(1)

Tháinig Comhaontú Pháras (4), a glacadh an 12 Nollaig 2015 faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC) (“Comhaontú Pháras”), i bhfeidhm an 4 Samhain 2016. D’aontaigh na Páirtithe i gComhaontú Pháras an méadú ar an meánteocht dhomhanda a choinneáil go mór faoi bhun 2 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch agus iarrachtaí a dhéanamh teorainn 1.5 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch a chur leis an méadú teochta. Treisíodh an gealltanas sin le glacadh Chomhshocrú Aeráide Ghlaschú faoi UNFCCC an 13 Samhain 2021, ina n-aithníonn Comhdháil na bPáirtithe in UNFCCC, ag feidhmiú mar chruinniú na bPáirtithe i gComhaontú Pháras, go mbeidh tionchair an athraithe aeráide i bhfad níos ísle ag an méadú teochta 1,5 °C, i gcomparáid le 2 °C, agus ina bhfuil rún daingean aici iarrachtaí a dhéanamh an méadú teochta a theorannú go 1,5 °C.

(2)

Tá iarrachtaí chun dul i ngleic le dúshláin a bhaineann leis an aeráid agus leis an gcomhshaol agus chun cuspóirí Chomhaontú Pháras a bhaint amach i gcroílár na Teachtaireachta ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 maidir leis an “Comhaontú Glas don Eoraip” (“an Comhaontú Glas don Eoraip”). D’iarr Parlaimint na hEorpa, i rún uaithi an 15 Eanáir 2020 maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (5), go ndéanfaí an t-aistriú is gá chuig sochaí aeráidneodrach faoi 2050 ar a dhéanaí agus, ina rún an 28 Samhain 2019 maidir leis an éigeandáil aeráide agus chomhshaoil, d’fhógair sí éigeandáil aeráide agus chomhshaoil (6). Tá riachtanas agus luach an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip méadaithe i bhfianaise thionchair fhíor-thromchúiseacha phaindéim COVID-19 ar shláinte agus ar fholláine eacnamaíoch shaoránaigh an Aontais.

(3)

Leis an gComhaontú Glas don Eoraip, nasctar sraith chuimsitheach beart agus tionscnamh a threisíonn a chéile go frithpháirteach agus atá dírithe ar an aeráidneodracht a bhaint amach san Aontas faoi 2050, agus leagtar amach ann straitéis nua fáis atá dírithe ar shochaí chothrom rathúil a dhéanamh den Aontas, ina mbeidh tionscail bhríomhara atá fós ar thús cadhnaíochta ina gcuid deighleoga faoi seach agus spreagthaí nuálaíochta domhanda, agus poist ardcháilíochta á n-áirithiú san Aontas ag an am céanna. Tá sé d’aidhm aige freisin caipiteal nádúrtha an Aontais a chosaint, a chaomhnú agus a mhéadú, agus sláinte agus folláine na saoránach a chosaint ar rioscaí agus tionchair a bhaineann leis an gcomhshaol. Sa chomhthéacs sin, leis an 8ú Clár Gníomhaíochta don Chomhshaol a bheidh ar siúl go dtí 2030 a leagtar amach i gCinneadh (AE) 2022/591 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), treisítear an cuspóir dlús a chur leis an aistriú glas chuig geilleagar ciorclach atá aeráidneodrach, inbhuanaithe, neamhthocsaineach, tíosach ar acmhainní, atá bunaithe ar fhuinneamh in-athnuaite, athléimneach agus iomaíoch ar bhealach cóir, cothrom agus cuimsitheach agus staid an chomhshaoil a chosaint, a athbhunú agus a fheabhsú, agus é ag tacú leis an tacar beart agus tionscnamh a fógraíodh faoin gComhaontú Glas don Eoraip agus cur leo. An tráth céanna, déantar difear leis an aistriú do mhná agus d’fhir ar bhealaí difriúla agus baineann tionchar áirithe leis ar roinnt grúpaí atá faoi mhíbhuntáiste, amhail daoine scothaosta, daoine atá faoi mhíchumais agus daoine le cúlra cine mionlaigh nó mionlaigh eitnigh. Ina theannta sin, beidh tionchar éagsúil ag an aistriú ar réigiúin an Aontais, go háirithe ar na réigiúin atá faoi mhíbhuntáiste ó thaobh struchtúir de, ar na réigiúin fhorimeallacha agus ar na réigiúin is forimeallaí. Ní mór a áirithiú dá bhrí sin go mbeidh an t-aistriú cóir agus ionchuimsitheach, agus nach bhfágfar aon duine chun deiridh.

