27.12.2017   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

1

(1)

Tá foráil i Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) maidir le rialacha agus nósanna imeachta comhchuibhithe arb é is aidhm dóibh comhar a éascú idir na húdaráis náisiúnta atá freagrach as dlíthe chun tomhaltóirí a chosaint a fhorfheidhmiú thar theorainneacha. In Airteagal 21a de Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004, tá foráil maidir le hathbhreithniú a dhéanamh ar éifeachtacht an Rialacháin sin agus ar a shásraí oibríochtúla. I ndiaidh an athbhreithnithe sin, tháinig an Coimisiún ar an gconclúid nach bhfuil Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004 leordhóthanach chun aghaidh a thabhairt ar bhealach éifeachtach ar na dúshláin forfheidhmiúcháin a bhaineann leis an Margadh Aonair, lena n-áirítear na dúshláin a bhaineann leis an Margadh Aonair Digiteach.

(2)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 6 Bealtaine 2015“Straitéis maidir le Margadh Aonair Digiteach don Eoraip”, aithníodh go bhfuil muinín tomhaltóirí a neartú trí reachtaíocht maidir le tomhaltóirí a fhorfheidhmiú ar bhealach níos tapa agus níos comhsheasmhaí ar thosaíocht de chuid na Teachtaireachta sin. Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 28 Deireadh Fómhair 2015“An Straitéis maidir leis an Margadh Aonair Digiteach a uasdátú: tuilleadh deiseanna do dhaoine agus don ghnó”, cuireadh i dtábhacht arís gur cheart forfheidhmiú reachtaíocht cosanta tomhaltóirí an Aontais a athneartú trí Rialachán (CE) Uimh 2006/2004 a athchóiriú.

(3)

Leis an reachtaíocht maidir le cásanna sáruithe trasteorann a fhorfheidhmiú go mí-éifeachtach, lena n-áirítear sa timpeallacht dhigiteach, bíonn trádálaithe in ann dul timpeall ar fhorfheidhmiú an dlí trí athlonnú go háit eile laistigh den Aontas. Ina theannta sin cruthaítear saobhadh iomaíochta do na trádálaithe a bhíonn i gcomhréir leis an dlí, bídís ag feidhmiú go náisiúnta nó thar theorainneacha, rud lena ndéantar díobháil dhíreach do thomhaltóirí agus lena lagaítear an mhuinín a bhíonn ag tomhaltóirí as idirbhearta trasteorann agus as an margadh inmheánach. Dá bhrí sin, tá gá le leibhéal comhchuibhithe níos airde, lena n-áirítear comhar forfheidhmiúcháin éifeachtach éifeachtúil a bhaint amach i measc na n-údarás inniúil poiblí forfheidhmiúcháin chun sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a bhrath agus a imscrúdú, agus chun ordú a thabhairt scor díobh nó iad a thoirmeasc.

(4)

Le Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004, bunaíodh líonra d’údaráis inniúla forfheidhmiúcháin phoiblí ar fud an Aontais. Tá gá le comhordú éifeachtach idir na húdaráis inniúla éagsúla atá rannpháirteach sa líonra sin, agus idir údaráis phoiblí eile ar leibhéal na mBallstát chomh maith. Ba cheart ról comhordúcháin na hoifige idirchaidrimh aonair a chur de chúram ar údarás poiblí i ngach Ballstát. Ba cheart gur údarás a bhfuil a dhóthain cumhachtaí agus na hacmhainní atá riachtanach aige chun an ról tábhachtach seo a ghlacadh chuige féin a bheadh san údarás sin. Spreagtar gach Ballstát chun ceann de na húdaráis inniúla a ainmniú mar an oifig idirchaidrimh aonair de bhun an Rialacháin seo.

(5)

Ba cheart tomhaltóirí a chosaint freisin ar sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo ar scoireadh díobh cheana féin ach a bhféadfadh a ndrochthionchar maireachtáil. Ba cheart na híoschumhachtaí atá riachtanach a bheith ag údaráis inniúla chun sáruithe den sórt sin a imscrúdú agus ordú a thabhairt scor díobh nó iad a thoirmeasc amach anseo, d’fhonn a n-athdhéanamh a sheachaint, agus chun cosaint ardleibhéil na dtomhaltóirí a áirithiú le linn dóibh déanamh amhlaidh.

(6)

Ba cheart sraith íosta cumhachtaí imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a bheith ag na húdaráis inniúla chun an Rialachán seo a chur i bhfeidhm,chun dul i mbun comhair le chéile ar bhonn níos gasta agus níos éifeachtúla agus chun trádálaithe a dhíspreagadh ó sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a dhéanamh. Ba cheart na cumhachtaí sin a bheith leordhóthanach chun dul i ngleic go héifeachtach leis na dúshláin forfheidhmiúcháin a bhaineann le ríomhthráchtáil agus leis an timpeallacht dhigiteach agus chun cosc a chur ar thrádálaithe neamhchomhlíontacha teacht i dtír as bearnaí sa chóras forfheidhmiúcháin trí athlonnú go dtí na Ballstáit sin nach bhfuil ar chumas na n-údarás inniúil acu dul i ngleic le cleachtais neamhdhleathacha. Ba cheart a áirithiú leis na cearta sin gur féidir leis na Ballstáit an fhaisnéis agus an fhianaise atá riachtanach a mhalartú ar dhóigh bhailí i measc na n-údarás inniúil chun go mbainfear amach leibhéal comhionann forfheidhmiúcháin éifeachtach sna Ballstáit uile.

(7)

Ba cheart do gach Ballstát a áirithiú go mbeidh ag na húdaráis inniúla ar fad atá laistigh dá dhlínse na híoschumhachtaí uile atá riachtanach chun an Rialachán seo a chur i bhfeidhm mar is ceart. Ar a shon sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a chinneadh gan na cumhachtaí go léir a thabhairt do gach údarás inniúil, ar choinníoll go bhféadfaidh aon údarás inniúil amháin, gach cumhacht díobh a fheidhmiú go héifeachtach agus de réir mar is gá, i ndáil le haon sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a chinneadh freisin, i gcomhréir le forálacha an Rialacháin seo, cúraimí áirithe a shannadh do chomhlachtaí ainmnithe nó an chumhacht a thabhairt d’údaráis inniúla dul i gcomhairle le heagraíochtaí tomhaltóirí, le comhlachais trádálaithe, le comhlachtaí ainmnithe, nó le daoine eile lena mbaineann maidir lena éifeachtaí atá na gealltanais a thograigh trádálaí i ndáil le scor den sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Mar sin féin, níor cheart na Ballstáit a bheith faoi aon oibleagáid tabhairt ar chomhlachtaí ainmnithe a bheith páirteach i gcur i bhfeidhm an Rialacháin seo ná foráil a dhéanamh maidir le comhairliúcháin le heagraíochtaí tomhaltóirí, le comhlachais trádálaithe, le comhlachtaí ainmnithe, nó le daoine eile lena mbaineann, maidir lena éifeachtaí atá na gealltanais arna dtogrú i ndáil le scor den sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo.

(8)

Ba cheart go mbeadh údaráis inniúla in ann tús a chur le himscrúduithe nó le himeachtaí ar a dtionscnamh féin má chuirtear sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo ar a súile dóibh ar aon dóigh seachas mar ghearáin ó thomhaltóirí.

(9)

Ba cheart rochtain a bheith ag údaráis inniúla ar aon doiciméid, aon sonraí agus aon fhaisnéis atá riachtanach a bhaineann le hábhar imscrúdaithe nó le hábhar imscrúduithe comhbheartaithe ar mhargaí tomhaltóirí (“scuab-imscrúduithe”) chun a chinneadh an ndearnadh sárú ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí, nó an bhfuil sárú den sórt sin á dhéanamh, agus go háirithe chun an trádálaí atá freagrach a shainaithint, is cuma cé aige a bhfuil na doiciméid, an fhaisnéis nó na sonraí atá i gceist, agus beag beann ar a bhfoirm nó a bhformáid, modh a stórála ar an áit a bhfuil siad. Ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann a iarraidh go díreach ar thríú páirtithe sa slabhra luacha dhigitigh aon fhianaise, aon sonraí agus aon fhaisnéis ábhartha a chur ar fáil, i gcomhréir le Treoir 2000/31/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) agus i gcomhréir leis an reachtaíocht faoi chosaint sonraí pearsanta.

