(1)

I mí Iúil 2022, shainaithin an Coimisiún, i gcomhar leis na Ballstáit, an frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha mar cheann de na trí bhagairt is mó tosaíocht i réimse na sláinte (1). Meastar go bhfaigheann níos mó ná 35 000 duine bás gach bliain san Aontas Eorpach/Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (AE/LEE) mar thoradh díreach ar ionfhabhtú mar gheall ar bhaictéir atá frithsheasmhach in aghaidh antaibheathach (2). Tá tionchar na FSFM ar an tsláinte inchomparáide leis an tionchar a bhíonn ag an bhfliú, an eitinn agus VEID/SEIF ar fad le chéile ar an tsláinte. Ar an iomlán, léiríonn na sonraí is déanaí (3) go bhfuil méadú suntasach ag teacht ar líon na n-ionfhabhtuithe agus na mbásanna dá mbarr i gcás beagnach gach teaglaim de bhaictéir-antaibheathaigh, go háirithe i suíomhanna cúraim sláinte. Meastar gur ionfhabhtuithe a raibh baint acu le cúram sláinte ab ea thart ar 70 % de na cásanna ionfhabhtuithe le baictéir atá frithsheasmhach in aghaidh antaibheathach. Ina theannta sin, tá tionchar na bhfungas atá frithsheasmhach in aghaidh fungaicíde ar an tsláinte ag éirí níos soiléire thar na blianta.

(2)

Tá iarmhairtí tromchúiseacha ag FSFM, i dtéarmaí shláinte an duine agus i dtéarmaí eacnamaíocha do na chórais cúraim sláinte. Ós rud é go laghdaíonn sí ár gcumas galair thógálacha a chosc agus a chóireáil, tá FSFM ina bhagairt freisin inter alia ar an gcumas máinliacht a dhéanamh, ar chóireáil othar imdhíonacht-lagaithe, ar thrasphlándú orgán agus ar theiripe ailse. Bíonn costais arda ar chórais cúraim sláinte na dtíortha AE/LEE mar thoradh uirthi (4). Tá FSFM ina bhagairt freisin don tsábháilteacht bia agus don tslándáil bia toisc go bhfuil tionchar aige ar shláinte ainmhithe agus ar chórais táirgthe.

(3)

Saincheist Aon Sláinte Amháin is ea FSFM, sa bhrí go gcuimsíonn sí sláinte an duine, sláinte ainmhithe, sláinte plandaí agus an comhshaol, agus gur bagairt ilghnéitheach trasteorann í don tsláinte nach féidir le hearnáil amháin nó tíortha aonair dul i ngleic léi ina n-aonar. Chun dul i ngleic le FSFM, tá gá le hardleibhéal comhair idir earnálacha agus idir tíortha, lena n-áirítear ar an leibhéal domhanda.

(4)

Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 29 Meitheamh 2017 dar teideal ‘A European One Health Action Plan against AMR’ [Plean Gníomhaíochta Eorpach ‘Aon Sláinte Amháin i gcoinne FSFM] (“Plean Gníomhaíochta 2017 maidir le FSFM”) (5) leagtar amach breis agus 70 gníomhaíocht lena gcumhdaítear sláinte an duine, sláinte ainmhithe agus an comhshaol, a ndearnadh faireachán rialta ar a ndul chun cinn go dtí seo (6). Mar sin féin, tá gá le tuilleadh gníomhaíochta, go háirithe i réimsí shláinte an duine agus an chomhshaoil, rud a éilíonn go dtabharfaidh an Coimisiún agus na Ballstáit níos mó airde ar na réimsí sin, mar shampla tríd an Moladh seo. I ndáil leis sin, cuirtear leis an obair i gcoinne FSFM leis na conclúidí ón gComhairle an 14 Meitheamh 2019 maidir leis na chéad chéimeanna eile i dtreo an tAontas a bheith ina réigiún dea-chleachtais chun an fhrithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chomhrac (7) agus na conclúidí ón gComhairle an 7 Nollaig 2021 maidir le hAontas Sláinte na hEorpa (8).

