Tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa maidir le Togra le haghaidh Treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Treoir 2003/25/CE a mhéid a bhaineann le ceanglais chobhsaíochta fheabhsaithe a chur léi agus í a ailíniú le ceanglais chobhsaíochta atá sainmhínithe ag an Eagraíocht Mhuirí Idirnáisiúnta

(COM(2022) 53 final – 2022/0036 (COD))

(2022/C 323/20)

Rapóirtéir:

Mateusz SZYMAŃSKI

Comhairliúchán	Parlaimint na hEorpa, 7.3.2022 Comhairle an Aontais Eorpaigh, 1.3.2022
Bunús dlí	Airteagal 100(2) agus Airteagal 304 CFAE
Rannóg atá freagrach	Iompar, Fuinneamh, Bonneagar agus an tSochaí Faisnéise
Dáta a glactha sa rannóg	2.5.2022
Dáta a glactha sa seisiún iomlánach	18.5.2022
Seisiún iomlánach Uimh.	569
Toradh na vótála (ar son/in aghaidh/staonadh)	182/1/1

1.   Conclúidí agus moltaí

1.1.

Is díol sásaimh do CESE an togra chun na rialacha reatha maidir le sábháilteacht long paisinéirí róró a bhfuil bail dhamáistithe orthu a leasú. Molann sé go láidir na caighdeáin sábháilteachta is airde is féidir a choinneáil sa mhuiriompar. Tá tábhacht ar leith ag baint leis sin don chineál árthaí atá i gceist, atá níos leochailí ná cineálacha eile soithí mar gheall ar a saintréithe sonracha.

1.2.

Thairis sin, is díol sásaimh do CESE na hiarrachtaí a rinneadh chun rialacha idirnáisiúnta a chomhchuibhiú agus, sa chomhthéacs seo, chun iad a chur ar aon dul leis na rialacha idirnáisiúnta arna leagan síos ag IMO. Is mór aige freisin na hiarrachtaí a rinneadh chun an reachtaíocht a shimpliú lena n-éascaítear úsáid agus cur i bhfeidhm na rialacha sin. Is díol sásaimh do CESE an modh oibre atá in úsáid i dtaca leis an tionscadal, go háirithe an comhairliúchán domhain a dhéantar le saineolaithe sa réimse.

1.3.

Mar sin féin, ba mhaith le CESE a chur i bhfios go láidir go bhfuil sé thar a bheith deacair scrúdú a dhéanamh ar an togra seo mar gheall ar dhréachtú casta doiléir an téacs. Go deimhin, tá foirm reatha na bhforálacha agus na soiléirithe ar neamhréir le cuspóir an togra, arb é sin úsáid agus cur i bhfeidhm na bhforálacha dlí thuasluaite a éascú. Moltar trédhearcacht an chláir a mhéadú, lena n-áirítear trí chur i láthair a dhéanamh le graif ar na réitigh spriocdhírithe a mbeidh mínithe iomchuí ag gabháil leo.

1.4.

Is cúis imní do CESE na réitigh mhalartacha shealadacha a glacadh sa togra le haghaidh longa nuathógtha atá deimhnithe chun 1 350 duine nó níos lú a iompar agus an moladh go ndéanfaí meastóireacht ar an dá rogha sin deich mbliana tar éis chur chun feidhme an leasaithe, maille leis an athbhreithniú ar an Treoir a fógraíodh tar éis na meastóireachta.

1.5.

Tá CESE ag tabhairt dá aire go bhfágfadh tabhairt isteach dhá rogha mhalartacha ar longa nuathógtha nach mbainfí amach ina n-iomláine cuspóir an togra chun “an chastacht agus an t-ualach teicniúil agus riaracháin a laghdú, a eascraíonn go príomha as dhá chóras éagsúla chun meastóireacht a dhéanamh ar inmharthanacht long paisinéirí róró atá i riocht millte”. Tá dhá scéim mhalartacha á moladh ar feadh tréimhse shealadach deich mbliana.

1.6.

Dar le CESE, ach réitigh shealadacha den sórt sin a thabhairt isteach, cruthófar staid éiginnteachta agus fadhbanna breise amach anseo. Ba cheart a chur i bhfáth gur de chineál fadtéarmach iad na hinfheistíochtaí cabhlaigh san earnáil iompair seo. Dá bhrí sin, ba cheart dálaí iarbhír na hearnála a áireamh sa dearcadh a leagtar amach sa togra.