(4)

Faoi 2030, tá an tAontas tiomanta do ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa ar fud gheilleagar an Aontais a laghdú faoi 55 % ar a laghad i gcomparáid le leibhéil 1990 sa rannchuidiú a tugadh cothrom le dáta agus a cinneadh go náisiúnta, a cuireadh faoi bhráid Rúnaíocht UNFCCC an 17 Nollaig 2020.

(5)

Trí Rialachán (AE) 2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8) a ghlacadh, chumhdaigh an tAontas an cuspóir astaíochtaí a laghdú go nialas faoi 2050 ar a dhéanaí agus an aidhm astaíochtaí diúltacha a bhaint amach sa reachtaíocht ina dhiaidh sin. Bunaítear leis an Rialachán sin freisin sprioc laghdaithe intíre cheangailteach de chuid an Aontais maidir le laghdú 55% ar a laghad ar ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa (astaíochtaí tar éis aistrithe a asbhaint) i gcomparáid le leibhéil 1990 faoi 2030.

(6)

Táthar ag súil leis go rannchuideoidh gach earnáil den gheilleagar leis na laghduithe sin ar astaíochtaí a bhaint amach, lena n-áirítear an earnáil iompair de bhóthar. Is í earnáil an iompair an t-aon earnáil ina bhfuil méadú ag teacht ar astaíochtaí ó 1990 i leith. Áirítear leis sin iompar de bhóthar d’fheithiclí saothair éadroim agus feithiclí tromshaothair, arb ionann iad le chéile agus os cionn 70 % d’iomlán na n-astaíochtaí iompair. Chun aeráidneodracht a bhaint amach, tá gá le laghdú 90 % ar astaíochtaí iompair faoi 2050.

(7)

Leis na haistrithe digiteacha agus glasa, ba cheart aghaidh a thabhairt freisin ar thábhacht na gné sóisialta chun a áirithiú go bhfuil soghluaisteacht inacmhainne do chách agus go bhfuil rochtain ag cách uirthi, go háirithe comaitéirí nach bhfuil rochtain acu ar iompar poiblí ar ardchaighdeán ná ar réitigh soghluaisteachta eile. Le caighdeáin níos uaillmhianaí CO2 do ghluaisteáin paisinéirí agus d’fheithiclí tráchtála éadroma, táthar ag súil go gcuirfear dlús le glacadh feithiclí astaíochtaí nialasacha, go méadófar a n-inacmhainneacht agus go gcuirfear dlús le dícharbónú an mhargaidh athláimhe i ngach deighleog, rud a rachaidh chun tairbhe níos mó do thomhaltóirí ar ioncam íseal agus ar mheánioncam. Agus na caighdeáin sin á nglacadh, tá sé tábhachtach freisin iarmhairtí suntasacha eacnamaíocha agus sóisialta na n-aistrithe glasa agus digiteacha a chur san áireamh agus an gá atá le fostaíocht a chosaint agus iomaíochas thionscal an Aontais a chaomhnú.

(8)

Tá gá leis na bearta a leagtar amach sa Rialachán seo mar chuid de chreat comhleanúnach agus comhsheasmhach atá fíor-riachtanach chun cuspóir foriomlán an Aontais a bhaint amach chun glanastaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú, chomh maith le spleáchas an Aontais ar bhreoslaí iontaise allmhairithe a laghdú. Tá sé ríthábhachtach go n-oibreoidh an Coimisiún i gcomhar leis na Ballstáit agus le geallsealbhóirí tionsclaíocha chun an tslabhra soláthair a dhaingniú sna hamhábhair chriticiúla atá ag teastáil le haghaidh feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle. Tacóidh sé sin freisin le hiomaíochas thionscal an Aontais agus neartófar uathriail straitéiseach an Aontais.

(9)

Chun laghdú de 55 % ar a laghad ar ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaint amach i gcomparáid le leibhéil 1990 faoi 2030, is gá na ceanglais maidir le laghdú a leagtar amach i Rialachán (AE) 2019/631 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) a neartú le haghaidh gluaisteán paisinéirí agus feithiclí tráchtála éadroma araon. Is gá conair shoiléir a shocrú freisin le haghaidh tuilleadh laghduithe ó 2030 ar aghaidh chun rannchuidiú le cuspóir na haeráidneodrachta a bhaint amach faoi 2050. Gan gníomhaíocht uaillmhianach maidir le laghduithe ar astaíochtaí gás ceaptha teasa san iompar de bhóthar, bheadh gá le laghduithe níos airde ar astaíochtaí in earnálacha eile, lena n-áirítear earnálacha ina bhfuil an dícharbónú níos dúshlánaí.

