhmiú acu faoin Rialachán seo, ba cheart d’fhíoraitheoirí, do na húdaráis inniúla agus don Choimisiún féachaint ar an bhfaisnéis arna cur ar fáil go hidirnáisiúnta, mar shampla ag an bhFaireachlann Idirnáisiúnta um Astaíochtaí Meatáin (IMEO), go háirithe maidir le modheolaíochtaí um chomhiomlánú sonraí agus anailísiú agus maidir le fíorú modheolaíochtaí agus próisis staidrimh a úsáideann oibreoirí agus oibreoirí mianach lena sonraí tuairiscithe astaíochtaí a chainníochtú. D’fhéadfaí a áireamh leis na critéir thagartha ina leith sin creat tuairiscithe na Comhpháirtíochta Ola agus Meatáin Gáis (OGMP), teimpléid agus treoirdhoiciméid.

(17)

Bhunaigh an tAontas IMEO i mí Dheireadh Fómhair 2020 i gcomhpháirtle Clár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe, leis an gComhghuaillíocht Aeráide agus Aer Glan agus leis an nGníomhaireacht Idirnáisiúnta Fuinnimh, agus seoladh ag Cruinniú Mullaigh G20 i mí Dheireadh Fómhair 2021 é. Cuireadh de chúram ar IMEO sonraí astaíochtaí meatáin antraipigineacha a bhailiú, a réiteach, a fhíorú agus a fhoilsiú ar leibhéal domhanda. Tá IMEO ina chuid de Chlár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe, a thug Meabhrán Tuisceana i gcrích leis an Aontas Eorpach. Bíonn ról ríthábhachtach aige freisin chun sonraí astaíochtaí meatáin a fhíorú in earnáil an fhuinnimh agus ba cheart caidreamh iomchuí a bhunú chun cur ar iontaoibh na gcúraimí fíoraithe a chur i bhfeidhm. Toisc nach comhlacht de chuid an Aontais é IMEO agus nach bhfuil sé faoi réir dhlí an Aontais, tá sé fíor-riachtanach a fhoráil go ndéanfaidh IMEO bearta iomchuí chun cosaint leasanna an Aontais agus a Bhallstát a áirithiú.

(17)

Bhunaigh an tAontas IMEO i mí Dheireadh Fómhair 2020 i gcomhpháirtle Clár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe, leis an gComhghuaillíocht Aeráide agus Aer Glan agus leis an nGníomhaireacht Idirnáisiúnta Fuinnimh, agus seoladh ag Cruinniú Mullaigh G20 i mí Dheireadh Fómhair 2021 é. Cuireadh de chúram ar IMEO sonraí astaíochtaí meatáin antraipigineacha a bhailiú, a réiteach, a fhíorú agus a fhoilsiú ar leibhéal domhanda. Ba cheart ról a bheith ag IMEO maidir le sár-astaírí a shainaithint trí chóras luathbhraite agus rabhaidh.

(25)

Ar mhaithe le héifeachtacht an tomhais agus an tuairiscithe, ba cheart go n-éileofaí ar chuideachtaí ola agus gáis astaíochtaí meatáin a thomhas agus a thuairisciú de réir foinse, agus sonraí comhbhailithe a chur ar fáil do na Ballstáit chun go mbeadh na Ballstáit in ann cruinneas a dtuairiscithe fardal a fheabhsú. Ina theannta sin, is riachtanas é fíorú éifeachtach a chur i gcrích ar shonraí tuairiscithe cuideachtaí agus, chun an t-ualach riaracháin d’oibreoirí a íoslaghdú, ba cheart go n-eagrófaí an tuairisciú ar bhonn bliantúil.

(25)

Ar mhaithe le héifeachtacht an chainníochtaithe agus an tuairiscithe, ba cheart go n-éileofaí ar chuideachtaí ola agus gáis astaíochtaí meatáin a chainníochtú agus a thuairisciú de réir foinse, agus sonraí comhbhailithe a chur ar fáil do na Ballstáit chun go mbeadh na Ballstáit in ann cruinneas a dtuairiscithe fardal a fheabhsú. Ina theannta sin, is riachtanas é fíorú éifeachtach a chur i gcrích ar shonraí tuairiscithe cuideachtaí agus, chun an t-ualach riaracháin d’oibreoirí a íoslaghdú, ba cheart go n-eagrófaí an tuairisciú ar bhonn bliantúil.

(27)

Tá cúig leibhéal tuairiscithe i gcreat OGMP 2.0. Tosaíonn an tuairisciú ar leibhéal foinse ar leibhéal 3, a mheastar a bheith inchomparáide le leibhéal 3 UNFCCC. Féadtar tosca astaíochta cineálacha a úsáid dá bharr. Éilíonn tuairisciú ar leibhéal 4 de OGMP 2.0 go ndéantar tomhais dhíreacha ar astaíochtaí meatáin ar leibhéal foinse. Féadtar tosca astaíochta sonracha a úsáid dá bharr. Éilíonn tuairisciú ar leibhéal 5 de OGMP 2.0 go gcuirtear tomhais chomhlántacha ag leibhéal láithreáin leis. Ina theannta sin, éilíonn creat OGMP 2.0 ar chuideachtaí tomhais dhíreacha ar astaíochtaí meatáin a thuairisciú laistigh de 3 bliana ó pháirt a ghlacadh in OGMP 2.0 i gcás sócmhainní oibrithe agus laistigh de 5 bliana i gcás sócmhainní neamhoibrithe. Ag cur leis an gcur chuige a glacadh in OGMP 2.0 maidir le tuairisciú ar leibhéal foinse, agus an líon mór cuideachtaí san Aontas atá tar éis clárú le OGMP 2.0 in 2021 á chur san áireamh, ba cheart go n-éileofaí ar oibreoirí an Aontais tomhais dhíreacha ar leibhéal foinse a sholáthar dá n-astaíochtaí laistigh de 24 mhí i gcás sócmhainní oibrithe agus laistigh de 36 mhí i gcás sócmhainní neamhoibrithe. I dteannta le cainníochtú ar leibhéal foinse, is le cainníochtú ar leibhéal suímh a cheadaítear measúnú, fíorú agus réiteach na meastachán ar leibhéal foinse a chomhiomlánú de réir suímh, agus muinín fheabhsaithe a sholáthar dá réir sin i leith astaíochtaí tuairiscithe. Mar ab amhlaidh i gcás OGMP 2.0, éilíonn an Rialachán seo tomhais ag leibhéal láithreáin chun tomhais ar leibhéal foinse a réiteach.

(27)

Tá cúig leibhéal tuairiscithe i gcreat OGMP 2.0 is déanaí . Tosaíonn an tuairisciú ar leibhéal foinse ar leibhéal 3, a mheastar a bheith inchomparáide le leibhéal 3 UNFCCC. Féadtar tosca astaíochta cineálacha a úsáid dá bharr. Éilíonn tuairisciú ar leibhéal 4 de OGMP 2.0 go ndéantar tomhais dhíreacha ar astaíochtaí meatáin ar leibhéal foinse. Féadtar tosca astaíochta sonracha a úsáid dá bharr. Éilíonn tuairisciú ar leibhéal 5 de OGMP 2.0 go gcuirtear tomhais chomhlántacha ag leibhéal láithreáin leis. Ina theannta sin, éilíonn creat OGMP 2.0 ar chuideachtaí tomhais dhíreacha ar astaíochtaí meatáin a thuairisciú laistigh de 3 bliana ó pháirt a ghlacadh in OGMP 2.0 i gcás sócmhainní oibrithe agus laistigh de 5 bliana i gcás sócmhainní neamhoibrithe. Ag cur leis an gcur chuige a glacadh in OGMP 2.0 maidir le tuairisciú ar leibhéal foinse, agus an líon mór cuideachtaí san Aontas atá tar éis clárú le OGMP 2.0 in 2021 á chur san áireamh, ba cheart go n-éileofaí ar oibreoirí an Aontais tomhais dhíreacha ar leibhéal foinse a sholáthar dá n-astaíochtaí laistigh de 12 mhí i gcás sócmhainní oibrithe agus laistigh de 24 mhí i gcás sócmhainní neamhoibrithe. I dteannta le cainníochtú ar leibhéal foinse, is le cainníochtú ar leibhéal suímh a cheadaítear measúnú, fíorú agus réiteach na meastachán ar leibhéal foinse a chomhiomlánú de réir suímh, agus muinín fheabhsaithe a sholáthar dá réir sin i leith astaíochtaí tuairiscithe. Mar ab amhlaidh i gcás OGMP 2.0, éilíonn an Rialachán seo tomhais ag leibhéal láithreáin chun cainníochtú ar leibhéal foinse a réiteach.

