(1)

Ón 24 Feabhra 2022, tá tionchar á imirt ag cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine ar oibreoirí na hearnála iascaigh agus dobharshaothraithe san Aontas. Cuireadh go borb le déine an mhéadaithe ar phraghsanna príomhionchur amhail fuinneamh agus amhábhair, toisc gur cuireadh isteach ar shreafaí trádála tráchtearraí ón Rúis agus ón Úcráin, ar sreafaí trádála iad a bhfuil ríthábhacht leo le haghaidh na hearnála iascaigh agus dobharshaothraithe. Tá difear tromchúiseach á dhéanamh don trádáil idir an Úcráin agus an tAontas toisc nach bhfuil fáil ar iompar de bharr aerfoirt na hÚcráine a bheith curtha as feidhm de dheasca ionsaithe na Rúise, agus na hoibríochtaí loingseoireachta tráchtála uile i gcalafoirt na hÚcráine a bheith ar fionraí. Is dócha go mbeidh iarmhairtí tromchúiseacha ag an ngéarchéim atá ann faoi láthair maidir le soláthar gráin, olaí glasraí agus iasc geal ón Rúis agus ón Úcráin don Aontas, rud a fhágfaidh go mbeidh ganntanais phríomh-amhábhar agus méadú substaintiúil ar phraghsanna beatha éisc ann. Tá cuid de chabhlach an Aontais tar éis scor den iascaireacht toisc go bhfuil sé indéanta an méadú ar chostais ionchuir a fhritháireamh amhail na praghsanna fuinnimh, atá ag méadú as cuimse. Tá tionchar comhcheangailte na nganntanas príomh-amhábhar agus na méaduithe costas ag dul i bhfeidhm ar na hearnálacha feirmeoireachta agus próiseála bia mara freisin. Dá bhrí sin, tá míshocracht mhór sa mhargadh mar gheall ar mhéaduithe substaintiúla ar chostais, chomh maith le míshocrachtaí trádála, agus teastaíonn gníomhaíocht éifeachtach éifeachtúil ina leith.

(2)

Dá bhrí sin, leis an gCiste Eorpach Muirí agus Iascaigh (CEMI) a bhunaítear le Rialachán (AE) Uimh. 508/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), ba cheart é a bheith indéanta tacú le bearta sonracha chun éifeachtaí na míshocrachta sa mhargadh ar an slabhra soláthair táirgí iascaigh agus dobharshaothraithe mar thoradh ar chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine a mhaolú. Ba cheart na bearta sin cúiteamh airgeadais a áireamh d’eagraíochtaí táirgeoirí aitheanta agus do chomhlachais eagraíochtaí táirgeoirí a stórálann táirgí iascaigh nó táirgí dobharshaothraithe i gcomhréir le hAirteagail 30 agus 31 de Rialachán (AE) Uimh. 1379/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), agus cúiteamh airgeadais d’oibreoirí na hearnála iascaigh agus dobharshaothraithe, lena n-áirítear an earnáil próiseála, as an ioncam a bhfuil siad dá uireasa, agus as aon chostas breise a thabhaigh siad mar gheall ar an míshocracht sa mhargadh mar thoradh ar chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus a éifeachtaí ar an slabhra soláthar táirgí iascaigh agus dobharshaothraithe. Ba cheart caiteachas ar oibríochtaí a fhaigheann tacaíocht faoi na bearta sin a bheith incháilithe ón 24 Feabhra 2022 ar aghaidh, toisc gur sin an dáta a cuireadh tús le cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine.

(3)

Ina theannta sin, ba cheart CEMI a bheith in ann tacú le cúiteamh airgeadais as an scor sealadach de ghníomhaíochtaí iascaireachta i gcás ina gcuireann cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine Úcráin slándáil na n-oibríochtaí iascaireachta i mbaol nó i gcás ina gcuireann tionchar an chogaidh fhoghaigh isteach ar inmharthanacht eacnamaíoch na n-oibríochtaí iascaireachta. Ba cheart an scor sealadach sin de ghníomhaíochtaí iascaireachta a bheith incháilithe amhail ón 24 Feabhra 2022 ar aghaidh.