(10)

Leis na ceanglais láidrithe maidir le laghduithe ar astaíochtaí CO2, ba cheart méadú a spreagadh i gcion na bhfeithiclí astaíochtaí nialasacha atá le cur in úsáid ar mhargadh an Aontais agus tairbhí á soláthar do thomhaltóirí agus do shaoránaigh an tráth céanna i dtéarmaí na cáilíochta aeir agus ó thaobh neartú na slándála agus na héifeachtúlachta fuinnimh de, agus ó thaobh coigiltis fuinnimh ghaolmhara de, mar aon lena áirithiú gur féidir nuálaíocht i slabhra luacha an tionscail mhótarfheithiclí a choinneáil ar bun. Laistigh den chomhthéacs domhanda, ní mór don slabhra luacha i dtionscail mhótarfheithiclí an Aontais a bheith ina phríomhghníomhaí san aistriú domhanda leanúnach i dtreo na soghluaisteachta astaíochtaí nialasacha. Tá na caighdeáin láidrithe i ndáil le laghduithe ar astaíochtaí CO2 neodrach ó thaobh na teicneolaíochta de, maidir le spriocanna an fhlít uile atá le baint amach a shocraíonn siad. Tá teicneolaíochtaí difriúla ar fáil agus ar fáil fós chun sprioc na n-astaíochtaí nialasacha le haghaidh an fhlít uile a bhaint amach. Maidir le feithiclí astaíochtaí nialasacha, áirítear leo faoi láthair feithiclí ceallra-leictreacha, breosla-chille agus feithiclí eile faoi thiomáint hidrigine, agus tá na nuálaíochtaí teicneolaíochta ag leanúint ar aghaidh. Maidir le feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle, lena n-áirítear feithiclí leictreacha hibride inluchtaithe a fheidhmíonn go maith freisin, is féidir leo leanúint le ról a imirt sa chonair i dtreo an aistrithe. Sa chomhthéacs sin, tá sé tábhachtach sonraí atá cruinn agus iomlán a áirithiú maidir le feidhmíocht astaíochtaí na bhfeithiclí leictreacha hibrideacha inluchtaithe sin.

(11)

Tar éis dul i gcomhairle leis na geallsealbhóirí, déanfaidh an Coimisiún togra maidir le clárú tar éis 2035 feithiclí a ritheann go heisiach ar bhreoslaí neodrach ó thaobh CO2 de i gcomhréir le dlí an Aontais, lasmuigh de raon feidhme chaighdeáin an fhlít, agus i gcomhréir le cuspóir aeráidneodrachta an Aontais.

(12)

I bhfianaise an mhéid sin, ba cheart spriocanna láidrithe i leith laghduithe astaíochtaí CO2 a shocrú do ghluaisteáin nua paisinéirí agus d’fheithiclí tráchtála éadroma nua araon ó 2030 ar aghaidh. Ba cheart na spriocanna sin a shocrú ar leibhéal lena dtabharfar comhartha láidir chun dlús a chur le glacadh na bhfeithiclí astaíochtaí nialasacha ar mhargadh an Aontais agus chun an nuálaíocht sa teicneolaíocht astaíochtaí nialasacha a spreagadh ar bhealach cost-éifeachtach.

(13)

Is réamhriachtanas í an nuálaíocht theicneolaíoch chun an tsoghluaisteacht san Aontas a dhícharbónú, agus ba cheart tacú léi dá bhrí sin. Tá cistiú suntasach ar fáil cheana féin don nuálaíocht san éiceachóras soghluaisteachta trí ionstraimí cistiúcháin éagsúla de chuid an Aontais, go háirithe Fís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/695 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), InvestEU, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/523 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, an Ciste Comhtháthaithe, an ciste nuálaíochta, a bunaíodh le Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12), agus an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). Ba cheart don Aontas agus do na Ballstáit leanúint dá n-iarrachtaí tacú le hinfheistíocht phoiblí agus phríobháideach i dtaighde agus nuálaíocht mótarfheithiclí san Eoraip, lena n-áirítear trí thionscnaimh lena gcuirtear sineirgí chun cinn san earnáil mótarfheithiclí, amhail Comhghuaillíocht Ceallraí an Aontais. In éineacht le comharthaí soiléire rialála, tacóidh agus spreagfaidh na hiarrachtaí sin cinntí infheistíochta ó mhonaróirí, coinneoidh siad ceannaireacht theicneolaíoch na hEorpa san earnáil sin, cuideoidh siad le barr feabhais tionsclaíoch a fhorbairt i dteicneolaíochtaí na todhchaí san Aontas agus áiritheofar inbhuanaitheacht agus iomaíochas fadtéarmach a bhonn tionsclaíoch.

