Sábháilteacht saoráidí núicléacha

D’eisigh an tAontas Eorpach treoir ina ndírítear ar shábháilteacht saoráidí núicléacha a chinntiú (cumhachtstáisiúin núicléacha, gléasraí saibhriúcháin agus athphróiseála, srl.) Is é an aidhm ná an daonra agus oibrithe a chosaint in éadan na rioscaí a chuirtear i láthair leis na saoráidí sin.

ACHT

Treoir 2009/71/Euratom ón gComhairle an 25 Meitheamh 2009 lena mbunaítear creat Comhphobail maidir le sábháilteacht núicléach saoráidí núicléacha.

ACHOIMRE

D’eisigh an tAontas Eorpach treoir ina ndírítear ar shábháilteacht saoráidí núicléacha a chinntiú (cumhachtstáisiúin núicléacha, gléasraí saibhriúcháin agus athphróiseála, srl.) Is é an aidhm ná an daonra agus oibrithe a chosaint in éadan na rioscaí a chuirtear i láthair leis na saoráidí sin.

CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR SEO?

Bunaítear creat Eorpach sa treoir maidir le feabhas comhsheasmhach ar shábháilteacht núicléach agus a rialachán a choimeád agus a chur chun cinn. Tá sprioc uaillmhianach sábháilteachta ar fud AE leagtha síos inti chun timpistí a chosc agus dramhaíl radaighníomhach ó shaoráidí núicléacha a sheachaint.

PRÍOMHGHNÉITHE

Oibleagáidí atá de dhualgas ar thíortha AE:

• creat náisiúnta um shábháilteacht saoráidí núicléacha a chur i bhfeidhm;
• údarás sábháilteachta náisiúnta neamhspleách a bheidh freagrach as maoirseacht a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí oibreoirí cumhachta núicléiche a bhunú;
• measúnú tosaigh sábháilteachta a dhéanamh roimh shaoráid núicléach a thógáil agus athmheasúnú a dhéanamh ar shábháilteacht na saoráide gach 10 mbliana;
• a chinntiú go bhfuil rochtain ag oibrithe agus saoránaigh ar fhaisnéis thrédhearcach maidir le saoráidí núicléacha, le linn a ngnáthoibre nó i gcás teagmhais nó timpiste;
• féinmheasúnuithe tréimhsiúla dá n-údarás náisiúnta creata agus rialála a dhéanamh gach 10 mbliana;
• piar-athbhreithniú maidir le saincheisteanna sábháilteachta a iarraidh, a dhéanfaidh na húdaráis sábháilteachta i dtíortha AE gach 6 bliana, ag dul ar iontaoibh an Ghrúpa Rialtóirí Eorpacha um Shábháilteacht Núicléach (Ensreg) agus bunaithe ar shaineolas an Chomhlachais Eorpaigh Rialaitheoirí um Shábháilteacht Núicléach (WENRA); cuirfear tús leis an gcéad athbhreithniú in 2017;
• struchtúr eagrúcháin a phleanáil laistigh dá gcreat náisiúnta chun ullmhú do chásanna éigeandála agus idirghabhálacha ar an láithreán.

Freagrachtaí atá de dhualgas ar gheallsealbhóirí eile

Tá sealbhóir an cheada freagrach go príomha as sábháilteacht núicléach agus ní féidir leis an bhfreagracht seo a tharmligean i gcás ar bith. Tá sé/sí freagrach as measúnú a dhéanamh ar shábháilteacht saoráidí núicléacha agus feabhas leanúnach a dhéanamh orthu.

Tugtar an tábhacht a bhaineann leis an toisc dhaonna chun suntais sa treoir maidir le cultúr sábháilteachta núicléiche a chur chun cinn trí oideachas agus oiliúint leanúnach na foirne atá freagrach as sábháilteacht saoráidí.

CATHAIN A THÁINIG AN TREOIR I BHFEIDHM?

Tháinig Treoir 2009/71/Euratom i bhfeidhm an 22.7.2009 agus Treoir 2014/87/Euratom i bhfeidhm an 14.8.2014.

CÚLRA

Tá creat maidir le sábháilteacht núicléach laistigh den Aontas Eorpach a chinntiú glactha ó bhí 2009 ann. I ndiaidh na timpiste in Fukushima in 2011, rinne an Coimisiún feachtas cuimsitheach measúnaithe ar na rioscaí a bhaineann le sábháilteacht saoráidí núicléacha ar fud AE. Bunaithe ar na tástálacha sin, bhí sé d’aidhm ag an gCoimisiún feabhas a chur ar an rialachán a bhí i bhfeidhm.

Tá faisnéis bhreise ar fáil ar shuíomhanna gréasáin Ensreg agus WENRA.

Féach suíomh Ard-Stiúrthóireacht an Fhuinnimh de chuid an Choimisiúin Eorpaigh chomh maith faoin táb Sábháilteacht núicléach, chomh maith leis an bpreaseisiúint ón gCoimisiún Eorpach maidir le treoir úr an Aontais Eorpaigh ar shábháilteacht núicléach agus leis an bpreaseisiúint ón gComhairle maidir le glacadh na treorach seo.

Nuashonraithe 05.01.2015