(5)

Cuireann Clár EU4Health (9) infheistíocht shuntasach ar fáil chun FSFM a chomhrac, go háirithe trí dheontais dhíreacha d’údaráis na mBallstát chun bearta i gcoinne FSFM a chur chun feidhme, i measc nithe eile ag tacú leis na Ballstáit i gcur chun feidhme Phleananna Gníomhaíochta Náisiúnta Aon Sláinte Amháin maidir le FSFM, maidir le hionfhabhtuithe arna dtolgadh sa phobal agus arna dtolgadh i gcúram sláinte a rialú, mar aon le straitéisí maoirseachta frithmhiocróbacha. Ba cheart go dtacódh sé sin le hobair leantach an Mholta seo ón gComhairle ar fud na mBallstát. Leis an gclár Fís Eorpach (10), cuirfear tacaíocht ar fáil do ghníomhaíochtaí taighde agus nuálaíochta agus do chomhpháirtíocht Aon Sláinte Amháin i ndáil le FSFM (11), agus d’fhéadfadh maoiniú ón mBanc Eorpach Infheistíochta (12) agus cúnamh faoin Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil (13) tacaíocht bhreise a chur ar fáil do chur chun feidhme an Mholta seo ón gComhairle.

(6)

Tá Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta Aon Sláinte i ndáil le FSFM riachtanach chun freagairt chomhordaithe ar FSFM a bhaint amach ar fud earnálacha éagsúla. I ndearbhú polaitiúil 2016 ó chruinniú ardleibhéil na Náisiún Aontaithe den Chomhthionól Ginearálta maidir le FSFM (14), gheall na Ballstáit go n-oibreoidís ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal réigiúnach agus ar an leibhéal domhanda chun pleananna gníomhaíochta il-earnálacha a fhorbairt, i gcomhréir le rún 68.7 ón gComhthionól Domhanda Sláinte, i gcomhréir le cur chuige Aon Sláinte Amháin agus leis an bPlean Gníomhaíochta Domhanda maidir le FSFM (15). I gConclúidí ón gComhairle an 17 Meitheamh 2016 (16) iarradh ar na Ballstáit plean gníomhaíochta náisiúnta i gcoinne FSFM a bheith i bhfeidhm acu roimh lár na bliana 2017, bunaithe ar chur chuige Aon Sláinte Amháin agus i gcomhréir le cuspóirí Phlean Gníomhaíochta Domhanda EDS maidir le FSFM.

(7)

Ina thuarascáil forléargais an 18 Deireadh Fómhair 2022 (17), chinn an Coimisiún, cé go raibh Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta i bhfeidhm sna Ballstáit uile, agus an chuid is mó acu bunaithe ar chur chuige Aon Sláinte Amháin, go pointe áirithe ar a laghad, go raibh éagsúlacht mhór sna pleananna gníomhaíochta sin ó thaobh inneachair agus sonraí de. Tháinig sé ar an gconclúid freisin gur cheart go n-oibreodh go leor Ballstát ar bhealach atá níos mó i gcomhréir leis an gcur chuige “Aon Sláinte Amháin”, go háirithe maidir le bearta a bhaineann leis an gcomhshaol, ar minic iad in easnamh nó gan a bheith forbartha go maith. Ar deireadh, tríd is tríd, ní raibh na croí-chomhpháirteanna, mar shampla na codanna oibríochtúla, faireacháin agus meastóireachta, forbartha i gceart sna Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta iad féin, ná ní raibh siad ar fáil i ndoiciméid ghaolmhara. Ina theannta sin, bhí faisnéis bhuiséadaithe in easnamh den chuid is mó sna Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta. Tá na saincheisteanna sin ina n-ábhar imní maidir le cur chun feidhme inbhuanaithe na bPleananna Gníomhaíochta Náisiúnta agus maidir leis na socruithe atá i bhfeidhm sna Ballstáit chun a áirithiú go mbainfear a gcuspóirí straitéiseacha amach go héifeachtach. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil Plean Gníomhaíochta Náisiúnta acu bunaithe ar chur chuige Aon Sláinte Amháin, agus struchtúr, faireachán agus acmhainní iomchuí mar bhonn taca leis.

(8)

Tá faireachas agus faireachán láidir, lena n-áirítear treochtaí a leanúint, i ndáil le FSFM agus tomhaltas frithmhiocróbach (TFM) ar gach leibhéal de réimse shláinte an duine, agus sna hearnálacha tréidliachta, plandaí agus comhshaoil freisin, ríthábhachtach chun measúnú a dhéanamh ar leathadh FSFM, chun tacú le húsáid stuama ábhar frithmhiocróbach agus chun bonn eolais a chur faoi fhreagairtí coiscthe agus rialaithe ionfhabhtuithe.