(14)

Ba cheart straitéis an Aontais a bheith ag gabháil leis na spriocanna sna caighdeáin feidhmíochta athbhreithnithe maidir le CO2 chun dul i ngleic leis na dúshláin a bhaineann le forbairt mhonarú na bhfeithiclí astaíochtaí nialasacha agus na dteicneolaíochtaí gaolmhara, agus sainiúlachtaí gach Ballstáit á gcur san áireamh, mar aon leis an ngá oibrithe san earnáil a uas-sciliú agus a athsciliú agus leis an éagsúlú eacnamaíoch agus le gníomhaíochtaí a athfhorbairt, agus leibhéil fostaíochta mótarfheithiclí san Aontas á gcoinneáil ar bun ag an am céanna. Ba cheart aird ar leith a thabhairt ar an tionchar a bheidh ag an aistriú sin ar mhicrifhiontair agus ar fhiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) feadh an tslabhra soláthair mhótarfheithiclí agus ar réigiúin agus ar phobail atá thíos leis a d’fhéadfadh a bheith níos leochailí mar gheall ar dhiantionscal mótarfheithiclí a bheith ann. I gcás inarb iomchuí, ba cheart tacaíocht airgeadais a bhreithniú ar leibhéal an Aontais agus na mBallstát chun infheistíocht phríobháideach a chomhchruinniú, lena n-áirítear trí Chiste Sóisialta na hEorpa Plus, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/1057 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), an Ciste um Aistriú Cóir, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/1056 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15), an ciste nuálaíochta, Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, an Ciste Comhtháthaithe, an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta agus ionstraimí eile an chreata airgeadais ilbhliantúil a leagtar amach i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle (16) agus Ionstraim Théarnaimh an Aontais Eorpaigh, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2020/2094 ón gComhairle (17), i gcomhréir le rialacha Státchabhrach agus ionstraimí airgeadais eile atá ar fáil, amhail ón mBanc Eorpach Infheistíochta.

Leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Feabhra 2022 maidir le Treoirlínte maidir le státchabhair le haghaidh na haeráide, chosaint an chomhshaoil agus an fhuinnimh 2022, cumasaítear do Bhallstáit tacú le gnólachtaí a gcuid próiseas táirgeachta a dhícharbónú agus teicneolaíochtaí níos glaise a ghlacadh i gcomhthéacs na teachtaireachta ón gCoimisiún an 5 Bealtaine 2021 maidir le Straitéis Nua Tionsclaíche 2020 a Nuashonrú: Margadh Aonair níos láidre a thógáil do théarnamh na hEorpa (“an Straitéis Nua Tionsclaíochta nuashonraithe”). Is uirlis thábhachtach é an Moladh ón gComhairle an 16 Meitheamh 2022 (18) do na Ballstáit chun aghaidh a thabhairt ar na gnéithe fostaíochta agus sóisialta d’aistriú cóir i dtreo geilleagar atá aeráidneodrach. Ba cheart don Choimisiún féachaint ar roghanna breise chun tacú leis an aistriú sin agus, go sonrach, chun aon tionchar diúltach ar fhostaíocht an aistrithe sin san earnáil mótarfheithiclí a mhaolú.

(15)

Chun aon bhearnaí cistiúcháin a shainaithint maidir le haistriú cóir a áirithiú sa slabhra soláthair mhótarfheithiclí, agus aird ar leith á tabhairt ar FBManna agus ar na réigiúin is mó a ndéanann an t-aistriú i dtreo geilleagar atá aeráidneodrach difear dóibh, ba cheart don Choimisiún, faoin 31 Nollaig 2025, ar dháta tíolactha na chéad tuarascála ar dhul chun cinn, agus ag cur le tionscnaimh leanúnacha, amhail an chonair aistrithe d’éiceachóras na soghluaisteachta agus Comhaontas na Réigiún Gluaisteán de chuid Choiste na Réigiún, i gcomhar leis na Ballstáit, leis na réigiúin agus leis na húdaráis áitiúla agus leis na geallsealbhóirí ábhartha uile, tuarascáil a thíolacadh ina sainaithneofar bearnaí cistiúcháin den sórt sin. Ba cheart go mbeadh tograí le haghaidh bearta leordhóthanacha airgeadais ag gabháil leis an tuarascáil sin, i gcás inarb iomchuí, chun aghaidh a thabhairt ar na riachtanais a sainaithníodh.

