Tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa maidir le Treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Treoir 2010/75/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Samhain 2010 maidir le hastaíochtaí tionsclaíocha (cosc agus rialú comhtháite ar thruailliú) agus Treoir 1999/31/CE ón gComhairle an 26 Aibreán 1999 maidir le líonadh talún le dramhaíl

(COM(2022) 156 final — 2022/0104 (COD)) (níl leagan Gaeilge ann)

agus maidir leis an togra le haghaidh Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis an tuairisciú ar shonraí comhshaoil ó shuiteálacha tionsclaíocha agus lena mbunaítear an Tairseach um Astaíochtaí Tionsclaíocha

(COM(2022) 157 final — 2022/0105 (COD))

(2022/C 443/19)

Rapóirtéir:

Stoyan TCHOUKANOV

Comhairliúchán	Parlaimint na hEorpa, 2.5.2022 (do COM(2022) 156 final) Parlaimint na hEorpa, 5.5.2022 (do COM(2022) 157 final) An Bhruiséil, 10.5.22
Bunús dlí	Airteagal 192 (1) agus Airteagal 304 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh
Rannóg atá freagrach	Talmhaíocht, Forbairt Tuaithe agus an Comhshaol
Dáta a glactha sa rannóg	30.6.2022
Dáta a glactha sa seisiún iomlánach	14.7.2022
Seisiún iomlánach Uimh.	571
Toradh na vótála (ar son/in aghaidh/staonadh)	183/3/1

1.   Conclúidí agus moltaí

1.1.

Tacaíonn an Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) go láidir le cur chuige comhcheangailte agus le comhsheasmhacht na mbeartas chun éiceachórais agus sláinte an duine a chosaint ar éifeachtaí díobhálacha an truaillithe agus san am céanna chun tairbhí eile a chur ar fáil go hindíreach do shaoránaigh agus do thionscal an Aontais araon. Dá bhrí sin, is díol sásaimh do CESE an t-athbhreithniú ar an treoir maidir le hAstaíochtaí Tionsclaíocha (1) agus ar an Rialachán maidir leis an gClár Eorpach ar Scaoileadh agus Aistriú Truailleán (PRTR Eorpach) a bheith á dhéanamh.

1.2.

Creideann CESE gur ríthábhachtach na 10 mbliana atá romhainn le haghaidh uaillmhianta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip do 2050 maidir le truailliú nialasach agus comhshaol saor ó thocsainí, agus níos mó ná riamh faoin am seo, tá solúbthacht agus soiléireacht de dhíth orainn sa phróiseas rialála.

Bainteach le IED:

1.3.

Is éard a mholtar in Airteagal 15(3) athbhreithnithe mar réamhshocrú nua, lena gceadaítear do scríbhneoirí na teorainnluachanna astaíochta a d’fhéadfadh a bheith ann a leagan síos atá comhsheasmhach leis na hastaíochtaí is ísle is féidir a bhaint amach trí BAT [Teicnící is Fearr atá ar Fáil] a chur i bhfeidhm sa tsuiteáil. Measann CESE gur díol sásaimh é an soiléiriú sin agus gur soiléiriú é atá comhsheasmhach le IED chun truailliú a chosc ag an bhfoinse. Le linn an cheadaithe, ní mór raon feidhme agus imlíne chruinn na teicneolaíochta a chur san áireamh chun an chomparáid BAT-ábhartha a úsáid.

1.4.

Tá CESE á chur i bhfáth go bhfuil gá le soiléiriú i leith na bpointí seo a leanas: cén bunús a bheadh le hanailís féidearthachta ar an oibreoir agus cé na critéir féidearthachta a bheadh ag gabháil léi? Seachas Tuarascáil Tagartha an Airmheáin Chomhpháirtigh Taighde (JRC) maidir le doiciméid tagartha BAT (BREFanna), sin agus soláthraithe eile teicnící, an gcuimseoidh sí na heagraíochtaí neamhrialtasacha agus an pobal lena mbaineann chun an anailís sin a bhailíochtú? Cén ról atá ag an údarás ceadaithe?

1.5.

Creideann CESE go bhféadfaí na feabhsuithe seo a leanas a dhéanamh chun na forálacha a thabhairt chun éifeachtachta: nasc leis na critéir chun BAT a chinneadh (Iarscríbhinn III faoi láthair) ionas go mbeidh deis ag na hoibritheoirí údar a lua leis an éifeacht trasmheáin ábhartha a d’fhéadfadh srian a chur ar an méid a bhainfeadh na BAT-AELanna amach. Ba cheart don togra uasbhailíocht mhaolaithe a shocrú e.g. [3] / [4] bliana ionas nach dtabharfar buntáiste iomaíochta míchuí d’oibreoirí a bhaineann úsáid go hatriallach as na maoluithe ná as síneadh ama. D’fhéadfaí tuairimí i leith leasanna tionscail éagsúla a chur san áireamh ach dul i gcomhairle roimh ré le trí sholáthróir teicneolaíochta neamhspleácha ar a laghad. Ba cheart coinníollacha níos soiléire a shocrú e.g. measúnú tionchair iomlán i gcoinne na roghanna atá beartaithe d’uas-chomhoiriúnacht leis an BAT is déine, lena n-áirítear comhlíonadh na gcaighdeán cáilíochta comhshaoil, mar aon le comhoiriúnacht an mheasúnaithe sin le huaillmhian nialasach an truaillithe.

1.6.

Molann CESE go láidir leanúint go dlúth de spriocanna an Chomhaontaithe Ghlais, agus táscairí ceannlíne a leagan síos san am céanna i dtaobh leis na cuspóirí éagsúla atá ag na meáin.

1.7.

Aontaíonn CESE le Cúirt Iniúchóirí na hEorpa gur cheart brí shoiléir a chur sa phrionsabal gurb é údar an truaillithe a íocfaidh as an truailliú. Chomh maith leis na costais eacnamaíocha a bhfuil luach airgid curtha orthu vs. cóimheasa sochar sochaíoch, ba cheart anailís a dhéanamh freisin ar chostais na sochaí vs. táscairí tairbhí sochaíocha agus táscairí comhshaoil. Ba cheart tairbhí sláinte agus cosanta aeráide a áireamh ar na sochair chomhshaoil; níor cheart don mhodh costais damáiste ach na modhanna is cosantaí a úsáid, e.g. modh Luach Saoil Staitisticiúil na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil (EEA) arna oiriúnú do leibhéil praghsanna ECFE/SAM.

1.8.