(9)

Is den riachtanas go mbeadh antaibheathaigh speictrim chúng ar fáil chun forbairt agus leathadh na frithsheasmhachta in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a chosc. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh na Ballstáit bearta speisialta a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna soláthair i réimsí shláinte an duine agus na tréidliachta.

(10)

Ní mór do na Ballstáit sonraí ábhartha inchomparáide a bhailiú maidir le líon díolacháin táirgí íocshláinte tréidliachta frithmhiocróbacha agus maidir le húsáid táirgí íocshláinte frithmhiocróbacha de réir speicis ainmhithe (18). Cé go bhfágann cur i bhfeidhm agus cur chun feidhme Rialachán (AE) 2022/2371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19) gur féidir feabhas a chur ar bhailiú sonraí agus faisnéise inchomparáide agus comhoiriúnaí maidir le FSFM agus TFM, is gá do na Ballstáit gníomhaíocht bhreise a dhéanamh chun bearnaí faireachais agus faireacháin atá ann cheana a dhúnadh agus chun iomláine na sonraí maidir le FSFM agus TFM araon a áirithiú ar gach leibhéal, lena n-áirítear trí shonraí a mholadh lena dtuairisciú agus trí chórais chomhtháite a fhorbairt chun faireachas a dhéanamh ar FSFM agus TFM lena gcuimsítear sláinte an duine, sláinte ainmhithe, sláinte plandaí, bia, fuíolluisce agus an comhshaol.

(11)

Cé go bhfuil easpa eolais fós ann maidir le forbairt agus leathadh FSFM trí phataiginí a nochtadh do tháirgí cosanta plandaí agus do tháirgí bithicíde, ba cheart an riosca go bhforbrófaí frithsheasmhacht mar sin a chur san áireamh mar chuid den mheastóireacht sábháilteachta agus den chinnteoireacht maidir le táirgí cosanta plandaí agus táirgí bithicídeacha.

(12)

Cé gur lú an bhéim atá á cur ar an ngné chomhshaoil de FSFM ná ar FSFM i sláinte an duine nó i sláinte ainmhithe, tá níos mó fianaise ag teacht chun solais go bhféadfadh an comhshaol nádúrtha a bheith ina thaiscumar mór agus ina spreagthóir FSFM. I gcomhréir leis an gcur chuige Aon Sláinte Amháin, tá sé ríthábhachtach faireachán comhshaoil a dhéanamh ar FSFM i screamhuisce agus in uisce dromchla lena n-áirítear uiscí cósta, i bhfuíolluisce agus in ithreacha talmhaíochta chun tuiscint bhreise a fháil ar an ról atá ag iarmhair fhrithmhiocróbacha a bheith i láthair sa chomhshaol maidir le teacht chun cinn agus leathadh FSFM, maidir le leibhéil an éillithe chomhshaoil agus maidir leis na rioscaí a bhaineann le sláinte an duine. Tá faireachán riachtanach freisin chun sonraí cliniciúla a chomhlánú trí ábhar samplála ó dhaonra mór a chur ar fáil.

(13)

Faightear iarmhair táirgí íocshláinte go forleathan i screamhuisce agus in uiscí dromchla, lena n-áirítear uiscí cósta agus in ithreacha, agus léiríonn roinnt foilseachán gur féidir le hiarmhair antaibheathach cur le FSFM. Is pointe iontrála féideartha géinte agus orgánaigh FSFM sa chomhshaol iad gléasraí cóireála fuíolluisce.

(14)