(30)

Cé gurb iondúil gur scaoileadh beartaithe a bhíonn i scaoileadh meatáin, ar scaoileadh é a bhíonn mar thoradh ar phróisis nó gníomhaíochtaí agus gairis atá deartha chun na críche sin , is féidir leis a bheith neamhbheartaithe freisin, mar is amhlaidh a bhíonn i gcás mífheidhme .

(30)

Is d’aon ghnó a dhéantar meatán a bhladhmadh agus a scaoileadh, mar thoradh ar phróisis nó ar ghníomhaíochtaí agus ar fheistí atá deartha chun na críche sin.

(31a)

Tá gealltanas tugtha ag na ballchuideachtaí sa Tionscnamh Aeráide Ola agus Gáis (OGCI), lena n-áirítear go leor cuideachtaí a bhfuil a gceanncheathrú san Eoraip, déine meatáin a ísliú go 0,2  % faoi 2025 agus tá tús curtha acu le hiarrachtaí maolaithe. Bhí a leibhéal déine meatáin réamhtheachtach do 2025 bainte amach cheana féin in 2020 ag ballchuideachtaí OGCI agus bhain siad 0,17  % amach in 2021. Thuairiscigh roinnt mórtháirgeoirí Eorpacha go bhfuil déine meatáin bainte amach acu dá leibhéal déine réamhtheachtach agus dá leibhéal déine meánteachtach go maith faoi bhun an leibhéil. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún staidéar a dhéanamh ar an bhféidearthacht caighdeán feidhmíochta maidir le déine astaíochtaí réamhtheachtacha meatáin a thabhairt isteach a bheidh faoi bhun 0,2  % nó cothrom leis agus ba cheart dó méadrach agus forálacha a cheapadh chun an caighdeán feidhmíochta iomchuí a chur chun feidhme.

(32)

Ar dhóigh níos sonraí , is é an chaoi is minice a laghdaítear astaíochtaí meatáin ó sceití ná trí shuirbhéanna braite agus deisithe sceití (suirbhéanna LDAR) a dhéantar chun sceití a shainaithint agus iad a dheisiú ina dhiaidh sin . Dá bhrí sin, ba cheart d’oibreoirí suirbhéanna LDAR a dhéanamh go tréimhsiúil ar a laghad agus ba cheart a chumhdach leo sin freisin suirbhéanna ar chomhpháirteanna a scaoileann meatán féachaint an bhfuil meatán á scaoileadh go neamhbheartaithe .

(32)

Go sonrach , is é an chaoi is minice a laghdaítear astaíochtaí meatáin ó sceití ná trí shuirbhéanna braite agus deisithe sceití (suirbhéanna LDAR) a dhéantar chun sceitheadh a shainaithint agus , ina dhiaidh, a dheisiú , nó trí chomhpháirteanna a bhfuil sceitheadh astu a athsholáthar . Dá bhrí sin, ba cheart d’oibreoirí suirbhéanna LDAR a dhéanamh go tréimhsiúil ar a laghad agus ba cheart suirbhéanna a chumhdach leo sin freisin ar chomhpháirteanna a scaoileann meatán , chun féachaint ag bhfuil aon trealamh ag mífheidhmiú .

(33)

Chun na críche sin, ba cheart cur chuige comhchuibhithe a chur ar bun chun a áirithiú go mbeidh cothrom na Féinne ann do na hoibreoirí uile san Aontas. Ba cheart íoscheanglais le haghaidh suirbhéanna LDAR a chur san áireamh sa chur chuige sin ach méid leordhóthanach solúbthachta a bheith ann freisin do na Ballstáit agus d’oibreoirí. Tá sé sin fíor-riachtanach chun go mbeidh an nuálaíocht ann agus go bhforbrófar teicneolaíochtaí agus modhanna nua LDAR , agus an gaibhniú teicneolaíochta a rachadh chun aimhleas na cosanta comhshaoil a chosc dá réir. Bíonn teicneolaíochtaí nua agus modhanna nua braite ag teacht chun cinn an t-am ar fad agus ba cheart do na Ballstáit an nuálaíocht san earnáil sin a spreagadh ionas go bhféadfar na modhanna is beaichte agus is costéifeachtaí a ghlacadh.

(33)

Chun na críche sin, ba cheart cur chuige comhchuibhithe a chur ar bun chun a áirithiú go mbeidh cothrom na Féinne ann do na hoibreoirí uile san Aontas. Ba cheart íoscheanglais le haghaidh suirbhéanna LDAR a chur san áireamh sa chur chuige sin ach méid leordhóthanach solúbthachta a bheith ann freisin do na Ballstáit agus d’oibreoirí. Tá sé sin fíor-riachtanach chun go bhféadfar dul i mbun nuálaíochta agus comhpháirteanna nua, teicneolaíochtaí LDAR agus modhanna nua a fhorbairt , agus an gaibhniú teicneolaíochta a rachadh chun aimhleas na cosanta comhshaoil a chosc dá réir. Bíonn teicneolaíochtaí nua agus modhanna nua braite ag teacht chun cinn an t-am ar fad agus ba cheart do na Ballstáit an nuálaíocht san earnáil sin a spreagadh ionas go bhféadfar na comhpháirteanna, na teicneolaíochtaí LDAR agus na modhanna is lú sceitheadh, is beaichte agus is costéifeachtaí a ghlacadh.

(33a)

Tá sé de bhuntáiste ag cur chuige comhchuibhithe go bhfuil sonraíochtaí caighdeánaithe ag baint leis chun scaoileadh meatáin a shainaithint nó a bhrath trí úsáid a bhaint as ionstraimí agus teicneolaíochtaí difriúla a fhéadfar a bhunú nó a shocrú trí bhíthin caighdeáin Eorpacha nó, in éagmais caighdeáin den sórt sin, trí chaighdeáin idirnáisiúnta. In éagmais caighdeáin Eorpacha oiriúnacha, ba cheart don Choimisiún smaoineamh ar iarraidh ar na heagraíochtaí Eorpacha ábhartha um chaighdeánú caighdeáin den sórt sin a ghlacadh i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 1025/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle. Ar an gcaoi sin, ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh chun sonraíochtaí den sórt sin a bhunú.

(34)

Ba cheart roinnt dea-chleachtas a bheith le sonrú in oibleagáidí maidir le suirbhéanna LDAR. Ba cheart suirbhéanna LDAR a dhíriú go príomha ar sceití a aimsiú agus a dheisiú seachas ar a gcainníochtú , agus ba cheart seiceáil a dhéanamh níos minice ar limistéir a bhfuil riosca níos airde sceití iontu; ní faoi threoir an ghá le deisiú a dhéanamh ar chomhpháirteanna a bhfuil meatán ag sceitheadh uathu os cionn na tairsí astaíochta meatáin amháin ba cheart minicíocht na suirbhéanna a shocrú ach faoi threoir dálaí oibríochtúla freisin, agus rioscaí sábháilteachta á gcur san áireamh. Dá bhrí sin, ba cheart ligean do na húdaráis inniúla suirbhéanna níos minice a mholadh le haghaidh na gcomhpháirteanna ábhartha i gcás ina sainaithnítear go bhfuil riosca níos airde don tsábháilteacht nó do chaillteanais mheatáin ann; ba cheart gach sceitheadh, gan beann ar a mhéid, a thaifeadadh agus faireachán a dhéanamh air , ós féidir le sceití beaga a bheith ina sceití móra thar am ; tar éis sceití a dheisiú, ba cheart a dheimhniú go raibh an deisiúchán sin éifeachtach; ionas go bhféadfar úsáid a bhaint amach anseo as ardteicneolaíochtaí braite astaíochtaí meatáin, ba cheart a shonrú cén t-íosmhéid caillteanais mheatáin is gá a bheith ann chun go mbeidh údar lena dheisiú, ach rogha an ghairis braite a fhágáil faoi na hoibreoirí. I gcás inarb iomchuí, féadfar faireachán leanúnach a dhéanamh i gcomhthéacs an Rialacháin seo.