(10)

Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann a iarraidh go ndéanfadh aon údarás, comhlacht nó gníomhaireacht phoiblí laistigh dá mBallstát nó aon duine nádúrtha nó dlítheanach, lena n-áirítear, mar shampla, soláthraithe seirbhísí íocaíochta, soláthraithe seirbhísí idirlín, oibreoirí teileachumarsáide, clárlanna agus cláraitheoirí fearann agus soláthraithe seirbhíse óstála, aon fhaisnéis ábhartha a sholáthar chun a shuíomh an bhfuil sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo déanta nó á dhéanamh.

(11)

Ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann na cigireachtaí atá riachtanach a dhéanamh ar an láthair, agus ba cheart an chumhacht a bheith acu dul isteach in aon áitreabh, ar aon talamh nó in aon mhodh iompair a úsáideann an trádálaí lena mbaineann an chigireacht chun críocha a bhaineann lena thrádáil, lena ghnó, lena cheird nó lena ghairm.

(12)

Ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann a iarraidh ar aon ionadaí nó ball foirne de chuid an trádálaí lena mbaineann an chigireacht míniú a thabhairt ar fhiricí, faisnéis, sonraí nó doiciméid a bhaineann le hábhar na cigireachta agus na freagraí a thugann an t-ionadaí nó an ball foirne sin a thaifeadadh.

(13)

Ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann a fhíorú go bhfuil dlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí á gcomhlíonadh agus fianaise a fháil faoi sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo, lena n-áirítear sáruithe a dhéantar le linn nó tar éis earraí nó seirbhísí a cheannach. Ba cheart, dá bhrí sin, an chumhacht a bheith ag na húdaráis inniúla earraí nó seirbhísí a cheannach, i gcás ina bhfuil an méid sin riachtanach, faoi chéannacht cheilte, chun sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a bhrath, amhail ceart tarraingt siar an tomhaltóra a dhiúltú i gcás cianchonarthaí, agus chun fianaise a fháil. Ba cheart a áireamh sa chumhacht sin freisin an chumhacht chun cigireacht a dhéanamh ar tháirge nó ar sheirbhís nó é nó í a ghrinniú nó staidéar a dhéanamh air nó uirthi, nó é nó í a dhíchóimeáil nó a thástáil, ar táirge nó seirbhís é nó í a cheannaigh an t údarás inniúil chun na gcríoch sin. D’fhéadfadh sé go gcuimseofaí sa chumhacht chun earraí nó seirbhísí a cheannach mar cheannacháin tástála cumhacht na n-údarás inniúil a áirithiú go n-aisíoctar aon íocaíocht a rinneadh más rud é nach mbeadh an t-aisíoc sin díréireach agus go gcomhlíonfaí dlí an Aontais agus an dlí náisiúnta leis murach sin.

(14)

Sa timpeallacht dhigiteach go háirithe, ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a stopadh go tapa agus go héifeachtach, agus go háirithe i gcásanna ina ndéanann an trádálaí atá ag díol earraí nó seirbhísí a chéannacht a cheilt nó ina n-athlonnaíonn sé laistigh den Aontas nó go tríú tír chun forfheidhmiú a sheachaint. I gcásanna ina bhfuil an baol ann go ndéanfar díobháil thromchúiseach do chomhleasanna tomhaltóirí, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann bearta eatramhacha a ghlacadh, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, lena n-áirítear ábhar a bhaint ó chomhéadán ar líne nó a ordú go dtaispeánfar rabhadh follasach do thomhaltóirí nuair a bheidh rochtain á fáil ar an gcomhéadan ar líne. Maidir leis na bearta eatramhacha, níor cheart dóibh dul thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí a bhaint amach. Lena chois sin, ba cheart an chumhacht a bheith ag na húdaráis inniúla a ordú go dtaispeánfaí rabhadh follasach do thomhaltóirí nuair a bheidh rochtain á fáil ar chomhéadan ar líne acu, nó a ordú go mbainfí nó go modhnófaí ábhar digiteach mura bhfuil aon mheáin éifeachtacha eile ann chun cleachtas neamhdhleathach a stopadh. Maidir leis na bearta sin, níor cheart dóibh dul thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir a bhaint amach, eadhon deireadh a chur leis an sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó é a thoirmeasc.

(15)

Agus cuspóir an Rialacháin seo á shaothrú ag na húdaráis inniúla agus béim á cur acu ar an tábhacht a bhaineann le toil na dtrádálaithe gníomhú i gcomhréir le dlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí agus sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo ar a n-iarmhairtí a leigheas, ba cheart an fhéideartheacht bheith ag na húdaráis inniúla teacht ar chomhaontú leis na trádálaithe maidir le gealltanais ina leagfaí amach na céimeanna agus na bearta a bheadh le glacadh ag trádálaí i ndáil le sárú, agus go háirithe chun go scoirfí den sárú.

(16)

Is cuid thábhachtach den chóras forfheidhmiúcháin pionóis mar gheall ar sháruithe ar dhlí na dtomhaltóirí toisc go mbíonn tionchar díreach acu ar leibhéal an díspreagtha a chuirtear i bhfeidhm tríd an bhforfheidhmiú poiblí. Mar chuid dá níoschumhachtaí, ba cheart an ceart a bheith ag na húdaráis inniúla pionóis a fhorchur mar gheall ar sháruithe laistigh den Aonta a chumhdaítear leis an Rialachán seo, ós rud é nach ndéantar gné trasteorann an tsáraithe a chur san áireamh i gcónaí i gcórais náisiúnta pionós. Níor cheart a cheangal ar na Ballstáit córas nua do phionóis a leagan amach do sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Ina ionad sin, ba cheart dóibh an córas is infheidhme don sárú baile céanna a chur i bhfeidhm, agus scála agus raon feidhme iarbhír an tsáraithe lena mbaineann á gcur san áireamh i gcás ina bhfuil an méid sin indéanta. I bhfianaise Thuarascáil an Choimisiúin ar an tSeiceáil Oiriúnachta ar an dlí tomhaltóireachta agus margaíochta, d’fhéadfadh sé go measfaí go mbeadh sé riachtanach neartú a dhéanamh ar leibhéal na bpionós mar gheall ar sháruithe ar dhlí tomhaltóirí an Aontais.

(17)

Ba cheart do thomhaltóirí a bheith i dteideal sásamh a fháil as díobháil arb í is cúis léi sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Maidir le cumhacht na n-údarás inniúil gealltanais bhreise feabhais a fháil ón trádálaí do thomhaltóirí a ndéanann an sárú líomhnaithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo difear dóibh nó, i gcás inarb iomchuí, chun féachaint le gealltanais a fháil ón trádálaí go ndéanfadh sé leigheasanna dóthanacha a thairiscint do na tomhaltóirí a ndéanann an sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo difear dóibh, ba cheart, leis an gcumhacht sin, go rannchuideofaí le deireadh a chur leis an drochthionchar ar thomhaltóirí ar sárú trasteorann is cúis leis. D’fhéadfaí a áireamh, inter alia, sna leigheasanna sin, deisiú, athsholáthar, praghsanna a laghdú, conarthaí a fhoirceannadh nó an praghas a íocadh ar na hearraí nó na seirbhísí a aisíoc de réir mar is iomchuí chun go maolófaí na hiarmhairtí diúltacha atá ag an sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo ar an tomhaltóir lena mbaineann, i gcomhréir le ceanglais dhlí an Aontais. Ba cheart nár dhochar an méid seo do cheart an tomhaltóra sásamh a lorg trí mhodhanna iomchuí. I gcás inarb infheidhme, ba cheart do na húdaráis inniúla na tomhaltóirí sin a éilíonn go ndearnadh díobháil dóibh mar thoradh ar shárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo, a chur ar an eolas faoin gcaoi chun cúiteamh a lorg faoin dlí náisiúnta.