Is éard a mheasann CESE nach é an dúshlán atá le sárú sainaithint teicnící ceannródaíocha (an nuálaíocht) ach a gcur in úsáid ar scála tionsclaíoch. D’fhéadfadh bac príomha a bheith ar inmheánú na gcostas seachtrach. Na cistí a ghintear ó leibhéil na gcostas damáiste, d’fhéadfaí iad a athchainéalú i “ciste AE um thruailliú agus aistriú tionscail” nó i gcistí eile atá ann cheana mar na cistí nuachóirithe agus nuálaíochta. Ba cheart go bhféadfadh na hoibreoirí iarratas a dhéanamh ina dhiaidh sin ar úsáid na gcistí sin i bpróiseas tairisceana iomaíoch d’fhonn foráil a dhéanamh do dhreasachtaí le haghaidh an aistrithe atá riachtanach chun an Comhaontú Glas don Eoraip a chur i gcrích. Ní mór an cúram cuí a dhéanamh go dtacóidh an t-ath-chomhshó agus an t-athrú le hathfhorbairt eacnamaíoch áitiúil agus inbhuanaithe, a bheidh ag teacht go hiomlán le “aistriú cóir” a bheidh inghlactha go sóisialta. Ba cheart tacaíocht a chur ar fáil do thionscail agus do sheirbhísí a chuireann go mór le spriocanna an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip. Ní mór aird ar leith a thabhairt air seo: gach ciste a ghintear chun tacú leis an aistriú, ní mór é a bhainistiú ar leibhéal an Aontais, ionas go seachnófar scéimeanna Státchabhrach más ann dóibh, agus scéim chomhchuibhithe uile-Eorpach a thabhairt in inmhe, scéim a chomhlíonfaidh prionsabal mhargadh aonair an Aontais.

1.9.

Measann CESE go bhfuil tábhacht le cosaint na haeráide, agus go bhforáiltear leis an gcreat do chur chuige comhcheangailte maidir leis na hionstraimí éagsúla atá ar láimh. Níor cheart go mbraithfeadh bearta coiscthe truaillithe ar cibé acu atá cás gnó ann chun an t-athrú aeráide a chosaint nó nach bhfuil. Tacaíonn CESE go láidir le cur chuige comhcheangailte agus le comhsheasmhacht na mbeartas ionas go mbeidh tairbhí eile ann go hindíreach. Le hAirteagal 9(1) tá srian ar na Ballstáit bearta breise a leagan síos maidir le hoibreoirí atá faoi réir scéim trádála ETS an Aontais, agus is fearr dá bhrí sin an scéim a scriosadh. Má scriostar an fhoráil seo, ní bheidh an tionscal faoi réir teorainnluachanna astaíochtaí gás ceaptha teasa láithreach bonn (LVCanna GCT).

1.10.

Creideann CESE go bhféadfaí an-fheabhas a chur ar éifeachtacht an ghlactha BAT agus na sochar poiblí a bhaineann le glacadh BAT agus na sochair phoiblí, go háirithe i gcás ollghléasraí dócháin.

1.11.

Tá CESE á chur i bhfios freisin gur gá feabhas a chur ar an gcothrom iomaíochta – maidir le loscadh dramhaíola, déanfar comhlíonadh ELV a áirithiú le linn an oibriúcháin éifeachtaigh (EOT). I gcás oibreoirí Mórshonraí Dócháin (LCP), d’fhéadfaí neamhaird a dhéanamh d’astaíochtaí a tharlaíonn nuair atá an tosú agus an múchadh ag tarlú. An oibríocht fhéideartha maidir le miondealú ar an laghdú, sin rud atá doghlactha dar le CESE.

1.12.

Chun a áirithiú go gcuirfear an Treoir chun feidhme ar bhealach comhréireach costéifeachtach, tá CESE á mholadh go láidir go ndéanfaí raon feidhme na Treorach a oiriúnú leis an aonad beostoic in aghaidh an heicteáir i gcás feirmeoireacht fhairsing beostoic. Ba cheart an feirmeoireacht ainmhithe saor-raoin a thabhairt san áireamh go leordhóthanach.

1.13.

Moladh roinnt deiseanna chun feabhas a chur ar an measúnú comhlíontachta. Mar sin féin, leagfar amach na mionsonraí i ngníomh cur chun feidhme nach nglacfar ach dhá bhliain tar éis theacht i bhfeidhm na Treorach nua. Creideann CESE go bhfuil sin ródhéanach agus gur cheart forálacha a leagan síos lena n-éilítear íosmhinicíochtaí calabraithe le haghaidh feistí faireacháin agus ceanglas maidir le leibhéil neamhchinnteachta a thomhas ionas nach rachaidh siad thar na leibhéil atá ailínithe leis na leibhéil a bhaintear amach le trealamh tomhais úrscothach.

1.14.

Measann CESE go bhfuil fiúntas éigin ann maidir le níos mó ná feabhsuithe incriminteacha a chur chun cinn ar leibhéal na suiteála amháin, nuair a theastaíonn aistriú níos tapúla agus níos cuimsithí ó thaobh na modhanna táirgthe de. Moltar na gníomhaíochtaí seo a leanas a bheith ina réimsí tosaíochta: táirgeadh agus caomhnú fuinnimh; cáilíocht an uisce agus seirbhísí soláthair; aistriú a dhéanamh ar tháirgeadh próitéíní plandaí/ainmhithe agus cineálacha eile bia agus dí; bainistiú na n-acmhainní; rud a chur in ionad na gceimicí arb ábhar imní iad; feabhsú agus torthúlacht na hithreach.

Bainteach leis an Tairseach um Astaíochtaí Tionsclaíocha (PRTR Eorpach):

1.15.

Chaill an togra an deis chun foráil a dhéanamh maidir le húsáid níos éifeachtaí a bhaint as faisnéis feidhmíochta a gineadh cheana laistigh den tuarascáil bhliantúil ar chomhlíonadh (Airteagal 14(1) de IED), le húsáid chun críoch tagarmharcála agus comhlíonta. Dá mbeadh foirm chomhchuibhithe ionchuir maidir le hoibleagáid tuairiscithe ann ina mbeadh inneachar éigeantach don tuarascáil bhliantúil ar chomhlíonadh, rud a chumasódh baint uathoibríoch na faisnéise sin laistigh de Thairseach na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil, is mór a d’fheabhsófaí an rochtain ar fhaisnéis thábhachtach ar fheidhmíocht ar leibhéal an Aontais do ghrúpaí éagsúla d’úsáideoirí deiridh.

1.16.

Tá CESE á chur i bhfios gur fearr an rochtain ar fhaisnéis feidhmíochta a bheadh ann i ndáil leis na codanna faoin gCóras Bainistíochta Comhshaoil (EMS). Tá sé beartaithe go dtuairisceofaí go leor de na heilimintí sin (e.g. úsáid acmhainní agus athúsáid uisce, cosc ar dhramhaíl, ionadú agus úsáid substaintí guaiseacha) faoi PRTR Eorpach cheana, agus trí chuíchóiriú a dhéanamh ar an tuairisciú a bhaineann le IED chun faisnéis a chomhtháthú sa Tairseach, is amhlaidh a laghdófaí an t-ualach riaracháin agus thabharfadh sé breisluach d’úsáideacht na faisnéise sin.

1.17.