(34)

Ba cheart roinnt dea-chleachtas a bheith le sonrú in oibleagáidí maidir le suirbhéanna LDAR. Ba cheart suirbhéanna LDAR a bheith dírithe go príomha ar sceití a aimsiú agusfáil réidh leo a luaithe is féidir tríd an gcomhpháirt atá ag sceitheadh a dheisiú nó a athsholáthar seachas ar a gcainníochtú; ba cheart minicíocht na suirbhéanna a bheith bunaithe ar an ngá atá le comhpháirteanna a dheisiú nó a athsholáthar le teicneolaíocht is fearr atá in ann sceitheadh a sheasamh ; ba cheart gach sceitheadh, gan beann ar a mhéid, a dheisiú , ós féidir le sceití beaga iompú ina sceití móra le himeacht ama ; tar éis sceití a dheisiú, ba cheart a dheimhniú go raibh an deisiúchán sin éifeachtach; ionas go bhféadfar úsáid a bhaint amach anseo as comhpháirteanna níos forbartha nó ardteicneolaíochtaí braite astaíochtaí meatáin, ba cheart na híoscheanglais le haghaidh an ghairis agus an mhodheolaíocht arna húsáid chun sceitheadh a bhrath a shonrú agus ba cheart é a bheith cruthaithe go bhfuil siad éifeachtúil.

(34a)

Tá cuid mhór sceite ann sa lá atá inniu ann de dheasca seanteicneolaíochtaí agus cheal cothabhála. Ba cheart réitigh nuálacha nua a chur in ionad na dteicneolaíochtaí sin go tapa. Dá bhrí sin, ba cheart a leagan amach sa chlár braite agus deisithe sceití conas atá sé beartaithe ag an oibreoir comhpháirteanna a bhfuil ardriosca sceite meatáin ag baint leo a mhapáil agus conas atá sé beartaithe aige teicneolaíochtaí nuálacha nua a chur in ionad na gcomhpháirteanna sin go léir, rud a áiritheoidh go mbeidh cosaint fhadtéarmach ann ar sceitheadh sa todhchaí.

(35)

Is é atá i scaoileadh an scaoileadh de mheatán neamhdhóite isteach san atmaisféar cibé acu go beartaithe trí phróisis, gníomhaíochtaí nó gairis atá saindeartha lena aghaidh , nó go neamhbheartaithe i gcás mífheidhme . I bhfianaise a mhéad atá iarmhairt astaíochtaí GCT, ba cheart scaoileadh a thoirmeasc ach amháin i gcásanna éigeandála, mífheidhme nó le linn teagmhais shonracha nach féidir roinnt scaoileadh a sheachaint iontu.

(35)

Is é atá i gceist le scaoileadh ná scaoileadh meatáin neamhdhóite isteach san atmaisféar d’aon ghnó trí phróisis, gníomhaíochtaí nó gairis atá saincheaptha lena aghaidh. I bhfianaise a mhéad atá iarmhairt astaíochtaí GCT, ba cheart scaoileadh a thoirmeasc ach amháin i gcásanna éigeandála, mífheidhme nó le linn teagmhais shonracha nach féidir roinnt scaoileadh a sheachaint iontu. Chun a áirithiú nach n-úsáidfidh oibreoirí trealamh atá ceaptha scaoileadh, ba cheart caighdeáin teicneolaíochta a ghlacadh lenar féidir roghanna malartacha atá saor ó astaíochtaí a úsáid.

(36)

Is é atá i mbladhmadh an dóchán rialaithe meatáin chun críche diúscartha i ngaireas saindeartha don dóchán sin. Meastar gur gnáthbhladhmadh atá ann má dhéantar é le linn gnáth-tháirgeadh ola nó gáis iontaise agus cheal áiseanna leordhóthanacha nó geolaíocht oiriúnach chun meatán a athinstealladh, a úsáid ar an láthair nó a sheoladh chuig margadh. Ba cheart an gnáthbhladhmadh a thoirmeasc. Níor cheart bladhmadh a bheith incheadaithe ach amháin i gcás nach bhfuil an dara rogha ann ach é a scaoileadh agus i gcás nach bhfuil cosc ar an scaoileadh féin. Tá an scaoileadh níos díobhálaí don chomhshaol ná an bladhmadh toisc go mbíonn leibhéil arda meatáin de ghnáth sa ghás a scaoiltear, ach déanann an bladhmadh an meatán a ocsaídiú ina dhé-ocsaíd charbóin.

(36)

Is é atá i mbladhmadh an dóchán rialaithe meatáin chun críche diúscartha i ngaireas saindeartha don dóchán sin. Meastar gur gnáthbhladhmadh atá ann má dhéantar é le linn gnáth-tháirgeadh ola nó gáis iontaise agus cheal áiseanna leordhóthanacha nó geolaíocht oiriúnach chun meatán a athinstealladh, a úsáid ar an láthair nó a sheoladh chuig margadh. Ba cheart an gnáthbhladhmadh a thoirmeasc. Níor cheart bladhmadh a bheith incheadaithe ach amháin i gcás nach bhfuil an dara rogha ann ach é a scaoileadh agus i gcás nach bhfuil cosc ar an scaoileadh féin agus, dá réir sin, i gcás nach bhfuil aon rogha eile ann, ba cheart tosaíocht a thabhairt do bhladhmadh ar scaoileadh i gcónaí . De réir IEA  (1a) , áfach, rinneadh 143 bcm de ghás iontaise a bhladhmadh ar fud an domhain in 2021, arb ionann é, a bheag nó a mhór, agus méid iomlán an gháis nádúrtha a allmhairíodh isteach go dtí an Ghearmáin, an Fhrainc agus an Ísiltír le chéile. Mar thoradh air sin, rinneadh 270 Mt de CO2 agus beagnach 8 Mt de mheatán (240 Mt CO2-eq) a scaoileadh go díreach. Tá an scaoileadh níos díobhálaí don chomhshaol ná an bladhmadh toisc go mbíonn leibhéil arda meatáin de ghnáth sa ghás a scaoiltear, ach déanann an bladhmadh an meatán a ocsaídiú ina dhé-ocsaíd charbóin. De réir IEA, dá ndéanfaí laghdú ar bhladhmadh, scaoileadh agus sceitheadh meatáin, gur mó faoiseamh a bheadh ann láithreach do mhargaí gáis ná mar a bheadh dá ndéanfaí infheistíocht i soláthar nua. Mheas IEA  (1b) go bhféadfaí beagnach 210 billiún méadar ciúbach (bcm) de ghás nádúrtha a chur ar fáil do na margaí gáis dá ndéanfaí iarracht dhomhanda deireadh a chur le bladhmadh neamhéigeandála agus laghdú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin ó oibríochtaí ola agus gáis.

(37)

Chun an bladhmadh a úsáid de rogha ar an scaoileadh caithfidh na feistí bladhmtha a dhónn an meatán a bheith éifeachtúil. Ar an gcúis sin, ba cheart ceanglas maidir le héifeachtúlacht dócháin a chur san áireamh freisin le haghaidh na gcásanna ina bhfuil an bladhmadh inghlactha. Ba cheart a cheangal freisin go n-úsáidfear bladhmlastóirí, ar féidir a adhaint ar bhonn níos iontaofa toisc nach ndéanann an ghaoth difríocht dóibh.

(37)

Chun an bladhmadh a úsáid de rogha ar an scaoileadh caithfidh na feistí bladhmtha a dhónn an meatán a bheith éifeachtúil. Ar an gcúis sin, ba cheart ceanglas maidir le héifeachtúlacht dócháin a chur san áireamh freisin le haghaidh na gcásanna ina bhfuil an bladhmadh inghlactha. Ba cheart a cheangal freisin go n-úsáidfí bladhmlastóirí uathoibríocha nó leanúnacha , ar féidir iad a adhaint ar bhonn níos iontaofa toisc nach ndéanann an ghaoth difear dóibh.

(40)

Gabhann rioscaí sláinte poiblí, sábháilteachta agus comhshaoil le hastaíochtaí meatáin as toibreacha neamhghníomhacha ola agus gáis. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag oibleagáidí faireacháin agus tuairiscithe go fóill agus ba cheart na toibreacha agus láithreáin na dtoibreacha a athshlánú agus a leigheas. Ba cheart príomhról a bheith ag na Ballstáit sna cásanna sin, go háirithe chun fardail agus pleananna maolaithe a bhunú.

