This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 02022R2576-20231231
Council Regulation (EU) 2022/2576 of 19 December 2022 enhancing solidarity through better coordination of gas purchases, reliable price benchmarks and exchanges of gas across borders
Consolidated text: Rialachán (AE) 2022/2576 ón gComhairle an 19 Nollaig 2022 lena bhfeabhsaítear an dlúthpháirtíocht trí chomhordú níos fearr a dhéanamh ar cheannacháin gháis, trí thagarmharcanna praghais iontaofa agus trí mhalartuithe gáis thar theorainneacha
Rialachán (AE) 2022/2576 ón gComhairle an 19 Nollaig 2022 lena bhfeabhsaítear an dlúthpháirtíocht trí chomhordú níos fearr a dhéanamh ar cheannacháin gháis, trí thagarmharcanna praghais iontaofa agus trí mhalartuithe gáis thar theorainneacha
02022R2576 — GA — 31.12.2023 — 001.001
Is áis doiciméadúcháin amháin an téacs seo agus níl aon éifeacht dhlíthiúil aige. Ní ghabhann institiúidí an Aontais aon dliteanas orthu féin i leith inneachar an téacs. Is iad na leaganacha de na gníomhartha a foilsíodh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus atá ar fáil ar an suíomh gréasáin EUR-Lex na leaganacha barántúla de na gníomhartha ábhartha, brollach an téacs san áireamh. Is féidir teacht ar na téacsanna oifigiúla sin ach na naisc atá leabaithe sa doiciméad seo a bhrú
RIALACHÁN (AE) 2022/2576 ÓN gCOMHAIRLE an 19 Nollaig 2022 (IO L 335 29.12.2022, lch. 1) |
Arna leasú le:
|
|
Iris Oifigiúil |
||
Uimh |
Leathanach |
Dáta |
||
L |
1 |
29.12.2023 |
RIALACHÁN (AE) 2022/2576 ÓN gCOMHAIRLE
an 19 Nollaig 2022
lena bhfeabhsaítear an dlúthpháirtíocht trí chomhordú níos fearr a dhéanamh ar cheannacháin gháis, trí thagarmharcanna praghais iontaofa agus trí mhalartuithe gáis thar theorainneacha
CAIBIDIL I
ÁBHAR AGUS SAINMHÍNITHE
Airteagal 1
Ábhar agus raon feidhme
Bunaítear leis an Rialachán seo rialacha sealadacha maidir leis an méid seo a leanas:
seirbhís saoráide a chur ar bun go brostaithe lena gceadaítear comhiomlánú éilimh agus ceannach gáis comhpháirteach ag gnóthais atá bunaithe san Aontas;
ardáin áirithinte acmhainne thánaisteacha agus ardáin trédhearcachta le haghaidh saoráidí GNL agus le haghaidh saoráidí stórála gáis; agus
bainistiú ar phlódú i líonraí tarchurtha gáis.
Airteagal 2
Sainmhínithe
Chun críocha an Rialacháin seo, tá feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:
ciallaíonn “gnóthas gáis nádúrtha” duine nádúrtha nó dlítheanach a dhéanann ceann amháin ar a laghad de na feidhmeanna seo a leanas: gás nádúrtha, lena n-áirítear gás nádúrtha leachtaithe (GNL), a tháirgeadh, a tharchur, a dháileadh, a sholáthar, a cheannach nó a stóráil, ar duine é atá freagrach as na cúraimí tráchtála, teicniúla nó cothabhála a bhaineann leis na feidhmeanna sin, ach gan custaiméirí deiridh san áireamh;
ciallaíonn “saoráid GNL” críochfort a úsáidtear chun gás nádúrtha a leachtú nó chun GNL a allmhairiú, a dhíluchtú agus a athghású, agus áirítear léi seirbhísí coimhdeacha agus stóráil shealadach is gá don phróiseas athghásaithe agus don seachadadh ina dhiaidh sin chuig an gcóras tarchurtha, ach ní áirítear léi aon chuid de na críochfoirt GNL a úsáidtear le haghaidh stórála;
ciallaíonn “saoráid stórála gáis” saoráid a úsáidtear chun gás nádúrtha a stocáil agus atá faoi úinéireacht nó á hoibriú ag gnóthas gáis nádúrtha, lena n-áirítear an chuid de shaoráidí GNL a úsáidtear le haghaidh stórála ach nach n-áirítear léi an chuid a úsáidtear le haghaidh oibríochtaí táirgthe, agus nach n-áirítear léi saoráidí a fhorchoimeádtar go heisiach le haghaidh oibreoirí córais tarchurtha agus iad i mbun a bhfeidhmeanna;
ciallaíonn “soláthraí seirbhíse” gnóthas atá bunaithe san Aontas agus atá ar conradh ag an gCoimisiún trí nós imeachta soláthair faoi Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 chun an ceannach comhpháirteach a eagrú agus na cúraimí a leagtar amach in Airteagal 7 den Rialachán seo a chomhlíonadh;