(16)

Leis an Straitéis Nua Thionsclaíoch, beartaítear go ndéanfar conairí glasa agus conairí i dtreo an aistrithe dhigitigh a chomhchruthú i gcomhpháirtíocht leis an tionscal, údaráis phoiblí, comhpháirtithe sóisialta agus páirtithe leasmhara eile. Sa chomhthéacs sin, ba cheart conair aistrithe a fhorbairt le haghaidh éiceachóras na soghluaisteachta chun tacú le haistriú an tslabhra luacha mótarfheithiclí, lena n-áirítear trí leanúnachas an idirphlé shóisialta a áirithiú a mbeidh an earnáil agus a geallsealbhóirí páirteach ann, ar bhealach iomlán trédhearcach. Leis an gconair sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar FBManna sa slabhra soláthair mhótarfheithiclí, agus ar an gcomhairliúchán le páirtithe sóisialta, lena n-áirítear ag na Ballstáit. Chomh maith leis sin, leis an gconair, ba cheart cur leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 1 Iúil 2020 dar teideal “Clár Oibre Scileanna don Eoraip don iomaíochas inbhuanaithe, don chothroime shóisialta agus don athléimneacht”, lena n-áirítear tionscnaimh amhail an “Comhaontú um Scileanna” chun an earnáil phríobháideach a shlógadh mar aon le páirtithe leasmhara eile chun lucht oibre na hEorpa a uas-sciliú agus a athsciliú i bhfianaise na n-aistrithe glasa agus digiteacha. Leis an gconair, ba cheart dul i ngleic leis na gníomhaíochtaí iomchuí agus leis na dreasachtaí iomchuí ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát freisin chun borradh a chur faoi inacmhainneacht na bhfeithiclí astaíochtaí nialasacha. Ba cheart faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn a dhéanfar maidir leis an gconair chuimsitheach aistrithe sin d’éiceachóras na soghluaisteachta gach 2 bhliain mar chuid de thuarascáil ar dhul chun cinn atá le tíolacadh ag an gCoimisiún.

Leis an tuarascáil ar dhul chun cinn sin, ba cheart a chur san áireamh, inter alia, dul chun cinn maidir le feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle a chur in úsáid, go háirithe i ndeighleog na bhfeithiclí tráchtála éadroma, chomh maith leis na bearta ar leibhéal an Aontais, ar leibhéal na mBallstát agus ar an leibhéal áitiúil chun aistriú na mBallstát chuig feithiclí saothair éadroim astaíochtaí nialasacha a éascú, mar aon le forbairtí ar a bpraghsanna agus ar a n-éifeachtúlacht fuinnimh, cur in úsáid breoslaí ionadúla agus dul chun cinn maidir le bonneagar athluchtaithe agus athbhreoslaithe, idir phoiblí agus phríobháideach, a chur i bhfeidhm, atá le leagan amach i Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le himscaradh bonneagair breoslaí ionadúla, agus lena n-aisghairtear Treoir 2014/94/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (“an Rialachán maidir le bonneagar breoslaí ionadúla”) agus in athmhúnlú Threoir 2010/31/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), acmhainneacht teicneolaíochtaí nuálacha chun soghluaisteacht atá aeráidneodrach a bhaint amach, iomaíochas idirnáisiúnta, infheistíochtaí sa slabhra luacha mótarfheithiclí, agus uas-sciliú agus athsciliú oibrithe agus ath-thiontú gníomhaíochtaí, go háirithe in FBManna. Leis an tuarascáil ar dhul chun cinn, ba cheart freisin, cur leis na tuarascálacha ar dhul chun cinn atá le cur isteach ag na Ballstáit gach 2 bhliain faoin Rialachán maidir le bonneagar breoslaí ionadúla. Ba cheart don Choimisiún dul i gcomhairle le páirtithe sóisialta in ullmhú na tuarascála ar dhul chun cinn, lena n-áirítear maidir le torthaí an idirphlé shóisialta. Tá nuálaíochtaí sa slabhra soláthair mhótarfheithiclí ag leanúint ar aghaidh. Maidir le teicneolaíochtaí nuálacha amhail leictribhreoslaí a tháirgeadh le gabháil ón aer, dá bhforbrófaí tuilleadh iad, d’fhéadfadh ionchais a bheith i gceist leo le haghaidh na soghluaisteachta aeráidneodraí inacmhainne. Ba cheart don Choimisiún dá bhrí sin súil a choinneáil ar an dul chun cinn ó thaobh na nuálaíochta de san earnáil mar chuid dá thuarascáil ar dhul chun cinn.