(18)

Agus an Rialachán seo á chur i bhfeidhm, ba cheart go mbeadh cur chun feidhme agus feidhmiú na gcumhachtaí sin comhréireach agus dóthanach i bhfianaise chineál agus dhíobháil iarbhír nó fhéideartha an tsáraithe ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí. Ba cheart do na húdaráis inniúla fíricí agus imthosca uile an cháis a chur san áireamh agus na bearta is iomchuí a roghnú atá fíór-riachtanach chun aghaidh a thabhairt ar an sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Ba cheart do na bearta sin a bheith comhréireach, éifeachtach agus athchomhairleach.

(19)

Agus an Rialachán seo á chur i bhfeidhm, ba cheart go gcomhlíonfadh cur chun feidhme agus feidhmiú na gcumhachtaí dlí eile an Aontais agus dlí náisiúnta eile freisin, lena n-áirítear na coimircí nós imeachta is infheidhme agus prionsabail na gceart bunúsach. Ba cheart do na Ballstáit a bheith saor i gcónaí chun coinníollacha agus teorainneacha a leagan amach chun na cumhachtaí a fheidhmiú sa dlí náisiúnta, i gcomhréir le dlí an Aontais. I gcás, mar shampla, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, ina gceanglaítear réamhúdarú ó údarás breithiúnach an Bhallstáit lena mbaineann chun dul isteach ar áitreabh daoine nádúrtha agus dlítheanacha, níor cheart an chumhacht chun dul isteach ar an áitreabh sin a úsáid ach tar éis an réamhúdarú sin a fháil.

(20)

Féadfaidh na Ballstáit a chinneadh cé acu an mbainfidh na húdaráis inniúla leas as na cumhachtaí sin go díreach, faoina n-údarás féin, trí dhul ar iontaoibh údaráis inniúla eile nó údaráis phoiblí eile, trí threoir a thabhairt do chomhlachtaí ainmnithe nó trí iarratas a chur faoi bhráid na gcúirteanna inniúla. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go ndéanfar na cumhachtaí sin a fheidhmiú go héifeachtach agus go pras.

(21)

Agus freagra á thabhairt ar iarrataí arna ndéanamh tríd an sásra um chúnamh frithpháirteach, ba cheart do na húdaráis inniúla, nuair is iomchuí, úsáid a bhaint freisin as cumhachtaí nó bearta eile arna ndeonú dóibh ar an leibhéal náisiúnta, lena n-áirítear an chumhacht chun ionchúiseamh coiriúil a thionscnamh nó ábhair a tharchur le haghaidhionchúiseamh coiriúil. Tá sé ríthábhachtach go mbeadh na hacmhainní agus na cumhachtaí atá riachtanach ag cúirteanna agus údaráis eile, go háirithe cúirteanna agus údaráis a bhíonn ag plé le hionchúisimh choiriúla, chun dul i mbun comhair le húdaráis inniúla go héifeachtach agus go pras.

(22)

Ba cheart éifeachtúlacht agus éifeachtacht an tsásra um chúnamh frithpháirteach a fheabhsú. Ba cheart pé faisnéis a iarrfar a sholáthar laistigh de na teorainneacha ama a leagtar amach sa Rialachán seo agus ba cheart na bearta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin atá riachtanach a ghlacadh go pras. Ba cheart do na húdaráis inniúla freagra a thabhairt ar iarrataí ar fhaisnéis agus ar fhorfheidhmiú i dtréimhsí ama a shocraítear, mura rud é go gcomhaontaítear a mhalairt. Ba cheart na hoibleagáidí atá ar an údaráis inniúil, faoi chuimsiú an chúnaimh fhrithpháirtigh, a bheith ann i gcónaí, mura rud é gur dóigh go n-áiritheofar, le gníomhaíochtaí forfheidhmiúcháin agus cinntí riaracháin a dhéantar ar an leibhéal náisiúnta lasmuigh de chreat an chúnaimh fhrithpháirtigh go scoirfí den sárú laistigh den Aontas nó go dtoirmeascfaí é ar bhealach gasta éifeachtach. Ba cheart a thuiscint go mbeidh cinntí riaracháin ina leith sin ina gcinntí lena dtugtar éifeacht do na bearta a dhéantar chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú laistigh den Aontas nó go dtoirmeascfaí é. Sna cásanna eisceachtúla sin, ba cheart d’údaráis inniúla a bheith i dteideal diúltú iarraidh a chomhlíonadh, ar iarraidh ar bhearta forfheidhmiúcháin faoi chuimsiú an chúnaimh fhrithpháirtigh í.

(23)

Ba cheart go dtiocfadh feabhas ar chumas an Choimisiúin comhordú agus faireachán a dhéanamh ar fheidhmiú an tsásra um chúnamh frithpháirteach, treoir a eisiúint, moltaí a dhéanamh agus tuairimí a eisiúint do na Ballstáit nuair a thagann fadhbanna chun cinn. Ba cheart gurbh fhearr a bheadh an Coimisiún in ann, freisin, cúnamh éifeachtach tapa a thabhairt do na húdaráis inniúla chun teacht ar réiteach ar dhíospóidí maidir le léiriú na n-oibleagáidí atá orthu de dhroim an tsásra um chúnamh frithpháirteach.

(24)

Ba cheart don Rialachán seo foráil a dhéanamh do rialacha comhchuibhithe lena leagtar amach na nósanna imeachta maidir le comhordú, a dhéanamh ar bhearta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin ar sháruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais. Ba cheart a áirithiú leis na gníomhaíochtaí comhordaithe i gcoinne sáruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais go bhféadfaidh na húdaráis inniúla na huirlisí is oiriúnaí agus is éifeachtaí a roghnú chun na sáruithe forleathana sin a stopadh agus, i gcás inarb iomchuí, chun gealltanais feabhais a fháil nó a lorg ó na trádálaithe atá freagrach chun leas tomhaltóirí.

(25)

Ba cheart do na húdaráis inniúla lena mbaineann, mar chuid de ghníomhaíocht chomhordaithe, a gcuid beart imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a chomhordú d’fhonn dul i ngleic go héifeachtach leis an sárú forleathan agus leis an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais agus chun a chur faoi deara go scoirfí de nó go dtoirmeascfaí é. Chun na críche sin, ba cheart an fhianaise agus an fhaisnéis uile atá riachtanach a mhalartú idir na húdaráis inniúla agus ba cheart pé cúnamh atá riachtanach a chur ar fáil. Maidir leis na húdaráis inniúla lena mbaineann an sárú forleathan nó an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais, ba cheart dóibh na bearta forfheidhmiúcháin atá riachtanach a dhéanamh ar bhealach comhordaithe chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú sin nó go dtoirmeascfaí é.

(26)

Ba cheart gur leordhóthanach rannpháirtíocht gach údaráis inniúil sa ghníomhaíocht chomhordaithe i gcomhréir leis na bearta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a cheanglaítear ar údarás inniúil a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar an sárú forleathan nó an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais ar bhealach éifeachtach. Níor cheart na húdaráis inniúla lena mbaineann an sárú sin a bheith faoi cheangal ach chun na bearta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a dhéanamh atá riachtanach chun an fhianaise agus an fhaisnéis uile atá riachtanach a fháil maidir leis an sárú forleathan agus an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú nó go dtoirmeascfaí é. Mar sin féin, níor cheart easpa acmhainní infhaighte de chuid an údaráis inniúil lena mbaineann an sárú sin a mheas mar ní lena dtugtar bonn cirt le gan páirt a ghlacadh i ngníomhaíocht chomhordaithe.