ciallaíonn “uirlis TF” uirlis TF trína ndéanann an soláthraí seirbhíse éileamh na ngnóthas gáis nádúrtha agus gnóthas a ídíonn gás a chomhiomlánú agus tairiscintí a lorg ó sholáthróirí nó ó tháirgeoirí gáis nádúrtha chun freastal ar an éileamh comhiomlánaithe sin;
ciallaíonn “trádáil GNL” tairiscintí ceannaigh, tairiscintí díola nó idirbhearta chun GNL a cheannach nó a dhíol:
lena sonraítear seachadadh san Aontas;
a bhfuil seachadadh san Aontas mar thoradh air; nó
ina ndéanann contrapháirtí amháin an GNL a athghású ag críochfort san Aontas;
ciallaíonn “sonraí margaidh GNL” taifid ar thairiscintí ceannaigh, ar thairiscintí díola nó ar idirbhearta maidir le trádáil GNL le faisnéis chomhfhreagrach mar a shonraítear in Airteagal 21(1);
ciallaíonn “rannpháirtí sa mhargadh GNL” aon duine nádúrtha nó dlítheanach, gan beann ar áit chorpraithe nó áit sainchónaithe an duine sin, a ghabhann do thrádáil GNL;
ciallaíonn “measúnú ar phraghasanna GNL” praghas tagartha laethúil le haghaidh trádáil GNL a chinneadh i gcomhréir le modheolaíocht a bhunóidh ACER;
ciallaíonn “tagarmharc GNL” raon difríochta a chinneadh idir an measúnú laethúil ar phraghasanna GNL agus an praghas socraíochta don chonradh míosa tosaigh le haghaidh thodhchaíochtaí gáis TTF a bhunaíonn ICE Endex Markets B.V. ar bhonn laethúil;
ciallaíonn “ionad trádála” aon cheann de na nithe seo a leanas:
“margadh rialáilte” mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (21), de Threoir 2014/65/AE;
“saoráid trádáil iltaobhach” mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (22), de Threoir 2014/65/AE;
“saoráid trádála eagraithe” mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (23), de Threoir 2014/65/AE;
ciallaíonn “díorthach tráchtearraí atá bainteach le fuinneamh” díorthach tráchtearraí ar feadh suas le 12 mhí, mar a shainmhínítear in Airteagal 2(1), pointe (30), de Rialachán (AE) Uimh. 600/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 1 ), a thrádáiltear ar ionad trádála agus nach sáraíonn a aibíocht 12 mhí;
ciallaíonn “údarás inniúil”, mura sonraítear a mhalairt, údarás inniúil mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (26), de Threoir 2014/65/AE;
ciallaíonn “toirt chriticiúil gháis le haghaidh shlándáil an tsoláthair leictreachais” an t-uastomhaltas gáis is gá in earnáil na cumhachta chun leordhóthanacht a áirithiú sa chás is measa a ionsamhlaítear sa mheasúnú ar leordhóthanacht an gheimhridh de bhun Airteagal 9 de Rialachán (AE) 2019/941 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 2 );
ciallaíonn “custaiméir atá faoi chosaint” custaiméir atá faoi chosaint mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (5), de Rialachán (AE) 2017/1938;
ciallaíonn “custaiméir atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht” custaiméir atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht mar a shainmhínítear in Airteagal 6, pointe (2), de Rialachán (AE) 2017/1938.
CAIBIDIL II
COMHORDÚ NÍOS FEARR AR CHEANNACHÁIN GHÁIS
ROINN 1
Ceannacháin gháis san Aontas a chomhordú
Airteagal 3
Trédhearcacht agus malartú faisnéise
Tabharfar an fógra de bhun na chéad fhomhíre ar a laghad 6 seachtaine sula dtabharfar an conradh atá beartaithe i gcrích nó roimh an seoladh atá beartaithe, nó laistigh de thréimhse níos gairide ar choinníoll go gcuirfear tús leis an gcaibidlíocht níos gaire do dháta sínithe an chonartha, ach tráth nach déanaí ná 2 sheachtain sula dtabharfar an conradh atá beartaithe i gcrích nó roimh an seoladh atá beartaithe. Beidh an fógra sin teoranta don fhaisnéis bhunúsach seo a leanas:
céannacht an chomhpháirtí conartha nó na gcomhpháirtithe conartha nó cuspóir na tairisceana gás a cheannach;
na toirteanna iomchuí;
na dátaí iomchuí; agus
an soláthraí seirbhíse a eagraíonn ceannaigh den sórt sin nó tairisceana thar ceann Ballstáit, i gcás inarb infheidhme.