(40)

Gabhann rioscaí sláinte poiblí, sábháilteachta agus comhshaoil le hastaíochtaí meatáin as toibreacha neamhghníomhacha ola agus gáis. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag oibleagáidí faireacháin agus tuairiscithe go fóill agus ba cheart na toibreacha agus láithreáin na dtoibreacha a athshlánú agus a leigheas. Ba cheart príomhról a bheith ag na Ballstáit sna cásanna sin, go háirithe chun fardail agus pleananna maolaithe a bhunú lena ngabhann spiocdhátaí soiléire .

(44)

Tar éis deireadh a bheith curtha le táirgeadh agus mianach a dhúnadh, leanann sé air de bheith ag scaoileadh meatáin, rud ar a dtugtar meatán mianaigh thréigthe (AMM). Tarlaíonn na hastaíochtaí sin go tipiciúil ag poncfhoinsí dea-shainithe amhail seaftaí aerála nó gaothairí faoisimh brú. De réir mar a mhéadaíonn ar an uaillmhian i leith na haeráide agus a aistrítear an táirgeadh fuinnimh chuig foinsí fuinnimh ar lú a lorg carbóin, is dócha go dtiocfaidh astaíochtaí AMM san Aontais in airde. Meastar go leanann meatán de bheith á scaoileadh as mianaigh nach bhfuil faoi uisce fiú 10 mbliana tar éis deireadh a bheith curtha le mianadóireacht iontu agus ar leibhéil atá chomh hard le 40 % de na hastaíochtaí a taifeadadh tráth a ndúnta25. Thairis sin, tá an chóir a thugtar do AMM ilroinnte i gcónaí toisc mianaigh a bheith faoi úinéireacht éagsúil agus mar gheall ar chearta saothraithe difriúla ar fud an Aontais. Ba cheart do na Ballstáit fardail de shócmhainní dúnta agus tréigthe guail a bhunú dá bhrí sin agus ba cheart a cheangal orthusan nó ar an bpáirtí a aithnítear a bheith freagrach feistí a shuiteáil chun astaíochtaí meatáin a thomhas.

(44)

Tar éis deireadh a bheith curtha le táirgeadh agus mianach a dhúnadh, leanann sé air de bheith ag scaoileadh meatáin, rud ar a dtugtar meatán mianaigh thréigthe (AMM). Tarlaíonn na hastaíochtaí sin go tipiciúil ag poncfhoinsí dea-shainithe amhail seaftaí aerála nó gaothairí faoisimh brú. De réir mar a mhéadaíonn ar an uaillmhian i leith na haeráide agus a aistrítear an táirgeadh fuinnimh chuig foinsí fuinnimh ar lú a lorg carbóin, is dócha go dtiocfaidh astaíochtaí AMM san Aontais in airde. Meastar go leanann meatán de bheith á scaoileadh as mianaigh nach bhfuil faoi uisce fiú 10 mbliana tar éis deireadh a bheith curtha le mianadóireacht iontu agus ar leibhéil atá chomh hard le 40 % de na hastaíochtaí a taifeadadh tráth a ndúnta25. Thairis sin, tá an chóir a thugtar do AMM ilroinnte i gcónaí toisc mianaigh a bheith faoi úinéireacht éagsúil agus mar gheall ar chearta saothraithe difriúla ar fud an Aontais. Ba cheart do na Ballstáit fardail de shócmhainní dúnta agus tréigthe guail a bhunú dá bhrí sin agus ba cheart a cheangal orthusan nó ar an bpáirtí a aithnítear a bheith freagrach feistí a shuiteáil chun astaíochtaí meatáin a thomhas. Ba cheart samplaí de dhea-chleachtais a aimsiú agus a chomhtháthú i dtreoirlínte a d’fhéadfaí a chur ar fáil maidir le meatán mianaigh thréigthe (AMM) a chóireáil.

(48)

Is mianaigh ghalghuail nó mianaigh ghuail chóic iad mianaigh faoi thalamh. Is mar fhoinse fuinnimh go príomha a úsáidtear galghual agus is mar bhreosla agus imoibreán sa phróiseas déanta cruach a úsáidtear gual cóic. Ba cheart mianaigh ghuail chóic agus ghalghuail araon a bheith faoi réir faireachán, tuairisciú agus fíorú ar astaíochtaí meatáin.

(48)

Is mianaigh ghalghuail nó mianaigh ghuail chóic iad mianaigh faoi thalamh. Is mar fhoinse fuinnimh go príomha a úsáidtear galghual agus is mar bhreosla agus imoibreán sa phróiseas déanta cruach a úsáidtear gual cóic. Ba cheart ceangal a chur ar mhianaigh guail cóic agus mianaigh ghalghuail araon faireachán agus tuairisciú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin , iad a fhíorú agus bearta maolaithe a dhéanamh ina leith .

(49)

I gcás mianaigh faoi thalamh atá ag oibriú, ba cheart maolú ar astaíochtaí meatáin a chur chun feidhme trí dheireadh a chur de réir a chéile le scaoileadh agus bladhmadh. I gcás mianaigh faoi thalamh atá dúnta nó tréigthe, cé gur féidir astaíochtaí meatáin a chosc tríd an mianach a thuile le huisce ní rud é a dhéantar go córasach agus tá rioscaí comhshaoil ag baint leis. Ba cheart deireadh a chur le scaoileadh agus bladhmadh de réir a chéile sna mianaigh sin freisin. Ó tharla go bhfágann srianta geolaíocha agus cúrsaí comhshaoil nach bhfuil an cur chuige céanna i leith maolú ar astaíochtaí meatáin oiriúnach do gach mianach tréigthe faoi thalamh (31), ba cheart do na Ballstáit a bplean maolaithe féin a bhunú agus na srianta sin agus indéantacht theicniúil mhaolú AMM á gcur san áireamh.

(49)

I gcás mianaigh faoi thalamh atá ag oibriú, ba cheart maolú ar astaíochtaí meatáin a chur chun feidhme trí dheireadh a chur de réir a chéile le scaoileadh agus bladhmadh ag a bhfuil éifeachtúlacht níos lú ná 99 % . I gcás mianaigh faoi thalamh atá dúnta nó tréigthe, cé gur féidir astaíochtaí meatáin a chosc tríd an mianach a thuile le huisce ní rud é a dhéantar go córasach agus tá rioscaí comhshaoil ag baint leis. Ba cheart deireadh a chur le scaoileadh agus bladhmadh ag a bhfuil éifeachtúlacht níos lú ná 99 % de réir a chéile sna mianaigh sin freisin. Ó tharla go bhfágann srianta geolaíocha agus cúrsaí comhshaoil nach bhfuil an cur chuige céanna i leith maolú ar astaíochtaí meatáin oiriúnach do gach mianach tréigthe faoi thalamh (31), ba cheart do na Ballstáit a bplean maolaithe féin a bhunú agus na srianta sin agus indéantacht theicniúil mhaolú AMM á gcur san áireamh.

(49a)

Chun astaíochtaí meatáin ó mhianaigh ghuail atá ag oibriú a laghdú, ba cheart don Aontas tacú le córais dreasachtaí le haghaidh astaíochtaí meatáin a laghdú. Go háirithe, d’fhéadfadh na córais sin borradh a chur faoi infheistíochtaí i ngabháil agus instealladh meatáin san eangach agus laghdú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin ó sheaftaí aerála agus ó bhladhmadh. Ba cheart don Aontas gníomhú go cinntitheach chun acmhainní airgeadais an Aontais a shlógadh atá dírithe ar infheistíochtaí i dteicneolaíochtaí laghdaithe meatáin sna mianaigh ar fad atá ag oibriú nó atá tréigthe. I gcás nach leor tacaíocht ón Aontas chun an sprioc sin a bhaint amach, ba cheart córais thiomnaithe táillí agus muirear a spreagadh, ar córais iad a bheidh leagtha amach go soiléir chun infheistíochtaí i dteicneolaíochtaí laghdaithe meatáin a éascú, inter alia, mar chuid de chláir Státchabhrach a bhfuil sé mar aidhm leo acmhainní táirgthe guail a dhíchoimisiúnú.

(51)

Braitheann an tAontas ar allmhairí le haghaidh 70 % dá thomhaltas guail, 97 % dá thomhaltas ola agus 90 % dá thomhaltas gáis iontaise. Ní heol go beacht méid, tionscnamh ná cineál na n-astaíochtaí meatáin a bhaineann leis an bhfuinneamh iontaise a ídítear san Aontais ach a tharlaíonn i dtríú tíortha .

