Rialacha maidir le híobartaigh cairtéal agus cleachtas frithiomaíoch a chúiteamh

Tá rialacha glactha ag an Aontas Eorpach (AE) faoinar féidir le cuideachtaí cúiteamh iomlán a fháil as caillteanais iarbhír agus brabúis chaillte a tharlaíonn dóibh mar thoradh ar chairtéal ina n-earnáil. Cé go gcinntítear an ceart ar chúiteamh iomlán in Airteagail 101 agus 102 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, go dtí seo, bhí sé deacair é a chur i bhfeidhm go praiticiúil.

GNÍOMH

Treoir 2014/104/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Samhain 2014 maidir le rialacha áirithe lena rialaítear caingne i leith damáistí faoin dlí náisiúnta maidir le sáruithe ar fhorálacha dhlí iomaíochta thíortha AE agus an Aontais Eorpaigh

ACHOIMRE

Tá rialacha glactha ag an Aontas Eorpach (AE) faoinar féidir le cuideachtaí cúiteamh iomlán a fháil as caillteanais iarbhír agus brabúis chaillte a tharlaíonn dóibh mar thoradh ar chairtéal ina n-earnáil. Cé go gcinntítear an ceart ar chúiteamh iomlán in Airteagail 101 agus 102 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, go dtí seo, bhí sé deacair é a chur i bhfeidhm go praiticiúil.

CAD A DHÉANTAR SA TREOIR?

Leagtar síos rialacha inti faoinar féidir le híobartaigh cairtéil* nó sáruithe in aghaidh trustaí cúiteamh a fháil as damáistí. Féachtar inti chomh maith le cláir thrócaire a dhéanamh níos éifeachtaí (i.e. i gcásanna ina n-íocann comhlachtaí a n-admhaíonn a mbainteacht i gcairtéil nó mí-úsáidí as staideanna ceannasachta sa mhargadh fíneáil laghdaithe nó go dtugtar díolúine dóibh).

PRÍOMHPHOINTÍ

Nochtadh fianaise: ní mór do thíortha AE a chinntiú gur féidir lena gcúirteanna náisiúnta ordú a thabhairt do chomhlachtaí fianaise a nochtadh nuair a éilíonn na híobartaigh cúiteamh. Ní mór faisnéis rúnda ghnó a chosaint.

Éilimh: ní mór 5 bliana ar a laghad a thabhairt d’íobartaigh chun damáistí a éileamh i ndiaidh chinneadh deiridh an údaráis iomaíochta maidir leis an sárú.

Fianaise ar shárú: is ionann cinneadh deiridh an údaráis iomaíochta náisiúnta ar shárú go huathoibríoch agus cruthúnas ar an sárú sin os comhair chúirteanna na tíre AE inar tharla an sárú.

Tabhairt ar aghaidh róphraghsanna: is féidir le cuideachta ar bith, cibé acu ceannaitheoir díreach nó neamhdhíreach, a ndearnadh dochar dóibh cúiteamh a éileamh. Is ar an ngearánaí atá an dualgas cruthúnais as róphraghas a thabhairt ar aghaidh.

Dliteanas: sa chás go sáraíonn roinnt comhlachtaí na rialacha iomaíochta le chéile, beidh siad faoi dhliteanais i gcomhpháirt agus go leithleach don damáiste go léir. Tá an ceart ag comhlacht a dhéanann comhshárú ranníocaíocht a fháil ó chomhsháraitheoirí eile má íocann sé níos mó cúitimh ná a sciar. Ní mór don chúirt an sciar sin agus na critéir ar a bhfuil sé bunaithe (amhail láimhdeachas, sciar den mhargadh nó an ról sa chairtéal) a chinneadh de réir an dlí náisiúnta.

Éifeacht cinntí náisiúnta: is féidir cinntí náisiúnta maidir le sáruithe a chur i láthair mar fhianaise os comhair chúirteanna náisiúnta thír AE eile, de réir dhlíthe na tíre sin. Neartaíonn sé sin staid na n-íobartach agus iad ag déanamh éilimh i leith damáistí.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA TREORACH?

Tháinig sé i bhfeidhm an 25 Nollaig 2014 agus ba chóir go ndéanfaí é a thrasuí sa dlí náisiúnta faoin 27 Nollaig 2016.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach suíomh gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh maidir leis an Treoir ar Chaingne i leith Damáistí in aghaidh Trustaí.

PRÍOMHTHÉARMAÍ

*Cairtéal: grúpaí cuideachtaí comhchosúla ach neamhspleách a thagann le chéile le praghsanna a shocrú, chun táirgeadh a theorannú nó chun margaí nó custaiméirí a roinnt eatarthu.

Nuashonrú is déanaí: 20.05.2015