Cé go bhfuil sé d’aidhm ag na tograí ón gCoimisiún i bhFómhar 2022 an faireachán comhshaoil ar FSFM i screamhuisce agus in uisce dromchla lena n-áirítear uiscí cósta, i bhfuíolluisce agus in ithreacha talmhaíochta (20) a neartú, aithnítear gur gá dul i mbun cur chuige comhtháite Aon Sláinte Amháin i leith FSFM le haghaidh córais faireachais, lena n-áirítear an comhshaol (21). Tá gá le faireachas comhtháite ar thorthaí miocrorgánach atá frithsheasmhach in aghaidh drugaí i ndaoine, in ainmhithe, i bplandaí, i mbia, i bhfuíolluisce agus sa chomhshaol chun ráigeanna a bhrath agus a chosc go tapa agus chun dul i ngleic le FSFM sna hearnálacha difriúla. D’fhéadfadh coigilteas airgeadais teacht as comhar níos dlúithe ar fud na n-earnálacha sin freisin. Is éard atá i gceist leis an bpróiseas sin sonraí agus faisnéis a chomhroinnt trasna na n-earnálacha chun FSFM a chomhrac ar bhealach níos éifeachtaí agus níos comhordaithe. Na sonraí a chuireann na córais faireachais sin ar fáil, ar leibhéil iomchuí riaracháin, féadfaidh siad tuiscint níos fearr a thabhairt ar eipidéimeolaíocht chasta FSFM chun gur féidir moltaí beartais a threorú agus tionscnaimh a fhorbairt chun freagairt do rioscaí FSFM sula n-éiríonn siad ina n-éigeandálaí mórscála.

(15)

Má dhéantar ionfhabhtaithe a chosc agus a rialú go dian, go háirithe i suíomhanna géarchúraim ar nós ospidéal, agus i saoráidí cúraim fhadtéarmaigh, is cabhair é sin le FSFM a chomhrac. Le paindéim COVID-19, méadaíodh an fheasacht maidir le hionfhabhtuithe a chosc agus a rialú, lena n-áirítear bearta sláinteachais chun tarchur miocrób a laghdú, lena n-áirítear miocróib fhrithsheasmhacha. Mar sin féin, ós mar gheall ar ionfhabhtuithe (22) a bhaineann le cúram sláinte a tharlaíonn os cionn 70 % de na cásanna FSFM, tá gá le caighdeáin níos fearr ó thaobh ionfhabhtuithe a chosc agus a rialú. Áirítear leis sin freisin ardchaighdeáin sábháilteachta othar. Agus gníomhaíochtaí náisiúnta á ndéanamh aici, is féidir obair na hEagraíochta Domhanda Sláinte maidir le hionfhabhtuithe a chosc agus a rialú, sláinteachas lámh agus sábháilteacht othar a chur san áireamh (23) (24) (25).

(16)

Cé go n-aithnítear go maith go bhfuil úsáid mhíchuí ábhar frithmhiocróbach, i ndaoine agus in ainmhithe araon, ar an rud is mó is cúis le leibhéil mhéadaithe FSFM, tá tuarascálacha comhsheasmhacha ann maidir le heasnaimh a bhaineann le leibhéil arda maoirseachta frithmhiocróbach a áirithiú ar fud na mBallstát. Is gnéithe ríthábhachtacha iad úsáid stuama ábhar frithmhiocróbach agus ardchaighdeáin maidir le hionfhabhtuithe a chosc agus a rialú ar leibhéal an phobail, na n-ospidéal agus na saoráidí cúraim fhadtéarmaigh ó thaobh teacht chun cinn agus forbairt FSFM a laghdú. Comhlánaíonn an Moladh seo Moladh ón gComhairle an 15 Samhain 2001 maidir le húsáid stuama oibreán frithmhiocróbach i leigheas an duine (26), Moladh ón gComhairle an 9 Meitheamh 2009 maidir le sábháilteacht othar, lena n-áirítear ionfhabhtuithe a bhaineann le cúram sláintea chosc agus a rialú (27), agus treoirlínte 2017 maidir le húsáid stuama ábhar frithmhiocróbach i sláinte an duine (28). Comhlánaíonn sé freisin an t-athbhreithniú ar reachtaíocht chógaisíochta an Aontais lena moltar, sa Treoir athbhreithnithe maidir le cód an Aontais a bhaineann le táirgí íocshláinte lena n-úsáid ag an duine (29), bearta rialála sonracha a thabhairt isteach chun úsáid stuama ábhar frithmhiocróbach a fheabhsú.

(17)

Mar thoradh ar FSFM tá méadú ar ghalracht agus ar mhortlaíocht na n-ainmhithe. Cuireann sé sláinte agus leas ainmhithe i mbaol agus, dá bhrí sin, táirgiúlacht ainmhithe, agus tá tionchar mór socheacnamaíoch aige ar earnáil na talmhaíochta. Bíonn tionchar ag sláinte agus leas ainmhithe ar shábháilteacht an bhiashlabhra, go háirithe iad siúd a shaothraítear le haghaidh táirgeadh bia. Ach ardleibhéal sláinte agus leasa ainmhithe a áirithiú, cuirtear feabhas ar athléimneacht ainmhithe, rud a fhágann nach bhfuil siad chomh leochaileach céanna i leith galar, rud a chabhraíonn le húsáid ábhar frithmhiocróbach a laghdú.