Trí thairseacha tuairiscithe a choinneáil, méadófar an t-ualach riaracháin ar údaráis inniúla mar go mbeadh céimeanna measúnaithe breise ag teastáil chun a fhíorú an sáraítear na tairseacha truailleán. I gcás ina bhfuil sonraí monatóireachta ann, ba cheart iad a úsáid agus a thuairisciú. Mura ndéanfar amhlaidh, chaillfí faisnéis shuimiúil maidir leis na fórsaí spreagtha a raibh scaoileadh faoi bhun na dtairseach tuairiscithe de thoradh orthu. Dá bhrí sin, ní aontaíonn CESE leis na tairseacha tuairiscithe.

1.18.

Ó 2004 i leith, níl aon athrú tagtha ar an liosta truailleán atá faoi réir a dtuairiscithe. Ní shíleann CESE gur iomchuí moill a chur ar liostú na dtruailleán sainaitheanta is ábhar imní. Na truailleáin uile a aithnítear in Airteagal 14, is truailleáin iad atá faoi réir oibleagáidí tuairiscithe cheana féin. Ní léir do CESE breisluach a bheith ann mura ndéantar tagairt ach do shubstaintí is údar mór imní, substaintí atá údaraithe cheana in Iarscríbhinn XIV, áit a mbaineann forálacha IED le “substaintí guaiseacha”. Dá bhrí sin, measann CESE gur cheart liosta níos leithne de shubstaintí is údar imní a liostú go díreach in Iarscríbhinn II de PRTR, mar thuairisciú éigeantach ar chóid dramhaíola an Aontais.

1.19.

Creideann CESE gur cheart go gcumasódh Tairseach na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil teorainneacha ceadanna a chomparáid le suiteálacha comhchosúla, ó thaobh an choisc a dhéanann siad ar thruailliú an chomhshaoil, rud a tharlódh ar an leibhéal domhanda go hidéalach. Tá CESE á mholadh an fhaisnéis atá á ghiniúint cheana ó cheanglais IED/BAT agus EMS a chomhtháthú. Is do chuspóirí triaracha PRTR a thagraíonn Airteagal 1 de Phrótacal PRTR Chív chun rochtain phoiblí ar fhaisnéis a fheabhsú, rud a d’éascódh rannpháirtíocht an phobail sa chinnteoireacht chomhshaoil, mar aon le rannchuidiú le cosc agus le laghdú a chur ar thruailliú an chomhshaoil. Níor tugadh aghaidh go leordhóthanach ar an dá chuspóir dheireanacha sin.

1.20.

Ar deireadh, maidir leis an tagarmharcáil feidhmíochta chomhshaoil a chumasú, sin agus comhlíonadh a chur chun cinn ar leibhéal an Aontais, mar aon le cothabháil TF agus deasca cabhracha a fhorbairt, i bpáirt le hiarrachtaí chun na críche sin a fhrithpháirtiú (buiséad agus uirlisí), measann CESE go sásódh na nithe sin leasanna grúpaí úsáideoirí deiridh i bhfad níos leithne agus níos éagsúla, rud a spreagfadh an tionscal chun dea-chleachtas maidir le cosc ar thruailliú a mhalartú thar mar a dhéanann siad faoi láthair.

2.   Cúlra

2.1.

Is í an Treoir maidir le hAstaíochtaí Tionsclaíocha (IED) 2010/75/AE an ionstraim AE is tábhachtaí dá bhfuil dírithe ar chosc an truaillithe san fhoinse ar bhealach comhtháite, chun ardleibhéal cosanta comhshaoil a ghnóthú i gcás gníomhaíochtaí tionsclaíocha ar scála mór. Dá bhrí sin, tá sé d’acmhainn aige brí nithiúil a thabhairt don uaillmhian féin-dhearbhaithe maidir le an truailliú nialasach, agus cuirfidh sé feabhas ar chúrsaí sláinte chomh maith. Is tástáil é an t-athbhreithniú a rinne lucht déanta cinntí an Aontais chun a léiriú go bhfuil siad macánta faoi uaillmhianta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip a chur i bhfeidhm le forálacha sonracha.

2.2.

Cuireadh tús leis an meastóireacht faoin gComhaontú Glas don Eoraip. Tá tuairimí éagsúla ann i measc ionadaithe ó chomhlachais trádála áirithe de chuid oibreoirí tionsclaíocha agus ionadaithe eile ón tsochaí shibhialta, agus laistigh de ghrúpaí páirtithe leasmhara an tionscail lena mbaineann freisin.

2.3.

Tá athbhreithniú déanta ar an togra athbhreithnithe IED, mar aon leis an athbhreithniú ar Rialachán (CE) Uimh. 166/2006 (2) lena mbunaítear an Clár Eorpach um Scaoileadh agus Aistriú Truailleán (PRTR Eorpach). Is leis an Rialachán seo a chuirtear Prótacal UNECE Kyiv PRTR ó 2006 chun feidhme (3).

2.4.

Forléargas ginearálta ar an togra athbhreithnithe maidir le IED: is éard is aidhm dhearbhaithe don Choimisiún Eorpach (CE) “an reachtaíocht a thiontú ina creat a mbeidh súil aici ar an todhchaí agus í oiriúnach don athchóiriú tionsclaíoch atá ag teastáil le haghaidh an aistrithe ghlais”. Seo a leanas na blocanna tógála atá faoi: 1. éifeachtacht fheabhsaithe; 2. an nuálaíocht; 3. acmhainní agus ceimicí; 4. an dícharbónú. Braitheann cur chun feidhme na mbloc tógála sin go díreach ar raon feidhme IED, rud a leagtar amach in Iarscríbhinn I, rud a bhféadfaí a mheas gurb é an cúigiú bloc tógála é.

2.5.

Forléargas ginearálta ar an togra athbhreithnithe maidir le PRTR Eorpach: is éard is sprioc don togra athbhreithnithe maidir le PRTR Eorpach ar thuairisciú faisnéise comhshaoil ó shuiteálacha tionsclaíocha, togra lena mbunaítear Tairseach Astaíochtaí Tionsclaíoch, comhtháthú na sruthanna tuairiscithe a fheabhsú trí bhíthin bunachar ar líne (Tairseach Astaíochtaí Tionsclaíoch na Gníomhaireachtaí Eorpaí Comhshaoil ar líne (4)). Is é aidhm atá ann 90 % ar a laghad den fhaisnéis eisiúna a chumhdach. Níl aon athrú tagtha ar liosta na substaintí truaillithe agus ar na tairseacha maidir leis an scaoileadh.

3.   Barúlacha ginearálta maidir le IED

3.1.

Is iad na príomhionchais ón tsochaí shibhialta (5) cosaint na haeráide a bhaint amach trí “cur chuige comhcheangailte” (ordú agus rialú agus ETS), athdhearadh ar a raon feidhme, táscairí feidhmíochta chun an claochlú a threorú, solúbthacht agus uaillmhian níos treise maidir le ceadanna a shrianadh agus próiseas réamhbhreathnaitheach cinnteoireachta BAT lena dtabharfaí tús áite do leas an phobail.

3.2.