Airteagal 4
Bord Stiúrtha ad hoc
ROINN 2
Comhiomlánú an éilimh agus ceannach comhpháirteach
Airteagal 5
Conradh seirbhíse sealadach le soláthraí seirbhíse
Airteagal 6
Critéir chun an soláthraí seirbhíse a roghnú
Roghnóidh an Coimisiún an soláthraí seirbhíse ar bhonn na gcritéar incháilitheachta seo a leanas:
beidh an soláthraí seirbhíse bunaithe i gcríoch Bhallstáit agus beidh a shuíomh oibríochtúil aige i gcríoch Bhallstáit;
beidh taithí ag an soláthraí seirbhíse ar idirbhearta trasteorann;
maidir leis an soláthraí seirbhíse:
ní dhíreofar bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh de bhun Airteagal 215 CFAE air, go háirithe bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine, nó i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin;
ní bheidh sé faoi úinéireacht ná faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu; nó
ní bheidh sé faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag Cónaidhm na Rúise nó ag Rialtas na Rúise nó ag aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó ag eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis, nó go bhfuil siad ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, Chónaidhm na Rúise nó Rialtas na Rúise nó aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis.
Gan dochar d’oibleagáidí díchill chuí eile, cuirfear oibleagáidí conarthacha i bhfeidhm idir an Coimisiún agus an soláthraí seirbhíse chun a áirithiú nach gcuirfidh an soláthraí seirbhíse, agus é i mbun a chuid cúraimí i gcomhréir le hAirteagal 7, aon chiste nó aon acmhainn eacnamaíoch ar fáil, go díreach nó go hindíreach, do dhaoine nádúrtha nó dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí nó chun tairbhe na ndaoine, na n-eintiteas nó na gcomhlachtaí sin:
a bhfuil bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh de bhun Airteagal 215 CFAE dírithe orthu, go háirithe bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine, nó i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin;
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu; nó
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag Cónaidhm na Rúise nó ag Rialtas na Rúise nó ag aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó ag eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, Chónaidhm na Rúise nó Rialtas na Rúise nó aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis.
Bunóidh an Coimisiún a chritéir roghnúcháin agus dhámhachtana ag cur san áireamh, inter alia, na critéir seo a leanas atá le sonrú sa ghlao ar thairiscintí:
leibhéal taithí ar phróisis tairisceana nó cheantála a chur ar bun agus a reáchtáil le haghaidh gás nádúrtha nó seirbhísí gaolmhara, amhail seirbhísí iompair, le tacaíocht ó uirlisí tiomnaithe TF;
leibhéal taithí ar phróisis tairisceana nó cheantála a chur in oiriúint do riachtanais éagsúla amhail fócas geografach nó uainiú;
leibhéal taithí ar uirlisí TF a fhorbairt chun éileamh ó rannpháirtithe éagsúla a chomhiomlánú agus é a mheaitseáil leis an soláthar;
cáilíocht shlándáil an chórais faisnéise, go háirithe ó thaobh cosaint sonraí agus slándáil idirlín de; agus
cumas sainaitheanta agus creidiúnaithe na rannpháirtithe, ó thaobh eintiteas dlítheanach agus acmhainn airgeadais de araon.
Airteagal 7
Cúraimí an tsoláthraí seirbhíse
Eagróidh an soláthraí seirbhíse comhiomlánú an éilimh agus an ceannach comhpháirteach agus, go háirithe, déanfaidh sé na nithe seo a leanas:
éileamh gnóthas gáis nádúrtha agus gnóthais a ídíonn gás a chomhiomlánú le tacaíocht ón uirlis TF;
tairiscintí a lorg ó sholáthróirí nó ó tháirgeoirí gáis nádúrtha, chun an t-éileamh comhiomlánaithe a mheaitseáil le tacaíocht ón uirlis TF;
cearta rochtana ar sholáthar a leithdháileadh, ag cur san áireamh dáileadh comhréireach idir rannpháirtithe beaga agus móra de na toirteanna gáis arna dtairiscint i measc na ngnóthas gáis nádúrtha agus na ngnóthas a ídíonn gás atá rannpháirteach i gcomhiomlánú an éilimh. I gcás ina sáraíonn comhiomlánú an éilimh na tairiscintí soláthair a fuarthas, beidh leithdháileadh na gceart rochtana comhréireach leis an éileamh arna dhearbhú ag na gnóthais atá rannpháirteach le linn chéim an comhiomlánaithe éilimh le haghaidh am seachadta suímh áirithe;
úsáideoirí na huirlise TF a fhíorú, a chreidiúnú agus a chlárú; agus
aon seirbhís choimhdeach a sholáthar d’úsáideoirí na huirlise faisnéise, lena n-áirítear seirbhísí chun tabhairt i gcrích conarthaí a éascú, nó don Choimisiún is gá chun na hoibríochtaí a chomhlíonadh i gceart dá bhforáiltear sa chonradh seirbhíse dá dtagraítear in Airteagal 5.
Airteagal 8
Rannpháirtíocht i gcomhiomlánú éilimh agus i gceannach comhpháirteach
Beidh rannpháirtíocht i gcomhiomlánú éilimh agus i gceannach comhpháirteach ar oscailt agus trédhearcach do gach gnóthas gáis nádúrtha agus do gach gnóthas a ídíonn gás atá bunaithe san Aontas gan beann ar an toirt a iarrtar. Cuirfear bac ar ghnóthais gáis nádúrtha agus gnóthais a ídíonn gás a bheith rannpháirteach mar sholáthróirí, táirgeoirí agus ceannaitheoirí i gcomhiomlánú an éilimh agus ceannach comhpháirteach, más rud é:
a bhfuil bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh de bhun Airteagal 215 CFAE dírithe orthu, go háirithe bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine, nó i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin;
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu; nó
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag Cónaidhm na Rúise nó ag Rialtas na Rúise nó ag aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó ag eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, Chónaidhm na Rúise nó Rialtas na Rúise nó aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis.
