Deimhneacht dhlíthiúil i dtrádáil idirnáisiúnta do ghnólachtaí AE a bhaineann úsáid as comhaontuithe maidir le roghnú cúirte

 

ACHOIMRE AR:

Cinneadh 2009/397/CE maidir le síniú an Choinbhinsiúin um Chomhaontuithe maidir le Roghnú Cúirte

Cinneadh 2014/887/AE lena bhfaomhtar Coinbhinsiún na Háige um Chomhaontuithe maidir le Roghnú Cúirte idir páirtithe in idirbhearta idirnáisiúnta

CAD IS AIDHM LEIS NA CINNTÍ AGUS LEIS AN GCOINBHINSIÚN?

• Thar ceann an Aontais Eorpaigh (AE), sínítear agus faomhtar leo Coinbhinsiún na Háige an 30 Meitheamh 2005 um Chomhaontuithe maidir le Roghnú Cúirte*.
• Soiléirítear leis an gcoinbhinsiún na rialacha lena rialaítear díospóidí trádála idirnáisiúnta, i gcás gur roghnaigh na páirtithe cúirt a bheidh inniúil go heisiach.
• Leis an gcoinbhinsiún seo tugtar deimhneacht dhlíthiúil níos mó do chuideachtaí AE a dhéanann gnó le comhlachtaí lasmuigh de AE trína chinntiú go dtabharfar urramú dá rogha chúirte le déileáil le díospóid.

PRÍOMHPHOINTÍ

Raon feidhme an Choinbhinsiúin

• Tá feidhm ag an gcoinbhinsiún maidir le comhaontuithe eisiacha um roghnú cúirte in ábhair idirnáisiúnta shibhialta agus thráchtála a bhaineann le tíortha a chuireann an coinbhinsiún i bhfeidhm.
• Ceaptar go bhfuil comhaontú um roghnú cúirte eisiach, mura sonraíonn na páirtithe a mhalairt.
• Eisiaitear roinnt saincheisteanna. Is iad seo a leanas samplaí de chuid díobh sin:
  • conarthaí tomhaltóirí agus fostaíochta,
  • cumas dlíthiúil daoine (nádúrtha),
  • bailíocht daoine dlítheanacha agus ceart maoine intleachtúla agus cúrsaí an dlí teaghlaigh,
  • imeachtaí um réiteach malartach* ar dhíospóidí.
• Lena chois sin, féadfaidh na páirtithe sa choinbhinsiún saincheisteanna áirithe eile a eisiamh ó raon feidhme a chur i bhfeidhm. Ar an mbonn sin, rinne AE dearbhú nach gcuirfidh sé an coinbhinsiún seo i bhfeidhm ar chúrsaí áirithe árachais.

Urramú na rogha cúirte a chinntiú

• Comhthoil na bpáirtithe — féadfaidh na páirtithe sa choinbhinsiún comhaontú eisiach um roghnú cúirte a chur i gcrích chun cúirt ceann de na tíortha a bhfuil an coinbhinsiún á chur i bhfeidhm inti a ainmniú mar a bheith inniúil chun déileáil le díospóid. Ní mór an comhaontú a dhéanamh i scríbhinn nó ar bhealach eile lena féidir an fhaisnéis a rochtain ina dhiaidh sin.
• Inniúlacht na cúirte — is í an chúirt ainmnithe an t–aon chúirt atá inniúil chun díospóidí a éisteacht atá gcumhdaithe faoin gcomhaontú um roghnú cúirte, mura gcinneann sí nach bhfuil an comhaontú bailí faoina dlí náisiúnta. Ní mór do chúirt ar bith nach roghnaíodh imeachtaí a chur ar fionraí nó a chaitheamh amach, imeachtaí a thionscnaíodh maidir le sárú ar an gcomhaontú um roghnú cúirte, ach amháin i gcás:
  • go bhfuil an comhaontú ar neamhní go hiomlán faoi dhlí stát na cúirte roghnaithe;
  • nach raibh an acmhainn ag an bpáirtí an comhaontú a chur i gcrích faoi dhlí náisiúnta na cúirte ar tugadh na himeachtaí os a comhair;
  • go sáraítear beartas poiblí stát na cúirte nach roghnaíodh le chur chun feidhme an chomhaontaithe;
  • nach féidir an comhaontú a fheidhmiú; nó
  • go gcinneann an chúirt ainmnithe in éadan an cás a éisteacht.
• Aithint agus forfheidhmiú — ní mór do na stáit eile a bhfuil an coinbhinsiún á chur i bhfeidhm acu breithiúnas a thugann an cúirt roghnaithe a aithint agus a fhorfheidhmiú. Féadfaidh siad forfheidhmiú a chur siar, áfach, má tá an breithiúnas fós á athbhreithniú sa stát bunaidh nó mura bhfuil an spriocdháta chun gnáth-athbhreithniú a lorg éagtha fós. Leagtar amach leis an gcoinbhinsiún líon cásanna eile i gcás go bhféadfar aithint agus forfheidhmiú a dhiúltú (mar shampla, sa chás gur trí chalaois a fuarthas an breithiúnas). Tá liosta sa téacs chomh maith de na doiciméid a theastaíonn chun aithint agus forfheidhmiú a iarraidh.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN CHOINBHINSIÚIN?

I ndiaidh Chinneadh 2014/887/AE, dhaingnigh AE an coinbhinsiún an 15 Meitheamh 2015, á dhéanamh ceangailteach ar gach tír AE (amháin an Danmhairg) agus na tíortha eile a dhaingnigh é ón nóiméad a tháinig sé i bhfeidhm an 1 Nollaig 2015.

CÚLRA

• Cuireadh an Coinbhinsiún um Roghnú Cúirte i gcrích faoi choimirce Chomhdháil na Háige um an Dlí Idirnáisiúnta Príobháideach an 30 Meitheamh 2005. Shínigh AE an coinbhinsiún in 2009. Áirítear ar pháirtithe sa choinbhinsiún tíortha AE chomh maith le tíortha lasmuigh de AE.
• Rinneadh rialacha inmheánacha AE maidir le haithint agus forfheidhmiú breithiúnas i gcásanna sibhialta agus tráchtála (Rialachán (AE) Uimh. 1215/2012) a leasú chun soiléire leis an gcoinbhinsiún a chinntiú.
• Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
  • “An Coinbhinsiún maidir le Roghnú Cúirte: Faigheann gnólachtaí AE mórbhorradh do thrádáil idirnáisiúnta” — preaseisiúint (An Coimisiún Eorpach)
  • Ábhair shibhialta agus thráchtála (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉID

Cinneadh 2009/397/CE ón gComhairle an 26 Feabhra 2009 maidir le síniú, thar ceann an Aontais Eorpaigh, an Choinbhinsiúin um Chomhaontuithe maidir le Roghnú Cúirte (IO L 133, 29.5.2009, lgh. 1-13).

Cinneadh 2014/887/AE ón gComhairle an 4 Nollaig 2014 maidir le faomhadh, thar ceann an Aontais Eorpaigh, Choinbhinsiún na Háige an 30 Meitheamh 2005 um Chomhaontuithe maidir le Roghnú Cúirte (IO L 353, 10.12.2014, lgh. 5-8).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) Uimh. 1215/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Nollaig 2012 maidir le dlínse agus aithint agus forghníomhú breithiúnas in ábhair shibhialta agus tráchtála (athmhúnlú) (IO L 351, 20.12.2012, lgh. 1-32).

Rinneadh na leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) Uimh. 1215/2012 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Nuashonraithe 24.07.2017