(17)

Chun comhshaol agus sláinte na saoránach i ngach Ballstát a chosaint, tá sé tábhachtach freisin an flít atá ann cheana a dhícharbónú. Le margadh na bhfeithiclí athláimhe, cruthaítear an baol go n-aistreofar astaíochtaí CO2, agus truailliú aeir, chuig réigiúin nach bhfuil chomh forbartha sin ó thaobh an gheilleagair de san Aontas. Chun dlús a chur le laghdú astaíochtaí ón bhflít atá ann cheana agus chun dlús a chur leis an aistriú chuig iompar astaíochtaí nialasacha, tá sé ríthábhachtach tiontú feithiclí innill dócháin inmheánaigh go tiomáint leictreach ceallraí nó breosla-chille a spreagadh, lena n-áirítear trí mheasúnú a dhéanamh ar conas imscaradh na réiteach sin i mBallstáit a éascú.

(18)

Mar a luaitear sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Bealtaine 2022 dar teideal “Plean REPowerEU”, chun coigiltis fuinnimh agus éifeachtúlachtaí in earnáil an iompair a fheabhsú agus chun dlús a chur leis an aistriú i dtreo feithiclí astaíochtaí nialasacha, tá sé tábhachtach sciar na bhfeithiclí astaíochtaí nialasacha i bhflíteanna gluaisteán poiblí agus corparáideacha a mhéadú thar mhéid áirithe. Chuige sin, áirítear sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Deireadh Fómhair 2022 dar teideal “Clár oibre an Choimisiúin 2023” tionscnamh maidir le flíteanna corparáideacha a ghlasú. Agus an tionscnamh sin á mholadh aige, ba cheart don Choimisiún cothrom na Féinne a áirithiú agus ilroinnt an mhargaidh inmheánaigh a sheachaint.

(19)

Chun glacadh feithiclí lena n-ídítear níos lú fuinnimh a chur chun cinn, ba cheart don Choimisiún imscrúdú a dhéanamh ar na tionchair a bhaineann le híostairseacha éifeachtúlachta fuinnimh a shocrú do ghluaisteáin nua paisinéirí astaíochtaí nialasacha agus d’fheithiclí tráchtála éadroma nua a chuirtear ar mhargadh an Aontais.

(20)

Déanfar na spriocanna le haghaidh fhlít uile an Aontais a chomhlánú le leathadh amach riachtanach an bhonneagair athluchtaithe agus athbhreoslaithe atá le leagan amach i Rialachán maidir le bonneagar breoslaí ionadúla agus in athmhúnlú Threoir 2010/31/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle. Sa chomhthéacs sin, tá sé ríthábhachtach go leanfar den infheistíocht san imscaradh bonneagair is gá agus go méadófar an infheistíocht sin. Ag an am céanna, tá sé ríthábhachtach a áirithiú go gcuirfear fuinneamh in-athnuaite in úsáid go pras, mar a fhoráiltear i dTreoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20).

(21)

Ba cheart solúbthacht leordhóthanach a sholáthar do mhonaróirí maidir lena bhflíteanna a chur in oiriúint le himeacht aimsire chun an t-aistriú i dtreo feithiclí astaíochtaí nialasacha a bhainistiú ar bhealach cost-éifeachtúil, bealach lena dtacaítear lena n-iomaíochas agus lena réitítear an bealach do thuilleadh nuálaíochtaí. Is iomchuí, dá bhrí sin, an cur chuige a choinneáil maidir le spriocleibhéil a laghdú i gcéimeanna 5 bliana.

(22)

I ngeall ar na spriocanna níos déine le haghaidh fhlít uile an Aontais ó 2030 ar aghaidh, beidh ar mhonaróirí i bhfad níos mó feithiclí astaíochtaí nialasacha a chur in úsáid ar mhargadh an Aontais. Sa chomhthéacs sin, ní chomhlíonfadh an sásra dreasachta le haghaidh feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle a chuspóir bunaidh a thuilleadh agus bheadh an baol ann leis go mbainfí an bonn d’éifeachtacht Rialachán (AE) 2019/631. Ba cheart deireadh a chur le sásra dreasachta le haghaidh feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle ón 1 Eanáir 2030 amach dá bhrí sin. Roimh an dáta sin agus dá bhrí sin i gcaitheamh na 10 mbliana seo, leanfaidh an sásra dreasachta le haghaidh feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle ar aghaidh ag tacú le feithiclí lena mbaineann astaíochtaí ó nialas chomh hard le 50 g CO2/km a chur in úsáid, lena n-áirítear feithiclí ceallra-leictreacha, feithiclí leictreacha breosla-chille ina n-úsáidtear hidrigin agus feithiclí leictreacha hibride inluchtaithe a fheidhmíonn go maith. Mar sin féin, ba cheart tagarmharcanna maidir le feithiclí astaíochtaí nialasacha agus ísle a athbhreithniú chun glacadh níos tapa feithiclí astaíochtaí nialasacha ar mhargadh an Aontais a chur san áireamh. Tar éis an 1 Eanáir 2030, leanfar ar aghaidh le feithiclí leictreacha hibride inluchtaithe a chomhaireamh in aghaidh na spriocanna le haghaidh fhlít uile an Aontais a bhfuil ceangal ar mhonaróirí a chomhlíonadh.

