Buiséad an Aontais a chosaint — an smacht reachta

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE, Euratom) 2020/2092 maidir le córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

• Tá sé mar aidhm leis buiséad an Aontais Eorpaigh (AE) agus acmhainní NextGenerationEU a chosaint ó sháruithe ar phrionsabail an smachta reachta* ag tír AE a bhfuil drochthionchar aici ar bhainistíocht fhónta airgeadais bhuiséad an Aontais nó ar leasanna airgeadais an Aontais.
• Bunaithe ar an rialachán, is féidir íocaíochtaí ó bhuiséad an Aontais a bhriseadh, a laghdú, a fhoirceannadh nó a chur ar fionraí. Is féidir gealltanais nua a thoirmeasc.

PRÍOMHPHOINTÍ

Prionsabail an smachta reachta a shárú

Chun críocha an rialacháin, d’fhéadfadh an méid a leanas sáruithe ar phrionsabail an smachta reachta a léiriú:

• neamhspleáchas na breithiúnachta a chur i mbaol;
• mainneachtain cinntí treallacha nó neamhdhleathacha ag údaráis phoiblí, lena n-áirítear cinntí údarás forfheidhmithe dlí, a chosc, a cheartú nó a smachtbhannú, acmhainní airgeadais agus daonna a choinneáil siar a dhéanann difear dá bhfeidhmiú cuí nó mainneachtain a áirithiú nach bhfuil coinbhleachtaí leasa ann;
• teorainn a chur le hinfhaighteacht agus éifeachtacht leigheasanna dlí, lena n-áirítear trí rialacha nós imeachta sriantacha agus easpa cur chun feidhme breithiúnas, nó teorainn a chur le himscrúdú, ionchúiseamh nó smachtbhannú éifeachtach ar sháruithe ar an dlí.

Coinníollacha maidir le bearta a ghlacadh

Ní mór bearta iomchuí a ghlacadh i gcás ina suitear go ndéanann sáruithe ar phrionsabail an smachta reachta i dtír AE difear, ar bhealach chomh díreach sin agus gur leor é le difear a dhéanamh, nó go bhfuil baol mór ann go ndéanfadh siad difear, do bhainistíocht fhónta airgeadais bhuiséad an Aontais nó do chosaint leasanna airgeadais an Aontais. Cuimsítear leis sin acmhainní a leithdháiltear trí Ionstraim Théarnaimh an Aontais Eorpaigh de bhun Rialachán (AE) 2020/2094 (féach an achoimre) atá saincheaptha chun tacú leis an téarnamh i ndiaidh ghéarchéim COVID-19.

D’fhéadfadh ceann amháin nó níos mó acu seo a leanas a bheith i gceist le sáruithe:

• feidhmiú cuí maidir leis an méid a leanas:
  • feidhmiú cuí na n-údarás a chuireann buiséad an Aontais chun feidhme, lena n-áirítear iasachtaí arna ráthú ag buiséad an Aontais, go háirithe maidir le soláthar poiblí nó deontais,
  • feidhmiú cuí na n-údarás a dhéanann rialú airgeadais, faireachán agus iniúchtaí, agus feidhmiú cuí córas éifeachtach trédhearcach bainistithe airgeadais agus cuntasachta,
  • feidhmiú cuí seirbhísí imscrúdaithe agus ionchúisimh i ndáil le calaois, lena n-áirítear calaois chánach, éilliú nó sáruithe eile ar dhlí an Aontais a bhaineann leis an mbuiséad nó le leasanna airgeadais an Aontais a chosaint;
• athbhreithniú breithiúnach éifeachtach ag cúirteanna neamhspleácha ar ghníomhaíochtaí nó neamhghníomhartha na n-údarás i ndáil leis an méid thuas;
• cosc ar chalaois, lena n-áirítear calaois chánach, éilliú nó sáruithe eile ar dhlí an Aontais a bhaineann leis an mbuiséad nó le leasanna airgeadais an Aontais a chosaint, a chosc agus a smachtbhannú, agus pionóis éifeachtacha athchomhairleacha a fhorchur;
• gnóthú cistí a íocadh go mícheart;
• comhar leis an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) agus, más infheidhme, le hOifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE);
• staideanna nó iompar eile ag údaráis is ábhartha do bhainistíocht fhónta airgeadais ar bhuiséad an Aontais nó do chosaint leasanna airgeadais an Aontais.

Bearta chun buiséad an Aontais a chosaint

Má chomhlíontar na coinníollacha thuas agus más eintiteas rialtais an faighteoir, féadfaidh an tAontas:

• íocaíochtaí a chur ar fionraí nó an gealltanas dlíthiúil a fhoirceannadh;
• toirmeasc ar ghealltanais dhlíthiúla nua a dhéanamh;
• eisíocaíocht tráthchodanna, nó aisíoc luath iasachtaí a ráthaítear le buiséad an Aontais a chur ar fionraí ina n-iomláine nó i bpáirt;
• an buntáiste eacnamaíoch arna ráthú le buiséad an Aontais a chur ar fionraí nó a laghdú;
• toirmeasc ar chomhaontuithe nua a dhéanamh maidir le hiasachtaí nó ionstraimí eile a ráthaítear le buiséad an Aontais.