(51)

Braitheann an tAontas ar allmhairí le haghaidh 70 % dá thomhaltas guail, 97 % dá thomhaltas ola agus 90 % dá thomhaltas gáis iontaise. Measann IEA gurbh ionann na hastaíochtaí meatáin a bhain le hola agus gás a allmhairíodh go dtí an tAontas in 2020 agus thart ar 9,000 cileathonna de mheatán  (1a) . In 2019, meastar gurbh ionann na hastaíochtaí meatáin ó ola agus gás san Aontas agus 1,033 chileathonna de mheatán  (1b) . Cé go meastar gurb ionann sciar na n-astaíochtaí meatáin iomlána de dhéantús an duine a astaítear san Eoraip agus thart ar 6 %  (1c) , cuireann ídiú na mbreoslaí iontaise a tháirgtear lasmuigh den Aontas, agus an spleáchas allmhairithe orthu, dá bhrí sin, go mór le leibhéal na n-astaíochtaí meatáin a scaoiltear mar gheall ar a n-ídiú san Aontas .

(52)

Is iarmhairtí trasteorann iad na hiarmhairtí téimh dhomhanda arb iad astaíochtaí meatáin is cúis leo. Cé go bhfuil roinnt tíortha a tháirgeann fuinneamh iontaise ag tosú ag gníomhú sa chríoch baile chun laghdú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin ina n-earnálacha fuinnimh, is iomaí onnmhaireoir nach bhfuil faoi réir aon rialachán ina mhargadh intíre féin. Tá dreasachtaí soiléire ag teastáil ó oibreoirí den sórt sin chun go ndéanfaidh siad beart i leith a gcuid astaíochtaí meatáin, mar sin ba cheart faisnéis thrédhearcach faoi astaíochtaí meatáin a chur ar fáil do na margaí .

(52)

Is iarmhairtí trasteorann iad na hiarmhairtí téimh dhomhanda arb iad astaíochtaí meatáin is cúis leo. Cé go bhfuil roinnt tíortha a tháirgeann fuinneamh iontaise ag tosú ag gníomhú sa chríoch baile chun laghdú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin ina n-earnálacha fuinnimh, is iomaí onnmhaireoir nach bhfuil faoi réir aon rialachán ina mhargadh intíre féin. Tá dreasachtaí soiléire ag teastáil ó oibreoirí den sórt sin chun go ndéanfaidh siad beart i leith a gcuid astaíochtaí meatáin agus , mar sin , tá gá leis an Rialachán seo chun an slabhra soláthair a chumhdach ina iomláine .

(54)

Mar a fógraíodh sa Teachtaireacht maidir le Straitéis an Aontais um Meatán (34), tá an tAontas tiomanta do bheith ag obair i gcomhar lena chomhpháirtithe fuinnimh agus le príomhthíortha eile onnmhairiúcháin fuinnimh iontaise chun dul i ngleic le hastaíochtaí meatáin ar fud an domhain. Tá torthaí tábhachtacha ann cheana de bharr taidhleoireacht fuinnimh maidir le hastaíochtaí meatáin. I mí Mheán Fómhair 2021 d’fhógair an tAontas agus na Stáit Aontaithe an Gealltanas Meatáin Dhomhanda , ar gealltanas polaitiúil é chun astaíochtaí domhanda meatáin a laghdú 30 % faoi 2030 (ó leibhéil 2020), a seoladh ag Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide (COP 26) i mí na Samhna 2021 i nGlaschú. Tá a dtacaíocht geallta ag níos mó ná céad tír, a chuimsíonn nach mór leath de na hastaíochtaí meatáin antrapaigineacha ar domhan. San áireamh sa Ghealltanas Meatáin Dhomhanda tá gealltanas go mbogfar i dtreo na modheolaíochtaí fardail is fearr atá ar fáil a úsáid chun astaíochtaí meatáin a chainníochtú , agus tá fócas ar leith ann ar fhoinsí astaíochtaí arda .

(54)

Mar a fógraíodh sa Teachtaireacht maidir le Straitéis an Aontais um Meatán (34), tá an tAontas tiomanta do bheith ag obair i gcomhar lena chomhpháirtithe fuinnimh agus le príomhthíortha eile allmhairiúcháin fuinnimh iontaise chun dul i ngleic le hastaíochtaí meatáin ar fud an domhain. Tá torthaí tábhachtacha ann cheana de bharr taidhleoireacht fuinnimh maidir le hastaíochtaí meatáin. I mí Mheán Fómhair 2021, d’fhógair an tAontas agus na Stáit Aontaithe an Gealltanas Domhanda maidir le Meatán , ar gealltanas polaitiúil é go ngníomhófar go deonach chun rannchuidiú le comhiarracht na hastaíochtaí domhanda meatáin a laghdú 30 % faoi 2030 (ó leibhéil 2020), a seoladh ag Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide (COP 26) i mí na Samhna 2021 i nGlaschú. Tá a dtacaíocht geallta ag níos mó ná céad tír, a chuimsíonn nach mór leath de na hastaíochtaí meatáin antrapaigineacha ar domhan. San áireamh sa Ghealltanas Domhanda maidir le Meatán, tá gealltanas go mbogfar i dtreo na modheolaíochtaí fardail is fearr atá ar fáil a úsáid chun astaíochtaí meatáin a chainníochtú.

(57)

I gcomhthráth leis an obair rathúil thaidhleoireachta a leanfar léi chun gealltanais dhomhanda den sórt sin a bhaint amach, tá an tAontas ag spreagadh laghdú suntasach ar astaíochtaí meatáin ar fud an domhain, agus go háirithe sna tíortha a sholáthraíonn fuinneamh iontaise don Aontas.

(57)

I gcomhthráth leis an obair thaidhleoireachta a leanfar léi chun gealltanais dhomhanda i leith laghdú mór ar mheatán a bhaint amach, ba cheart don Aontas na hiarrachtaí ar fad a bhaineann le laghdú mór ar astaíochtaí meatáin ar fud an domhain a chur chun cinn tuilleadh , agus go háirithe sna tíortha a sholáthraíonn fuinneamh iontaise don Aontas tríd an allmhairiú a rialáil .

(58)

Dá bhrí sin, ba cheart a cheangal ar allmhaireoirí fuinnimh iontaise chuig an Aontas faisnéis a sholáthar do na Ballstáit faoi bhearta a bhaineann le tomhas , tuairisciú agus maolú astaíochtaí meatáin arna ndéanamh ag onnmhaireoirí, go háirithe bearta rialála nó deonacha a chuirtear i bhfeidhm chun a gcuid astaíochtaí meatáin a rialú, lena n-áirítear bearta amhail suirbhéanna braite agus deisithe sceití nó bearta chun scaoileadh agus bladhmadh meatáin a rialú agus a shrianadh. Comhfhreagraíonn na leibhéil tomhais agus tuairiscithe a leagtar amach sna ceanglais faisnéise a chuirtear i bhfeidhm maidir le hallmhaireoirí do na cinn a bheith le ceangal ar oibreoirí de chuid an Aontais sa Rialachán seo, mar a leagtar amach in Aithrisí 24 go 26 agus 46. Ní mó an t-anró a bhaineann leis an bhfaisnéis faoi bhearta chun astaíochtaí meatáin a rialú ná a bhaineann lena gceanglaítear ar oibreoirí de chuid an Aontais.

(58)

Dá bhrí sin, ba cheart allmhaireoirí fuinnimh iontaise go dtí an tAontas a chur faoi réir na rialacha atá comhchosúil leo siúd do tháirgeoirí san Aontas maidir le faireachán , tuairisciú agus fíorú a dhéanamh, sceitheadh a bhrath agus a dheisiú agus teorainn a chur le scaoileadh agus bladhmadh.

(58a)

I gcás ina léireoidh allmhaireoir gur féidir a mheas go bhfuil na bearta a cuireadh chun feidhme sa slabhra soláthair ar fad mar a chéile ó thaobh éifeachtachta de leis na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo, nó ina soláthróidh sé ráthaíochtaí maidir le tionscnamh agus iompar i dtíortha a meastar gur ionann an rialáil a dhéantar iontu, ba cheart go mbeadh an t-allmhaireoir sin incháilithe le haghaidh maolú. Ba cheart don Choimisiún an maolú a mheasúnú agus a dheonú d’fhonn comhoiriúnacht a dhlí trádála a áirithiú.