(4)

Le huasráta cómhaoinithe 75 % den chaiteachas poiblí incháilithe, ba cheart é a bheith indéanta tacú leis an dá bheart sin araon.

(5)

I bhfianaise an ghá le solúbthacht nuair a bhíonn acmhainní airgeadais á n-ath-leithdháileadh, ba cheart é a bheith indéanta na méideanna socraithe arna mbunú le haghaidh bearta rialaithe agus forfheidhmithe agus le haghaidh bearta maidir le bailiú sonraí a ath-leithdháileadh ar na bearta lena laghdaítear iarmhairtí chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine ar ghníomhaíochtaí iascaireachta agus lena maolaítear éifeachtaí na míshocrachta sa mhargadh ar an slabhra soláthair táirgí iascaigh agus dobharshaothraithe mar thoradh ar an gcogadh foghach sin. Ar an ábhar céanna, agus gan dochar don chaidhpeáil airgeadais agus don teorannú tréimhse ama atá ann cheana le haghaidh na gcásanna eile scoir shealadaigh de ghníomhaíochtaí iascaireachta, níor cheart an soláthar tacaíochta le haghaidh an scoir shealadaigh de ghníomhaíochtaí iascaireachta mar thoradh ar chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine a bheith faoi réir caidhpeáil airgeadais nó teorannú tréimhse ama. An oibleagáid i dtaobh tacaíocht a deonaíodh don scor sealadach de ghníomhaíochtaí iascaireachta a asbhaint de thacaíocht a deonaíodh don scor buan de ghníomhaíochtaí iascaireachta a bhaineann leis an soitheach céanna, ba cheart an oibleagáid sin leanúint de bheith i bhfeidhm. Ar mhaithe le soiléireacht dhlíthiúil a mhéid a bhaineann le cur chun feidhme an cháis nua seo de scor sealadach de ghníomhaíochtaí iascaireachta, is gá tagairt don tréimhse incháilitheachta a leagtar amach in Airteagal 65(2) de Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5).

(6)

I bhfianaise a phráinní atá sé an tacaíocht a bhfuil gá leis a sholáthar, ba cheart cur le raon feidhme an nós imeachta shimplithe um chláir oibríochtúla na mBallstát a leasú chun leasuithe a áireamh a bhaineann leis na bearta sonracha chun iarmhairtí chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine ar ghníomhaíochtaí iascaireachta a laghdú agus chun éifeachtaí na míshocrachta sa mhargadh ar an slabhra soláthair táirgí iascaigh agus dobharshaothraithe mar thoradh ar an gcogadh foghach sin a mhaolú. Leis an nós imeachta simplithe sin, ba cheart na leasuithe uile is gá a chumhdach chun na bearta lena mbaineann a chur chun feidhme ina n-iomláine, lena n-áirítear iad a thabhairt isteach, acmhainní airgeadais a ath-leithdháileadh ó bhearta eile, agus na modhanna chun tacaíocht a ríomh a thuairisciú.

(7)

I bhfianaise phráinn na tacaíochta a bhfuil gá léi, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh. I bhfianaise chineál gan choinne chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus a thionchar tromchúiseach ar ghníomhaíochtaí iascaireachta agus ar na hearnálacha eacnamaíocha agus na slabhraí soláthair lena mbaineann, ba cheart feidhm chúlghabhálach a bheith ag na forálacha maidir le hincháilitheacht na gcostas ón 24 Feabhra 2022 ar aghaidh.

(8)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon tionchar chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine a laghdú a mhéid a bhaineann leis an earnáil iascaigh agus dobharshaothraithe, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta atá beartaithe, gur fearr is féidir é a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(9)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) Uimh. 508/2014 a leasú dá réir,