(23)

Tá uasteorainn 7 g CO2/km leis na creidmheasanna éiceanuálaíochta is féidir le monaróir a éileamh. Ba cheart an uasteorainn sin a ísliú i gcomhréir leis na spriocleibhéil, chun cion cothrom de leibhéal na huasteorann sin maidir le meánastaíochtaí sonracha CO2 na monaróirí.

(24)

Tá cur chun feidhme chaighdeáin feidhmíochta astaíochtaí CO2 nasctha go láidir le cur chun feidhme na reachtaíochta maidir le cineálcheadú. Tar éis Treoir 2007/46/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21) an 1 Meán Fómhair 2020 a aisghairm agus a ionadú le Rialachán (AE) 2018/858 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22), is iomchuí, chun comhsheasmhacht leanúnach a áirithiú idir an dá thacar ionstraimí, na sainmhínithe a ailíniú tuilleadh agus tagairtí i Rialachán (AE) 2019/631 a thabhairt cothrom le dáta de réir an chreata reachtaíochta maidir le cineálcheadú.

(25)

Déantar an iarracht chun astaíochtaí a laghdú, a cheanglaítear chun na spriocanna le haghaidh fhlít uile an Aontais a bhaint amach, a dháileadh i measc monaróirí trí chuar teorainnluacha a úsáid atá bunaithe ar mheánmhais fhlít fheithiclí nua an Aontais agus fhlít fheithiclí nua an mhonaróra. Cé gurb iomchuí an sásra sin a choinneáil ar bun, is gá cosc ar chur ar chás ina mbeadh an sprioc i leith astaíochta sonracha diúltach le haghaidh monaróra, de dheasca na spriocanna níos déine le haghaidh fhlít uile an Aontais. Ar an gcúis sin, is gá a shoiléiriú, i gcás ina dtarlóidh cás den sórt sin, gur cheart an sprioc i leith astaíochtaí sonracha a shocrú ar 0 g CO2/km.

(26)

Tá na luachanna a úsáidtear chun na spriocanna i leith astaíochtaí sonracha agus meánastaíochtaí sonracha CO2 monaróra a ríomh bunaithe ar shonraí arna dtaifeadadh sna doiciméid chineálcheadaithe agus i ndeimhnithe comhréireachta na bhfeithiclí lena mbaineann. Tá sé fíor-riachtanach chun éifeachtacht na gcaighdeán feidhmíochta astaíochtaí CO2 a áirithiú go mbeidh na sonraí a úsáidtear chun na gcríoch sin ceart. Má shainaithnítear earráidí sna sonraí mar sin féin, b’fhéidir nach mbeadh sé indéanta, bunaithe ar an reachtaíocht maidir le cineálcheadú, na doiciméid chineálcheadaithe a cheartú ná na deimhnithe comhréireachta a eisíodh cheana, i gcás ina dtagraíonn na sonraí do chineálcheaduithe a scoir de bheith bailí. I gcásanna den sórt sin, ba cheart an chumhacht a bheith ag an gCoimisiún chun iarraidh ar na húdaráis chineálcheadaithe ábhartha nó, i gcás inarb infheidhme, ar mhonaróirí, ráiteas ceartúcháin a eisiúint ar féidir na luachanna, a úsáidtear chun feidhmíocht monaróirí maidir lena spriocanna a chinneadh, a cheartú ar a mbonn.

(27)

Tagann tuairisciú na sonraí le haghaidh fheithiclí i gcatagóirí M2 (busanna) agus N2 (leoraithe ar mheánmhéid) faoi raon feidhme Rialachán (AE) 2018/956 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23) agus is iomchuí, dá bhrí sin, an ceanglas tuairiscithe sin a bhaint as Rialachán (AE) 2019/631.