(59)

Ba cheart do na Ballstáit an fhaisnéis sin a chur in iúl don Choimisiún. Ar bhonn na faisnéise sin, ba cheart don Aontas bunachar sonraí trédhearcachta le haghaidh allmhairí fuinnimh iontaise san Aontas a chur ar bun agus a bhainistiú, ina mionsonrófar cibé atá nó nach bhfuil na cuideachtaí onmhairiúcháin tar éis clárú leis an gComhpháirtíocht um Meatán Ola agus Gáis (OGMP) le haghaidh cuideachtaí ola agus gáis agus, a mhéid a bheidh sé curtha ar bun, caighdeán comhionann do chuideachtaí guail lena ngabhann aitheantas idirnáisiúnta nó Aontais. Ba cheart faisnéis den sórt sin a bheith ina léiriú ar a mhéid atá na cuideachtaí i dtíortha onnmhairiúcháin tiomanta do bheith ag tomhas agus ag tuairisciú a gcuid astaíochtaí meatáin agus dá bhfíorú de réir mhodhanna tuairiscithe leibhéal 3 de UNFCCC. Bheadh bunachar sonraí trédhearcachta den sórt sin ina fhoinse faisnéise dóibh siúd a allmhairíonn fuinneamh iontaise isteach san Aontas chun cinntí ceannaigh a dhéanamh agus do pháirtithe leasmhara eile agus don phobal. Ba cheart a léiriú sa bhunachar sonraí trédhearcachta freisin na hiarrachtaí a dhéanann cuideachtaí san Aontas agus cuideachtaí a onnmhairíonn fuinneamh iontaise chuig an Aontas a n-astaíochtaí meatáin a thomhas, a thuairisciú agus a laghdú. Ba cheart faisnéis a áireamh ann freisin maidir leis na gníomhaíochtaí rialála tomhais, tuairiscithe agus maolaithe a dhéanann tíortha a tháirgeann fuinneamh iontaise.

(59)

Ba cheart do na Ballstáit an fhaisnéis sin a chur in iúl don Choimisiún. Ar bhonn na faisnéise sin, ba cheart don Aontas bunachar sonraí trédhearcachta le haghaidh allmhairí fuinnimh iontaise san Aontas a chur ar bun agus a bhainistiú, ina mionsonrófar cibé atá nó nach bhfuil na cuideachtaí onnmhairiúcháin tar éis clárú leis an gComhpháirtíocht um Meatán Ola agus Gáis (OGMP) le haghaidh cuideachtaí ola agus gáis agus, a mhéid a bheidh sé curtha ar bun, caighdeán comhionann do chuideachtaí guail lena ngabhann aitheantas idirnáisiúnta nó Aontais. Ba cheart faisnéis den sórt sin a bheith ina léiriú ar a mhéid atá na cuideachtaí i dtíortha onnmhairiúcháin tiomanta do bheith ag tomhas agus ag tuairisciú a gcuid astaíochtaí meatáin agus dá bhfíorú de réir mhodhanna tuairiscithe leibhéal 3 de UNFCCC. Bheadh bunachar sonraí trédhearcachta den sórt sin ina fhoinse faisnéise dóibh siúd a allmhairíonn fuinneamh iontaise isteach san Aontas chun cinntí ceannaigh a dhéanamh agus do pháirtithe leasmhara eile agus don phobal. Ba cheart a léiriú sa bhunachar sonraí trédhearcachta freisin na bearta a dhéanann cuideachtaí san Aontas agus cuideachtaí a onnmhairíonn fuinneamh iontaise chuig an Aontas a n-astaíochtaí meatáin a thomhas, a thuairisciú agus a laghdú. Ba cheart faisnéis a áireamh ann freisin maidir leis na gníomhaíochtaí rialála tomhais, tuairiscithe agus maolaithe a dhéanann tíortha a tháirgeann fuinneamh iontaise.

(61)

Ba cheart an trédhearcacht le haghaidh ceannaitheoirí a fheabhsú trí bhíthin na mbeart, i dteannta a chéile, dá dtagraítear in Aithrisí 58 go 60, rud a chuirfidh ar a gcumas dóibh cinntí foinsithe a bhfuil bonn eolais fúthu a dhéanamh agus a mhéadóidh ar an bhféidearthacht go nglacfar réitigh maolaithe meatáin ar bhonn níos forleithne ar fud an domhain . Ina theannta sin, ba cheart dóibh cuideachtaí idirnáisiúnta a dhreasú a thuilleadh chun clárú le caighdeáin idirnáisiúnta tomhais agus tuairiscithe ar mheatán amhail OGMP nó chun bearta éifeachtacha tomhais, tuairiscithe agus maolaithe a ghlacadh. Tá na bearta sin ceaptha a bheith ina mbonn le cur chuige céim ar chéim chun déine na mbeart is infheidhme maidir le hallmhairí a mhéadú. Ba cheart an chumhacht a bheith ag an gCoimisiúin dá bhrí sin ceanglais tuairiscithe allmhaireoirí a leasú nó cur leo. Thairis sin, ba cheart don Choimisiún meastóireacht a dhéanamh ar chur chun feidhme na mbeart sin agus, má mheasann sé é a bheith iomchuí, tograí a chur isteach lena n-athbhreithniú chun bearta níos déine a fhorchur ar allmhaireoirí agus chun leibhéal éifeachtachta inchomparáide a áirithiú i dtaca le bearta is infheidhme i dtríú tíortha chun faireachán, tuairisciú, fíorú agus maolú a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin . Ba cheart an obair arna déanamh ag IMEO a chur san áireamh sa mheastóireacht, lena n-áirítear an tInnéacs Soláthair Meatáin, an bunachar sonraí trédhearcachta agus an uirlis faireacháin ar astaírí meatáin ar fud an domhain. Má shuíonn an Coimisiún gurb iomchuí é na bearta is infheidhme maidir le hallmhaireoirí a dhéanamh níos déine, tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear dul i gcomhairle le tríú tíortha ábhartha.

(61)

Ba cheart an trédhearcacht le haghaidh ceannaitheoirí a fheabhsú trí bhíthin na mbeart, i dteannta a chéile, dá dtagraítear in Aithrisí 58 go 60, agus ba cheart go n-éascódh na bearta sin scrúdú ar chomhlíonadh iomlán na rialachán ón Aontas maidir le hallmhairiú . Ina theannta sin, ba cheart dóibh cuideachtaí idirnáisiúnta a dhreasú a thuilleadh chun clárú le caighdeáin idirnáisiúnta tomhais agus tuairiscithe ar mheatán amhail OGMP nó chun bearta éifeachtacha tomhais, tuairiscithe agus maolaithe a ghlacadh. Ba cheart an chumhacht a bheith ag an gCoimisiún ceanglais tuairiscithe allmhaireoirí a leasú nó cur leo. Thairis sin, ba cheart don Choimisiún meastóireacht a dhéanamh ar chur chun feidhme na mbeart sin agus, má mheasann sé é a bheith iomchuí, tograí a chur isteach lena n-athbhreithniú chun bearta níos déine a fhorchur ar allmhaireoirí. Ba cheart an obair arna déanamh ag IMEO a chur san áireamh sa mheastóireacht, lena n-áirítear an tInnéacs Soláthair Meatáin, an bunachar sonraí trédhearcachta agus an uirlis faireacháin ar astaírí meatáin ar fud an domhain. Má shuíonn an Coimisiún gurb iomchuí é na bearta is infheidhme maidir le hallmhaireoirí a dhéanamh níos déine, tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear dul i gcomhairle le tríú tíortha ábhartha.

(b)

tarchur gáis, dáileadh, stóráil faoi thalamh agus críochfoirt gáis leachtaigh (GNL) á n-oibriú le meatán iontaise agus/nó in-athnuaite (bith nó sintéiseach) ;

(b)

tarchur gáis, dáileadh (seachas córais mhéadraithe ag pointí tomhaltais deiridh) , stóráil faoi thalamh agus críochfoirt gáis leachtaithe á n-oibriú le meatán (bithmheatán nó meatán sintéiseach) iontaise agus/nó in-athnuaite;

(ca)

peitriceimiceáin.