Ó thaobh na dtionscal de, tá níos mó éagsúlachta ann.

3.2.1

Maidir leis an cúigiú sprioc thrasnach, áfach, sprioc dá dtagraítear i bpointe/mír 2.4 thuas, tá ceann de na príomh-chomhpháirteanna in easnamh, is é sin an gá atá le fuinneamh in-athnuaite breise thar an éifeachtúlacht fuinnimh féin.

3.2.2

Tá gá le hanailís chomparáideach chun an iliomad neamh-chomhchuibhithe a sheachaint (2 go 4) sa reachtaíocht a bhaineann leis na hastaíochtaí céanna, rud a d’fhéadfadh a bheith ina dhíol mearbhaill. Mar shampla, ó thaobh na n-iompróirí fuinnimh de, dealraíonn sé go bhfuil ETS níos spreagúla ná na rialuithe comhuaineacha eile.

3.2.3

Ba cheart an próiseas eisiúna ceadanna a chuíchóiriú, a threisiú agus a shimpliú. Tá gá le forbairt acmhainní na n-údarás agus ullmhú an phróisis ab fhearr chun an nós imeachta a dhéanamh tapa éifeachtúil. Tá súil leis go mbeidh an togra le haghaidh achoimre ar chead ina chúnamh chun aghaidh a thabhairt ar na hábhair imní sin.

3.2.4

Tá gá le cothromaíocht mhionchoigeartaithe idir smachtbhannaí (inspreagadh diúltach) agus dreasachtaí, i bhfabhar an dara ceann, chun torthaí a chosc/laghdú ar thruailliú a bhaint amach níos túisce.

3.3.

Is díol sásaimh do chomhlachais ionadaíocha na n-oibrithe an togra a bheith ann; tá na hoibrithe tiomanta d’aistriú glas na dtionscal, agus meabhraíonn siad nach dúshlán teicneolaíoch atá ann ach dúshlán sóisialta. Ní mór an cúram cuí a chur ar fáil ionas go mbainfidh an pobal agus oibrithe i gcoitinne tairbhe as iarrachtaí níos leithne chun truailliú a chosc, iarrachtaí a bhfuil gá leo chun an Comhaontú Glas don Eoraip a chur ar bun, iarrachtaí a bheidh iomlán comhsheasmhach le haistriú cóir. Dar le comhlachais na n-oibrithe go dtacaíonn rialacha níos déine maidir le cosaint an chomhshaoil agus shláinte an duine leis an lucht saothair agus le poist ardcháilíochta a bheith ag teacht chun cinn nuair a thagann an tionscal féin in inmhe a inbhuanaithe. Tá samplaí maithe ann, an t-aistriú ón gCruach Glas sa tSualainn, cuir i gcás. Caighdeáin atá níos déine i leith an truaillithe, is caighdeáin iad a dtig leo infheistíochtaí a mhealladh chun bonneagar tionscail an Aontais a chur in oiriúint d’uaillmhian an truaillithe nialasaigh. Tacaíonn comhlachas na n-oibrithe le dlús a chur le hiarrachtaí ionadú a dhéanamh ar shubstaintí guaiseacha contúirteacha a tháirgtear agus a úsáidtear i ngníomhaíochtaí tionsclaíocha, agus dá réir sin tacaíonn siad le trédhearcacht fheabhsaithe agus le rochtain níos fusa ar fhaisnéis i leith chóras bainistithe na gceimiceán.

4.   Barúlacha sonracha maidir leis an athbhreithniú ar IED

4.1.   Bloc tógála 1: glacadh BAT a bheith níos déine le linn an cheadaithe

4.1.1

Aithnítear ar cheann de theipeanna móra an togra go bhfuil formhór na gcoinníollacha ceada ag teacht leis na leibhéil truaillithe is scaoilte a cheadaítear faoi na BAT-AE(P)Lanna ábhartha (na leibhéil astaíochtaí ghaolmhara) (Airteagal 15(3)). Mar réamhshocrú nua in Airteagal 15(3) leasaithe, is é an socrú a mholtar do na scríbhneoirí a dhéanamh na luachanna teorantacha astaíochtaí is srianta atá comhsheasmhach leis na hastaíochtaí is ísle is féidir a ghnóthú, agus chuige sin BAT a chur i bhfeidhm sa tsuiteáil. Measann CESE gur díol sásaimh é an soiléiriú sin agus gur soiléiriú é atá comhsheasmhach le IED chun truailliú a chosc ag an bhfoinse. Le linn an cheadaithe, ní mór raon feidhme agus imlíne chruinn na teicneolaíochta a chur san áireamh chun an chomparáid BAT-ábhartha a úsáid.

4.1.2

Tagairt don raon “dian” atá indéanta go teicniúil sa mhír dheireanach, sin rud a bheadh comhsheasmhach go hinmheánach agus bheadh sé níos ailínithe leis an gComhaontú Glas don Eoraip.

4.1.3

Ligeann an togra don oibreoir anailís a dhéanamh ar indéantacht an sprioc is déine a aimsiú sna leibhéil astaíochtaí a ghabhann le BAT (BAT-AEL) agus an fheidhmíocht is fearr is féidir leis an tsuiteáil a léiriú trí BAT a chur i bhfeidhm mar a thuairiscítear i gconclúidí BAT. Tá gá le soiléirithe maidir leis an bhforáil seo (féach moltaí).

Foráil mhaoluithe (Airteagal 15(4))

4.1.4

Leis an tagairt do thoirmeasc a chur ar aon mhaolú i gcás a d’fhéadfadh comhlíonadh na gcaighdeán cáilíochta comhshaoil a chur i mbaol, aistrítear an cur chuige réamhchúraim agus coisctheach go foclaíocht dhlíthiúil atá níos soiléire, agus dá bhrí sin is ag tacú leis atáthar, agus is ag tacú le ceanglais faireacháin bhreise atáthar freisin chun tionchar ar an timpeallacht ghlactha a thomhas.

Modh soiléirithe maidir le conas measúnuithe costais-sochair a dhéanamh

4.1.5

Is in Iarscríbhinn II nua a mholtar modh an mheasúnaithe costais agus sochair (CBA) mar chuid de phrionsabail nua a bheidh le comhlíonadh nuair atá maoluithe á ndeonú. Ba cheart sochair sláinte agus sochair cosanta na haeráide a áireamh ar na sochair chomhshaoil, ní hé an modh damáiste agus costas ba cheart a úsáid ach na modhanna is cosantaí e.g. modh Luach Staidrimh EEA a oiriúnaíodh do leibhéil praghsanna ECFE/SAM, bunaithe ar thuarascáil EEA (Tuarascáil ETC/ATNI 04/2020) (6).