1.7.

Creideann CESE gur cheart aon réiteach amháin ar cheanglais chobhsaíochta a chur in ionad na forála lena léirítear cur i bhfeidhm sealadach na gceanglas cobhsaíochta malartach maidir le longa nuathógtha a deimhníodh chun 1 350 duine nó níos lú a iompar, ionas nach gcruthófar fadhbanna breise maidir le comhsheasmhacht agus soiléireacht na rialacha agus chun cineál sealadach a gcur i bhfeidhm a sheachaint.

1.8.

Tá sé á mholadh ag CESE go dtabharfaí isteach meastóireacht thréimhsiúil go tráthrialta, e.g. gach 10 mbliana. Níor cheart, áfach, réamhbhreith a dhéanamh ar ghníomhaíocht reachtach ar bhonn chonclúidí na meastóireachta. Moltar go rachfaí i gcomhairle ar bhonn leanúnach leis na comhlachtaí a rialaíonn na cúrsaí sin d’fhonn sábháilteacht a fheabhsú.

1.9.

Ina theannta sin, d’fhonn inléiteacht an togra a fheabhsú agus cur i bhfeidhm na rialacha nua a éascú, moltar ábhar an togra a leasú ionas go mbeidh na longa neamhdheimhnithe a tógadh roimhe seo in ann na caighdeáin atá ann cheana is infheidhme maidir le longa deimhnithe a tógadh roimhe seo (nó longa nua) a chomhlíonadh. Ba cheart longa eile a bheith faoi réir na réiteach nua.

2.   Achoimre ar an togra ón gCoimisiún agus cúlra na tuairime

2.1.

Baineann an togra ón gCoimisiún le modhnú a dhéanamh ar Threoir 2003/25/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (1) maidir le ceanglais chobhsaíochta shonracha le haghaidh longa paisinéirí róró.

Tá baint ag an méid sin le seoladh athbhreithniú dlíthiúil a rinneadh in 2017 faoin gClár um Oiriúnacht agus Feidhmíocht Rialála (REFIT). An uair sin, leasaíodh Treoir (AE) 2017/2108, Treoir (AE) 2017/2109 agus Treoir (AE) 2017/2110 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2).

2.2.

Cumhdaíodh sa tseiceáil oiriúnachta freisin Treoir 2003/25/CE lena rialaítear ceanglais chobhsaíochta shonracha do longa paisinéirí róró. I bhfianaise an phlé chomhuainigh a bhí ag an Eagraíocht Mhuirí Idirnáisiúnta (IMO) maidir le caighdeáin chobhsaíochta le haghaidh longa a bhfuil damáiste déanta dóibh, cinneadh modhnú na Treorach a chur siar. Sa deireadh, le Rún MSC.421(98), ghlac IMO forálacha sonracha athbhreithnithe maidir le caighdeáin chobhsaíochta le haghaidh longa paisinéirí a bhfuil damáiste déanta dóibh, forálacha a bhfuil feidhm acu maidir le longa paisinéirí róró freisin. Is gá na forbairtí sin a chur san áireamh ar an leibhéal idirnáisiúnta agus rialacha agus ceanglais an Aontais a ailíniú leo siúd a bhunaítear sa Choinbhinsiún Idirnáisiúnta um Shábháilteacht Anama ar Muir (dá ngairtear “Coinbhinsiún SOLAS” anseo feasta) maidir le longa paisinéirí róró i mbun turais idirnáisiúnta.

2.3.

Dar leis an gCoimisiún Eorpach, is é cuspóir uileghabhálach an athbhreithnithe foráil a dhéanamh do chreat dlíthiúil atá soiléir, simplí agus cothrom le dáta a bheidh níos fusa a chur chun feidhme, faireachán a dhéanamh air agus a fhorfheidhmiú, rud a mhéadóidh an leibhéal foriomlán sábháilteachta.

2.4.