(18)

D’fhéadfadh forbairt FSFM teacht as sloda séarachais agus aoileach a úsáidtear mar leasacháin ar ithir talmhaíochta, toisc baictéir agus géinte atá frithsheasmhach in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha a bheith á leathadh sa chomhshaol, agus an slabhra bia á éilliú tuilleadh dá réir. Cé go bhfuil gá le tuilleadh sonraí, agus gur gá na sonraí atá ann cheana a scagadh níos fearr, moltar cleachtais stuama bhainistithe aoiligh a thabhairt isteach.

(19)

Dá nithiúla intomhaiste iad na spriocanna a leagtar síos is ea is fearr is féidir FSFM a chosc agus a laghdú laistigh de thréimhse shonraithe ama agus faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn (30). Rinneadh plé idirnáisiúnta ar na spriocanna i ndáil le FSFM, mar shampla i gcomhthéacs an Tascfhórsa Thrasatlantaigh um Fhrithsheasmhacht in aghaidh ábhair Fhrithmhiocróbacha (31), Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe (32) agus G7 (33).

(20)

Áiríodh sprioc chun laghdú 50 % a dhéanamh faoi 2030 ar dhíolachán foriomlán ábhar frithmhiocróbach i gcás ainmhithe feirmshaothraithe agus sa dobharshaothrú sa Straitéis “Ón bhFeirm go dtí an Forc” (34) agus sa Phlean Gníomhaíochta maidir le Truailliú Nialasach (35) agus ba cheart a fhaire go ndéanfaí úsáid ábhar frithmhiocróbach i measc ainmhithe feirmshaothraithe a laghdú trí bhearta tacaíochta an chomhbheartais talmhaíochta (36), ach mar sin féin, níl aon sprioc ann faoi láthair a bhaineann le FSFM in earnáil shláinte an duine ar leibhéal an Aontais. Tá spriocanna nithiúla ceaptha ag an gCoimisiún, i gcomhar leis an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC), ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát araon, spriocanna lena laghdófaí úsáid neamhriachtanach ábhar frithmhiocróbach. Sna spriocanna atá molta ar leibhéal na mBallstát, tugtar aird chuí ar gach cás náisiúnta agus ar na leibhéil éagsúla atá ann de thomhaltas frithmhiocróbach agus de leathadh na bpríomhphataiginí frithsheasmhacha. Léiríonn siad leibhéal na n-iarrachtaí atá le déanamh ag gach Ballstát chun spriocanna coiteanna an Aontais a bhaint amach agus gan sláinte agus sábháilteacht othar a chur i mbaol an tráth céanna. Ina theannta sin, éascaítear tacaíocht spriocdhírithe leo i gcás inar gá agus faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn a dhéanfar sna blianta atá le teacht.

(21)

Is uirlis úsáideach é spriocanna molta maidir le TFM agus FSFM a chur ar bun ar leibhéal an Aontais chun an dul chun cinn a bhaint amach agus a fhaire i ndáil leis na fachtóirí bunúsacha a imríonn tionchar ar FSFM, go háirithe tomhaltas frithmhiocróbach, agus leathadh FSFM, go háirithe maidir le pataiginí arb iad an t-ualach agus an bhagairt is mó ar an tsláinte phoiblí san Aontas. Tá na spriocanna a mholtar bunaithe ar shonraí atá ann cheana a tuairiscíodh faoi fhaireachas an Aontais in 2019 (37), a roghnaíodh mar bhliain bhonnlíne, ós rud é go meastar gur cás eisceachtúil é an staid in 2020 agus 2021 agus, dá bhrí sin, go bhfuil sé míchuí a bheith mar bhonn, mar gheall ar phaindéim COVID-19 agus ar na bearta sriantacha neamhghnácha a bhí i bhfeidhm. Ba cheart go rannchuideodh na spriocanna molta le spriocanna comhchoiteanna a bhaint amach agus is féidir iad a chomhlánú le spriocanna náisiúnta lena gcumhdaítear gnéithe eile a bhaineann le FSFM, amhail ionfhabhtuithe a chosc agus a rialú, maoirseacht ar ábhair fhrithmhiocróbacha, cleachtais oidis agus oiliúint.