4.1.6

Ba cheart an modh feabhsaithe CBA a úsáid freisin chun leibhéil na smachtbhannaí agus an chúitimh a shocrú, agus is é ba cheart a úsáid freisin le cinneadh cad is rud “inmharthana ar bhonn eacnamaíoch” ann i gcomhthéacs chinneadh BAT. Dá gcuirfí an modh sin i bhfeidhm chun inmheánú córasach a dhéanamh ar na costais sheachtracha, d’fhéadfaí acmhainní breise a ghiniúint, acmhainní a d’fhéadfaí a ath-leithdháileadh chun glacadh teicnící ceannródaíocha atá ag teacht chun cinn.

An bhaint le sceitheadh uisce

4.1.7

Na ceanglais maidir le coibhéis na leibhéal cosanta a bhaint amach i gcás sceitheadh indíreach fuíolluisce, is ceanglais iad a tugadh chun doichte (Airteagal 15(1)). Formhór na bpáirtithe leasmhara, eadhon an tsochaí shibhialta agus tionscal an tsoláthair uisce, tá siad i bhfabhar na n-athruithe a rinneadh ar an togra nua, ós rud é go gcuireann sé coinníollachtaí leis na coinníollacha faoina bhféadfadh an sceitheadh indíreach tarlú. Is dearfach an rud béim a bheith ar choibhéis ualach an truaillithe, agus is dearfach an rud gurb amhlaidh atá gan dochar d’Airteagal 18 (comhlíonadh na gcaighdeán cáilíochta comhshaoil) i ngach cás. D’fhéadfaí foclaíocht níos neamhbhailbhe a úsáid chun caolú a thoirmeasc, agus ba cheart cur chuige “nialasach” a shocrú le haghaidh liosta truailleán athchailcreach i gcomhréir leis an oibleagáid neamh-mheatha a bhfuil feidhm aici i gcomhthéacs chosaint an uisce.

4.1.8

D’fhéadfadh breisluach ní ba mhó a bheith leis an bhforáil dá socrófaí é ag pointe scaoilte bith-dhíghrádaitheachta/spriocluach bith-dhíghrádaitheachta a bheadh le gnóthú.

An tsolúbthacht a shrianadh trí nuashonrú a dhéanamh ar líontán sábhála an Aontais

4.1.9

Dá mba é ceanglas a bhí ann gan ligean ach do na Gléasraí Móra Dócháin gan dul thar raon caighdeánach an BAT-AEL, gléasraí dar lón tine an lignít, d’fhéadfaí ualach bliantúil damáiste don tsláinte luach EUR 42,2 billiún ar a laghad a sheachaint. Ós rud é gur ar shonraí astaíochtaí 2000-2001 atá íoscheanglais cheangailteacha Iarscríbhinn V bunaithe, creideann CESE gur cheart luachanna teorann astaíochtaí Iarscríbhinn V a leasú, sin agus na forálacha sa chóras comhlíonta, lena n-ailíniú leis na leibhéil astaíochtaí a ghabhann le BAT agus leis na leibhéil ghaolmhara a ghabhann le AELanna caighdeánacha atá ann le haghaidh LCPanna dóite guail/ligníte an 2017 LCP BREF3 athbhreithnithe. Níl aon údar luaite sa togra faoin bhfáth nár athbhreithníodh líontán sábháilteachta AE, líontán atá as dáta.

Easnaimh eile a dhéanann difear diúltach d’éifeachtacht spriocanna IED

4.1.10

Ba cheart bearta níos soiléire a shonrú i dtéacs dlíthiúil Airteagal 18 EQS (e.g. oibriú laghdaithe), bearta a bhfuil oibleagáid leo atá bunaithe ar thorthaí, d’fhonn a áirithiú go mbeidh oibleagáid ar an údarás inniúil bearta réamhghabhálacha a ghlacadh (e.g. “maolán sábháilteachta” na gcaighdeán cáilíochta comhshaoil), nasc sainráite in Airtegal 21(5) le cláir náisiúnta um rialú ar thruailliú aeir, pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide agus treoirlínte EDS (7) maidir le cáilíocht an aeir, agus ba cheart Airteagal 3(6) a leasú dá réir.

Faisnéis atreisithe maidir le feidhmíocht chothrom na hiomaíochta agus maidir le comhlíonadh a chur chun cinn

4.1.11

Lig an togra an deis uaidh chun foráil a dhéanamh maidir le húsáid níos éifeachtaí a bhaint as faisnéis feidhmíochta atá á ghiniúint cheana laistigh den tuarascáil bhliantúil ar chomhlíonadh (Airteagal 14(1) de IED), foirm chomhchuibhithe ionchuir maidir le hoibleagáid tuairiscithe lenar féidir an fhaisnéis sin a asbhaint go huathoibríoch laistigh de Thairseach LEE, rud a chuirfeadh feabhas suntasach ar an rochtain ar an bpríomhfhaisnéis feidhmíochta.

4.1.12

Creideann CESE gur cheart forálacha maidir le comhlíonadh a chur chun cinn a leagan síos feasta, ina measc sin íosmhinicíochtaí calabraithe chun faireachán a dhéanamh ar ghléasanna, sin agus leibhéil neamhchinnteachta a thomhas ionas nach rachaidh siad tharastu, agus iad a bheith ailínithe leis an úrscothacht.

Cearta atreisithe Aarhus

4.1.13

Tá feabhsuithe déanta ar roinnt gnéithe a bhaineann le rannpháirtíocht an phobail agus an rochtain ar cheartas, rud eile a raibh Cás Coiste um Chomhlíonadh Aarhus ina spreagadh dó (8). Is le leigheasanna éifeachtacha agus leis an rochtain ar chúirteanna a bhaineann na ráthaíochtaí nua faoi Airteagal 25, agus is díol sásaimh iad a bheith ann. Creideann CESE, áfach, gur cheart foráil Airteagal 25 a leasú le gníomhartha nó misin a rinneadh faoi IED a áireamh ann, ní hionann agus gan ach na gníomhartha nó na misin a bhaineann le hAirteagal 24 a bheith san áireamh ann. Ina theannta sin, ba cheart imscrúdú córasach cúramach a dhéanamh má tá na héilimh ar fhaisnéis rúnda gnó i gcomhréir le creat ábhartha Aarhus, agus a mhéid atá sin amhlaidh.

4.2.   Bloc tógála 2: “Tacú leis an nuálaíocht”

4.2.1

Measann CESE nach bhfuil uirlisí soiléire ná dreasachtaí soiléire sa togra chun “nuálaíocht” ar fónamh a chothú. Ar an gcéad dul síos, mar gheall ar easpa príomhtháscairí feidhmíochta (KPIanna), agus ar easpa spriocanna atá dírithe ar thorthaí, ní léir cén nuálaíocht atá le tabhairt i gcrích. Tá roinnt forálacha ann a chuirfeadh tús le glacadh “Teicnící atá ag Teacht Chun Cinn” (ET). Mar sin féin, na critéir chun measúnaithe ar cad is teicníc ann atá ag teacht chun cinn, is critéir iad atá bunaithe ar na leibhéil ullmhachta teicneolaíochta agus orthu sin amháin.