Sa bhreis air sin, is é is aidhm don athbhreithniú ar rialacha AE maidir le sábháilteacht loinge paisinéirí an creat rialála atá ann cheana a shimpliú agus a chuíchóiriú. Is é is cuspóir don ghníomhaíocht sin rialacha AE a choimeád i gcás inar gá agus inar comhréireach. Tá an Coimisiún ag féachaint lena áirithiú go gcuirfear chun feidhme i gceart iad agus go gcuirfear deireadh le forluí féideartha agus neamhréireachtaí idir píosaí gaolmhara reachtaíochta. Ba cheart a thabhairt faoi deara freisin gurb é is aidhm don athbhreithniú an chastacht agus an t-ualach teicniúil agus riaracháin a laghdú, nithe a eascraíonn go príomha as dhá chóras éagsúla a bheith ann chun measúnú a dhéanamh ar inmharthanacht long paisinéirí róró i dtaca le caighdeáin chobhsaíochta le haghaidh long a bhfuil damáiste déanta dóibh agus chun an t-ualach ríofa ar chuideachtaí agus ar oibreoirí longthógála a chuíchóiriú.

2.5.

Maidir le longa atá i mbun turais idirnáisiúnta, lena n-áirítear bealaí idir dhá Bhallstát, tá feidhm ag coinbhinsiúin idirnáisiúnta (faoi chúram IMO, go háirithe Coinbhinsiún SOLAS) agus ag rialacha áirithe de chuid an Aontais. I dteannta na gceanglas idirnáisiúnta, tá longa paisinéirí, longa paisinéirí róró agus árthaí paisinéirí ardluais faoi réir rialacha sonracha AE.

2.6.

Le Treoir 2003/25/CE, leagtar síos ceanglais chobhsaíochta do longa paisinéirí róró a bhfuil damáiste déanta dóibh le haghaidh gach long paisinéirí róró a oibrítear chuig calafort de chuid Ballstáit nó uaidh agus atá ar sheirbhís rialta, gan beann ar a mbratach, agus iad i mbun turais idirnáisiúnta. Tá sé mar aidhm aici a gcobhsaíocht a áirithiú tar éis damáiste agus, ar an dóigh sin, feabhas a chur ar inmharthanacht an chineáil sin soithigh i gcás damáiste de dheasca imbhuailte. Is toradh í an Treoir ar Chomhaontú Stócólm 1996. Tá ceanglais chobhsaíochta shonracha an Aontais ina gcomhlánú ar cheanglais SOLAS maidir le cobhsaíocht i gcás damáiste.

2.7.

Tá an t-athbhreithniú atá beartaithe mar thoradh ar mheasúnú ar an bhféidearthacht cur chuige rialála an Aontais maidir le ceanglais chobhsaíochta shonracha le haghaidh longa paisinéirí róró a ailíniú leis an reachtaíocht idirnáisiúnta, ar choinníoll go gcoinnítear ar a laghad an leibhéal sábháilteachta reatha arna chinneadh le Treoir 2003/25/CE.

2.8.

Comhairliúchán spriocdhírithe a bhí san obair ar an togra. Chuathas i gcomhairle le saineolaithe náisiúnta faoi chuimsiú an tSainghrúpa um Shábháilteacht Long Paisinéirí. Mar thoradh ar an gcomhairliúchán, tarraingíodh suas struchtúr do na ceanglais maidir le cobhsaíocht damáiste, a sainíodh de réir thoilleadh na soithí.

2.9.

Tugtar isteach leis an togra réitigh mhalartacha shealadacha maidir le longa nuathógtha atá deimhnithe chun 1 350 duine nó níos lú a iompar. Tá na réitigh sin bunaithe ar na critéir seo a leanas: an dáta ar leagadh cíle long nó an dáta a raibh an long ag céim chomhchosúil déanmhais agus toilleadh na loinge paisinéirí a iompar ar bord.

2.10.

Beartaítear leis an togra sásraí faireacháin agus tuairiscithe a thabhairt isteach. Déanfar na príomhshonraí maidir le longa nuathógtha agus na ríomhanna cobhsaíochta damáiste a bhailiú agus a mheas le cúnamh ón nGníomhaireacht Eorpach um Shábháilteacht Mhuirí (EMSA). Deich mbliana tar éis chur chun feidhme na gceanglas athbhreithnithe, déanfar meastóireacht agus déanfar athbhreithniú ar an Treoir.

2.11.

Leagtar síos leis an togra freisin rialacha maidir le deimhniú long róró i dtaca leis na ceanglais leasaithe.

