(1)

Ghlac na Ballstáit sraith bearta nach bhfacthas riamh roimhe chun srian a chur le leathadh COVID-19 faoinar fhógair an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte an 11 Márta 2020 gur paindéim é.

(2)

Mar gheall ar na bearta seo, nach bhfacthas riamh roimhe, a rinneadh mar fhreagairt ar an gcás eisceachtúil arb é COVID-19 is cúis leis, rud atá thar smacht Ballstát, tá suaitheadh mór á bhaint as gníomhaíocht eacnamaíoch agus, dá dheasca sin, tá meath mór tagtha ar an olltáirgeacht intíre agus tá tionchar suntasach ag na bearta sin ar an bhfostaíocht, ar dhálaí sóisialta, ar an mbochtaineacht agus ar an neamhionannas. Go sonrach, chuir na bearta sin as go mór do na slabhraí soláthair agus táirgeachta agus ba iad ba chúis le neamhláithreachtaí fostaithe ón ionad oibre. Ina theannta sin, ba dheacair a lán seirbhísí a sholáthar nó níorbh fhéidir é a dhéanamh. San am céanna, tháinig laghdú ar an éileamh ó thomhaltóirí. Tá a lán gnólachtaí thíos le ganntanas leachtachta, agus tá a gcuid sócmhainneachta i mbaol agus, san am ceanna, tá na margaí airgeadais an-luaineach. Tá príomhearnálacha mar an taisteal agus an turasóireacht buailte go dona ar fad. Mar gheall ar na bearta sin i gcoitinne, tháinig meath ollmhór ar staid airgeadais roinnt mhaith gnólachtaí san Aontas cheana féin nó tiocfaidh meath ollmhór orthu go fóill.

(3)

Tá an ghéarchéim arb é COVID-19 is cúis léi tar éis leathadh go tapa san Aontas agus i dtríú tíortha. Meastar go mbeidh fás eacnamaíoch san Aontas á chrapadh go mór in 2020. Tá na rioscaí a bhaineann leis an téarnamh an-mhíchothrom i mBallstáit éagsúla, rud a chuirfidh go mór leis an éagsúlacht idir na geilleagair náisiúnta. Mar gheall ar chumas fioscach difriúil na mBallstát chun tacaíocht airgeadais a thabhairt san áit is mó a dteastaíonn sí i leith an téarnaimh agus mar gheall ar éagsúlacht idir bearta na mBallstát, tá an margadh aonair chomh maith leis an gcomhtháthú sóisialta agus críochach á gcur i mbaol.

(4)

Is gá sraith chuimsitheach beart don téarnamh eacnamaíoch. Teastaíonn méideanna substaintiúla infheistíochta poiblí agus príobháidí i leith na sraithe beart sin chun go rachaidh téarnamh inbhuanaithe athléimneach chun sochair don Aontas Eorpach, poist ardcháilíochta a chruthú, tacú le cuimsiú sóisialta agus an dochar is déanaí a rinneadh de dheasca ghéarchéim COVID-19 a leigheas agus, san am céanna, tacú le tosaíochtaí glasa agus digiteacha an Aontais.

(5)

Is gá cur chuige comhleanúnach aontaithe ar leibhéal an Aontais mar gheall ar an gcás eisceachtúil arb é COVID-19 is cúis leis atá thar smacht na mBallstát. D’fhonn cosc a chur lena thuilleadh meatha ar an ngeilleagar, ar an bhfostaíocht agus ar an gcomhtháthú sóisialta agus chun borradh a chur faoi théarnamh inbhuanaithe athléimneach gníomhaíochtaí eacnamaíocha, ba cheart clár eisceachtúil comhordaithe um thacaíocht eacnamaíoch agus shóisialta a chur i bhfeidhm, de mheon na dlúthpháirtíochta idir na Ballstáit, go háirithe do na Ballstáit sin a buaileadh go han-dona ar fad.