4.2.2

Ní beag is dóigh le CESE go bhfuil spriocdháta 2050 le haghaidh an “aistriú” ag teacht salach ar spriocanna an Aontais maidir le truailliú astaíochtaí agus laghdú astaíochtaí, sin agus ar na srianta atá ann de bharr na dteorainneacha pláinéadacha. Is de phróiseas atá bunaithe ar an eolaíocht ba cheart clocha mílte agus KPIanna a shainiú feasta, agus ba cheart ENRanna agus geallsealbhóirí ábhartha eile a áireamh iontu go sainráite.

4.2.3

Ba cheart ról foirmiúil a thabhairt do pháirtithe leasmhara eile i bhforbairt na bpleananna claochlaithe, sin agus i malartú faisnéise BREF AE. Liosta na bpáirtithe leasmhara a luaitear i bhforáil an Lárionaid Nuálaíochta um Chlaochlú agus Astaíochtaí Tionsclaíocha (INCITE), lena n-áirítear EEA, is oiriúnaí an liosta oiriúnaí atá ann. Ba cheart grúpaí leasmhara éagsúla a spreagadh ionas gur chothroime an rannpháirtíocht a bheadh ann, agus ba cheart ENRanna sa saol acadúil agus ENRanna eile i réimse chosaint na sláinte a thabhairt san áireamh más féidir.

4.2.4

Measann CESE gur cheart príomhtháscairí feidhmíochta ag a bhfuil spriocanna gníomhaíochta atá faoi cheangal ama a fhorbairt agus measann sé go bhféadfaí iad a chur le hIarscríbhinn III a ghabhann le IED, mar shampla, iarscríbhinn a bhaineann leis na critéir maidir le cinneadh BAT. D’fhéadfaí na príomhtháscairí feidhmíochta sin a úsáid chun athbhreithniú ar BREF agus chun an próiseas don phlean claochlaithe a threorú. Ba cheart an t-athbhreithniú sin a dhéanamh de phróiseas tráthúil a bheadh deartha go maith, próiseas ina mbeadh clocha míle a d’fhéadfaí a phleanáil roimh ré, chun foráil a dhéanamh do na táscairí luatha agus don tacaíocht phleanála chuí.

4.2.5

Tá CESE á mholadh go socrófaí prionsabail íosta, lena n-áiritheofar tús áite a thabhairt do chosc an truaillithe ar laghdú an truaillithe, agus scagthástáil comhoiriúnachta a bheith ann féachaint an bhfuil teicnící sainaitheanta (atá ag teacht chun cinn) comhoiriúnach leis an acquis agus leis na spriocanna a leagtar síos i leith an truaillithe nialasaigh.

4.3.   Bloc tógála 3: Acmhainní agus Ceimicí

4.3.1

Airteagal 15(3)(a) lena gceanglaítear go mbeidh Luachanna na dTeorainneacha Feidhmíochta Comhshaoil laistigh de na leibhéil astaíochtaí a bhaineann le BAT (BAT-AELanna) agus leibhéil feidhmíochta comhshaoil eile (BAT-AEPLanna), is Airteagal é nach bhfuil comhsheasmhach a dhóthain le ceangal a chur ar oibreoirí BAT a chur i bhfeidhm, agus ba cheart go mbeadh sé ag freagairt do leibhéal docht raonta BAT-AEPL a bhaineann le caighdeáin “gléasra nua”, i gcás ina ndéantar difreáil i gConclúid BAT-Chonclúid chomhfhreagrach. Is díol sásaimh do CESE ról níos láidre a bheith ag BAT i ndáil le húsáid acmhainní; ní hamháin gurb iad leas an chomhshaoil iad agus leas shláinte an duine, ach cuireann siad cás gnó ar fáil d’oibreoirí chomh maith.

4.3.2

Tá béim ag comhlachais ionadaíocha na n-oibrithe agus ag eagraíochtaí neamhrialtasacha freisin ar na buntáistí a bhaineann le substaintí guaiseacha agus contúirteacha a ionadú agus a chosc, rud a fhágann, i ndeireadh na dála, gur lú cásanna a bheidh ann de ghalair a tholgtar de bharr na hoibre (an ailse, mar shampla, an galar is minice is cúis leis an mbás i saol na oibre). Tá CESE á chur i bhfios gur fearr an rochtain a bheadh ann, agus gur fearr an léirmhíniú ar fhaisnéis feidhmíochta a bheadh ann, ach comhtháthú díreach a bheith i dTairseach na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil.

4.4.   Bloc tógála 4: Tacú leis an dícharbónú

4.4.1

Tá sé de laige sa togra seo nach n-éireodh leis IED a chur in oiriúint do chosaint na haeráide. Measann CESE go bhfuil tábhacht le cosaint na haeráide. Tacaíonn CESE go láidir le cur chuige comhcheangailte agus le comhsheasmhacht na mbeartas ionas go mbeidh tairbhí eile ann go hindíreach.

4.4.2

Mhol an tsochaí shibhialta na forálacha seo a leanas a leagan síos i dtéacs IED: ba cheart an “neodracht aeráide” a chur leis ina critéar breise BAT; Airteagal 9(1) a scrios; socraítear na bearta dícharbónaithe freisin laistigh de na Pleananna Aistrithe e.g. 100gCO2eq/kWh ón 1 Eanáir 2035 amach, agus 0gCO2eq/kWh faoi 2040 ar a dheireanaí. An leictriú éigeantach agus na ceanglais i leith malairt bhreosla.

4.4.3

Is dearcadh eile atá ag lucht tionscail, agus ina ionad sin, is é an cur chuige cás ar chás ghlacfadh sé, go dtí go mbeadh éifeachtaí féideartha ag an Treoir neartaithe maidir le EU-ETS. B’fhearr leosan moladh an Choimisiúin Eorpaigh agus an t-athbhreithniú a chur siar go dtí lár 2028. Is é an phríomhargóint atá ann go bhfuil córas EU-ETS níos solúbtha d’oibreoirí chun cinneadh a dhéanamh maidir le cé acu bearta dá gcuid beart féin atá éifeachtúil ó thaobh costais de lena gcur chun feidhme.

4.5.   Athdhearadh/leathnú an raoin feidhme (pointí earnála)

Dianghníomhaíochtaí beostoic (cuimsiú an eallaigh, tairseacha leasaithe éanlaithe agus muc)

4.5.1

Mhol an Coimisiún roinnt athruithe maidir le tógáil beostoic ar scála tionsclaíoch bunaithe ar Aonaid Beostoic (LSU) (9). Tá an Coimisiún ag súil le EUR 5,5 billiún in aghaidh na bliana ina shochar sláinte, agus meastar go mbeidh costas comhlíontachta luach EUR 265 milliún nó mar sin ag gabháil leis sin.

4.5.2

Baineann na príomhathruithe leis an gcóras ceadaithe, agus moltar córas ceadaithe “éadrom” i gCaibidil VIa nua. I gcás CESE, ní léir cé mar a dhéanfar an truailliú a laghdú mura bhfuil i gceist ach an scóip atá ann a leathnú. Na bearta atá le cur chun feidhme trí “rialacha oibriúcháin” (Airteagal 70i), níor sainíodh iad fós, agus is amhlaidh a bheidís faoi réir ghníomh tarmligthe na Comhairle Eorpaí. Is cosúil gurb é 2030 spriocdháta an chomhlíonta más ea.

