(1)

Is éard a bhunaítear le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 ón gCoimisiún (2), ar bhonn réamh-mheasúnú riosca, liosta plandaí, táirgí plandaí agus réad eile a mbaineann ardriosca leo.

(2)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2018 ón gCoimisiún (3) leagtar síos rialacha sonracha maidir leis an nós imeachta atá le leanúint chun an measúnú riosca dá dtagraítear in Airteagal 42(4) de Rialachán (AE) 2016/2031 a dhéanamh ar na plandaí, táirgí plandaí agus réada eile a mbaineann ardriosca leo.

(3)

Tar éis réamh-mheasúnú a dhéanamh, áiríodh 34 ghéineas agus speiceas amháin de phlandaí le haghaidh plandú, de thionscnamh tríú tíortha, san Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 mar phlandaí a mbaineann ardriosca leo. Ina measc tá an géineas Lonicera L. agus Malus Mill.

(4)

An 27 Samhain 2019, chuir an Tuirc iarraidh faoi bhráid an Choimisiúin chun plandaí fréamhaithe Lonicera x bella, Lonicera caprifolium, Lonicera caucasica, Lonicera etrusca, Lonicera fragrantissima, Lonicera hellenica, Lonicera japonica, Lonicera ligustrina, Lonicera sempervirens agus Lonicera tatarica (dá ngairtear “an speiceas sonraithe Lonicera”) 2 bhliain go 4 bliana d’aois le cur i bpotaí a onnmhairiú chuig an Aontas. Cuireadh an sainchomhad teicniúil ábhartha isteach leis an iarraidh sin.

(5)

An 25 Samhain 2021, ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (“an tÚdarás”) tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca tráchtearraí ar phlandaí ar speicis shonraithe de phlandaí pota Lonicera ar de thionscnamh na Tuirce iad (4). Cumhdaítear leis an tuairim eolaíoch sin an measúnú riosca ar na speicis shonraithe de phlandaí pota le haghaidh plandú Lonicera atá ceithre bliana d’aois ar a mhéad. Shainaithin an tÚdarás Lopholeucaspis japonica, Meloidogyne chitwoodi agus Bemisia tabaci (daonraí Eorpacha) mar lotnaidí atá ábhartha maidir leis na plandaí sin atá le cur, rinne sé meastóireacht ar na bearta maolaithe riosca faoina ndéantar tuairisc sa sainchomhad i dtaca leis na lotnaidí sin agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht atá ann go mbeadh na plandaí sin saor ó na lotnaidí sin. Liostaítear Lopholeucaspis japonica agus Meloidogyne chitwoodi mar lotnaidí coraintín de chuid an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 ón gCoimisiún (5), agus is lotnaid choraintín na gcriosanna cosanta í Bemisia tabaci (daonraí Eorpacha) i gcomhréir le hIarscríbhinn III a ghabhann leis an Rialachán Cur Chun Feidhme sin.

(6)

An 4 Márta 2020, chuir an Mholdóiv iarraidh faoi bhráid an Choimisiúin chun plandaí fréamhlom beangaithe Malus domestica 1 bhliain d’aois go 3 bliana d’aois le cur atá suanach agus gan duilleoga orthu a onnmhairiú chuig an Aontas. Cuireadh an sainchomhad teicniúil ábhartha isteach leis an iarraidh sin.

(7)

An 22 Feabhra 2022, ghlac an tÚdarás tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca tráchtearraí ar phlandaí beangaithe Malus domestica atá le cur de thionscnamh na Moldóive (6). Shainaithin an tÚdarás Xiphinema rivesi (daonraí neamh-AE) mar lotnaid atá ábhartha maidir leis na plandaí sin atá le cur, rinne sé meastóireacht ar na bearta maolaithe riosca faoina ndéantar tuairisc sa sainchomhad i dtaca leis an lotnaid sin agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht atá ann go mbeadh na plandaí sin saor ón lotnaid sin. Is lotnaid choraintín de chuid an Aontais é Xiphinema rivesi (daonraí neamh-AE) i gcomhréir le hIarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072.

(8)

Ar bhonn na dtuairimí sin, an riosca fíteashláintíochta ó thabhairt isteach i gcríoch an Aontais plandaí fréamhaithe suas le ceithre bliana d’aois le damhna fáis atá le cur de Lonicera x bella, Lonicera caprifolium, Lonicera caucasica, Lonicera etrusca, Lonicera fragrantissima, Lonicera hellenica, Lonicera ligustrina, Lonicera sempervirens agus Lonicera tatarica, de thionscnamh na Tuirce agus plandaí fréamhlom beangaithe Malus domestica suas le trí bliana d’aois le cur atá suanach agus gan duilleoga orthu, de thionscnamh na Moldóive, meastar gur inghlactha atá sé faoi réir chomhlíonadh ceanglais allmhairiúcháin speisialta comhfhreagracha a leagtar amach in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072.

(9)

Dá thoradh sin, níor cheart na plandaí sin le cur a mheas mar plandaí a mbaineann ardriosca leo agus ba cheart iad a bhaint de liosta na bplandaí, na dtáirgí plandaí agus na réad eile a mbaineann ardriosca leo atá san Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019.

(10)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 a leasú dá réir.

(11)

I bhfianaise nádúr ionrach Lonicera japonica, tá gá le tuilleadh measúnaithe riosca chun a thionchar ar an mbithéagsúlacht san Aontas a chinneadh. Dá bhrí sin, ba cheart toirmeasc a bheith fós ar allmhairiú plandaí Lonicera japonica le plandú isteach san Aontas ó gach tríú tír go dtí go mbeidh an measúnú riosca sin déanta.

(12)

Chun oibleagáidí an Aontais a eascraíonn as Comhaontú na hEagraíochta Trádála Domhanda maidir le bearta sláintíochta agus fíteashláintíochta (7) a chur i bhfeidhm a chomhlíonadh, ba cheart allmhairiú speiceas áirithe Lonicera L. cé is moite de Lonicera japonica, de thionscnamh na Tuirce agus plandaí beangaithe Malus domestica suas le trí bliana d’aois le haghaidh plandú atá suanach, fréamhlom agus gan duilleoga orthu de thionscnamh na Moldóive a atosú a luaithe is féidir. Dá bhrí sin, ba cheart don Rialachán seo teacht i bhfeidhm an tríú lá tar éis lá a fhoilsithe.

(13)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,