(27)

Na húdaráis inniúla a mbaineann an sárú forleathan leo nó sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais leo agus atá rannpháirteach i ngníomhaíocht chomhordaithe, ba cheart dóibh a bheith in ann bearta náisiúnta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a dhéanamh i ndáil leis an sárú céanna. Ag an am céanna, áfach, an oibleagáid atá ar an údarás inniúil maidir lena chuid gníomhaíochtaí imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a chomhordú faoi chuimsiú na gníomhaíochta comhordaithe le húdaráis inniúla eile lena mbaineann an sárú sin, ba cheart an oibleagáid sin a choimeád i bhfeidhm, mura rud é gur dóigh go n-áiritheoidh gníomhaíochtaí forfheidhmiúcháin agus cinntí riaracháin arna ndéanamh ar an leibhéal náisiúnta lasmuigh de chreat na gníomhaíochta comhordaithe go scoirfí den sárú forleathan nó den sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais nó go dtoirmeascfaí é, ar bhealach gasta, éifeachtach. Ba cheart cinntí riaracháin ina leith sin a thuiscint mar chinntí lena dtugtar éifeacht do na bearta a dhéantar chun a chur faoi deara go scoirfí de nó go dtoirmeascfaí é. Sna cásanna eisceachtúla sin, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla i dteideal diúltú bheith rannpháirteach sa ghníomhaíocht chomhordaithe.

(28)

Má tá drochamhras réasúnach ann go bhfuil sárú forleathan ann, ba cheart do na húdaráis inniúla lena mbaineann an sárú sin tús a chur le gníomhaíocht chomhordaithe, trí chomhaontú. D’fhonn a shuí cé na húdaráis inniúla lena mbaineann an sárú forleathan, ba cheart gnéithe ábhartha uile an tsáraithe sin a bhreithniú, go háirithe an áit a bhfuil an trádálaí bunaithe nó a bhfuil cónaí air, an suíomh ina bhfuil sócmhainní na dtrádálaithe, an áit a bhfuil na tomhaltóirí a ndearna an sárú líomhnaithe díobháil dóibh agus an áit a bhfuil pointí díolacháin an trádálaí, i.e. siopaí agus suíomhanna gréasáin.

(29)

Ba cheart don Choimisiún comhoibriú níos dlúithe leis na Ballstáit chun cosc a chur ar sháruithe arna ndéanamh ar mhórscála. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún fógra a thabhairt ar bhealach gníomhach do na húdaráis inniúla má tá drochamhras air faoi aon sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo. Má tá drochamhras réasúnach ar an gCoimisiún, de bharr faireachán a dhéanamh mar shampla ar na foláirimh a eisíonn na húdaráis inniúla, go ndearnadh sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais, ba cheart dó fógra a thabhairt do na Ballstáit, trí na húdaráis inniúla agus na hoifigí idirchaidrimh aonair lena mbaineann an sárú líomhnaithe sin, agus na forais lena dtugtar bonn cirt don ghníomhaíocht chomhordaithe a d’fhéadfaí a dhéanamh á lua san fhógra. Na húdaráis inniúla lena mbaineann, ba cheart dóibh imscrúduithe iomchuí a dhéanamh bunaithe ar an bhfaisnéis atá ar fáil dóibh nó a bhfuil teacht acu uirthi go héasca. Ba cheart dóibh fógra faoi thorthaí a n-imscrúduithe a chur faoi bhráid na n-údarás inniúil eile, na n-oifigí idirchaidrimh aonair lena mbaineann an sárú sin agus faoi bhráid an Choimisiúin. I gcás ina dtiocfaidh na húdaráis inniúla lena mbaineann ar an tátal go léiríonn na himscrúduithe sin go bhféadfadh sé go bhfuil sárú á dhéanamh, ba cheart dóibh tús a chur leis an ngníomhaíocht chomhordaithe trí na bearta a leagtar amach sa Rialachán seo, a dhéanamh. Ba cheart gurbh é an Coimisiún i gcónaí a chomhordódh gníomhaíocht chomhordaithe lena dtéitear i ngleic le sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais. Más dealraitheach go mbaineann an sárú sin leis an mBallstát, ba cheart dó páirt a ghlacadh i ngníomhaíocht chomhordaithe d’fhonn cabhrú chun an fhaisnéis uile agus an fhianaise uile atá riachtanach a bhaineann leis an sárú a bhailiú agus chun a chur faoi deara go scoirfí de nó go dtoirmeascfaí é. Maidir leis na bearta forfheidhmiúcháin, níor cheart go ndéanfaí aon difear d’imeachtaí coiriúla ná breithiúnacha sna Ballstáit le cur i bhfeidhm an Rialacháin seo. Ba cheart prionsabal ne bis in idem a urramú. Mar sin féin, má dhéanann an trádálaí céanna na gníomhartha céanna nó an neamhghníomh céanna athuair, agus más sárú é a chumhdaítear leis an Rialachán seo ar tugadh aghaidh air cheana le nósanna imeachta forfheidhmiúcháin lenar scoireadh den sárú sin nó lenar toirmeascadh é dá thoradh, ba cheart an méid sin a mheas mar shárú nua agus ba cheart do na húdaráis inniúla aghaidh a thabhairt air.

(30)

Na húdaráis inniúla lena mbaineann, ba cheart dóibh na bearta imscrúdúcháin atá riachtanach a dhéanamh chun mionsonraí an tsáraithe fhorleathain nó an tsáraithe fhorleathain lena mbaineann gné Aontais a shuí, agus go háirithe céannacht an trádálaí, agus na gníomhartha, nó na neamhghníomhartha arna ndéanamh ag an trádálaí, mar aon le tionchar an tsáraithe. Ba cheart na bearta forfheidhmiúcháin a bheith bunaithe ar thoradh an imscrúdaithe. I gcás inarb iomchuí, ba cheart toradh an imscrúdaithe mar aon leis an measúnú ar an sárú forleathan nó ar an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais a leagan amach i gcomhsheasamh arna chomhaontú i measc údaráis inniúla na mBallstát lena mbaineann an ghníomhaíocht chomhordaithe, agus ba cheart é a dhíriú ar an trádálaí atá freagrach as an sárú sin. Níor cheart gur cinneadh ceangailteach de chuid na n-údarás inniúil é an comhsheasamh. Ba cheart, áfach, an deis a thabhairt don seolaí é féin a chur in iúl i ndáil leis na hábhair atá ina gcuid den chomhsheasamh.

(31)

I gcomhthéacs sáruithe forleathana nó sáruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais, ba cheart na cearta chun cosanta atá ag na trádálaithe lena mbaineann a urramú. Chuige sin, go háirithe, tá sé riachtanach cearta a thabhairt don trádálaí le linn na n-imeachtaí arb iad an ceart go n-éistfí é agus an ceart chun teanga oifigiúil nó ceann de na teangacha oifigiúla a úsáid a úsáidtear chun críocha oifigiúla sa Bhallstát ina bhfuil an trádálaí bunaithe nó ina bhfuil cónaí air. Tá sé ríthábhachtach freisin a áirithiú go gcomhlíontar dlí an Aontais maidir le fios gnó agus faisnéis ghnó neamhnochtaithe a chosaint.

(32)

Na húdaráis inniúla lena mbaineann, ba cheart dóibh na bearta riachtanacha imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a dhéanamh laistigh dá ndlínse féin. Mar sin féin, níl éifeachtaí sáruithe forleathana nó sáruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais teoranta d’aon Bhallstát amháin. Dá bhrí sin, tá comhar idir-údaráis inniúla ag teastáil chun aghaidh a thabhairt ar na sáruithe sin agus chun a chur faoi deara go scoirfí díobh nó go dtoirmeascfaí iad.

(33)

Ba cheart tacú le sáruithe forleathana a chumhdaítear leis an Rialachán seo a bhrath go héifeachtach trí fhaisnéis a mhalartú idir na húdaráis inniúla agus an Coimisiún trí fholáirimh a eisiúint má tá drochamhras réasúnach ann go bhfuil na sáruithe sin ann. Ba cheart don Choimisiún comhordú a dhéanamh ar fheidhmiú an mhalartaithe faisnéise.

(34)

Tá ról ríthábhachtach ag eagraíochtaí tomhaltóirí ó thaobh tomhaltóirí a chur ar an eolas faoina gcearta, a bhfeasacht a neartú, agus a leasanna a chosaint, lena n-áirítear díospóidí a réiteach. Ba cheart tomhaltóirí a spreagadh le dul i mbun comhair leis na húdaráis inniúla chun cur i bhfeidhm an Rialacháin seo a neartú.