(6)

Ós rud é gur freagairt eisceachtúil ar imthosca sealadacha diana sin é an Rialachán seo, níor cheart an tacaíocht dá bhforáiltear faoi a chur ar fáil ach amháin chun críocha aghaidh a thabhairt ar iarmhairtí díobhálacha ghéarchéim COVID-19 nó ar na riachtanais láithreacha chistiúcháin ionas nach dtiocfaidh géarchéim COVID-19 chun cinn an athuair.

(7)

Leis an tacaíocht faoin ionstraim arna bunú leis an Rialachán seo (an “Ionstraim”) ba cheart an fócas a dhíriú go háirithe ar bhearta chun margaí saothair agus cosaint shóisialta, mar aon le córais cúraim sláinte, a athbhunú, chun borradh a chur faoin acmhainneacht fáis agus fostaíochta inbhuanaithe d’fhonn an comhtháthú idir na Ballstáit a neartú agus tacú leo aistriú i dtreo geilleagar glas agus digiteach, tacaíocht a thabhairt do ghnólachtaí a ndearnadh díobháil dóibh de dheasca thionchar ghéarchéim COVID-19, go háirithe tacú le fiontair bheaga agus mheánmhéide chomh maith le tacú le hinfheistíocht i ngníomhaíochtaí atá ríthábhachtach chun an fás inbhuanaithe a neartú san Aontas lena n-áirítear infheistíocht dhíreach airgeadais i bhfiontair, bearta le haghaidh an taighde agus na nuálaíochta mar fhreagairt ar ghéarchéim COVID-19, bearta le haghaidh fothú acmhainneachta ar leibhéal an Aontais chun feabhas a chur ar an ullmhacht do ghéarchéimeanna amach anseo, chun iarrachtaí aistriú cothrom chuig geilleagar aeráidneodrach a áirithiú agus na hiarrachtaí sin a choimeád, agus tacú leis an talmhaíocht agus leis an bhforbairt i gceantair thuaithe le haghaidh a thabhairt ar thionchar ghéarchéim COVID-19.

(8)

Tá úsáid le baint as na sásraí caiteachais arna mbunú trí chláir an Aontais faoin gcreat airgeadais ilbhliantúil chun a áirithiú go mbeidh téarnamh inbhuanaithe athléimneach ar fud an Aontais agus chun a éascú go gcuirfear an tacaíocht eacnamaíoch chun feidhme. Tá tacaíocht faoi na cláir sin le cur ar fáil i bhfoirm tacaíochta neamh-inaisíoctha, iasachtaí, agus soláthar le haghaidh ráthaíochtaí buiséadacha. Ba cheart leithdháileadh na n-acmhainní airgeadais a léiriú a mhéid atá na cláir sin in ann rannchuidiú le cuspóirí na hIonstraime. Ba cheart do ranníocaíochtaí leis na cláir sin faoin Ionstraim a bheith faoi réir dhianchomhlíonadh chuspóirí na hIonstraime, a bhaineann le tacú leis an téarnamh i ndiaidh ghéarchéim COVID-19.

(9)

I bhfianaise chineál na mbeart atá le maoiniú, ba cheart cuid amháin de na méideanna atá ar fáil faoin Ionstraim seo a úsáid le haghaidh iasachtaí do na Ballstáit, agus ba cheart an chuid eile de na méideanna a bheith ina hioncam sannta seachtrach chun críche Airteagal 21(5) de Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (1) (an “Rialachán Airgeadais”) agus ba cheart í a úsáid le haghaidh tacaíocht neamh-inaisíoctha, tacaíocht trí ionstraimí airgeadais nó soláthar le haghaidh ráthaíochtaí buiséadacha agus caiteachas gaolmhar ag an Aontas. Chuige sin, mar chuid de na bearta riachtanacha faoin Rialachán seo, is iomchuí Airteagal 21(5) den Rialachán Airgeadais a chumasú, le go gcumhdófar sannadh faoin Rialachán seo, mar bhunghníomh, cuid den ioncam dá bhforáiltear faoin gcumhachtú eisceachtúil sealadach dá bhforáiltear faoin gCinneadh ón gComhairle maidir le córas acmhainní dílse an Aontais Eorpaigh agus lena n-aisghairtear Cinneadh 2014/335/AE, Euratom ón gComhairle (2) (an “Cinneadh maidir le hAcmhainní Dílse”).

