(1)

Le Rialachán (AE) Uimh. 2023/915 ón gCoimisiún (2) leagtar síos uasleibhéil le haghaidh éilleáin áirithe, lena n-áirítear dé-ocsainivileanól (DON) i mbia.

(2)

In 2017 ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (‘an tÚdarás’) tuairim eolaíoch maidir le rioscaí do shláinte an duine agus do shláinte ainmhithe a bhaineann le láithreacht dé-ocsainiviléanóil agus a fhoirmeacha aicéitilithe agus modhnaithe i mbia agus beatha (3). Chinn an tÚdarás sa tuairim sin go mba cheart an iontógáil laethúil infhulaingthe (TDI) de 1 μg/kg de mheáchan coirp (bw) sa lá le haghaidh DON a mheas mar iontógáil laethúil infhulaingthe ghrúpa do shuim DON, 3-aicéitil-dé-ocsainiviléanóil (3-Aic-DON), 15-aicéitil-dé-ocsainiviléanóil (15-Aic-DON) agus dé-ocsainiviléanól-3-glúcóisíde (DON-3-glúcóisíd). D'fhonn an géarbhaol do shláinte an duine a mheas, ríomhadh géardháileog thagartha ghrúpa (ARfD) ina bhfuil 8 μg/kg de mheáchan coirp (bw) in aghaidh gach babhta ite. Bhí na meastacháin ar ghéartheagmhálacha cothúcháin faoi bhun na dáileoige sin agus ní raibh ábhar imní ann maidir le sláinte daoine i gceist leo. Ina ainneoin sin, ar an meán, bhí na meastacháin ar na teagmhálacha ainsealacha cothúcháin os cionn na hiontógála laethúla infhulaingthe grúpa do naíonáin, leanaí óga agus leanaí eile, agus ag teagmhálacha arda do dhéagóirí agus daoine fásta, rud a léirigh go raibh ábhar imní féideartha ann don tsláinte.

(3)

I bhfianaise thuairim an Údaráis, bhreithnigh an Coimisiún an fhéidearthacht maidir le huasleibhéil a shocrú do shuim DON, 3-Aic-DON, 15-Aic-DON agus DON-3-glúcóisíde. Ós rud é go bhfuil sonraí tarluithe srianta ann do shuim DON, 3-Aic-DON, 15-Aic-DON agus DON-3-glúcóisíde, áfach, agus ós rud é nach ndéantar anailís ar 3-Aic-DON, 15-Aic-DON agus, go háirithe, DON-3-glúcóisíd ar bhonn tráthrialta go fóill, níl faisnéis leormhaith ann i láthair na huaire chun uasleibhéil den sórt sin a shocrú go dtí go bhforbrófar an modh anailíse chun anailís thráthrialta a dhéanamh ar fhoirmeacha aicéitilithe agus modhnaithe DON a thuilleadh, agus go dtí do ndéanfar monatóireacht ar láithreacht DON agus a fhoirmeacha aicéitilithe agus modhnaithe. Idir an dá linn, chun ardleibhéal cosanta sláinte poiblí a áirithiú, is iomchuí na huasleibhéil reatha áirithe do DON a laghdú, i gcomhréir leis an bprionsabal go bhfuil uasleibhéil le socrú ag leibhéal atá chomh híseal agus is indéanta le réasún trí dhea-chleachtais chun íoslaghdú a dhéanamh ar éilliú a chur i bheidhm, agus trí na sonraí tarluithe is déanaí a chur san áireamh ar an mbealach sin.

(4)

Chun a áirithiú go gcuirfear dea-chleachtais talmhaíochta i bhfeidhm chun láithreacht DON a laghdú i ngránaigh, tá sé tábhachtach uasleibhéal a leagan síos do ghránaigh neamhphróiseáilte. Ós rud é go gcuirtear gráinní coirce neamhphróiseáilte ar an margadh agus crotal orthu roimh an muilleáil nó sula n-úsáidtear iad i dtáirgí gránaigh don tomhaltóir deiridh, ba cheart an t-uasleibhéal do DON i ngráinní coirce neamhphróiseáilte a chur i bhfeidhm maidir le gráinní coirce neamhphróiseáilte a bhfuil an crotal orthu, fiú amháin mura bhfuil an crotal inite.

(5)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (AE) 2023/915 a leasú dá réir.

(6)

Is iomchuí foráil a dhéanamh maidir le hidirthréimhse do bhia a cuireadh ar an margadh go dleathach roimh dháta chur i bhfeidhm an Rialacháin seo agus é á chur san áireamh go bhfuil seilfré fhada ag táirgí bia áirithe a chumhdaítear leis an Rialachán seo.

(7)

Chun é a chur ar a gcumas d'oibreoirí eacnamaíocha ullmhú do na rialacha nua arna dtabhairt isteach leis an Rialachán seo, is iomchuí foráil a dhéanamh maidir le tréimhse réasúnach go dtí go mbeidh na huasleibhéil nua i bhfeidhm.

(8)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,