Cuirfear oibleagáidí conarthacha i bhfeidhm chun a áirithiú nach ndéanfar aon chiste nó acmhainn eacnamaíoch a eascraíonn as rannpháirtíocht sa phróiseas ceannaigh chomhpháirtigh arna eagrú ag an soláthraí seirbhíse a chur ar fáil, go díreach nó go hindíreach, do dhaoine nádúrtha nó dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí, nó chun tairbhe daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintiteas nó comhlachtaí, ar fíor an méid seo a leanas ina leith:
a bhfuil bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh de bhun Airteagal 215 CFAE dírithe orthu, go háirithe bearta sriantacha an Aontais arna nglacadh i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine, nó i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin;
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí a bhfuil bearta sriantacha den sórt sin de chuid an Aontais dírithe orthu; nó
atá faoi úinéireacht nó faoi rialú, go díreach nó go hindíreach, ag Cónaidhm na Rúise nó ag Rialtas na Rúise nó ag aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó ag eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis, nó atá ag gníomhú thar ceann nó faoi stiúir, go díreach nó go hindíreach, Chónaidhm na Rúise nó Rialtas na Rúise nó aon duine nádúrtha nó dlítheanach Rúiseach nó eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis.
Airteagal 9
Soláthairtí gáis nádúrtha atá eisiata ó cheannach comhpháirteach
Ní bheidh soláthairtí gáis nádúrtha de thionscnamh Chónaidhm na Rúise faoi réir comhcheannach lena n-áirítear soláthairtí gáis nádúrtha a thagann isteach sna Ballstáit nó i bPáirtithe Conarthacha an Chomhphobail Fuinnimh trí na pointí iontrála seo a leanas:
Greifswald
Lubmin II
Imatra
Narva
Värska
Luhamaa
Sakiai
Kotlovka
Kondratki
Wysokoje
Tieterowka
Mozyr
Kobryn
Sudzha (RU)/an Úcráin
Belgorod (RU)/an Úcráin
Valuyki (RU)/an Úcráin
Serebryanka (RU)/an Úcráin
Pisarevka (RU)/an Úcráin
Sokhranovka (RU)/an Úcráin
Prokhorovka (RU)/an Úcráin
Platovo (RU)/an Úcráin
Strandzha 2 (BG)/Malkoclar (TR)
▼M1 —————
Airteagal 11
Cuibhreannas Ceannaithe Gáis
Gnóthais gáis nádúrtha agus gnóthais a ídíonn gás atá rannpháirteach sa phróiseas comhiomlánaithe éilimh a eagraíonn an soláthraí seirbhíse, féadfaidh siad, ar bhonn trédhearcach, comhordú a dhéanamh ar ghnéithe de choinníollacha an chonartha ceannaigh nó conarthaí ceannaigh chomhpháirtigh a úsáid chun coinníollacha níos fearr a bhaint amach lena soláthróirí, ar choinníoll go gcomhlíonann siad dlí an Aontais, lena n-áirítear dlí iomaíochta an Aontais, go háirithe Airteagail 101 agus 102 CFAE, de réir mar a fhéadfaidh an Coimisiún a shonrú i gcinneadh de bhun Airteagal 10 de Rialachán (CE) Uimh. 1/2003, chomh maith leis an gceanglas trédhearcachta de bhun Airteagal 3 den Rialachán seo.
ROINN 3
Bearta chun feabhas a chur ar úsáid saoráidí, saoráidí stórála gáis agus píblínte GNL
Airteagal 12
Ardán áirithinte acmhainne tánaistí le haghaidh úsáideoirí saoráidí GNL agus le haghaidh úsáideoirí saoráidí stórála gáis
Beidh úsáideoirí saoráidí GNL agus úsáideoirí saoráidí stórála gáis, ar mian leo a n-acmhainn chonarthach a athdhíol ar an margadh tánaisteach, mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (6), de Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle ( 4 ), i dteideal déanamh amhlaidh. Faoin 28 Feabhra 2023 déanfaidh oibreoirí saoráidí GNL agus oibreoirí saoráidí stórála gáis, ar leithligh nó go réigiúnach, ardán áirithinte trédhearcach neamh-idirdhealaitheach a chur ar bun nó bainfidh siad úsáid as ceann atá ann cheana féin d’úsáideoirí saoráidí GNL agus úsáideoirí saoráidí stórála gáis chun a n-acmhainn chonarthach a athdhíol ar an margadh tánaisteach.