I gcás ina gcuireann an Coimisiún Eorpach buiséad an Aontais chun feidhme i gcomhpháirt le tíortha AE, féadfaidh an tAontas:

• formheas clár a chur ar fionraí;
• gealltanais a chur ar fionraí nó a laghdú, lena n-áirítear trí cheartuithe airgeadais nó aistrithe chuig cláir chaiteachais eile;
• réamh-mhaoiniú a laghdú;
• sprioc-amanna íocaíochta a bhriseadh;
• íocaíochtaí a chur ar fionraí.

Caithfidh na bearta a ghlactar a bheith comhréireach. Caithfear iad a chinneadh i bhfianaise thionchair iarbhír nó fhéideartha na sáruithe ar bhainistíocht fhónta airgeadais bhuiséad an Aontais nó ar leasanna airgeadais an Aontais. Cuirtear cineál, fad, tromchúis agus raon feidhme na sáruithe san áireamh.

Cinntítear leis an rialachán nach ndéanann bearta a ghlacadh difear do thairbhithe na gcistí. Mura bhforáiltear go sainráite, ní mór nach ndéanfaidh na bearta difear d’oibleagáidí thíortha an Aontais agus go háirithe dá n-oibleagáid íocaíochtaí a dhéanamh i leith faighteoirí nó tairbhithe deiridh. Caithfidh an Coimisiún a dhícheall a dhéanamh chun a áirithiú go n-urramaítear an oibleagáid sin de réir na bhforálacha ábhartha maidir le bainistíocht na gcistí.

Bearta a ghlacadh agus a bhaint

Sa chás go gcinnfidh an Coimisiún go gcomhlíontar na coinníollacha maidir le bearta a ghlacadh agus nár thug an tír AE lena mbaineann aghaidh ar an scéal, caithfidh sé togra chun bearta a ghlacadh a chur faoi bhráid na Comhairle. Caithfidh an Chomhairle cinneadh a dhéanamh ar an togra le tromlach cáilithe.

Sa chás go measann an Coimisiún nach gcomhlíontar na coinníollacha chun bearta a dhéanamh a thuilleadh, cuirfidh sé togra faoi bhráid na Comhairle chun na bearta a bhaint.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá feidhm leis ón 1 Eanáir 2021.

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE, Euratom) 2020/2092 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Nollaig 2020 maidir le córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint (IO L 433I, 22.12.2020, lgh. 1-10)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2020/2094 ón gComhairle an 14 Nollaig 2020 lena mbunaítear Ionstraim Théarnaimh de chuid an Aontais Eorpaigh chun tacú leis an téarnamh i ndiaidh ghéarchéim COVID-19 (IO L 433I, 22.12.2020, lgh. 23-27)

Rialachán (AE) Uimh. 2017/1939 ón gComhairle an 12 Deireadh Fómhair 2017 lena gcuirtear chun feidhme comhar feabhsaithe maidir le bunú Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (“OIPE”) (IO L 283, 31.10.2017, lgh. 1-71)

Ionchorpraíodh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (AE) 2017/1939 sa téacs bunaidh. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Iúil 2018 maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme maidir le buiséad ginearálta an Aontais, lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 1296/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1301/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1304/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1309/2013, Rialachán (AE) Uimh. 1316/2013, Rialachán (AE) Uimh. 223/2014, Rialachán (AE) Uimh. 283/2014, agus Cinneadh 541/2014/AE agus lena n–aisghairtear Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 966/2012 (IO L 193, 30.7.2018, lgh. 1-222)

Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh — Teideal VI — Dlí agus Cirt — Airteagal 47 — An ceart chun leighis éifeachtaigh agus chun trialach cothroime (IO C 202, 7.6.2016, lch. 403)

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh — Cuid a Sé — Forálacha institiúideacha agus airgeadais — Teideal II — Forálacha airgeadais — Caibidil 4 — An buiséad a chur chun feidhme agus a urscaoileadh — Airteagal 317 (sean-Airteagal 274 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 186)

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar an Aontas Eorpach — Teideal I — Forálacha comhchoiteanna — Airteagal 2 (IO C 202, 7.6.2016, lch. 17)

Leagan comhdhlúite den Chonradh ar an Aontas Eorpach — Teideal I — Forálacha comhchoiteanna — Airteagal 7 (sean-Airteagal 7 CAE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 19-20)

Cinneadh 2009/937/AE ón gComhairle an 1 Nollaig 2009 lena nglactar Rialacha Nós Imeachta na Comhairle (IO L 325, 11.12.2009, lch. 35)

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 04.03.2021