(35)

Ba cheart a cheadú do chomhlachais tomhaltóirí agus, i gcás inarb iomchuí, do chomhlachais trádála, a bheith rannpháirteach sa sásra foláirimh freisin, chun go bhféadfaidh siad fógra a thabhairt do na húdaráis inniúla faoi sháruithe drochamhrasta a chumhdaítear leis an Rialachán seo, faisnéis a chomhroinnt leo a theastaíonn chun sáruithe a bhrath, a imscrúdú agus a stopadh, tuairim uathu a thabhairt faoi imscrúduithe nó faoi sháruithe agus fógra a thabhairt d’údaráis inniúla faoi mhí-úsáid dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí.

(36)

D’fhonn a áirithiú go gcuirfear an Rialachán seo chun feidhme mar is ceart, ba cheart do na Ballstáit an chumhacht a thabhairt do chomhlachtaí ainmnithe, do na Lárionaid Eorpacha do Thomhaltóirí, d’eagraíochtaí agus do chumainn tomhaltóirí, agus, i gcás inarb iomchuí do chomhlachais trádálaithe, a bhfuil an saineolas riachtanach acu, foláirimh sheachtracha a eisiúint d’údaráis inniúla na mBallstát lena mbaineann agus chun an Coimisiún a chur ar an eolas faoi sháruithe drochamhrasta a chumhdaítear leis an Rialachán seo, agus pé faisnéis atá riachtanach atá ar fáil dóibh a sholáthar. D’fhéadfadh cúiseanna iomchuí a bheith ag na Ballstáit gan an chumhacht a thabhairt do na heintitis sin dul i mbun na ngníomhaíochtaí sin. Sa chomhthéacs seo, i gcás ina gcinnfidh Ballstát gan an chumhacht a thabhairt d’aon cheann de na heintitis sin foláirimh sheachtracha a eisiúint, ba cheart dó míniú lena dtugtar na cúiseanna a bhí aige déanamh amhlaidh a chur ar fáil.

(37)

Is saghas eile comhordú forfheidhmiúcháin na scuab-imscrúduithe ar mhargaí tomhaltais, agus tá sé léirithe gur uirlis éifeachtach iad i gcoinne sáruithe ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí, agus ba cheart leanúint de bheith á úsáid agus é a neartú amach anseo, i gcás na n-earnálacha ar líne agus as líne araon. Ba cheart scuab-imscrúduithe a dhéanamh go háirithe i gcás ina dtugtar le tuiscint, le treochtaí sa mhargadh, le gearáin tomhaltóirí nó le sonraí eile, go bhféadfadh sé go ndearnadh sáruithe ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí nó go bhfuil sáruithe á ndéanamh orthu.

(38)

Is minic gur mór an cuidiú ag lucht déanta beartas, ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais, sonraí a bheith ar fáil dóibh a bhaineann le gearáin tomhaltóirí, chun measúnú a dhéanamh ar fheidhmiú margaí tomhaltóirí agus sáruithe a bhrath. Is é an ceart é go gcuirfí chun cinn ar leibhéal an Aontais malartú sonraí den chineál sin.

(39)

Tá sé ríthábhachtach, a mhéid is gá sin chun rannchuidiú le cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach, go gcuirfeadh na Ballstáit an Coimisiún agus na Ballstáit eile ar an eolas faoina gcuid gníomhaíochtaí i dtaca le leasanna tomhaltóirí a chosaint, lena n-áirítear faoina gcuid tacaíochta do ghníomhaíochtaí ionadaithe tomhaltóirí, faoina gcuid tacaíochta do ghníomhaíochtaí comhlachtaí atá freagrach as díospóidí tomhaltóirí a réiteach go seachbhreithiúnach agus faoina gcuid tacaíochta do rochtain tomhaltóirí ar an gceartas. I gcomhar leis an gCoimisiún, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann dul i mbun gníomhaíochtaí comhpháirteacha maidir le faisnéis a bhaineann le beartas tomhaltóirí a mhalartú sna réimsí thuasluaite.

(40)

Na dúshláin forfheidhmiúcháin atá ann, téann siad thar theorainneacha an Aontais, agus is gá leasanna thomhaltóirí an Aontais a chosaint ó thrádálaithe bradacha atá bunaithe i dtríú tíortha. Ar an ábhar sin, ba cheart caibidliú a dhéanamh le tríú tíortha ar chomhaontuithe idirnáisiúnta maidir le cúnamh frithpháirteach chun dlí an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí a fhorfheidhmiú. Ba cheart an t-ábhar a leagtar síos sa Rialachán seo a bheith san áireamh sna comhaontuithe idirnáisiúnta sin agus ba cheart iad a chaibidil ar leibhéal an Aontais chun an chosaint is fearr is féidir do thomhaltóirí an Aontais agus comhar rianúil le tríú tíortha a áirithiú.

(41)

An fhaisnéis a mhalartaítear idir na húdaráis inniúla, ba cheart í a bheith faoi réir rialacha diana rúndachta agus sicréideachta ghairmiúla agus tráchtála d’fhonn a áirithiú nach gcuirfear imscrúduithe i gcontúirt agus nach ndéanfar dochar go héagórach do chlú na dtrádálaithe. Ba cheart do na húdaráis inniúla an nochtadh a chinneadh i gcónaí ar bhonn an cháis a bhíonn i gceist agus gan é a dhéanamh ach amháin nuair is iomchuí agus nuair is gá, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, agus aird á tabhairt ar leas an phobail, amhail sábháilteacht an phobail, cosaint an tomhaltóra, an tsláinte phoiblí nó cosaint an chomhshaoil agus seoladh cuí imscrúduithe coiriúla.

(42)

Chun feabhas a chur ar a thrédhearcaí atá an gréasán comhair, agus chun feasacht a mhúscailt i measc tomhaltóirí agus i measc an phobail i gcoitinne, gach dara bliain, ba cheart don Choimisiún forléargas a dhéanamh ar an bhfaisnéis, ar an staidreamh agus ar a bhfuil ag titim amach i réimse fhorfheidhmiú dhlí na dtomhaltóirí, a bhaileofar faoi chuimsiú an chomhair fhorfheidhmiúcháin dá bhforáiltear sa Rialachán seo, agus é a chur ar fáil don phobal.

(43)

Ba cheart sáruithe forleathana a réiteach go héifeachtach agus go héifeachtúil. Ba cheart córas malartaithe dhébhliantúil tosaíochtaí forfheidhmiúcháin a chur i bhfeidhm chun é sin a bhaint amach.

(44)

D’fhonn na socruithe praiticiúla agus na socruithe oibríochta maidir le feidhmiú an bhunachair sonraí a leagan síos, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5).

(45)

Ní dochar an Rialachán seo do rialacha earnála an Aontais lena ndéantar foráil maidir le comhar idir rialaitheoirí earnála ná níl sé infheidhme do rialacha earnála an Aontais maidir le cúiteamh do thomhaltóirí as díobháil a eascraíonn as sáruithe ar na rialacha sin. Ní dochar an Rialachán seo do chórais ná do líonraí eile comhair atá leagtar amach i reachtaíocht earnála an Aontais. Méadaíonn an Rialachán seo an comhar agus an comhordú idir an líonra cosanta tomhaltóirí agus i measc líonraí na gcomhlachtaí agus na n-údarás rialála a bunaíodh le reachtaíocht earnála an Aontais. Ní dochar an Rialachán seo do bhearta a bhaineann le comhar breithiúnach in ábhair shibhialta agus choiriúla a chur i bhfeidhm sna Ballstáit.

(46)

Ní dochar an Rialachán seo don cheart chun cúiteamh a éileamh, ar bhonn aonair nó comhchoiteann, ar faoi réir an dlí náisiúnta atá sé, agus ní dhéanann sé foráil d’fhorfheidhmiú na n-éileamh sin.

(47)

Ba cheart feidhm a bheith ag Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6), ag Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), agus ag Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle i gcomhthéacs an Rialacháin seo (8).