Airteagal 13
Ardáin trédhearcachta le haghaidh saoráidí GNL agus saoráidí stórála gáis
Airteagal 14
Úsáid níos éifeachtaí a bhaint as acmhainní tarchurtha
Sula dtairgfidh siad acmhainn dhocht tearcúsáidte i gcomhréir leis an Airteagal seo, déanfaidh an t-oibreoir córais tarchurtha anailís ar na héifeachtaí a d’fhéadfadh a bheith ann ag gach pointe idirnaisc a oibríonn sé agus cuirfidh siad an t-údarás rialála náisiúnta inniúil ar an eolas. De mhaolú ar mhíreanna 1 go 6 den Airteagal seo, agus beag beann ar na pointí idirnaisc sin a bheith plódaithe nó gan a bheith, féadfaidh na húdaráis rialála náisiúnta cinneadh a dhéanamh ceann de na sásraí seo a leanas a thabhairt isteach ar gach pointe idirnaisc:
sásra lá roimh ré “úsáid é nó caill é” i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/459 agus pointe 2.2.3 d’Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 á cur san áireamh;
scéim ró-shuibscríofa agus aischeannaigh i gcomhréir le pointe 2.2.2 d’Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 lena dtairgtear 5 % ar a laghad d’acmhainneacht bhreise i ndáil leis an acmhainneacht theicniúil ag an bpointe idirnaisc ábhartha;
toilleadh nár ainmníodh a tháirgeadh, ar a laghad, ar dtús ar bhonn lá roimh ré agus aonlae, a leithdháilfear mar acmhainn in-idirbhriste.
Beidh feidhm go huathoibríoch ag míreanna 1 go 6 den Airteagal seo mura gcuirtear ceann de na sásraí malartacha de bhun na chéad fhomhíre i bhfeidhm faoin 31 Márta 2023.
CAIBIDIL III
BEARTA CHUN PRAGHSANNA IOMARCACHA GÁIS AGUS LUAINEACHT IOMARCACH IONLAE I MARGAÍ NA NDÍORTHACH FUINNIMH A CHOSC
ROINN 1
Uirlis shealadach ionlae chun ró-luaineacht i margaí na ndíorthach fuinnimh a bhainistiú
Airteagal 15
Sásra bainistíochta luaineachta ionlae
Airteagal 16
Ról na n-údarás inniúil
Airteagal 17
Ról comhordúcháin ESMA
ROINN 2
ACER a chumhachtú chun sonraí praghais oibiachtúla a bhailiú agus a fhoilsiú
Airteagal 18
Cúraimí agus cumhachtaí ACER chun measúnuithe praghais agus tagarmharcanna a dhéanamh
Airteagal 19
Foilsiú na measúnuithe ar phraghsanna GNL agus tagarmharc GNL
Airteagal 20
Sonraí margaidh GNL a sholáthar do ACER
I gcás inarb iomchuí, déanfaidh ACER, tar éis dó dul i gcomhairle leis an gCoimisiún, treoraíocht a eisiúint maidir leis na nithe seo a leanas:
mionsonraí na faisnéise atá le tuairisciú, sa bhreis ar mhionsonraí reatha na n-idirbheart intuairiscithe agus na sonraí bunúsacha faoi Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) Uimh. 1348/2014, lena n-áirítear tairiscintí ceannaigh agus tairiscintí díola; agus
an nós imeachta, an fhormáid chaighdeánach agus an fhormáid leictreonach agus na ceanglais theicniúla agus eagraíochtúla a bhaineann le sonraí a chur isteach atá le húsáid chun na sonraí margaidh is gá a sholáthar.
Airteagal 21
Cáilíocht na sonraí margaidh GNL
Áireofar na nithe seo a leanas i sonraí margaidh GNL:
na páirtithe sa chonradh, lena n-áirítear táscaire ceannaigh/díola;
an páirtí tuairiscithe;
praghas an idirbhirt;
cainníochtaí an chonartha;
luach an chonartha;
fuinneog theachta an lasta GNL;
téarmaí an tseachadta;
na pointí seachadta;
an fhaisnéis stampa ama faoi na nithe seo a leanas uile:
an dáta agus an t-am a rinneadh an tairiscint cheannaigh nó an tairiscint díola;
dáta agus am an idirbhirt;
dáta agus am tuairiscithe na tairisceana ceannaigh, na tairisceana díola nó an idirbhirt;
ACER na sonraí margaidh GNL a fháil.
Déanfaidh rannpháirtithe sa mhargadh GNL sonraí margaidh GNL ar sholáthar do ACER sna haonaid agus sna hairgeadraí seo a leanas:
tuairisceofar praghsanna aonaid idirbhirt, tairisceana ceannaigh agus tairisceana díola san airgeadra a shonraítear sa chonradh agus in EUR/MWh agus áireofar leo rátaí comhshó agus malairte arna gcur i bhfeidhm más infheidhme;
tuairisceofar cainníochtaí conartha sna haonaid a shonraítear sna conarthaí agus in MWh;
tuairisceofar fuinneoga teachta i dtéarmaí dátaí seachadta arna sloinneadh i bhformáid AUL;
léireofar le pointe seachadta aitheantóir bailí arna liostú ag ACER cosúil leo siúd dá dtagraítear sa liosta saoráidí GNL atá faoi réir tuairiscithe de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011 agus Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) Uimh. 1348/2014; déanfar an fhaisnéis stampa ama a thuairisciú i bhformáid AUL;
más ábhartha, déanfar foirmle an phraghais sa chonradh fadtéarmach óna ndíorthaítear an praghas a thuairisciú ina hiomláine.