(22)

Léirítear in Eorabharaiméadar Speisialta 2022 maidir le FSFM (38) go bhfuil eolas faoi antaibheathaigh fós in easnamh san Aontas agus nach bhfuil ach leath de na daoine a cheistítear ar an eolas go bhfuil antaibheathaigh neamhéifeachtach i gcoinne víreas, agus go bhfuil difríochtaí móra fós ann i bhfeasacht shaoránaigh an Aontais ar fud na mBallstát. Ina theannta sin, tá beagnach duine as gach deichniúr saoránach de chuid an Aontais ag glacadh antaibheathaigh gan oideas. Léiríonn na torthaí sin gur gá gníomhaíochtaí cumarsáide agus múscailte feasachta maidir le FSFM agus úsáid stuama ábhar frithmhiocróbach ar gach leibhéal a mhéadú agus a fheabhsú mar mhodh chun eolas agus athrú iompraíochta a chur chun cinn.

(23)

Tá ról tábhachtach ag oideachas, feasacht agus oiliúint gairmithe atá ag obair in earnálacha sláinte an duine, tréidliachta, an chomhshaoil agus agranamaíochta maidir le FSFM, maidir le hionfhabhtuithe a chosc agus a rialú agus maidir leis an gcur chuige Aon Sláinte Amháin sa chomhrac i gcoinne FSFM, de bharr, go háirithe, an ról atá acu mar thaca le húsáid stuama ábhar frithmhiocróbach agus le hoideoirí othar agus feirmeoirí. Sna cláir oideachais leanúnacha agus sna curaclaim ba cheart go n-áireofaí cúrsaí oiliúna éigeantacha agus inniúlachta trasearnála éigeantacha maidir le FSFM, maidir le hionfhabhtuithe a chosc agus a rialú, maidir le riosca comhshaoil, maidir leis an mbithshlándáil agus maidir le maoirseacht ar ábhair fhrithmhiocróbacha, de réir mar is iomchuí.

(24)

De réir na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS), formheasadh 11 antaibheathach nua (an Coimisiún nó Údarás Bia agus Drugaí SAM nó an dá cheann acu a d’fhormheas) ó bhí mhí Iúil 2017 ann. Cé is moite de roinnt eisceachtaí, tá tairbhe chliniciúil theoranta ag na hantaibheathaigh nua-fhormheasta sa bhreis ar na cóireálacha atá ann cheana, ós rud é go dtagann os cionn 80 % díobh ó aicmí atá ann cheana ina bhfuil pátrúin frithsheasmhachta lánbhunaithe agus a meastar go dtiocfaidh frithsheasmhacht chun cinn go tapa iontu. Faoi láthair tá 43 antaibheathach agus comhcheangal le heintiteas teiripeach nua á bhforbairt. Ní chomhlíonann ach roinnt acu ceann amháin ar a laghad de chritéir nuálaíochta EDS (i.e. easpa tras-fhrithsheasmhachta aitheanta, suíomh nua ceangailteach, modh gníomhaíochta agus/nó aicme). Ar an iomlán, ní leor an próiseas forbartha cliniciúil agus na hantaibheathaigh a formheasadh le déanaí chun dul i ngleic leis an dúshlán a bhaineann le teacht chun cinn agus leathadh méadaitheach FSFM. Toisc nár forbraíodh antaibheathaigh nua éifeachtacha agus nár cuireadh iad ar fáil, tá tionchar FSFM ag méadú tuilleadh; dá bhrí sin, tá géarghá le dreasachtaí nua a fhorbairt agus a chur chun feidhme.

(25)

Tá sé d’aidhm ag an gCoimisiún feabhas a chur ar ullmhacht agus ar fhreagairt i leith bagairtí tromchúiseacha trasteorann i réimse na bhfrithbheart leighis, go háirithe trí ardtaighde agus trí fhorbairt ar fhrithbhearta leighis agus ar theicneolaíochtaí gaolmhara a chur chun cinn agus trí aghaidh a thabhairt ar dhúshláin an mhargaidh. Sa chomhthéacs sin, ba cheart don Choimisiún aghaidh a thabhairt ar an gcliseadh sa mhargadh frithmhiocróbach agus ba cheart dó forbairt agus inrochtaineacht frithbheart leighis atá ábhartha chun FSFM a chomhrac, lena n-áirítear ábhair fhrithmhiocróbacha nua agus seanábhair, diagnóisic agus vacsaíní in aghaidh pataiginí frithsheasmhacha a chur chun cinn.