(1)

ciallaíonn ‘astaíochtaí meatáin’ na hastaíochtaí díreacha uile a tharlaíonn ó na comhpháirteanna go léir a d’fhéadfadh a bheith ina bhfoinsí d’ astaíochtaí meatáin, cibé acu de thoradh scaoileadh beartaithe nó neamhbheartaithe , dóchán neamhiomlán le bladhmanna nó ó chomhpháirteanna eile agus sceitheadh neamhbheartaithe ;

(1)

ciallaíonn ‘astaíochtaí meatáin’ na hastaíochtaí díreacha uile a scaoiltear ó na comhpháirteanna go léir a d’fhéadfadh a bheith ina bhfoinsí astaíochtaí meatáin, bíodh sé sin de thoradh scaoileadh, dóchán neamhiomlán le bladhmanna nó comhpháirteanna eile agus sceitheadh;

(1a)

(1b)

(7)

ciallaíonn ‘fíoraitheoir’ duine dlítheanach atá difriúil leis na húdaráis inniúla arna gceapadh i gcomhréir le hAirteagal 4 den Rialachán seo a thugann faoi na gníomhaíochtaí fíoraithe agus atá creidiúnaithe ag comhlacht creidiúnaithe náisiúnta de bhun Rialachán (CE) Uimh. 765/2008 nó duine nádúrtha údaraithe thairis sin, gan dochar d’Airteagal 5(2) den Rialachán sin, tráth a eisítear ráiteas fíoraithe;

(7)

ciallaíonn ‘fíoraitheoir’ duine dlítheanach a thugann faoi na gníomhaíochtaí fíorúcháin agus atá creidiúnaithe ag comhlacht creidiúnaithe náisiúnta de bhun Rialachán (CE) Uimh. 765/2008 nó duine nádúrtha údaraithe thairis sin, gan dochar d’Airteagal 5(2) den Rialachán sin, tráth a eisítear ráiteas fíoraithe;

(9a)

(9b)

(10)

ciallaíonn ‘fachtóir astaíochta’ comhéifeacht a chainníochtaíonn na hastaíochtaí nó na haistrithe de ghás in aghaidh an aonaid gníomhaíochta, atá bunaithe go minic ar shampla de shonraí tomhais, meánaithe ar mhaithe le ráta ionadaíoch d’astaíochtaí le haghaidh leibhéal gníomhaíochta ar leith, faoi choinníollacha oibriúcháin ar leith, a fhorbairt;

(10)

ciallaíonn ‘fachtóir astaíochta’ comhéifeacht a chainníochtaíonn na hastaíochtaí gáis in aghaidh an aonaid gníomhaíochta, atá bunaithe go minic ar shampla de shonraí tomhais, meánaithe ar mhaithe le ráta ionadaíoch astaíochta le haghaidh leibhéal gníomhaíochta ar leith, faoi choinníollacha oibriúcháin ar leith, a fhorbairt;

(12)

ciallaíonn ‘fachtóir astaíochta sonrach’ fachtóir astaíochta a dhíorthaítear ó thomhais dhíreacha;

(12)

ciallaíonn ‘fachtóir astaíochta sonrach’ fachtóir astaíochta le haghaidh cineál foinse astaíochta a dhíorthaítear ó thomhais dhíreacha;

(13)

ciallaíonn ‘tomhas díreach’ an cainníochtú díreach ar an astaíocht meatáin ag leibhéal foinse le gaireas tomhais meatáin ;

(13)

ciallaíonn ‘tomhas díreach’ tomhas na hastaíochta meatáin ag leibhéal na foinse le gaireas tomhais lenar féidir meatán a thomhas ;

(13a)

(14)

ciallaíonn ‘astaíochtaí meatáin ag leibhéal láithreáin’ gach foinse astaíochtaí laistigh de shócmhainn ;

(14)

ciallaíonn ‘astaíochtaí meatáin ag leibhéal láithreáin’ gach foinse astaíochtaí laistigh de láithreán iomlán ;

(15)

ciallaíonn ‘tomhas ag leibhéal láithreáin’ tomhas ón mbarr anuas ina mbaintear úsáid go hiondúil as braiteoirí atá suite ar ardán móibíleach, amhail feithiclí, ladrainn, aerárthaí, báid agus satailítí nó modhanna eile chun forbhreathnú foriomlán ar astaíochtaí ar fud láithreáin iomláin a ghabháil ;

(15)

ciallaíonn ‘tomhas ag leibhéal láithreáin’ tomhas ón mbarr anuas ina mbaintear úsáid go hiondúil as braiteoirí atá suite ar ardán móibíleach, amhail feithiclí, ladrainn, aerárthaí, báid, satailítí , úsáid braiteoirí seasta, amhail gréasáin braiteoirí leanúnacha ag pointí áirithe, nó modhanna eile chun forbhreathnú foriomlán ar astaíochtaí ar fud láithreáin iomláin a fháil ;

(17)

ciallaíonn ‘suirbhé maidir le sceití a bhrath agus a dheisiú’ suirbhé lena sainaithneofar foinsí astaíochtaí meatáin , lena n-áirítear sceitheadh agus scaoileadh neamhbheartaithe ;

(17)

ciallaíonn ‘suirbhé maidir le sceití a bhrath agus a dheisiú’ suirbhé a dhéantar le huirlis nó ardteicneolaíocht eile a bhfuil teorainn íosta bhraite agus mhuiníne ag gabháil léi chun foinsí sceite meatáin agus astaíochtaí meatáin eile atá neamhbheartaithe a aimsiú agus a bhrath agus chun na comhpháirteanna sceite a dheisiú nó a athsholáthar ;

(18)

ciallaíonn ‘scaoileadh’ an scaoileadh de mheatán neamhdhóite isteach san atmaisféar cibé acu go beartaithe trí phróisis, gníomhaíochtaí nó gairis atá saindeartha chun na críche sin , nó go neamhbheartaithe i gcás mífheidhme nó srianta geolaíocha ;

(18)

ciallaíonn ‘scaoileadh’ scaoileadh meatáin neamhdhóite isteach san atmaisféar d’aon ghnó trí phróisis, gníomhaíochtaí nó gairis atá saincheaptha chun na críche sin;

(22)

ciallaíonn ‘gnáthbhladhmadh’ an gnáth-tháirgeadh d’ ola nó gás iontaise agus i gcás nach bhfuil áiseanna leordhóthanacha ann nó geolaíocht oiriúnach chun meatán a athinstealladh , é a úsáid ar an láithreán, nó é sheoladh chuig margadh;

(22)

ciallaíonn ‘gnáthbhladhmadh’ gnáth-tháirgeadh ola nó gáis iontaise agus i gcás nach ann d’ áiseanna leordhóthanacha nó geolaíocht oiriúnach chun meatán a ath-instealladh , é a úsáid ar an láithreán, é a phróiseáil nó é sheoladh chuig margadh , seachas bladhmadh de dheasca éigeandála ;

(24)

ciallaíonn ‘tobar neamhghníomhach’ tobar ola nó gáis nó láithreán tobair áit a bhfuil críoch curtha le taiscéalaíocht nó táirgeadh ar feadh bliain amháin ar a laghad;

(24)

ciallaíonn ‘tobar neamhghníomhach’ tobar ola nó gáis nó láithreán tobair , atá ar tír nó amach ón gcósta, áit a bhfuil críoch curtha le taiscéalaíocht nó táirgeadh ar feadh bliain amháin ar a laghad , seachas toibreacha atá líonta go buan agus tréigthe ;

(24a)

(39a)

(41)

ciallaíonn ‘allmhaireoir’ duine nádúrtha nó dlítheanach atá bunaithe laistigh den Aontas a chuireann fuinneamh iontaise ó thríú tír ar mhargadh an Aontais i gcúrsa gníomhaíochta tráchtála .

(41)

ciallaíonn ‘allmhaireoir’ duine nádúrtha nó dlítheanach a chuireann , le linn gníomhaíocht tráchtála, gás iontaise , ola nó gual ó thríú tír ar mhargadh an Aontais , lena n-áirítear aon duine nádúrtha nó dlítheanach atá bunaithe san Aontas arna cheapadh chun na gníomhaíochtaí a cheanglaítear faoi Airteagal 27 a chur i gcrích .

(a)

chun imscrúdú a dhéanamh ar ghearáin a bhfuil bunús leo dá dtagraítear in Airteagal 7 agus ar theagmhais neamhchomhlíonta a luaithe is féidir tar éis an dáta a thagann na húdaráis inniúla ar an eolas faoi na gearáin nó na teagmhais neamhchomhlíonta sin:

(a)

chun imscrúdú a dhéanamh ar ghearáin a bhfuil bunús leo dá dtagraítear in Airteagal 7 agus ar theagmhais neamhchomhlíonta a luaithe is féidir tar éis an dáta a thagann na húdaráis inniúla ar an eolas faoi na gearáin nó na teagmhais neamhchomhlíonta sin agus tráth nach déanaí ná 6 mhí tar éis an dáta sin :

(d)

aon chóras rialaithe cáilíochta nó dearbhaithe cáilíochta arna cur i bhfeidhm ag na hoibreoirí nó na hoibreoirí mianaigh .