3.   Barúlacha

3.1.

Tá sábháilteacht an iompair ar cheann de phríomhdhúshláin an lae inniu agus is é an chaoi go bhfuil ionchais sábháilteachta ag dul i méid. Ó tharla gurb ann do rialacháin éagsúla, fágann sé gur deacair rialacha comhaontaithe a chur chun feidhme agus a fhorfheidhmiú.

3.2.

Meastar go bhfuil longa róró níos leochailí ná soithí eile. Is é is cúis leis sin cineál sonrach a dtógála, rud atá curtha in oiriúint d’iompar feithiclí agus paisinéirí. Is féidir le siorraí réasúnta beag agus meáchanlár ard a bheith ina gcúis le fadhbanna cobhsaíochta. I measc na rioscaí eile tá saorbhord ard, úsáid doirse lódála mar rampaí, easpa bulcaidí, láithreacha arda bád tarrthála agus raftaí tarrthála, earráidí stuála a d’fhéadfadh a bheith ann agus lódáil mhíchothrom.

3.3.

Is díol sásaimh do CESE na hiarrachtaí a rinneadh chun rialacha idirnáisiúnta a chomhchuibhiú agus, sa chomhthéacs seo, chun iad a chur ar aon dul leis na rialacha idirnáisiúnta arna leagan síos ag IMO. Is mór aige freisin na hiarrachtaí a rinneadh chun an reachtaíocht a shimpliú lena n-éascaítear úsáid agus cur i bhfeidhm na rialacha sin.

3.4.

Mar sin féin, is cás le CESE inléiteacht agus trédhearcacht an doiciméid. Tá sé fíordheacair ag saineolaithe fiú scrúdú a dhéanamh ar an togra, i ngeall ar struchtúr an téacs agus ar an gcaoi a gcuirtear na réitigh a roghnaíodh i láthair. Go deimhin, tá foirm reatha na bhforálacha agus na soiléirithe ar neamhréir le cuspóir an togra, arb é sin úsáid agus cur i bhfeidhm na bhforálacha dlí thuasluaite a éascú. Moltar cur i láthair le graif a chur i gceangal leis an togra a cuireadh isteach, e.g. i bhfoirm tábla san iarscríbhinn, agus treoirlínte agus mínithe iomchuí a tharraingt suas.

3.5.

Ba mhian le CESE a chur in iúl gur díol sásaimh dó an modh oibre a úsáideadh in ullmhú an togra. Is iomchuí dearcadh na saineolaithe tionscail agus na ngeallsealbhóirí a chur san áireamh i dtaca le ceapadh na dréacht-reachtaíochta. Ar an gcaoi sin, is féidir cuspóirí aon tionscnamh reachtach a bhaint amach. San am céanna, is féidir a bheith ag dréim leis go ndéanfar na sainmhínithe teicniúla a chomhchuibhiú agus go gcuirfear an fhoclaíocht dhlíthiúil isteach mar is ceart.

3.6.

Is cúis imní do CESE na réitigh mhalartacha shealadacha a glacadh sa togra le haghaidh longa nuathógtha atá deimhnithe chun 1 350 duine nó níos lú a iompar agus an moladh go ndéanfaí meastóireacht ar an dá rogha sin deich mbliana tar éis chur chun feidhme an leasaithe, maille leis an athbhreithniú ar an Treoir a fógraíodh tar éis na meastóireachta.

3.7.

Tá CESE á thabhairt dá aire go gciallaíonn tabhairt isteach dhá réiteach mhalartacha eile do longa nuathógtha nach mbainfear amach cuspóir an togra, i.e. an chastacht agus an t-ualach teicniúil agus riaracháin a laghdú. Freagairt atá sa togra, faoi mar atá curtha in iúl ag an gCoimisiún, do na réitigh nua a tugadh isteach i gCoinbhinsiún SOLAS agus féachtar leis dhá shraith comhthreomhara de rialacha a ailíniú. D’ainneoin na gcuspóirí sin, moltar réiteach sealadach a chur i bhfeidhm ina mbeidh dhá chóras mhalartacha ar feadh tréimhse 10 mbliana, agus go ndéanfar athbhreithniú tar éis na tréimhse sin.

3.8.