Airteagal 22
Leanúnachas gnó
Athbhreithneoidh, nuashonróidh agus foilseoidh ACER go tráthrialta a mheasúnú ar phraghsanna tagartha GNL agus a mhodheolaíocht maidir le tagarmharc GNL agus an mhodheolaíocht a úsáidtear chun sonraí margaidh GNL a thuairisciú agus chun a mheasúnuithe ar phraghsanna GNL agus a thagarmharcanna GNL a fhoilsiú, agus tuairimí rannpháirtithe sonraí margaidh GNL á gcur san áireamh.
CAIBIDIL IV
BEARTA I GCÁS ÉIGEANDÁIL GHÁIS
ROINN 1
Dlúthpháirtíocht gáis don soláthar leictreachais, do thionscail bhunriachtanacha agus do chustaiméirí atá faoi chosaint
Airteagal 23
Cosaint dlúthpháirtíochta a leathnú chuig toirteanna criticiúla gáis le haghaidh shlándáil an tsoláthair leictreachais
De mhaolú ar Airteagal 13(3) de Rialachán (AE) 2017/1938, ní bheidh feidhm ag beart dlúthpháirtíochta de bhun Airteagal 13(1) agus (2) den Rialachán sin ach amháin mura raibh an Ballstát a iarrann an dlúthpháirtíocht in ann na nithe seo a leanas a chumhdach:
an t-easnamh sa soláthar gáis dá custaiméirí atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht nó, i gcás ina bhfuil bearta sealadacha déanta ag Ballstát chun tomhaltas neamhriachtanach custaiméirí atá faoi chosaint a laghdú i gcomhréir le hAirteagal 24 den Rialachán seo, na toirteanna bunriachtanacha tomhaltais gáis dá chustaiméirí atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht;
toirt chriticiúil gháis le haghaidh shlándáil an tsoláthair leictreachais, d’ainneoin chur i bhfeidhm an bhirt dá dtagraítear in Airteagal 11(3) de Rialachán (AE) 2017/1938. Beidh feidhm ag na coinníollacha a leagtar amach in Airteagal 13(3), pointí (b), (c) agus (d), de Rialachán (AE) 2017/1938.
Na Ballstáit a bhfuil sé d’oibleagáid orthu dlúthpháirtíocht a sholáthar de bhun mhír 1 beidh siad i dteideal na nithe seo a leanas a asbhaint ón tairiscint dlúthpháirtíochta:
soláthairtí dá chustaiméirí atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht a mhéid a dhéantar difear do thoirteanna bunriachtanacha nó, i gcás ina bhfuil bearta sealadacha déanta ag Ballstát chun tomhaltas neamhriachtanach custaiméirí atá faoi chosaint a laghdú i gcomhréir le hAirteagal 24, soláthar thoirteanna bunriachtanacha tomhaltais gáis a chustaiméirí atá faoi chosaint leis an dlúthpháirtíocht;
soláthar toirteanna criticiúla gáis le haghaidh shlándáil an tsoláthair leictreachais;
soláthar toirteanna gáis le haghaidh an leictreachais is gá chun gás a tháirgeadh agus a iompar; agus
na toirteanna gáis is gá le haghaidh oibríochtaí bonneagair atá criticiúil maidir le slándáil an tsoláthair agus dá dtagraítear in Iarscríbhinn II chomh maith le suiteálacha eile atá ríthábhachtach d’fheidhmiú seirbhísí míleata, slándála náisiúnta agus cabhrach daonnúla.
Airteagal 24
Bearta laghdaithe éilimh a bhaineann le custaiméirí atá faoi chosaint
Airteagal 25
Coimircí le haghaidh sreabha trasteorann
I gcás iarraidh ón gCoimisiún de bhun Airteagal 12(6), an chéad fhomhír, de Rialachán (AE) 2017/1938 chun deireadh a chur le srianta míchuí ar shreafaí gáis trasteorann nó ar rochtain ar bhonneagar gáis, nó ar bhearta lena gcuirtear an soláthar gáis i mbaol i mBallstát eile, déanfaidh an t-údarás inniúil, mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (7), de Rialachán (AE) 2017/1938, nó an Ballstát, dá dtagraítear in Airteagal 12(6), a chéad fhomhír den Rialachán sin, in ionad an nós imeachta dá bhforáiltear in Airteagal 12(6), an dara fomhír, de Rialachán (AE) 2017/1938 a leanúint, a ghníomhaíocht a mhodhnú nó déanfaidh sé gníomhaíocht chun a áirithiú go gcomhlíonfar Airteagal 12(5) den Rialachán sin.