(48)

Tá an Rialachán seo gan dochar do rialacha an Aontais is infheidhme maidir le cumhachtaí comhlachtaí náisiúnta rialála a bunaíodh le reachtaíocht earnála an Aontais. Más iomchuí agus más féidir, ba cheart do na comhlachtaí sin na cumhachtaí atá ar fáil dóibh faoi dhlí an Aontais agus faoin dlí náisiúnta a úsáid chun a chur faoi deara go scoirfí de sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó go dtoirmeascfaí iad, agus chun cúnamh a thabhairt do na húdaráis inniúla déanamh amhlaidh.

(49)

Ní dochar an Rialachán seo do ról agus cumhachtaí na n-údarás inniúil agus an Údaráis Baincéireachta Eorpaigh maidir le comhleasanna eacnamaíocha tomhaltóirí a chosaint in ábhair a bhaineann le seirbhísí do chuntais íocaíochta agus comhaontuithe creidmheasa a bhaineann le maoin chónaithe dhochorraithe faoi Threoir 2014/17/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) agus faoi Threoir 2014/92/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10).

(50)

I bhfianaise na sásraí comhair arb ann dóibh cheana faoi Threoir 2014/17/AE agus faoi Threoir 2014/92/AE, níor cheart feidhm a bheith ag an sásra um chúnamh frithpháirteach (Caibidil III) maidir le sáruithe laistigh den Aontas ar na Treoracha sin.

(51)

Ní dochar an Rialachán seo do Rialachán Uimh. 1 ón gComhairle (11).

(52)

Leis an Rialachán seo, urramaítear seo cearta bunúsacha agus na prionsabail a aithnítear, go háirithe, i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh agus atá ann i dtraidisiúin bhunreachtúla na mBallstát. Dá réir sin, ba cheart an Rialachán seo a léiriú agus a chur i bhfeidhm i gcomhréir leis na cearta agus prionsabail sin, lena n-áirítear iad siúd a bhaineann le saoirse an phreasa agus saoirse cainte. Agus na híoschumhachtaí atá leagtha amach sa Rialachán seo á bhfeidhmiú acu, ba cheart do na húdaráis inniúla an chothromaíocht iomchuí a bhaint amach idir na leasanna arna gcosaint ag na cearta bunúsacha amhail leibhéal ard cosanta do thomhaltóirí, an tsaoirse chun gnó a sheoladh agus an tsaoirse faisnéise.

(53)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon comhar idir na húdaráis náisiúnta atá freagrach as dlíthe cosanta tomhaltóirí a fhorfheidhmiú, a ghnóthú go leordhóthanach toisc nach féidir leo comhar agus comhordú a áirithiú agus iad ag gníomhú leo féin, ach gur fearr, de bharr raon feidhme críochach agus pearsanta an Rialacháin, is féidir é a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(54)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004 a aisghairm,

(1)

Ciallaíonn “dlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí” na Rialacháin agus na Treoracha, mar a trasuíodh i ndlíchórais na mBallstát iad, a liostaítear san Iarscríbhinn a ghabhann leis seo;

(2)

ciallaíonn “sárú laistigh den Aontas” aon ghníomh nó neamhghníomh atá contrártha do dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí, ar sárú é a rinne díobháil, a dhéanann díobháil nó ar dóigh dó díobháil a dhéanamh, do chomhleasanna na dtomhaltóirí a chónaíonn i mBallstát seachas an Ballstát:

(3)

ciallaíonn “sárú forleathan”:

(4)

ciallaíonn “sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais” sárú forleathan a rinne nó a dhéanann díobháil nó ar dóigh dó díobháil a dhéanamh, do chomhleasanna na dtomhaltóirí in dhá thrian de na Ballstáit ar a laghad agus an dá thrian sin cothrom le dhá thrian de dhaonra an Aontais, ar a laghad.

(5)

ciallaíonn “sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo” sáruithe laistigh den Aontas, sáruithe forleathana agus sáruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais.

(6)

ciallaíonn “údarás inniúil” aon údarás poiblí a bunaíodh ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil, agus atá ainmnithe ag Ballstát mar an t-údarás atá freagrach as dlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí a fhorfheidhmiú;

(7)

ciallaíonn “oifig idirchaidrimh aonair” an t-údarás poiblí atá ainmnithe ag Ballstát mar an t-údarás atá freagrach as cur i bhfeidhm an Rialacháin seo a chomhordú laistigh den Bhallstát sin;

(8)

ciallaíonn “comhlacht ainmnithe” comhlacht a bhfuil leas dlisteanach aige i scor sáruithe, nó iad a thoirmeasc, ar sáruithe iad ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí, ar comhlacht é atá ainmnithe ag Ballstát agus a dtugann údarás inniúil treoir dó chun an fhaisnéis atá riachtanach a bhailiú agus pé bearta forfheidhmiúcháin atá riachtanach atá ar fáil don chomhlacht sin faoin dlí náisiúnta a ghlacadh chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú nó go dtoirmeascfaí é, agus a ghníomhaíonn thar ceann an údaráis inniúil sin;

(9)

ciallaíonn “údarás is iarratasóir” an t-údarás inniúil a dhéanann iarraidh ar chúnamh frithpháirteach;

(10)

ciallaíonn “údarás faighte iarrata” an t-údarás inniúil a fhaigheann iarraidh ar chúnamh frithpháirteach;

(11)

ciallaíonn “trádálaí” aon duine nádúrtha nó dlítheanach, is cuma cé acu faoi úinéireacht phríobháideach nó phoiblí atá sé, atá ag gníomhú, lena n-áirítear trí aon duine eile atá ag gníomhú faoina ainm nó thar a cheann, chun críocha a bhfuil baint acu lena thrádáil, lena ghnó, lena cheird nó lena ghairm,

(12)

ciallaíonn “tomhaltóir” aon duine nádúrtha a ghníomhaíonn lasmuigh dá thrádáil, dá ghnó, dá cheird nó dá ghairm;

(13)

ciallaíonn “gearán ó thomhaltóir” ráiteas, a bhfuil fianaise réasúnach ag tacú leis, go ndearna trádálaí sárú ar dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí, go bhfuil sárú den sórt sin á dheanamh aige nó gur dóigh go ndéanfaidh sé sárú den sórt sin;

(14)

ciallaíonn “díobháil do chomhleasanna tomhaltóirí” díobháil iarbhír nó fhéideartha do leasanna roinnt tomhaltóirí ar tomhaltóirí a ndéanann sáruithe laistigh den Aontas, sáruithe forleathana nó sáruithe forleathana lena mbaineann gné Aontais difear dóibh;

(15)

ciallaíonn “comhéadan ar líne” aon bhogearra, lena n-áirítear suíomh gréasáin, cuid de shuíomh gréasáin nó feidhmchlár, a oibríonn trádálaí nó a oibrítear thar a cheann, agus a fhónann chun rochtain a thabhairt do thomhaltóirí ar earraí nó seirbhísí an trádálaí;

(16)

ciallaíonn “scuab-imscrúduithe” imscrúduithe chomhbheartaithe a dhéanamh ar mhargaí tomhaltóirí trí bhíthin gníomhaíochtaí comhordaithe rialaithe comhuaineacha a dhéanamh chun comhlíonadh dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí a sheiceáil, nó chun sáruithe orthu a bhrath.

(a)

go mainníonn an comhlacht ainmnithe an fhaisnéis atá riachtanach a fháil nó chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó go dtoirmeascfaí é gan mhoill; nó

(b)

nach gcomhaontaíonn na húdaráis inniúla lena mbaineann sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo go bhféadfar treoir a thabhairt don chomhlacht ainmnithe de bhun mhír 1.

(a)

céannacht agus sonraí teagmhála na n-údarás inniúil, na hoifige idirchaidrimh aonair, na gcomhlachtaí ainmnithe agus na n-eintiteas a eisíonn foláirimh sheachtracha de bhun Airteagal 27(1); agus

(b)

faisnéis maidir le heagrúchán, cumhachtaí agus cúraimí na n-údarás inniúil.