4.5.3

Is éard is mó is ábhar imní don tsochaí shibhialta go bhfuil an baol ann go n-úsáidfeadh na Ballstáit córas clárúcháin atá ag teacht salach ar shocrú na gceanglas i nósanna imeachta ceada cás ar chás (e.g. stádas na timpeallachta glactha, go háirithe i gcás níotráití agus leathadh aoiligh). Is céim siar a bheadh ansin do ghníomhaíochtaí Roinn 6.6 (muca agus éineoil) atá á rialáil ag IED faoi láthair. Is éard atá ag teastáil nasc simplí leis na caighdeáin cháilíochta chomhshaoil agus acmhainn ghlactha na talún a chomhlíonadh. Ba cheart truailliú ón dobharshaothrú a bheith á chumhdach freisin. Ar deireadh, is doiléir an fhoclaíocht atá i gCaibidil (Airteagal 70f) maidir le tábhacht na saincheisteanna.

4.5.4

Seo a leanas an seasamh atá ag na heagraíochtaí ionadaíocha. Is cosúil go bhfuil sé róluath le tógáil stoic a chur san áireamh fós: ní féidir na luachanna scaradh aoiligh ábhartha a choigeartú, ach is ar bhun an chineáil bia a thugtar do na hainmhithe a fhéachtar lena meas; na meastúcháin chothroma atá ann, taispeánann siad raon is mó ná +/– 100 % timpeall ar an meán. Is leithne fós an raon sin áit a mbíonn na hainmhithe ar innilt, mar sa chás sin is amhlaidh a scaipeann na hastaíochtaí; níl aon staidéar anailíseach JRC ar fáil ná níl a leithéid ar na liostaí; na hoibreoirí a bheith ar easpa eolais agus ar ghannchuid acmhainní i dtiomsú, i soláthar, agus i dtuairisciú faisnéise den sórt sin.

4.5.5

Is é is cuspóir do IED ardleibhéal foriomlán cosanta comhshaoil a ghnóthú le haghaidh suiteálacha tionsclaíocha ar an scála mór-. Fágann an togra ón gCoimisiún go mbeidh feirmeacha ag a bhfuil stoc ainmhithe de 150 aonad beostoic nó níos mó (mar “thairseach”) cumhdaithe ag forálacha IED beag beann ar an teicneolaíocht tógála a úsáidtear. Go praiticiúil, ciallaíonn sin go mbeidh feirmeacha teaghlaigh go leor faoi raon feidhme na Treorach, agus dá bhrí sin beidh siad faoi réir na rialacha céanna le suiteálacha móra tionsclaíocha eile (e.g. táirgeadh stroighne nó cruach). Ionas go gcuirfear an Treoir chun feidhme ar bhealach comhréireach costéifeachtach, tá CESE á mholadh go láidir an tairseach a ardú i gcás gabháltais beostoic, ardú a bheadh bunaithe ar mheasúnú tionchair leordhóthanach nua ar theicneolaíochtaí tógála.

4.5.6

Measann CESE gur cheart soiléiriú a thabhairt maidir le hábhar na rialacha oibríochta (70i), eadhon na rialacha is éifeachtaí chun na haidhmeanna sonraithe a bhaineann le cosc ar thruailliú a bhaint amach, agus iad sin a bheith comhréireach do na hoibreoirí san am céanna. Tá difreáil ann i dtaobh na hainmhithe a bheith á mbeathú faoi dhíon cuid den bhliain nó ar feadh na bliana ar fad, agus i dtaobh cén cineál beart ba cheart a dhéanamh chun aoileach a bhainistiú. Molann CESE tuilleadh dreasachtaí d’fheirmeacha tógála stoic a léiríonn an dea-chleachtas comhshaoil, más feirmeacha saor-raoin iad, go háirithe an fheirmeoireacht orgánach agus cleachtais feirmeoireachta eile lena n-urramaítear leas na n-ainmhithe; b’fhearr na feirmeacha sin a bheith in oiriúint do phórtha áitiúla agus do phórtha neamhchoitianta más féidir. Leis an gcreat nua, ba cheart cleachtais inbhuanaithe a chur chun cinn agus níor cheart optamú a dhéanamh ar na modhanna diantógála beostoic e.g. ba cheart tuilleadh rialuithe a dhéanamh ar an aer i gceann an phíobáin. Tá moltaí úsáideacha maidir le tagarmharcanna barr feabhais i ndoiciméad EMAS 2018 maidir leis an doiciméad tagartha earnála i leith na gcleachtas bainistíochta comhshaoil ab fhearr in earnáil na talmhaíochta (10), moltaí a bheadh ina mbunús ar fónamh chun na caighdeáin sin a shainiú.

4.5.7

Maidir leis an dobharshaothrú, is éiceachóras casta atá ann, éiceachorás a chuireann astaíochta uaidh is fíor, ach éiceachorás a bhfuil sochar agus tairbhe sineirgeach ann don chomhshaol chomh maith: micrea-aeráid, rialú teochta, cáilíocht an aeir, uisce na dtithe, gabháil carbóin, bithéagsúlacht etc. Dá bhrí, ní féidir astaíochtaí a mheas astu féin gan tagairt do rudaí eile. Níl mionstaidéar anailíseach ar bith ar an Airmheán Comhpháirteach Taighde (JRC)-ar fáil, fiú ar liosta doiciméad tagartha BAT. Teastaíonn sainmhíniú an-bheacht ar leaganacha BAT de bharr líon ard na dteicneolaíochtaí atá ann cheana a bhfuil cuid acu neodrach ó thaobh na haeráide de.

Gníomhaíochtaí mianadóireachta mianraí

4.5.8

Tá an Coimisiún Eorpach á mholadh go n-áireofaí roinnt cineálacha gníomhaíochtaí mianadóireachta mianraí agus miotalacha sa raon feidhme. Tacaíonn CESE leis sin toisc go bhféadfadh sé tionchar suntasach a imirt ar an gcomhshaol, toisc go gcothaíonn sé aimsiú slán éiceolaíoch na n-acmhainní atá le baint as an talamh ar an mbealach is éifeachtúla, agus toisc dá bhrí sin go bhfeabhsódh sé an glacadh atá ag an bpobal leis. Is dóigh go mbeidh méadú mór ag teacht ar an éileamh ar mhianraí criticiúla san Aontas, rud a chiallaíonn go mbeidh brú breise ar ghníomhaíochtaí nua mianadóireachta. I bhformhór na gcásanna, is ar an leibhéal náisiúnta atá na gníomhaíochtaí sin á rialú cheana, agus thacódh cur chuige AE leis an gcothrom iomaíochta.