(10)

Cé go bhfuil feidhm ag pointe (c) d’Airteagal 12(4) agus ag Airteagal 14(3) den Rialachán Airgeadais maidir le leithreasuithe faoi chomhair gealltanas agus leithreasuithe íocaíochta a chuirtear ar fáil i ndáil leis an ioncam sannta seachtrach faoin Rialachán seo, i bhfianaise na dteorainneacha ama a leagtar síos do na cineálacha éagsúla tacaíochta, níor cheart leithreasuithe faoi chomhair gealltanas a eascraíonn as an ioncam sannta seachtrach sin a thabhairt anonn go huathoibríoch thar na dátaí deiridh faoi seach, cé is moite de leithreasuithe faoi chomhair gealltanas is gá le haghaidh cúnamh teicniúil agus riaracháin chun na bearta a leagtar amach san Ionstraim a chur chun feidhme.

(11)

Ba cheart leithreasuithe faoi chomhair gealltanas le haghaidh tacaíocht neamh-inaisíoctha a chur ar fáil go huathoibríoch suas go dtí an méid údaraithe. Ba cheart leachtacht a bhainistiú go héifeachtach, ionas nach dtiomsaítear cistí ach amháin nuair is gá gealltanais dhlíthiúla a chomhlíonadh trí leithreasuithe íocaíochta comhfhreagracha.

(12)

Ós rud é go bhfuil sé tábhachtach úsáid a bhaint as na méideanna le linn na chéad bhlianta de chur chun feidhme na hIonstraime, is iomchuí athbhreithniú a dhéanamh ar an dul chun cinn atá déanta maidir le cur chun feidhme na hIonstraime agus maidir le húsáid na tacaíochta a leithdháilfear i gcomhréir leis an Rialachán seo. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún tuarascáil a ullmhú faoin 31 Deireadh Fómhair 2022.

(13)

Foráiltear le Airteagal 135(2) den Chomhaontú maidir le Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann a bheith ag tarraingt siar as an Aontas Eorpach agus as an gComhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach (3) (an “Comhaontú um Tharraingt Siar”) nach bhfuil leasuithe ar Cinneadh 2014/335/AE, Euratom a ghlacfar ar dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe um Tharraingt Siar nó dá éis le feidhm a bheith acu maidir leis an Ríocht Aontaithe a mhéid a bheidh tionchar ag na leasuithe sin ar oibleagáidí airgeadais na Ríochta Aontaithe. An tacaíocht faoin Rialachán seo agus an méadú comhfhreagrach ar uasteorainn acmhainní dílse an Aontais, bheadh tionchar acu sin ar oibleagáidí airgeadais na Ríochta Aontaithe. Teorannaítear le hAirteagal 143(1) den Chomhaontú um Tharraingt Siar dliteanas na Ríochta Aontaithe as a sciar de dhliteanais theagmhasacha airgeadais an Aontais chuig na dliteanais theagmhasacha airgeadais de chuid an Aontais a eascraíonn ó oibríochtaí airgeadais a rinne an tAontas roimh dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe um Tharraingt Siar. Aon dliteanas teagmhasach airgeadais de chuid an Aontais a thagann as tacaíocht faoin Rialachán seo, ní bheadh feidhm aige go dtí tar éis dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe um Tharraingt Siar. Dá bhrí sin, níor cheart feidhm a bheith ag an Rialachán seo maidir leis an Ríocht Aontaithe agus sa Ríocht Aontaithe,