(a)

an chumhacht chun rochtain a fháil ar aon doiciméid, sonraí nó faisnéis ábhartha a bhaineann le sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo, gan beann ar a bhfoirm ná ar a bhformáid, ar mheán a stórála ná ar an ionad ina stóráiltear iad;

(b)

an chumhacht chun a cheangal ar aon údarás poiblí, comhlacht nó gníomhaireacht laistigh dá mBallstát aon fhaisnéis ábhartha, sonraí nó doiciméid in aon fhoirm nó formáid gan beann ar mheán nó ionad a stórála, a sholáthar agus/nó sin a cheangal ar aon duine nádúrtha nó ar aon duine dlítheanach chun a shuí an ndearnadh sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó an bhfuil sé á dhéanamh, agus chun tréithe an tsáraithe sin a shuíomh, lena n-áirítear a shreabha airgeadais agus a mhionsonraí a rianú, céannacht daoine a fhionnadh a bhfuil baint acu le sreabha airgeadais, agus sonraí, faisnéis faoi chuntais bainc, agus úinéireacht suíomhanna gréasáin a fhionnadh;

(c)

an chumhacht chun aon chigireachtaí atá riachtanach a dhéanamh ar an láthair, lena n-áirítear an chumhacht dul isteach in aon áitreabh, ar aon talamh nó in aon chóir iompair a úsáideann an trádálaí lena mbaineann an chigireacht chun críocha a bhaineann lena thrádáil, lena ghnó, lena cheird nó lena ghairm, nó a iarraidh ar údaráis eile é sin a dhéanamh chun cóipeanna d’fhaisnéis, de shonraí nó de dhoiciméid a scrúdú, a ghabháil, a thógáil nó a fháil, gan beann ar mheán a stórála; an chumhacht chun aon fhaisnéis, sonraí nó doiciméad a ghabháil ar feadh pé tréimhse atá riachtanach agus a mhéid atá sé sin riachtanach chun an chigireacht a dhéanamh; an chumhacht chun a iarraidh ar aon ionadaí nó ball foirne de chuid an trádálaí lena mbaineann an chigireacht mínithe a thabhairt ar fhíricí nó faisnéis a sholáthar, sonraí nó doiciméid a bhaineann le hábhar na cigireachta agus na freagraí a thaifeadadh;

(d)

an chumhacht chun earraí nó seirbhísí a cheannach mar cheannacháin tástála, lena n-áirítear, i gcás ina bhfuil sé sin riachtanach, faoi chéannacht cheilte, d’fhonn sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a bhrath agus fianaise a fháil, lena n-áirítear an chumhacht chun cigireacht a dhéanamh ar earraí nó seirbhísí, iad a ghrinniú nó staidéar a dheanamh orthu, iad a dhíchóimeáil nó a thástáil.

(a)

an chumhacht chun bearta eatramhacha a ghlacadh chun an baol go ndéanfaí díobháil thromchúiseach do chomhleasanna tomhaltóirí a sheachaint;

(b)

an chumhacht chun féachaint le gealltanais a fháil nó chun glacadh le gealltanais ón trádálaí atá freagrach as an sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo go scoirfidh sé den sárú sin;

(c)

an chumhacht chun a fháil ón trádálaí, ar thionscnamh an trádálaí, gealltanais bhreise feabhais do thomhaltóirí a ndearna an sárú líomhnaithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo difear dóibh, nó i gcás inarb iomchuí, féachaint le gealltanais iarraidh ar an trádálaí leigheasanna dóthanacha a thairiscint do na tomhaltóirí sin a ndearna an sárú sin difear dóibh;

(d)

i gcás inarb infheidhme, trí mheáin iomchuí, an chumhacht chun tomhaltóirí a éilíonn go ndearnadh díobháil dóibh i ngeall ar shárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo a chur ar an eolas faoin modh chun cúiteamh a lorg dá bhforáiltear sa dlí náisiúnta;

(e)

an chumhacht chun a ordú i scríbhinn go scoirfeadh an trádálaí de na sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo;

(f)

an chumhacht chun a chur faoi deara go scoirfí de na sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó go dtoirmeascfaí iad;

(g)

i gcás nach mbeidh aon mhodh éifeachtach eile ar fáil chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó go dtoirmeascfaí é, chun an baol go ndéanfaí díobháil thromchúiseach do chomhleasanna na dtomhaltóirí a sheachaint:

lena n-áirítear trína iarraidh ar thríú páirtí nó údarás poiblí eile bearta den sórt sin a chur chun feidhme;

(h)

an chumhacht chun pionóis a fhorchur, amhail fíneálacha nó íocaíochtaí tréimhsiúla pionóis, as sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo agus as mainneachtain aon chinneadh, ordú, beart eatramhach, gealltanas de chuid trádálaí nó beart eile, arna nglacadh de bhun an Rialacháin seo, a chomhlíonadh.

(a)

ag údaráis inniúla go díreach faoina n-údarás féin;

(b)

más iomchuí, trí dhul ar iontaoibh údaráis inniúla eile nó údaráis phoiblí eile;

(c)

trí threoir a thabhairt do chomhlachtaí ainmnithe, más infheidhme; nó

(d)

trí iarratas a dhéanamh chuig cúirteanna atá inniúil chun an cinneadh atá riachtanach a dheonú, lena n-áirítear, i gcás inar iomchuí, trí achomharc a dhéanamh mura n-éiríonn leis an iarratas go ndeonófar an cinneadh atá riachtanach.

(a)

cé acu ar forchuireadh bearta eatramhacha nó nár forchuireadh;

(b)

cé acu ar scoireadh den sárú nó nár scoireadh;

(c)

cé na bearta a glacadh, agus cé acu a cuireadh na bearta sin chun feidhme nó nár cuireadh;

(d)

a mhéid a tairgeadh gealltanais feabhais do thomhaltóirí a ndearna an sárú líomhnaithe difear dóibh.

(a)

i ndiaidh dó dul i gcomhairle leis an údarás is iarratasóir, go ndealraíonn sé nach bhfuil aon ghá ag an údarás is iarratasóir leis an bhfaisnéis chun a shuíomh an ndearnadh sárú nó an bhfuil sárú á dheanamh laistigh den Aontas nó an bhfuil drochamhras réasúnach ann go bhféadfaí sárú a dhéanamh;

(b)

ní mheasann an t-údarás is iarratasóir go bhfuil an fhaisnéis faoi réir na bhforálacha maidir le rúndacht agus maidir le sicréideacht ghairmiúil agus tráchtála a leagtar amach in Airteagal 33;

(c)

tionscnaíodh imscrúduithe coiriúla nó imeachtaí breithiúnacha cheana i gcoinne an trádálaí chéanna i dtaobh an tsáraithe chéanna laistigh den Aontas os comhair údaráis bhreithiúnacha Bhallstát an údaráis faighte iarrata nó Bhallstát an údaráis is iarratasóir.

(a)

tionscnaíodh imscrúduithe coiriúla nó imeachtaí breithiúnacha cheana, nó tá breithiúnas, socraíocht chúirte nó ordú breithiúnach ann i gcoinne an trádálaí chéanna i dtaobh an tsáraithe chéanna laistigh den Aontas os comhair údaráis bhreithiúnacha i mBallstát an údaráis iarrtha;

(b)

tionscnaíodh feidhmiú na gcumhachtaí forfheidhmiúcháin atá riachtanach, nó glacadh cinneadh riaracháin cheana i gcoinne an trádálaí chéanna, i dtaobh an tsáraithe chéanna laistigh den Aontas cheana i mBallstát an údaráis iarrtha chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú laistigh den Aontas nó go dtoirmeascfaí é go gasta éifeachtach;

(c)

i ndiaidh imscrúdú iomchuí a dhéanamh, tagann an t-údarás iarrtha ar an tátal nach ndearnadh aon sárú laistigh den Aontas;

(d)

tagann an t-údarás iarrtha ar an tátal nár thug an túdarás is iarratasóir an fhaisnéis atá riachtanach i gcomhréir le hAirteagal 13(1);

(e)

ghlac an t-údarás faighte iarrata le gealltanais a thograigh an trádálaí chun scor den sárú laistigh den Aontas laistigh de theorainn ama shocraithe agus níl an teorainn ama sin caite fós.