Monarú na gCadhnraí Giga-Watt in aghaidh na huaire a chur san áireamh

4.5.9

Moltar sa togra ón gCoimisiún monarú cadhnraí ian-litiam a chur faoi raon feidhme IED nuair atá ceallraí/pacáistí á gcur le chéile, ceallraí ar mó ná 3,5 GWh in aghaidh na bliana an acmhainn táirgeachta atá iontu. Is mar gheall ar thorthaí atá ag teacht chun cinn atá CESE ag tacú leis sin, torthaí a thugann le fios go bhféadfadh na gníomhaíochtaí sin tionchar mór a imirt ar an gcomhshaol, go háirithe ar ídiú an uisce agus ar úsáid na miotal guaiseach. Mar gheall ar leictriú an iompair agus leictriú na bhfeidhmchlár eile, is earnáil í seo atá ag fás léi go tapa. Ní léir, áfach, cén fáth ar íslíodh an tairseach acmhainne 2,5 GWh ag an nóiméad deiridh sa chéad togra.

Líonadh talún

4.5.10

Is éard a mholann an Coimisiún Eorpach na ceanglais a bhaineann le líonadh na talún a neartú, agus dá bhrí sin ní leathnú ar an raon feidhme atá i gceist. Dá mbeadh BAT ann maidir le líonadh na talún, bheadh feabhas ar an tionchar a bhíonn aige ar an gcomhshaol agus ar an aeráid, go háirithe ó thaobh astaíochtaí meatáin a chosc / a ghabháil. Is in 1999 a foilsíodh an Treoir um Líonadh Talún (11), rud atá i gcontráthacht leis an méid a luaitear sa Treoir féin, is é sin nach bhfuil aon chaighdeán BAT ann maidir le líonadh na talún. Deirtear go sainráite (i roinn 5.3) freisin go bhfuil gníomhaíochtaí cóireála anaeróbaigh cumhdaithe ag an gcóireáil bhitheolaíocha. Tacaíonn CESE leis an dá shoiléiriú sin.

5.   Barúlacha ginearálta maidir leis an athbhreithniú ar PRTR Eorpach)

5.1.

Ní mór do PRTRanna 3 chuspóir idirnasctha ar a laghad a chur chun feidhme, faoi mar a shonraítear in Airteagal 1 de Phrótacal PRTR Chív (féach Pointe 1.19).

5.2.

Measann CESE gur rud ríthábhachtach tairseacha sonraí comhtháite a bheith ann, tairseacha atá nua-aimseartha soláimhsithe, ionas gur cinnte go ndéanfar rianú ar an dul chun cinn sa chosc ar thruailliú agus sa chuntasacht phoiblí. Cé gur díol sásaimh do CESE roinnt de na forálacha nua seo a bheith ann, an tuairisciú córasach ar ionchuir, cuir i gcás (tomhaltas, ábhair, tionchair ar shlabhra an tsoláthair), sin agus faisnéis a chur i gcomhthéacs, an tuairisciú ar astaíochtaí idirleata, uas-éascacht don úsáideoir, mar aon le comhtháthú na sruthanna tuairiscithe éagsúla, is tromchúiseach an t-ábhar imní atá ann maidir leis na ceanglais is sonraí i.e. conas tagarmharcáil agus cur chun cinn an chomhlíonta a chumasú.

6.   Barúlacha sonracha (athbhreithniú PRTR Eorpach)

6.1.

Níl CESE cinnte gurb é an bealach cuí le dul chun cinn a dhéanamh moill a chur ar liostú na dtruailleán is ábhar imní.

6.2.

Measann CESE gur dlisteanach is suim leis na saoránaigh faisnéis úsáideach a fháil faoin lorg a fhágann táirgí ar an gcomhshaol.

6.3.

Dearbhaíonn an Coimisiún Eorpach go bhfuil sé d’aidhm aige 90 % ar a laghad de scaoileadh gach truailleáin a bhaint as an aer, as an uisce agus as an talamh, lena n-áirítear tairseacha nialasacha i gcás substaintí a bhfuil guais an-ard iontu don chomhshaol nó do shláinte an duine.

6.4.

Má bhíonn ar na húdaráis inniúla cloí leis na tairseacha tuairiscithe, is amhlaidh a mhéadóidh an t-ualach riaracháin atá orthu: ba cheart sonraí faireacháin a úsáid nuair is ann dóibh, agus dá bhrí sin ba cheart iad a thuairisciú. Bunaithe ar an méid thuas, is ag easaontú leis na tairseacha tuairiscithe atá CESE.

6.5.

Measann CESE gur féidir feabhas a chur ar éifeachtúlacht agus ar éifeachtacht an tuairiscithe. Ba cheart go bhféadfadh na hoibreoirí tuairisc na faisnéise faireacháin a chur ar Thairseach na Gníomhaireachta Eorpaí Comhshaoil go díreach; a bhformhór sin is ar chórais fhaireachán leanúnach na n-astaíochtaí (CEM) atá siad bunaithe. I mBallstát go leor, sin agus sa tSín agus sna Stáit Aontaithe freisin, cuirtear sonraí loma CEM ar fáil go díreach don phobal a thúisce a bhíonn siad ann (nó laistigh de mhí) sa bhunachar sonraí láraithe. Níl an ghné seo á tairiscint ag an nGníomhaireacht Eorpach Comhshaoil fós. Dar le CESE go mbainfí cuid den ualach riaracháin agus den ualach measúnaithe comhlíonta de na húdaráis inniúla ach cur ar a gcumas do na hoibreoirí tuairisciú go díreach chuig EEA, rud a d’fhágfadh san am céanna gur thúisce a bheadh rochtain ag úsáideoirí deiridh éagsúla ar an bhfaisnéis. D’fhágfaí freagracht an bhailíochtaithe agus freagracht an fhorfheidhmithe faoin údarás inniúil trí bhíthin cearta speisialta rochtana; d’fhéadfaí nod a chur leis na hiontrálacha maidir leis an stádas atá acu (bailíochtú fós le déanamh/arna bhailíochtú).

---

(1)  IO L 334, 17.12.2010, lch. 17.

(2)  IO L 33, 4.2.2006, lch. 1.

(3)  https://unece.org/environment-policy/public-participation/prtrs-protocol-text

(4)  https://industry.eea.europa.eu/

(5)  https://eeb.org/library/ngo-preliminary-assessment-of-the-european-commissions-proposal-for-revised-ied-and-e-prtr

(6)  https://www.eionet.europa.eu/etcs/etc-atni/products/etc-atni-reports/etc-atni-report-04-2020-costs-of-air-pollution-from-european-industrial-facilities-200820132017

(7)  https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/what-are-the-who-air-quality-guidelines

(8)  ACCC/C/2014/121 EU: https://unece.org/acccc2014121-european-union.

(9)  Is ar Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) Uimh. 808/2014 ón gCoimisiún a bunaíodh tosca LSU.

(10)  IO L 145, 8.6.2018, lch. 1, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32018D0813

(11)  IO L 182, 16.7.1999, lch. 1, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A31999L0031