Córas slándála sóisialta — Comhar idir tíortha AE

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

• Rialachán cur chun feidhme is ea é lena nuachóirítear agus lena simplítear na rialacha maidir le Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta in AE a chur i bhfeidhm.
• Agus Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 á chur chun feidhme, tá sé níos éasca leis an rialachán seo do shaoránaigh a gceart chun gluaiseacht faoi shaoirse in AE a fheidhmiú le haghaidh staidéir, caitheamh aimsire nó ar chúiseanna gairmiúla agus áirithítear leis nach mbeidh siad faoi mhíbhuntáiste ó thaobh na slándála sóisialta de.
• Aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 574/72 leis agus cuirtear in ionad an Rialacháin sin é.

PRÍOMHPHOINTÍ

Neartaítear leis an rialachán an comhar idir institiúidí slándála sóisialta* thíortha AE agus feabhsaítear leis na modhanna a úsáideann siad chun faisnéis a chomhroinnt lena chéile.

Tá an rialachán roinnte ina 5 theideal agus cuimsítear roinnt caibidlí i gcuid díobh:

Teideal I — Forálacha ginearálta

Caibidil I — sainmhínithe ar na téarmaí éagsúla a úsáidtear sa rialachán seo.

Caibidil II — rialacha maidir le comhar idir institiúidí slándála sóisialta thíortha AE:

• an dóigh a gcomhroinneann institiúidí sonraí;
• an dóigh a n–idirghníomhaíonn éilitheoirí leis na hinstitiúidí slándála sóisialta;
• luach dlíthiúil na ndoiciméad agus na fianaise tacaíochta a eisítear i dtír eile AE;
• cur i bhfeidhm sealadach reachtaíochta agus deonú sealadach sochar (i gcás go bhfuil difríocht idir dearcadh na n–institiúidí i dtíortha éagsúla); agus
• ríomh sealadach sochar agus ranníocaíochtaí.

Caibidil III — gnéithe amhail socruithe idir 2 thír AE nó níos mó:

• forluí sochar a chosc;
• cónaí a chinneadh;
• tréimhsí comhiomlánaithe árachais, fostaíochta, féinfhostaíochta nó cónaí faoi dhlíthe thír AE; agus
• conas is féidir iad sin a chur leis na cinn atá curtha i gcrích faoi dhlíthe thír eile AE (más infheidhme).

Teideal II — An reachtaíocht is infheidhme a chinneadh

Faoi Theideal II, tá rialacha mionsonraithe leagtha amach ag brath ar cén Airteagal (i.e. Airteagail 12 go 16) de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 a bhaineann leis an éilitheoir (mar shampla, tá feidhm ag Airteagal 13 maidir le daoine atá fostaithe in 2 thír AE nó níos mó).

Teideal III — Rialacha speisialta a bhaineann leis na catagóirí éagsúla sochar

Caibidil I — Sochair bhreoiteachta, mháithreachais nó sochair choibhéiseacha (mar shampla, na coinníollacha maidir le costais sochar comhchineáil breoiteachta a íoc mar chuid de na cóireálacha sceidealaithe, i.e. cóireálacha a dtéann daoine árachaithe chuig tír eile AE ina leith seachas an tír AE ina bhfuil sé nó sí árachaithe nó ina chónaí/cónaí).

Caibidil II — Sochair maidir le timpistí ag an obair agus galar ceirde.

Caibidil III — Deontais bháis.

Caibidil IV — Sochair easláine agus pinsin seanaoise agus pinsin mharthanóirí.

Caibidil V — Sochair dhífhostaíochta.

Caibidil VI — Sochair theaghlaigh.

Teideal IV — Gnéithe airgeadais

Caibidil I — Aisíocaíocht chostas na sochar i ndáil le hAirteagal 35 agus Airteagal 41 de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 a mbaineann an dá cheann díobh le haisíocaíochtaí idir institiúidí.

Caibidil II — Aisíocaíocht sochar dífhostaíochta de bhun Airteagal 65 de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004.

Caibidil III — Gnóthú sochar a íocadh ach nach raibh dlite, gnóthú ar íocaíochtaí sealadacha agus ranníocaíochtaí sealadacha, fritháireamh agus cúnamh leis an ngnóthú.

Teideal V — Forálacha ilghnéitheacha, idirthréimhseacha agus deiridh

Cumhdaítear gnéithe faoi Theideal V ó scrúduithe leighis agus seiceálacha riaracháin, i gcásanna go bhfuil éilitheoir ag fanacht i dtír AE seachas an tír ina bhfuil an institiúid fhiachach lonnaithe, go dtí teacht i bhfeidhm an rialacháin.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 1 Bealtaine 2010.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Comhordú slándála sóisialta AE (An Coimisiún Eorpach).

I ndiaidh na ráige de COVID-19 agus d’fhonn bearta a thabhairt isteach dul i ngleic le tionchar na géarchéime, ghlac an Coimisiún Eorpach an méid seo a leanas:

• Communication from the Commission — Towards a phased and coordinated approach for restoring freedom of movement and lifting internal border controls — COVID-19

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Meán Fómhair 2009 lena leagtar síos an nós imeachta chun Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta a chur chun feidhme (IO L 284, 30.10.2009, lgh. 1-42)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite sin ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2004 maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta (IO L 166, 30.4.2004, lgh. 1-123). Téacs arna athfhoilsiú mar cheartúchán (IO L 200, 7.6.2004, lgh. 1-49).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 02.06.2020