(d)

aon chóras rialaithe cáilíochta nó dearbhaithe cáilíochta arna cur i bhfeidhm ag na hoibreoirí mianaigh nó na hallmhaireoirí i bhfeidhm, a mhéid a cheanglaítear na hallmhaireoirí sin de bhun Airteagal 27 .

(e)

tuairisciú ar thorthaí maidir le neamhréitigh mhóra idir foinsí sonraí.

(e)

tuairisciú ar thorthaí maidir le neamhréireachtaí móra idir foinsí sonraí a rannchuidíonn le modheolaíochtaí eolaíocha níos láidre a thógáil;

(e a)

tuairisciú sár-astairí arna n-aithint trí chóras luathbhraite agus rabhaidh.

(a)

i gcás sócmhainní oibrithe faoin…[12 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo], agus

(b)

i gcás sócmhainní neamhoibrithe faoin…[24 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo], ar choinníoll nár thuairiscigh oibreoir na sócmhainní sin de bhun na hoibleagáide faoi phointe (a).

(a)

i gcás sócmhainní oibrithe faoin…[24 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo] agus faoin 31 Bealtaine gach bliain ina dhiaidh sin; agus

(b)

i gcás sócmhainní neamhoibrithe faoin…[42 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo] agus faoin 31 Bealtaine gach bliain ina dhiaidh sin, ar choinníoll nár thuairiscigh oibreoir iad sin de bhun phointe (a).

(c)

faisnéis mhionsonraithe maidir leis na modheolaíochtaí cainníochtaithe a úsáidtear chun astaíochtaí meatáin a thomhas ;

(c)

faisnéis mhionsonraithe maidir leis na modheolaíochtaí cainníochtaithe;

(a)

i gcás ina bhfuil an tomhas ar leibhéal an láithreáin níos airde ná an tomhas atá suntasach ó thaobh staidrimh de san fhardal ar leibhéal na foinse, cuirfidh an t-oibreoir doiciméadacht san áireamh sa tuarascáil chun réiteach a dhéanamh idir an fardal ar leibhéal na foinse agus tomhas leibhéal an láithreáin, agus nuashonróidh sé a fhardal ar leibhéal na foinse chun tomhais níos airde ar leibhéal an láithreáin a léiriú;

(b)

i gcás ina bhfuil an tomhas ar leibhéal an láithreáin níos ísle ná an fardal ar leibhéal na foinse go leibhéal atá suntasach ó thaobh staidrimh de, déanfaidh an t-oibreoir athbhreithniú ar íosteorainn bhraite (MDL) na bhfeistí tomhais leibhéal an láithreáin chun a dheimhniú go bhfuil MDL íseal go leor chun leibhéil ionchasacha astaíochtaí ón gcomhpháirt aonair a bhrath; i gcás nach bhfuil MDL sách íseal, déanfaidh an t-oibreoir an tomhas arís agus úsáid á baint as feistí le MDL sách íseal go leor laistigh den bhliain féilire chéanna, agus cuirfidh sé an toradh sin i gcomparáid leis an bhfardal leibhéal foinseach; i gcás ina gcinnfear go bhfuil an MDL leormhaith, cuirfidh an t-oibreoir doiciméadacht san áireamh sa tuarascáil ina leagfar amach na cúiseanna atá leis an neamhréireacht.

(a)

uair amháin gach dhá mhí do gach comhpháirt os cionn talún trí úsáid a bhaint as feistí braite a bhfuil an íosteorainn bhraite dá dtagraítear i mír 3, pointe (a) acu;

(b)

uair amháin gach ceithre mhí i gcás na gcomhpháirteanna uile os cionn talún ina n-úsáidtear feistí braite a bhfuil an íosteorainn bhraite dá dtagraítear i mír 3, pointe (b) acu;

(c)

uair amháin gach cúig mhí, nó ar na leibhéil mhinicíochta a leagtar amach i gCuid 1 d’Iarscríbhinn I, do gach comhpháirt faoi thalamh ina n-úsáidtear feistí braite a bhfuil an íosteorainn bhraite dá dtagraítear i mír 3, pointe (c) acu.

(a)

17 ngram san uair de mheatán ag teocht chaighdeánach agus ag brú caighdeánach; déanfar an suirbhé ar leibhéal gach foinse astaíochta a d’fhéadfadh a bheith ann;

(b)

50 cuid in aghaidh an mhilliúin meatáin nó 1 ghram san uair; déanfar an suirbhé ag teagmháil le gach foinse fhéideartha astaíochtaí aonair le haghaidh comhpháirteanna os cionn talún;

(c)

500 páirt in aghaidh an mhilliúin nó 5 gram san uair de meatán do chomhpháirteanna faoi thalamh.

(a)

sábháilteacht pearsanra agus daoine i ngaireacht don sceitheadh a braitheadh;

(b)

aon drochthionchar ar an gcomhshaol a bhaineann le gníomhaíocht a dhéanamh más féidir a léiriú go mbeadh na tionchair sin níos mó ná na tairbhí comhshaoil a bhaineann le beart a dhéanamh, amhail i gcás ina bhféadfadh leibhéal foriomlán níos airde astaíochtaí meatáin a bheith mar thoradh ar dheisiú ná mar a bheadh ann mura ndéanfaí deisiú;

(c)

inrochtaineacht comhpháirte, lena n-áirítear aon cheadanna rochtana; agus

(d)

neamh-infhaighteacht na bpáirteanna athsholáthair is gá chun an chomhpháirt nó na comhpháirteanna is gá don athsholáthar a dheisiú.

(a)

i gcás éigeandála nó i gcás mífheidhme; agus

(a)

i gcás éigeandála nó i gcás mífheidhme;

(b)

i gcás nach féidir é a sheachaint agus ina bhfuil fíorghá leis chun comhpháirteanna nó trealamh a oibriú, a dheisiú, a chothabháil nó a thástáil agus faoi réir na n-oibleagáidí tuairiscithe a leagtar amach in Airteagal 16.

(a)

le linn gnáthoibríochtaí comhpháirteanna áirithe , ar choinníoll go gcomhlíonann an trealamh gach caighdeán trealaimh arna shonrú agus go ndéantar cothabháil cheart agus iniúchadh tráthrialta air chun caillteanais mheatáin a íoslaghdú;

(a)

le linn gnáthoibríochtaí gaireas agus caidéal neomatach, séalaí gáis thirime, comhbhrúiteoirí, umair stórála brú atmaisféir, nó comhpháirteanna eile atá deartha lena scaoileadh , ar choinníoll go gcomhlíonann an trealamh na caighdeáin trealaimh shonraithe go léir arna mbunú de bhun mhír 5b, agus go ndéantar cothabháil cheart air agus go ndéantar cigireacht rialta air chun caillteanais meatáin a íoslaghdú;

(c)

le linn umar stórála nó árthach ísealbhrú eile a mheas nó a shampláil;

(c)

le linn umar stórála nó soitheach ísealbhrú eile a thomhas nó a shampláil , ar choinníoll go gcomhlíonann an t-umar nó an soitheach na caighdeáin arna mbunú de bhun mhír 5b ;

(d)

le linn leachtanna a dhíluchtú ó umar stórála nó ó árthach ísealbhrú eile go feithicil iompair i gcomhréir leis na caighdeáin is infheidhme;

(d)

le linn leachtanna a dhíluchtú ó umar stórála nó ó árthach ísealbhrú eile go feithicil iompair i gcomhréir leis na caighdeáin is infheidhme , ar choinníoll go gcomhlíonann an t-umar nó an soitheach na caighdeáin arna mbunú de bhun mhír 5b ;

(e)

le linn deisiú agus cothabhála , lena n-áirítear trealamh scaoilte agus díbhrúite a úsáidtear chun deisiú agus cothabháil a dhéanamh;

(e)

le linn deisiú , cothabhála, nósanna imeachta tástála agus díchoimisiúnaithe , lena n-áirítear trealamh scaoilte agus díbhrúite a úsáidtear chun deisiú agus cothabháil a dhéanamh;

(a)

arb é éigeandáil nó mífheidhm is cúis leo;

(a)

arb é éigeandáil nó mífheidhm is cúis leo;