(a)

i gcoinne an trádálaí chéanna, tionscnaíodh imscrúdú coiriúil nó imeachtaí breithiúnacha cheana, tugadh breithiúnas, nó thángthas ar shocraíocht chúirte, maidir leis an sárú céanna i mBallstát an údaráis inniúil;

(b)

tionscnaíodh feidhmiú na gcumhachtaí forfheidhmiúcháin atá riachtanach sular eisíodh foláireamh dá dtagraítear in Airteagal 17(3), nó glacadh cinneadh riaracháin i gcoinne an trádálaí chéanna maidir leis an sárú céanna i mBallstát an údaráis inniúil sin chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú forleathan nó den sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais nó go dtoirmeascfaí é go gasta éifeachtach;

(c)

tar éis imscrúdú iomchuí a dhéanamh, is dealraitheach gur diomaibhseach é tionchar iarbhír nó féideartha an tsáraithe forleathain nó an tsáraithe fhorleathain lena mbaineann gné Aontais líomhnaithe i mBallstát an údaráis inniúil agus nach gá don údarás inniúil sin aon bhearta forfheidhmiúcháin a ghlacadh dá bhrí sin;

(d)

níor tharla an sárú forleathan nó an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais i mBallstát an údaráis inniúil agus ní gá don údarás inniúil aon bhearta forfheidhmiúcháin a ghlacadh dá bhrí sin;

(e)

ghlac an t-údarás inniúil le gealltanais a thograigh an trádálaí atá freagrach as an sárú forleathan nó an sárú forleathan lena mbaineann gné Aontais scor den sárú sin i mBallstát an údaráis inniúil sin agus cuireadh na gealltanais sin chun feidhme, agus ní gá don údarás inniúil sin aon bhearta forfheidhmiúcháin a ghlacadh dá bhri sin.

(a)

tá gníomhaíocht fhorfheidhmiúcháin láithreach riachtanach chun a chur faoi deara go scoirfí den sárú laistigh den Aontas nó go dtoirmeascfaí é go gasta éifeachtach;

(b)

ní dóigh go scoirfear den sárú de bharr na ngealltanas a thograigh an trádálaí atá freagrach as an sárú;

(c)

níor mhol an trádálaí atá freagrach as an sárú gealltanais roimh dhul in éag don teorainn ama a shocraíonn na húdaráis inniúla lena mbaineann;

(d)

níl na gealltanais a thograigh an trádálaí atá freagrach as an sárú leordhóthanach chun a áirithiú go scoirfí den sárú, nó, i gcás inarb iomchuí, chun leigheas a chur ar fáil do thomhaltóirí a ndearna an sárú díóbháil dóibh; nó

(e)

mhainnigh an trádálaí atá freagrach as an sárú na gealltanais chun scor den sárú a chur chun feidhme nó, i gcás inarb iomchuí, chun leigheas a chur ar fáil do thomhaltóirí a ndearna an sárú díobháil dóibh, roimh dhul in éag don teorainn ama dá tagraítear in Airteagal 20(3).

(a)

áiritheoidh sé go gcuirfear na húdaráis inniúla uile lena mbaineann agus an Coimisiún ar an eolas go cuí agus go tráthúil faoi dhul chun cinn na gníomhaíochta forfheidhmiúcháin, na chéad chéimeanna eile a bhfuiltear ag súil leo agus faoi na bearta atá le glacadh;

(b)

comhordóidh sé bearta imscrúdúcháin a dhéanfaidh na húdaráis inniúla lena mbaineann i gcomhréir leis an Rialachán seo agus déanfaidh sé faireachán orthu;

(c)

comhordóidh sé ullmhú agus comhroinnt na ndoiciméad uile atá riachtanach idir na húdaráis inniúla lena mbaineann agus an Coimisiún;

(d)

coinneoidh sé i dteagmháil leis an trádálaí agus le páirtithe eile a bhfuil baint acu leis na, bearta imscrúdúcháin nó forfheidhmiúcháin, murar chomhaontaigh na húdaráis inniúla lena mbaineann agus an comhordaitheoir a mhalairt;

(e)

i gcás inarb infheidhme comhordóidh sé an measúnú, na comhairliúcháin agus faireachán a dhéanann na húdaráis inniúla lena mbaineann maille le céimeanna eile is gá chun gealltanais a thograigh na trádálaithe lena mbaineann a phróiseáil agus a chur chun feidhme;

(f)

i gcás inarb infheidhme, comhordú a dhéanamh ar na bearta forfheidhmiúcháin a ghlac na húdaráis inniúla lena mbaineann;

(g)

comhordú a dhéanamh ar iarrataí ar chúnamh frithpháirteach a chuir na húdaráis inniúla lena mbaineann isteach de bhun Chaibidil III.

(a)

tuairisc ar an ngníomh nó ar an neamhghníomh arb é an sárú é;

(b)

mionsonraí an táirge nó an tseirbhís lena mbaineann an sárú;

(c)

ainmneacha na mBallstát lena mbaineann an sárú nó na mBallstát a bhféadfadh baint a bheith acu leis an sárú;

(d)

céannacht an trádálaí nó na dtrádálaithe atá freagrach as an sárú nó a bhfuil drochamhras ann go bhfuil sé nó siad freagrach as;

(e)

an bunús dlí atá le gníomhaíochtaí féideartha trí thagairt a dhéanamh don dlí náisiúnta agus d’fhorálacha comhfhreagracha ghníomhartha dlí an Aontais a liostaítear san Iarscríbhinn;

(f)

tuairisc ar aon imeachtaí dlíthiúla, aon bhearta forfheidhmiúcháin nó aon bhearta eile a rinneadh agus a bhaineann leis an sárú, na dátaí agus an t-achar ama a bhaineann leo mar aon leis an stádas díobh;

(g)

céannacht na n-údarás inniúil a bhfuil na himeachtaí dlíthiúla agus bearta eile á dtabhairt acu.

(a)

an oiliúint a chuirtear ar na hoifigigh acu a bhfuil baint acu le cur i bhfeidhm an Rialacháin seo;

(b)

sonraí maidir le gearáin tomhaltóirí a bhailiú, a rangú agus a mhalartú;

(c)

gréasáin d’oifigigh inniúla a fhorbairt atá sonrach ó thaobh earnála de;

(d)

uirlisí faisnéise agus cumarsáide a fhorbairt; agus

(e)

i gcás inarb infheidhme, caighdeán, modhanna agus treoirlínte a bhaineann le cur i bhfeidhm an Rialacháin seo a fhorbairt.

(a)

chun sáruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo a chruthú; nó

(b)

chun a chur faoi deara go scoirfí de sháruithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo nó go dtoirmeascfaí iad.

(a)

a gcuireann údarás faighte iarrata fógra chuig an gCoimisiún de bhun Airteagal 12(2) ina gcuirtear in iúl go bhfuil deireadh tagtha le sárú laistigh den Aontas;

(b)

a dtugann an comhordaitheoir fógra maidir le clabhsúr a chur ar an ngníomhaíocht chomhordaithe de bhun Airteagal 22(1); nó

(c)

a gcuirtear an fhaisnéis isteach sa bhunachar sonraí i ngach cás eile.

(a)

faisnéis maidir le claontaí margaidh a bhféadfadh sé go ndéanfaidís difear a dhéanamh do leasanna tomhaltóirí sa Bhallstát lena mbaineann agus sna Ballstáit eile;

(b)

forléargas ar ghníomhaíochtaí a cuireadh i gcrích faoin Rialachán seo, sa 2 bhliain roimhe sin, agus bearta imscrúdúcháin agus forfheidhmiúcháin a bhaineann le sáruithe forleathana go háirithe;

(c)

staidreamh a mhalartaítear trí bhíthin foláireamh dá dtagraítear in Airteagal 26;

(d)

na réimsí tosaíochta sealadacha don chéad 2 bhliain eile le haghaidh fhorfheidhmiú dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí sa Bhallstát lena mbaineann; agus

(e)

na réimsí tosaíochta don chéad dá bhliain eile arna dtogrú le haghaidh fhorfheidhmiú dhlíthe an Aontais lena gcosnaítear leasanna tomhaltóirí ar leibhéal an Aontais.