ROINN 2
Rialacha maidir le bearta dlúthpháirtíochta a sholáthar
Airteagal 26
Oibleagáidí dlúthpháirtíochta a leathnú go sealadach chuig Ballstáit a bhfuil saoráidí GNL acu
Airteagal 27
Rialacha réamhshocraithe maidir le bearta dlúthpháirtíochta
Ní rachaidh an cúiteamh as an mbeart dlúthpháirtíochta thar chostais réasúnta agus, de mhaolú ar Airteagal 13(8) de Rialachán (AE) 2017/1938, beidh an méid seo a leanas san áireamh ann in aon chás:
an praghas ar ghás sa Bhallstát a sholáthraíonn an dlúthpháirtíocht;
na costais stórála agus iompair, lena n-áirítear táillí a d’fhéadfadh a bheith ann mar thoradh ar dhiall na lastaí GNL chuig an bpointe idirnaisc a iarradh;
costais dlíthíochta le haghaidh imeachtaí breithiúnacha nó eadrána gaolmhara ina bhfuil an Ballstát a sholáthraíonn dlúthpháirtíocht páirteach;
costais indíreacha eile nach gcumhdaítear leis an bpraghas ar ghás, cosúil le haisíocaíocht damáistí airgeadais nó damáistí eile a eascraíonn as sceitheadh éigeantach ualaigh dhocht custaiméirí a bhaineann le soláthar dlúthpháirtíochta, ar choinníoll nach sáraíonn na costais indíreacha sin 100 % den phraghas ar ghás.
Déanfaidh an Ballstát a bhfuil an iarraidh ar bheart dlúthpháirtíochta dírithe air an beart dlúthpháirtíochta a sholáthar a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 3 lá tar éis na hiarrata. Ní fhéadfaidh Ballstát diúltú dlúthpháirtíocht a sholáthar do Bhallstát a iarrann an dlúthpháirtíocht ach amháin má léiríonn sé na nithe seo a leanas:
nach bhfuil dóthain gáis aige i gcomhair na dtoirteanna dá dtagraítear in Airteagal 23(2); nó
nach bhfuil acmhainneacht idirnaisc leordhóthanach ar fáil aige, mar a leagtar amach in Airteagal 13(7) de Rialachán (AE) 2017/1938, agus nach bhfuil sé in ann toirteanna leordhóthanacha GNL a sholáthar.
Airteagal 28
Nós imeachta maidir le bearta dlúthpháirtíochta in éagmais comhaontú dlúthpháirtíochta
Déanfaidh an Ballstát a iarrann cur i bhfeidhm na mbeart dlúthpháirtíochta iarraidh ar dhlúthpháirtíocht a eisiúint chuig Ballstát eile, ina sonrófar an fhaisnéis seo a leanas ar a laghad:
sonraí teagmhála údarás inniúil an Bhallstáit;
sonraí teagmhála oibreoirí córais tarchurtha ábhartha an Bhallstáit (más ábhartha);
sonraí teagmhála an tríú páirtí atá ag gníomhú thar ceann an Bhallstáit (más ábhartha);
tréimhse seachadta lena n-áirítear uainiú an chéad seachadta fhéideartha agus fad measta na seachadtaí;
pointí seachadta agus idirnaisc;
toirt an gháis in kWh do gach pointe idirnaisc;
cáilíocht an gháis.
CAIBIDIL V
FORÁLACHA CRÍOCHNAITHEACHA
Airteagal 29
Nós imeachta coiste
Airteagal 30
Athbhreithniú
Faoin 1 Deireadh Fómhair 2023, déanfaidh an Coimisiún athbhreithniú ar an Rialachán seo i bhfianaise staid ghinearálta an tsoláthair gáis chuig an Aontas agus cuirfidh sé tuarascáil ar phríomhthorthaí an athbhreithnithe sin faoi bhráid na Comhairle. Féadfaidh an Coimisiún, bunaithe ar an tuarascáil sin, a mholadh fad a chur le bailíocht an Rialacháin seo.
Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach i ngach Ballstát.