(26)

Ó bhí Plean Gníomhaíochta 2017 maidir le FSFM ann, moladh roinnt tograí le haghaidh samhlacha eacnamaíocha nua chun ábhair fhrithmhiocróbacha nua a thabhairt ar an margadh, lena n-áirítear i gconclúidí JAMRAI (39), inar leagadh amach an 31 Márta 2021“straitéis chun dreasachtaí il-tíortha a chur chun feidhme san Eoraip chun an nuálaíocht agus rochtain ar ábhair fhrithmhiocróbacha a spreagadh” (40).

(27)

Choimisiúnaigh an Coimisiún staidéar dar teideal “bringing AMR Medical Counter Measures on the market” [frithbhearta leighis i ndáil le FSFM a thabhairt chuig an margadh] (41) ina n-ionsamhlaítear ceithre chineál sásraí tarraingthe a bhfuil méid éagsúil airgeadais acu chun rochtain ar ábhair fhrithmhiocróbacha a áirithiú: ráthaíocht ioncaim, cúiteamh iontrála sa mhargadh mar aon le ráthaíocht ioncaim, cúiteamh iontrála sa mhargadh i bhfoirm cnapsuime agus íocaíochtaí clochmhíle, agus roghanna maidir lena gcur chun feidhme ar leibhéal an Aontais a chur ar fáil.

(28)

Le clár oibre EU4Health 2023 (42) cuirtear infheistíocht shuntasach ar fáil chun FSFM a chomhrac, go háirithe tríd an ngníomhaíocht shonrach “Support innovation and access to antimicrobials” [Tacú leis an nuálaíocht agus le rochtain ar ábhair fhrithmhiocróbacha’] (43). Leis sin, beifear in ann líonra a chruthú a thacóidh leis an gCoimisiún agus leis na Ballstáit chun soláthar frithbheart leighis agus acmhainní cúltaca a ullmhú agus a chur chun feidhme chun frithbhearta leighis spriocdhírithe i ndáil le FSFM a tháirgeadh nó a rochtain.

(29)

Tá gníomhaíochtaí maidir le taighde agus nuálaíocht a fhaigheann tacaíocht ó na cláir Fís 2020 agus Fís Eorpach ríthábhachtach chun bearta i gcoinne FSFM a fhorbairt, a mheas agus a chur chun feidhme. Tá tacaíocht agus comhoibriú leanúnach ríthábhachtach i gcónaí chun tionchar an taighde agus na nuálaíochta a neartú chun ionfhabhtuithe arb iad pataiginí frithsheasmhacha is cúis leo a bhrath, a chosc agus a chóireáil agus ba cheart iad a áirithiú.

(30)

Is uirlisí cumhachtacha cost-éifeachtacha iad vacsaíní chun galair theagmhálacha a chosc i measc daoine agus i measc ainmhithe araon, agus dá bhrí sin tá sé d’acmhainn acu srian a chur le leathadh ionfhabhtuithe FSFM agus úsáid ábhar frithmhiocróbach a laghdú. Is gá, dá bhrí sin, úsáid vacsaínithe, mar aon le forbairt vacsaíní, a n-infhaighteacht agus rochtain orthu a chur chun cinn.

(31)

Tá comhar trasearnálach na mBallstát agus rannpháirtíocht na ngeallsealbhóirí ríthábhachtach chun a áirithiú go gcuirfear beartais agus gníomhaíochtaí Aon Sláinte Amháin i leith FSFM chun feidhme go hiomlán agus go héifeachtach agus tá sé beartaithe an comhar sin a fheabhsú, go háirithe trí Líonra Aon Sláinte Amháin an Aontais maidir le FSFM (44).

