ECAT (Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh)
Comhghuaillíocht mhíleata idir–rialtasach is ea Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh (ECAT, nó an Chomhghuaillíocht Atlantach) a cuireadh ar bun faoi Chonradh an Atlantaigh Thuaidh, ar a dtugtar Conradh Washington chomh maith, arna shíniú ar an 4 Aibreán 1949. Is é cuspóir sonraithe ECAT saoirse agus slándáil a ball a áirithiú trí mhodh polaitiúil agus míleata.
Tá dhá rannóg go ginearálta i struchtúr ECAT:
- rannóg sibhialtach, riaracháin, ina gcuimsítear:
- Comhairle an Atlantaigh Thuaidh, atá comhdhéanta de bhuanionadaíocht thíortha ECAT,
- grúpa um pleanáil núicléach,
- baill foirne idirnáisiúnta ag ceanncheathrú ECAT as Bhruiséil; agus
- rannóg mhíleata, ina gcuimsítear:
- Coiste Míleata ECAT, a thugann comhairle do Chomhairle an Atlantaigh Thuaidh maidir le straitéis mhíleata,
- Coiste Míleata ECAT, atá freagrach as gníomhaíochtaí míleata ECAT,
- Bunathrú Cheannasaíocht na gComhghuaillithe, a dhéileálann le pleanáil cosanta agus forbairt acmhainní.
Tá 31 chomhalta ag ECAT a bhfuil a gceanncheathrú sa Bhruiséil tar éis méaduithe i ndiaidh a chéile:
- Aibreán 1949: An Bheilg, Ceanada, an Danmhairg, an Fhrainc, an Íoslainn, an Iodáil, Lucsamburg, an Ísiltír, an Iorua, an Phortaingéil, an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe (na 12 chomhalta bhunaitheacha);
- Feabhra 1952: An Ghréig agus an Tuirc;
- Bealtaine 1955: Iarthar na Gearmáine (tar éis athaontú na Gearmáine i 1990, rinneadh ball den tír ina hiomláine);
- Bealtaine 1982: An Spáinn;
- Márta 1999: Poblacht na Seice, an Ungáir agus an Pholainn;
- Márta 2004: An Bhulgáir, an Eastóin, an Laitvia, an Liotuáin, an Rómáin, an tSlóvaic agus an tSlóivéin;
- 1 Aibreán 2009: An Albáin agus an Chróit;
- 5 Meitheamh 2017: Montainéagró;
- 27 Márta 2020: An Mhacadóin Thuaidh;
- 4 Aibreán 2023: An Fhionlann.
Agus 22 ballstát i gcoitinne ann, tá an tAontas Eorpach agus ECAT ag oibriú go dlúth le chéile ó 2003 i leith (le tabhairt i gcrích na Socraíochtaí dá ngairtear “Beirlín Plus”, lena dtugtar rochtain don Aontas Eorpach, faoi choinníollacha áirithe, ar shócmhainní agus ar acmhainní ECAT), ag forbairt ar an gcomhar maidir le cosaint a forbraíodh roimhe seo idir ECAT agus Aontas Iarthar na hEorpa atá dulta in éag anois.
Áirítear iad seo a leanas ar shamplaí le déanaí de ECAT agus den Aontas Eorpach ag obair go dlúth le chéile:
- i réimse na slándála muirí, oibríocht IRINI de chuid Fhórsa Cabhlaigh an Aontais Eorpaigh, a chomhoibrigh le hoibríocht Chaomhnóir Mara ECAT;
- sa Mheánoirthear, áit a bhfuil an tAontas rannpháirteach mar chomhpháirtí neamh-mhíleata agus mar gach ceann de na 27 mBallstát atá rannpháirteach mar chomhpháirtithe, agus tá ECAT ag tacú leis an gComhghuaillíocht Dhomhanda i gcoinne Daesh.
Tá gealltanais agus comhar Bhallstáit AE faoin gcomhbheartas slándála agus cosanta ag teacht lena ngealltanais faoi ECAT.
FÉACH FREISIN
Top