IARSCRÍBHINN I
Na toirteanna criticiúla gáis uasta le haghaidh slándáil soláthair leictreachais de bhun Airteagal 23 le haghaidh na tréimhse ó mhí na Nollag 2022 go Márta 2023 (luachanna in milliún méadar ciúbach) ( 5 ):
Ballstát |
Nollaig 2022 |
Eanáir 2023 |
Feabhra 2023 |
Márta 2023 |
AT |
74,24 |
196,83 |
152,20 |
139,35 |
BE |
399,05 |
458,77 |
382,76 |
398,99 |
BG |
61,49 |
71,26 |
61,55 |
63,29 |
CY |
- |
- |
- |
- |
CZ |
17,26 |
49,64 |
34,80 |
28,28 |
DE |
2 090,53 |
2 419,56 |
2 090,59 |
1 863,77 |
DK |
249,48 |
295,56 |
254,87 |
268,09 |
EE |
5,89 |
5,78 |
5,00 |
1,05 |
EL |
209,95 |
326,68 |
317,18 |
232,80 |
ES |
1 378,23 |
1 985,66 |
1 597,27 |
1 189,29 |
IE |
372,76 |
375,29 |
364,26 |
375,74 |
FI |
28,42 |
39,55 |
44,66 |
12,97 |
FR |
876,37 |
875,58 |
802,53 |
771,15 |
HR |
10,95 |
66,01 |
59,99 |
48,85 |
HU |
82,13 |
133,97 |
126,44 |
93,72 |
IT |
2 166,46 |
3 304,99 |
3 110,79 |
2 774,67 |
LV |
89,26 |
83,56 |
84,96 |
66,19 |
LT |
16,13 |
20,22 |
18,81 |
4,21 |
LU |
- |
- |
- |
- |
MT |
32,88 |
34,84 |
31,43 |
33,02 |
NL |
684,26 |
762,31 |
556,26 |
480,31 |
PL |
158,14 |
158,64 |
136,97 |
148,64 |
PT |
409,97 |
415,22 |
368,54 |
401,32 |
RO |
130,35 |
179,35 |
162,41 |
159,71 |
SI |
12,98 |
15,15 |
13,35 |
12,80 |
SK |
33,99 |
47,26 |
34,80 |
34,76 |
SE |
18,05 |
18,61 |
17,71 |
15,76 |
►M1 Toirteanna gáis criticiúla uasta le haghaidh slándáil soláthair leictreachais de bhun Airteagal 23 don tréimhse ó Aibreán 2023 go mí na Nollag 2024 (luachanna in milliún méadar ciúbach): ◄
Ballstát |
Luach míosúil |
AT |
140,66 |
BE |
409,89 |
BG |
64,40 |
CY |
- |
CZ |
32,50 |
DE |
2 116,11 |
DK |
267,00 |
EE |
4,43 |
EL |
271,65 |
ES |
1 537,61 |
IE |
372,01 |
FI |
31,40 |
FR |
831,41 |
HR |
46,45 |
HU |
109,06 |
IT |
2 839,23 |
LV |
80,99 |
LT |
14,84 |
LU |
- |
MT |
33,03 |
NL |
620,79 |
PL |
150,60 |
PT |
398,76 |
RO |
157,96 |
SI |
13,57 |
SK |
37,70 |
SE |
17,53 |
IARSCRÍBHINN II
Bonneagar criticiúil maidir le slándáil an tsoláthair Airteagal 23(2), pointe (d)
Earnáil |
Fo-earnáil |
|
I Fuinneamh |
1. Leictreachas |
Bonneagar agus saoráidí chun leictreachas a ghiniúint agus a tharchur i ndáil leis an soláthar leictreachais |
2. Ola |
Táirgeadh, scagadh, cóireáil, agus stóráil ola agus a tarchur trí phíblínte |
|
3. Gás |
Táirgeadh, scagadh, cóireáil agus stóráil gáis agus a tharchur trí phíblínte Críochfoirt GNL |
|
II Iompar |
4. Iompar de bhóthar |
|
5. Iompar ar iarnród |
||
6. Aeriompar |
( 1 ) Rialachán (AE) Uimh. 600/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Bealtaine 2014 maidir le margaí in ionstraimí airgeadais agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 (IO L 173, 12.6.2014, lch. 84).
( 2 ) Rialachán (AE) 2019/941 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 5 Meitheamh 2019 maidir le riosca-ullmhacht in earnáil an leictreachais agus lena n-aisghairtear Treoir 2005/89/CE (IO L 158, 14.6.2019, lch. 1).
( 3 ) Treoir 2009/73/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 maidir le comhrialacha don mhargadh inmheánach sa ghás nádúrtha agus lena n-aisghairtear Treoir 2003/55/CE (IO L 211, 14.8.2009, lch. 94).
( 4 ) Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 maidir le coinníollacha le haghaidh rochtana ar na gréasáin gáis nádúrtha agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 1775/2005 (IO L 211, 14.8.2009, lch. 36).
( 5 ) ►M1 Tá na figiúirí in Iarscríbhinn I, codanna (a) agus (b), bunaithe ar shonraí ón measúnú leordhóthanachta geimhridh de bhun Airteagal 9 de Rialachán (AE) 2019/941 a rinne an Líonra Eorpach d’Oibreoirí Córais Tarchurtha Leictreachais (ENTSO-E), ach amháin i gcás Mhálta a bhfuil a ghiniúint leictreachais ag brath go heisiach ar sheachadtaí GNL agus nach bhfuil aon acmhainn shuntasach stórála aige. I bhfianaise shainiúlacht an gháis chalraigh ísil, ba cheart na luachanna le haghaidh na hÍsiltíre sa tábla seo a iolrú faoi fhachtóir coinbhéartachta 37,89 arna roinnt ar 35,17. In Iarscríbhinn I, cuid (a), léirítear na toirteanna míosúla aonair arna ríomh ag ENTSO-E le haghaidh na míonna ó mhí na Nollag 2022 go dtí mí an Mhárta 2023; léirítear leis na figiúirí in Iarscríbhinn I, cuid (b), le haghaidh na míonna Aibreán 2023 go Nollaig 2024 meán na luachanna sa tréimhse idir mí na Nollag 2022 agus mí an Mhárta 2023. ◄