(32)

Ba cheart ardleibhéal comhair idir Gníomhaireachtaí an Aontais (an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (EFSA) (45), an Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC) (46) agus an Ghníomhaireacht Leigheasra Eorpach (EMA) (47) a threisiú agus a leathnú chun an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil (EEA) (48) agus an Ghníomhaireacht Eorpach Ceimiceán (ECHA) (49) a áireamh, chun freagairt Aon Sláinte Amháin, fhianaise-bhunaithe, chomhleanúnach a áirithiú i ndáil le FSFM.

(33)

Tosaíocht i Straitéis Sláinte Domhanda an Aontais Eorpaigh is ea FSFM a chomhrac i gcomhthéacs an chur chuige Aon Sláinte Amháin (50), lena n-áirítear trí fhorálacha nithiúla maidir le FSFM a chur san áireamh i gcomhthéacs na caibidlíochta faoi chomhaontú idirnáisiúnta féideartha de chuid EDS maidir le paindéimí a chosc, ullmhacht agus freagairt (51). Cé go bhfuil méadú ag teacht ar an aird dhomhanda ar FSFM, tá gá le comhar idirnáisiúnta a chothú, chun freagairt chomhordaithe ón gcomhphobal domhanda agus tacaíocht leordhóthanach a áirithiú a bheidh príomhshruthaithe i dtreo tosaíochtaí arna mbunú ar an leibhéal domhanda agus ar an leibhéal réigiúnach le haghaidh iarrachtaí maoinithe, taighde agus beartais. I ndáil leis sin, ba cheart comhar feabhsaithe a dhéanamh, go háirithe i gcomhthéacs na Náisiún Aontaithe, G7, G20 agus leis na heagraíochtaí cheithrepháirteacha (Eagraíocht Bhia agus Talmhaíochta na Náisiún Aontaithe (FAO) (52), Clár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe (UNEP) (53), an Eagraíocht Dhomhanda um Shláinte Ainmhithe (WOAH) (54) agus an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS (55)). Tá an moladh seo gan dochar don ghá atá le seasaimh an Aontais a bhunú i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagtar síos sna Conarthaí, go háirithe trí chinntí ón gComhairle de bhun Airteagal 218 CFAE.

(34)

Ba cheart faireachán rialta a dhéanamh ar an obair leantach a dhéantar ar Phlean Gníomhaíochta 2017 i ndáil le FSFM agus ar an Moladh seo chun an dul chun cinn i dtreo bhaint amach a gcuspóirí a thomhas agus bearnaí sna hiarrachtaí chun dul i ngleic le FSFM a shainaithint.

1.

Agus cur chuige fianaise-bhunaithe agus cost-éifeachtach á chur san áireamh do na Pleananna Gníomhaíochta Náisiúnta maidir le FSFM a chomhrac, ba cheart dóibh:

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

Cuirtear i láthair san Iarscríbhinn a ghabhann leis an Moladh seo rannchuidithe a mholtar do na Ballstáit aonair chun spriocanna sin an Aontais a bhaint amach.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

a.

leanúint de thacaíocht a thabhairt do na Ballstáit pataiginí tosaíochta atá frithsheasmhach in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát a shainaithint, frithbhearta leighis i ndáil le FSFM atá ann cheana, atá ar na bacáin agus atá in easnamh a mhapáil, agus próifílí sprioctháirgí a shainiú i gcomhréir le tionscnaimh náisiúnta;

b.

tacú le taighde agus forbairt ar fhrithbhearta leighis FSFM, go háirithe trí chomhordú a dhéanamh ar chistiú do thaighde aistritheach agus d’fhorbairt céimeanna déanacha frithbheart leighis FSFM, lena n-áirítear trialacha cliniciúla ar ábhair fhrithmhiocróbacha;

c.

feabhas a chur ar leanúnachas soláthair ábhar frithmhiocróbach agus frithbheart leighis eile i ndáil le FSFM san Aontas, go háirithe, i gcomhar leis na Ballstáit, trí thacú le tionscnaimh na mBallstát agus iad a chomhordú maidir le monarú, soláthar agus stoc-charnadh agus trí aghaidh a thabhairt ar bhacainní ar leibhéal an Aontais;

d.

réamhaisnéis éilimh a fheabhsú, leochaileachtaí sa slabhra soláthair antaibheathach a mheasúnú agus aghaidh a thabhairt orthu, agus gníomhaíochtaí stoc-charntha spriocdhírithe antaibheathach a chur chun feidhme mar is iomchuí chun ganntanais a sheachaint.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.