(28)

I bhfianaise an chuspóra mhéadaithe foriomlána chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú agus chun éifeachtaí féideartha maidir le saobhadh sa mhargadh a sheachaint, ba cheart na ceanglais maidir le laghdú le haghaidh na monaróirí uile atá i margadh an Aontais a ailíniú, seachas le haghaidh na monaróirí sin atá freagrach as níos lú ná 1 000 míle feithicil nua a chláraítear i mbliain féilire. Dá dhroim sin, maidir leis an bhféidearthacht do mhonaróirí, atá freagrach as idir 1 000 agus 10 000 gluaisteán nua paisinéirí nó as idir 1 000 agus 22 000 feithicil tráchtála éadrom a chláraítear as an nua i mbliain féilire, chun iarratas a dhéanamh ar mhaolú óna spriocanna i leith astaíochtaí sonracha, ba cheart deireadh a chur leis an bhféidearthacht sin ón 1 Eanáir 2036.

(29)

Chun soiléireacht dhlíthiúil a áirithiú mar aon le comhsheasmhacht le cleachtais atá i bhfeidhm faoi láthair, is iomchuí a shoiléiriú gur cheart na coigeartuithe ar luachanna M0 agus TM0 a dhéanamh trí bhíthin gníomhartha tarmligthe lena leasaítear Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (AE) 2019/631 seachas trí ghníomhartha tarmligthe lena bhforlíontar an Rialachán sin.

(30)

Ba cheart athbhreithniú a dhéanamh in 2026 ar an dul chun cinn a dhéantar faoi Rialachán (AE) 2019/631 i dtreo na spriocanna laghdaithe atá socraithe le haghaidh 2030 agus ina dhiaidh, a bhaint amach. Le haghaidh an athbhreithnithe sin, ba cheart gach gné den tuairisciú gach 2 bhliain a bhreithniú.

(31)

Tá sé dearbhaithe ag roinnt Ballstát pleananna chun dlús a chur le tabhairt isteach feithiclí astaíochtaí nialasacha trí dháta a leagan síos chun deireadh a chur de réir a chéile le gluaisteáin nua paisinéirí lena n-astaítear CO2 agus feithiclí tráchtála éadroma nua de réir a chéile roimh 2035. Ba cheart don Choimisiún roghanna a shainaithint chun an t-aistriú sin a éascú agus an gá atá le bearta breise a mheas i gcomhréir le pleananna den sórt sin.

(32)

Tá meastóireacht déanta ar an bhféidearthacht an t-ioncam ó na préimheanna astaíochtaí iomarcacha a shannadh do chiste sonrach nó do chlár ábhartha mar a cheanglaítear de bhun Airteagal 15(5) de Rialachán (AE) 2019/631, leis an gconclúid go ndéanfaí an t-ualach riaracháin a mhéadú go suntasach leis sin, agus nach rachadh sé chun tairbhe na hearnála mótarfheithiclí dó díreach le linn a haistrithe. Maidir leis an ioncam ó na préimheanna astaíochtaí iomarcacha, ba cheart go leanfaí lena bhreithniú mar ioncam dá bhrí sin le haghaidh bhuiséad ginearálta an Aontais i gcomhréir le hAirteagal 8(4) de Rialachán (AE) 2019/631.

(33)

Tá sé tábhachtach measúnú a dhéanamh ar na hastaíochtaí CO2 ar feadh shaolré na bhfeithiclí saothair éadroim ar leibhéal an Aontais. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún modheolaíocht a fhorbairt chun measúnú a dhéanamh ar astaíochtaí CO2 ar feadh shaolré iomlán feithiclí saothair éadroim a chuirtear ar mhargadh an Aontais agus chun tuairisciú a dhéanamh ar shonraí na n-astaíochtaí sin ar feadh shaolré iomlán.

(34)

Chun modheolaíocht chomhchoiteann de chuid an Aontais a leagan amach chun measúnú a dhéanamh ar astaíochtaí CO2 ar feadh shaolré iomlán ó ghluaisteáin phaisinéirí agus ó fheithiclí tráchtála éadroma agus chun a áirithiú gur féidir ríomh na spriocanna i leith astaíochtaí sonracha le haghaidh monaróirí atá freagrach as astaíochtaí CO2 ó feithiclí tráchtála éadroma ilchéimneacha a choigeartú chun athruithe ar an nós imeachta a bhaineann le hastaíochtaí CO2 agus mais na bhfeithiclí sin a chinneadh a chur san áireamh, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le Rialachán (AE) 2019/631 a fhorlíonadh trí mhodheolaíocht chomhchoiteann de chuid an Aontais den sórt sin a leagan amach agus trí leasú a dhéanamh, i gcás inar gá, ar na foirmlí ríofa a leagtar amach i gCuid B d’Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán sin, faoi seach. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (24). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(35)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon na ceanglais maidir le hastaíochtaí CO2 a laghdú do ghluaisteáin nua paisinéirí agus d’fheithiclí tráchtála éadroma nua araon a neartú, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a bhfairsinge agus a n-éifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(36)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) 2019/631 a leasú dá réir sin,