Dar le CESE, ach réitigh shealadacha den sórt sin a thabhairt isteach, cruthófar staid éiginnteachta agus fadhbanna breise amach anseo. Ba cheart a chur i bhfáth gur de chineál fadtéarmach iad na hinfheistíochtaí cabhlaigh san earnáil iompair seo. Tá CESE á thabhairt le fios gurb é 26 bliana meánaois na long Ro-Pax, agus go bhfuil meánaois na lastlong róró os cionn 15 bliana ar an meán (3). Dá bhrí sin, ba cheart dálaí iarbhír na hearnála a áireamh sa dearcadh a leagtar amach sa togra.

3.9.

Creideann CESE gur cheart aon réiteach amháin ar cheanglais chobhsaíochta a chur in ionad na forála lena léirítear cur i bhfeidhm sealadach na gceanglas cobhsaíochta malartach maidir le longa nuathógtha a deimhníodh chun 1 350 duine nó níos lú a iompar, ionas nach gcruthófar fadhbanna breise maidir le comhsheasmhacht agus soiléireacht na rialacha agus chun cineál sealadach a gcur i bhfeidhm a sheachaint.

3.10.

Tá CESE i bhfách le sásraí faireacháin agus meastóireachta tréimhsiúla, ach i bhfianaise a bhfuil thuas tá sé á mholadh go n-athrófaí foclaíocht agus loighic an réitigh sin. Moltar go dtabharfaí isteach meastóireacht thréimhsiúil go tráthrialta, e.g. gach 10 mbliana. Níor cheart, áfach, réamhbhreith a dhéanamh ar ghníomhaíocht reachtach ar bhonn chonclúidí na meastóireachta. Tá sé tábhachtach go ndéanfar an mheastóireacht le rannpháirtíocht na ndaoine sin is mó a bhfuil baint acu leis na rialacha a chur i bhfeidhm go hiarbhír. Mar sin, moltar freisin go rachfaí i gcomhairle ar bhonn leanúnach leis na comhlachtaí a rialaíonn na cúrsaí sin d’fhonn sábháilteacht a fheabhsú. Tá sé sin tábhachtach i bhfianaise an athraithe aeráide, rud is cúis le dálaí aimsire níos láidre agus, mar thoradh air sin, a nochtann an earnáil loingseoireachta d’eachtraí adhaimsire go rialta.

3.11.

Ina theannta sin, d’fhonn inléiteacht an togra a fheabhsú agus cur i bhfeidhm na rialacha nua a éascú, moltar ábhar an togra a leasú ionas go mbeidh longa a tógadh roimhe seo in ann na caighdeáin atá ann cheana a chomhlíonadh, gan beann ar dheimhniú. Ba cheart longa eile a bheith faoi réir na réiteach nua. Tar éis na hidirthréimhse, áfach, ba cheart na rialacha a chomhchuibhiú go hiomlán.

---

(1)  OJ L 123, 17.5.2003, p. 22.

(2)  Treoir (AE) 2017/2108 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairlan 15 Samhain 2017 lena leasaítear Treoir 2009/45/CE maidir le rialacha agus caighdeáin sábháilteachta do longa paisinéirí (IO L 315, 30.11.2017, lch. 40); Treoir (AE) 2017/2109 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Samhain 2017 lena leasaítear Treoir 98/41/CE ón gComhairle maidir le clárú daoine atá ag taisteal ar bord long d'iompar paisinéirí a oibríonn trí dhul isteach i gcalafoirt Bhallstáit an Chomhphobail nó trí dhul amach astu agus Treoir 2010/65/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le foirmiúlachtaí tuairiscithe le haghaidh long atá ag teacht isteach i gcalafoirt na mBallstát agus/nó ag imeacht ó chalafoirt na mBallstát (IO L 315, 30.11.2017, lch. 52); Treoir (AE) 2017/2110 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Samhain 2017 maidir le córas cigireachtaí d'oibriú sábháilte long paisinéirí róró agus árthaí paisinéirí ardluais i seirbhís rialta agus lena leasaítear Treoir 2009/16/CE agus lena n-aisghairtear Treoir 1999/35/CE ón gComhairle (IO L 315, 30.11.2017, lch. 61).

(3)  EMSA, Earnáil Muiriompair na hEorpa, Tuarascáil Comhshaoil 2021, Lucsamburg, 2021.